مهدی هاشم‌زاده: سال 1401 توسط مقام معظم رهبری به عنوان سال «تولید، دانش‌بنیان، اشتغال‌آفرین» معرفی شده، با این وجود شرکت‌های دانش‌بنیان در کشور ما با وجود حمایت‌های فراوان معاونت علمی و فناوری ریاست‌جمهوری، با مشکلات متعددی در حوزه اجرایی شدن معافیت‌های مربوط به شرکت‌های دانش‌بنیان مواجه هستند؛ مساله‌ای که به نوعی تبدیل به کابوس مدیران شرکت‌های دانش‌بنیان شده است و با وجود تاکیدات فراوان مقام معظم رهبری بر تسهیل فضای کسب‌وکار، باز هم در اجرا عملیاتی نمی‌شود و شرکت‌های دانش‌بنیان از این وضعیت متضرر می‌شوند. با توجه به مشکلات فراوان اخذ حق بیمه قرارداد از شرکت‌های مختلف تولیدی، معاونت علمی و فناوری ریاست‌جمهوری در سال 99 جهت اعطای معافیت پرداخت حق بیمه قرارداد به شرکت‌های دانش‌بنیان با سازمان تامین اجتماعی به تفاهم رسید. طی تفاهم صورت گرفته میان معاونت علمی و فناوری ریاست‌جمهوری و سازمان تأمین اجتماعی، در راستای تسهیل کسب‌وکار شرکت‌های دانش‌بنیان و بر اساس اجرای بند 19 بخشنامه شماره 12101/99/1000 مورخ 20/12/‌1399 سازمان تامین اجتماعی درباره تنقیح و تلخیص ضوابط بیمه‌ای مقاطعه‌کاران، همه قراردادهای دانش‌بنیان که به تأیید معاونت علمی و فناوری ریاست‌جمهوری برسند از پرداخت ضرایب حق بیمه قراردادها معاف خواهند بود. پس از ارزیابی قرارداد و در صورت انطباق آن با فعالیت‌های دانش‌بنیان شرکت، نامه تأیید معافیت از ضرایب، توسط معاونت علمی و فناوری برای شعبه مورد نظر در سازمان تأمین اجتماعی ارسال خواهد شد. قراردادهای معرفی شده منحصرا درباره موضوعات دانش‌بنیان مورد تایید و با معرفی معاونت علمی و فناوری ریاست‌جمهوری بوده و سایر قراردادهای مورد اجرای شرکت‌ها و موسسات مزبور طبق مقررات جاری سازمان و با رعایت ماده «41» قانون تامین اجتماعی محاسبه و مطالبه خواهد شد. 

با وجود تعریف شدن معافیت شرکت‌های دانش‌بنیان از ضرایب حق بیمه قرارداد، متاسفانه در مسیر اجرای این موضوع، صاحبان شرکت‌های دانش‌بنیان دچار مشکلات و معضلات جدی می‌شوند. یکی از معضلات اصلی حق بیمه قراردادها، مشخص نبودن و شفاف نبودن بخشنامه‌های بیمه است که باتوجه به تشخیص کارشناس بیمه با این موضوع بسیار سلیقه‌ای برخورد می‌شود.

در رابطه با حق بیمه شرکت‌های دانش‌بنیان با ۲ موضوع مواجه هستیم نخستین بخش بیمه قرارداد شرکت‌های دانش‌بنیان با کارفرمایان خود است که با وجود منع قانونی، باز هم در زمینه قراردادهای شرکت‌های دانش‌بنیان با بخش‌های مختلف اقتصاد از جمله صنایع، ضرایب حق بیمه قرارداد اخذ می‌شود و از طرف دیگر، با توجه به رویکرد کارهای دانش‌بنیان و حوزه استارتاپی کشور، این شرکت‌ها با بدنه کارشناسی و علمی دانشگاه‌ها نیز به صورت پاره‌وقت ارتباط دارند و در همه این قراردادها، با وجود بیمه شدن آن شخص در محلی دیگر، از قرارداد فی‌مابین شرکت دانش‌بنیان با اساتید و شخصیت‌های علمی نیز ضریب 16.67 حق بیمه دریافت می‌شود.

گروه سیاسی: دور جدید عملیات نیروی زمینی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی علیه مقرهای گروهک‌های تروریستی تجزیه‌طلب مستقر در اقلیم کردستان عراق، روز گذشته از سر گرفته شد. 

 به گزارش «وطن‌امروز»، در این عملیات مقرهای اصلی گروهک‌های تروریستی کومله، دموکرات و پاک (حزب آزاد کردستان) توسط موشک‌های نقطه‌زن و پهپادهای رزمی و انتحاری نیروی سپاه زیر ضربه قرار گرفت و تصاویری که از این عملیات توسط رسانه‌های وابسته به این گروهک‌های تجزیه‌طلب منتشر شد نشان می‌دهد حمله نیروی زمینی سپاه خسارات و تلفات جدی برای آنها در پی داشته است. 

گروهک‌های تجزیه‌طلب لانه کرده در اقلیم کردستان عراق نظیر کومله و دموکرات هر از گاهی با ناامن کردن مرزهای غربی کشورمان با تحرکات تروریستی، به اقدامات ضدایرانی خود ادامه می‌دهند و به‌رغم هشدارهای چندباره مقامات امنیتی و نظامی کشورمان به سران اقلیم در شمال عراق مبنی بر قرار ندادن پایگاه در اختیار این گروهک‌های تروریستی، برخورد لازم از سوی اقلیم کردستان صورت نگرفته است. این امر باعث شده کردستان عراق با حضور گروهک‌های تروریست و تجزیه‌طلبی همچون کومله و دموکرات و از طرف دیگر حضور پررنگ رژیم صهیونیستی و موساد در اقلیم به پایگاهی برای ایجاد ناامنی در مرزهای کشورمان تبدیل شود. در ماجرای برخی اغتشاشات اخیر در ایران هم این گروهک‌ها دست به تحرکاتی ‌زده بودند که موجب شد سپاه پاسداران چند روز قبل (‌2 مهر) دور اول حملات علیه پایگاه‌های تروریست‌ها را کلید بزند. سپاه پاسداران همچنین سال گذشته مقر وابسته به موساد اسرائیل در اقلیم کردستان عراق را هم مورد حملات سنگین موشکی قرار داد. 

