رضا عمویی: آمریکا اعلام کرد ۳ ماه پیش دست به آزمایش یک بمب اتم تاکتیکی از نوع گرانشی حرارتی با نام B61-12 زده است. گفته شده این آزمایش بدون کلاهک هستهای انجام شده و موفقیت‌آمیز بوده است.آزمایشگاه ملی سندیا که یک مرکز علمی نیمه‌سری فدرال در ایالت نیومکزیکو و وابسته به وزارت انرژی آمریکاست، با انتشار بیانیه‌ای انجام این آزمایش اتمی را تایید کرد و افزود: آزمایش هستهای اخیر در میدان آزمایش تونوپا در ایالت نوادا بین ۱۹ تا ۲۱ آگوست انجام شده است. بر اساس این بیانیه، در جریان انجام این آزمایش، یک جنگنده «اف ۳۵» بمب‌هایی را که حاوی محموله‌های غیرفعال بودند، رها کرد. آزمایشگاه سندیا اعلام کرد: «آزمایش‌های هستهای اخیر نتایج مثبتی به همراه داشت و چند واحد بمب اتم گرانشی B61-12 غیرفعال با موفقیت توسط یک هواپیمای «اف 35» حمل و رها شدند و نقطه عطفی مهم در ارزیابی عملکرد این سلاح را رقم زدند». بر اساس بیانیه رسمی آزمایشگاه سندیا، بمب آزمایش‌شده B61-12 یک بمب قدیمی بوده که سال گذشته کارشناسان آمریکایی با کار روی آن، عمر مفید آن را حداقل 20 سال افزایش دادند. بر اساس گزارش‌ها، این بمب اتم، مهم‌ترین و رایج‌ترین سلاح هستهای در زرادخانه آمریکا بعد از جنگ سرد است. گفته شده این بمب اتم قابلیت تنظیم قدرت انفجاری از معادل 0.3 کیلو تن تا ۳۴۰ کیلو تن تی‌ان‌تی را دارد و برای پرتاب توسط هواپیماهای پرسرعت ساخته شده است.
همچنین طول این بمب اتم 3.58 متر، قطر آن ۳۳ سانتیمتر و وزن مدل پایه آن ۳۲۰ کیلوگرم اعلام شده‌است.
گزارش منابع آمریکایی می‌افزاید بمب هستهای تاکتیکی B61-12 که بتازگی آزمایش شده، یک بمب اتم تاکتیکی مدرن و کم‌قدرت به شمار می‌رود که به سیستم هدایت دقیق مجهز است. این بمب به گونه‌ای طراحی شده که با پرتابگرهای مختلف از جمله توسط جت جنگنده «اف 35» سازگار باشد و از طریق این جنگنده نیز قابل حمل و شلیک خواهد بود. بر خلاف جنگنده «اف۲۲» نیروی هوایی آمریکا که به طور عمده بر نبردهای هوا به هوا تمرکز دارد، جنگنده «اف ۳۵» از ابتدا برای حمله هستهای تاکتیکی طراحی شده و قابلیت گنجاندن بمب‌های اتم در خود را براساس طراحی پیش‌فرض دارد.
البته این نخستین حرکت هستهای آمریکا طی چند ماه گذشته نیست، بلکه تحولات نشان می‌دهد آمریکایی‌ها در حال تغییرات بنیادین در سیاست‌های هستهای خود هستند. تابستان امسال یعنی همین چند ماه پیش نیز رسانه‌های غرب گزارش دادند آمریکا برای نخستین‌بار از سال ۲۰۰۸، سلاح‌های هستهای، شامل چندین کلاهک هستهای حرارتی B61-12 را در انبارهایی جدید در خاک انگلیس مستقر کرده و این انبارهای جدید و مقاوم در پایگاه هوایی سلطنتی لیکن‌هیث در نزدیکی شهر سافلک قرار دارند. پس از انتشار این خبر، مقامات نظامی آمریکا و انگلیس از اظهار نظر در این مورد خودداری کردند اما همین سکوت آنها باعث افزایش تردیدها درباره تحرکات هستهای آمریکا در انگلیس شد.
