آمریکا هم به پارتی شبانه پیوست!

خبر بازداشت چند بازیگر در یک میهمانی در تهران همچنان در فضای رسانه‌ای و شبکه‌های اجتماعی در جریان است. طبق گزارش‌های رسمی منتشرشده در ۸ آذرماه، جشن تولد شب جمعه یک هنرمند سینما، «ع. ش»، با حضور چند چهره شناخته‌شده به صحنه مصرف مشروبات الکلی دست‌ساز و بروز رفتارهای خلاف عرف تبدیل شد. به گزارش رسانه‌های داخلی، در این میهمانی که در منزل یکی از بازیگران برگزار شده بود، چند بازیگر زن و مرد از جمله «س. د»، «س. پ»، «ن. د»، «آ. پ» و 2 چهره مشهور دیگر حضور داشتند و در جریان عملیات پلیس، ۳۸ لیتر مشروبات الکلی کشف شد. برخی گزارش‌ها نیز از بد شدن حال یکی از بازیگران پس از مصرف نوشیدنی‌ها حکایت دارد. به گزارش رسانه‌های رسمی، یکی از بازیگران با تعهد آزاد شده اما 6 نفر دیگر آن شب را در بازداشتگاه گذرانده‌اند. طی روزهای گذشته نیز برخی از آنان با قرار وثیقه آزاد شدند. شمار افراد بازداشت‌شده در این میهمانی طبق برخی گزارش‌ها بیش از 20 نفر اعلام شده است. در عین حال، رسانه دولت با استناد به پیگیری «خانه سینما» گزارش داد «همه اسامی منتشرشده در فضای مجازی صحیح نیست» و تنها «2 تا 3 نفر» بازداشت بوده‌اند که آنها نیز با قرار تأمین آزاد شده‌اند.
همزمان، شهروندان در شبکه‌های اجتماعی نسبت به افزایش بی‌ضابطگی، برگزاری پارتی‌های خانگی، فروش مشروبات الکلی و تبدیل برخی صنوف به محل مصرف الکل و رقص انتقاد کردند. به گزارش رسانه‌های ایرانی، پلیس طی ماه‌های اخیر چند کافه و رستوران را به ‌دلیل سرو مشروبات الکلی پلمب کرده است. سردار احمدرضا رادان، فرمانده پلیس کشور نیز گفته بود: «برخورد می‌کنیم اما مجازات‌ها باید بازدارنده‌تر شود».
در سطح رسانه‌ای، بیشترین حجم واکنش‌ها از سوی رسانه‌های ضدانقلاب بوده است. این رسانه‌ها بازداشت اخیر را «سیاسی» و مرتبط با «برخورد با یک بازیگر خاص» معرفی کرده‌اند. ایران‌اینترنشنال و چند رسانه ضدانقلاب دیگر مدعی شدند بازداشت‌ها «انتقام» از مواضع برخی هنرمندان و ادامه فشار بر چهره‌های فرهنگی است. این ادعا در حالی منتشر شد که سابقه بازداشت هنرمندان به‌ دلیل حضور در میهمانی‌های شبانه و مصرف مشروبات الکلی مسبوق به سابقه بوده و جنبه حقوقی و انتظامی داشته است. در ادامه همین خط روایی، یک نکته متفاوت توجه کاربران را جلب کرد؛ آن هم دخالت آشکار ایالات متحده در موضوعی که ماهیت آن یک پرونده انتظامی داخلی است. حساب رسمی وزارت خارجه آمریکا به زبان فارسی در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «اخیراً چند بازیگر در ایران فقط به خاطر حضور در یک میهمانی خصوصی بازداشت شده‌اند». در این بیانیه بازداشت هنرمندان مصداق «نقض آزادی‌های فردی و هنری» توصیف شده و در بخشی از آن آمده است: «در ایران امروز، هیچ‌کس خارج از دایره داخلی حکومت از دخالت دولت در امان نیست... یورش‌ها، بازداشت‌ها و تهدیدهای رژیم به ‌طور فاحش این حقوق بنیادین انسانی را نقض می‌کند». وزارت خارجه آمریکا در پایان این پیام خواستار «آزادی فوری افراد بازداشت‌شده» شد.
این واکنش با انتقاد رسانه‌های انقلابی روبه‌رو شد. تحلیلگران این رسانه‌ها نوشتند صدور بیانیه رسمی درباره یک پرونده انتظامی کوچک «نشانه آشکاری از تلاش آمریکا برای بهره‌برداری سیاسی» است. برخی نیز این پرسش را مطرح کردند که چرا دولت آمریکا، که با نقض گسترده حقوق اقلیت‌ها، مهاجران و معترضان مواجه است، درباره «یک پرونده انتظامی معمولی» چنین موضع‌گیری صریحی اتخاذ کرده است. برخی تحلیلگران نیز با اشاره به الگوی رفتاری آمریکا در سال‌های اخیر، این اقدام را «پیام‌دهی به هنرمندان و فعالان فرهنگی» تفسیر کردند؛ پیامی که به تعبیر آنها می‌تواند این باشد: «اگر در برابر جمهوری اسلامی اقدام رسانه‌ای یا سیاسی انجام دهید، ما پشتیبان شما خواهیم بود».
در سطح داخلی، انجمن بازیگران سینمای ایران نیز با انتشار بیانیه‌ای نسبت به زمان وقوع این ماجرا و همزمانی آن با برگزاری «جشنواره جهانی فیلم فجر» ابراز نگرانی کرد. در بیانیه انجمن آمده است: «درست در ایامی که جشنواره جهانی فیلم فجر با تلاش سینماگران در حال برگزاری است، شاهد چنین برخورد قهری و پرهزینه‌ای هستیم... این اقدامات جز ارائه تصویری ناصواب از وضعیت هنرمندان به جهانیان حاصلی ندارد». این بیانیه بازتاب‌های گسترده‌ای یافت، بویژه در بخش‌هایی که روایت پرونده را در کنار «چهره فرهنگی ایران در نگاه جهانی» قرار داده بود، بحث‌برانگیز شد.
در نهایت اینکه، بازداشت چند بازیگر در یک میهمانی شبانه از نظر حقوقی و انتظامی پرونده‌ای محدود و دارای سابقه در رفتار پلیس ایران است اما روند واکنش رسانه‌های خارجی نشان می‌دهد ماجرا به‌سرعت از سطح انتظامی خارج و در چارچوبی سیاسی - تبلیغاتی بازتعریف شد. محور اصلی این بازتعریف، ادعای «بازداشت سیاسی» و «برخورد با هنرمندان منتقد» بود؛ ادعایی که بدون داده رسمی مطرح شد و کاملاً با اهداف رسانه‌های معارض همخوانی دارد. دخالت رسمی آمریکا در این پرونده نیز به‌روشنی نشان می‌دهد موضوع صرفاً یک «خبر اجتماعی» نیست. ورود دولت آمریکا همزمان 2 کارکرد دارد: نخست، برجسته‌سازی ادعای «سرکوب هنری» در ایران برای مصرف افکار عمومی جهانی؛ دوم، ارسال پیام حمایتی به هنرمندان و چهره‌های ایرانی با هدف ایجاد صف‌بندی فرهنگی - سیاسی. این رفتار آمریکا در کنار تلاش رسانه‌های برانداز برای پیوند زدن پرونده به یک «تقابل سیاسی»، نشان‌دهنده تلاش هماهنگ برای ساختن یک بحران ادراکی از دل یک پرونده انتظامی است.