در همین حال روابط عمومی نیروی زمینی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در اطلاعیه‌ای با اشاره به آغاز مرحله جدید عملیات علیه مواضع و مقرهای گروهک‌های تروریستی ضدایرانی در مناطقی در عمق اقلیم شمال عراق تاکید کرد: عملیات تا دفع موثر تهدید و برچیده شدن مقرهای گروهک‌های تروریستی با قاطعیت ادامه خواهد داشت. نیروی زمینی سپاه در همین رابطه اطلاعیه‌ای به شرح زیر صادر کرد: همان‌گونه که در اطلاعیه روز شنبه (مورخ 2/7/1401) به آگاهی رسانده شد، پس از هشدار‌های لازم به مقامات اقلیم شمال عراق از طریق مبادی مربوطه مبنی بر برچیدن بساط فعالیت‌های گروه‌های تروریستی ضدایرانی وابسته به استکبار جهانی در منطقه خود و بی‌اعتنایی نسبت به این خواسته مشروع و قانونی که با استمرار حضور گروهک‌های تروریستی و تعرض به مناطق مرزی جمهوری اسلامی ایران و مورد حمله قرار دادن برخی پایگاه‌ها و پاسگاه‌های مرزی کشورمان و همچنین پشتیبانی از آشوب‌های اخیر همراه بوده است، رزمندگان قرارگاه حمزه سیدالشهدا علیه‌السلام نیروی زمینی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی عملیات آتشباری و حملات توپخانه‌ای خود را نسبت به مقر‌ها و مراکز استقرار آنها در بخش‌هایی از اقلیم آغاز کرد. از آنجا که طی این مدت بقایای گروهک‌های ضدانقلاب تروریستی پس از تحمل تلفات در منطقه پراکنده و تهدید علیه امنیت و آرامش مردم عزیز کشورمان همچنان باقی است، از صبح امروز (چهارشنبه 6/7/1401) مرحله جدید عملیات رزمندگان اسلام علیه مواضع، مقر‌ها و پادگان‌های گروهک‌های مذکور در عمق اقلیم شمال عراق با بهره‌گیری از یگان‌های موشکی و پهپادی نیروی زمینی سپاه و آتش پرحجم و ترکیبی موشک‌های نقطه‌زن و پهپاد‌های تهاجمی و انهدامی آغاز و ضربات مهلکی به آنان وارد شده است که متعاقبا جزئیات عملیات و تلفات و خسارت‌های وارده به دشمنان ملت ایران اطلاع‌رسانی خواهد شد. بار دیگر تاکید می‌گردد این عملیات تا دفع موثر تهدید و برچیده شدن مقر‌های گروهک‌های تروریستی و اقدام مقامات اقلیم به تعهدات و مسؤولیت‌های خود، با قاطعیت ادامه خواهد داشت. 

همچنین طبق گزارش رویترز، یک عضو ارشد گروهک تروریستی «کومله» در گفت‌وگو با این خبرگزاری به تلفات و خسارات اذعان کرد. به نوشته رویترز، وی بدون ذکر جزئیات گفت که چند دفتر این گروهک چهارشنبه صبح هدف حمله قرار گرفته و تلفات و خسارات مادی بر جا مانده است. یک منبع آگاه نظامی هم در گفت‌وگو با فارس گفت: «این حملات از بعد شدت و دامنه بسیار کم‌سابقه و کوبنده بوده و آسیب‌های جدی به مقر تروریست‌ها وارد کرده به طوری که مقر اصلی گروهک‌های تروریستی و دفاتر آنها تخریب شد». وی افزود: در این حملات یگان‌های موشکی، پهپادی و توپخانه‌ای سپاه شرکت داشتند. 

نیروی زمینی سپاه دوم مهرماه حملاتی علیه مواضع گروهک‌های تروریستی کرد در شمال عراق انجام داده بود. روابط عمومی نیروی زمینی سپاه شنبه اعلام کرد: در پی تعرضات روزهای گذشته عوامل گروهک‌های تروریستی و ضدانقلاب وابسته به استکبار جهانی و لانه کرده در اقلیم شمال عراق مبنی بر عبور از مرزهای جمهوری اسلامی ایران و مورد حمله قرار دادن برخی پایگاه‌های مرزی کشورمان با پاسخ قاطع رزمندگان اسلام همراه شده است. 

در اطلاعیه روابط عمومی نیروی زمینی سپاه آمده بود: «در پی تعرضات روزهای گذشته عوامل گروهک‌های تروریستی و ضدانقلاب وابسته به استکبار جهانی و لانه کرده در اقلیم شمال عراق مبنی بر عبور از مرزهای جمهوری اسلامی ایران و مورد حمله قرار دادن برخی پایگاه‌های مرزی کشورمان با پاسخ قاطع همراه و با برجا گذاشتن تلفات، منجر به فرار تروریست‌های مهاجم شده است. به‌رغم تذکرات و هشدار‌های متعدد به مقامات اقلیم درباره جلوگیری از استقرار و فعالیت گروهک‌ها و تروریست‌های مزدور و اجیر شده ضدانقلاب علیه جمهوری اسلامی و قصور و بی‌توجهی آنان نسبت به اقدامات درخور و پیشگیرانه، نیروی زمینی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی با به‌کارگیری یگان‌های عملیاتی قرارگاه حمزه سیدالشهدا(ع) انهدام مقر‌ها و مراکز استقرار، طراحی و توطئه‌چینی گروهک‌های متجاوز تروریستی و ضدانقلاب در آن سوی مرزهای کشور در اقلیم شمال عراق را با عملیات آتشباری و حملات توپخانه‌ای آغاز کردند». در این اطلاعیه آمده بود: «این عملیات در راستای تضمین امنیت پایدار مرزی و تنبیه تروریست‌ها بوده و تا مسؤولیت‌پذیر کردن مقامات اقلیم در قبال مقررات بین‌المللی و وظایف قانونی خود ادامه خواهد داشت». در اطلاعیه نیروی زمینی سپاه همچنین از مردم و ساکنان محلی عزیز اقلیم شمال عراق نیز درخواست شده بود از نزدیک شدن به مقرها و مراکز مربوط به گروهک‌های تروریستی ضدایرانی در منطقه خودداری و از محل استقرار تروریست‌ها فاصله بگیرند. 

بنا بر برخی گزارش‌ها در این عملیات مقر آموزشی و چند مقرر تجمع تروریست‌های کومله هدف قرار گرفت و خسارات جدی به آنها وارد شد. گفتنی است شهریور سال گذشته نیز نیروی زمینی سپاه حملات پهپادی و توپخانه‌ای به مقر گروه‌های تروریستی فعال در اقلیم کردستان داشت. در آن مقطع سرلشکر محمد باقری در مراسم تودیع و معارفه جانشین ستاد کل نیرو‌های مسلح با اشاره به عملیات سپاه پاسداران در شمال عراق و اقلیم کردستان گفت: مسؤولان این اقلیم و دولت عراق باید برای برخورد با این گروهک‌ها اقدام کنند.

 وی گفت: عملیات‌های ما در برخورد با گروهک‌های ضدانقلاب ادامه خواهد داشت و هیچ‌گونه شیطنتی را در این مرز‌ها تحمل نمی‌کنیم. سرلشکر باقری افزود: برخورد با این گروهک‌ها حق ماست و منشور سازمان ملل متحد هم این حق را برای ما در نظر گرفته است. رئیس ستاد کل نیرو‌های مسلح گفت: بساط گروه‌های ضدانقلاب را از این منطقه جمع می‌کنیم. سرلشکر باقری افزود: هر چند این تلاش‌های مذبوحانه این گروهک‌ها تاکنون نتیجه موفقی برای آنها نداشته است اما در برخی از مناطق مرزی جمهوری اسلامی ناامنی‌ها و نگرانی‌هایی را به وجود آوردند که لذا ما چنین شیطنت‌هایی را برنمی‌تابیم. رئیس ستاد کل نیرو‌های مسلح گفت: کشور عراق و اقلیم شمال عراق نباید اجازه دهند تا مزدوران آمریکا و رژیم صهیونیستی و گروه‌های ضدانقلاب مسلح در آن منطقه پادگان آموزشی، مقر‌های رادیو و تلویزیونی و اردوگاه و خوابگاه داشته باشند، کنگره برگزار کنند، آموزش نظامی بدهند، به مرز‌ها و مناطق ما حمله کنند و افرادی را از ما ترور کنند؛ اینها برای ما قابل پذیرش نیست. 

