18/آذر/1404
|
00:52
بازتاب سخنان پزشکیان در روز دانشجو و ارزیابی شکاف‌های روایی در افکار عمومی

تو خود حدیث مفصل بخوان از این مجمل!

سخنرانی مسعود پزشکیان، رئیس‌جمهور در مراسم روز دانشجو در دانشگاه شهید بهشتی، یکی از مهم‌ترین بزنگاه‌های ارتباط مستقیم دولت با نسل جوان، با واکنش‌های گسترده و متنوع شبکه‌های اجتماعی و رسانه‌ها همراه شد. اهمیت این رویداد از آن جهت است که روز دانشجو همواره فرصتی برای ارزیابی جایگاه رئیس‌جمهور در افکار عمومی، کیفیت اقناع او و میزان همراهی یا فاصله‌گذاری جریان‌های همسو و ناهمسو است. واکنش‌ها به سخنان پزشکیان نشان داد فراتر از انتقادهای جریان‌های غیرهمسو، حتی بخشی از کاربران نزدیک به طیف اصلاح‌طلب نیز نسبت به لحن، محتوا و شیوه بیان او ملاحظاتی مطرح کرده‌اند.
بخش نخست واکنش‌ها به اظهارات پزشکیان درباره هوش مصنوعی مربوط می‌شد. او در بخشی از سخنانش گفت: «من از هوش مصنوعی خواستم به من کمک کند کلاس‌هایی با ویژگی‌های خاص طراحی کنم اما نتیجه‌ای که گرفتم کاملاً غیرقابل قبول بود... هوش مصنوعی تنها بر اساس داده‌های موجود عمل می‌کند». این اظهارات، به ‌دلیل نوع بیان و جمله‌بندی، با واکنش طنزآمیز بسیاری از کاربران روبه‌رو شد. یک رسانه معاند این بخش را با عنوان «حرف‌های نامفهوم پزشکیان» بازتاب داد و نوشت: «هوش مصنوعی اگر درست بود تا حالا ما را خورده بود؛ اسرائیل با هوش مصنوعی به ایران حمله کرد... یک عده آدم اجق‌وجق به من نشان داد، گفت کلاسی که می‌خوای اینه». 
یکی از فعالان طنز نوشت: «جملات یه جوریه آدم حس می‌کنه این ویدئو با هوش مصنوعی درست شده». کاربر دیگری هم نوشت: «اگر شهید رئیسی همین حرف‌ها را می‌زد، سال‌ها سوژه رسانه‌های اصلاح‌طلب بود».
بخش دیگری از سخنان پزشکیان به موضوع فیلترینگ اختصاص داشت؛ مساله‌ای که طی ۲ سال اخیر یکی از جدی‌ترین محورهای مناقشه در افکار عمومی بوده است. رئیس‌جمهور گفت: «بدترین مشکلی که امروز کشور با آن درگیر است، فیلترینگ است... اگر با یک دستور حل می‌شد، از همان روز اول دستور می‌دادیم». 
او در ادامه افزود: «دستور داده‌ایم آنهایی که خط سفید هستند را سیاه کنند تا مشخص شود آنهایی که سیاه هستند چه بلایی سرشان می‌آید». این بخش بلافاصله واکنش‌های متعددی را در جریان اصلاح‌طلب نیز برانگیخت. احمد زیدآبادی، فعال اصلاح‌طلب نوشت: «اگر رئیس‌جمهور اقتدار لازم برای صدور دستور تبدیل سفید به سیاه را داشته باشد، قاعدتاً باید اقتدار حالت معکوسش را هم داشته باشد». یک فعال رسانه‌ای حوزه اقتصاد نیز نوشت: «رئیس‌جمهور می‌تونه دستور بده خط‌های سفید سیاه بشن ولی نمی‌تونه دستور بده اینترنت برای مردم رفع فیلتر بشه».
یکی از پربازدیدترین بخش‌های ویدئو لحظه‌ای بود که پزشکیان خطاب به دانشجویان گفت: «خب شما بگید من چیکار باید کنم؟ اگر کسی نسخه معجزه‌آسایی داره بگه تا حلش کنم!» در پاسخ، یکی از دانشجویان گفت: «قبل از اینکه رئیس‌جمهور بشی باید اینا رو می‌دیدی!» ویدئوی این واکنش بارها در شبکه‌های اجتماعی بازنشر شد. در کنار این ویدئو، صحنه دیگری نیز بازتاب یافت که نشان می‌داد فاطمه مهاجرانی، سخنگوی دولت، جلسه پرسش‌ و پاسخ با دانشجویان را نیمه‌کاره ترک می‌کند؛ رویدادی که برای بسیاری از کاربران نشانه‌ای از «فاصله دولت و دانشگاه» تلقی شد.
در سطح تحلیل‌های سیاسی، برخی فعالان و چهره‌های سابق مجلس نیز به محتوای سخنان پزشکیان واکنش نشان دادند. یکی از نمایندگان پیشین مجلس در صفحه خود در فضای مجازی نوشت: «در شرایط حساسی که ز منجنیق فلک سنگ فتنه می‌بارد، نقد آقای رئیس‌جمهور نه منزلتی می‌آفریند و نه حس خوشایندی اما این نمی‌شود و نمی‌توانیم که ورد زبان شماست، در کنار دلار ۱۲۴ هزار تومانی، فقط تصویر تلخ بی‌دولتی را بر ذهن مردم آوار می‌کند».
بازتاب این سخنان در مجموع نشان داد سخنرانی روز دانشجو، به ‌جای آنکه میدان انسجام‌بخشی روایت دولت باشد، به بستری برای نقد گسترده از سوی جریان‌های مختلف تبدیل شد؛ نقدهایی که از طنز تا تحلیل‌های جدی اقتصادی و سیاسی، طیف وسیعی را در بر می‌گیرد. تحلیل واکنش‌های رسانه‌ای به سخنان رئیس‌جمهور در روز دانشجو ۲ روند کلیدی را آشکار می‌کند:
نخست، شکاف درون‌جریانی؛ بخشی از واکنش‌های منفی نسبت به سخنان پزشکیان از سوی کاربران و تحلیلگران نزدیک به جریان اصلاح‌طلب مطرح شد.
دوم، ضعف در اقناع و تولید روایت؛ سخنان پزشکیان درباره هوش مصنوعی، فیلترینگ و محدودیت‌های اجرایی دولت، به ‌جای آنکه به عنوان ارائه یک تصویر واقع‌بینانه تلقی شود، در شبکه‌های اجتماعی به «بی‌برنامگی» تعبیر شد.

ارسال نظر