ویروس روی دود

گروه اجتماعی: افزایش روزافزون مراجعه بیماران با علائم سرماخوردگی، گلودرد، تب بالا و بی‌حالی این روزها در حالی به مراکز درمانی و بیمارستانی زیاد شده است که به گفته پزشکان، گردش ویروس‌های تنفسی نظیر آنفلوآنزا، کرونا و سرماخوردگی بسیار زیاد شده است و از آنجا که هوا نیز در بیشتر مناطق کشور بویژه کلانشهرها آلوده است، این پدیده نیز تاثیر خود را بر سرعت انتقال و خطرناک‌تر شدن بیماری‌های تنفسی برجا گذاشته است. 
گزارش‌ها حاکی است ویروس جدید آنفلوآنزا که اکنون بخش عمده افراد به آن مبتلا می‌شوند نوعی ویروس جهش‌یافته از خانواده ویروس‌های آنفلوآنزاست که از سرعت سرایت‌پذیری بالایی برخوردار است و کسانی که به این ویروس مبتلا می‌شوند بعضا تا بیش از 2 هفته بهبود نمی‌یابند. 
گونه جدید آنفلوآنزا که در سال ۲۰۲۵ شناسایی شد، به دلیل شدت تأثیرگذاری بر دستگاه تنفسی و قدرت انتقال بالا، توجه بسیاری از متخصصان را به خود جلب کرده است. در چنین شرایطی کارشناسان بهداشت هشدار می‌دهند به منظور خودمراقبتی و جلوگیری از ابتلا به ویروس‌های تنفسی، ضمن رعایت پروتکل‌های بهداشتی حتما در اماکن شلوغ و پرتردد از ماسک استفاده شود. 
افزایش بیماری‌های تنفسی اکنون در کشور تا جایی است که وزارت بهداشت اخیرا در بیانیه‌ای به طور رسمی از شیوع افزایشی عفونت‌های تنفسی و آنفلوآنزا در اغلب استان‌های کشور خبر داد و اعلام کرده است بر اساس داده‌های نظام مراقبت بیماری‌های حاد تنفسی، پیش‌بینی می‌شود این روند در روزهای آینده نیز ادامه یابد. 
این ویروس قابل انتقال معمولا در پاییز هر سال مردم و بویژه کودکان، زنان باردار و افراد مسن را درگیر می‌کند. به گفته متخصصان بیماری‌های عفونی، کسانی که معتقدند فقط به یک سرماخوردگی ساده یا حساسیت فصلی دچار شده‌اند، باید نخست احتمال ابتلا به آنفلوآنزا یا یکی از سویه‌های کرونا را برای خود در نظر بگیرند؛ بیماری‌ای که هر چند مرگ و میر چندانی ندارد ولی تهدید‌کننده سلامت افراد مسن، کودکان و کسانی که بیماری زمینه‌ای دارند یا دارای ضعف ایمنی بوده، است. 
در چنین شرایطی افزایش ۳ ‌برابری موارد آنفلوآنزا و عبور از حد هشدار، نگرانی از آغاز موج تازه بیماری‌های تنفسی را بالا برده و ضرورت واکسیناسیون گروه‌های پرخطر را برجسته کرده است. طبق اعلام عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران، ویروس جدید آنفلوآنزا نوعی جهش‌یافته از خانواده ویروس‌های آنفلوآنزاست و در فصل شیوع آنفلوآنزا جهش‌های ویروسی افزایش می‌یابد. 
۴ نوع ویروس در بروز این بیماری نقش دارند: C ،B ،A و D. ویروس‌های A و B در همه‌گیری این بیماری در فصول سرد سال نقش دارند. ویروس C شیوع کمتری دارد و معمولاً باعث عفونت‌های خفیف می‌شود؛ از آنجا که ویروس عامل این بیماری دائماً در حال جهش و تغییر است، بعضی علائم ممکن است در هر سال بیشتر دیده شوند. 