***

ایثار و ازخودگذشتگی پلیس در راستای حفظ امنیت و آرامش جامعه با خدمات و زحمات شبانه‌روزی بر کسی پوشیده نیست؛ آنطور که در مقابله با افرادی که باعث سلب آسایش مردم می‌شوند یا با آشوب و اغتشاش سعی بر آسیب رساندن به مال و جان مردم را دارند، نیروهای انتظامی مخاطرات را به جان می‌خرند و سینه خود را در برابر خطر سپر می‌کنند. به گزارش «وطن‌امروز»، در پی اغتشاشات اخیر توسط برخی افراد فریب خورده و همچنین اوباش و ضد انقلاب که مشکلاتی را برای مردم ایجاد کردند، فرمانده کل انتظامی کشور به صراحت تاکید کرد اغتشاشگران بدانند امنیت کشور خط ‌قرمز پلیس است و کارکنان انتظامی با تمام وجود از این امنیت حراست می‌کنند. هر چند طی روزهای گذشته نیروهای پلیس در برابر اغتشاشگران ایستادند و دچار مجروحیت شده و به فیض شهادت و جانبازی رسیدند اما پلیس در مقابله با برهم‌زنندگان نظم و امنیت کشور کوتاه نمی‌آید و اجازه نمی‌دهد خدشه‌ای به امنیت کشور وارد شود. 

در همین ارتباط فرماندهی انتظامی کشور با صدور پیامی اعلام کرده است این فرماندهی وظیفه خود می‌داند از حمایت‌های مردم ولایتمدار و انقلابی ایران اسلامی و خادمان و مدافعان امنیت صمیمانه تقدیر کند. در پیام فرماندهی انتظامی آمده است: با خدای بزرگ عهد می‌بندیم بیش از هر زمان دیگر مخلصانه و مقتدرانه، با ایمان راسخ در دفاع از آرمان‌های انقلاب و امنیت مردم در میدان مبارزه با خائنان، اشرار و دشمنان قسم‌خورده نظام مقدس جمهوری اسلامی به وظیفه سازمانی و انقلابی خود عمل کنیم.

همچنین فرماندهی انتظامی کشور در بیانیه‌ای با تشکر از حمایت‌های نیروهای مسلح اعلام کرد کارکنان انتظامی تا آخرین لحظه برابر توطئه‌های معاندان و ضدانقلاب ایستادگی و با برهم‌زنندگان نظم و امنیت برخورد می‌کنند. فرماندهی انتظامی کشور در پیامی از حمایت‌های نیروهای مسلح (ارتش، سپاه و بسیج) قدردانی کرد. 

 متن پیام بدین شرح است: «فرماندهی انتظامی کشور به عنوان حافظان جان، مال و ناموس مردم و به فرموده نایب بر حق امام زمان(عج) مقام عظمای ولایت امام خامنه‌ای عزیز مدظله‌العالی که این خدمتگزاران مردم را از ستون استوار امنیت دانسته‌اند، امروز بیش از هر زمان دیگری مخلصانه، شجاعانه، دلسوزانه، بی‌ادعا، با ایمان و اعتقاد راسخ، شبانه‌روز تمام توان خود را صرف تامین امنیت مردم شریف ایران اسلامی خواهد کرد. 

امروز دشمنان نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران و عده‌ای آشوبگر با هر بهانه و حربه‌ای به دنبال بر هم زدن نظم، امنیت و آسایش ملت آگاه و بصیر ایران اسلامی هستند. این در حالی است که توطئه‌های شیطانی آنها در برابر اتحاد نیروهای مسلح و انسجام، وحدت و هوشیاری ملت ایران که بموقع صف خود را از اغتشاشگران و آشوبگران جدا کردند، ناکام مانده است. فرماندهی انتظامی کشور به پشتوانه نیروهای مسلح، ارتش، سپاه و بسیج و ملتی انقلابی و شهیدپرور و غیور که همواره در کنار خادمان خود هستند و از مجموعه انتظامی کشور حمایت‌های خالصانه می‌کنند، اجازه نخواهد داد دشمنان قسم خورده نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران به آسایش و آرامش مردم خدشه‌ای وارد کنند. عزت، استقلال و اقتدار ایران عزیز امروز به برکت خون شهیدان گلگون‌کفنی است که از جان خود گذشتند و با پاسداری از ارزش‌های والای انقلاب اسلامی و آرمان‌های امام راحل امنیت را برای ما به ارمغان آوردند، از این رو به پشتوانه مردم انقلابی هرگز اجازه جولان دادن به دشمنان را نخواهیم داد و راهبردهای شیطانی آنها در راستای تضعیف این نظام مقدس راه به جایی نخواهد برد و همه آنها نقش بر آب خواهد شد. 

فرماندهی انتظامی کشور در این پیام ضمن قدردانی از حمایت‌های مجاهدانه نیروهای مسلح (ارتش، سپاه و بسیج) و ملت سربلند و سرافراز ایران اسلامی از برادران و خواهران خود در مجموعه انتظامی کشور، اعلام می‌دارد کارکنان انتظامی کشور تا آخرین لحظه در برابر توطئه‌های معاندان و ضد انقلاب با تمام توان ایستادگی و با برهم‌زنندگان نظم و امنیت عمومی از مرز تا مرکز برخورد قاطعانه خواهند کرد و با دلگرمی به وجود نیروهای مسلح که در این شرایط حساس در کنار مجموعه انتظامی کشور بودند، این خادمان جان برکف همراه مردم عزیز ایران اسلامی و در کنار آنها خواهند بود. ان‌شاءالله.

***

گروه اقتصادی: طی 2 سال اخیر شرایط اقتصادی در سراسر دنیا دچار تغییر و تحول بسیار شده است؛ توفان خلق نقدینگی توسط دولت‌ها در طول همه‌گیری کرونا برای مقابله با تبعات آن، افزایش شدید تقاضا برای کالاها گوناگون پس از فروکش کردن کرونا و هرج‌ومرج ژئوپلیتیک و اختلال در زنجیره تامین به دلیل حمله نظامی روسیه به اوکراین، منجر به افزایش قیمت‌ها در سطح جهانی شده است. در اروپا به دلیل وابستگی شدید به انرژی روسیه، قیمت‌های گاز، نفت و برق افزایش سرسام‌آور داشته است و کشور‌ها را برای جبران افزایش شدید هزینه‌های انرژی، مجبور به صرفه‌جویی در مصرف کرده است. 

از طرفی «سازمان همکاری و توسعه اقتصادی» اعلام کرده است رشد اقتصادی جهانی بیش از آنچه چند ماه پیش پیش‌بینی شد کند می‌شود، زیرا بحران انرژی و تورم، خطر سقوط به ورطه رکود در اقتصادهای بزرگ را به همراه دارد. این سازمان که مقر اصلی آن در پاریس است به طور ویژه نسبت به چشم‌انداز وضعیت اقتصادی برای اروپا ابراز بدبینی کرده است؛ اقتصادی که به طور مستقیم در معرض پیامدهای جنگ روسیه در اوکراین قرار دارد. پیش‌بینی می‌شود تولید جهانی در سال آینده 2.8 تریلیون دلار کمتر از رقم پیش‌بینی سازمان همکاری و توسعه اقتصادی قبل از حمله روسیه به اوکراین باشد. این سازمان همچنین تخمین زده رشد اقتصادی منطقه یورو از 3.1 درصد در سال جاری به تنها 0.3 درصد در سال ۲۰۲۳ تنزل یابد. 

این سازمان اقتصادی در عین حال هشدار داد اختلال بیشتر در عرضه انرژی باعث افزایش تورم بویژه در اروپا می‌شود. در این میان، آمریکا اگر چه نسبت به اروپا از وابستگی بسیار کمتری به واردات انرژی برخوردار است اما به واسطه افزایش نرخ بهره از سوی فدرال رزرو برای مقابله با تورم، در حال سقوط به ورطه رکود اقتصادی است. 

