پایتخت همچنان زیر گنبد دود

آلودگی هوا در تهران و اغلب کلانشهرها در حالی ادامه دارد که به دلیل انباشت آلاینده‌های ناشی از سکون جو و عدم وزش باد موثر دیروز ۲۴ ایستگاه پایتخت در وضعیت قرمز آلودگی قرار گرفت. شاخص کیفیت هوای تهران روز گذشته با میانگین ۱۶۰ در وضعیت ناسالم برای همه قرار داشت. کارشناسان بهداشت تاکید دارند در این شرایط افراد مبتلا به بیماری‌های قلبی یا ریوی، سالمندان و کودکان باید از فعالیت‌های طولانی یا سنگین خارج از منزل خودداری ‌کنند و سایر افراد جامعه فعالیت‌های طولانی یا سنگین خارج از منزل را کاهش دهند. هوای آلوده با وجود اجرای چند ساله قانون هوای پاک ولی سالانه بیش از 50 هزار نفر را در کشور به کام مرگ فرو می‌برد بدون اینکه اقدام قابل توجهی در زمینه مهار چنین پدیده‌ای انجام شود؛ از ابتدای سال جاری تا ۴ آذرماه هوای تهران ۶ روز پاک، ۱۲۳ روز قابل قبول،‌ ۱۰۶ روز ناسالم برای گروه‌های حساس،  ۱۴ روز ناسالم، ۲ روز بسیار ناسالم و ۲ روز خطرناک بوده است. وزارت بهداشت میزان خسارتی که آلودگی هوا به سلامت مردم وارد می‌کند را 17 میلیارد دلار اعلام کرده و معاون وزیر بهداشت اجرای قانون هوای پاک را راه‌حل دائمی این معضل می‌داند اما مرکز پژوهش‌های مجلس می‌گوید تنها 30 درصد قانون هوای پاک در کشور اجرا می‌شود. مسؤولان نیز به جای اقدامی موثر برای مهار این معضل که هر سال با سرد شدن دمای هوا به وجود می‌آید به تعطیلی مدارس، اجرای طرح زوج و فرد و دورکاری رو می‌آورند. تداوم هوای آلوده در تهران و دیگر شهرهای پرجمعیت تا جایی است که رئیس سازمان اورژانس استان تهران از انتقال ۵ هزار و ۹۸۵ بیمار و مصدوم به بیمارستان با آمبولانس طی یک هفته اخیر خبر می‌دهد. محمداسماعیل توکلی در توضیح بیشتر گفته است: در هفته گذشته (از یک تا ۷ آذر ۱۴۰۴) مجموعا ۵۲ هزار و ۹۸ تماس با مرکز اورژانس ۱۱۵ برقرار شد که در پی آنها، ۲۵ هزار و ۲۹۱ ماموریت به ثبت رسید. در مجموع در این بازه زمانی، ۱۱ هزار و ۵۷۸ نفر در محل خدمات درمانی دریافت کردند و ۵ هزار و ۹۸۵ نفر به بیمارستان منتقل شدند. طبق پیش‌بینی‌های سازمان هواشناسی، آلودگی هوا تا سه‌شنبه ادامه دارد و با ورود سامانه جدید بارشی به کشور احتمالا از اواسط هفته شدت آلایندگی‌ها کاهشی شود.
