طغیان آنفلوآنزا در کشور

کلینیک‌های درمانی و مراکز بیمارستانی این روزها مملو از بیمارانی است که با علائم مشابه چون بدن‌درد، سرفه، ضعف و بی‌حالی و تب بالا همراه با آبریش بینی برای درمان به صف شده‌اند. طبق تشخیص اولیه اغلب پزشکان، رجوع متعدد بیماران با چنین علائمی به مراکز درمانی به دلیل شیوع ویروس‌های تنفسی نظیرآنفلوآنزا، کرونا و سرماخوردگی در این فصل است اما از آنجا که هر سال ماهیت این ویروس‌ها تغییر می‌کند، بنابراین تنها راه گریز از این بیماری خودمراقبتی و رعایت پروتکل‌های بهداشتی است؛ بیماری‌ای که هرچند مرگ و میر چندانی ندارد ولی برای آن دسته از افرادی که دارای ضعف ایمنی هستند، همچنین افراد مسن،  کودکان و کسانی که بیماری زمینه‌ای دارند می‌تواند خطرآفرین باشد. به گفته مسعود مردانی، فوق‌تخصص بیماری‌های عفونی، ویروس آنفلوآنزا مدتی است اغلب مناطق کشور را فرا گرفته و از آنجا که قدرت سرایت‌پذیری بالایی دارد خیلی از تخت‌های بیمارستانی اکنون توسط موارد ابتلا به ذات‌الریه ناشی از این بیماری پر شده است، به‌طوری که گونه ویروس A(H3N2) بیش از اندازه شایع شده و نزدیک به ۵۰ درصد نمونه‌های ارسالی به آزمایشگاه‌ها مثبت است. عضو کمیته کشوری آنفلوآنزا با اشاره به مصوبه اخیر این کمیته برای تسریع در شروع درمان، گفت: با توجه به اکثریت مبتلایان به آنفلوآنزا، تصمیم گرفتیم وقت بیمار را تلف نکنیم و سریع درمان را شروع کنیم. داروی مؤثر اوسلتامیویر (تامیفلو) در دسترس است و قیمت بالایی ندارد. به گفته وی، درمان آنفلوآنزا اگر در ۲-۳ روز اول آغاز شود، بسیار آسان است و از عوارض جدی مانند سینه‌پهلو، عفونت گوش، سینوزیت، مننژیت و آنسفالیت جلوگیری می‌کند. وی با هشدار درباره مصرف خودسرانه آنتی‌بیوتیک تاکید دارد: آنتی‌بیوتیک هیچ تأثیری روی ویروس آنفلوآنزا ندارد و تنها موجب مقاومت دارویی می‌شود، بنابراین تنها راه جلوگیری ابتلا به ویروس‌های تنفسی پیشگیری است؛ پیشگیری با رعایت پرهیز از دست‌دادن‌های غیرضروری، شست‌وشوی مرتب دست‌ها، رعایت فاصله‌گذاری اجتماعی، ماندن در خانه در صورت داشتن علائم و خودقرنطینگی، استفاده از ماسک در محیط‌های شلوغ مانند مترو و اتوبوس، نفرستادن کودکان دارای علائم به مدرسه و عدم حضور کارمندان بیمار در ادارات. همچنین کسانی که به این ویروس‌ها مبتلا می‌شوند نباید به خوددرمانی رو بیاوند، بلکه با مصرف مایعات و مرکبات، استراحت کافی و استفاده از استامینوفن برای کنترل تب به مقابله با این ویروس بپردازند.
