تخته گاز به سوی مرگ

گروه اجتماعی: بیش از 10 هزار جان‌‌باخته حوادث رانندگی در کشور فقط طی ۶ ماه اول سال، آمار وحشتناکی است که طبق اعلام سازمان پزشکی قانونی، این آمار در مقایسه با مدت مشابه سال قبل 3.3 درصد رشد داشته است؛ جان‌باختگانی که حدود نیمی از آنها نوجوانان و جوانانی بودند که اغلب حین رانندگی قوانین راهنمایی و رانندگی را رعایت نکرده‌اند. 
علاوه بر این، گزارش‌های موجود حکایت از آن دارد که در نیمه نخست امسال ۲۰۲ هزار و ۱۴۵ مصدوم حوادث رانندگی به مراکز پزشکی قانونی مراجعه کرده‌اند که در مقایسه با مدت مشابه سال قبل، این تعداد 1.2 درصد بیشتر شده است؛ مصدومان و معلولانی که به ‌دلیل ضایعات شدید نخاعی و مغزی علاوه بر تحمیل هزینه‌های کلان به نظام سلامت و وابستگی به خدمات درمانی و توانبخشی، از چرخه نیروی مولد کشور هم خارج می‌شوند. 
هرچند عوامل متعددی در ایجاد حوادث رانندگی منجر به جرح می‌شود اما به گفته کارشناسان اجتماعی و پلیس راهور مهم‌ترین عامل اصلی دخیل در ایجاد تصادفات شهری و بین‌شهری عامل انسانی و بی‌توجهی رانندگان بویژه رانندگان جوان به مقررات راهنمایی و رانندگی و سرعت غیرمجاز، نبستن کمربند ایمنی، خواب‌آلودگی و... است.
 عوامل دیگر عوامل غیرانسانی نظیر وجود نقاط حادثه‌خیز فراوان جاده‌ای، تردد خودروهای ناایمن در سطح وسیع  و در نهایت عدم کیفیت و استاندارد جاده‌ها و علائم راهنمایی و رانندگی است که باعث می‌شود سالانه تلفات جاده‌ای بیش از 20 هزار نفر را در کشور داشته باشیم. 
از آنجا که بیشتر تصادفات توسط جوانان اتفاق می‌افتد، بنابراین روانپزشکان با هشدار نسبت به رعایت نکردن قوانین رانندگی از سوی برخی جوانان به دلیل مصرف مواد مخدر و مشروبات الکلی تأکید می‌کنند، چرا که مصرف این مواد باعث کاهش قابل توجه سطح هوشیاری، کندی در واکنش‌ها، اختلال در قدرت تصمیم‌گیری و در نهایت افزایش خطر بروز تصادفات رانندگی می‌شود. 
به گفته روانپزشکان در اغلب موارد، مصرف‌کننده‌ها دچار اعتمادبه‌نفس کاذب، هیجان‌طلبی، کاهش سرعت در تصمیم‌گیری و کاهش احساس خطر می‌شوند که خود عاملی مهم در بروز تصادف است.
دکتر الهام شیرازی، پزشک متخصص روانپزشکی در گفت‌وگو با «وطن امروز» با بیان اینکه طبق اخبار و گزارش‌ها بخش عمده بروز تصادفات توسط جوانان و بعضا نوجوانان رخ می‌دهد و دلیل آن این است که جوانان خیلی توجهی به تبعات تصمیماتی که می‌گیرند نمی‌کنند، اظهار داشت: به طور مثال سرعت غیرمجاز و لذت‌جویی از سرعت بالا در رانندگی یکی از این موارد است که اکثر جوانان پیامدهای آن را در نظر نمی‌گیرند و همین مسائل موجب می‌شود اتفاقات ناگواری رخ بدهد. 
وی با بیان اینکه در نوجوانی و جوانی، قسمت پایین مغز سیستم‌های هیجانی دستوردهنده نسبت به قسمت بالای مغز که سنجش خاصی از دستورات و تصمیمات دارد، فعال‌تر است، گفت: به همین دلیل جوانان عواقب تصمیمی که می‌گیرند را در نظر نمی‌گیرند و پیامدهای آن را نمی‌سنجند و چنین مساله‌ای باعث می‌شود دچار مشکلات شوند که بعضا عواقب جبران‌ناپذیری را در پی دارد. 
متخصص روانپزشکی افزود: معمولا رانندگی برای جوانان خطر بیشتری نسبت به افراد میانسال دارد، چرا که نیمه پایین مغز آنها در ارائه دستورات مسیر منظمی را نمی‌پیماید یا اینکه این سیستم‌ها رشد ناگهانی دارد. این رشد ناگهانی باعث می‌شود خواسته‌ها و هیجانات آنها بیشتر شود و تصمیمات خلق‌الساعه پرخطر بگیرند. توصیه ما به رانندگان جوان این است که در حین رانندگی کاملا بر اعصاب خود مسلط باشند و کارهای هیجانی را که البته جزئی از شباب جوانی است انجام ندهند. 
شیرازی به تبعات سخت مصرف مواد مخدر، روانگردان‌ها یا مشروبات الکلی توسط برخی رانندگان جوان اشاره کرد و افزود: همان‌طور که گفته شد جوانان به دلیل سرشت جوانی پر از هیجان هستند، حال اگر در زمان رانندگی مواد مخدر یا الکل مصرف کنند این موضوع سطح هیجان یا هوشیاری آنها را بالا و پایین می‌کند که هیچ وقت نباید حتی به آن فکر کنند، زیرا عواقب خطرناک یعنی بازی با جان خود و دیگران را در پی دارد.
