سیدعابدین نورالدینی: 1- چرا لوایح باقیمانده مربوط به FATF یعنی لایحه الحاق ایران به کنوانسیون بین‌المللی مبارزه با جرائم سازمان‌یافته فراملی موسوم به پالرمو و لایحه الحاق ایران به کنوانسیون بین‌المللی مبارزه با تامین مالی تروریسم موسوم به CFT در مجمع تشخیص مصلحت نظام به مصلحت کشور و مردم تشخیص داده نشده‌اند؟ و چرا محمدجواد ظریف تا الان نتوانسته است سوالات بیشتر اعضای مجمع تشخیص مصلحت را درباره ایرادات و اشکالات این لوایح پاسخ دهد؟ پاسخ روشن است؛ نمی‌تواند. ظریف نمی‌تواند به سوالات پاسخ بدهد، چون پاسخی ندارد.
اما در مجمع تشخیص از ظریف چه سوال یا سوالاتی پرسیده شده که او نتوانسته آنها را جواب دهد؟ مهم‌ترین سوال درباره مقابله ایران با تحریم‌هاست. یکی از مهم‌ترین سوالاتی که معتمدان نظام در مجمع تشخیص مصلحت نظام از ظریف پرسیده‌‌اند، با این مضمون بوده است: «با تصویب لوایح پالرمو و CFT و اشراف کامل نهادهای نظارتی خارجی مانند وزارت خزانه‌داری آمریکا بر جریان پولی و مالی کشور، آیا مجاری دور زدن تحریم‌ها مسدود نمی‌شود؟ و آیا دست ایران برای مقابله با تحریم‌ها کاملا بسته نخواهد شد؟» ظریف تاکنون نتوانسته است به این سوال کلیدی، پاسخ قانع‌کننده‌ای بدهد.
آنچه ظریف در تمام جلسات مجمع تشخیص مصلحت و در دفاع از تصویب پالرمو و CFT گفته است، تنها و تنها بر پایه یک حرف بوده است: «برای اینکه اوضاع بدتر نشود، باید این لوایح تصویب شود». ظریف قبل از این و هنگام بررسی این لوایح در مجلس شورای اسلامی نیز صراحتا اعلام کرد تصویب پالرمو و CFT به هیچ‌وجه موجب بهبود اوضاع اقتصادی و معیشت مردم نمی‌شود، بلکه تنها بهانه را از آمریکایی‌ها برای بدتر کردن اوضاع خواهد گرفت. این تمام استدلال ظریف برای این است که نهادهای تصمیم‌گیر چه در سطح مجلس شورای اسلامی و چه در تراز مجمع تشخیص مصلحت نظام را برای تصویب این لوایح متقاعد کند. آیا این استدلال قانع‌کننده‌ای است؟ آیا این حرف‌ها، جواب آن سوال کلیدی اعضای مجمع تشخیص مصلحت است؟ کاملا واضح است که خیر! و این ناتوانی در پاسخ دادن به آن سوال کلیدی  به معنای این است که وزیر امور خارجه خودش هم می‌داند تصویب لوایح باقیمانده FATF دست‌‌ ایران را برای مقابله با تحریم‌ها کاملا خواهد بست.
حالا یک سوال کلیدی‌‌‌‌‌‌تر مطرح است که مبنای تصمیم مجمع تشخیص در قبال این لوایح را روشن‌‌‌‌‌‌تر می‌کند. تصویب لوایح FATF با هزینه‌‌‌هایی مانند عدم پذیرش حقوق تحفظ و جلوگیری از بهانه‌جویی‌‌های بیشتر آمریکا (یعنی آن چیزی که ظریف می‌گوید) برای کشور به صرفه‌‌‌‌‌‌تر است یا تکیه بر توان و قدرت انتخاب و اختیار داخلی و مقابله با تحریم‌ها و بویژه استفاده از مجاری دور زدن تحریم‌ها (یعنی آنچه اکثریت اعضای مجمع تشخیص معتقدند).
در روزهایی که تحریم‌ها بشدت افزایش یافته و به واسطه تبعیت اروپا از آمریکا، مراودات بانکی ایران تقریبا به صفر نزدیک خواهد شد، حضور یا عدم حضور ایران در شبکه بانکی بین‌المللی بیشتر به مصلحت کشور است یا وابسته نکردن وضعیت کشور به تصمیمات و توافقات خارجی و حفظ راه‌‌های دور زدن تحریم‌ها و تکیه بر توان داخلی برای جلوگیری از تشدید بحران اقتصادی فعلی؟
این سوال را می‌شود باز هم ساده‌‌‌‌‌‌تر کرد: برای اینکه اوضاع اقتصادی مردم از این بدتر نشود، بهتر است باز هم به توافقات خارجی دلخوش کرد که آخرین راه‌‌های مقابله ایران با تحریم را هم مسدود می‌کند یا اینکه راه‌‌های مقابله با تحریم‌ها را حفظ کرد و با توجه به بدعهدی خارجی‌ها در برجام، یک بار دیگر سکان کشور را به دست خارجی‌ها نداد؟
بنابراین واضح است اختلاف درباره شیوه‌‌های بدتر نشدن اوضاعی است که به‌خاطر سیاست‌‌های مدیریتی دولت روحانی بویژه سیاست خارجی محمدجواد ظریف بر کشور تحمیل شده است.  
هر آدم عاقلی جواب این انتخاب را می‌داند، آن هم حالا که بیش از 3 سال از توافق هسته‌ای گذشته و مردم و بویژه نسل جوان ایرانی درک واقع‌بینانه‌تری نسبت به معادلات جهانی و سیاست خارجی پیدا کرده‌‌‌اند.
2- دلیل آنکه معتمدان نظام در مجمع تشخیص مصلحت‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌، به مصلحت کشور نمی‌دانند دیگر به خارجی‌ها اعتماد و آخرین راهکارهای مقابله با تحریم‌ها را نیز دودستی تقدیم خارجی‌ها کنند، تنها به‌واسطه ناتوانی محمدجواد ظریف در دادن پاسخ به سوالات کلیدی آنها نیست، دلایل مهم دیگری نیز وجود دارد.
واقعیت آن است که شخص وزیر امور خارجه دیگر اعتباری نزد معتمدان نظام ندارد. در حوزه فنی، با وجود ادعاهای بسیار اما عیار آقای وزیر امور خارجه در توافق هسته‌ای مشخص شد. ناتوانی ظریف در فهم مناسبات قدرت در آمریکا و بی‌توجهی به تاکید دلسوزان مبنی بر گرفتن تضمین‌‌های معتبر در برجام و تصویب این توافق در کنگره آمریکا، حالا منجر به وضعیتی شده که آمریکا براحتی و با کمترین هزینه ممکن از برجام خارج شده، تحریم‌ها را بازگردانده و بر آنها افزوده، اروپا نیز در عمل این تحریم‌ها را رعایت کرده و در مقابل، این ایران است که تنها کشور وفادار به برجام مانده است! همین رویه اشتباه در ماجرای اعتماد به اروپایی‌ها و معطل نگه داشتن کشور به بهانه SPV نیز تکرار شد تا پس از 8 ماه مذاکره‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌، اروپا بسته پیشنهادی «غذا در مقابل نفت» (آن هم نفتی که اروپا نمی‌خرد) را روی میز آقای وزیر امور خارجه بگذارد!
اما در حوزه فنی اگر مذاکرات هسته‌ای آبی برای مردم ایران گرم نکرد اما حداقل برای دوستان سیاسی آقای ظریف نان داشت! رفتارهای جناحی آقای ظریف و پیشبرد اهداف محفلی در قالب مذاکرات هسته‌ای و در بیان حرف‌‌های درگوشی با آمریکایی‌ها برای برکشیده شدن یک جریان سیاسی در انتخابات را هم اگر تا پیش از این تنها رسانه‌‌های منتقد می‌گفتند اما حالا توجه معتمدان نظام را نیز به خود جلب کرده است. اما 2 موضوع محوری دیگر نیز موجب اعتبارزدایی از وزیر امور خارجه شده است؛ نخست اظهارات غیرمسؤولانه او در انکار ماهیت و هدف‌‌گذاری مذاکرات هسته‌ای و اینکه صراحتا اعلام کرد مذاکرات هسته‌ای و برجام با اهداف اقتصادی و معیشتی صورت نگرفت. این اظهارنظر ظریف نه‌تنها موجب بی‌اعتبار شدن او در افکار عمومی شده بلکه جایگاه مهم او در ساختار سیاسی نظام اسلامی یعنی جایگاه وزیر امور خارجه را که یک جایگاه ملی است نیز مخدوش می‌کند. اما موضوع دیگر، اظهارات تاسف‌برانگیز و در واقع انتحاری او درباره پولشویی بود که نه‌تنها اتهامی درشت و هزینه‌ساز به مجموعه کشور وارد کرد، بلکه در اصل نشان داد یا فاقد ادراک لازم در فهم جایگاه وزیر امور خارجه است یا اهداف مهم دیگری از طرح این ادعا دارد که این اهداف هیچ ربطی به منافع و مصالح ملی ندارد، بلکه صرفا منافع شخص خودش را تامین می‌کند.
این موضوعات باعث شده وزیر امور خارجه فاقد اعتبار لازم برای اثرگذاری در تصمیم‌‌سازی و تصمیم‌گیری‌‌های فعلی کشور در حوزه سیاست خارجی باشد.
3- محمدجواد ظریف دیروز در حاشیه همایش چندجانبه‌گرایی در سیاست خارجی ایران درباره تصمیم اخیر گروه ویژه اقدام مالی (FATF) و تمدید تعلیق حضور ایران در لیست سیاه، حرف‌‌‌هایی زد که نشان داد او دست به یک انتحار بی‌سابقه و البته مشکوک زده است و باید هرچه سریع‌تر نسبت به علاج این عارضه تدبیر کرد. او همانند اظهار نظرش در قبال ماجرای پولشویی، نوک پیکان اتهام را به سمت درون نظام و مجمع تشخیص مصلحت نظام گرفت و گفت: «دوستان واقعیات را نگاه کنند و تصمیم بگیرند. هر تصمیمی هم بگیرند ما تبعیت می‌کنیم اما خوب بدانند که تصمیم آنها چه آثاری دارد... دوستان ما نگاه کنند و بر اساس واقعیات تصمیم بگیرند، تا حالا می‌گفتند «اتفاقی نمی‌افتد، اتفاقی نمی‌افتد» حالا دارند می‌بینند».
این اظهارات در واقع اعمال فشار عمومی بر مجمع تشخیص مصلحت نظام برای اتخاذ تصمیمی است که معتمدان نظام تاکنون آن تصمیم را خلاف مصلحت کشور و مردم دانسته‌اند؛ آن هم با لحنی بی‌ادبانه!
گویی وزیر امور خارجه فراموش کرده است آنچه در مجمع تشخیص مصلحت نظام در حال بررسی است، تصمیم‌‌‌گیری برای جلوگیری از افزایش تبعات اقتصادی خرابکاری خودش در فقره برجام است!
آقای ظریف که تا پیش از این برای فرار از پاسخگویی به انبوه انتقادات مربوط به فجایع به بار آمده از برجام، این توافق را تصمیم حاکمیت عنوان می‌کرد و با این بهانه، منتقدان را دعوت به سکوت و عدم انتقاد می‌کرد، حالا گویا نمی‌داند مجمع تشخیص مصلحت نظام نیز بخشی از همین حاکمیت است و مجموعه‌ای از معتمدان نظام در این مجمع، فعلا تشخیص داده‌‌اند با تجربه‌اندوزی از رفتار طرف‌‌های خارجی در توافق هسته‌ای، در تصویب این لوایح بدون در نظر گرفتن جوانب آن شتابزده عمل نکنند. اتفاقا همین اظهارات غیرمسؤولانه ظریف را می‌توان در شمار اقداماتی دانست که بحران اعتبار او نزد مردم و مجموعه‌‌های حاکمیتی را تشدید می‌کند.
البته این موارد مطرح شده صرفا انتقاداتی است که درباره منافات رفتار وزیر امور خارجه با منافع ملی گفته شده است. با این حال اما آیا باید ما را شماتت کرد اگر حداقل نسبت به برخی رفتارهای غیرملی آقای ظریف، نگاه ریزبینانه‌تری داشته باشیم؟ ما همچنان طبق فرمایش 5-4 سال قبل رهبر انقلاب که فرمودند به این افراد خائن نگوییم، به آنها خائن نمی‌گوییم و دلایلی برای اثبات این خیانت نیز در اختیار نداریم، با این حال اما حقیقتا نمی‌توان نسبت به برخی اقدامات شخص وزیر امور خارجه به دیده شک و تردید نگاه نکرد! چگونه می‌توان اصرار آقای ظریف بر تداوم مسیری را که هزینه‌‌های هنگفت آن در 3 سال گذشته بارها برای ما ثابت شده، ناشی از فهم محاسباتی او دانست؟ وزیر امور خارجه اگر در ماجرای تضمین برای اجرای تعهدات طرف آمریکایی و تروئیکای اروپایی دچار خطا شد، اکنون چرا در شرایطی که وضعیت اقتصادی خطرناک شده است و عقلانیت برای مقابله با بدتر شدن اوضاع، به حفظ ابزارهای داخلی و وطنی حکم می‌کند، اصرار می‌کند سازوکاری پذیرفته شود که ابتکار عمل ایران در مقابله با تحریم‌ها و افزایش هزینه عهدشکنی طرف خارجی را از بین می‌برد؟ و برای به کرسی نشاندن برنامه‌‌‌‌اش تلاش می‌کند افکار عمومی را علیه مجمع تشخیص مصلحت نظام بشوراند؟ آیا این اقدام، یعنی فشار به معتمدان نظام، به مصلحت نظام و مردم است؟
بگذارید اگر اینها را خائن نمی‌دانیم، حداقل آنها را مشکوک بدانیم!

