این روزها در ترکیه، اغلب رسانه‌ها درباره یک دیدار مهم صحبت می‌کنند. دیدار بین هیاتی ترکیبی از نمایندگان احزاب مختلف پارلمان ترکیه با عبدالله اوجالان رهبر گروه منحله پ.ک.ک در زندان جزیره ایمره آلی.
اگر چه قبلاً هم چندین نماینده و مقام سیاسی و امنیتی در زندان با اوجالان ملاقات کرده‌اند، اما دیدار هیاتی از همه احزاب حاضر در پارلمان، معنا و اهمیت سیاسی و حقوقی ویژه‌ای دارد و نشان دهنده این است که پارلمان، جایگاه اوجالان را به عنوان طرف رسمی مذاکره، به رسمیت شناخته است.
با پافشاری دولت باغچلی رهبر حزب حرکت ملی گرا و شریک اردوغان در ائتلاف جمهور، بالاخره اردوغان نیز با این موضوع کنار آمد و اجازه داد که یکی از نمایندگان حزب او نیز در هیات ملاقات با اوجالان حضور داشته باشند. اما دست کم 6 حزب دیگر، با این اقدام مخالف هستند.حزب راست افراطی ایی پارتی یا حزب خوب به رهبری مساوات درویش اوغلو چنان مخالفت جدی و بنیادینی دارد که حتی حاضر نشده نماینده‌ای به کمیسیون 53 نفره برادری و دموکراسی بفرستد و با اصل مذاکره مخالف است، حزب آینده به رهبری داود اوغلو نیز همراه با حزب سعادت و حزب جهش و دموکراسی در یک بیانیه مشترک اعلام کردند که از نظر آنها، دیدار به شکل ویدئو کنفرانس کافیست و لازم نیست نمایندگان به دیدار فردی بروند که قبلاً به مدت 4 دهه رهبر یک گروه تروریستی دشمن ترکیه بوده است.
اما مخالفت حزب جمهوری خلق، بیش از احزاب دیگر در رسانه‌ها سر و صدا به پا کرد. حزب جمهوری خلق که در سال 1923 میلادی تاسیس شده و خود را وارث تفکرات کمالیستی و لاییستی مصطفی کمال آتاترک می‌داند، قاطعانه اعلام کرد که تمایلی به حضور در هیات دیدار با اوجالان ندارد و حاضر نیست کسی را به ایمره آلی بفرستد.
حزب اسلامی - کُردی حداپار نیز اعلام کرد که تمایلی به حضور در این هیات ندارد و حزب دموکرات، چنان با این اقدام مخالف است که حتی نماینده خود را از کمیسیون برادری و دموکراسی بیرون کشید.
حیدر آلتن تاش از سران حزب دموکرات اعلام کرد: «نمایندگان پارلمان را به دیدار فردی می‌برید که دست او به خون فرزندان ما آلوده است؟ چنین تصمیمی، به معنی لطمه زدن به آبرو و اعتبار پارلمان و نمایندگان ملت است. یک قاتل تروریست، چه جایگاهی دارد که هیاتی از پارلمان به دیدار با او فرستاده شود؟»
به این ترتیب، در شرایط فعلی، فقط سه حزب حاضر شده‌اند برای دیدار با اوجالان اعلام نمایندگی کنند: حزب عدالت و توسعه به رهبری اردوغان، حزب حرکت ملی گرا به رهبری باغچلی و حزب دمپارتی از نهادهای اقماری پ.ک.ک.
چرا حزب جمهوری خلق، مخالفت کرد؟
اوزگور اوزل رهبر حزب جمهوری خلق اعلام کرده که تصمیم او برای عدم حضور در هیات ملاقات با اوجالان، ریشه در نتایج یک تحقیق میدانی دارد. او می‌گوید: «تحقیقات ما نشان داد که مردم عزیز و هواداران ما، تمایل ندارند که ما هم نماینده‌ای به ایمره آلی بفرستیم. در نتیجه چنین تصمیمی گرفتیم».
اکرم امام اوغلو شهردار سابق استانبول و از سران حزب جمهوری خلق که در زندان به سر می‌برد، از تصمیم اوزل حمایت کرده و معتقد است که یک حزب، باید برای اتخاذ تصمیمات مهم و حساس، به خواست و رویکرد هواداران خود احترام بگذارد.
اما سوال اینجاست: چرا حضور یا عدم حضور نماینده‌ای از حزب جمهوری خلق در هیات ملاقات با اوجالان، تا این اندازه برای احزاب سیاسی ترکیه مهم است که همه رسانه‌ها درباره چنین موضوعی صحبت می‌کنند؟
در پاسخ باید گفت: حالا حزب جمهوری خلق، فقط صفتِ مهمترین حزب مخالف اردوغان را یدک نمی‌کشد و در عین حال، با در اختیار داشتن 32 درصد از آرای شهروندان کشور، عملاً حزب اول کشور است. طبیعتاً وقتی پرطرفدارترین حزب سیاسی کشور با اعزام هیات نمایندگان احزاب به جزیره ایمره آلی مخالفت کند، چنین موضعی، حاکی از برخی نگرش‌ها و اختلاف نظرهای سیاسی و حقوقی مهم دیگر است.
