نمایش جدید ترامپ

رضا عمویی: جهان ناامن و بی‌ثبات امروز ما که هیچ روزی را بدون جنگ سپری نمی‌کند، فقط به شاخ و شانه کشیدن‌های هسته‌ای از سوی کشوری مانند آمریکا نیاز دارد تا یک قدم به فاجعه آخرالزمانی نابودی زمین نزدیک شود. تازه‌ترین‌ تهدیدات هسته‌ای جهان نیز از زبان رئیس‌جمهور آمریکا اعلام شده است. دونالد ترامپ بتازگی به وزارت جنگ کشورش دستور داد آزمایش سلاح‌های هسته‌ای را آغاز کند. ترامپ مدعی شده دستورش برای انجام آزمایش هسته‌ای به دلیل برنامه‌های آزمایشی سایر کشورها انجام می‌شود. این در حالی است که غیر از کره‌شمالی، هیچ کشوری از اواخر دهه ۱۹۹۰ سلاح هسته‌ای آزمایش نکرده و از سوی دیگر پیمان جامع منع آزمایش هسته‌ای (CTBT) در سال ۱۹۹۷ توسط ۱۸۷ کشور از جمله دولت آمریکا امضا شده است.
ترامپ حتی پای خود را از تهدید فراتر گذاشته و در هواپیمای اختصاصی ریاست‌جمهوری آمریکا مشهور به «ایرفورس وان» در پاسخ به پرسش خبرنگاران درباره‌ ماهیت آزمایش‌های هسته‌ای مورد نظرش گفت: «خیلی زود خواهید فهمید که ما قرار است چند آزمایش انجام دهیم».
همزمان وزیر جنگ آمریکا هم در دیدار با دبیرکل آسه‌آن اعلام کرد پنتاگون با همکاری وزارت انرژی ایالات متحده، روند مربوط به آزمایش‌ها را به ‌سرعت آغاز خواهد کرد. «پیت هگست» این اقدام را بخشی از دکترین قدیمی ترامپ یعنی «صلح از طریق قدرت» دانست و گفت: «اگر بدانید چه دارید و مطمئن شوید درست کار می‌کند، احتمال درگیری هسته‌ای کمتر می‌شود. ما به‌ سرعت در حال پیشروی هستیم تا مطمئن شویم آمریکا قوی‌ترین زرادخانه‌ هسته‌ای را دارد». طبق اظهارات وزیر جنگ آمریکا، آزمایش هسته‌ای مورد نظر ترامپ در واقع یک اقدام نمایشی از سوی دولت آمریکا برای نشان دادن چنگ و دندان به دیگران است! گویی ترامپ این بار از طریق آزمایش هسته‌ای مسیر زورگویی خود در نظام بین‌الملل را پیگیری می‌کند.
با وجود پیامدهای سنگین فرمان هسته‌ای ترامپ، کاخ سفید تاکنون هیچ توضیح روشنی درباره‌ ماهیت آزمایش‌ها نداده است. برخی تحلیلگران می‌گویند دولت ترامپ عمداً این وضعیت مبهم را حفظ کرده تا تأثیر بازدارندگی آن بیشتر باشد. در عین حال، انجام آزمایش‌های هسته‌ای توسط آمریکا موضوعی نیست که به آسانی و تنها با یک فرمان ترامپ و در مدت زمان خیلی کوتاه بتواند انجام شود. در واقع چنین دستوری از سوی ترامپ دارای هزینه‌‌های سیاسی و استراتژیک مهمی است و از طرف دیگر، شرایط آمریکا نیز برای انجام آزمایش‌‎های هسته‌ای جدید به صورت فوری مهیا نیست.
* آزمایش هسته‌ای به ضرر آمریکا!
فرمان هسته‌ای ترامپ پرسش‌های زیادی درباره چگونگی انجام «فوری» آزمایش‌های هسته‌ای در آمریکا ایجاد کرده است. بسیاری از کارشناسان گفته‌اند از سرگیری آزمایش‌های هسته‌ای می‌تواند به تشدید تنش‌ها منجر شود و توازن قدرت هسته‌ای در جهان را به هم بریزد. «کوری هیندراشتاین» معاون رئیس مطالعات بنیاد کارنگی برای صلح هسته‌ای در گفت‌وگو با «ان‌پی‌آر» گفته است تصمیم برای از سرگیری آزمایش‌های هسته‌ای بسیار خطرناک خواهد بود و بیشتر به نفع دشمنان ما خواهد بود تا ایالات متحده!
