به گزارش وطن امروز، خبری از روز گذشته خبر اول و مهم تمام رسانههای سینمایی جهان شده است. خریداری کامل کمپانی برادران وارنر توسط نتفلیکس. قبل از این خبر خریداری این کمپانی توسط عربستان سعودی مطرح شده بود. خبری که توسط یکی از تهیهکنندگان تلویزیونی آمریکا فاش شده بود. اما گویا حالا نتفلیکس روی دست عربستان سعودی زده و قرار است صاحب بزرگترین کمپانی هالیوود شود.
رقابتی که با زمزمه فروش برادران وارنر آغاز شد، اکنون به نقطهای رسیده که نهتنها صنعت سرگرمی، بلکه ساختار قدرت در هالیوود و حتی آینده سینمای جهان را زیر و رو میکند. با خرید 82.7 میلیارد دلاری برادران وارنر توسط نتفلیکس بزرگترین خرید تاریخ سرگرمی آمریکا جهان سینما وارد دورهای شده که بسیاری از فعالان صنفی آن را «نقطه بیبازگشت» مینامند.
با آرشیوی شامل Harry Potter، Friends، The Sopranos، Batman، Wonder Woman، Game of Thrones و هزاران فیلم و سریال کلاسیک و مدرن، نتفلیکس اکنون قدرتی دارد که تا پیش از این در هالیوود تصور نمیشد.
این قدرت فقط محتوایی نیست. صرف درآمد ناشی از اشتراکهای تازه میتواند بین 1 تا 11 میلیارد دلار در سال تولید کند؛ رقمی که برای پوشش وامهای 59 میلیارد دلاری و هزینه خرید این مجموعه کافی به نظر میرسد.
هشدار صنوف هالیوودی از تهدید معیشت و خلاقیت نویسندگان تا نابودی سالنهای سینما
نگرانیهای سینماگران هالیوودی بیدلیل نیست؛ درحالیکه ادغامهای رسانهای در دهههای اخیر کم نبودهاند، آنچه امروز رخ داده، فراتر از یک قرارداد تجاری است. این معامله عملاً بزرگترین آرشیو محتوایی هالیوود را زیر چتر شرکتی قرار میدهد که از اساس با مدل «ضدسینما» شناخته میشود. نگرانیها زمانی شدیدتر شده که اتحادیه نویسندگان نیز به جمع معترضان پیوسته و در بیانیه تازهاش هشدار داده: «تمرکز بیسابقه قدرت در یک پلتفرم استریم، نهتنها رقابت را از بین میبرد بلکه آینده تولیدات سینمایی و معیشت داستاننویسها را تهدید میکند. وقتی تولید، توزیع و پخش جهانی زیر کنترل یک شرکت قرار بگیرد، آزادی خلاقیت و رقابت واقعی از بین میرود.» آنها این ادغام را تهدیدی مستقیم برای عدالت در دستمزد، سهم عادلانه از خلق اثر و تنوع تولیدات دانست؛ هرچند که نتفلیکس میگوید این ادغام «برای تقویت داستانگویی» است.
همچنین اتحادیههای دیگری مانند انجمن کارگردانان و اتحاد جهانی سینماداران نیز ابراز نگرانی کردهاند. سینماداران نگراناند که نتفلیکس با قدرت آرشیوی جدید خود، اکرانهای سنتی را محدود کرده و جریان به سینما رفتن را کوچکتر از همیشه کند. برخی مدیران سینما میگویند این معامله «ضربه نهایی» به سالنهای نمایش خواهد بود.
یکی دیگر از دلایل این نگرانی میتواند نگاهی باشد که مدیر نتفلیکس تد ساراندوس به هوش مصنوعی برای استفاده در تولیدات دارد؛ چیزی که جای نیروی کار انسانی را می گیرد و برای هنرمندان بخشهای گوناگون نگرانی ایجاد میکند. او در بیاناتی گفته است که هوش مصنوعی مولد (Generative AI) صرفاً ابزاری برای کاهش هزینهها نیست، بلکه فرصتی بزرگ برای ارتقای کیفیت خلاقیت در سینما و تلویزیون به شمار میرود. هوش مصنوعی مولد (Generative AI) صرفاً ابزاری برای کاهش هزینهها نیست، بلکه فرصتی بزرگ برای ارتقای کیفیت خلاقیت در سینما و تلویزیون به شمار میرود.
