جولان ویروس‌ها

ویروس‌های تنفسی در حالی چند هفته‌ است خیلی‌ها را روانه مراکز درمانی و بیمارستان‌ها کرده که به گفته رئیس مرکز مدیریت بیماری‌های واگیر وزارت بهداشت، سرماخوردگی و آنفلوآنزا همچنان در صدر شایع‌ترین عوامل ابتلا قرار دارند و پیش‌بینی می‌شود در یکی دو هفته آینده، در برخی استان‌ها شاهد افزایش آنفلوآنزا باشیم؛ بیماری‌هایی که عامل آن چرخش ویروس‌ها در فصول سرد سال است و چون اغلب مردم در مکان‌های سربسته قرار دارند سرعت انتقال ویروس‌های تنفسی نیز افزایش می‌یابد. کارشناسان تاکید دارند مدارس و وسایل حمل‌و‌نقل عمومی نظیر مترو و اتوبوس‌ها به دلیل تراکم بالای جمعیتی این روزها کانون انتقال ویروس‌هایی چون سرماخوردگی، آنفلوآنزا و کرونا هستند. در چنین شرایطی خودمراقبتی و رعایت پروتکل‌های بهداشتی بویژه استفاده از ماسک راهکارهایی است که توصیه می‌شود، زیرا با توجه به تغییر سویه ویروس‌ها ممکن است کار برخی مبتلایان به این نوع ویروس‌ها به بستری و مراقبت‌های ویژه هم بکشد. با این اوصاف خیلی‌ها معتقدند مدارس، بویژه مدارس ابتدایی در پی شیوع گسترده ویروس‌های تنفسی باید تعطیل شود ولی رئیس مرکز مدیریت بیماری‌های واگیر وزارت بهداشت می‌گوید در چنین شرایطی تصمیم‌گیری در استان‌ها توسط استانداری و ستاد بحران انجام می‌شود البته هماهنگی ملی ضروری است تا از ایجاد نگرانی یا برداشت نادرست جلوگیری شود. دکتر قباد مرادی روز گذشته با تشریح تازه‌ترین نتایج نظام مراقبت تنفسی کشور اعلام کرد: بر اساس آخرین نتایج منتشرشده، در هفته‌های اخیر و بر اساس نظام رصد ۲۱ عامل تنفسی، سرماخوردگی با سهم نزدیک به ۳۰ درصد بیشترین عامل عفونت‌های تنفسی در کشور بوده و پس از آن، آنفلوآنزا با سهمی بین ۱۱ تا ۱۲ درصد در رتبه بعد قرار دارد. وی با بیان اینکه نظام مراقبت کشور ۳ سامانه رصد عفونت‌های تنفسی شامل ۲ سامانه ویژه آنفلوآنزا و یک سامانه جامع برای ۲۱ عامل تنفسی را پایش می‌کند، افزود: در گزارش اخیر، میانگین کشوری ابتلا به آنفلوآنزا بین ۱۱ تا ۱۲ درصد مراجعه‌کنندگان بوده و سویه در گردش H2N3 است؛ همان سویه‌ای که امسال در بسیاری کشورهای دنیا نیز مشاهده شده و اکنون در گردش است. مرادی درباره وضعیت کرونا توضیح داد سهم این ویروس در عفونت‌های تنفسی فعلی حدود ۲ درصد است. اگرچه سهم کرونا پایین است اما رصد مداوم آن و سایر علل ادامه دارد، زیرا هر عامل تنفسی می‌تواند دچار جهش شود و بیماری شدیدتری ایجاد کند. این رصد مستمر هم با روش مراقبت میکروبی و هم با پایش شدت وضعیت بالینی بیماران انجام می‌شود. رئیس مرکز مدیریت بیماری‌های واگیر وزارت بهداشت روند شیوع و افزایش آنفلوآنزا در سال جاری را تقریبا مشابه الگوی سال گذشته دانست و گفت: معمولاً از اواخر مهر روند افزایشی آغاز می‌شود، در آبان ادامه دارد و معمولاً از نیمه آذر بتدریج کاهش پیدا می‌کند. وی افزود: پیش‌بینی می‌شود در یکی دو هفته آینده، در برخی استان‌ها افزایش آنفلوآنزا دیده شود اما پس از آن روند نزولی خواهد بود. مرادی درباره اعمال محدودیت‌ها یا تعطیلی مدارس توضیح داد: تصمیم‌گیری در استان‌ها توسط استانداری و ستاد بحران انجام می‌شود اما هماهنگی ملی ضروری است تا از ایجاد نگرانی یا برداشت نادرست جلوگیری شود. هر اقدامی که تاکنون در سطح کشور انجام شده، فنی و دلسوزانه بوده است. بنا بر اعلام وزارت بهداشت، وی با اشاره به اهمیت رعایت اصول پیشگیرانه گفت: رعایت آداب تنفسی، استفاده از ماسک در زمان افزایش موارد بیماری، پرهیز افراد پرخطر از حضور در تجمعات، شست‌وشوی مرتب دست‌ها و تزریق واکسن برای گروه‌های پرخطر که تاکنون واکسن تزریق نکرده‌اند، همچنان توصیه اصلی وزارت بهداشت است. رئیس مرکز مدیریت بیماری‌های واگیر وزارت بهداشت افزود: واکسن‌های موجود چهارظرفیتی هستند و سویه H2N3 را پوشش می‌دهند اما با توجه به تغییرات اندکی که در ژن این ویروس ایجاد شده، ممکن است کارایی واکسن کمی کاهش یافته باشد. با این حال، میزان محافظت آنها مانند بسیاری از واکسن‌های آنفلوآنزا کامل نیست و بین ۴۰ تا ۶۰ درصد اثربخشی دارند.
* تأکید بر عدم مصرف خودسرانه آنتی‌بیوتیک
مرادی درباره مصرف آنتی‌بیوتیک گفت: آنفلوآنزا و سرماخوردگی بیماری‌های ویروسی‌اند و مصرف آنتی‌بیوتیک‌هایی مانند آموکسی‌سیلین و آزیترومایسین هیچ نقشی در درمان آنها ندارد و حتی می‌تواند موجب مقاومت میکروبی شود. درمان‌های اختصاصی باید مطابق نظر پزشک انجام شود و اغلب مبتلایان با استراحت و مراقبت خانگی بهبود می‌یابند. وی درباره دوره انتقال بیماری توضیح داد: انتقال ویروس از چند روز (معمولاً یک روز) پیش از بروز علائم آغاز می‌شود و تا بهبود کامل (معمولاً حدود ۷ روز) ادامه دارد. مرادی توصیه کرد فرد بیمار تا حد امکان در خانه بماند و در صورت خروج، از ماسک استفاده کند تا احتمال انتقال به دیگران کاهش یابد.