با روشن‌تر شدن ابعاد لوایح مرتبط با کارگروه اقدام ویژه مالی مانند پالرمو و CFT، شاهد هشدارهای روزافزون اعضای مجمع تشخیص مصلحت نظام درباره این لوایح هستیم. به گزارش «وطن امروز»، از حدود 2 ماه پیش یعنی زمانی که لایحه الحاق ایران به کنوانسیون مبارزه با جرائم سازمان‌یافته فراملی پالرمو در سایه اصرار مجلس روی نظر خود و به‌رغم مخالفت شورای نگهبان با آن در دستور کار مجمع تشخیص مصلحت نظام قرار گرفت، تاکنون نه‌تنها شیب انتقادات اعضای مجمع از این لایحه شدت گرفته، بلکه برخی اعضای مجمع که در خصوص پالرمو نظر ممتنع یا حتی مثبت هم داشتند (مانند احمد توکلی) به جرگه مخالفان آن پیوسته‌اند. در همین راستا و در شرایطی که مجمع تشخیص تاکنون 3 جلسه در خصوص پالرمو برگزار کرده و به گفته برخی اعضا، تعداد مخالفان این لایحه بیشتر از قبل شده است، در روزهای اخیر منتقدان این لایحه ابعاد جدیدی از خسارات پذیرش لوایح مرتبط با FATF را بیان کرده‌اند. در این باره عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام گفت: در نتیجه الحاق به کنوانسیون‌های FATF ، همین میزان نفت امروز را هم نمی‌توانیم بفروشیم. آیت‌الله محسن مجتهدشبستری با اشاره به تصمیم‌گیری مجمع تشخیص مصلحت نظام درباره لایحه الحاق جمهوری اسلامی ایران به کنوانسیون مبارزه با جرائم سازمان‌یافته فراملی (پالرمو) گفت: با توجه به مطالعات فراوانی که بنده و سایر اعضای مجمع درباره این لایحه انجام دادیم، مصالح پیوستن به پالرمو را بسیار کم و مضار آن را زیاد می‌بینیم. وی با اشاره به اینکه موافقان می‌گویند با تعیین حق شرط و حق تحفظ می‌توان به این کمیسیون ملحق شد، اظهار داشت: کنوانسیون پالرمو شروط ما را نمی‌پذیرد چرا که در مفاد اساسنامه کنوانسیون به صراحت آمده است صرفاً شروطی قابل پذیرش است که با هدف کنوانسیون منافات نداشته باشد. آیت‌الله مجتهدشبستری با تأکید بر اینکه الحاق به کنوانسیون‌های مرتبط با گروه ویژه اقدام مالی (FATF) مانع جدی جهت دور زدن تحریم‌ها از سوی کشور می‌شود، گفت: FATF و کنوانسیون‌های مرتبط آن، حزب‌الله، حشدالشعبی و سایر گروه‌های عضو محور مقاومت را مصداق تروریسم تعریف می‌کند و ما را ملزم به پذیرش مصادیق می‌کند.  وی در گفت‌وگو با فارس خاطرنشان کرد: این به آن معناست که ما در نتیجه پذیرش پالرمو ناچار می‌شویم کمک به گروه‌هایی را که وظیفه داریم به آنها کمک کنیم قطع کرده و سایر گردش‌های مالی‌ داخلی و خارجی خود را هم به کنوانسیون اعلام کنیم که اسرار ما را برای دنیا افشا می‌کنند. عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام گفت: در نتیجه الحاق به کنوانسیون‌های مرتبط با FATF ما همین میزان نفتی را هم که به صورت غیررسمی می‌فروشیم نخواهیم توانست به فروش برسانیم و مرتکب خودتحریمی می‌شویم. وی با یادآوری اینکه اروپا از ۱۱ مورد تعهدات خود در برجام به هیچ‌کدام عمل نکرده، در حالی که جمهوری اسلامی ایران از ۲۷ مورد به همه آنها عمل کرده است، اظهار داشت: کانال مالی تعریف شده از سوی اروپا بسیار ضعیف و عواید آن برای ایران ناچیز است، چرا که فقط غذا و دارو از طریق آن به ایران می‌دهند، در حالی که ما امروز در تولید گندم خودکفا هستیم و در حوزه دارو نیز نیازهای جزئی داریم. آیت‌الله مجتهدشبستری گفت: اروپا با کانال مالی اینستکس می‌خواهد بر سر ایران منت گذاشته و روغن ریخته را نذر امامزاده کند. عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام با تأکید بر وظیفه مجمع نسبت به در نظر گرفتن جمیع جهات در تصمیم‌گیری در قبال کنوانسیون پالرمو اظهار داشت: امیدواریم مجمع در نشست آتی بر اساس 3 اصل عزت، حکمت و مصلحت درباره الحاق به پالرمو تصمیم بگیرد.
نباید در مقابل دشمن کوتاه آمد
حجت‌الاسلام رئیسی، عضو دیگر مجمع تشخیص مصلحت نظام نیز تاکید کرد کنوانسیون‌هایی را که به ضرر مردم باشد قبول نخواهیم کرد.حجت‌الاسلام سیدابراهیم رئیسی، عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام ظهر دیروز در اجتماع عظیم حوزه و گام دوم انقلاب اسلامی که همزمان با سالگرد صدور منشور روحانیت امام راحل(ره) در حرم مطهر امام خمینی برگزار شد با تاکید بر اینکه در مقابل دشمن نباید کوتاه آ‌مد، اظهار داشت: ما از اول انقلاب اسلامی برای اینکه عضو هر کنوانسیون بشویم مطابق مصالح کشور هیچ ابایی نداریم؛ در یک جهان با مردم زندگی می‌کنیم و عضویت ما در کنوانسیون‌ها بعد از بررسی مصالح ملی مانعی ندارد. اساس مبانی روابط خارجی مصالح کشور است لکن باید مراقب بود. وی در همین راستا تصریح کرد: عده‌ای فکر می‌کنند ما مخالف برخی کنوانسیون‌ها هستیم؛ اینطور نیست، اگر آنها به نفع مردم باشد ما آن را قبول می‌کنیم اما اگر به ضرر مردم باشد آن را قبول نخواهیم کرد. تولیت آ‌ستان قدس رضوی با اشاره به اینکه دل دادن به بیگانگان گره از کار هیچ‌کسی نگشوده است، اضافه کرد: مشکلات این جامعه با هدایت‌های رهبری تنها به دست مردم و جوانان گره‌گشایی می‌شود.

یک جریان خاص مانع اطلاع‌رسانی درباره پالرمو به نمایندگان شد
نماینده مردم شاهین‌شهر در مجلس شورای اسلامی گفت: جریانی که به دنبال دیکتاتوری در مجلس است، تلاش کرد عوارض پیوستن به کنوانسیون‌های CFT و پالرمو را از نگاه نمایندگان پنهان کند و اجازه نداد اطلاعات صحیح به برخی نمایندگان برسد. حسینعلی حاجی‌دلیگانی در گفت‌وگو با فارس، با تأکید بر لزوم عدم تصویب لوایح CFT و پالرمو در مجمع تشخیص مصلحت نظام گفت: خدای ناکرده تصویب CFT  و پالرمو در مجمع تشخیص مصلحت نظام آثار نامطلوبی به دنبال دارد که یکی از این آثار تأییدی بر رفتار مستکبرانه آمریکا و کشورهای اروپایی است و این پیام را به دنیا می‌دهد که آن کسی که زور بیشتری داشته باشد، مرجع و مبنای تصمیم‌گیری است.  حاجی‌دلیگانی با اشاره به پشت پرده تصویب لوایح CFT و پالرمو تصریح کرد: یک جریانی در مجلس تلاش کرد عوارض پیوستن به این 2 کنوانسیون (CFT و پالرمو) را از ذهن و نگاه نمایندگان پنهان کند و این جریان اجازه نداد اطلاعات صحیح به برخی نمایندگان برسد و با این کار خود با روشنگری در این باره مخالفت کرد. وی در پایان گفت: این جریان همان جریانی است که اکثریت را در مجلس در اختیار دارد و به دنبال دیکتاتوری در مجلس است و می‌خواهد اقلیتی را که در مجلس انقلابی هستند، روزبه‌روز در تنگنا قرار دهد.

ماجرای تلاش و برنامه‌ریزی آمریکا برای اخلال در برنامه دفاع موشکی ایران اخیرا توسط محمدجواد ظریف، وزیر خارجه تقویت شده بود و ظریف گفته بود دخالت آمریکا در 2 عملیات ناموفق آزمایش فضایی ایران در حال بررسی است. اظهارات ظریف که با انتقاداتی در داخل ایران همراه شده بود اما دیروز با توضیحات فرمانده نیروی هوافضای سپاه تا حدودی اصلاح شد.به گزارش خبرگزاری‌ها، سردار امیرعلی حاجی‌زاده دیروز در حاشیه چهارمین جشنواره علمی سلمان فارسی که در سالن شهید طهرانی‌مقدم سازمان پدافند غیرعامل برگزار شد، اظهار داشت: در حوزه موشکی دشمنان اخیراً اعلام کردند ما به دنبال خرابکاری در قطعات ارسالی به ایران هستیم ولی ما بیش از 8-7 سال این را می‌بینیم اما صدای‌مان درنیامده است. وی تصریح کرد: دشمنان کار خودشان را می‌کنند و ما هم کار خودمان را می‌کنیم. بالاخره آن مقدار که در توان‌شان بوده تلاش کرده‌اند که مثلا بیایند روی یک قطعه کوچکی که ما از خارج می‌خریم خرابکاری کنند تا مثلا موشک ما به هدف و نقطه نرسد و روی هوا منفجر شود. انصافا هم قشنگ و خوب کار کردند ولی ما دشمنی دشمنان را از قبل جدی گرفتیم و یکی از فرضیاتی که برای خودمان قائل بودیم خرابکاری دشمنان بود. فرمانده هوافضای سپاه گفت: دشمن ابتدا از ساخت موشک ما جلوگیری کرد، بعد جلوی ورود قطعات بزرگ و ماشین‌ها به کشور ما را گرفت، بعد از آن جلوی ورود بُردها و قطعات کوچک به کشور را گرفتند، سپس جلوی ورود قطعات الکترونیکی کوچک را گرفتند. دیدند کار ادامه دارد به همین دلیل به خرابکاری روی آوردند. این خرابکاری‌ها قبلا در بخش هسته‌ای و نفت هم سابقه داشته است. تا الان هم هیچ غلطی نتوانستند بکنند چون این طرف ما دشمنی دشمنان را جدی گرفتیم و مقاوم‌سازی‌ها اتفاق افتاده است. سردار حاجی‌زاده همچنین در جمع خبرنگاران درباره این ماجرا اظهار داشت: اگر ما امروز این موضوع را بیان می‌کنیم به آن دلیل است که آمریکایی‌ها یک پررویی به خرج دادند و گفتند در صنایع موشکی ما قطعات معیوب فرستاده‌اند. سردار حاجی‌زاده تاکید کرد: ما این کار را کردیم تا به آنها بگوییم نه‌تنها نتوانستید به اهداف خود برسید، بلکه ما به سیستم‌های شما نفوذ هم کرده‌ایم و این جواب آن پررویی آمریکایی‌ها بود. فرمانده نیروی هوافضای سپاه همچنین گفت: بارها اعلام کردیم در هر بخشی که مشکل و وابستگی وجود دارد آمادگی کمک داریم و همانگونه که موشک تماما ایرانی تولید شده است، می‌توانیم تصمیم بگیریم پلتفرم ایرانی برای خودرو طراحی کنیم و به فرانسه و کشورهای دیگر اروپایی وابستگی نداشته باشیم.
 

گروه سیاسی: آتش از زیر دریا! این خلاصه لذت و هیجان دیدن فیلم شلیک موشک زیر سطح به سطح کروز از زیردریایی غدیر نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران است. موشکی که در درون محفظه پیشرفته از زیر سطح شلیک می‌شود؛ مسیر خود را در درون محفظه تا سطح آب می‌پیماید و با انتخاب زاویه شلیک، ناگهان از دل دریا آتش گرفته و به سمت هدف شلیک می‌شود. این لحظه هیجان‌انگیز از رزمایش ولایت 97 نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران دیروز ثبت و فیلم آن به صورت گسترده در فضای عمومی کشور منتشر شد.  