در همین رابطه گزارش کنفرانس تجارت و توسعه ملل متحد (آنکتاد) حاکی است رشد جهانی قیمت مواد غذایی و انرژی تاثیر مضاعفی بر تورم دولت‌ها گذاشته است. بخش زیادی از رشد قیمت‌های داخل کشورها مربوط به افزایش قیمت‌های جهانی است که از زمان شیوع ویروس کرونا افزایش یافت و جنگ روسیه و اوکراین هم به این جهش قیمت‌ها دامن زد و بر تورم کشورها افزوده است. 

 

* کرونا و جنگ اوکراین، عوامل تورم جهانی

ویروس کرونا که هنوز هم سایه آن از اقتصاد دنیا دور نشده است، زنجیره عرضه کالاها را مختل کرد، یعنی محصولات غذایی بویژه محصولات اساسی به بازارها عرضه نشد یا کمتر عرضه شد. بخشی از آن به دلیل پروتکل‌های شدید بهداشتی بود که کشورها تعریف کرده بودند و واردات و صادرات را بسیار سخت می‌کرد اما بخشی هم به دلیل محدود یا ممنوع کردن صادرات توسط کشورها بود. آنها می‌خواستند ابتدا انبارهای خود را پر کنند و بعد اگر مازادی وجود داشت صادر کنند، زیرا شرایط بحرانی بود و انتظار می‌رفت ادامه هم داشته باشد و باید از امنیت غذایی کشورشان اطمینان می‌داشتند. 

عامل دومی که در رشد قیمت‌های جهانی و متعاقب آن در تورم دولت‌ها نقش داشت، وقوع جنگ بین روسیه و اوکراین در 5 اسفند 1400 بود که تمام معاملات غذا و انرژی در جهان را به هم ریخت. این دو کشور حدود 30 درصد گندم و غلات جهان را تامین می‌کنند و انرژی 40 درصد مردم اروپا هم وابسته به روسیه است. 

جنگ بین این 2 کشور صادرات از بندر دریای سیاه (مرکز رفت‌وآمد کشتی‌ها) را مختل کرد. این دو کشور بزرگ‌ترین تولید‌کنندگان دانه‌های روغنی و سایر محصولات کشاورزی هم هستند. 

‌جنگ روسیه و اوکراین فقط بر صادرات آنها تأثیر منفی نگذاشت، ‌بلکه تولیدات کشاورزی‌شان هم بشدت کاهش یافت به طوری که طبق اعلام سازمان خواربار جهانی (فائو)، تولید در اوکراین بیش از 40 درصد افت داشته‌ و پیش‌بینی شده اثرات این جنگ بر بازارهای جهانی حداقل تا 5 سال دیگر ادامه یابد. 

 

* سنگینی قیمت انرژی بر شانه کشور‌های جهان

علاوه بر اینها، بازارهای جهانی و نیز رشد قیمت‌ها از کمبود و افزایش قیمت نفت و گاز هم متأثر بود. پس از جنگ روسیه و اوکراین،‌کشورهای اروپایی و آمریکا تلاش کردند با اعمال تحریم‌های نفت و گاز واردات را از این کشور محدود و ممنوع کنند. اگرچه در ادامه تلاش آنها در این زمینه به نتیجه نرسید اما موجب افزایش قیمت نفت و گاز و مهم‌تر از همه رشد قیمت سایر کالاهایی که در تولید آنها از سوخت استفاده می‌شد، شد. 

در بحبوحه افزایش سرسام‌آور قیمت‌های گاز، نفت و برق، اروپایی‌ها به طور فزاینده‌ای برای گرم کردن خانه‌های خود به چوب رو آورده‌اند که باعث شده قیمت‌ آن در مقایسه با سال گذشته تقریبا ۲ برابر شود. این در حالی است که برای هفته‌ها جریان گاز از طریق «نورد استریم 1» متوقف شده است، نیروگاه‌های هسته‌ای آلمان تعطیل شده‌اند و دولت مجبور است چپ و راست به شرکت‌های انرژی کمک ‌کند. اداره آمار فدرال آلمان نیز اعلام کرد قیمت هیزم در آلمان در ماه آگوست در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته 85.7 درصد افزایش یافته است. این آمارها نشان می‌دهد قیمت هیزم بسیار سریع‌تر از میانگین تورم در این کشور افزایش می‌یابد. 

آلمان به عنوان بزرگ‌ترین اقتصاد اتحادیه اروپایی در حال حاضر با بحران انرژی دست و پنجه نرم می‌کند، از سوی دیگر صادرات گاز روسیه به این کشور هم کاهش یافته است. ماه گذشته برلین از اقداماتی برای کاهش مصرف گاز بویژه برای روزهای سرد زمستان آتی پرده برداشت. این اقدامات شامل کاهش دمای منازل، ادارات و محیط‌های عمومی بود که البته بیمارستان‌ها و مؤسسات اجتماعی از این مساله مستثنا بودند. قرار است دما در این محیط‌ها بین 19 تا 20 درجه تنظیم شود. 

 

* افزایش 50 درصدی شاخص قیمت جهانی غذا

بر اساس آمار آنکتاد، شاخص قیمت غذا که نشانگر وضعیت قیمت‌های جهانی است،‌ نشان می‌دهد شاخص از ژانویه 2020 تاکنون 50 درصد رشد داشته و از عدد 100 به 150 افزایش یافته است. همچنین شاخص قیمت محصولات کشاورزی و گندم هم پس از ژانویه 2022 در ماه مارس با 70 درصد رشد به نقطه اوج خود رسیده است اما پس از آن کاهش داشته که شاید دلیل عمده آن آزادسازی صادرات اوکراین است که با میانجیگری سازمان ملل متحد رخ داد. 

 

