سفرای ایران، روسیه و چین در سازمان ملل متحد در نامهای مشترک به رئیس شورای امنیت و دبیرکل سازمان ملل تاکید کردند مطابق بند عملیاتی ۸ قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت، تمام مفاد این قطعنامه پس از ۱۸ اکتبر ۲۰۲۵ خاتمه یافته است.
«امیرسعید ایروانی» سفیر و نماینده دائم جمهوری اسلامی ایران نزد سازمان ملل، «واسیلی نبنزیا» سفیر و نماینده دائم روسیه در سازمان ملل و «فو کونگ» سفیر و نماینده دائم چین در سازمان ملل روز سهشنبه به وقت محلی متن این نامه را امضا کردند.
به گزارش «وطن امروز»، در این نامه 3 کشور با استناد به مفاد برجام، فرآیند بررسی مسائل اختلافی در کمیسیون اختلافات و همینطور قوانین و آییننامههای بینالمللی، اقدام تروئیکای اروپا در فعالسازی مکانیسم ماشه را غیرقانونی عنوان کردند. در این بخش از نامه آمده است: قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت [متنی] یکپارچه است و برجام جزئی جداییناپذیر از آن به شمار میرود. از این رو، بند ۱۱ قطعنامه منفک از بندهای ۳۶ و ۳۷ برجام قابل تفسیر نیست. در واقع، تروئیکا حق ندارد پیش از آنکه الزامات بند ۳۶ برجام برآورده شود، به بند عملیاتی ۱۱ استناد کرده و درباره موضوعی که آن را «عدم انجام تعهدات اساسی» ذیل برجام تلقی میکند، شروع فرآیند سازوکار اسنپبک را به شورای امنیت سازمان ملل ابلاغ کند.
امضاکنندگان نامه با استناد به همین مفاد قانونی تصریح کردهاند: ادعاهای تروئیکا مبنی بر اینکه فرایند مقرر در بند ۳۶ برجام را طی کردهاند، نادرست است. در واقع، کمیسیون مشترک برجام برای بررسی مکاتبه آلمان، فرانسه و بریتانیا مورخ ۱۴ ژانویه ۲۰۲۰ تشکیل نشد و سازوکار حلوفصل اختلافات به دلیل برخی خلأهای شکلی فعال نشد؛ خلأهایی که به نوبه خود امکان بررسی موضوع در سطح وزرا یا در هیات مشورتی را ناممکن کرد. از آنجا که الزامات بندهای ۳۶ و ۳۷ برآورده نشده، مکاتبه وزرای خارجه فرانسه، آلمان و بریتانیا نمیتواند به عنوان ابلاغیه شروع فرآیند سازوکار اسنپبک تلقی شود که از سوی یک دولت مشارکتکننده در برجام ذیل بند ۱۱ قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت ارائه شده باشد. بر این اساس، مجدداً تأکید میشود تلاش تروئیکا برای فعالسازی آنچه «اسنپبک» خوانده میشود، فینفسه از حیث حقوقی و شکلی مخدوش است و ادعاهای مطروحه از سوی آلمان، فرانسه و بریتانیا در نامه صدرالاشاره بیارتباط و بیاساس است.
* قطعنامه 2231 تمام شد
سفرای 3 کشور ایران، روسیه و چین در ادامه این نامه و با استناد به رفتار غیرقانونی آمریکا و اتحادیه اروپایی، تصریح کردند از نظر آنها قطعنامه 2231 در تاریخ 18 اکتبر ( 26 مهر) خاتمه یافته است. در این بخش از نامه آمده است: با عنایت به موارد مطروحه، مجدداً تأکید میشود مطابق بند عملیاتی ۸ قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت، تمام مفاد آن پس از ۱۸ اکتبر ۲۰۲۵ خاتمه یافته است. همچنین تکرار میکند پایان کامل و به موقع قطعنامه ۲۲۳۱، پایان بررسی موضوع هستهای ایران در شورای امنیت را رقم میزند و به تقویت اقتدار شورا و اعتبار دیپلماسی چندجانبه کمک میکند.
جمهوری اسلامی ایران، جمهوری خلق چین و فدراسیون روسیه همچنان به مشارکت دیپلماتیک سازنده با تمام اعضای شورا کاملاً متعهد باقی میمانند. به این وسیله آمادگی خود را برای حمایت از تلاشهای جمعی در راستای پاسداری از ماهیت صرفاً صلحآمیز برنامه هستهای ایران اعلام میدارند. همچنین تأکید میکنند ضروری است تمام طرفهای ذیربط که به یافتن راهحل سیاسیای که نگرانیهای تمام طرفها را از طریق مشارکت و گفتوگوی دیپلماتیک مبتنی بر اصول احترام متقابل لحاظ کند، پایبند بمانند و از تحریمهای یکجانبه، تهدید به زور یا هر اقدام دیگری که ممکن است موجب تشدید وضعیت شود خودداری کنند و اینکه تمام کشورها باید در ایجاد فضای مساعد و شرایط لازم برای تلاشهای دیپلماتیک مشارکت کنند.
* پیامهای مهم نامه
ایران، چین و روسیه پیش از این نیز در چند نوبت با انتشار نامههای مشترک، از رفتار غیرقانونی آمریکا و تروئیکای اروپایی درباره برنامه هستهای ایران بشدت انتقاد و تاکید کردند فعالسازی مکانیسم ماشه خلاف قانون و مقررات است، لذا بازگشت قطعنامههای شورای امنیت و بازاعمال تحریمهای شورای امنیت علیه ایران را قبول ندارند.
همچنین 26 مهر امسال 3 کشور در نامهای مشترک اعلام کردند از نظر آنها قطعنامه 2231 طبق قانون در 18 اکتبر یعنی همان 26 مهر خاتمهیافته تلقی خواهد شد.
این بار نیز 3 کشور با انتشار یک نامه مشترک خطاب به دبیرکل سازمان ملل و رئیس دورهای شورای امنیت، با استناد به رفتار خلاف قانون اتحادیه اروپا در فعالسازی مکانیسم ماشه 2 نکته بسیار مهم را گوشزد کردند:
۱- پرونده هستهای ایران دیگر نباید در شورای امنیت بررسی شود.
۲- قطعنامه 2231 خاتمه یافته و بر همین اساس، قطعنامههای پیشین مندرج در این قطعنامه نیز منقضیشده تلقی خواهد شد. به عبارتی، چین و روسیه در این بخش از نامه تصریح کردهاند قطعنامههای بازگشتی علیه ایران را به رسمیت نمیشناسند و به همین خاطر به مفاد تحریمهای مندرج در این قطعنامهها پایبند نیستند. ضمن اینکه چین و روسیه با اشاره به انقضای قطعنامه 2231 تاکید کردهاند از این به بعد مبنای مناسبات، همکاریها و روابط با ایران در همه حوزهها، انقضای قطعنامه 2231 خواهد بود.
به اعتقاد کارشناسان این نامه مشترک ایران، روسیه و چین نهتنها نشاندهنده تعمیق شکافها در شورای امنیت و صفکشی شرق در برابر نظام ناعادلانه غرب است، بلکه در واقع اعلام رسمی مقابله چین و روسیه با تحریمهای جدید موسوم به تحریمهای اسنپبک علیه ایران است.