ایران، محور عملیاتی ضدتروریسم سازمان شانگهای

گروه سیاسی: روز گذشته نشست خبری مشترکی با حضور سردار سرتیپ پاسدار ولی معدنی، فرمانده رزمایش سهند ۲۰۲۵ از سوی نیروی زمینی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و ژنرال سرگئی کیسانین، نماینده کمیته اجرایی ساختار منطقه‌ای ضد تروریسم سازمان همکاری شانگهای (RATS)، در محل برگزاری رزمایش در استان آذربایجان شرقی برگزار شد. سردار معدنی در این نشست، با اشاره به عضویت رسمی ایران در سازمان شانگهای که 2 سال قبل با تلاش شهید رئیسی و شهید امیرعبداللهیان محقق شد، اعلام کرد نیروهای مسلح ایران مفتخرانه میزبانی دومین رزمایش ضدتروریستی این سازمان را بر عهده گرفته‌اند.
بنا بر اعلام فرمانده رزمایش سهند 2025، این رزمایش که از شهریور ۱۴۰۳ با دستور شهید باقری به سپاه ابلاغ شده و سپس توسط شهید سردار سلامی تأیید بود، بر اساس طرح عملیاتی ارائه‌شده توسط ایران به کمیته RATS از یک سال پیش، در نشستی 5 روزه در ازبکستان به تصویب رسیده و اکنون به مرحله اجرا درآمده است. کشورهای عضو شرکت‌کننده نیز شامل ایران، روسیه، چین، هند، پاکستان، قزاقستان، قرقیزستان، تاجیکستان، ازبکستان و بلاروس هستند، در حالی که عربستان سعودی، جمهوری آذربایجان و عراق به عنوان میهمانان ناظر حضور دارند. همچنین بیش از ۱۲۰ مقام عالیرتبه امنیتی و نظامی از این کشورها - شامل ۲۰ مقام عالی امنیتی، ۶۰ فرمانده ستادی و ۴۰ فرمانده یگان‌های عملیاتی - در رزمایش شرکت کرده‌اند.  به گفته سردار معدنی، مدت این مانور 5 روزه است که مرحله اصلی آن به مدت 3 روز و با تمرکز بر اقدامات ستادی، بازی جنگ و مرحله گرم رزمایش با استفاده از مهمات و تسلیحات واقعی و مشارکت یگان‌های ویژه همه کشورها از روز گذشته آغاز شده است. رزمایش سهند ۲۰۲۵ فراتر از یک مانور نظامی روتین، دستاوردهای راهبردی عمیقی به همراه دارد و اهمیت آن را می‌توان در چند لایه کلیدی ریشه‌یابی کرد. نخست، این رویداد نخستین رزمایش عملیاتی صحرایی سازمان شانگهای است که در قلمرو ایران برگزار می‌شود و نشان‌‌دهنده گذار تهران از عضویت صرفا سیاسی به نقش‌آفرینی عملیاتی در ساختار امنیتی این ائتلاف است. دومین رزمایش ضدتروریستی شانگهای پس از رزمایش 2024 چین، بر بستر تجربیات میدانی منحصر به ‌فرد ایران بنا شده است. در میان ۱۰ کشور عضو کامل سازمان، تنها جمهوری اسلامی ایران است که طی 4 دهه گذشته عملیات‌های واقعی و موفق ضدتروریستی در مقیاس‌های گسترده را تجربه کرده؛ از مقابله با گروهک‌های تجزیه‌طلب در کردستان و مقابله با گروهک تروریستی منافقین، تا نقش تعیین‌کننده در شکست داعش در عراق و سوریه و عملیات علیه گروه‌های تکفیری - سلفی در مرزهای شرقی. این سابقه بی‌‌بدیل، ایران را به محور طبیعی برنامه‌های ضدتروریستی شانگهای تبدیل کرده و نیروی زمینی سپاه را  به تعبیر خود سردار معدنی، به عنوان «معمار ضدتروریسم جهان» در جایگاه بازوی اجرایی اصلی این سازمان قرار می‌دهد. اهمیت این رزمایش همچنین در زمان‌بندی آن نهفته است. همان‌طور که سردار معدنی تأکید کرد، سهند ۲۰۲۵ «پس از پیروزی در جنگ ۱۲ روزه» طراحی و اجرا می‌شود؛ پیامی روشن که ایران نه‌تنها در برابر تهدیدات مستقیم سربلند بیرون آمده، بلکه آماده اشتراک‌گذاری تجربیات خود در سطح منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای است. علاوه بر این، در شرایطی که دبیرخانه کمیته ضدتروریسم سازمان همکاری شانگهای در تاشکند مستقر است و روسیه و چین نقش محوری در تصمیم‌گیری‌ها دارند، اعتماد فزاینده اعضا به توان آموزشی و عملیاتی ایران، تهران را به قطب واقعی ضدتروریسم اوراسیا تثبیت می‌کند. از سوی دیگر، اهداف این رزمایش، از ارتقای دانش فرماندهان کشورهای مختلف در حوزه ضدتروریسم تا هم‌افزایی و تعامل عملی برای مقابله با تهدیدات فرامرزی، نه‌تنها تاکیدی بر جهانی بودن تهدید تروریسم است، بلکه نشان از اولویت ایران برای همکاری منطقه‌ای در قالب شانگهای دارد. در نهایت، رزمایش سهند ۲۰۲۵ بیش از یک رزمایش نظامی، اعلام رسمی فصل جدیدی در همکاری‌های امنیتی اوراسیاست؛ جایی که ایران با تکیه بر تجربیات میدانی بی‌نظیر خود، به بازیگر اصلی و محور عملیاتی مبارزه مشترک با تروریسم در سازمان شانگهای بدل شده و می‌تواند جایگاه خود را به عنوان رهبر طبیعی برنامه‌های ضدتروریستی این ائتلاف تثبیت ‌کند.