ساراندوس به پروژههایی اشاره کرد که در حال حاضر از ابزارهای هوش مصنوعی در فرایندهایی چون پیش تصویرسازی، طراحی نما و جلوههای ویژه، حتی در تولیداتی با بودجه محدود بهره میبرند.
همچنین باید به مسئله بسیار مهم میزان مخاطبین نیز اشاره کرد. نتفلیکس که طی یک دهه از یک شرکت اجاره DVD به بازیگر اصلی رسانه تبدیل شده، حالا با اضافهشدن 128 میلیون مشترک HBO، تعداد مشترکانش را به حدود 460 میلیون نفر رسانده است. این یعنی عملاً بزرگترین جامعه مصرفکننده محتوا در تاریخ صنعت سرگرمی در اختیار یک شرکت واحد قرار گرفته است!
حتی دموکراتها و جمهوریخواهان نیز نگرانند!؛ چه روایت سیاسی از آمریکا خواهیم داشت؟
نکته جالب توجه واکنش تحلیلگران سیاسی و رسانهای این حوزه است.چراکه برادران وارنر فقط یک مجموعه سینمایی نیست؛ بخشی از مهمترین شبکههای خبری آمریکا، مانند CNN، در ساختار آناند. همین مسئله باعث شده هر دو جریان سیاسی آمریکا نسبت به این معامله حساس شوند.
جمهوریخواهان هشدار دادهاند که سهم بیش از 30 درصدی نتفلیکس در بازار استریم «غیرقانونی و انحصارگرایانه» است. دموکراتها نیز پیشتر گفته بودند فروش وارنر به برخی خریداران خارجی «تهدیدی برای امنیت رسانهای آمریکا» است. زیرا مشخصاً معلوم نیست که چه روایتی از نظر سیاسی از طرف نتفلیکس درباره آمریکا به جهانیان مخابره خواهد شد و چه بازتابهایی خواهد داشت؟
یک جهان تازه؟ یا پایان یک عصر؟
قدرتگیری بیسابقه نتفلیکس این پرسش را بهطور جدی مطرح کرده: آیا سینمای جهان به سمت یک الیگارشی رسانهای حرکت میکند؟
از شرق آسیا تا اروپا و آمریکای لاتین، سازندگان مستقل نگراناند که نتفلیکس از این پس تعیین کند چه داستانی ساخته شود و چه داستانی «ارزش تولید» ندارد. از سوی دیگر، افزایش حضور تولیدکنندگان کرهای، ژاپنی، ترک و هندی در پروژههای جهانی نتفلیکس نشان میدهد این شرکت برای ساختن «امپراتوری محتوا» برنامهای جهانی در سر دارد. برنامهای که از طرف یک شرکت بزرگ برای همه دنیا ساخته خواهد شد و طبیعتاً این نوعی از انحصار در دیدگاه، رویکرد و زیباییشناسی و خلاقیت را در پی خواهد داشت. نتفلیکس رویکرد تازهای در دنیای سرگرمی و سینما ایجاد کرد اما این رویکرد به نگاه سنتی و کلاسیک هالیوودی که سالیان درازی برای مردم آمریکا و جهان جذاب و ویژه بود تفاوت دارد. حال این نگرانی وجود دارد که با خرید کمپانی برادران وارنر به عنوان یکی از قدیمیترین، پولسازترین و مهمترین کمپانیهای هالیوودی چه اتفاقی بر سر آن جریان بزرگ سینمایی خواهد آمد؟!
به همین دلیل مدیران استودیوهای سنتی از دیزنی تا پارامونت با ترس به آینده مینگرند. اگر نتفلیکس با این حجم از دارایی همچنان رشد کند، سؤال بعدی این است: تد ساراندوس میخواهد بعد از بلعیدن وارنر، چه بخرد؟ و آینده سینما را چگونه بازنویسی کند؟
خرید برادران وارنر فقط یک معامله تاریخی نیست؛ این لحظهای است که با آن میتوان گفت: سینمای جهان دیگر همان سینمای قبل نخواهد بود.