گروه بین‌الملل: نظامیان رژیم صهیونیستی دیروز با یورش به کرانه باختری، قصد ورود به خانه شهید «رعد حازم» مجری عملیات استشهادی تل‌آویو را داشتند که با مقاومت مبارزان فلسطینی به درگیری مسلحانه شدید کشیده شد. یورش نظامیان رژیم اشغالگر به اردوگاه جنین در کرانه باختری منجر به درگیری مسلحانه شدید با مبارزان فلسطینی شد. بر اساس اخبار رسیده، گردان جنین اقدام به مقابله با متجاوزان کرد و درگیری شدیدی با نظامیان صهیونیست شکل گرفت. صهیونیست‌ها منزل پدری شهید رعد حازم مجری عملیات استشهادی تل‌آویو را محاصره کرده و قصد داشتند تخریبش کنند. رسانه‌های صهیونیستی گزارش دادند ارتش رژیم صهیونیستی نیروهای سرکوبگر زیادی به شهر جنین گسیل کرده است. تصاویر و فیلم‌های منتشر شده حکایت از انفجار و بلند شدن ستون دودی از نزدیکی منزل شهید حازم داشت. وبسایت خبری 0404 تأیید کرد نظامیان صهیونیست از یک موشک ضدزره برای ورود به خانه این شهید استفاده کردند. شهید رعد فتحی حازم جوان 29 ساله و فارغ‌التحصیل رشته کامپیوتر، مجری عملیات خیابان دیزنکوف در تل‌آویو در فروردین‌ماه گذشته بود که منجر به هلاکت 2 صهیونیست و زخمی ‌شدن حدود 15 صهیونیست دیگر شد. در این میان وزارت بهداشت کرانه باختری از شهادت ۳ تن از فلسطینیان به نام‌های «عبد فتحی حازم»، «محمد الونه» و «احمد علاونه» در یورش نظامیان رژیم اسرائیل به منزل شهید رعد حازم خبر داد. این وزارتخانه اعلام کرد در درگیری بین نظامیان رژیم اسرائیل و رزمندگان و مدافع خانه شهید رعد حازم 4 فلسطینی زخمی شدند که ۲ تن از آنها از ناحیه سینه مورد اصابت گلوله جنگی قرار گرفته‌اند و حال‌شان وخیم است. این ۳ شهید در حال دفاع از خانه شهید رعد حازم بودند که به شهادت رسیدند. یکی از شهدا، برادر شهید رعد حازم است. شهید رعد حازم در بامداد نخستین جمعه از ماه مبارک رمضان ساعتی بعد از انجام عملیات خود که تل‌آویو را به شهر اشباح تبدیل کرده بود، در حالی که از یکی از مساجد شهر یافا خارج می‌شد، در درگیری با نیروهای امنیتی رژیم صهیونیستی به شهادت رسید. فتحی حازم، پدر این شهید که خود سابقه اسارت در زندان‌های رژیم صهیونیستی را در کارنامه دارد درباره پسرش رعد گفت: او بسیار بااخلاق بود، نماز می‌خواند و روزه می‌گرفت و فرزند صالحی برای والدینش بود. وی درباره فرزند شهیدش افزود: او متخصص کامپیوتر و فناوری اطلاعات بود، هوش سرشاری داشت و به وقار و اخلاق معروف بود. او تاکید کرد به پیروزی و آزادی فلسطین اطمینان کامل دارد و اردوگاه جنین را نوک پیکان مقاومت توصیف کرد. ۲ دایی شهید رعد هم یکی در عملیات فدایی در لبنان و دیگری در درگیری با نیروهای ویژه رژیم صهیونیستی در انتفاضه اول به شهادت رسیده بودند. «محمود السعدی» دیگر دایی شهید رعد هم تاکید کرد خواهرزاده‌اش در بیستمین سالگرد درگیری اردوگاه جنین و در سالگرد کمینی که منجر به هلاک 13 نظامی صهیونیست شد، به شهادت رسید. السعدی تاکید کرد: ما برای مبارزه آمده‌ایم و تا آزادی مسجد‌الاقصی و بیرون راندن اشغالگران تسلیم نخواهیم شد. 

صهیونیست‌ها از نیمه فروردین که رعد حازم اقدام به انجام عملیات استشهادی در قلب تل‌آویو کرد و ۲ صهیونیست در نتیجه آن کشته و ۱۵ صهیونیست دیگر زخمی شدند، درصدد بازداشت خانواده او از جمله پدرش و تخریب خانه آنها بودند که با مقاومت مردم و رزمندگان فلسطینی موفق به این کار نشدند. صهیونیست‌ها صبح دیروز با شلیک یک فروند موشک ضد زره اقدام به تخریب بخشی از این خانه کردند که در نتیجه آن، آتش‌سوزی رخ داد.

گروه بین‌الملل: روز سه‌شنبه اپراتور خط لوله نورد استریم از تخریب بی‌سابقه و همزمان 3 رشته از این خط لوله گازی در دریای بالتیک خبر داد. در عین حال این اپراتور در بیانیه هشدار خود اعلام کرد برآورد سطح تخریب و جدول زمانی تعمیر برای نورد استریم در حال حاضر غیرممکن است. به گزارش «وطن‌امروز» به نقل از راشاتودی، روز دوشنبه مقامات دانمارکی نشت گاز در نزدیکی جزیره بورنهولم در دریای بالتیک را ثبت کردند.

همچنین ارتش دانمارک تصاویر هوایی از نشت‌ها را منتشر کرد که لکه‌های بزرگ و حباب‌های قابل مشاهده در آب را نشان می‌داد. 

 این حادثه در مدت کوتاهی پس از آن ثبت شد که خط لوله استفاده نشده «نورد استریم 2» یک‌شبه دچار کاهش شدید فشار شد. مقامات آلمانی و دانمارکی در حال بررسی این حوادث هستند. در همین حال، رویترز روز سه‌شنبه به نقل از مقامات سازمان دریانوردی سوئد نوشت: «نشت‌هایی در خط لوله «نورد استریم 1» در شمال شرقی جزیره بورنهولم در آب‌های سوئد و دانمارک گزارش شد. 2 نشت در «نورد استریم 1» وجود دارد؛ یکی در منطقه اقتصادی سوئد و دیگری در منطقه اقتصادی دانمارک. یکی از سخنگویان اداره دریایی سوئد گفت: آنها بسیار نزدیک به یکدیگر هستند». 

نورد استریم مجموعه‌ای از خطوط لوله انتقال گاز طبیعی دریایی در اروپاست که با گذر از زیر دریای بالتیک گاز را از روسیه به آلمان می‌رساند و شامل 2 خط لوله اصلی نورد استریم 1 و 2 است. جریان اصلی نورد استریم که به عنوان «نورد استریم ۱» نیز شناخته می‌شود گاز روسیه را تا اواخر ماه آگوست به اتحادیه اروپایی می‌رساند. اما از ماه آگوست روسیه به دلیل مشکلات فنی ناشی از تحریم‌های غرب، میزان گاز تحویلی به اروپا را کاهش داده است. در عین حال خط لوله «نورد استریم 2» که ساخت آن با هدف افزایش صادرات گاز به اروپا تا 110 میلیارد مترمکعب از سال 2011 آغاز و در سپتامبر ۲۰۲۱ تکمیل شد، تحت تاثیر ملاحظات سیاسی وارد فاز عملیاتی نشد. سرانجام صدور گواهینامه بهره‌برداری از این خط لوله در فوریه 2022 تحت تاثیر تهاجم نظامی روسیه به اوکراین از سوی اولاف شولتس، صدراعظم آلمان، به حالت تعلیق درآمد. اولریش لیسک، سخنگوی نورد استریم، درباره این انفجار در این خط لوله گفت: «این خط لوله هرگز مورد استفاده قرار نگرفت، فقط برای عملیات فنی آماده شد و بنابراین پر از گاز شد». لیسک هشدار داد که تعیین دلایل کاهش فشار به دلیل آنچه «رژیم تحریم‌ها و کمبود پرسنل تعمیرکار در محل نشت» عنوان شده پیچیده خواهد بود. کارشناسان می‌گویند تعمیرات هر 2 خط لوله ممکن است چندین سال طول بکشد. این حادثه انتظارات باقیمانده از دریافت گاز اروپا از طریق «نورد استریم 1» را قبل از زمستان عملا از بین برد.

 

* حمله به سوئد و توهم مداخله ناتو!

ساعتی پس از این حادثه روزنامه آلمانی تاگس اشپیگل گزارش داد خطوط لوله نورد استریم ممکن است در نتیجه حملات عمدی آسیب دیده باشد. در این بیانیه آمده است: «افت فشار در 2 خط لوله گاز که پشت سر هم اتفاق افتاد» ممکن است به دلیل «اقدام هدفمند» اتفاق افتاده باشد. در همین حال سی‌ان‌ان نوشت «زلزله‌شناسان در سوئد تایید می‌کنند انفجارهای زیر آب مشکوک است». «بیورن لوند» لرزه‌شناس مرکز لرزه‌شناسی ملی سوئد (SNSN) روز سه‌شنبه به SVT گفت: «شکی نیست این نشت‌ها ناشی از انفجار بوده است». در همین حال «آن لیند» وزیر خارجه سوئد دیروز به تلویزیون سوئدی «اس‌وی‌تی» گفت خرابکاری در خط لوله نورد استریم حمله به سوئد قلمداد نمی‌شود. لیند گفت: این [خرابکاری] حمله به سوئد نیست، چرا که در قلمرو ما رخ نداده و یک سانحه بین‌المللی است. همچنین «ماگدالنا اندرسون» نخست‌وزیر سوئد در یک کنفرانس خبری گفت: اطلاعات ما نشان می‌دهد این «احتمالا یک اقدام عمدی» است اما «حمله‌ای علیه سوئد نیست». به نظر می‌رسد اظهارنظر وزیر خارجه و نخست‌وزیر سوئد عطف به عضویت این کشور در ناتو و ماده 5 آن است و به نظر می‌رسد با این هدف باشد تا ضمن حفظ وجهه ناتو، از تشدید فشار بر این سازمان به منظور حمایت از سوئد به عنوان یکی از اعضای آن بکاهد. 

