روز جوان استکبارستیز

گروه سیاسی: از دیدگاه حضرت آیت‌الله خامنه‌ای، رهبر معظم انقلاب اسلامی، 13 آبان نه‌تنها یک روز تقویمی، بلکه یک نماد عمیق و چندلایه از تاریخ مبارزاتی ملت ایران است. این روز که به عنوان روز دانش‌آموز و روز «مبارزه با استکبار جهانی» نام‌گذاری شده، محل تلاقی 3 حادثه کلیدی است: تبعید حضرت امام خمینی(ره) در سال ۴۳ به دلیل اعتراض به قانون کاپیتولاسیون، کشتار وحشیانه دانش‌آموزان معترض در سال ۵۷ توسط رژیم پهلوی و تسخیر لانه جاسوسی آمریکا توسط دانشجویان پیرو خط امام در سال ۵۸. از دیدگاه آیت‌الله خامنه‌ای، این حوادث نه به عنوان وقایع گذشته، بلکه درس‌های زنده و عبرت‌آموز برای نسل‌های آینده است. 3 مضمون اصلی بیانات رهبر انقلاب در این روز، استکبارستیزی، نقش محوری جوانان انقلابی و پیروزی اراده الهی بر قدرت‌های مادی است. از منظر ایشان، 13 آبان «روز جوان مؤمن انقلابی» است؛ جوانی که با ابتکار عمل، دشمن را از حرکت بازمی‌دارد و هیمنه سلطه را درهم می‌شکند.
* 3 حادثه با یک ریشه مشترک
دیدگاه آیت‌الله خامنه‌ای، ریشه در یک جهان‌بینی توحیدی و انقلابی دارد. ایشان، با استناد به آیات قرآن و سیره امام خمینی، این روز را نماد قدرت الهی و اراده مبارزه می‌دانند که در برابر طمع‌ورزی آمریکا و نظام سلطه جهانی ایستاده است. بررسی این سخنان نشان می‌دهد چگونه 13 آبان، از تبعید غریبانه امام تا ضربه متقابل دانشجویان، به یک الگوی جهانی برای ملت‌های مظلوم تبدیل شده است. از دیدگاه آیت‌الله خامنه‌ای، تاریخ 13 آبان، زنجیره‌ای از حوادث است که همگی به دخالت و زیاده‌خواهی آمریکا بازمی‌گردد. در بیانات ایشان در آبان ۹۲، این 3 رویداد به عنوان «ضربه متقابل» توصیف شده‌اند: «هر 3 حادثه به نحوی مربوط می‌شود به دولت ایالات متحده آمریکا». نخستین حادثه، تبعید امام خمینی در ۱۳ آبان ۱۳۴۳، نماد اوج وابستگی رژیم پهلوی به واشنگتن است. امام، در سخنرانی آتشین خود در ۴ آبان همان سال، قانون کاپیتولاسیون را محکوم کردند؛ قانونی که مصونیت قضایی کامل به هزاران مأمور آمریکایی در ایران می‌داد. آیت‌الله خامنه‌ای در بیانات آبان ۸۹، این قانون را «نهایت ضعف و وابستگی یک ملت» می‌خوانند. 
حادثه دوم، کشتار دانش‌آموزان در ۱۳ آبان ۱۳۵۷، اوج وحشی‌گری رژیم وابسته است. دانشجویان و دانش‌آموزان، در اعتراض به ادامه سلطه آمریکا و رژیم شاه، به خیابان‌ها ریختند اما با گلوله پاسخ گرفتند. آسفالت تهران به خون نوجوانان رنگین شد. آیت‌الله خامنه‌ای در بیانات آبان ۹۰، این واقعه را «کشتار بی‌رحمانه» می‌نامند و آن را ادامه منطقی کاپیتولاسیون می‌دانند: «رژیم وابسته به آمریکا... برای دفاع از رژیم وابسته به آمریکا، دانش‌آموزان را به قتل رساند». این کشتار، از دیدگاه ایشان، نماد «طمع‌ورزی آمریکا» است؛ طمعی که از نفوذ سیاسی و اقتصادی، به سرکوب خونین رسیده بود. ایشان، این رویداد را نه یک حادثه منفرد، بلکه بخشی از «عقبه وسیع» سلطه می‌دانند؛ عقبه‌ای که از کودتای ۲۸ مرداد ۳۲ آغاز شده و به انقلاب ۵۷ ختم می‌شود. 
سومین و برجسته‌ترین حادثه، تسخیر لانه جاسوسی در ۱۳ آبان ۱۳۵۸ است. دانشجویان مسلمان پیرو خط امام، با شعار مرگ بر آمریکا، سفارت ایالات متحده را اشغال کردند و اسنادی را افشا کردند که هویت جاسوسی آن را اثبات می‌کرد. از دیدگاه آیت‌الله خامنه‌ای، این اقدام ضربه متقابل بود: «جوانان شجاع و مؤمن دانشجوی ما به سفارت آمریکا حمله کردند و حقیقت و هویت این سفارت را که عبارت بود از لانه جاسوسی کشف کردند». در نگاه ایشان، این تسخیر، نه یک عمل احساسی، بلکه یک ابتکار انقلابی بود که «دشمن را از ابتکار و حرکت باز داشت». 