آخرین آزمایش هسته‌ای آمریکا در نوادا بیش از 30 سال پیش انجام شد و از آن زمان تاکنون آزمایش هسته‌ای جدیدی از سوی آمریکایی‌ها انجام نشده است. در پایان جنگ سرد نیز قدرت‌های هسته‌ای بزرگ جهان توقف داوطلبانه آزمایش‌های هسته‌ای را اعلام کردند. بر اساس آمار، روسیه که در آن زمان اتحاد جماهیر شوروی بود، آخرین سلاح هسته‌ای خود را سال ۱۹۹۰ آزمایش کرد و آمریکا نیز آخرین آزمایش خود را سال ۱۹۹۲ انجام داد. چین نیز آخرین آزمایش خود را سال ۱۹۹۶ انجام داده است و از آن زمان نظام بین‌الملل شاهد توقف آزمایش‌های هسته‌ای آمریکا، روسیه و چین بوده است. در واقع توقف داوطلبانه آزمایش‌های هسته‌ای پس از جنگ سرد به عنوان بخشی از تلاش برای حفظ ثبات هسته‌ای دنبال شد، هرچند آمریکا در همه سال‌های گذشته از آزمایش‌های علمی و شبیه‌سازی‌های ابررایانه‌ای برای اطمینان از عملکرد بمب‌های اتم خود استفاده کرده است.
«جان ولفستال» کارشناس آمریکایی نیز معتقد است لفاظی‌های هسته‌ای از سوی آمریکا تمام نشانه‌های آغاز یک مسابقه تسلیحاتی هسته‌ای و خطرناک را دارد. بسیاری از کارشناسان نیز هشدار داده‌اند اکنون زمان از سرگیری آزمایش‌های هسته‌ای نیست. تا پایان جنگ سرد، آمریکا بیش از هزار آزمایش هسته‌ای انجام داده بود که این رقم بسیار بیشتر از هر کشور دیگری است. در مقابل چین تاکنون تنها ۴۵ آزمایش هسته‌ای انجام داده است و اکنون انجام آزمایش هسته‌ای توسط آمریکا با واکنش احتمالی چین و روسیه برای انجام آزمایش‌های هسته‌ای جدید همراه خواهد بود.
«تیلمن راف» استاد دانشگاه ملبورن نیز گفته است سخنان ترامپ به ناچار با اقدامات تلافی‌جویانه متقابل از سوی سایر کشورهای دارای سلاح هسته‌ای، بویژه روسیه و چین، روبه‌رو خواهد شد و مسابقه تسلیحاتی خطرناکی را در جهان رقم خواهد زد و کل بشریت را در معرض تهدید قرار خواهد داد.
این را نیز باید در نظر داشت که اگرچه ایالات متحده پیمان جامع منع آزمایش هسته‌ای (CTBT) را امضا کرده اما هنوز کنگره آن را تصویب نکرده است. با این حال از نظر قانونی آمریکا موظف است این پیمان را نقض نکند و انجام آزمایش هسته‌ای به معنای نقض این پیمان از سوی آمریکاست.
«ویلیام آلبرک» مدیر سابق کنترل تسلیحاتی ناتو، خلع سلاح و مرکز منع گسترش تسلیحاتی(WMD) هم گفته است: در بین کشورهای بزرگ دارای سلاح هسته‌ای، یک کشور وجود دارد که بیشتر از همه از آزمایش هسته‌ای آمریکا سود خواهد برد و آن چین است. وی افزود: انگیزه ترامپ برای از سرگیری آزمایش هسته‌ای معلوم نیست اما این دستور ناگهانی می‌تواند تلاشی برای تحت فشار قرار دادن روسیه برای توافق جدید منع گسترش تسلیحاتی باشد.
* آزمایش هسته‌ای مثل آب خوردن نیست!
گزارش‌ها نشان می‌دهد دست آمریکا برای انجام آزمایش هسته‌ای چندان هم باز نیست و محدودیت‌هایی در این زمینه وجود دارد. بر اساس گزارش ان‌پی‌آر، در حال حاضر تنها یک مکان وجود دارد که آمریکا می‌تواند در آن آزمایش هسته‌ای انجام دهد و آن مکان نزدیک لاس وگاس در ایالت نواداست. «رابرت پیترز» پژوهشگر ارشد بازدارندگی استراتژیک در اندیشکده هریتیج معتقد است: «سایت امنیت ملی نوادا تقریباً در 97 کیلومتری شمال غرب لاس وگاس، در حال حاضر تنها مکانی است که آمریکا می‌تواند سلاح هسته‌ای را در آن آزمایش کند و به طور کلی برخی از حساس‌ترین تحقیقات سلاح‌های هسته‌ای در آزمایشگاهی در اعماق نوادا انجام می‌شود». گفته شده این آزمایشگاه 2090 کیلومتر مربع مساحت دارد و بزرگ‌تر از ایالت رودآیلند است و از سال ۱۹۶۲ تا ۱۹۹۲، آزمایش‌های هسته‌ای به صورت زیرزمینی در این آزمایشگاه اتمی انجام شده است.