 

* اروپا نگران از انفجار

در همین حال «اورسولا فون در لاین» رئیس کمیسیون اروپا گفت با رهبران دانمارکی درباره «اقدام خرابکارانه» صحبت کرده است و «اکنون بررسی این حوادث، شفاف‌سازی کامل درباره رویدادها و چرایی آن بسیار مهم است». وی هشدار داد: «هر گونه اختلال عمدی در زیرساخت انرژی فعال اروپا غیرقابل قبول است و به قوی‌ترین واکنش ممکن منجر خواهد شد». اتحادیه اروپایی دیروز اعلام کرد درباره آسیب به این 2 خط لوله «عمیقا نگران» است. «جوزپ بورل» مسؤول سیاست خارجی اتحادیه اروپایی نیز گفت: «همه اطلاعات موجود نشان می‌دهد این حادثه نتیجه یک اقدام عمدی است».

 

* آمریکا یا روسیه، ذی‌نفع انفجار کیست؟

اگر چه این انفجار تاثیر فوری بر تامین انرژی اروپا نداشته و کشورهای اروپایی قبل از آن برای ایجاد ذخایر و تامین منابع انرژی جایگزین تلاش کرده بودند اما این اتفاق احتمالا پایان نهایی پروژه‌های خط لوله نورد استریم است؛ تلاشی که بیش از 2 دهه وابستگی اروپا به گاز طبیعی روسیه را عمیق‌تر کرد و بسیاری از مقامات اروپایی اکنون می‌گویند وابستگی گازی به روسیه یک اشتباه استراتژیک بزرگ برای این قاره است. شاید این استدلال، این گزاره را تقویت کند که روسیه مایل به انفجار این خط لوله نبوده است. چند ساعت پس از اعلام رسمی وقوع نشت در خطوط لوله نورد استریم، مقامات کرملین اعلام کردند در حال بررسی دلایل نشتی خط لوله هستند و شواهد نشان می‌دهد خطوط لوله در یک اقدام خرابکارانه هدف قرار گرفته است. بر همین اساس «دیمیتری پسکوف» سخنگوی کرملین گفت در حال حاضر «هیچ گزینه‌ای را نمی‌توان درباره علل این حادثه رد کرد». از سوی دیگر روابط آمریکا و اروپا این حقیقت را عیان کرده است که واشنگتن در نگاه حداکثری خواستار جایگزینی گاز خود به جای روسیه در بازار اروپاست و چنانچه این امر با سوپرتانکرهای آمریکایی میسر نشود، مقامات کاخ سفید در نگاه حداقلی خود خواستار کاهش نفوذ روسیه در بازار انرژی اروپا هستند. در همین رابطه برخی رسانه‌ها با برجسته کردن اعلام موضع یک سیاستمدار لهستانی که از آمریکا بابت آسیب وارد شده به خط لوله انتقال گاز روسیه تشکر کرده بود، بر فرضیه نقش آمریکا در این انفجار تاکید کرده‌اند. رویترز در این باره نوشت «رادوسلاو سیکروسکی» نماینده پارلمان لهستان و وزیر خارجه سابق این کشور روز سه‌شنبه در صفحه توئیتری خود عکسی از نشت گاز در خط لوله نورد استریم روسیه منتشر کرد و نوشت: «ایالات متحده، از شما متشکرم». وی در ادامه پیام توئیتری خود ادعا کرد کمبود خط لوله برای انتقال گاز از روسیه به اروپای غربی از جمله آلمان وجود ندارد. به گفته رادوسلاو سیکروسکی، همه کشورهای حوزه بالتیک و همچنین اوکراین در ۲۰ سال گذشته با ایجاد نورد استریم مخالفت کرده‌اند.

گروه فرهنگ و هنر: یکی از موضوعاتی که پس از اغتشاشات پراکنده روزهای اخیر در رسانه‌ها مورد بحث قرار گرفت، سرمایه‌گذاری برای ساختن صفحات ساختگی و جعلی است؛ صفحاتی که تازه در توئیتر یا اینستاگرام بالا آمده‌اند و اطلاعات دروغین را برای تشویش اذهان عمومی منتشر می‌کنند. این صفحات البته در مدت کوتاهی به سوژه طنز کاربران شبکه‌های اجتماعی تبدیل می‌شوند. در این صفحات هر شب پروژه براندازی موفق می‌شود و هر روز صبح، برای قیام برنامه‌ریزی می‌شود. یکی از رسانه‌هایی که در کنار فعالیت مستمر خود علیه مردم ایران، تمامیت ارضی ایران و نظام جمهوری اسلامی، در روزها و هفته‌ها اخیر فعالیت گسترده‌تری دارد، شبکه‌ای است که با غصب نام ایران، دشمنی دامنه‌داری را علیه کشورمان کلید ‌زده است. اینترنشنال در چند سال فعالیت خود، مواضع متعددی علیه مردم ایران و تاریخ چند هزار ساله ایران اتخاذ کرده است. این شبکه همچنین با دستور کار تجزیه ایران، برنامه‌های متعددی ساخته است. در کنار دشمنی آشکار این شبکه متعلق به سعودی، این رژیم هم چند صد هزار کاربر مجازی را در حالت آماده‌باش قرار داده است. رژیم سعودی از بیداری اسلامی به این ‌سو، وحشت زیادی از توئیتر پیدا کرده است، چرا که منتقدان نظام پادشاهی سعودی بیش از همه فضاها در توئیتر به نقد و اعتراض نسبت به فسادها و ظلم‌های سعودی می‌پردازند. به همین دلیل سعود القحطانی، مشاور رسانه‌ای سابق محمد بن سلمان پروژه کاربران فیک موافق حکومت را در توئیتر دنبال کرد. سعود القحطانی از جمله چهره‌هایی است که در ماجرای قتل خاشقجی مورد پیگرد رسانه‌ای از سوی خبرنگاران قرار گرفت. بعد از قتل و قطعه قطعه کردن خاشقجی، بن‌سلمان هزینه‌های میلیون دلاری برای این کار اختصاص داده است. 