به گزارش «وطن‌امروز»، ایرانی‌ها در سال‌‌های اخیر کم موشک ندیده‌‌‌اند. لذت شلیک موشک به اهداف دشمن واقعی را هم در چند نوبت و در قالب عملیات‌‌های تلافی‌جویانه سپاه به مقر تروریست‌ها در سوریه و شمال عراق چشیده‌‌‌اند. اما حالا یک دستاورد جدید در حوزه صنعت موشکی را می‌بینند. تلفیقی از نقیضه‌‌های آب و آتش! دود در بستر آب و شلیک آتش از درون آب! موشک کروز با تکنولوژی شلیک از زیر سطح به روی سطح از طریق زیردریایی کلاس غدیر توسط نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران. این بار نظامیان ایران در موضوع آزمایشات موشکی خود یک توانمندی جدید را به رخ کشیدند؛ شلیک کروز از زیر دریا به سوی اهداف روی سطح دریا که همراه با اصل «غافلگیری» انجام می‌شود. شلیک از اعماق آب غیر قابل رهگیری است و تا رادارهای دشمن به خود بیایند، کروز شتابان به سمت آن یورش برده است.  
حالا این توانمندی بدیع و هیجان‌انگیز موشکی در اختیار نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران است. دیروز صبح در جریان سومین روز رزمایش دریایی «ولایت۹۷» این آزمایش بزرگ برای نخستین‌بار به نمایش گذاشته شد و یک فروند زیردریایی کلاس غدیر نیروی دریایی ارتش اقدام به شلیک موشک کروز زیرسطح به سطح کرد.
زیردریایی‌ها در شرایط معمول از پرتابه‌ای به نام اژدر برای انهدام کشتی‌ها استفاده می‌کنند که اژدرهای موجود در جهان به‌دلیل مشکلات حرکت و هدف‌یابی پرتابه‌ها در زیر آب و سرعت کم آنها دارای دقت کم و برد بسیار کوتاه هستند که برای جبران این نقص، شناور زیرسطحی باید تا حد امکان به هدف خود نزدیک شود و همین موضوع احتمال هدف قرار گرفتن آن را بیشتر می‌کند.
موشک‌های کروز با توجه به سرعت، دقت و برد چندصدکیلومتری به‌عنوان یکی از موثرترین سلاح‌ها برای انهدام اهداف سطحی مانند کشتی در جهان کاربرد دارند.
به طور قطع قابلیت انهدام شناورهای سطحی مهاجم از فاصله دور و بدون دیده شدن یکی از ویژگی‌های متمایز‌کننده یگان‌های زیرسطحی نسبت به سایر یگان‌هاست.
به گزارش فارس، برای این کار باید از برتری سلاح‌های مختلف در این مجموعه بدون تاثیرپذیری معایب و محدودیت‌های آنها استفاده کرد اما قطعا استفاده از توانایی زیردریایی، اژدر و موشک به صورت یکجا با فشار دادن یک کلید بزرگ و قرمز از روی یک زیردریایی که در اعماق اقیانوس‌هاست امکان‌پذیر نیست.
متخصصان سازمان تحقیقات و جهاد خودکفایی نداجا با تعریف پروژه‌ای گسترده و حساس با نام «جاسک۲» با استفاده از توانمندی دانشگاه‌ها و صنایع دفاعی، توانستند موشک کروز ضدکشتی را درون محفظه اژدر از داخل زیردریایی پرتاب کرده و موشک تعبیه شده در داخل اژدر با ذخیره اطلاعات مربوط به محل کشتی دشمن از سطح آب شلیک شود.
مکانیزم کارکرد این پروژه به گونه‌ای است که ابتدا هواپیماها و پهپادهای گشت و شناسایی که در فاصله ایمن در حال رصد اطلاعات از منطقه نبرد هستند ناوگان دشمن را کشف، شناسایی، طبقه‌‌‌بندی و رهگیری می‌کنند و اطلاعات دریافت‌شده از طریق لینک‌های ارتباطی رمزگذاری شده و مطمئن در اختیار زیردریایی‌‌های خودی که در اعماق دریا مخفی شده‌‌اند ارسال می‌شود. در مرحله بعدی زیردریایی حاضر در منطقه نبرد، اطلاعات دریافت‌شده را پردازش کرده و پس از انتخاب هدف مورد نظر خود متناسب با بزرگی کشتی دشمن می‌تواند یک یا چند موشک کروز را شلیک کند.
در این مرحله زیردریایی اطلاعات هدف شامل موقعیت، سرعت، جهت حرکت و شرایط محیطی را جهت پردازش داده‌ها به سامانه کنترل «جاسک۲» ارسال می‌کند که این اطلاعات در سامانه پرتاب با سرعت و دقت بالا پردازش شده و در کامپیوتر موشک که در داخل کپسولی است که مناسب حرکت در زیر آب است بارگذاری می‌شود. پس از پرتاب اژدر حامل موشک کروز از زیردریایی، این کپسول مسیر خود را طی می‌کند تا به مکان و زاویه مناسب جهت خروج از آب برسد و پس از خروج از سطح آب موشک از داخل کپسول شلیک شده و بر اساس اطلاعات ذخیره‌شده در رایانه به سمت هدف خود پرواز می‌کند.
از جمله ویژگی‌های این پروژه اصل غافلگیری دشمن است، چرا که پرتاب موشک کروز ضدکشتی از اعماق دریا و به دور از تجهیزات شناسایی دشمن صورت می‌گیرد.
هم‌اکنون علاوه بر زیردریایی‌های کلاس غدیر، زیردریایی تمام ایرانی فاتح نیز قابلیت شلیک موشک کروز ضدکشتی را دارد و به گفته دریادار خانزادی، فرمانده نیروی دریایی ارتش، موشک نصب‌شده روی زیردریایی فاتح، نسل جدیدی از موشک نصر است که در پروژه «جاسک۲» به نتیجه رسیده و با نمونه‌‌های گذشته موشک کروز نصر از لحاظ برد نیز تفاوت‌هایی دارد.

این روزها و در حالی که در آستانه سی‌امین سالگرد نامه مشهور امام خمینی(ره) خطاب به قائم‌مقام وقت رهبری، مرحوم منتظری قرار داریم، سخنان یکی از نمایندگان مجلس در جریان مصاحبه‌ای اینترنتی و تشکیک در صحت نامه مذکور بحث‌های قدیمی پیرامون این نامه را تا حد زیادی زنده کرد. هرچند که گفته تکراری علی مطهری این بار مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره) را نیز به واکنش واداشت تا 4 سند قاطع را که بیانگر شهادت صریح حاضران در جلسه شامگاه ۶ فروردین سال ۶۸ (شب هفتم فروردین) در حضور حضرت امام خمینی(ره) و مرحوم یادگار حضرت امام است منتشر کند و باز خط بطلانی به این شبهه قدیمی بکشد اما بهانه‌ای برای تکرار مباحثی قدیمی شد. در این میان طرح شدن مجدد مباحث پیرامون صحت نامه امام(ره) به مرحوم منتظری فرصتی را به دست داد تا بتوانیم به بازخوانی وقایع منجر به آن نامه در 2 محور اصلی «پرونده مهدی هاشمی» و «تاثیرپذیری منتظری از نهضت آزادی» به عنوان 2 مورد از تاثیرگذارترین بخش‌های تاریخ انقلاب اسلامی بپردازیم.
 

راز فرزندخوانده!
«مهدی هاشمی» را به جهات مختلف می‌توان شاه‌کلید پرونده مرحوم منتظری دانست؛ چه از آن رو که اقدامات و اعترافات او موید همه پیش‌فرض‌های مطرح شده پیرامون قائم مقام رهبری در میانه دهه60 بوده است و چه از این جهت که می‌توان آن را یکی از علنی‌ترین مصادیق اختلافات منتظری با امام(ره) و عمده مسؤولان وقت کشور دانست. دیگر نکته‌ای که مساله مهدی هاشمی را تبدیل به یکی از مهم‌ترین محورهای شخصیت‌شناسی منتظری کرده است، وجود اجماعی حداکثری در نظرات اشخاص گوناگون نسبت به وی است، از این جهت عجیب نبود که حتی احمد منتظری به‌عنوان فرزند و وارث حسینعلی منتظری نیز در گفت‌وگویی که چندی پیش انجام داد، مهدی هاشمی را مهم‌ترین نقطه ضعف پدر خود در طول حیات سیاسی‌اش دانست؛ نقطه ضعفی که البته فراتر از یک نسبت خانوادگی (برادر داماد منتظری) حامل حد بالایی از تعصب فردی نیز شده بود. اشاره مستقیم امام(ره) به مرحوم منتظری در نامه مشهور و مورد بحث
6 فروردین 68 پیرامون مواضع متعصبانه او درباره مهدی هاشمی تا حد زیادی گویای این پیش‌فرض است که نوع مواجهه منتظری با وی را می‌توان به‌عنوان الگوی رفتار سیاسی او در جهت‌شناختی تاریخی دانست.
قاتلی که اسلحه ایدئولوژی‌اش بود
شاید نخستین و البته مهم‌ترین شاخصه‌ای که برای معرفی مهدی هاشمی بتوان مورد استفاده قرار داد، سابقه و باور قلبی وی برای مشروعیت‌بخشی به «ترور» در جریان آنچه تفکر انقلابی می‌نامید دانست. تجربه ترور فجیع مرحوم شمس‌آبادی در سال‌های پیش از پیروزی انقلاب اسلامی هرچند که او را روانه زندان کرد اما آنچه هیچ‌گاه تغییر نکرد ایمان او به برداشتن هر سد راهی از مقابل خود با توسل به اسلحه و ترور بود. بر این مبنا پس از پیروزی انقلاب اسلامی مهدی هاشمی تحت حمایت‌های گسترده و بی‌حد و حصر آیت‌الله منتظری خود را بر بدنه انقلابیون تحمیل کرد. در واقع نسبت خویشاوندی آیت‌الله منتظری با مهدی هاشمی و اعتماد زائل‌نشدنی او، مانع هرگونه اقدام قانونی علیه سیدمهدی هاشمی شده بود. وی به‌رغم اینکه به عنوان یک مجرم یا لااقل متهم شناخته می‏‌شد، در پناه حمایت‌های آیت‌الله منتظری توانست تا احراز مسؤولیت واحد نهضت‌های سپاه پاسداران ارتقا یابد. وی در این سمت با سیاست‌های نظام مقابله کرد و باعث اختلال در روابط خارجی با سایر دولت‌ها شد که مجموعه عملکرد وی باعث انحلال این واحد و اخراج او از سپاه پاسداران شد. وی از آغاز تأسیس واحد نهضت‌ها تا زمان اخراجش از سپاه هرگونه وسایل مورد نیاز خود اعم از اسلحه، مهمات، اسناد و مدارک و... را از این نهاد خارج و مخفی کرده بود. مهدی هاشمی بار دیگر قهدریجان را پایگاه خود قرار داد و تلاش کرد تا سازمانی از نیروهای مسلح را در لنجان سفلی تأسیس و در مقابل سپاه اصفهان ایستادگی کند که این امر موجب درگیری در این منطقه و کشته و زخمی شدن ده‌ها نفر شد. پروژه قتل‌های باند مهدی هاشمی پس از انقلاب اسلامی نیز به قوت سابق ادامه یافت که ترور مهندس عباس بحرینیان، مسؤول کمیته‌های انقلاب اصفهان در دی‌ماه 1358 از مهم‌ترین این قتل‌ها به شمار می‌رفت.
حامی پولادین سیدمهدی
با این همه ادامه فعالیت‌های نامحسوس وی از یک‌سو و رو شدن پرونده سوابقش از سوی دیگر باعث شد اسناد زیادی دال بر خیانت‌های وی جمع‌آوری شود که همه این اسناد در مسیر رسیدگی به سد محکمی که «قائم مقام رهبری» بود برخورد می‌کرد.
حجت‌الاسلام ری‌شهری، وزیر اطلاعات وقت با اشاره به حمایت عجیب منتظری از مهدی هاشمی، می‌گوید: «نخستین بار که موضوع مهدی هاشمی را با آقای منتظری مطرح کردم روزهای پایانی سال 1364 بود. در ملاقاتی که در اتاق مطالعه ایشان برگزار شد، تلاش کردم ماجرای مهدی هاشمی را به میان کشیده و با ایشان در این باره گفت‌وگو کنم. خلاصه کلام این بود که ارتباط مهدی هاشمی و همکاران او با بیت شما در شرایطی که همه مسؤولان و دوستان و خطوط سیاسی وفادار انقلاب با آنان مخالفت می‌کنند ممکن است چندان به مصلحت شما نباشد. جناح‌های سیاسی موجود، دفتر تبلیغات، جامعه مدرسین و... حتی آقای هاشمی رفسنجانی نیز به این رابطه خوشبین نیستند؛ منتظری پرسید آقای هاشمی هم؟ پاسخ دادم آری! ایشان بسیار محکم گفت همه آنها بیخود می‌گویند. من به او اطمینان دارم، من او را از کودکی می‌شناسم. با ما همپیمان بود و با محمد ما بود و از شما چه پنهان که من به اینها کمک می‌کنم تا سلاح بخرند». تعصب عجیب منتظری البته محدود به خاطرات ری‌شهری نیست و مرحوم مهدوی‌کنی نیز در این باره نقل می‌کند: «مرحوم آقای ربانی‌املشی که در آن زمان دادستان کل بود و بنده که در کمیته بودم و نیز جناب آقای طاهری‌خرم‌آبادی که نماینده امام در سپاه بودند، درباره‌ جریانات سید مهدی شواهدی داشتیم؛ بویژه آقای ربانی که شواهد مکتوب هم داشتند. ما یک روز وقت گرفتیم و در قم خدمت آقای منتظری رفتیم. آقای ربانی بقچه‌ای پر از اسناد به همراه آورده بود. من آنچه را از حدسیات و شواهد داشتم بیان کردم. آقای طاهری و همچنین آقای ربانی هم چیزهایی را مطرح کردند ولی اسناد فوق برای آقای منتظری مقبول واقع نشد و می‌گفتند اینها برای من حجت نیست. ایشان گفتند من سیدمهدی را آدم درستی می‌دانم، او را فردی سودمند و مفید می‌شناسم. آقای ربانی گفتند شما این مدارک را مطالعه کنید، ما  اینجا می‌گذاریم. گفتند باشد تا من مطالعه کنم ولی باز مثل اینکه برای ایشان یقین حاصل نشد».