* مرگ بیش از 10 هزار هموطن بر اثر تصادف طی 6 ماه
طبق اعلام سازمان پزشکی قانون کشور در نیمه نخست سال جاری 10 هزار و414 نفر در حوادث رانندگی جان خود را از دست دادند.
همچنین این سازمان اعلام کرد نیمه نخست امسال متاسفانه 49.7 درصد از متوفیات حوادث رانندگی را نوجوانان و جوانان ۱۱ تا ۳۹ سال تشکیل داده است. در این مدت افراد بالای ۶۰ سال ۱۹.۵ درصد و افراد ۴۰ تا ۴۹ سال ۱۴ درصد کل تلفات را به خود اختصاص داده‌اند. 
یادآور می‌شود سرعت بالای خودروها، ناایمن بودن خودروها و نیز عدم رعایت بستن کمربند ایمنی برای تمام سرنشینان می‌تواند زمینه‌ساز وقوع تصادفات با شدت بالا و متأسفانه مرگ سرنشینان به دلایل ذکرشده باشد، بنابراین توجه به این نکات می‌تواند از بسیاری از این حوادث تلخ و خسارت‌بار جلوگیری کند. 
متاسفانه با وجود هشدارهای مکرر و تأکید بر لزوم توجه به قوانین راهنمایی و رانندگی، در شهریور امسال نیز تعداد تلفات حوادث رانندگی به بالاترین حد خود در طول ۶ ماه امسال رسید و بعد از ۲ سال مجدداً از مرز ۲ هزار فوتی عبور کرد و به ۲ هزار و ۶۴ نفر رسید. در این ماه تعداد تلفات تصادفات در مقایسه با مدت مشابه سال قبل 6.1 درصد بیشتر شده است.
* ۱۴ میلیون وسیله نقلیه سال گذشته کنترل و اعمال‌قانون شدند
هر چند پلیس متخلفان رانندگی را مطابق قانون جریمه می‌کند ولی آمار جان‌باختگان حوادث رانندگی همچنان بالاست؛ وقوع حوادثی که بخشی از آن به عدم سلامت فنی و ایمنی وسایل نقلیه بر می‌گردد؛ مساله مهمی که معاون عملیات پلیس راهور فراجا بر اهمیت مضاعف کنترل سلامت فنی و ایمنی وسایل نقلیه تأکید کرده است. 
سردار محمدباقر سلیمی با بیان اینکه در نیمه دوم سال، موضوع آلودگی هوا و نقش وسایل نقلیه به عنوان آلاینده‌های متحرک به یکی از مباحث اصلی مردم و مسؤولان تبدیل می‌شود، اظهار کرد: پلیس راهور بر اساس وظایف ذاتی خود، موضوع کنترل سلامت فنی و ایمنی وسایل نقلیه را در طول سال بویژه در نیمه دوم سال به‌ صورت ویژه در دستور کار قرار داده است. 
وی افزود: این اقدام از 2 منظر برای پلیس حائز اهمیت است. نخست اینکه سلامت فنی و ایمنی وسایل نقلیه می‌تواند تأمین‌کننده ایمنی وسیله و پیشگیری از حوادث رانندگی باشد و از این جهت برای پلیس بسیار مهم است. دومین منظر، سهم وسایل نقلیه در آلایندگی هوای کلانشهرها و شهرهای صنعتی است که نیازمند کنترل مستمر و دقیق است. 
معاون عملیات پلیس راهور فراجا گفت: بر اساس آمار موجود، پلیس راهور در طول سال حدود ۱۲ درصد از توان عملیاتی خود را به کنترل سلامت فنی و ایمنی وسایل نقلیه اختصاص می‌دهد. سال گذشته، بالغ بر ۱۴ میلیون وسیله نقلیه شامل خودروهای سواری، وسایل نقلیه سنگین و موتوسیکلت‌ها، بر اساس کدهای مشخص‌شده در جدول جرایم، از نظر سلامت فنی و آلایندگی توسط همکاران ما کنترل و اعمال قانون شدند. 
وی افزود: در 7 ماه نخست سال جاری نیز بیش از ۶ میلیون وسیله نقلیه سبک، سنگین و موتوسیکلت مورد کنترل و اعمال قانون قرار گرفتند. بخشی از این وسایل نقلیه که دارای نقص فنی مؤثر در حوزه ایمنی یا آلایندگی شدید و دودزا بودن آشکار بوده‌اند، توقیف شده و پلاک‌های آنها تحویل مراکز تعمیرگاهی شده است تا پس از رفع نقص به چرخه تردد بازگردند. 
سردار سلیمی با اشاره به وضعیت موتوسیکلت‌ها گفت: در حال حاضر بیش از ۱۳.۸ میلیون دستگاه موتوسیکلت در کشور در حال تردد هستند که بالغ بر ۹۰ درصد آنها در سن فرسودگی قرار دارند. سردار سلیمی یادآور شد: برابر قوانین و مقررات جاری کشور، وسایل نقلیه نو تا 4 سال پس از تاریخ تولید نیاز به معاینه فنی ندارند اما این موضوع مشروط به حفظ شرایط و استانداردهای ایمنی و فنی در طول این مدت است. اگر وسیله نقلیه در اثر استفاده، دچار نقص در سامانه‌های ایمنی یا فنی شود، حتی قبل از اتمام این دوره، باید به مراکز معاینه فنی مراجعه کند. معاون عملیات پلیس راهور فراجا تأکید کرد: از همه هموطنان عزیز تقاضا داریم موضوع معاینه فنی وسایل نقلیه را جدی بگیرند.