پروفسور تانری کولو از حقوقدانان ترکیه و از معاونین کُردزبان رهبر حزب جمهوری خلق اعلام کرده که این تصمیم، به معنی ستیز و خصومت این حزب با کردها نیست. بلکه به این دلیل چنین تصمیمی اتخاذ شده که دولت اردوغان، هیچ اقدام عملی خاصی انجام نداده و مذاکرات صلح با پ.ک.ک در یک بستر نمایشی پیش می‌رود.
مصطفی کاراعلی اوغلو از تحلیلگران مشهور ترکیه درباره این موضوع گفته است: «تصمیمی که حزب جمهوری خلق گرفته، به معنی مخالفت بنیادین با اصل مذاکره نیست. این حزب، تمایل ندارد نماینده خودش را به پارلمان بفرستد. اما در دیگر نشست‌های تصمیم‌گیری درباره مذاکره با پ.ک.ک حضور دارد. این حزب، دو دلیل اصلی برای اتخاذ چنین تصمیمی اعلام کرده؛ اول، مخالفت هواداران. دوم؛ مواضع دوپهلو و مبهم اردوغان درباره مذاکرات صلح».
کردها چه می‌گویند؟
حزب دموکراسی و برابری خلق‌ها مشهور به دمپارتی، مهمترین نهاد اقماری پ.ک.ک در ترکیه است که از مجموع 600 کرسی پارلمان این کشور 52 کرسی را در اختیار دارد. دمپارتی اعلام کرده که تصمیم حزب جمهوری خلق درباره عدم اعزام یک نماینده به ایمره آلی، به معنی تداوم سیاست قدیمی انکار موجودیت و هویت کردها در تاریخ معاصر ترکیه است و این سیاست، در دوران زمامداری حزب جمهوری خلق به وجود آمده است».
این تندترین موضع سیاستمداران کُرد وابسته به اوجالان علیه حزب جمهوری خلق در چند سال گذشته است. آن هم در شرایطی که اکرم امام اوغلو در استانبول، هم در انتخابات سال 2019 میلادی و هم در سال 2024 میلادی، به کمک رای کردهای هوادار دمپارتی، توانست نامزد مورد تایید اردوغان را شکست دهد. در نتیجه در شرایطی فعلی، می‌توان اعلام کرد که کردهای نزدیک به پ.ک.ک، یک گام از حزب جمهوری خلق دور شده و گامی به حزب اردوغان نزدیک‌تر شده‌اند.
شاید چنین چیزی در ظاهر، کم اهمیت به نظر برسد. اما با توجه به جمعیت 4 میلیون نفری کردها در استانبول، فاصله گرفتن حزب جمهوری خلق از هوادارانِ کرد، می‌تواند در انتخابات آتی، عملاً به ضرر کمالیست‌ها و به سود اردوغان تمام شود.مهمترین سوال از اوجالان
روزنامه جمهوریت چاپ آنکارا اعلام کرده که هیات نمایندگان پارلمان ترکیه، با هماهنگی و مدیریت سرویس اطلاعاتی میت ترکیه، با استفاده از یک فروند بالگرد به زندان جزیره ایمره آلی منتقل خواهند شد.
قرار است هیات سه نفره مرکب از فتی ییلدز معاون باغچلی در حزب حرکت ملی گرا، پروفسور حسین یایمان جامعه‌شناس از حزب عدالت و توسعه و خانم گلستان از حزب دمپارتی، به صورت حضور با اوجالان ملاقات کنند.
نخستین سوال این هیات، چنین خواهد بود: «شما به پ.ک.ک دستور انحلال و خلع سلاح دادید. آیا این دستور، یگان‌های مدافع خلق یا ی.پ.گ در شمال سوریه را نیز دربرمی گیرد یا نه؟»
در پایان باید به این نکته اشاره کرد که برای اولین بار و در اقدامی بیسابقه، فرمانده شاخه نظامی پ.ک.ک یعنی مراد قاراییلان نیز، علیه حزب جمهوری خلق اظهارنظر کرد.
قاراییلان از موسسین اصلی پ.ک.ک و مهمترین چهره نظامی این گروه منحله و تروریستی، به شدت از موضع حزب جمهوری خلق انتقاد کرد و در سخنانی هشدارآمیز گفت: «این حزب، اشتباه بزرگی مرتکب شد. اگر این اشتباه را جبران نکنند، متضرر خواهند شد. این حزب در چند سال گذشته، رویکرد دوستانه‌ای به کردها داشته اما عدم اعزام نماینده به ایمره آلی، به معنی تضاد با کردها است. اگر کمیسیون پارلمان، برای تعیین مسیر آتی مذاکرات، با رهبرمان آپو دیدار نکند، معضلات حل نخواهند شد. ما پ.ک.ک را منحل کردیم تا وارد مرحله سیاسی شویم و گام‌های قانونی و مشروع برداشته شود».
اوزگور اوزل رهبر حزب جمهوری خلق اعلام کرده که نفرستادن یک نماینده به ایمره آلی، به معنی خصومت با کردها نیست و حزب متبوع او، حاضر نیست صرفاً به خاطر تامین رضایت اردوغان، در هر ضیافتی حضور پیدا کند.
انتهای پیام/