* لزوم کاهش تردد غیرضرور
روز گذشته نیز سازمان هواشناسی نسبت به افزایش شدید آلودگی هوا در ۵ کلانشهر و افزایش شاخص آلودگی تا آستانه خطرناک در صورت عدم مهار منابع آلاینده هشدار داد و کاهش تردد غیرضرور را توصیه کرد. این سازمان با صدور هشدار نارنجی‌رنگ با اشاره به افزایش شدید غلظت آلاینده‌های جوی و کاهش کیفیت هوا آورده است: یکشنبه (۹ آذر) در تبریز، دوشنبه (۱۰ آذر) در تهران، کرج، اصفهان و مشهد و سه‌شنبه (۱۱ آذر) در مشهد افزایش غلظت آلاینده‌ها، افزایش شاخص آلودگی هوا در حد ناسالم برای تمام گروه‌ها پیش‌بینی می‌شود و در صورت عدم مهار منابع آلاینده ثابت و متحرک در مناطق پرتردد و صنعتی شاخص آلودگی به آستانه خطرناک خواهد رسید. سازمان هواشناسی همچنین نسبت به مدیریت بهینه در مصرف سوخت‌های فسیلی، کنترل فعالیت‌های صنعتی آلاینده، کاهش تردد غیرضرور و پرهیز از حرکات ورزشی در فضای باز برای تمام اقشار جامعه، کنترل و پایش مداوم شاخص‌های آلودگی توسط دستگاه‌های ذی‌ربط به منظور اتخاذ تصمیمات مقتضی برای حفظ سلامت شهروندان توصیه می‌کند. 
طبق پیش‌بینی‌‌ها از شنبه تا دوشنبه در شهرهای سمنان، قزوین و یزد افزایش غلظت آلاینده‌ها، کاهش کیفیت هوا، افزایش شاخص آلودگی هوا در حد ناسالم برای گروه‌های حساس و در صورت عدم مهار منابع آلاینده‌های ثابت و متحرک احتمال افزایش شاخص آلودگی در مناطق پرتردد و صنعتی در حد ناسالم برای همه گروه‌ها دور از انتظار نیست.
* توقف فوری فعالیت واحدهای آلاینده
مدیرکل حفاظت محیط‌ زیست استان تهران نیز دیروز از تداوم طرح ویژه تشدید نظارت‌ها بر واحدهای آلاینده خبر داد و گفت: با ورود پایتخت به شرایط اضطرار، فعالیت صنایع و پروژه‌های آلاینده مطابق مصوبات کارگروه اضطرار متوقف یا محدود می‌شود. حسن عباس‌‌نژاد با اشاره به افزایش غلظت آلاینده‌های شاخص و قرار گرفتن استان تهران در شرایط قرمز اظهار کرد: بر اساس قانون هوای پاک و تکالیف تعیین‌شده در مصوبات کارگروه اضطرار، این اداره کل موظف است هرگونه فعالیت واحدهای آلاینده را بدون وقفه متوقف کند. طرح پایش ویژه با استقرار تیم‌های محیط‌ زیست در ۳ پهنه‌ کاری و ۲۱ محور در سطح استان در حال اجراست و این تیم‌ها به ‌صورت میدانی غلظت آلاینده‌ها، وضعیت دودکش‌‌ها، عملکرد فیلترها و سامانه‌‌های کنترل آلودگی صنایع، واحدهای عمرانی و مراکز خدماتی را ارزیابی می‌کنند. مدیرکل حفاظت محیط‌ زیست استان تهران تصریح کرد: سلامت شهروندان خط قرمز محیط‌ زیست استان تهران است و در شرایط اضطرار هیچ‌‌گونه اغماضی نسبت به منابع آلاینده صورت نخواهد گرفت. همچنین اجرای کامل مصوبات کارگروه اضطرار و الزامات قانونی مرتبط، تعهد قطعی دستگاه محیط‌ زیست است و با تمام ظرفیت دنبال می‌شود. 
 شاخص کیفیت هوا (AQI) به ۵ دسته اصلی تقسیم‌بندی می‌شود. بر اساس این تقسیم‌بندی از عدد صفر تا ۵۰ هوا «پاک»، از ۵۱ تا ۱۰۰ هوا «قابل قبول (سالم) یا متوسط»، از ۱۰۱ تا ۱۵۰ هوا «ناسالم برای گروه‌های حساس»، از ۱۵۱ تا ۲۰۰ هوا «ناسالم»، از ۲۰۱ تا ۳۰۰ هوا «بسیار ناسالم» و از ۳۰۱ تا ۵۰۰ شرایط کیفی هوا «خطرناک» است.