در نهایت با کشف یکی از خانه‌های تیمی مهدی هاشمی در 20 شهریور 65 با اقلام متعدد غیرقانونی مواد منفجره، پودر اکلیلی سرطانزا، سیانور، اسلحه و... پرونده شخص مورد حمایت منتظری وارد مرحله تازه‌ای شد. اعتراف مسؤول خانه تیمی به تعلق این منزل به نهضت‌های آزادی‌بخش که زیر نظر مهدی هاشمی و با حکم آیت‌الله منتظری اداره می‌شد، پرونده مهدی هاشمی را بیش از پیش تبدیل به پرونده‌ای با اهمیت کرد اما برخلاف آنچه پیش‌بینی می‌شد حتی این مورد هم باعث عقب‌نشینی آیت‌الله نشد و وی در واکنشی عجیب به گفته ری‌شهری مدعی شد: «چرا بدون حضور صاحبخانه، خانه یادشده را تخلیه کرده‌اید؟ چرا خط‌بازی می‌کنید؟ ساواک هم اینطوری نمی‌کرد، چرا ضعیف‌کشی می‌کنید؟» و بعد افزودند «برای صدور انقلاب سلاح، مواد منفجره و جعلیات ضروری است».
عیان شدن اختلاف
پس از شناسایی و تخلیه خانه تیمی مذکور، ری‌شهری در نامه‌ای به امام خمینی(ره) پیشنهادی قابل تامل را به ایشان می‌دهد. وی در بخشی از آن نامه می‌نویسند: «پیشنهاد اینجانب در این زمینه این است که چون جناب آقای منتظری مسؤولیت این جریان را پذیرفته‌اند متهم آزاد شود». اما امام(ره) در جوابی قاطع خطاب به ری‌شهری می‌نویسد: «این پیشنهادها درست نیست، او مجرم است باید مجازات شود، بلکه همه کسانی که در این باره مرتکب خلاف شده‌اند مثل مهدی هاشمی باید دستگیر شوند». اما این پایان ماجرا نبود و امام(ره) در نامه‌ای به مورخه 12مهر 65 به آیت‌الله منتظری و یادآوری جایگاه والای ایشان، این مساله را یادآور می‌کند که ادامه حمایت‌ها از مهدی هاشمی و اخلال در روند بررسی پرونده‌اش منتج به چه نتایجی می‌شود. در بخشی از این نامه آمده است: «آنچه از شما می‌خواهم، در رتبه اول پیشنهاد مستقیم شما به دخالت وزارت اطلاعات و رسیدگی به این امر است و اگر برای شما محذور دارد به طوری که تکلیف شرعی از شما ساقط است، سکوت است. حتی در محافل خصوصی دفاع از یک همچو شخصی که خطر برای حیثیت شما است، باید تمام فعالیت‌ها که به اسم کمک به سازمان‌های به اصطلاح آزادی‌بخش است، قطع شود و تمام کسانی که در این امور دخالت داشته‌اند، محاکمه شوند و آنچه مسلم است و مایه تاسف، حسن ظن جنابعالی به اعمال و افعال و گفته‌ها و نوشته‌هاست که به مجرد وصول، شما ترتیب اثر می‌دهید. و من از شما که دوست صمیمی سابق و حال من هستید و مورد علاقه ملت، تقاضا می‌کنم که با اشخاص صالح آشنا به امور کشور مشورت کنید، پس از آن ترتیب اثر بدهید تا خدای نخواسته لطمه به حیثیت شما که برگشت به حیثیت جمهوری است، نخورد. آزادی بی‌رویه چند صد نفر منافق به دستور هیاتی که رقت قلب و حسن ظن‌شان واقع شد، آمار انفجار‌ها و ترور‌ها و دزدی‌ها را بالا برده است؛ ترحم بر پلنگ تیز دندان ستمکاری بود بر گوسفندان». در چنین وضعیتی و در حالی که مهدی هاشمی سرانجام در 20مهرماه 65 خود را به وزارت اطلاعات معرفی کرد، در نهایت منتظری بنا بر تهدید پیشین خود مبنی بر اینکه اگر از سوی امام(ره) تحت فشار قرار گیرد حساب خود را از نظام جدا می‌کند، برای مدتی قهر و درس و ملاقات‌هایش را تعطیل کرد. در چنین شرایطی و پس از آنکه مهدی هاشمی پذیرفت در مصاحبه‌ای شرکت و اقرار به بخشی از اقدامات کند، در این میان زمانی که امام(ره) نوار ویدئویی مذکور را دید به مسؤولان وزارت اطلاعات فرمودند: «اگر این نوار را هم برای آقای منتظری بگذارید باز هم قبول نخواهد کرد و خواهد گفت این اعترافات را بر اثر فشار و شکنجه از او گرفته‌اید».
پرونده مهدی هاشمی هرچقدر که جلوتر می‌رفت، اختلافات نیز بالاتر می‌گرفت و زمینه‌های جدایی منتظری بیش از پیش عیان می‌شد. در چنین شرایطی و ضمن آنکه منتظری در موضعی عمومی خطاب به امام(ره) اعلام داشته بود که «دستور فرمایید که جرائم و اتهامات سیدمهدی هاشمی و افراد مرتبط با وی بدون اغماض و به کمال دقت مطابق موازین عدل اسلامی ولو بلغ ما بلغ رسیدگی شود» در نامه‌ای به امام(ره) معترض می‌شود «ضربه‌ای که به اسم حضرت عالی و در پوشش حمایت از من و بیت من به من و بیت من‌ زده شد از همه ضرباتی که که آخوندهای مخالف در رژیم گذشته و در زمان حال زدند و می‌زنند بیشتر بود و فشار روحی که در این مدت متحمل شدم و به خاطر خدا و اسلام و انقلاب و حفظ حرمت حضرت عالی صبر کردم از همه زندان‌ها و تبعیدها و کتک‌های زمان شاه کوبنده‌تر بود... شنیده شده فرموده‌اید فلانی مرا شاه و اطلاعات مرا ساواک شاه فرض می‌کند. البته حضرت عالی را شاه فرض نمی‌کنم ولی جنایات اطلاعات شما و زندان‌های شما روی شاه و ساواک شاه را سفید کرده است. من این جمله را با اطلاع دقیق می‌گویم». مجموعه این اتفاقات منجر به آن شد تا سرانجام نوع مواجهه مرحوم منتظری با جرائم اثبات شده مهدی هاشمی او را در مقابل رهبری نظام قرار دهد و به گفته فرزندش تبدیل به مهم‌ترین نقطه ضعف سیاسی عمر وی در نوع مواجهه با بحران‌ها شود. هرچند مساله مهدی هاشمی تنها مساله حیات سیاسی منتظری نبود اما می‌توان آن را از محوری‌ترین ابعاد بالا گرفتن اختلافاتش با امام(ره) و ایستادن مقابل ایشان دانست.
 

راه طی شده جنگ
تاثیر‌پذیری منتظری از لیبرال‌ها را می‌توان یکی از محوری‌ترین هشدارهایی دانست که امام(ره) پیرامون آینده سیاسی به او داده بود. ارتباط حسنه «نهضت آزادی» به عنوان مهم‌ترین گروه فعال سیاسی لیبرال در دهه 60 با قائم‌مقام رهبری را می‌توان از مهم‌ترین دال‌ها بر صحت این ادعا دانست. در میان ارتباط شخصی و جریانی که وجود داشته است، تاثیرپذیری عجیب منتظری از نهضت آزادی را می‌توان در قالب نظراتش پیرامون مساله «جنگ تحمیلی» و ادامه آن جست‌وجو کرد.
انداختن نگاهی کوتاه اما تطبیقی بین مواضع نهضت آزادی و خطبه معروف بهمن 67 منتظری تا حد زیادی می‌تواند روشنگر این مساله باشد که چگونه فضای کانالیزه شده بیت ایشان با قبول یکباره مواضع این گروه آنها را در دهمین سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی تکرار کرده است. در بخشی از بیانیه تند و تخریبی «پایان عادلانه جنگ بی‌پایان» نهضت آزادی آمده بود: «آیا هر ناظر بی‌طرف به این جمع‌بندی نمی‌رسد که جنگ میان عراق و ایران، که بنا به قول و قبول خود آقایان جنگی است تحمیلی، چون از هر جهت به سود ابرقدرت‌های غرب و شرق و اسرائیل جریان داشته است، همگی با میل و رغبت تمام، آتش‌بیار معرکه و خواهان سرسخت ادامه آن شده‌اند؟ وقتی بی‌اعتنایی و مخالفت مقامات ما یا پیشنهادهای واقعی یا ساختگی صلح را می‌شنیدند یا شعارهای شیرینی نظیر «جنگ‌جنگ تا پیروزی» و «جنگ‌جنگ تا رفع فتنه در عالم» از ایران به گوش‌شان می‌رسید، آیا در خلوت و خاطر خود نمی‌گفتند «جانا سخن از زبان ما می‌گویی؟» ما البته تهمت نمی‌زنیم که متولیان ما مزدوران و مجریان سیاست بیگانگان هستند ولی اگر تعصب و تکبر وجود نداشت و انحصار و اختناق و استبداد بر جمهوری اسلامی ایران سایه نینداخته بود تاریخ قرون 16 و 17 میلادی تکرار نمی‌گردید». حال با بازخوانی بخشی از مواضع منتظری تنها 2 ماه پیش از برکناری‌اش از قائم‌مقامی رهبری می‌توان به نگاهی روشن در این باره رسید. وی در خطبه 22 بهمن67 با مقصر دانستن ایران در جریان جنگ مدعی می‌شود: «باید حساب کنیم در ظرف این 10 سال که آنها جنگ را به ما تحمیل کردند آیا جنگ را خوب طی کردیم یا نه؟ دشمنان ما که این جنگ را تحمیل کردند آنها پیروز از کار درآمدند؟ چقدر نیرو از ایران و از دست ما رفت و چقدر جوان‌هایی را از دست دادیم که هرکدام یک دنیا ارزش داشتند و چه شهرهایی از ما خراب شد... ما در جنگ خیلی اشتباه کردیم و خیلی جاها لجبازی کردیم و شعارهایی دادیم که می‌دانستیم نمی‌توانیم آن را انجام دهیم، شعارهایی دادیم که دنیا را از خودمان ترساندیم... جامعه ایران که انقلاب کرده و مسؤولین که سرکارند، حساب کنند که ما در اول انقلاب چه داشتیم و تا کجا بودیم و به چه رسیده‌ایم، اگر اشتباهاتی داشته‌ایم جبران کنیم. ما خیلی جاها لجبازی کردیم و گوش به حرف و تذکرات افراد عاقل در روزنامه‌ها، رادیو تلویزیون و اعلامیه‌های خارج و داخل که راهنمایی و وساطت می‌کردند در بعضی مسائل ندادیم».
پس از این سخنان منتظری بود که در فاصله‌ای کوتاه امام(ره) در واکنشی مستقیم به منتظری اعلام کردند: «من در اینجا از مادران و پدران و خواهران و برادران و همسران و فرزندان شهدا و جانبازان به خاطر تحلیل‌های غلط این روزها رسماً معذرت می‌خواهم و از خداوند می‌خواهم مرا در کنار شهدای جنگ تحمیلی بپذیرد. ما در جنگ برای یک لحظه هم نادم و پشیمان از عملکرد خود نیستیم. راستی مگر فراموش کرده‌ایم که ما برای ادای تکلیف جنگیده‌ایم و نتیجه فرع آن بوده است. ملت ما تا آن روز که احساس کرد که توان و تکلیف جنگ دارد به وظیفه خود عمل نمود. و خوشا به حال آنان که تا لحظه آخر هم تردید ننمودند، آن ساعتی هم که مصلحت بقای انقلاب را در قبول قطعنامه دید و گردن نهاد، باز به وظیفه خود عمل کرده است، آیا از اینکه به وظیفه خود عمل کرده است نگران باشد؟ نباید برای رضایت چند لیبرال خودفروخته در اظهار نظرها و ابراز عقیده‌ها به گونه‌ای غلط عمل کنیم که حزب‌الله عزیز احساس کند جمهوری اسلامی دارد از مواضع اصولی‌اش عدول می‌کند».

از آنجا که ساده‌لوح هستید...
