از مصدومیت خودی تا وینگرهای آبی

بهراد رشوند: اگر در این سال‌ها یک چیز درباره اوسمار ویرا ثابت مانده باشد، این است که هرگز مسیر ساده تحویل نمی‌گیرد. سرمربی برزیلی که دوباره به نیمکت پرسپولیس برگشته، قبل از آنکه حتی فرصت کند نفسش را تنظیم کند، خود را مقابل بزرگ‌ترین آزمون نیم‌فصل می‌بیند؛ مسابقه‌ای که نامش داربی است اما امسال یک مقصد عجیب و غریب هم دارد: اراک؛ شهری که برای سرخ‌ها به‌خصوص اوسمار، بیشتر به یک یادگاری از روزهای سخت شبیه است تا یک مقصد فوتبالی عادی.
اوسمار که در بازگشت دوباره‌اش ۲ پیروزی به دست آورده، حالا با چمدانی از دردسرهای ریز و درشت وارد هفته‌ای شده که شاید مسیر تیمش در ادامه فصل را مشخص کند. ترکیب ناقص، ستاره‌های نیمه‌سالم، حریف پرقدرت و البته خاطرات تلخ از شهری که هر بار برایش هزینه‌ساز شده، مجموعه‌ای است که مربی آرام و کم‌حرف پرسپولیس را به یک چهره متفکر و محتاط تبدیل کرده است.
* معادلات پیچیده خط میانی
اوسمار از روز اول بازگشتش می‌دانست لیست بازیکنانش کامل نیست اما تصور نمی‌کرد درست در داربی مجبور شود روی چند نقطه حساس با علامت سؤال وارد مسابقه شود. داستان بازیکنان غایب، برای هواداران پرسپولیس قصه‌ای تکراری شده اما این بار موضوع فقط محرومیت یا مصدومیت نیست؛ مساله زمان است.
۲ مهره خارجی تیم - یکی بال فرانسوی‌ و دیگری طراح مونته‌نگرویی - هنوز وضعیت روشنی برای روز مسابقه ندارند. پزشکان باشگاه چراغ سبز محتاطانه‌ای درباره وینگر سرعتی تیم نشان داده‌اند اما برای بازی‌ساز اروپای شرقی سرخ‌ها شرایط متفاوت است؛ او هنوز از نظر بدنی فاصله زیادی تا آماده‌سازی کامل دارد و بعید نیست دوباره ترکیب بدون او بسته شود.
در نبود این هافبک خلاق، اوسمار مجبور است با همان گزینه‌ای که از ۲ هفته قبل به او تکیه کرده ادامه دهد؛ بازیکنی که شاید در خلق موقعیت به پای هم‌تیمی غایبش نرسد اما در نظم، جنگندگی و پوشش دفاعی نقشی کلیدی دارد. اگر بال سرعتی تیم هم برسد، پیامد مستقیمش خروج یک چهره قدیمی از ترکیب خواهد بود؛ مردی که سابقه درخشش در داربی را دارد اما این روزها جایگاهش زیر فشار انتخاب‌های جدید لرزان شده است.
اینها معادله‌هایی است که هر کدام می‌تواند شکل خط میانی پرسپولیس را تغییر دهد.
* چالش بزرگ‌تر؛ یورش آبی‌ها
وقتی حرف از استقلال این فصل می‌شود، نخستین نکته‌ای که جلب توجه می‌کند خط حمله آنهاست. تیم رقیب حتی بدون مهاجم خارجی خود، یکی از هجومی‌ترین تیم‌‌های لیگ است و ۲ بال تیزپای‌شان ـ یکی از شرق اروپا و دیگری ملی‌پوش ایرانی ـ برای هر دفاعی دردسر درست می‌کنند.
اوسمار خوب می‌داند منطقه کناری برای تیمش می‌تواند کابوس‌ساز شود. دوئل وینگر چپ آبی‌ها با دفاع راست پرسپولیس از آن نبردهایی است که می‌تواند ریتم بازی را تغییر دهد؛ بازیکنی با دریبل‌های انفجاری مقابل مدافعی که نقطه قوتش صلابت و قطع توپ است. در سمت دیگر میدان، برخورد نفر سرعتی استقلال با مدافع چپ پرسپولیس یا حتی گزینه باتجربه‌ای که روی نیمکت دارد، یک نگرانی قابل لمس است.
اما خطر فقط از جناحین نمی‌آید. مهاجم جوان استقلال که این روزها در اوج روحیه است، در ۲ بازی آخر تیمش گل ‌زده و حالا رویای نخستین درخشش در داربی را دارد. این یعنی قلب دفاع پرسپولیس ـ ترکیبی از تجربه و جسارت ـ باید دقیق‌ترین شب فصلش را سپری کند. یک اشتباه و یک جاگیری غلط می‌تواند تمام برنامه‌های اوسمار را در چند ثانیه دود کند.
* بازگشت به صحنه زخم‌ها
اراک، برای اوسمار یک شهر عادی نیست. هر مربی یک جغرافیای نحس دارد و برای اوسمار، این شهر همان نقطه‌ای است که ۲ بار کامش را تلخ کرده؛ یک بار با گل دور از انتظار از ۶۰ متری و بار دوم با حذف در مسابقه‌ای که سرنوشتش به پنالتی‌ها کشید. حالا برای بار سوم، بازگشت به همین زمین، اتفاقی است که ناخودآگاه فشار روانی مضاعفی ایجاد می‌کند.
مربی برزیلی برخلاف ظاهر آرامش، این چیزها را خوب به خاطر دارد. به‌ خصوص حالا که مقابلش نه یک تیم میانه‌جدولی، بلکه صدرنشین لیگ و بزرگ‌ترین رقیب تاریخش قرار گرفته. داربی در تهران همیشه بار روانی خودش را دارد اما داربی در شهری دیگر، آن هم شهری که برای پرسپولیس یادآور شکست‌های تلخ بوده، شرایط را چند لایه سخت‌تر می‌کند.
* اوسمار و انتخاب‌های سخت
حالا همه‌ چیز به یک نقطه می‌رسد: تصمیم‌گیری. اوسمار برای بستن ترکیبش باید همزمان ۴ جبهه را مدیریت کند:
۱- بازگرداندن ستاره‌ها بدون ریسک مصدومیت
۲- کنترل ۲ بال خطرناک استقلال
۳- مقابله هوشیارانه با مهاجم جوان و زهردار رقیب
۴- جنگ ذهنی با خاطرات بد اراک.
این یعنی او نه‌فقط باید ترکیب انتخاب کند، بلکه باید مسابقه‌ای میان گذشته، حال و آینده را مدیریت کند.
سرمربیانی که از مسیرهای سخت گذشته‌اند، خوب می‌دانند داربی فقط نبرد تاکتیک‌ها نیست؛ نبرد ذهن‌هاست. در این میدان، اوسمار باید ثابت کند آن مربی شکننده هفته‌های سخت قبل پرسپولیس نیست، بلکه فرمانده‌ای است که می‌تواند تیم را از بحران عبور دهد.
نبرد اراک، مسابقه‌ای است که نتیجه‌اش فقط ۳ امتیاز نیست؛ سنجاقی است که سرنوشت پرسپولیس اوسمار را در ادامه فصل به آن گره می‌زند. اگر عبور کند، روایت تازه‌ای آغاز خواهد شد. اگر نه، دوباره همان پرسش‌های قدیمی برمی‌گردد. شاید همین است که داربی پیش‌ رو را به یکی از متفاوت‌ترین و پرالتهاب‌ترین نسخه‌های سال‌های اخیر تبدیل کرده است.