شروع از ویرانه

بهراد رشوند: هواداران پرسپولیس مدت‌هاست با صبر و اضطراب به نیمکت تیم‌شان نگاه می‌کنند؛ نیمکتی که در چند فصل اخیر بیش از هر چیز به میدان رفت‌و‌آمد شباهت داشته تا سکوی ثبات. این‌ بار اما نامی آشنا بازگشته است؛ اوسمار ویرا، مردی که روزی به‌عنوان دستیار آرام و دقیق شناخته می‌شد، حالا دوباره سکان‌دار تیمی شده که هنوز درگیر پیدا کردن خود است. فردا شب (شامگاه جمعه) او نخستین‌ بار در فصل جدید روی نیمکت سرخ‌ها می‌نشیند و نگاه میلیون‌ها هوادار به حرکات او در کنار زمین دوخته خواهد شد.
* سکون تا تلاطم
پرسپولیس در این ۲ سال‌ از ثبات فاصله گرفته؛ گویی هر چند ماه یک‌ بار باید با چهره‌ای تازه در نقش فرمانده آشنا شود. تغییرات پی‌درپی از گل‌محمدی تا اوسمار، از اوسمار تا گاریدو، از گاریدو تا باقری، از باقری تا کارتال، از کارتال تا هاشمیان و حالا از هاشمیان تا باز هم اوسمار، تیمی ساخته که ذهن و بدنش هنوز با یک فلسفه واحد هماهنگ نشده. آمار فصل جدید گویای این بی‌قراری است؛ تنها ۱۲ امتیاز از ۹ بازی، جایگاهی پایین‌تر از آنچه هواداران انتظار دارند و تیمی که همزمان میان صدر جدول و منطقه خطر تنها چند امتیاز فاصله دارد.
این بار اما هواداران امیدوارند بازگشت اوسمار آغاز دوره‌ای تازه باشد؛ دوره‌ای که شاید بالاخره مفهوم «ثبات» دوباره در قاموس پرسپولیس معنا پیدا کند.
* مردی که می‌خواهد از نو بسازد
ویرا در بدو ورود با شرایط آسانی روبه‌رو نیست. پرسپولیس از نظر روحی فرسوده است، برخی ستاره‌ها مصدومند و تعدادی نیز با محرومیت روبه‌رو. مرتضی پورعلی‌گنجی به‌دلیل کارت قرمز در بازی گذشته نمی‌تواند تیم را برابر استقلال خوزستان همراهی کند، در حالی که امید عالیشاه و رضا شکاری هنوز درگیر درمان آسیب‌دیدگی‌های خود هستند. در چنین وضعی، ویرا باید تیمی نیمه‌جان را دوباره جان ببخشد.
اما شناخت او از فضای پرسپولیس، برگ برنده‌اش محسوب می‌شود. او پیش‌تر با این بازیکنان کار کرده، روحیه آنها را می‌شناسد و می‌داند برای زنده کردن تیمی زخمی، باید از اعتماد شروع کرد، نه فریاد.
* فلسفه قدیم، نظم جدید
پرسپولیسِ جدید احتمالاً با همان چیدمان کلاسیک ۴ مدافع به میدان خواهد رفت. سیستم ۳ دفاعه وحید هاشمیان در بازی مقابل ذوب‌آهن به‌کار رفت و گرچه نتیجه داد اما با سبک ویرا همخوانی ندارد. او مربی‌ای‌ است که به نظم خطی، مالکیت هدفمند و بازی‌سازی از عقب باور دارد. ویرا می‌خواهد تیمش با گردش توپ آرام، فشار روانی حریف را خنثی کند و در لحظه‌ مناسب ضربه بزند.
در این چارچوب تازه، احتمال حضور ۲ چهره خارجی در ترکیب اصلی بسیار بالاست. اوستون ارونوف و تیوی بیفوما، ۲ بازیکنی که در بازی گذشته کنار گذاشته شدند، حالا آماده بازگشتند تا رنگ هجومی تازه‌ای به پرسپولیس ببخشند. ویرا می‌داند بی‌تحرکی و کم‌سرعتی در جناحین پاشنه آشیل تیمش بوده و حالا می‌خواهد با افزودن سرعت و انرژی به کناره‌ها، آن را ترمیم کند.