نامه بنیانگذار کبیر انقلاب اسلامی در ششم فروردین ماه سال 1367 را می‌توان از مشهورترین نامه‌ها و البته آخرین مواضع امام(ره) پیش از ارتحال‌شان دانست؛ نامه‌ای که چنانچه به آن اشاره شد پس از فراز و نشیب‌های فراوانی که میان ایشان و مرحوم منتظری رخ داد صادر شد. نکته حائز اهمیت پیرامون نامه مذکور را می‌توان تلاش‌های فراوان برای عدم انتشار عمومی از سوی برخی مسؤولان سیاسی وقت دانست؛ نامه‌ای که صراحت لهجه و عمق گلایه‌های امام(ره) نسبت به قائم‌مقامش باعث آن شده بود که انتشار عمومی‌اش در آن برهه حتی از جانب خود ایشان نیز به مصلحت دانسته نشود و سال‌ها بعد منتشر شود. شاید از جهاتی بتوان این نامه را خلاصه‌ای از تمام آنچه میان استاد و شاگردی گذشته است دانست؛ حکایتی از «ثمره عمر» استادی که حالا بابت مواضع شاگردش از خدا می‌خواهد که او را «و از این دنیا ببرد تا طعم تلخ خیانت دوستان را بیش از این نچشد».
بسم‌الله الرحمن الرحیم
جناب آقای منتظری
با دلی پر خون و قلبی شکسته چند کلمه‏‌ای برای‌تان می‏‌نویسم تا مردم روزی در جریان امر قرار گیرند. شما در نامه اخیرتان نوشته‌‏اید که نظر تو را شرعاً بر نظر خود مقدم می‏‌دانم؛ خدا را در نظر می‏‌گیرم و مسائلی را گوشزد می‏‌کنم. از آنجا که روشن شده است که شما این کشور و انقلاب اسلامی عزیز مردم مسلمان ایران را پس از من به دست لیبرال‌ها و از کانال آنها به منافقین می‏‌سپارید، صلاحیت و مشروعیت رهبری آینده نظام را از دست داده‌‏اید. شما در اکثر نامه‌‏ها و صحبت‌ها و موضع‌گیری‌های‌تان نشان دادید که معتقدید لیبرال‌ها و منافقین باید بر کشور حکومت کنند. به قدری مطالبی که می‏‌گفتید دیکته شده منافقین بود که من فایده‌‏ای برای جواب به آنها نمی‏‌دیدم. مثلاً در همین دفاعیه شما از منافقین تعداد بسیار معدودی که در جنگ مسلحانه علیه اسلام و انقلاب محکوم به اعدام شده بودند را منافقین از دهان و قلم شما به آلاف و الوف رساندند و می‏‌بینید که چه خدمت ارزنده‏ای به استکبار کرده‌‏اید. در مساله مهدی هاشمی قاتل، شما او را از همه متدینان متدین‌تر می‌‏دانستید و با اینکه برای‌تان ثابت شده بود که او قاتل است مرتب پیغام می‏‌دادید که او را نکشید. از قضایای مثل قضیه مهدی هاشمی که بسیار است و من حال بازگو کردن تمامی آنها را ندارم. شما از این پس وکیل من نمی‌‏باشید و به طلابی که پول برای شما می‏‌آورند بگویید به قم منزل آقای پسندیده و یا در تهران به جماران مراجعه کنند. بحمدالله‏ از این پس شما مساله مالی هم ندارید. اگر شما نظر من را شرعاً مقدم بر نظر خود می‌‏دانید- که مسلماً منافقین صلاح نمی‏‌دانند و شما مشغول به نوشتن چیزهایی می‏‌شوید که آخرت‌تان را خراب‌تر می‏‌کند- با دلی شکسته و سینه‏‌ای گداخته از آتش بی‏مهری‌ها با اتکا به خداوند متعال به شما که حاصل عمر من بودید چند نصیحت می‏کنم، دیگر خود دانید:
1ـ سعی کنید افراد بیت خود را عوض کنید تا سهم مبارک امام بر حلقوم منافقین و گروه مهدی هاشمی و لیبرال‌ها نریزد.
2ـ از آنجا که ساده‏‌لوح هستید و سریعاً تحریک می‏‌شوید در هیچ کار سیاسی دخالت نکنید، شاید خدا از سر تقصیرات شما بگذرد.
3ـ دیگر نه برای من نامه بنویسید و نه اجازه دهید منافقین هر چه اسرار مملکت است را به رادیوهای بیگانه دهند.
4ـ نامه‌‏ها و سخنرانی‌های منافقین که به وسیله شما از رسانه‌‏های گروهی به مردم می‏‌رسید؛ ضربات سنگینی بر اسلام و انقلاب زد و موجب خیانتی بزرگ به سربازان گمنام امام زمان- روحی له الفداء- و خون‌های پاک شهدای اسلام و انقلاب گردید؛ برای اینکه در قعر جهنم نسوزید، خود اعتراف به اشتباه و گناه کنید، شاید خدا کمک‌تان کند.
واللّه‏ قسم، من از ابتدا با انتخاب شما مخالف بودم ولی در آن وقت شما را ساده‌‌لوح می‏دانستم که مدیر و مدبر نبودید ولی شخصی بودید تحصیلکرده که مفید برای حوزه‏‌های علمیه بودید و اگر اینگونه کارهاتان را ادامه دهید، مسلماً تکلیف دیگری دارم و می‏‌دانید که از تکلیف خود سرپیچی نمی‌‏کنم. والله‏ قسم، من با نخست‏ وزیری بازرگان مخالف بودم ولی او را هم آدم خوبی می‏‌دانستم. والله‏ قسم، من رأی به ریاست جمهوری بنی‌‏صدر ندادم و در تمام موارد نظر دوستان را پذیرفتم.
سخنی از سر درد و رنج و با دلی شکسته و پر از غم و اندوه با مردم عزیزمان دارم: من با خدای خود عهد کردم که از بدی افرادی که مکلف به اغماض آن نیستم هرگز چشم‏‌پوشی نکنم. من با خدای خود پیمان بسته‌‏ام که رضای او را بر رضای مردم و دوستان مقدم دارم؛ اگر تمام جهان علیه من قیام کنند دست از حق و حقیقت برنمی‏‌دارم.
من کار به تاریخ و آنچه اتفاق می‏‌افتد ندارم؛ من تنها باید به وظیفه شرعی خود عمل کنم. من بعد از خدا با مردم خوب و شریف و نجیب پیمان بسته‌‏ام که واقعیات را در موقع مناسبش با آنها در میان گذارم. تاریخ اسلام پر است از خیانت بزرگانش به اسلام؛ سعی کنند تحت تأثیر دروغ‌های دیکته شده که این روزها رادیوهای بیگانه آن را با شوق و شور و شعف پخش می‌‏کنند نگردند. از خدا می‏‌خواهم که به پدر پیر مردم عزیز ایران صبر و تحمل عطا فرماید و او را بخشیده و از این دنیا ببرد تا طعم تلخ خیانت دوستان را بیش از این نچشد. ما همه راضی هستیم به رضایت او؛ از خود که چیزی نداریم، هر چه هست اوست. والسلام.
یکشنبه 6/1/68
روح‌‏الله‏ الموسوی الخمینی

اسد‌الله خسروی: باز هم صف خرید ارز و باز هم التهاب در بازار ارز ایجاد شد تا انتقادات از بانک مرکزی آغاز شود. قیمت دلار طی چند روز اخیر در حالی به موجب برخی مسائل داخلی و بین‌المللی روند افزایشی به خود گرفته است که به عقیده کارشناسان، این نوسان قیمتی مقطعی و گذراست و بازار ارز بزودی با اجرای برخی سیاست‌های خاص به ثبات می‌رسد. بازار ارز که از اواسط تابستان سال جاری ملتهب شد، پس از مدتی افزایش قیمت، بالاخره با اجرای برخی سیاست‌ها و تصمیم‌گیری‌های خاص بانک مرکزی فروکش کرد و نرخ دلار که در این آشفته‌بازار به حدود 20هزار تومان رسیده بود، بتدریج روندی نزولی یافت تا جایی که این نرخ در کانال 10 هزار تومان قرار گرفت. حال با وجودی که چند ماهی بود بازار ارز به ثبات رسیده بود اما چند روزی است دوباره دلار در بازار با رشد قیمت همراه شده است که البته دولت با همکاری دیگر دستگاه‌ها برای نظارت و مدیریت این بازار اقدامات مختلفی را طراحی کرده است. یکی از عوامل مهم و تاثیرگذار در افزایش اخیر نرخ ارز مصوبه دولت در آزادسازی واردات اسکناس ارز است که این موضوع باعث بر هم خوردن ثبات بازار ارز شده است. اثر ‌این مصوبه بر بازار ارز تا جایی است که دیروز صرافی بانک‌ها قیمت دلار را 13 هزار و 650 تومان اعلام کردند. بر همین اساس قیمت فروش یورو در صرافی‌های بانک‌ها نیز دیروز 15 هزار و 600 تومان اعلام شد که نسبت به روز شنبه  800 تومان رشد داشته است. در این باره عضو کمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات مجلس تاکید دارد عامل اصلی افزایش و نوسان ارزی عدم هماهنگی و صدور بخشنامه‌های دولتی است. محمد حسینی، عضو کمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات مجلس در گفت‌وگو با خانه ملت، با اشاره به اینکه گفته می‌شود سیاست تثبیت نرخ ارز عامل افزایش قیمت‌هاست و این سیاست تکرار دهه 80 کشور است، گفت: در حال حاضر تثبیت نرخ ارز نداریم، در بازه کوتاهی ارز 4200 تومانی بود که به سرعت این سیاست تغییر کرد. سیاست تثبیت یا تک‌نرخی کردن ارز نشان داده است در کشور ما نمی‌تواند به عنوان یک سیاست جامع، کامل و پایدار اجرا شود. عضو کمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات مجلس با بیان اینکه از ابتدا باید به سمت بازار متشکله ارزی حرکت می‌کردیم، توضیح داد: با توجه به تراز ارزی و محدودیت‌هایی که در شرایط تحریمی ایجاد شده است، از ابتدا باید به سمت بازار متشکله ارزی می‌رفتیم و از سیستم‌های بازار باز استفاده می‌کردیم. وی با بیان اینکه عوامل دیگری هم در افزایش قیمت‌های اخیر بازار ارز اثرگذار بوده است، ادامه داد: علت افزایش 2 هزار تومانی نرخ ارز در چند روز اخیر به خاطر بخشنامه دولت برای آزاد کردن ارز همراه مسافر و ایجاد شرایطی برای تبادل ارز برای مرزنشین‌ها است، با این حال بانک مرکزی به دنبال آن است هر چه سریع‌تر بازار را مدیریت کند. این نماینده مجلس تاکید کرد: انتظار می‌رود دولت دقت لازم را در صدور بخشنامه‌ها و همراهی با سیاست‌های کلان بانک مرکزی داشته باشد تا بازار از ثبات نسبی در حوزه ارز برخوردار شود و شاهد افزایش قیمت ارزها در دقیقه و ثانیه نباشیم. حسینی در ادامه در پاسخ به این سوال که آیا درست است در طول سفر رئیس بانک مرکزی به چین دولت بخشنامه‌ای خلاف سیاست‌های بانک مرکزی صادر کند؟ گفت: چنین ناهماهنگی وجود دارد، البته فشاری از سوی مرزنشین‌ها برای ورود آزاد دلار بود اما در نهایت مصوبه اخیر دولت باعث ایجاد اغتشاش در بازار ارز شد. وی بیان داشت: افزایش نرخ دلار  در واقع به دلیل صدور بخشنامه‌های دولتی است، آمریکا با دلار ما کاری ندارند، بلکه نبود ثبات در سیاست‌های ما است که تاثیر مستقیم بر نوسانات دارد.
در روزهای آینده بازار ارز متعادل‌تر می‌شود
یک اقتصاددان با بیان اینکه عواملی مثل سفرهای خارجی در آستانه نوروز، اجلاس اخیر FATF و برخی تصمیمات دولت روی قیمت ارز مؤثر بوده است، گفت: به‌نظر می‌رسد با کاهش تقاضا در روزهای آتی قیمت ارز تا حدودی متعادل‌تر شود. حمید دیهیم در گفت‌وگو با تسنیم، با اشاره به افزایش قیمت ارز در روزهای اخیر و اثر تورمی آن روی قیمت سایر کالاها گفت: در روزهای منتهی به اسفندماه همیشه به‌دلیل افزایش تقاضای ارز برای
مسافرت‌های خارجی شاهد بالا رفتن قیمت ارز بوده‌ایم. اسفندماه امسال نیز از این قاعده مستثنا نبوده اما نکته حائز اهمیت این است که در سال جاری عوامل دیگری نیز دراین افزایش قیمت مؤثر بوده‌اند. وی افزود: به‌نظر بنده شوک ناشی از اجلاس اخیرFATF نیز در افزایش قیمت ارز مؤثر بوده است. فرصتی که در نشست اخیر کارگروه اقدام مالی در نظر گرفته شده زمانی را برای تنفس مجدد در اختیار بازار ارز قرار داده و به‌نظر می‌رسد رفته‌رفته قیمت‌ها متعادل شود. این  صاحب‌نظر حوزه اقتصاد گفت: بین عرضه و تقاضا در بازار ارز هنوز تعادل ایجاد نشده است اما با کاهش تقاضا به‌نظر می‌رسد در روزهای آتی می‌توان شاهد آرامش بیشتر این بازار بود. دیهیم با بیان اینکه تحرکات اخیر کشورهای خارجی مثل عربستان نیز در افزایش قیمت ارز مؤثر بوده است، گفت: برخی کشورها به‌دنبال آسیب زدن به ساختار ارزی کشور هستند و یکی از راهبردهای آنها تحت تأثیر قرار دادن کشورهای شریک اقتصادی است. این اقتصاددان با اشاره به اظهارات اخیر رئیس کل بانک مرکزی درباره دلایل افزایش قیمت ارز گفت: هر سیاستی توسط دولت اتخاذ ‌شود روی قیمت ارز تأثیر می‌گذارد، این موارد انتظارات افراد را تغییر می‌دهد، از همین  رو سیاست‌گذاری و تصمیم‌گیری‌های اقتصادی باید به‌نحوی باشد که در شرایط تلاطم ارزی کمترین آسیب به ارزش پول ملی وارد شود.