* تیغ در دست زنگی مست!
نگرانی کارشناسان بین‌المللی از انجام آزمایش‌های هستهای توسط آمریکا بویژه ناشی از آن است که این سیاست را رئیس‌جمهوری اعلام کرده که دارای ثبات شخصیت نیست. اظهارات عجیب ترامپ درباره آزمایش‌های هستهای، بی‌ثباتی شخصیت او را بیش از پیش نمایان کرد، از جمله ۲ هفته پیش شبکه سی‌بی‌اس‌نیوز نقل قولی نگران‌کننده از دونالد ترامپ را منتشر کرد که او در این نقل قول با تهدید به نابودی کل جهان گفته بود زرادخانه هستهای آمریکا قدرت کافی برای 150 بار نابودی کل دنیا را دارد. این اظهار نظر نشان‌دهنده آن است که آزمایش هستهای آمریکا یک تهدید فوری و نگران‌کننده برای سراسر جهان به شمار می‌رود!
البته کارشناسان دیگری نیز معتقدند اقدامات ترامپ در حوزه هستهای نوعی تلاش برای جلب توجه هوادارانش است؛ هوادارانی که از اقدامات ترامپ برای پایان مداخله‌گرایی آمریکا در خارج از این کشور ناامید شده‌اند و اکنون ترامپ در اظهاراتی عجیب تلاش دارد به نوعی قدرت آمریکا را به رخ بکشد! هرچند این را نیز باید در نظر داشت که در میان مقامات دولتی آمریکا هم درباره انجام آزمایش هستهای یک رویه واحد و وحدت نظر وجود ندارد و حتی برخی در دولت ترامپ مخالف انجام آزمایش‌های هستهای هستند؛ از جمله سی‌ان‌ان گزارش داد مقامات دولتی در وزارت انرژی و ایمنی هستهای در نظر دارند با مقامات کاخ سفید و چهره‌های نزدیک به ترامپ دیدار کنند تا آنها از طریق گفت‌وگو با رئیس‌جمهور آمریکا، او را به توقف انجام آزمایش‌های هستهای متقاعد کنند.
* ناامن‌تر شدن نظام بینالملل
مقامات دولت ترامپ این روزها بشدت در تلاش برای تغییر رویکرد تدافعی هستهای خود هستند. ماه اکتبر یعنی ماه پیش نیز دونالد ترامپ اعلام کرد به پنتاگون دستور داده آزمایش سلاح‌های هستهای را «در پاسخ به برنامه‌های آزمایشی انجام‌شده توسط سایر کشورها» از سر گیرد. ترامپ در پاسخ به خبرنگاری درباره زمان انجام آزمایش‌های هستهای گفت آزمایش‌ها «خیلی زود» انجام خواهد شد. وقتی از ترامپ پرسیده شد آیا این آزمایش‌ها شامل انفجار کلاهک هستهای نیز خواهد بود، او پاسخی نداد.
کارشناسان معتقدند آمریکا با انجام آزمایش‌های هستهای، هنجارهای بین‌المللی رژیم جهانی عدم اشاعه هستهای را نادیده گرفته و فضای بین‌المللی را به سوی رقابت هستهای می‌کشاند. بیش از ۱۸۷ کشور پیمان جامع منع آزمایش‌های هستهای را امضا کرده‌اند و آمریکا، روسیه و چین هم در سال‌های گذشته اعلام کرده بودند به این پیمان پایبند خواهند بود اما اکنون اقدامات هستهای آمریکا عواقب نامناسبی برای نظام بینالملل خواهد داشت. «جفری لوئیس» کارشناس هستهای در گزارشی که شورای روابط خارجی آمریکا آن را منتشر کرده، نتیجه‌گیری کرده است آزمایش‌های هستهای آمریکا نه فقط روسیه و چین را به اقدامات متقابل سوق خواهد داد، بلکه فراتر از قدرت‌های هستهای، کشورهای نوظهور هستهای نیز از این روند پیروی خواهند کرد و به دنبال آزمایش‌های هستهای و ارتقای قابلیت‌های اتمی خود خواهند رفت. این کارشناس هستهای اشاره نکرده کشورهای نوظهور هستهای چه کشورهایی هستند اما به نظر می‌رسد قابلیت هستهای امروز دیگر در انحصار قدرت‌های بزرگ بین‌المللی نیست و کشورهای مختلف که دارای قابلیت غنی‌سازی هستهای هستند، در صورتی که اراده کنند، توانایی تولید و آزمایش بمب اتم را هم خواهند داشت.