* تاریخ یک مسیر است، نه یک ایستگاه
تسخیر، ۱۵ سال پس از تبعید حضرت امام رخ داد؛ زمانی که «مثل برق می‌گذرد» و نشان‌دهنده پیوستگی مبارزه است. امام خمینی، این رویداد را «انقلابی بزرگ‌تر از انقلاب اول» نامیدند و آیت‌الله خامنه‌ای آن را عبرتی برای نسل جوان می‌دانند: «امام در آن غربت در تبعید ایستادند... و مردم را بیدار کردند». در مجموع، این 3 حادثه، از دیدگاه ایشان، یک سناریو واحد می‌سازد: از ضعف و تبعید، به کشتار و سرکوب و سرانجام به پیروزی و تسخیر. این سناریو، ریشه در وابستگی رژیم طاغوت به آمریکا دارد؛ وابستگی‌ای که از «مزدوری برای آمریکا» تا «قانون ظالمانه کاپیتولاسیون» امتداد می‌یابد. در واقع، 13 آبان، رمزی است که معانی فراوانی در دل دارد. 
دیدگاه آیت‌الله خامنه‌ای درباره 13 آبان بر پایه مفاهیم قرآنی مانند استکبار (تکبر و سلطه) و توحید (استقلال و بندگی خدا) بنا شده. استکبار، از منظر ایشان، نماد «تجاوز و سلطه» است؛ سلطه‌ای که آمریکا به عنوان شیطان بزرگ، پیشاهنگ آن است. در بیانات آبان ۸۹، ایشان می‌فرمایند: «۱۳ آبان، نماد مبارزه ملت ایران با دخالت و زیاده‌خواهی آمریکا» است. این مبارزه، نه ضدآمریکایی صرف، بلکه ضداستکبار جهانی است؛ مبارزه‌ای که از فریاد امام آغاز می‌شود و به شجاعت جوانان ختم می‌گردد. در واقع، کاپیتولاسیون، تجلی طمع‌ورزی استکبار است که قرآن آن را در آیه «إِنَّ‌الله لَا يُحِبُّ الْمُسْتَكْبِرِينَ» محکوم کرده. در بیانات آبان ۹۰، تأکید می‌کنند: «یک ملت وقتی در راه درست، با هدایت صحیح و بصیرت، ایستادگی می‌کند، هیچ قدرتی در مقابل او تاب مقاومت ندارد».
* از تسخیر لانه تا بیداری اسلامی
سیزدهم آبان، ناشی از پیروزی انقلاب است؛ پیروزی‌ای که حکومت سلطنتی 2500 ساله را برچید و پرچم تسلط ظالمانه آمریکا را به تعبیر رهبر انقلاب، «زیر پای جوان‌های مؤمن لگدمال کرد». در بیان رهبر انقلاب، تسخیر لانه، حرکت مردمی متکی به اراده الهی بود؛ حرکتی که «تحلیل‌های مادی» را باطل کرد و نشان داد: «اسلام پیروز شد، جمهوری اسلامی پیروز شد». علاوه بر این، از نظر رهبر انقلاب، تبعید امام، احساس استقلال و آرمان‌خواهی همراه با مجاهدت را زنده کرد. کشتار دانش‌آموزان، «مردم را به میدان آورد» و تسخیر، «انقلابی بزرگ‌تر» آفرید. از منظر آیت‌الله خامنه‌ای، این بیداری، الگویی برای جهان اسلام است؛ الگویی که از «غربت کامل» امام به «پیروزی بر هیمنه آمریکا» می‌رسد. این ایدئولوژی، ضد تحلیل‌های روشنفکرنماهای مادی است که بر شکست ایران تأکید دارند. 
از آنجا که آیت‌الله خامنه‌ای، اراده اسلامی و ایمانی ملت را بزرگ‌ترین مبدل امر محال به امر ممکن می‌شناسند، در نتیجه پیام 13 آبان در نگاه ایشان، هیچ‌گاه تمام نمی‌شود. ایشان در بیانات آبان ۹۲، تأکید کنند «تسخیر، در مقابل چشم مردم دنیا رخ داد و حقیقت لانه جاسوسی را آشکار کرد؛ این، درسی برای مقابله با نفوذ معاصر است. امروز، آمریکا با تحریم‌ها و فشارهای اقتصادی، همان سلطه را پیگیری می‌کند اما جوانان انقلابی باید مانند ۱۳۵۸، ابتکار عمل را از دشمن بگیرند». 
* 13 آبان، روز جوان مؤمن انقلابی
اگرچه 13 آبان، روز استکبارستیزی نامیده می‌شود؛ در نگاه رهبر انقلاب، فراتر از این نام، «روز جوان» است. جوانی که باید در برابر تحرکات دشمن مانند زورگویی در مذاکرات هسته‌ای یا جنگ نرم، ایستادگی کند، چرا که امروز هم، با تکیه بر قدرت الهی، می‌توان پرچم سلطه را پایین کشید. مثلاً در برابر تحریم‌های ظالمانه، اقتصاد مقاومتی الگویی از همین ایستادگی است. نسل جوان، پیش‌قراول بیداری است؛ بیداری‌ای که از فریاد امام تا شعارهای ۱۳ آبان امتداد دارد. همچنین است که 13 آبان، پاسخی به تحلیل‌های شکست‌خورده غرب است، زیرا آمریکا که همه‌کاره ایران بود، امروز مجبور به عقب‌نشینی شده. سخنرانی آبان ۸۹، بر «حق ملی» نیز تأکید دارد. چرا که شکستن کاپیتولاسیون، نماد استقلالی است که امروز در بازستاندن حق در مذاکرات هسته‌ای یا نبردهای دیپلماتیک بروز می‌یابد. در نتیجه باید گفت دیدگاه ایشان، یک جهان‌بینی جامع ارائه می‌کند: تاریخی، ایدئولوژیک و عملی. 13 آبان، نه بررسی گذشته، بلکه رهنمودی برای مسائل امروز است؛ درسی برای ایستادگی در برابر طمع‌ورزی آمریکا و بیداری نسل جوان. ملت ایران، با تکیه بر این نماد، مقابل هیچ قدرتی سر خم نمی‌کند.