 

گروه اقتصادی: این روزها بعد از بازار گوشت، بازار خودرو را باید ملتهب‌ترین بازار ایران بدانیم، چرا که نرخ‌ها در بازار به صورت روزانه در حال تغییر است و وزارت صمت منفعل‌تر از همیشه در حال رصد این بازار است. به گزارش «وطن‌امروز»، پرایدی که سال گذشته 22 میلیون تومان قیمت داشت هم‌اکنون در آستانه 50 میلیون تومان قرار دارد و  حتی خبرهایی مانند فروش فوری خودروسازان هم نتوانسته از این التهاب کم کند. آشفته‌بازار خودرو احتمال استیضاح رضا رحمانی، وزیر صنعت را در مجلس افزایش داده و باید بپذیریم طرح فروش خودرو با قیمت حاشیه بازار به شکست کامل رسیده است. رحمانی اعتقاد داشت بازار آزاد با رساندن قیمت‌های کارخانه به قیمت‌های بازار، آرام می‌شود اما نه‌تنها این اتفاق نیفتاد، بلکه دنباله‌روی خودروسازان از دلالان موجب آشفتگی بیشتر شد تا شاهد بی‌سابقه‌ترین قیمت‌ها باشیم. پراید 50‌میلیون تومانی و پژو 206 80 میلیون تومانی نتیجه این سیاست و آشفتگی بازار ارز است. شاید افزایش قیمت 120 درصدی خودرو در قیاس با گرانی دیگر کالاها طبیعی به نظر برسد اما موضوع این است که با توجه به انحصاری بودن تولید خودرو، خودروی تولید داخلی در زمره کالاهایی است که شورای رقابت باید آن را قیمت‌گذاری کند و با توجه به حمایت‌های دولتی و یارانه‌های پنهان، خودرو بسیار کمتر از این نرخ‌ها باید به فروش برسد. خبرگزاری میزان دیروز گزارش داد که پژو 405 GLX با قیمت ۷۹ میلیون و ۸۰۰ هزار تومان به فروش می‌رسد. همچنین پژو ۲۰۶ تیپ ۲ با قیمت ۸۱ میلیون و پژو ۲۰۶ تیپ ۵ با قیمت ۹۰ میلیون و ۸۰۰ هزار تومان خرید و فروش شد.
اختصاص ۲۰درصد تولید روزانه به فروش فوری
معاون وزیر صنعت از الزام خودروسازان به اختصاص ۲۰ درصد ظرفیت تولید روزانه به فروش‌های فوری و نقدی خبر داد و گفت: خریداران با هر کدملی و کدپستی، می‌توانند تنها یک خودرو خریداری کنند. فرشاد مقیمی با اشاره به وضعیت بازار خودرو و برخی آشفتگی‌هایی که در این بازار وجود دارد، گفت: بازار خودرو هر سال با نزدیک شدن به ایام سال نو، به طور طبیعی دچار افزایش قیمت می‌شود که این مساله با توجه به کاهش تولید در ماه‌های گذشته که ناشی از تحریم‌های غرب و تعهدات معوقه خودروسازان به خریداران است، منجر به عدم عرضه خودرو به صورت فروش فوری توسط خودروسازان شده است.
معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت افزود: بر این اساس وزارت صنعت، معدن و تجارت تصمیم به فروش بخشی از تولید خودروسازان معادل ۲۰‌درصد از ظرفیت تولید به عنوان فروش فوری و اختصاص ۸۰ درصد آن به ایفای تعهدات معوقه گذشته، گرفته است که به نظر می‌رسد با عرضه مستمر خودرو با این روش، التهاب بازار با افت چشمگیری روبه‌رو خواهد شد. وی تصریح کرد: همچنین اعمال محدودیت‌هایی در ثبت‌نام از طریق اینترنت مانند اختصاص یک کد ملی یا کدپستی فقط برای یک بار جهت ثبت‌نام خرید خودرو، باعث می‌شود خودروهای تولیدی به جای بازار دلالی به مشتری نهایی تحویل داده شود. به گفته مقیمی، روند کاهش ۵ درصدی قیمت خودرو بتدریج شیب مناسب کاهش قیمت‌ها را در پی خواهد داشت که سازمان حمایت مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان با رصد روزانه اجرای این امر و همچنین نتایج آن بر بازار، نظارت‌های مربوطه را انجام خواهد داد.
معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت خاطرنشان کرد: برای تنظیم بازار خودرو در مرحله اول افزایش تیراژ تولید انجام خواهد شد و در مرحله بعد با توجه به اینکه ۸۰ درصد تولید به ایفای تعهدات گذشته خودروساز اختصاص یافته، لذا شوک روانی درباره عدم ایفای تعهدات توسط شرکت‌های سازنده در بازار متصور نمی‌شود. در عین حال، اختصاص ۲۰درصد تولید از طریق فروش فوری و به طور مستمر باعث خواهد شد با تزریق یکباره خودروهایی که تا پایان سال تحویل مشتریان می‌شود، عطش تقاضای واقعی جهت استفاده در ایام سال نو فروکش کرده و نیاز غیرواقعی در سرمایه‌گذاری نیز کنترل شود. وی اظهار داشت: استمرار این اقدام باعث می‌شود بازار به این نتیجه برسد که این موضوع به صورت مقطعی نبوده و به‌رغم هجوم یکباره در روزهای ابتدایی ثبت‌نام، این روند طی چند روز متعادل خواهد شد.
پیش‌فروش ۷ مدل خودروی شرکت سایپا
گروه خودروسازی سایپا تحویل خودرو به مشتریان را به دوبرابر افزایش داده است.
به گزارش مهر به نقل از سایپا، همزمان با افزایش تولید محصول در گروه خودروسازی سایپا و رسیدن به رکورد تولید روزانه به بیش از ۲ هزار دستگاه، این گروه تحویل خودروهای معوقه را با حجم 2 برابری نسبت به قبل دنبال می‌کند. بر اساس آمارهای موجود، این گروه از مجموع خودروهای تحویلی معوقه دی‌ماه، تعداد ۱۵ هزار دستگاه و خودروهای معوقه بهمن‌ماه ۳۰ هزار دستگاه را تحویل مشتریان داده است. بر اساس برنامه‌ریزی‌های انجام شده، گروه سایپا قصد دارد تولید محصولات خود را با هدف تسریع در پاسخگویی به تعهدات قبلی به مشتریان، در هفته‌های آتی افزایش داده و ۸۰ درصد این محصولات را به ‌معوقات خود و ۲۰ درصد دیگر را به فروش فوری و اجرای سیاست تنظیم بازار اختصاص دهد.
تشکیل کمیته‌ای ‌ برای بررسی مشکلات صنعت خودرو
یک عضو کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی با تشریح جلسه دیروز کمیسیون اقتصادی که با حضور وزیر صنعت برگزار شد، از تشکیل کمیته‌ای در کمیسیون صنایع مجلس برای بررسی مسائل و مشکلات پیش‌آمده در صنعت خودرو خبر داد.
سیده فاطمه حسینی در گفت‌وگو با ایسنا، با اشاره به انتقادات عمومی به خودروسازان درباره وضعیت پیش‌فروش خودرو گفت: در جلسه کمیسیون اقتصادی مجلس که با حضور رضا رحمانی، وزیر صنعت، معدن و تجارت برگزار شد، یکی از موضوعاتی که مطرح کردیم، مسائل مربوط به ثبت‌نام‌کنندگان در پیش‌فروش‌های خودروسازان بود که طی هفته‌های اخیر با ارقام جدید قیمت خودروهای ثبت‌نامی و نیز زمانبندی جدید تحویل روبه‌رو شدند. نماینده تهران در مجلس با اشاره به مشکلات پیش‌آمده برای ثبت‌نام‌کنندگان در فرآیند پیش‌فروش خودرو گفت: وزارت صنعت باید به این سوال پاسخ دهد که ملاک این وزارتخانه برای تغییر قیمت خودرو قبل و بعد از دی‌ماه آن هم با فاصله قیمتی چند ۱۰ میلیون تومانی چیست؟ این عضو کمیسیون اقتصادی با بیان اینکه «مسائل ارزی طی یک سال اخیر، تامین قطعات را برای خودروسازان با مشکلاتی روبه‌رو کرده است» گفت: البته بخش عمده قطعات، ساخت داخل است و بر این اساس افزایش قیمت‌ها به نحوی که امروز با آن مواجهیم، منطبق بر قوانین موجود نیست.
 

حسین  قرایی : در سپهر ادبیات انقلاب اسلامی، ستارگانی وجود دارند که حرف‌‌های آنها خوب شنیده نشده و باید پای حرف‌‌های حروف‌شان نشست تا دغدغه‌های‌شان نسبت به ادبیات انقلاب را شنید. شعر انقلاب اسلامی، گونه‌ای از شعر است که در ادامه شعر پارسی آمده است و در این مسیر 40 ساله افت و خیز‌‌های شایان توجهی داشته است. رضا اسماعیلی، شاعری است که از این 4 دهه شعر انقلاب، روایت‌‌های شنیدنی دارد. شنیدن صحبت‌‌های این منتقد و روزنامه‌نگار پرکار و دغدغه‌مند روایت بخشی از تاریخ شفاهی شعر انقلاب است.
***
 آقای اسماعیلی! با توجه به اینکه جنابعالی در حوزه ادبیات معاصر و بویژه ادبیات انقلاب اسلامی صحبت‌ها و سخنرانی‌‌های فراوانی داشته‌اید و کتاب‌‌های پژوهشی مختلفی در این حوزه‌ها از شما شاهد بوده‌ایم، سراغ‌تان آمدیم تا حرف‌های‌تان در حوزه شعر انقلاب اسلامی را بشنویم. بیراه نیست در ابتدا بخواهم ویژگی‌‌های شعر انقلاب اسلامی را بیان کنید.
برای بیان ویژگی‌ها و مولفه‌‌های شعر انقلاب اسلامی (روی پسوند اسلامی آن تاکید دارم)، ابتدا باید این‌گونه ادبی را تعریف کنیم، چون بدون تعریف یک پدیده نمی‌توانیم درباره چیستی و هستی آن صحبت کنیم. بدون تعریف، امکان شناخت وجود ندارد.  «شعر انقلاب اسلامی» به شعری گفته می‌شود که موضوع و مضمون اصلی آن، «انقلاب اسلامی» و هنجارها و ارزش‌‌های بر آمده از آن است. شعری معنابنیاد و مفهوم‌محور با اصول زیباشناختی نشأت گرفته از آموزه‌‌های الهی و انسانی. شعر انقلاب اسلامی روایت گویای مظلومیت، معصومیت و عصیان انسان معاصر در برابر زشتی‌ها و پلشتی‌هاست. شعری معنوی، مخاطب‌اندیش، ظلم‌ستیز و عدالت‌مدار. منظور از «مخاطب‌اندیشی»، فاصله گرفتن از روشنفکربازی‌‌های شاعران قبل از انقلاب است که بین شعر و مردم فاصله انداخته بود و در بعضی موارد شعر را به یک کالای لوکس و تجملی تبدیل کرده بود. شعری فضل‌فروشانه و پرمدعا که در انحصار گروه‌‌‌هایی خاص از افراد جامعه بود و با مردم ساده کوچه و بازار هیچ نسبتی نداشت.
 با این مقدمه مختصات و مؤلفه‌‌های شعر انقلاب اسلامی را تبیین بفرمایید.
ویژگی‌ها و مولفه‌‌های شعر انقلاب اسلامی در 2 حوزه قابل ارزیابی است: حوزه فرم و حوزه مضمون و محتوا. شعر انقلاب اسلامی، ادامه منطقی سیر تکوینی و روند تکاملی ادبیات پارسی است و شاعران انقلاب، فرزندان خلف شاعران بزرگی همچون فردوسی، ناصرخسرو، سنایی، عطار، مولانا، سعدی، حافظ، شهریار و نیما هستند‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌. از این منظر بعد از انقلاب اسلامی، نسل شاعران جوان انقلاب نیز به پیروی از بزرگان ادب پارسی در همان مسیری که گذشتگان پیشاروی آنان نهاده بودند، طی طریق کردند. یعنی اکثر شاعران انقلاب در حوزه قالب و فرم، متاثر از یکی از سبک‌‌های ادبی تثبیت شده پیش از خود بودند (سبک‌‌های خراسانی، عراقی، هندی و نیمایی)‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌.  حرکت در مسیر اعتدال ادبی و دست یافتن به شعری سهل و ممتنع، احیای قالب‌‌های ادبی فراموش شده (رباعی و دوبیتی) و استفاده از ظرفیت‌‌های همه سبک‌‌های ادبی از ویژگی‌‌های بارز شعر این دوره است. با این همه و با توجه به تعاریفی که از سبک ارائه شده است- اگر بخواهیم عالمانه و بدون تعصب قضاوت کنیم- نمی‌توان با قطع و یقین گفت شعر بعد از انقلاب- از نظر قالب و فرم- به سبک جدیدی رسیده است‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌.  البته از حق نباید گذشت که شاعران انقلاب دارای ابداعاتی در حوزه قالب و فرم هستند که از جمله آنها  تلفیق قالب‌‌های ادبی، دخل و تصرف هنرمندانه در موسیقی کناری (قافیه و ردیف) و همچنین خلاقیت در واژه‌‌سازی و ترکیب‌‌سازی است ولی به نظر می‌رسد تنها ابداعاتی در این سطح برای ظهور یک سبک ادبی کافی نیست.
