شتاب شوتی‌ها به سوی مرگ

خیلی‌ها در حالی بی‌گناه قربانی سرعت بالای رانندگان پرخطر- به اصطلاح «شوتی‌ها» - در جاده‌ها می‌شوند که به گفته رئیس پلیس راه راهور فراجا پیشگیری از فعالیت این افراد نیازمند بازنگری قانون برای برخورد قاطع با آنهاست؛ رانندگانی که بار آنها معمولا قاچاق است و اغلب با سرعت حدود 200 کیلومتر در ساعت رانندگی می‌کنند. این رفتار پرخطر باعث شده فقط طی 7 ماه سال جاری بیش از 220 نفر در جاده‌ها در پی تصادف با شوتی‌ها جان خود را از دست بدهند. در این میان صرف‌نظر از موضوع اقتصادی و امنیتی قاچاق کالا، شوتی‌ها عامل بسیاری از تصادف‌های شدید جاده‌ای هستند؛ در حالی که مجازات و جریمه‌ای ویژه آنها در قانون وجود ندارد، چرا که شوتی‌ها در فهرست جرائم رانندگی و انتظامی بخش جداگانه‌ای ندارند و تخلف آنها در قوانین انتظامی، قاچاق و در قوانین پلیس راه، سرعت غیرمجاز است اما در عمل باعث تصادف و جان باختن افراد بسیاری در سال هستند. اکثر رانندگان شوتی پلاک خودرو را برای فرار از جرم مخدوش یا دستکاری می‌کنند که این عامل خود نقش بسزایی در سرعت بالا و افزایش وقوع تصادفات دارد؛ تا جایی که حتی بعضا حتی ماموران پلیس راه را زیر می‌گیرند. آخرین گزارش از وقوع حادثه دلخراش جاده‌ای که راننده شوتی مسبب آن بود، حاکی از مرگ 8 نفر از هموطنان است که شامگاه پنجشنبه 22 آبان در محورهای جنوب استان کرمان و در محدوده مرزی با سیستان، یک دستگاه نیسان حامل محموله سوخت غیرمجاز با ۲ دستگاه خودروی سواری دیگر برخورد کرد که در پی شدت تصادف و اشتعال محموله، هر ۳ خودرو دچار حریق شدید شدند. در این باره رئیس پلیس راه فراجا اعلام کرد برخورد یک نیسان حامل سوخت غیرمجاز با ۲ دستگاه خودروی دیگر منجر به حریق هر ۳ خودرو و جان ‌باختن 8 نفر شد. 
سردار احمد کرمی‌اسد در تشریح جزئیات حادثه گفت: متأسفانه در صحنه حادثه 8 نفر از سرنشینان دچار سوختگی شدید شده و جان باختند. شدت آتش‌سوزی موجب شد هویت متوفیان در محل قابل تشخیص نباشد و شناسایی آنان منوط به بررسی‌های پزشکی قانونی است. وی با بیان اینکه این حادثه نمونه‌ای از پیامدهای خطرناک فعالیت خودروهای موسوم به «شوتی» است، افزود: خودروهایی که برای حمل محموله‌های قاچاق بویژه سوخت از مسیرهای فرعی استفاده می‌کنند، غالباً به‌صورت خارج از چارچوب و با رفتارهای مخاطره‌آمیز و جنون‌آمیز رانندگی می‌کنند؛ رفتارهایی که نه‌تنها جان خود رانندگان، بلکه جان دیگر شهروندان را نیز به خطر می‌اندازد. سردار کرمی‌اسد همچنین هشدار داد شبکه‌های قاچاق ممکن است تنها به حمل سوخت محدود نباشند و در برخی موارد قاچاق انسان نیز در قالب همین مسیرها و خودروها رخ دهد: ترکیب حمل محموله‌های قابل اشتعال با پدیده‌هایی مانند قاچاق انسان، مخاطرات جاده‌ای و انسانی را چند برابر می‌کند و نیازمند برخورد قاطع و هماهنگ دستگاه‌های ذی‌ربط است. 
رئیس پلیس راه فراجا تأکید کرد: تأمین صحنه و همکاری با تیم‌های امدادی، انتقال اجساد و مجروحان به مراکز درمانی، انجام بررسی‌های فنی و میدانی برای شناسایی عاملان حادثه و بررسی مسیرهای منتهی به وقوع تصادف اقداماتی است که نیروی انتظامی در زمان اینگونه اتفاقات به‌سرعت آن را دنبال می‌کند. وی افزود: پی‌گیری‌های لازم برای شناسایی شبکه‌های مرتبط با حمل محموله‌های قاچاق نیز آغاز شده است. 
