انفجار آنفلوآنزا!

شیوع گسترده ویروس‌های تنفسی بویژه آنفلوآنزا این روزها در نقاط مختلف کشور مدارس چند استان را به تعطیلی کشانده و کارشناسان بهداشت برای جلوگیری از همه‌گیری و قطع زنجیره انتقال ویروس‌های تنفسی خطرناک بر رعایت پروتکل‌های بهداشتی و فاصله‌گیری اجتماعی، همچنین استفاده از ماسک تاکید می‌کنند. ویروس‌هایی نظیر آنفلوآنزا، کرونا و سرماخوردگی اکنون در سطحی وسیع در چرخش هستند و به دلیل تغییر ماهیت سالانه سوش آنها روند بهبود بیماران مبتلا به آنفلوآنزا امسال طولانی‌تر شده است. طبق گزارش‌های موجود، اغلب مراکز درمانی و بیمارستانی، این روزها مملو از بیمارانی با علائم سرماخوردگی شدید، تب بالا، ضعف عضلانی، گلو و بدن‌درد، سرفه و بی‌حالی است؛ بیمارانی که بعضا کار درمان آنها به آی‌سی‌یو نیز کشیده شده است. 
در چنین شرایطی پزشکان با هشدار نسبت به خطر «ناقلان بی‌علامت» در جمع‌های خانوادگی، مدارس و اماکن پرتردد نظیر مترو، اتوبوس و... تاکید می‌کنند خانواده دانش‌آموزان در صورت دیدن کوچک‌ترین نشانه‌های سرماخوردگی در فرزندان‌شان از فرستادن آنها به مدرسه به طور جد خودداری کنند، چرا که سرعت انتقال آنفلوآنزا به عنوان ویروس شایع هم‌اکنون بسیار بالاست؛ ویروسی که بیشتر کودکان به آن مبتلا می‌شوند و به دلیل سرعت بالای انتقال دیگر اعضای خانواده و... را به این بیماری مبتلا می‌کنند به همین دلیل مدارس 3 استان کرمانشاه، آذربایجان غربی و ایلام طی روزهای گذشته با هدف قطع زنجیره انتقال، مجازی شده‌اند. علی نیکونهاد، معاون بهداشت دانشگاه علوم پزشکی ایلام دیروز با اشاره به شیب تند و روند صعودی ابتلا به آنفلوآنزا در استان، اظهار کرد: اگرچه موج این بیماری امسال دیرتر آغاز شد اما سرعت انتقال آن بسیار بالاست و به دلیل درگیری گسترده دانش‌آموزان، تعطیلی امروز مقاطع ابتدایی با هماهنگی آموزش‌و‌پرورش اجرایی شد. به گفته وی، موج جدید آنفلوآنزا در سال جاری نسبت به سال‌های گذشته با تأخیر آغاز شد اما ویژگی بارز آن سرعت انتشار بسیار بالا و کوتاه شدن فاصله زمانی بین آغاز موج تا رسیدن به قله پیک بیماری است و این موضوع موجب بالا رفتن حجم نمودار ابتلا در کل کشور و شیب تند افزایش موارد ابتلا شده است. معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی ایلام افزود: هرچند بر اساس آمارهای ثبت‌شده، میزان ابتلا و موارد بستری در استان ایلام هنوز از میانگین کشوری پایین‌تر است اما کانون اصلی درگیری این ویروس مدارس بویژه دانش‌آموزان مقطع ابتدایی است. نیکونهاد با بیان اینکه رعایت دقیق شیوه‌نامه‌های بهداشتی و فاصله‌گذاری فیزیکی برای دانش‌آموزان مقطع ابتدایی دشوارتر است، یادآور شد: به همین دلیل و به منظور قطع زنجیره انتقال، امروز نیز مانند ۲ روز گذشته با هماهنگی آموزش‌و‌پرورش استان تصمیم بر تعطیلی موقت این مقطع گرفته شد. تعطیلی مدارس اگرچه راهکاری برای کنترل بیماری است اما چالش‌های خاص خود را دارد و ممکن است منجر به افزایش دورهمی‌های خانوادگی شده و مسیر انتقال ویروس را از مدرسه به داخل خانه‌ها و میهمانی‌ها تغییر دهد. از طرفی حضور حتی یک دانش‌آموز بیمار یا ناقل در کلاس درس می‌تواند به سرعت آمار شیوع را افزایش دهد. معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی ایلام با اشاره به اینکه بخشی از جامعه ممکن است حامل ویروس این بیماری بدون بروز علائم ظاهری باشند، گفت: این افراد ناخواسته عامل انتقال بیماری هستند و از این رو حاضر نشدن در تجمع‌ها، میهمانی‌ها و فضاهای سربسته و شلوغ برای قطع زنجیره انتقال ضروری است. نیکونهاد با تاکید بر استفاده از ماسک در فضاهای بسته و رعایت فاصله اجتماعی، افزود: لازم است سالمندان و افراد دارای بیماری‌های زمینه‌ای بیش از دیگران مراقبت‌های بهداشتی را رعایت کنند. پیش از این نیز فعالیت مدارس مقاطع تحصیلی ایلام در روزهای شنبه و یکشنبه (۱۵ و ۱۶ آذر) بر پایه مصوبه کارگروه سلامت استان و با هدف کنترل شیوع آنفلوآنزا و حفظ سلامت دانش‌آموزان به صورت غیرحضوری اعلام شد. از آنجا که موج آنفلوآنزا در غرب کشور نسبت به دیگر مناطق بیشتر شده است علاوه بر استان ایلام، استان کرمانشاه نیز با موج شدید آنفلوآنزا مواجه است، به طوری که علیرضا حیدری، مدیرکل مدیریت بحران استانداری کرمانشاه دیروز اعلام کرد: با هدف صیانت از سلامت دانش‌آموزان و دانشجویان و قطع زنجیره انتقال بیماری آنفلوآنزا، بخش آموزشی دانشگاه‌ها و تمام مقاطع تحصیلی مدارس استان در ۲ نوبت صبح و بعدازظهر تعطیل و فعالیت آنها به‌صورت غیرحضوری شده است. علاوه بر این 2 استان، دیروز همچنین در پی شیوع آنفلوآنزا، مدارس استان آذربایجان ‌غربی نیز غیرحضوری بود؛ اقدامی که با تصمیم ستاد مدیریت بحران استانداری آذربایجان‌ غربی برای جلوگیری از شیوع گسترده این بیماری انجام شد.