 از نظر مضمون و محتوا چه اتفاقی در شعر انقلاب اسلامی رخ داد؟ اگر این موضوع را با شاهد مثال روشن کنید، ممنون می‌شوم.
از نظر مضمونی می‌توان گفت شعر انقلاب اسلامی دارای مولفه‌‌های منحصر به فردی است که در پیشینه ادبیات پارسی نظیر آن را کمتر می‌توان یافت. برای مثال جایگزینی خودتحقیری (خود کوچک‌بینی) به جای مفاخره (خودستایی) که یکی از سنت‌‌های ریشه‌دار شعر و ادب پارسی است. نمونه‌‌‌هایی از این «خودتحقیری» را در شعرهای زیر می‌بینیم:
گرچه دست و دل و چشمم همه آوار شده
باز شرمنده‌ام از این سر باقی مانده
(سعید بیابانکی)
یا مثلا «قیصر امین‌پور» می‌گوید:
ما جنگ را نگفتیم
ما جنگ را تنها شنیده‌ایم...
ما خیل شاعران تماشا
تنها کنار حادثه‌ها ایستاده‌ایم...
یا «محمدرضا عبدالملکیان» می‌گوید:
خدایا، خدایا!
من چقدر کوچک هستم
و دریامردان حماسه بیت‌المقدس
چقدر بزرگ هستند...
یا «اسماعیل سکاک» اشاره می‌کند:
یک دفتر بی‌رنگ پر از شعر دروغین
این چند ورق باطله ما را عقب انداخت
 یا «سیداکبر میرجعفری» اینگونه لب به سخن می‌گشاید:
اینک که آتش نشسته ست، جز دود حسرت چه برخاست
از ما که حتی نرفتیم، گامی به فرمان آتش
اما از آنجا که یکی از مولفه‌‌های سبکی، تحلیل مضمونی و محتوایی آثار ادبی یک دوره است، از این نظرگاه می‌توان گفت شعر انقلاب اسلامی به دلیل برخورداری از مولفه‌‌های مضمونی‌ای- که در آثار ادبی این دوره از بسامد بالایی برخوردار است- دارای سبکی خاص و ویژه است؛ مضامینی مثل:
-  مضمون‌محوری و معنابنیادی
- حماسی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ و عرفانی بودن لهجه شعر انقلاب اسلامی
- بسامد بالای تلمیحات دینی و قرآنی در اشعار شاعران
- بسامد بالای مضامین سیاسی- اجتماعی
- مخاطب‌اندیشی و مردم‌گرایی (بیرون آوردن شعر از دایره خواص)
- خودتحقیری به جای مفاخره
 با توجه به مطالعه زندگی شاعرانه شما‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌، مطلع شدم در دهه‌‌های مختلف تاریخ انقلاب، در مطبوعات و... تا امروز خیلی پویا بوده‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌اید، از این پویایی غبارزدایی بفرمایید. بخشی از تاریخ شفاهی شعر انقلاب را هم توأمان از شما خواهیم شنید که برای‌مان لذت‌بخش و شنیدنی است.
با اینکه در دوران نوجوانی به شعر و شاعری دچار شدم
- 13 سالگی به بعد- اما ورود رسمی و مکتوبم  به حوزه شعر و ادبیات با پیروزی انقلاب اسلامی همزمان بود، یعنی بهمن‌ماه سال 57‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌. پیش از انقلاب و در دوران نوجوانی بیشتر شعر نیمایی و سپید می‌گفتم. شعرهایی که آنها را در دفاتری حفظ کرده‌‌‌ام اما تا امروز به دست چاپ نسپرده‌‌ام.
 با اشتیاق خاطرات ادبی‌تان را می‌شنویم.
بعد از انقلاب، اولین فعالیت حرفه‌ای و جدی‌ام- در کنار دغدغه شعر و شاعری- سردبیری مجله دانش‌آموزی «امید اسلام» بود، چون به روزنامه‌نگاری علاقه مفرطی داشتم. البته در دوران تحصیل در دانشگاه و در کوران انقلاب- دقیقا سال 57- نیز سردبیر یک نشریه ادبی دانشجویی بودم. در دهه اول انقلاب، برای چند سال دبیر سرویس شعر و ادب مجلات «شاهد» وابسته به بنیاد شهید بودم. در آن سال‌ها اکثر شاعران انقلاب جدیدترین سروده‌‌های خود را برای مجله شاهد می‌فرستادند، چون مجله معتبر و شناسنامه‌داری بود، با سردبیری دکتر علی منتظری که از اصحاب فکر و فرهنگ بود و امروز نیز در بین صاحبان فکر چهره شاخصی است. در مجله شاهد با بسیاری از شاعران نسل اول انقلاب آشنا شدم. سیدعلی میرافضلی عزیز هم که امروز از سرآمدان شعر انقلاب است، بعد از مدتی به مجله شاهد آمد و چند سالی با او هم‌قلم و هم‌قدم بودم. مهین زورقی از شاعران روشندل، از همکاران ما در تحریریه بود. افتخار همکاری با نویسندگان ارجمندی چون محمدرضا کاتب و یعقوب حیدری را هم در مجله شاهد پیدا کردم. همزمان با دبیری سرویس شعر و ادب مجلات شاهد، همکاری‌ام با حوزه هنری با شرکت در جلسات نقد شعر حوزه به دعوت زنده‌یاد «قیصر امین‌پور» آغاز شد. در آن سال‌ها زمینه همکاری من با شورای شعر ارشاد با دعوت بزرگوارانه استاد مشفق‌کاشانی نیز فراهم شد و به نوعی عضو افتخاری این شورا شدم. چون در اکثر جلسات شورا به دعوت استاد مشفق شرکت می‌کردم، همکاری من با شورای شعر ارشاد تا آخرین روزهای حیات پربرکت ایشان ادامه داشت.  یک سال نیز عضو تحریریه روزنامه اطلاعات بودم و در کنار دوست شاعرم «علیرضا قزوه» با صفحات «وادی ادبیات» و «بشنو از نی» همکاری می‌کردم. جالب است بدانید در سال‌‌های دانشجویی، در برگزاری اولین کنگره شعر دانشجویی بعد از انقلاب که به همت معاونت فرهنگی مجتمع دانشگاهی علامه طباطبایی برگزار شد، به عنوان سرگروه تیم داوران مشارکت داشتم. در این کنگره زنده‌یاد «نصرالله مردانی»  جزو داوران بود و شاعرانی چون علیرضا قزوه و سعید بیابانکی جزو شرکت‌کنندگان بودند. 2 سالی هم با دوست شاعرم سعید بیابانکی به صورت مشترک کانون ادبی  فرهنگسرای خاوران را اداره می‌کردیم. از عمده‌‌‌‌‌ترین فعالیت‌‌های این دوران، برگزاری جلسات نقد شعر و چاپ یک فصلنامه تخصصی ادبی به نام «چاپار» بود. سعید عزیز در آن سال‌ها ضمن گذراندن خدمت مقدس سربازی در تهران، مسؤولیت کانون ادبی فرهنگسرای خاوران را به عهده داشت. البته خودم نیز در سال‌‌های گذشته به عنوان مسؤول انجمن ادبی و مدرس با بسیاری از فرهنگسراها همکاری داشته‌ام  که... بگذریم.
 وقتی با این ذوق و شوق از خاطرات‌تان می‌گویید، احساس می‌کنم باید سراپا گوش باشم و بشنوم. به همین جهت دوباره سکوت می‌کنم و می‌شنوم.
خواهش می‌کنم! بعد از انتشار مجله شعر به دعوت دوست شاعرم مصطفی محدثی‌خراسانی، همکاری با این مجله را آغاز کردم. اگر به آرشیو این مجله مراجعه کنید در اکثر شماره‌هایش مقالات مرا می‌بینید. آخرین فعالیت مطبوعاتی‌ام دبیری بخش شعر ماهنامه تخصصی «اقلیم نقد» بود که در حوزه نقد- به شهادت دوستان شاعر و اهالی ادبیات- به یک «برند ادبی» تبدیل شده بود. تاسیس جایزه ادبی دکتر طاهره صفارزاده نیز از دیگر فعالیت‌‌‌هایی است که در سال‌‌های اخیر داشته‌ام و متاسفم که به خاطر تنگناهای مالی استمرار نیافت. فکر کنم همین مقدار غبارزدایی برای این مصاحبه کفایت می‌کند، وگرنه مثنوی هفتاد من کاغذ خواهد شد! [خنده]
 عالی است [خنده] باید در وقت مبسوط‌تری به جمع‌آوری تجربه‌ها و خاطرات زلال‌تان نشست تا چراغی فراروی جوانان شاعر قرار گیرد. کتابی با عنوان«از سر سطر» درباره قیصر امین‌پور‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ منتشر کردید؛ مراوده‌تان با قیصر چگونه بود؟
داستان من و قیصر داستان پررمز و راز و عجیبی است که تا حالا برای کسی رمزگشایی نکرده‌‌ام. اینکه به دعوت قیصر پایم به حوزه هنری باز شد، اینکه با معرفی قیصر موفق شدم با بسیاری از شاعران نسل اول انقلاب مصاحبه کنم، اینکه اولین کسی بودم که از خبر درگذشت و کوچ قیصر در ساعت 4 بامداد باخبر شدم و به دوستان نزدیک قیصر تسلیت گفتم، اینکه اولین همایش شعرخوانی برای قیصر عزیز را با حضور نزدیک‌‌‌‌‌ترین دوستانش در اربعین او در دانشگاه تهران برگزار کردم، اینکه توفیق گردآوری و چاپ اولین گزیده شعر شاعران معاصر در رثای قیصر را پیدا کردم و... فصل‌‌‌هایی از این داستان عجیب و پر رمز و راز است و همه این نشانه‌ها برای من حکمتی دارد که بماند! بله! «از سر سطر» دربردارنده گزیده اشعاری است که شاعران معاصر در رثای قیصر سروده‌‌‌اند. این کتاب به همت انتشارات جهاد دانشگاهی تهران در بهار سال 1388- همزمان با ایام اربعین او- چاپ و منتشر شد و متأسفانه اکنون نایاب است.
 خیلی مشتاقم درباره شاعران نسل اول انقلاب مثل سیدحسن حسینی و سلمان هراتی از شما بشنوم. به یقین سیل و خیل خاطراتی که از آن سال‌ها دارید شنیدنی است.
درباره زنده‌یاد سیدحسن حسینی خاطره‌ای دارم که بارها در خبرگزاری‌ها و مطبوعات منتشر شده و شما هم از آن خبر دارید. این خاطره که می‌خواستم با او در مجله شاهد مصاحبه‌ای داشته باشم و به هر علت نشد که نشد. البته سید واسطه خیر شد و به مدد وساطت او توانستم با بسیاری از شاعران نسل اول انقلاب مصاحبه کنم که همه آن مصاحبه‌ها در دهه اول انقلاب در مجله شاهد چاپ و منتشر شد. خاطره من از سلمان هراتی نیز به سال‌‌‌هایی بازمی‌گردد که در جلسات نقد شعر حوزه هنری شرکت می‌کردم. سلمان، شاعری خجالتی، صبور و کم حرف، با فطرتی ساده و روستایی بود. بدون حاشیه به جلسات می‌آمد، شعر می‌خواند و می‌رفت. برای همین هم فرصت دیدار و همنشینی طولانی با او فراهم نمی‌شد ولی در همین آمد و شدهای کوتاه به خاطر سلوک نجیبانه‌‌‌‌‌اش، مهرش به دل ‌نشست به طوری که آدم دلتنگش می‌شد.
 در بین صحبت‌های‌تان به مرحوم صفارزاده اشاره کردید؛ اگر از ایشان هم خاطره‌ای دارید یا نکته‌ای مدنظرتان هست بفرمایید.