سردار کرمی‌اسد با درخواست همکاری از دیگر دستگاه‌های استانی و مرزی گفت: کنترل کامل این پدیده فراتر از ظرفیت یک نهاد است و نیازمند اقدامات هم‌افزا از سوی مرزبانی، دستگاه‌های قضایی، انتظامی و مسؤولان استانی است. لازم است سازوکارهای بازدارنده و کنترلی تقویت شود تا از تکرار چنین فجایعی جلوگیری شود. وی از شهروندان خواست هرگونه مشاهده یا اطلاع از تردد مشکوک خودروهای حامل محموله‌های قاچاق یا رفتارهای مخاطره‌آمیز در جاده‌ها را فوراً از طریق شماره 110 یا به نزدیک‌ترین یگان انتظامی گزارش دهند. تاکید رئیس پلیس راه فراجا این است که تصادف عادی یک اتفاق سهوی است ولی می‌شود گفت حرکات رانندگان شوتی بیشتر به اقدامات انتحاری شباهت دارد، در چنین شرایطی پلیس آمادگی دارد جزئیات و آمار این حوادث را در اختیار مراجع قضایی و قانون‌گذار قرار دهد تا درباره مجازات قانونی آن بازنگری و این نوع حوادث را از شمول تصادف عادی خارج کنند.
* لزوم بازنگری در قانون برای برخورد با رانندگان متخلف
دکتر امان‌الله قرایی‌مقدم، جامعه‌شناس در گفت‌وگو با «وطن امروز» گفت: رانندگان پرخطری که به اصطلاح شوتی هستند و کار آنها جابه‌جایی کالای قاچاق است، از 2 منظر مجرم هستند؛ یک اینکه با سرعت غیرمجاز با جان مردم در جاده‌ها بازی می‌کنند و دوم اینکه اقتصاد کشور را با فعالیت قاچاق کالا دچار خدشه می‌کنند، بنابراین دستگاه‌ها و نهادهای مرتبط چون پلیس راهور و ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز باید برای جلوگیری از فعالیت اینگونه افراد به قانون‌گذاران فشار بیاورند که با بازنگری در قانون فعلی و وضع قانون جرائم سخت راه را بر فعالیت آنها ببندند. 
وی با بیان اینکه برخی با رانندگی پرشتاب در جاده‌ها بویژه افرادی که برای فرار از دست پلیس که بار آنها قاچاق است سرعت غیرمجاز دارند که باعث حوادث ناگوار می‌شود، افزود: به نظر وقوع این حوادث به پس افتادگی فرهنگی بر می‌گردد، چرا که اگر فردی که در جاده‌ها با سرعت غیرمجاز رانندگی می‌کند و می‌داند هر لحظه ممکن است تصادف کند بی‌تردید از فرهنگ غنی برخوردار نیست و خود و دیگران را قربانی سودآوری فرد دیگری که وی را به این کار گماشته است می‌کند.
قرایی‌مقدم تصریح کرد: بازنگری در قوانین راهنمایی و رانندگی با هدف کاهش کشته‌شدگان جاده‌ای که سالانه بیش از 20 هزار نفر است، ضروری است تا افرادی که با سرعت غیرمجاز باعث مرگ  بسیاری می‌شوند با ترس از قانون اقدام به تخلف نکنند. البته درباره برخورد با افراد شوتی که بار آنها قاچاق است و با سرعت بسیار بالا زمینه‌ساز تصادف هستند برخوردها باید جدی‌تر و بازدارنده باشد.
* توقیف ۳۰۰۰ دستگاه خودروی شوتی
رئیس پلیس امنیت اقتصادی فراجا از توقیف ۳ هزار خودروی شوتی در استان‌های کرمان و فارس خبر داد. سردار حسین رحیمی با اشاره به اجرای طرح مقابله با خودروهای شوتی در ۲ استان فارس و کرمان بیان کرد: این طرح به مدت یک هفته در راستای مقابله و مبارزه با قاچاق فرآورده‌های نفتی با بهره‌گیری از ظرفیت‌های درون و برون‌سازمانی به مرحله اجرا در آمد. رئیس پلیس امنیت اقتصادی فراجا با اشاره به توقیف نزدیک به ۳ هزار دستگاه انواع خودروی شوتی، عنوان کرد: در اجرای این طرح بیش از ۴۲۴ هزار لیتر انواع فرآورده‌های نفتی کشف شد. سردار رحیمی با اشاره به اینکه در اجرای این طرح ۶۴۹ راننده و سرنشین خودروهای شوتی به اتهام قاچاق کالا و دستکاری در ارکان خودرو و سرعت غیرمجاز دستگیر و تحویل مرجع قضایی شدند، بیان کرد: در این طرح مقادیر زیادی لوازم آرایشی و بهداشتی و لوازم خانگی بنا به اعلام کارشناسان به ارزش تقریبی ۱۰۰ میلیارد تومان هم کشف شد. بر اساس گزارش سایت پلیس، این مقام ارشد انتظامی با تأکید بر اینکه اجرای طرح مقابله با خودروهای شوتی به صورت سراسری و منطقه‌ای به صورت مستمر در حال اجرا است، افزود: هموطنان گرامی می‌توانند اخبار و اطلاعات خود را درباره خودروهای شوتی با شماره ۰۹۶۳۰۰ درمیان بگذارند.