* عبور برخی استان‌ها  از آستانه هشدار
شیوع آنفلوآنزا در کشور به گونه‌ای است که آمارهای رسمی از روند صعودی و نگران‌کننده مبتلایان نسبت به هفته‌های گذشته حکایت دارد، به‌طوری ‌که وضعیت شیوع ویروس در برخی استان‌های کشور از آستانه هشدار نیز گذشته است. براساس گزارش‌های رسمی و مستند دستگاه‌های مسؤول بویژه وزارت بهداشت، روند شیوع بیماری آنفلوآنزا در سطح کشور در ایام پیش رو همچنان صعودی است و این موضوع بر رعایت دقیق و کامل اصول خودمراقبتی و واکسیناسیون گروه‌های پرخطر تأکیدی جدی و چندباره دارد. مهشید ناصحی، رئیس گروه تخصصی مدیریت سل، جذام و عفونت‌های حاد تنفسی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی درباره وضعیت کنونی شیوع آنفلوآنزا در کشور گفت: بر اساس یافته‌های حاصل از بررسی نظام مراقبت (دیده‌بانی) عفونت‌های حاد تنفسی در هفته گذشته، علائم عفونت‌های حاد تنفسی علت مراجعه ۱۵ درصد از بیماران مراجعه‌کننده به واحدهای سرپایی و بستری کشور بوده و نتیجه آزمایشات تشخیصی در میان افراد دارای علائم آنفلوآنزا حدود ۳۶ درصد تست مثبت و کرونا نیز حدود یک درصد است. به گفته وی، فعلا در شیب صعودی موج شیوع آنفلوآنزا به سر می‌بریم و تا رسیدن به اوج همه‌گیری فاصله داریم، نتایج آزمایشگاهی جمع‌آوری شده از مرکز ملی آنفلوآنزا و ۱۷ آزمایشگاه قطب منطقه‌ای در این هفته، حاکی از آن است که وضعیت آنفلوآنزا در بسیاری از استان‌های کشور از آستانه هشدار عبور کرده است. در همین ارتباط استان‌های خراسان رضوی، خراسان جنوبی، قزوین، زاهدان، بوشهر، اصفهان، همدان و تهران، بیشترین آمار ابتلا (تست مثبت) آنفلوآنزا را در مقایسه با میانگین کشوری به خود اختصاص داده‌اند و همچنین در استان‌های آذربایجان غربی، آذربایجان شرقی، اردبیل، گیلان و مازندران، به‌رغم آمار بالای تست مثبت آنفلوآنزا، وضعیت به آستانه هشدار بالا نرسیده است. طبق بررسی‌ها و براساس مراجعات مراکز درمانی و بررسی‌های انجام‌شده، بیشترین آمار ابتلا به آنفلوآنزا در رده سنی کودکان است اما همچون سال‌های قبل، سالمندان نیز بیشترین آمار ابتلای شدید و بستری را دارند. 
دکتر ناصحی بیان کرد: موج شیوع آنفلوآنزا امسال همچون سال قبل در هفته دوم آبان‌ماه شروع شد اما مانند سایر کشورهای جهان (نظیر استرالیا در طول فصل عفونت‌های تنفسی نیمکره جنوبی، ژاپن، چین، اندونزی و... در آسیای جنوب شرقی، اروپا و اغلب ایالت‌های آمریکا)، از شدت و سرعت انتشار بیشتری برخوردار است. شدت چرخش و ابتلا به گونه‌ای است که نسبت مثبت شدن آنفلوآنزا در میان مبتلایان به عفونت‌های حاد تنفسی در هفته اخیر، نسبت به زمان مشابه سال قبل حدود 1.3 برابر بیشتر شده و از قله موج شیوع سال گذشته هم گذشته است، در حالی که این روند افزایشی همچنان تداوم دارد و به قله خود نرسیده است. واکسن‌های موجود، هنوز هم اثربخشی بسیار خوبی در کاهش موارد شدید ابتلا به آنفلوآنزا دارند و این اثربخشی در گروه سنی کودکان تا ۷۰ درصد و در بزرگسالان تا ۴۵ درصد ذکر می‌شود. وی در پاسخ به این سوال ایرنا که بهترین زمان برای تزریق واکسن آنفلوآنزا چه زمانی است و آیا هنوز هم دیر شده است؟ گفت: اگرچه بهترین زمان تزریق واکسن آنفلوآنزا را از نیمه شهریور تا نیمه مهرماه هر سال ذکر می‌کنند ولی گروه‌های پرخطر که هنوز واکسن نزده‌اند، هر زمان تا پایان فصل آنفلوآنزا می‌توانند به واکسن دسترسی پیدا کنند، از تزریق آن سود می‌برند. البته انتظار داریم عمده گروه‌های پرخطر طی ماه‌های مهر و آبان واکسن آنفلوآنزا (از طریق بخش دولتی یا بخش خصوصی) دریافت کرده باشند، ولیکن همچنان افرادی که در ریسک بالاتر ابتلا هستند و تا به حال واکسن نزده‌اند می‌توانند برای واکسیناسیون اقدام کنند؛ این افراد از طریق تماس با مراکز بهداشت شهرستان می‌توانند به مراکز بهداشتی درمانی مربوط برای واکسیناسیون آنفلوآنزا مراجعه کنند. لازم به توضیح است که از آنجا که عامل بیماری ویروسی است، استفاده از آنتی‌بیوتیک‌ها (که روی باکتری‌ها اثر دارند) در درمان آنفلوآنزا جایگاهی ندارند؛ مگر مواردی که بیمار دچار عارضه خاصی از آنفلوآنزا مانند پنومونی باکتریایی شده باشد، که در آن صورت نیز فقط باید با تشخیص دقیق تخصصی و توسط پزشک تجویز شود.