بررسی‌هایی که با پایش شبکه‌های اجتماعی صورت گرفته، نشان می‌دهد در حال ‌حاضر تنها صفحه تعدادی سلبریتی و ورزشکار توسط اکانت‌های فیک از عربستان و ایالات‌متحده برای ادامه اغتشاشات در فضای‌ مجازی سازماندهی‌ شده و حمایت می‌شود. در حالی‌ که اینترنت به ‌دلیل ایجاد ناامنی و آشوب به‌ وسیله پلتفرم‌های آمریکایی محدود شده، صفحاتی مانند صفحه علی کریمی در میدان خرابکاری باقی ‌مانده که با هزاران لایک و کامنت پشتیبانی می‌شود؛ این موضوع نشان‌دهنده منشأ خارجی این حمایت‌هاست. بررسی‌ها نشان می‌دهد تحریک برای افزایش تحریم‌ها و حذف ایران از جام‌جهانی از جمله مواردی است که از سوی این شبکه پیگیری می‌شود. در همین راستا خبرگزاری دانا نوشته است: قطعی اینترنت در ایران باعث گاف کمپین اکانت‌های سعودی و آمریکایی در ایران شده؛ به این دلیل که به‌رغم عدم دسترسی به چند شبکه اجتماعی در ایران، کمپین‌سازی آشوبگران همچنان با آمار نامتعارف در حال رشد است. برای مثال رأی به نظرسنجی علی کریمی در شرایط قطع اینترنت به ۸۰۰ هزار رأی رسیده، در حالی که همه کاربران فعال توئیتر فارسی کمتر از ۴ میلیون نفر است. 

آمارهای دیگری نیز وجود دارد که از همراهی کاربران جعلی و ساختگی متعلق به رژیم سعودی، آلبانی‌نشین‌ها و کاربران جعلی متفرقه در کشورهای مختلف با محتواهای مربوط به اغتشاش و آشوب خبر می‌دهد. 

افشاگری درباره کاربران جعلی و لشکر مجازی سعود القحطانی در مستند «dissident» ساخته برایان فوگل، مستندساز برنده اسکار، با جزئیات بیشتری صورت گرفت. در این مستند این موضوع طرح می‌شود که رژیم سعودی برای مقابله با جمال خاشقجی -که در سال 2017 بیش از 1.7 میلیون دنبال‌کننده داشت- چگونه جمعیت قابل توجهی را برای فعالیت در راستای پروژه‌های بن‌سلمان استخدام می‌کند. بر اساس ادعای مستند، تنها 88 هزار حساب مرتبط با پادشاهی عربستان بعد از قتل خاشقجی در توئیتر بسته می‌شود. این عدد یعنی جمعیتی خیلی بیشتر از آن توسط سعود القحطانی برای تبلیغ اصلاحات ادعایی بن‌سلمان و مقابله با منتقدان در توئیتر فعالیت می‌کنند؛ شبکه‌ای از مستخدمان رژیم سعودی که هر کدام با چند حساب فعالیت می‌کنند. فوگل از عبارت «هیولای توئیتری» و «لشکر مگس‌ها» برای این افراد استفاده می‌کند. جایی از مستند این گزاره طرح می‌شود: «وقتی چیزی انتقادی درباره دولت سعودی نوشته می‌شود، مگس‌ها آنجا جمع می‌شوند تا «‌# vision_2030‌» را که مربوط به اصلاحات بن‌سلمان است هشتگ کنند و آن را بالا بیاورند». به این ترتیب ارتش ترول‌ها، علیه آزادی بیان ایجاد می‌شود. 

یکی از تاکیدات قابل تأمل در مستند نیز دلایل تمرکز رژیم سعودی بر شبکه‌های اجتماعی است. بر اساس آنچه در مستند مطرح می‌شود، از هر 10 عربستانی 8 نفر در توئیتر حضور دارند. رژیم سعودی درمی‌یابد که با غلبه بر توئیتر می‌تواند بر واقعیت نیز غلبه کند و اینجا وظیفه خاشقجی که بعد از ظهور بن‌سلمان به مخالفی جدی برای او تبدیل شده است، تنها گفتن واقعیت‌هاست. همین برای سعودی هزینه‌های سنگینی به همراه دارد، چرا که خاشقجی و تنی چند از مخالفان سعودی به تنهایی به اندازه همه ارتش ترول‌های بن‌سلمان که در طول مستند با عنوان mbs شناخته می‌شوند، مخاطب و کارکرد دارند. آنها نام خود را زنبور گذاشته‌اند تا با مگس‌ها مقابله کنند. نقشه حذف خاشقجی در این شرایط صورت‌بندی می‌شود. 

در روزهای اخیر و در شرایطی که آشوبگران فرصتی برای تخریب و ناامنی در ایران یافتند، لشکر مگس‌های سعودی با کارویژه تحریک و تهییج به حضور در خیابان‌ها، علاوه بر رونمایی از چند صد هزار کاربر جعلی، با ترویج توئیت‌ها و مطالب مربوط به اغتشاشات، کاری را که از سال‌ها قبل آموزش دیده بودند تکرار کردند. این بار اما واقعیت میدانی و کاربران حقیقی با حضور میلیونی در خیابان‌ها، یک رسوایی بزرگ برای لشکر فیک‌ها به بار آوردند. 

روسیه نخستین دستاورد قطعی عملیات ویژه‌ای را که از پنجم اسفند در اوکراین آغاز کرده بود، پنجم مهر یعنی درست پس از 8 ماه رسمیت بخشید. با پایان گرفتن همه‌پرسی از مردم 4 جمهوری خودخوانده و استان عمدتا روس‌‌نشین جنوب شرق و جنوب اوکراین برای الحاق به فدراسیون، نتایج یک‌طرفه اعلامی حکایت از آن دارد که ولادیمیر پوتین موفق شده نخستین قاچ از کیک اوکراین را از آن خود کند؛ قطاعی مهم و راهبردی از استپ‌های پونتیک شمال دریای سیاه که به واسطه تسلط آن بار دیگر پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، سایه کرملین بر شرق اروپا مستولی می‌شود؛ یک تحول ژئوپلیتیکی مهم در قاره اروپا که در کنار نفس جنگی شدن اوضاع این قاره و بحران‌های متوالی انسانی، اقتصادی و سیاسی متعاقب آن، می‌تواند نمود روشنی از فروپاشی هنجارهای نظام بین‌الملل غرب‌محور باشد. 

روسیه در حال حاضر حدود 15 درصد از کل خاک اوکراین را در تصرف خود دارد؛ شامل بیشتر قسمت‌های جمهوری خلق دونتسک، جمهوری خلق لوهانسک و بخش کوچکی از استان خارکف، همگی در منطقه دونباس، همچنین به سمت غرب، استان‌های زاپروژیا (جز بخش شمالی آن) و خرسون در حد فاصل شعبه جنوبی رود دنیپرو با سواحل شمالی دریای سیاه و شبه‌جزیره کریمه و بخش کوچکی از استان میکولاییف در ساحل جنوب غربی اوکراین. بدین ترتیب مسکو بار دیگر پس از 3 دهه به قدرت قاهر دریای سیاه تبدیل شده و نیروهایش در نزدیک‌ترین فاصله ممکن به حوزه شرقی رود دانوب (حوالی مولداوی) قرار گرفته‌اند که به هارتلند (قلب سرزمینی) قاره اروپا مشهور است. بدین ترتیب با کنترل دونباس به عنوان مهم‌ترین منطقه صنعتی و جمعیتی اوکراین، تسلط بر مصب رود دنیپرو به منظور قطع کردن ارتباط کی‌یف و دنیپرو، 2 شهر مهم اوکراین مرکزی با جهان بیرون و مضاف بر این محاصره دریایی تنها بنادر اصلی باقیمانده برای دولت اوکراین (‌‌اودسا و میکولاییف)، روس‌ها عملا گام‌های مهمی برای از بین بردن انتزاع سرزمینی و تمامیت ارضی کشوری یکپارچه به نام اوکراین برداشته‌اند؛ سرزمینی که پوتین در نطق تاریخی‌اش در روزهای قبل از آغاز جنگ آن را بخشی جدانشدنی از تاریخ روسیه خوانده است. این الگویی است که ممکن است بزودی در بقیه بخش‌های شرقی و مرکزی اروپا نیز میان کشورهای بزرگ‌تر و کوچک‌تر رخ دهد. 

