افول آنفلوآنزا از دی ماه

ویروس آنفلوآنزا در حالی مرز هشدار را رد کرده که مدارس چند استان طی روزهای اخیر به دلیل شیوع گسترده آن به تعطیلی کشیده شده است. با اوج‌گیری این ویروس خطرناک، کارشناسان بهداشت نیز از ورود کشور به پیک همه‌گیری آنفلوآنزا خبر می‌دهند؛ ویروسی که به گفته رئیس مرکز مدیریت بیماری‌های واگیر وزارت بهداشت، رفتار آن با سال‌های قبل، متفاوت بوده، چرا که ویروس شایع آنفلوآنزایی است که بیشتر کودکان ۵ تا ۱۴ سال را درگیر می‌کند. هرچند تمام سنین به این بیماری مبتلا می‌شوند ولی نوع فعلی آنفلوآنزای در گردش به گونه‌ای است که بیشتر کودکان در معرض آن قرار دارند. طبق اظهارات قباد مرادی در چنین شرایطی چنانچه این بیماری به درستی مدیریت نشود، ممکن است ظرفیت بیمارستان‌ها، بویژه بیمارستان‌های کودکان در برخی استان‌ها با مشکل افزایش تعداد بالای مبتلایان به این ویروس مواجه شوند. به اذعان رئیس مرکز مدیریت بیماری‌های واگیر وزارت بهداشت، در حال حاضر نسبت تست‌های مثبت آنفلوآنزا در میان افرادی که علائم عفونت‌های تنفسی دارند، در اغلب نقاط کشور بالای ۱۰ درصد است. اگرچه ابتدا شیوع از استان‌های مرکزی آغاز شد اما اکنون در بیشتر استان‌های کشور این عدد بالاست. در برخی استان‌ها که زودتر وارد موج شدند، اکنون روند نزولی مشاهده می‌شود و در استان‌هایی که دیرتر درگیر شدند، موارد در حال افزایش است. وی درباره چرایی افزایش موارد ابتلا به آنفلوآنزا نسبت به سال‌های گذشته گفت: تفاوت این نوع آنفلوآنزایی که امسال در دنیا شایع شده، این است که کودکان را بیشتر درگیر می‌کند و قدرت سرایت‌پذیری بالاتری دارد. همین موضوع باعث شده تعداد بیشتری از افراد به این ویروس مبتلا شوند. از طرفی اگر چه رفتار ویروس تغییر کرده است اما وخامت شدید بیماری و تعداد مرگ‌ومیر ناشی از این نوع آنفلوآنزا تفاوت زیادی با آنفلوآنزاهای معمول سال‌های گذشته ندارد. الگوی آنفلوآنزای شایع در کشور، مشابه همان چیزی است که اکنون در بسیاری از کشورها مانند انگلیس، ژاپن، مکزیک و آمریکا مشاهده می‌شود. طبق اظهارات قبادی، در مواردی که ظرفیت‌ها به سقف تکمیل شدن نزدیک شده، معمولاً با اعمال محدودیت‌هایی نظیر کاهش برخی تجمعات، شرایط کنترل شده تا بیمارستان بتواند به همه بیماران خدمت بدهد. 
تاخت و تاز ویروس‌های تنفسی بویژه آنفلوآنزا در کشور ‌اکنون طوری است که مراکز درمانی و بیمارستانی اغلب استان‌ها مملو از بیمارانی با علائم مشابه بدن‌درد، تب بالا، ضعف عضلانی، بی‌حالی و سرفه است که بعضا کار آنها به بستری و حتی مراقبت‌های ویژه می‌کشد؛ ویروسی که به گفته کارشناسان بهداشت سرعت انتقال بالایی دارد و طول بهبود مبتلایان نیز به بیش از 2 هفته هم می‌رسد. اینکه چرا آنفلوآنزا به یک‌باره در کشور طغیان کرد به دلیل آن است که به رغم هشدارهای لازم طی هفته‌های گذشته مبنی بر شیوع این ویروس در کشور و تاکید بر توجه عموم به خودمراقبتی، همچنین رعایت پروتکل‌های بهداشتی برای مواجه نشدن با این بیماری اما خیلی‌ها به این مساله توجه نکردند. علاوه بر این کانون اصلی انتشار و انتقال این بیماری مدارس، مترو، اتوبوس و اماکن عمومی شلوغ است ولی خیلی‌ها همچنان از ماسک استفاده نمی‌کنند یا نسبت به رعایت فاصله اجتماعی بی‌توجهند. موضوع دیگر افزایش قیمت واکسن آنفلوآنزا به بیش از یک میلیون تومان در پی آزاد‌سازی نرخ آن بود که امسال خیلی‌ها از تزریق آن صرف‌نظر کردند، به طوری که حتی برخی افراد پرخطر، نتوانستند این نوع واکسن را تهیه کنند، همین مساله باعث شده است حال برخی مبتلایان به آنفلوآنزا که دارای بیماری زمینه‌ای و ضعف ایمنی هستند بدتر از دیگران شده است. این در حالی است که در پی شیوه گسترده آنفلوآنزا، طی روزهای گذشته مدارس 4 استان نظیر کرمانشاه، کردستان، ایلام و آذربایجان غربی با هدف قطع زنجیره انتقال ویروس‌های تنفسی مجازی شد و اکنون نیز بیشتر استان‌ها در شرایط همه‌گیری آنفلوآنزا قرار دارند که تصمیم مدیریت این بیماری برای تعطیلی مدارس و ادارات به استانداری‌ها سپرده شده است.