* چه بازیکنانی کنار می‌روند؟
با حضور احتمالی بیفوما و ارونوف، به‌نظر می‌رسد چند بازیکن از ترکیب ثابت خارج شوند. محمدامین کاظمیان شاید قربانی نخست این جراحی باشد؛ تصمیمی دشوار اما ضروری. پرسپولیس برای نجات از بحران، به بازیکنانی نیاز دارد که هم عطش و جسارت داشته باشند، هم تجربه و سابقه. ویرا در نخستین تمرینات خود بر سرعت گردش توپ و تغییر ریتم بازی تأکید کرده، چیزی که با چهره‌های تازه‌نفس بیشتر سازگار است تا بازیکنان محافظه‌کار.
* آزمون نخست
ورزشگاه شهر قدس بار دیگر صحنه آزمون سرنوشت‌ساز سرخ‌ها خواهد بود. رقیب، استقلال خوزستان است؛ تیمی که با وجود جایگاه پایین‌تر، همیشه برای پرسپولیس دردسرساز بوده است. در چنین بازی‌هایی، نتیجه اغلب با احساسات هواداران گره می‌خورد و نخستین تصویر از یک مربی تازه‌وارد، در ذهن جمعی تثبیت می‌شود. ویرا این را می‌داند؛ او می‌داند برای بازگرداندن اعتماد، حتی یک تساوی ساده می‌تواند سمی باشد. او استقلال خوزستان را دوست دارد!
* پرسپولیسِ خسته اما خطرناک
با وجود امتیازات از‌ دست‌ رفته و انتقادهای تند، پرسپولیس هنوز هم تیمی خطرناک است. خط دفاع تیم، در روز خوبش، یکی از منسجم‌ترین ساختارهای لیگ را دارد. حضور نیازمند درون دروازه و تجربه‌ زوج کنعانی‌زادگان - ابرقویی می‌تواند پایه‌ای برای بازسازی روح تیم باشد. در خط میانی، بازگشت تدریجی سروش رفیعی می‌تواند به کنترل ریتم بازی کمک کند. مهم‌تر از همه، انگیزه‌ جمعی بازیکنان برای اثبات خود نزد سرمربی جدید است؛ احساسی که می‌تواند بازی برابر استقلال خوزستان را به نقطه عطفی در مسیر صعود تیم بدل کند.
* نگاه به آینده
فیفادی، جام حذفی و سپس فشردگی رقابت‌ها در لیگ برتر، مسیر سختی پیش‌ روی اوسمار خواهد گذاشت اما اگر او بتواند در همین چند هفته نخست ترکیب دلخواهش را بشناسد، سرخ‌پوشان هنوز فرصت بازگشت به بالای جدول را دارند. نزدیک بودن امتیازات در صدر به او اجازه می‌دهد با ۳-۲ پیروزی متوالی، ورق را برگردانده و پرسپولیس هم جزو مدعیان شود.
* بازسازی یا آغاز دوباره؟
در نهایت، پرسپولیس در نقطه‌ای ایستاده که دیگر مجالی برای آزمون‌ و خطا نیست. هواداران خسته‌اند از وعده و موقت بودن؛ آنها ثبات می‌خواهند، فلسفه‌ای روشن و مربی‌ای که فقط در برابر توفان نایستد، بلکه آن را مهار و هدایت کند. شاید اوسمار ویرا همان مرد باشد - شاید هم نباشد! - اما در این مقطع، او آخرین امید تیمی‌ است که بیش از هر زمان دیگر نیاز دارد دوباره خودش را پیدا کند.
شامگاه جمعه، وقتی سوت آغاز بازی در شهر قدس نواخته شود، پرسپولیس نه‌فقط برای ۳ امتیاز؛ که برای بازگشت هویت خود به میدان می‌رود و شاید از همین‌ جا، از دل یک دیدار به‌ظاهر ساده، فصلی تازه در تاریخ سرخ‌ها نوشته شود؛ فصلی که نامش را می‌توان گذاشت شروع از ویرانه.