فاطمه‌سادات میرزاده، متخصص طب سالمندان و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران می‌گوید ویروس جدید آنفلوآنزا که این روزها درباره آن بسیار صحبت می‌شود، نوعی جهش‌یافته از خانواده ویروس‌های آنفلوآنزاست. 
طبق الگوی معمول، در فصل شیوع آنفلوآنزا احتمال بروز جهش‌های ویروسی افزایش می‌یابد و اغلب این تغییرات در دوره پیک شیوع رخ می‌دهد. آنچه اکنون با آن روبه‌رو هستیم، سویه جدید آنفلوآنزا با نام علمی H۳ است. 
این ویروس به ‌دلیل سرعت بالای انتشار، بویژه در میان جمعیت سالمند، «پرحاشیه» شده است. انتقال ویروس عمدتاً از طریق قطرات تنفسی انجام می‌شود و افراد دارای علائم باید با پوشاندن دهان و بینی در زمان سرفه یا عطسه، از انتشار قطرات جلوگیری کنند.
 سالمندان در معرض خطر بیشتری قرار دارند، زیرا سیستم ایمنی آنها به ‌دلیل افزایش سن تضعیف می‌شود. این خطر برای افرادی که بیماری‌های زمینه‌ای مانند دیابت، فشار خون، ناراحتی‌های قلبی یا زوال عقل (دمانس) دارند، بیشتر است. 
به گفته وی، آلودگی هوا به‌طور مستقیم با سیستم تنفسی و قلب در ارتباط است و می‌تواند افراد مستعد، بویژه بیماران قلبی و تنفسی را تضعیف کند. در نتیجه، اگر این افراد به ویروس آنفلوآنزا مبتلا شوند، شدت بیماری افزایش می‌یابد و علائم شدیدتر بروز می‌کند. به همین دلیل، آلودگی هوا و آنفلوآنزا می‌توانند اثرات یکدیگر را تشدید کنند.
دکتر سیدموید علویان، رئیس انجمن مطالعات کبدی ایران در گفت‌وگو با «وطن امروز» گفت: آلودگی هوا بی‌تردید سلامت شهروندان را به خطر می‌اندازد، چرا که در هوای آلوده اکسیژن‌رسانی به ریه‌ها کم می‌شود و ویروس‌ها همراه با آلودگی هوا وارد بدن می‌شوند. 
وی با بیان اینکه مطالعات نشان می‌دهد در هوای آلوده 20 تا 30 سم خطرناک از طریق دم و بازدم وارد ریه‌ها می‌شود، اظهار داشت: علاوه بر ایجاد عفونت‌های تنفسی، هوای آلوده ریسک تشدید بیماری‌های کبدی را بشدت افزایش می‌دهد و حتی افرادی که ‌دارای بیماری کبدی هستند وضعیت بیماری آنها را وخیم‌تر می‌کند. 
علویان تصریح کرد: در پژوهش‌ها، مطالعات و انجام آزمایش‌ها اثبات شده است هوای آلوده به دلیل سمومی که دارد زمینه‌ساز کبد چرب می‌شود.
* اوج‌گیری شیوع آنفلوآنزا
فوق‌تخصص ریه کودکان گفت: مهم‌ترین نشانه ابتلا به آنفلوآنزا تب بالا و ناگهانی است، به‌‌گونه‌ای که دمای بدن بیماران معمولاً به ۳۸ تا ۴۰ درجه سانتیگراد افزایش پیدا می‌کند. 
روح‌الله شیرزادی در رابطه با ویروس جدید آنفلوآنزا و نکات بهداشتی درباره مراقبت کودکان در مقابل این ویروس خطرناک گفت: با افزایش موارد مثبت تست‌های آنفلوآنزا در بیمارستان‌ها، پزشکان از رشد چشمگیر ابتلا به این ویروس خبر می‌دهند. 
بر اساس گزارش‌های دریافتی، ویروس آنفلوآنزا بیش از گذشته در نتایج تست‌های PCR مشاهده می‌شود و علائم آن در بیماران با شدت بیشتری بروز می‌کند. 