پیترز همچنین معتقد است امروز آزمایش‌های هسته‌ای می‌تواند در «مجموعه‌ای از چاه‌های عمیق زیرزمینی» انجام ‌شود. در این روش، دانشمندان یک چاه عمیق را به صورت مستقیم زیر زمین یا در دامنه کوه حفر می‌کنند و سپس یک وسیله هسته‌ای را در محفظه‌ای در انتهای چاه قرار می‌دهند و آن را مهر و موم می‌کنند. انفجار توسط سنگ و لایه‌های زمین مهار می‌شود و خطر زلزله اتمی را کاهش می‌دهد.
هیندراشتاین کارشناس هسته‌ای نیز گفته است اگرچه آزمایش‌ زیرزمینی بسیار ایمن‌تر از آزمایش‌ در فضای باز است اما همچنان خطراتی را به همراه دارد، از جمله در سال‌های گذشته، مقداری از تشعشعات رادیواکتیو از چاه‌های زیرزمینی نشت کرده و باعث آلودگی آب‌ها در برخی مناطق شده‌ است. علاوه بر این، آزمایش هسته‌ای در آزمایشگاه نوادا می‌تواند ساختمان‌هایی را تا لاس وگاس بلرزاند و به گفته هیندراشتاین حتی برخی ساختمان‌های جدید در لاس وگاس در معرض خطر و آسیب‌دیدگی شدید قرار خواهند گرفت. به گفته کارشناس آمریکایی، بسیاری از ساختمان‌های بلندمرتبه جدید در لاس وگاس از جمله برج استراتوسفر و حتی برج ترامپ  برای لرزش‌های بسیار بزرگ طراحی نشده‌اند و آزمایش هسته‌ای ممکن است به آنها آسیب جدی وارد کند. در واقع، هیندراشتاین می‌گوید آماده شدن برای یک آزمایش هسته‌ای مساله کوچکی نیست و در حالی که یک آزمایش معمولی می‌تواند تقریباً در ۱۸ ماه انجام شود، انجام آزمایشی که نتایج آن کاربردی باشد، احتمالاً سال‌ها طول خواهد کشید.
«پاول دین» معاون اندیشکده «سیاست هسته‌ای جهانی» هم معتقد است آزمایش‌های هسته‌ای بسیار پرهزینه هستند. کارشناس آمریکایی تخمین ‌زد ۱۴۰ میلیون دلار برای هر آزمایش هسته‌ای نیاز است.
با این حال هنوز ماهیت آزمایش هسته‌ای مورد نظر ترامپ مشخص نیست. مرکز مطالعات بین‌‎المللی و استراتژیک ۳ نوع آزمایش هسته‌ای پیش‌بینی کرده است: آزمایش انفجاری روی زمین، آزمایش انفجاری زیرزمینی یا آزمایش هسته‌ای با قدرت انفجاری بسیار پایین. 
بازگشت به آزمایش‌های روی زمین با انتقاد گسترده عمومی، از جمله از سوی بسیاری از اعضای کنگره که حوزه‌های انتخابیه و ایالت‌های‌شان مستقیماً تحت تأثیر قرار می‌گیرد، مواجه خواهد شد. به عنوان مثال، از سال ۱۹۹۰، وزارت دادگستری 2.6 میلیارد دلار به بیش از 41 هزار شاکی تحت قانون جبران خسارت ناشی از قرار گرفتن در معرض تشعشع (RECA) از ایالت‌هایی از جمله نوادا، کلرادو، نیومکزیکو، یوتا و تگزاس پرداخت کرده است. 
آزمایش زیرزمینی نیز به صورت فوری یا حتی ظرف چند ماه آینده امکان‌پذیر نخواهد بود. از سال ۲۰۰۳، وزارت انرژی، بویژه اداره ملی امنیت هسته‌ای (NNSA)، مسؤول حفظ آمادگی برای بازگشت به آزمایش یا همان انفجار هسته‌ای زیرزمینی بوده‌ و در این طرح برای انجام یک آزمایش هسته‌ای زیرزمینی ۳۶ ماه زمان پیش‌بینی شده است. با این حال اداره ملی امنیت هسته‌ای از سال ۲۰۱۰ درخواست بودجه برای آمادگی آزمایش هسته‌ای نداشته، لذا بودجه آزمایش جدید هسته‌ای محل چالش دولت ترامپ با کنگره خواهد بود، آن هم در شرایطی که فعلا دولت آمریکا به دلیل عدم تصویب بودجه در کنگره با تعطیلی مواجه است.