با تسلط بر بخش‌های شمالی دریای سیاه و کنترل مصب رود دنیپرو و خلیج دنیپرووسکا در سواحل جنوبی اوکراین، ارتش روسیه به فاصله زمینی کمتر از 100 کیلومتر و دسترسی دریایی بسیار سهل‌تر از گذشته به جمهوری خودخوانده ترانسنیستریا در مرز میان اوکراین و مولداوی می‌رسد که از زمان فروپاشی شوروی، با تداوم استقرار لشکر چهاردهم ارتش سرخ در آن، عملا یک منطقه اقماری مسکو در هارتلند اروپا بوده است.

با این حال الحاق رسمی دونتسک، لوهانسک، زاپروژیا و خرسون به خاک فدراسیون روسیه با آنکه قطعا توسط کشورهای اروپایی و آمریکایی و سازمان ملل به رسمیت شناخته نخواهد شد، ارزشی فراهژمونیک برای روس‌ها دارد. 

این روند به منزله ضربه‌ای بزرگ به تنظیمات غربی خواهد بود. این رخداد باعث نقض اصول کلی نظریه انگلیسی قرن نوزدهمی ملت- دولت و مرزبندی‌های قراردادی آن در سراسر کره خاکی می‌شود. همچنین در کوتاه‌مدت می‌تواند به ایجاد یک روند معکوس تاریخی بویژه در جهت واگرایی اتحادیه اروپایی و بلوک ناتو منجر شود؛ سندرومی که همین حالا طلیعه‌اش را در مخالف‌خوانی صربستان برای ناتو در بالکان، سرکشی دولت مجارستان از اتحادیه اروپایی، اعلام نارضایتی اکثریت مردم اتریش، چک، اسلواکی و بلغارستان از موضع ضدروسی بروکسل در جنگ اوکراین، سقوط دولت ایتالیا و ظهور راست‌گرایان ضدیورو در رم و آغاز مجدد تنازع ژئوپلیتیک تاریخی میان لهستان و آلمان مشاهده کرد. رأی‌گیری از جمعه تا سه‌شنبه به منظور تضمین امنیت، از راه دور و توسط گروه‌های سیار کمیسیون‌های انتخاباتی در مناطق مختلف تحت تصرف روسیه انجام شد. 

بر اساس گزارش کمیسیون مرکزی انتخابات روسیه، بیش از 100 ناظر بین‌المللی از 40 کشور برای نظارت بر این همه‌پرسی در بخش‌های یادشده نظارت داشتند. 

طبق اعلان منابع روس، با وجود گلوله‌باران و تحریکات ارتش اوکراین، میزان مشارکت مردمی در همه‌پرسی در هر 4 منطقه یادشده، جالب توجه بوده و به طور میانگین از 60 درصد فراتر رفته است. به گزارش خبرگزاری تاس، کمیسیون انتخاباتی مرکزی روسیه که هماهنگی برگزاری همه‌پرسی‌های اخیر را بر عهده دارد، آمار ذیل را درباره میزان مشارکت و درصد آرای موافق الحاق به روسیه اعلام کرده است:

- جمهوری خلق دونتسک، 99.2 درصد رای مثبت، مشارکت 87 درصدی (2 میلیون و 130 هزار رأی‌دهنده) 

- جمهوری خلق لوهانسک، 98.4 درصد رأی مثبت، مشارکت 84 درصدی (یک میلیون و 166 هزار رأی‌دهنده)

- استان خرسون، 87 درصد رأی مثبت، مشارکت 63 درصدی (‌497 هزار رأی‌دهنده)

- استان زاپروژیا 93.1 درصد رأی مثبت، مشارکت 66.5 درصدی (‌541 هزار رأی‌دهنده) 

قرار است دومای دولتی روسیه یک هفته دیگر، روز چهارم اکتبر نتایج این همه‌پرسی‌های چهارگانه را بررسی کند که ناگفته پیداست مورد تایید قرار خواهد گرفت. 

همه‌‌پرسی این هفته به مسکو فرصت خواهد داد حاکمیت خود را در میان اهالی مناطق یاد شده مشروعیت بخشیده و به تثبیت مرزهای جدید و احیای زیرساخت‌های این مناطق بپردازد. این در حالی است که نه فقط در جمهوری‌های دونتسک و لوهانسک که بیشتر بخش‌های آنها در سال‌های اخیر در کنترل متحدان روسیه بوده‌ است، بلکه حتی در استان‌های تازه تصرف شده زاپروژیا و خرسون، اهالی از سیمکارت‌های روسی و شبکه پرداخت روبلی استفاده می‌کنند؛ این همان روندی است که پس از الحاق 8 سال پیش شبه‌جزیره کریمه طی شد و با وجود اینکه اکثر کشورهای جامعه جهانی این الحاق را به طور علنی به رسمیت نشناختند اما حاکمیت مسکو بر آن را به عنوان یک واقعیت موجود پذیرفتند. 

***

رئیس‌جمهور تلاش دشمن برای فتنه‌انگیزی در کشور را ناشی از احساس خطر از اقتدار و پیشرفت نظام جمهوری اسلامی ایران عنوان کرد و گفت: باید اقتدار افتخارآمیز نظام را با تبیین دقیق و خلق آثار فرهنگی ماندگار به رخ کشید تا هم دشمن به عظمت آن اعتراف کند و هم نسل جدید به ابعاد آن آگاه شود. 

حجت‌الاسلام سیدابراهیم رئیسی در جلسه هیات دولت با اشاره به دیدارهای اخیر خود در نیویورک و سخنان سران کشورهای مختلف در این دیدارها که به پیشرفت‌های جمهوری اسلامی ایران در عرصه‌های مختلف اعتراف کرده و نیاز خود را نیز به بهره‌مندی از این پیشرفت‌ها اظهار کردند، افزود: تلاش دشمن برای فتنه‌انگیزی در کشور ناشی از احساس خطری است که از این اقتدار و پیشرفت نظام می‌کند. وی با تاکید بر لزوم حفظ، تداوم و ارتقای این اقتدار، تصریح کرد: باید اقتدار افتخارآمیز جمهوری اسلامی با تبیین دقیق و خلق آثار فرهنگی ماندگار به رخ کشیده شود تا هم دشمنان بیش از گذشته به آن پی برده و به این عظمت اعتراف کنند و هم نسل جدید نسبت به ابعاد این اقتدار آگاه شده و به آن افتخار کند. 

رئیس‌جمهور در ادامه سخنانش به برگزاری متفاوت مراسم زیارت اربعین امسال هم از لحاظ تعداد زائران و هم کیفیت برگزاری مراسم اشاره کرد و گفت: امسال مراسم سالروز شهادت امام رضا(ع) نیز با کیفیت متفاوتی برگزار شد و این ۲ رویداد ما را بر آن می‌دارد که از هم‌اکنون برای برگزاری هر چه بهتر این مراسم در سال آینده برنامه‌ریزی کنیم. رئیسی همچنین با تشکر از مسؤولان بخش‌های مختلف که پرداخت مطالبات گندم‌کاران را با فاصله زمانی کوتاه انجام دادند، مسؤولان وزارت جهاد کشاورزی را مکلف کرد با برگزاری جلسه‌ای با حضور نمایندگان دامداران و مرغداران، راهکارهای رفع مشکلات تولید آنان را بررسی کرده و نتیجه را در ستاد تنظیم بازار مطرح کنند.