* کشور هم‌اکنون در پیک همه‌گیری آنفلوآنزاست
پیام طبرسی، استاد تمام دانشگاه شهید بهشتی و فلوشیپ بیماری‌های عفونی در گفت‌وگو با «وطن امروز» درباره وضعیت ویروس‌های تنفسی بویژه آنفلوآنزا در کشور اظهار داشت: هر چند هر سال با ورود به ماه‌های سرد سال سر و کله این نوع ویروس‌ها پیدا می‌شود اما آنفلوآنزایی که امسال در حال گردش است به دلیل سرایت‌پذیری بالای آن خیلی‌ها را درگیر این بیماری کرده است؛ بیماری‌ای که تهدید‌کننده سلامت افراد ریسک‌پذیر نظیر کودکان، افراد مسن، زنان باردار و کسانی که دارای بیماری زمینه‌ای هستند است که این افراد باید بیشتر مراقب چنین ویروسی باشند. وی با بیان اینکه آمار مبتلایان به این بیماری ‌اکنون در کشور بسیار بالاست، افزود: گزارش‌ها حاکی از آن بوده که بیشتر مراکز درمانی و بیمارستانی مملو از بیمارانی است که به آنفلوآنزا مبتلا شده‌اند و تعداد آن روز به روز به دلیل سرایت‌پذیری بالای چنین ویروسی بیشتر می‌شود. طبرسی با هشدار نسبت به اینکه کشور اکنون  وارد پیک همه‌گیری آنفلوآنزا شده است، تاکید کرد: شواهد گویای این است که اکنون به طور میانگین در کشور تست بیش از 30 و حتی تا 40 درصد بیماران مبتلا به آنفلوآنزا مثبت است و چنانچه برای مهار آن اقداماتی در راستای قطع زنجیره انتقال ویروس انجام نشود وضعیت ابتلای همه‌گیری وخیم‌تر نیز خواهد شد. 
وی افزود: از آنجا که اکنون ویروس شایع در کشور آنفلوآنزاست، بنابراین توصیه می‌شود آن دسته از افرادی که به این ویروس مبتلا شده‌اند اقدام به خوددرمانی با مصرف آنتی‌بیوتیک نکنند، زیرا این دارو نه‌تنها هیچ تاثیری بر روند بهبود بیمار ندارد، بلکه به دلیل ایجاد مقاومت دارویی به زیان وی خواهد بود. استاد تمام دانشگاه شهید بهشتی و فلوشیپ بیماری‌های عفونی در ادامه استفاده از ماسک در اماکنی چون مترو و مدارس و مکان‌های پردتردد به منظور قطع زنجیره این ویروس ضروری دانست و گفت: چنانچه طی 2 هفته آینده مردم پروتکل‌های بهداشتی را به دقت رعایت کنند و مسؤولان و تصمیم‌گیران استانی نیز در صورت مشاهده آمار بالای دانش‌آموزان با علائم این بیماری در صورت صلاحدید اقدام به تعطیلی مدارس کنند بی‌تردید از این پیک گذر خواهیم کرد. وی ادامه داد: آنفلوآنزا اکنون در کشور از حد هشدار عبور کرده، چرا که ابتلا به این بیماری به بیش از ۳۰ درصد رسیده است؛ گزارش‌ها حکایت از این دارد که این روزها تقریبا تمام استان‌ها درگیر این بیماری هستند اما روند نزولی آن احتمالا از دی‌ماه آغاز می‌شود.
وی افزود: ویروس شایع اکنون کودکان را بیشتر درگیر می‌کند که والدین باید بیشتر مراقب سلامت فرزندان خود باشند.
* تب و لرز و مشکلات تنفسی؛ مهم‌ترین علائم آنفلوآنزا در کودکان
به عقیده متخصصان از جمله علائم آنفلوآنزا می‌توان به تب، گلودرد، لرز، علائم تنفسی، مشکل در تنفس یا تنفس سریع، بویژه در کودکان و نوزادان اشاره کرد. شست‌وشوی مرتب دست‌ها، استفاده از وسایل شخصی مانند بشقاب و لیوان و استفاده از ماسک می‌تواند از انتقال ویروس جلوگیری کند. علاوه بر این کودکان دارای علائم آنفلوآنزا باید حداقل تا بهبود علائم، از رفتن به مهدکودک و مدرسه پرهیز کنند. البته در صورت مشاهده علائم در کودکان، مراجعه به پزشک ضروری است؛ اگر ماهیت بیماری آنفلوآنزا تشخیص داده شود، نیازی به درمان آنتی‌بیوتیکی نیست، در این موارد، استفاده از تب‌برها، استامینوفن، مایعات و استراحت کافی توصیه می‌شود. همچنین تزریق واکسن آنفلوآنزا می‌تواند تا ۸۰ درصد احتمال ابتلا به این بیماری را کاهش دهد، استراحت حداقل ۴۸ تا ۷۲ ساعت در ابتدای بیماری می‌تواند از گسترش آن جلوگیری کند، والدین باید در صورت تداوم علائم یا وخامت بیماری، به پزشک مراجعه کنند.
از آنجا که اکنون میزان ابتلا به آنفلوآنزا در کشور به بیش از ۳۰ درصد رسیده است، کارشناسن بهداشت می‌گویند این به معنای ۳ تا ۴ برابر شدن حد هشدار است. به عقیده آنها نگرانی اصلی در این موج نه خود ابتلا، بلکه پیامدهای بدحال‌ شدن و احتمال مرگ است. در چنین شرایطی کودکان، سالمندان، زنان باردار، بیماران دیابتی، مبتلایان به فشارخون بالا، بیماران سرطانی و افرادی که داروهای تضعیف‌کننده سیستم ایمنی مصرف می‌کنند بیش از دیگران در معرض خطر هستند. با این وجود در شرایط فعلی، بهتر است تجمعات تا حدی کاهش یابد تا مسیر انتقال بیماری کندتر شود.