فارن افرز هم در گزارشی نوشت: آزمایش هستهای جدید آمریکا باعث ایجاد یک اثر دومینووار خواهد شد و دور جدیدی از رقابت تسلیحات هستهای را در جهان آغاز خواهد کرد. این آزمایش ضربه‌ای جدی به رژیم کنترل تسلیحات هستهای جهان است و بسیاری از کشورها را به مسیر تسلیحات هستهای سوق خواهد داد. از آنجا که آزمایش هستهای مسیری کلیدی برای پیشبرد توسعه سلاح‌های هستهای است، از سرگیری آزمایش‌های هستهای از سوی آمریکا می‌تواند پایه و اساس تعادل استراتژیک بین قدرت‌های بزرگ را از بین ببرد و در نتیجه شوک‌های شدیدی به امنیت منطقه‌ای، روابط بینالملل و حتی محیط زیست جهان وارد کند و به ممنوعیت آزمایش‌های هستهای که بیش از 30 سال امنیت جهانی را افزایش داده بود، پایان می‌دهد. «ولادیمیر پوتین» رئیس‌جمهور روسیه نیز بتازگی اعلام کرد در صورت انجام آزمایش‌های هستهای توسط آمریکا، روسیه نیز آزمایش‌های جدید سلاح‌های هستهای را آغاز خواهد کرد.
* هدف ترامپ از توسعه هستهای
«چنگ جیان» تحلیلگر نظامی چینی درباره قصد واقعی ترامپ برای آزمایش‌های هستهای معتقد است ترامپ نه‌تنها به دنبال تضمین تسلط آمریکا در حوزه تسلیحات هستهای است، بلکه صنعت هستهای را به عنوان محرک رشد اقتصادی آمریکا می‌داند. به گفته چنگ، ۲ ملاحظه اصلی برای ترامپ در احیای برنامه هستهای وجود دارد: اول توسعه سلاح‌های هستهای به عنوان یک سلاح نهایی حیاتی و ستون اصلی امنیت آمریکا و دوم، قصد او برای احیای صنعت هستهای آمریکا از طریق آزمایش‌های مجدد. این در حالی است که در دولت اوباما، نیروهای درگیر در آزمایش‌های هستهای آمریکا به طور قابل توجهی از کار خارج شده بودند اما ترامپ معتقد است احیای اقتصاد و بخش تولید مستلزم احیای صنعت هستهای آمریکاست.
«دیوید سینگ» کارشناس انگلیسی نیز معتقد است اگرچه از نظر تاریخی، آمریکا آزمایش‌های هستهای بسیار بیشتری در مقایسه با هر کشور دارای سلاح هستهای انجام داده است اما انجام آزمایش‌های هستهای جدید توسط آمریکا نشان‌دهنده رسوایی اخلاقی جدی واشنگتن در صحنه بینالملل است و به جایگاه اخلاقی آمریکا آسیب جدی وارد خواهد کرد، چون دولت‌های گذشته آمریکا همواره ادعای پایبندی به رژیم عدم اشاعه هستهای را مطرح می‌کردند اما اکنون خود دولت آمریکا برای انجام آزمایش هستهای جدید پیشقدم شده است.
انجام آزمایش‌های جدید هستهای نشان می‌دهد دولت‌های مختلف آمریکا هر کدام ساز خود را می‌زنند و با تغییر روسای جمهوری در واشنگتن، هیچ بخشی از سیاست‌های دولت آمریکا قابل تضمین نخواهد بود!