* مراکز درمانی مملو از بیماران تنفسی است
شیوع گسترده ویروس‌های تنفسی بویژه آنفلوآنزا، استفاده عموم از ماسک در اماکن عمومی بویژه مترو و اتوبوس‌ها، همچنین رعایت پروتکل‌های بهداشتی را دوچندان کرده است. دکتر مسعود مردانی، استاد گروه بیماری‌های عفونی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی و عضو کمیته کشوری آنفلوآنزا در گفت‌وگو با «وطن امروز» اظهار داشت: شیوع بسیار بالای آنفلوآنزا در کشور طوری است که اکنون وضعیت خطرناک سطح بالای هشدار را رد کرده است؛ وضعیتی که 2 هفته پیش نسبت به همه‌گیری آن هشدارهای لازم را دادیم تا شرایط به گونه‌ای نباشد که باعث تعطیلی گسترده مدارس و ادارات به دلیل شیوع گسترده این بیماری در کشور شود اما طبق مشاهدات و گزارش‌های موجود، آنفلوآنزا اکنون سیر صعودی را می‌پیماید؛ ویروسی که به‌طور مستقیم دستگاه تنفسی فوقانی و تحتانی را هدف قرار می‌دهد و باعث می‌شود برخی‌ در بیمارستان‌ها به دلیل عفونت‌های ریوی بستری شوند.
وی با بیان اینکه خوشبختانه داروی آنفلوآنزا در کشور موجود است و بیماران مبتلا به این ویروس نباید آنتی‌بیوتیک مصرف کنند، افزود: برخی با درگیر شدن به این بیماری اقدام به خوددرمانی با مصرف آنتی‌بیوتیک می‌کنند که اشتباه است، چرا که آنتی‌بیوتیک درمان ویروس نیست و چه‌بسا مقاومت دارویی را بالا می‌برد و سلامت بیمار را به خطر می‌اندازد، مگر اینکه فرد دچار سینه‌پهلو شود و عفونت ریه‌های وی را درگیر کند آن وقت باید از داروهای آنتی‌بیوتیک استفاده کند.
عضو کمیته کشوری آنفلوآنزا در ادامه اظهار داشت: بیمارستان‌ها و مراکز درمانی چند روزی است مملو از بیماران مبتلا به ویروس‌های تنفسی بویژه آنفلوآنزا شده است و لحظه به لحظه بر تعداد مبتلایان اضافه می‌شود اما خیلی‌ها همچنان با بی‌توجهی به این بیماری که می‌تواند سلامت فرد را به خطر بیندازد نسبت به رعایت پروتکل‌های بهداشتی بی‌توجهند و در اماکن شلوغ و عمومی از ماسک استفاده نمی‌کنند.  
وی خاطرنشان کرد: طبق گزارش‌های موجود آنفلوآنزا تاکنون باعث مرگ تعدادی از هموطن‌مان شده است، بنابراین افراد مسن، کودکان و کسانی که دارای بیماری‌های زمینه‌ای هستند باید نسبت به دیگران بیشتر مراقب این بیماری خطرناک باشند. حال از آنجا که سرعت انتقال این بیماری بالاست، بنابراین خودمراقبتی و رعایت پروتکل‌های بهداشتی برای مبتلا نشدن به آن حرف اول را می‌زند. علاوه بر این پرهیز از تماس نزدیک با افراد مشکوک ضروری بوده و شست‌وشوی مکرر دست‌ها، مهم‌ترین اقدام برای پیشگیری‌ است. مردانی تصریح کرد: در کمیته کشوری آنفلوآنزا تاکید شده است بیماران دارای ضعف ایمنی، کودکان و افراد مسن، همچنین زنان باردار ضروری است در صورت امکان واکسن آنفلوآنزا را تزریق کنند. 
استاد دانشگاه شهید بهشتی اضافه کرد: گروه‌های پرخطر شامل کودکان زیر ۵ سال، سالمندان بالای ۶۵ سال، زنان باردار، بیماران مبتلا به بیماری‌های زمینه‌ای همچون دیابت، آسم، بیماری‌های قلبی‌ و ریوی، نارسایی کلیه و...، افراد دارای نقص ایمنی و همچنین کارکنان حوزه بهداشت و درمان بیش از دیگران در معرض خطر ابتلا و بروز عوارض شدید آنفلوآنزا هستند. در چنین شرایطی اگر شهروندان علائم بیماری را در خود مشاهده کردند، حتماً به مراکز بهداشتی و درمانی مراجعه کرده و از خوددرمانی به‌طور جدی پرهیز شود. وی افزود: اصولا آنفلوآنزا و دیگر عفونت‌های تنفسی می‌تواند موجب مرگ و میر شود ولی عموما در افرادی که مبتلا به بیماری‌های زمینه‌ای هستند، این احتمال بیشتر است.