ثمانه اکوان: مجلس سنای ایالات متحده در اقدامی کم‌سابقه، با رأی ۵۱ بر ۴۷، لایحه‌ای را تصویب کرد که هدف آن لغو تعرفه‌های جهانی وضع‌شده توسط دونالد ترامپ بر بیش از 100 کشور است. با این حال ساختار سیاسی کنگره و ریاست جمهوری در آمریکا به گونه‌ای است که این لایحه نمی‌تواند فشاری بر رئیس‌جمهور برای لغو این تعرفه‌ها اعمال کند و این اقدام به احتمال زیاد در نهایت در حد یک اقدام نمادین توسط مجلس سنا باقی خواهد ماند. پنجشنبه گذشته، سناتورها با تصویب یک قطعنامه که وضع تعرفه‌های متقابل بر واردات از کشورهای خارجی را نشانه گرفته است، تصمیم گرفتند از طریق ابزار قانون‌گذاری، قدرت اجرایی رئیس‌جمهور در این زمینه را محدود کنند. این تعرفه‌ها پیش‌تر به عنوان بخشی از استراتژی ترامپ برای کاهش کسری تجاری ایالات متحده و تقویت جایگاه تولید داخلی معرفی شده بود، هر چند منتقدان آن را اقدامی مداخله‌جویانه در تجارت بین‌المللی می‌پنداشتند. بر پایه گزارش‌ها، این سومین‌بار طی یک هفته است که سنا علیه سیاست‌های تعرفه‌ای ترامپ رأی داده و پیش از این هم قطعنامه‌هایی درباره برزیل و کانادا به تصویب رسانده بود. اگرچه این اقدام نشانه‌ای از تغییر موضع مجلس سنا نسبت به سیاست‌های اقتصادی دولت ترامپ است اما چند نکته مهم را باید در این خصوص در نظر داشت؛ اول اینکه به‌رغم تصویب در سنا، احتمال دارد این قطعنامه در مجلس نمایندگان مسکوت بماند، زیرا قانون‌گذاران جمهوری‌خواه در آنجا قواعدی وضع کرده‌اند که پیشنهادات مشابه را از رسیدن به رأی نهایی بازمی‌دارد. حتی در صورت ورود به مجلس و تصویب، احتمال وتوی رئیس‌جمهور وجود دارد، چرا که استفاده از اختیارات ریاست‌جمهوری در حوزه تجارت برای ترامپ به یکی از ارکان سیاست‌گذاری تبدیل شده است. همچنین از لحاظ عملی، لغو سریع و کامل تعرفه‌های وضع‌شده توسط دولت ممکن نیست، زیرا این تعرفه‌ها پیچیدگی‌های گسترده‌ای از منظر حقوق بین‌الملل، قراردادهای تجاری و زنجیره تأمین جهانی دارد. جالب آنکه 4 سناتور جمهوری‌خواه شامل سوزان کالینز، میچ مک‌کانل، لیزا مرکووسکی و رند پاول با تمام سناتورهای دموکرات همراه شدند و به تصویب این لایحه رأی دادند. این رأی نشان‌دهنده افزایش انشقاق در درون حزب جمهوری‌خواه در حمایت 100 درصدی از سیاست‌های تجاری ترامپ در جهان است.
اینکه سناتورهای برجسته‌ای از جمهوری‌خواهان حاضر شده‌اند با دموکرات‌ها همراه شوند، نشانه آن است که نگرانی‌های اقتصادی و منطقه‌ای (مانند تأثیر بر ایالات با مزارع و صنایع پایه) بر منافع حزبی ترجیح یافته است. منتقدان سیاست‌های تعرفه‌ای ترامپ استدلال می‌کنند افزایش تعرفه‌ها به افزایش هزینه کالاها، فشار بر خانوارها و آسیب به صنایع داخلی منجر شده؛ بویژه در ایالاتی که صنایع کشاورزی یا تولیدی بخش بزرگی از اقتصاد محلی‌شان را تشکیل می‌دهد.
نکته جالب توجه بعد در این زمینه، همزمانی این اقدام مجلس سنا با مذاکرات تجاری ترامپ با طرف چینی است. این رأی‌گیری همزمان با سفر ترامپ به آسیا و موافقت وی با کاهش برخی تعرفه‌های اعمال شده بر پکن و افزایش خرید سویا از آمریکا بوده است. در سطح داخلی، این تقارن نشان می‌دهد سیاست تجاری دولت آمریکا عملاً در 2 مسیر موازی و گاه متضاد پیش می‌رود: مسیر دیپلماسی شخصی رئیس‌جمهور و مسیر قانون‌گذاری نهادی در کنگره. در حالی که ترامپ در سفر آسیایی خود می‌کوشید با امتیازدهی به چین از شدت تنش‌های تجاری بکاهد و از آن دستاوردی سیاسی برای مصرف داخلی بسازد، سنا با رأی نمادین خود تلاش کرد پیام دهد سیاست‌های تعرفه‌ای دولت فاقد پشتوانه نهادی پایدار است. این تضاد، ضعف انسجام در تصمیم‌سازی اقتصادی آمریکا را عیان می‌کند.
در سطح بین‌المللی، پیام سیاسی چنین همزمانی‌ای برای بازیگران خارجی - بویژه چین - روشن است: طرف مقابل در واشنگتن یکپارچه نیست. پکن و سایر شرکای تجاری بخوبی درمی‌یابند هر توافق یا تعهد اقتصادی‌ای با دولت آمریکا ممکن است در معرض تغییر یا لغو قرار گیرد، زیرا نهادهای داخلی این کشور بر سر جهت‌گیری سیاست تجاری اتفاق نظر ندارند. به بیان دیگر، این وضعیت نه‌تنها قدرت چانه‌زنی آمریکا را در مذاکرات بین‌المللی تضعیف، بلکه تصویر آن را به عنوان یک قدرت اقتصادی منسجم و قابل اعتماد مخدوش می‌کند.
رأی سنا به لغو تعرفه‌های جهانی ترامپ
مخالفت بی‌اثر اما معنادار
ارسال نظر
پربیننده
تازه ها