وی ادامه داد: مهم‌ترین نشانه ابتلا به آنفلوآنزا تب بالا و ناگهانی است، به‌گونه‌ای که دمای بدن بیماران معمولاً بین ۳۸ تا ۴۰ درجه سانتیگراد افزایش پیدا می‌کند. این ویژگی برخلاف ویروس‌های سرماخوردگی است که در آنها تب معمولاً خفیف‌تر گزارش می‌شود. 
بیماران علاوه بر تب شدید، اغلب دچار بدن‌درد، کوفتگی، درد عضلات، سردرد و خستگی قابل توجه می‌شوند. 
شیرزادی افزود: بسیاری از مبتلایان به سرفه‌های خشک و آزاردهنده دچار می‌شوند؛ سرفه‌هایی که ممکن است چند روز ادامه داشته باشد. 
همچنین گلودرد، آبریزش بینی، گرفتگی بینی، بی‌اشتهایی و تهوع نیز در بیماران مشاهده می‌شود. در برخی کودکان این علائم، بویژه تهوع، بیشتر از بزرگسالان گزارش شده است. تب بالا ممکن است همراه با لرز نیز بروز کند.
فوق‌تخصص ریه کودکان به مهر گفت: بخشی از موارد ابتلا می‌تواند پیشرفت کند و منجر به درگیری ریوی جدی شود که در این صورت بیمار به بستری در بیمارستان نیاز خواهد داشت. با این حال در بسیاری از بیماران، علائم بین ۳ تا ۵ روز ادامه دارد و پس از کاهش تب، وضعیت عمومی رو به بهبود می‌رود. 
* وضعیت ابتلا در ۷ استان بالاتر از میانگین کشوری
در هفته اول آذرماه، آنفلوآنزا با 35.7 درصد در راس ویروس‌های تنفسی در گردش در کشور قرار داشت. بر اساس داده‌های نظام مراقبت دیده‌وری تنفسی ۲ پاتوژن آنفلوآنزا و «کووید-۱۹» در هفته اول آذرماه و بنا بر اعلام مرکز مدیریت بیماری‌های واگیر وزارت بهداشت، نسبت موارد دارای علائم عفونت‌های تنفسی، همچنان در مراجعان بستری، در حال افزایش است؛ به نحوی که ۱۶.۶ درصد از موارد بستری دارای علائم تنفسی «SARI» هستند.  
در این نظام مراقبت دیده‌وری، از میان ۲۷۷ نمونه تنفسی اخذشده از مراجعان با تظاهرات «ILI» یا «SARI»، درصد مثبت آزمایش PCR «کووید-۱۹»، کمتر از یک درصد و درصد مثبت آزمایش PCR آنفلوآنزا نیز 35.7 درصد بود. 
نسبت نمونه‌های مثبت از نظر آنفلوآنزا  در این هفته هم در بیماران سرپایی و هم در بیماران بستری جهش قابل‌توجهی داشته و در بیماران بستری به ۴ برابر آستانه هشدار بالا رسیده است. تایپ و ساب‌تایپ غالب به ترتیب A و H۳N۲ است.
 نسبت نمونه‌های مثبت از نظر «کووید-۱۹» همچنان در نسبت پایین قرار دارد و در مقایسه با هفته قبل کاهش یافته است. طی 26 آبان تا ۲ آذر، براساس آخرین گزارش هفتگی نظام مراقبت آزمایشگاهی آنفلوآنزا (غیردیده‌وری)، از میان ۲۹۲ آزمایش انجام‌شده در آزمایشگاه مرجع آنفلوآنزا و ۱۷ قطب منطقه‌ای تابعه، ۲۸.۷ درصد از موارد آنفلوآنزا مثبت بوده که نسبت به هفته قبل ۱.۵ برابر است. 85.6 درصد موارد، آنفلوآنزا نوع A را ساب‌تایپ H۳N۲ تشکیل داده‌اند.