در مورد شاعر «اندیشه و بیداری» دکتر طاهره صفارزاده یک خاطره دارم که تا حالا برای کسی تعریف نکرده‌‌ام. زمانی که در تحریریه روزنامه اطلاعات بودم، یک روز به حاج آقا دعایی گفتم می‌خواهم با خانم صفارزاده در محل کارش مصاحبه کنم. حاج آقا دعایی مرا از این کار منع کرد و گفت: ایشان اهل مصاحبه نیست و بعید می‌دانم تن به مصاحبه بدهد. با این حال اگر دوست داری برو. من هم با اشتیاق فراوان به خانم صفارزاده تلفن زدم و برای ملاقات حضوری وقت گرفتم ولی در روز مصاحبه هر ترفندی به کار گرفتم که ایشان راضی به گفت‌وگو شود، بی‌نتیجه بود. هر چند موفق به انجام مصاحبه نشدم ولی از اینکه فرصتی فراهم شده بود که با این بانوی قرآن‌پژوه از نزدیک دیداری داشته باشم، خوشحال بودم. البته لطف خانم صفارزاده در سال‌‌های اخیر شامل حالم شد و توانستم به مدت 3 سال جایزه ادبی طاهره صفارزاده را برگزار کنم که از این بابت خدا را شاکرم.
 در بین شاعران امروز‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌، شعر کدام‌یک از شاعران بیشتر به دل‌تان می‌نشیند؟
به اقتضای اینکه در نقدنویسی دستی دارم، اشعار همه شاعران انقلاب را می‌خوانم. همان‌طور که خودتان هم می‌دانید تاکنون برای بسیاری از شاعران انقلاب نقد نوشته‌‌ام. بی‌هیچ اغراقی همه شاعران انقلاب در بالندگی این شجره طیبه سهیم‌‌اند و نام بردن از چند نفر، به نوعی باعث نادیده گرفتن حق دیگران می‌شود. همین قدر بگویم که از شاعران انقلاب- نسل اول تا چهارم- شعرهای خوب بسیار خوانده‌ام  و شعر انقلاب،  کارنامه درخشان و بسیار پرباری دارد.
 وضعیت شعر انقلاب‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ در دانشگاه چگونه است؟
تا آنجا که می‌دانم وضعیت خیلی مطلوبی ندارد. متاسفانه دانشگاه‌‌های ما به روز نیستند و همچنان در گذشته نفس می‌کشند. درباره شاعران معاصر هم خیلی که همت کنند تا مرز نیما و اخوان و شاملو و فروغ و سهراب جلو می‌آیند و بعد از اینها دیگر خبری نیست! انگار در طول این 40 سال هیچ اتقاقی در ادبیات ما نیفتاده است! البته در سال‌‌های اخیر به همت نسلی از شاعران انقلاب که در مقام استادی دانشگاه قرار گرفته‌‌‌‌اند، پای شعر و ادبیات انقلاب اسلامی تا حدودی به دانشگاه‌ها باز شده و دانشجویان با نام بزرگان شعر انقلاب آشنا شده‌‌‌اند. اگر کاری هم شده به همت بچه‌‌های نسل انقلاب است، به دست شاعران دغدغه‌مند و ارجمندی چون دکتر محمدرضا سنگری، دکتر کاووس حسن‌لی، دکتر منوچهر اکبری، دکتر محمدرضا ترکی، دکتر غلامرضا کافی، دکتر محمدرضا روزبه و... ولی این اندازه کافی نیست. باید کاری کنیم که ادبیات انقلاب در دانشگاه‌ها به رسمیت شناخته شود. شعر انقلاب اسلامی باید در دانشگاه‌‌های ما بی‌هیچ منتی تدریس شود. افق موعود ما رسیدن به این نقطه است.
 با توجه به مطالعات وسیعی که در حوزه شعر انقلاب اسلامی دارید، اوضاع شعر انقلاب در خارج از مرزها را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
برادر! وقتی شعر و ادبیات انقلاب در داخل کشور مظلوم و مهجور است و هنوز بسیاری از مردم، شاعران و نویسندگان نسل انقلاب را نمی‌شناسند، بعید است در خارج از مرزها وضع بهتری داشته باشیم. البته نباید ناامید شد. به جای ناامیدی و آیه یأس خواندن، باید برای معرفی شعر و ادبیات انقلاب برنامه‌‌ریزی کنیم. خمیرمایه چنین کار بزرگی «عشق» و «امید» است. این رسالت را باید بر دوش فرزندان غیرتمند نسل انقلاب گذاشت. فرزندانی که در طول 8 سال دفاع‌مقدس نشان دادند با توکل بر خدا، حتی با دست‌‌های خالی می‌توانند معجزه کنند. البته به مسؤولان هم باید تلنگر زد که از خواب رخوت و انفعال بیدار شوند و با فرزندان عاشق انقلاب در ایفای این رسالت بزرگ همراهی کنند. البته در سال‌‌های اخیر حرکت‌‌‌هایی شروع شده که جای امیدواری است ولی در این حوزه ما همچنان در منزل اولیم و تا رسیدن به سرمنزل مقصود و موعود راه زیادی باقی مانده است.
 وقتی که کتاب زمانه و زندگی حسین اسرافیلی و «از سناباد شعر»- زمانه و زندگی مصطفی محدثی‌خراسانی- را می‌نوشتم، این دو شاعر در کتاب‌‌‌هایی که درباره خودشان است از شما با یک شیفتگی قابل توجهی سخن می‌راندند. همیشه اضلاع مثلث رضا اسماعیلی، حسین اسرافیلی و مصطفی محدثی‌خراسانی را کنار هم دیده‌‌‌ام؛ از این مثلث روایت کنید.
استاد حسین اسرافیلی بوی گمشده مولانا را می‌دهد. گمشده‌ای که در این روز و روزگار با چراغ باید دنبالش گشت. او علاوه بر اینکه هنرمند و شاعری بزرگ و صاحب نام است، دوست و برادری مشفق و خیرخواه است. مهم‌‌‌‌‌‌تر اینکه از بازماندگان نسل سلمان و قیصر و حسینی است. بوی نجابت سلمان، مهربانی و لطافت قیصر و مرام و جوانمردی حسینی را می‌دهد. نجابت و اصالت از ویژگی‌‌های ذاتی او است. در کنار برادرم اسرافیلی، بشدت احساس امنیت و آرامش می‌کنم. براستی آدم‌‌‌هایی مثل او در این زمانه، حکم کیمیا را دارند. استاد اسرافیلی طبیعت آب را دارد. از آدم‌‌های زلالی است که به قول سهراب می‌شود دانه‌‌های دلش را دید. در کنار او، حس آدمی را دارم که در هوایی آفتابی، در کنار یک ساحل آرام قدم می‌زند. بودن با او براستی به آدم آرامش می‌دهد. این از صفات مردان خداست.
 از آقای محدثی هم روایت کنید.
مصطفی محدثی‌خراسانی نیز که بعد از حدود نیم قرن شاعری براستی شایسته عنوان استادی است. علاوه بر جایگاه بلند و رفیعی که در جامعه ادبی دارد، به خاطر برخورداری از روحیه انعطاف و سعه‌صدر، در بین همه طیف‌‌های ادبی محبوبیت و مقبولیت دارد. همه شاعران- از چپ و راست- او را قبول دارند. شاعری است که جاذبه‌‌‌‌اش بر دافعه‌‌‌‌اش غالب است و این ویژگی قابل ستایشی است. تعادل و ثبات، سعه‌صدر و همراهی و همدلی از ویژگی‌‌های بارز شخصیتی او است.
محدثی شاعر بامرام و جوانمردی است که در دوستی کم‌فروشی نمی‌کند. به تعبیر دیگر در دوستی می‌شود رویش حساب باز کرد. رفیق نیمه راه نیست. شاعری است که همنشینی و هم‌نفسی با او به آدم انرژی می‌دهد. شاعری وظیفه‌شناس و پر تلاش که مثل ساعت منظم و وقت‌شناس است. من هر وقت او را می‌بینم به یاد این بیت می‌افتم:
ما زنده به آنیم که آرام نگیریم
موجیم که آسودگی ما عدم ماست
داستان دوستی من با این بزرگمرد از زمانی که به تهران آمد و سردبیری مجله شعر را قبول کرد، آغاز شد. و به‌واسطه همکاری‌‌های ادبی و پژوهشی از یک سو و اشتراکات روحی و اخلاقی از سوی دیگر، روز به روز به هم نزدیک‌تر شدیم.
 شاید برخی از افرادی که دارند مصاحبه را می‌خوانند با شعر جنابعالی آشنا نباشند؛ اگر یکی از شعر‌‌های خاطره‌انگیزتان را بخوانید خالی از لطف نیست.
حتما! از آنجا که آزادی خرمشهر از شیرین‌‌‌‌‌ترین و ماندگارترین خاطرات مردم ما در دوران دفاع‌مقدس است، اجازه بدهید غزلی را که برای آزادسازی خرمشهر گفته‌ام  تقدیم شما کنم:
مانده ز فهم تو دلم بی‌نصیب
معجزه عشق، غرور غریب
نام تو را بردم و قلبم شکست
مثل شهیدان، تو غریبی، غریب
بیرق افراشته زخم تو
حادثه‌ای پر ز فراز و نشیب
می‌وزد از خاک تو بوی بهشت
بوی خدا، بوی ظفر، بوی سیب
خاک تو سرمنزل مقصود عشق
ای وطن عشق! نداری رقیب
قلب زمین، قبله خون، قاف زخم!
معجزه سرخ!  عجیبی،  عجیب
مژده آزادی تو، دل نواز
خنده پیروزی تو، دل فریب
باز بخوان سوره «النازعات»
باز بخوان آیه «امَن یُجیب»
خُرّم و سرسبز بمان تا ابد
ای وطن چلچله‌های نجیب
فتح تو یک معجزه روشن است
«نصرمن‌الله و فتح قریب»
 این روزها مشغول چه کاری هستید؟ از کتاب‌‌های تازه‌تان خبری هست؟ اگر کتابی در دست چاپ دارید اشاره کنید.
مشغول شکر خدا، خواندن، نوشتن و کامل کردن کارهای ناتمام. به لطف خدا بعد از گردآوری مجموعه اشعار استاد حمید سبزواری که با همکاری دوستان شاعرم اسرافیلی و محدثی‌خراسانی در 4 جلد به سامان رسید و به همت سازمان بسیج هنرمندان چاپ و منتشر شد، در ماه‌‌های اخیر موفق شدم رساله پژوهشی «تماشای نیما» را کامل کنم و برای چاپ به دست ناشر بسپارم. «تماشای نیما» همچنان که از نامش پیداست کتابی است در حوزه نیماپژوهی. همچنین دفتری از جدیدترین غزل‌‌های سال‌‌های اخیر خود را با عنوان «غزلگشت» آماده چاپ کرده‌‌ام. این مجموعه را به روح پرفتوح استادم مشفق کاشانی تقدیم کرده‌‌‌ام که حق بزرگی به گردن من دارد.  مجموعه شعر دیگری با پیشانی نوشت «سحرنامه» آماده چاپ دارم که دربردارنده شعرهای مهدوی با موضوع «انتظار» است. این دفتر را تقدیم به ساحت ملکوتی حضرت موعود(عج) کرده‌‌ام. شعرهای این دفتر در قالب‌‌های مختلف ادبی سروده شده‌‌‌اند.  در آستانه چهلمین سالگرد انقلاب اسلامی، با موضوع انقلاب و دفاع‌مقدس نیز مجموعه شعری را آماده چاپ دارم با عنوان «صدای بال ققنوس». موضوع و مضمون همه شعرهای این دفتر «انقلاب اسلامی» و «دفاع‌مقدس» است. امیدوارم این 4 کتاب مراحل مقدماتی را پشت‌سر بگذارند و در آینده نزدیک چاپ و منتشر شوند.  علاوه بر این 4 کتاب، کارهای منتشر نشده دیگری نیز دارم که اگر عمری باقی بود در آینده باید به سروسامان دادن آنها بپردازم، از جمله مجموعه مقالات ادبی، رباعی‌‌های آیینی و یک مجموعه رباعی طنز با عنوان «مجنون به دقیقه اکنون» یا «از لیلا تا سیندرلا».
 در پایان از فرصتی که در اختیار من گذاشتید، صمیمانه تشکر می‌کنم.

میکائیل دیانی: شاید روزگاری این گزاره که «هنر برای هنر است» در بین جمعی از اهالی روشنفکر فعال در عرصه هنر و فرهنگ دارای جایگاه و پایگاه بود و هنر را فارغ از همه شؤون اجتماعی تنها برای نفس هنر می‌خواستند اما امروز کمتر کسی به این باور دارد و هم اهالی هنر و هم جامعه از اهل هنر انتظار دارند هنرشان در خدمت مردم و برای حل مسائل جامعه‌ باشد. امروز و پس از شناخت مستقیم و در دسترس از جهان غرب، این امر برای ما حاصل شده است که ادعای «هنر برای هنر» حتی در غرب با واقعیت سنخیت ندارد و آنها نیز از هنر برای پیشبرد ایدئولوژی، انسجام اجتماعی و ارزشی یا حل بحران‌های اجتماعی، سیاسی و اقتصادی بهره برده‌ و می‌برند.
در این بین اما «سینما» به دلیل عمومی‌تر بودن هنرش و دسترسی آسان‌تر مردم به آن جایگاه ویژه‌ای دارد و می‌توان انتظار و توقع بالایی از آن برای آنکه بیانگر وضعیت جامعه بوده یا حتی پیشرو در ارائه راه‌حل برای مشکلات جامعه باشد، داشت.
«فرانک کاپرا» یکی از چهره‌های مهم سینمای جهان است که او را به‌ خاطر رویکرد دغدغه‌مدارش نسبت به تحولات اجتماعی می‌شناسند.کارگردان سرشناس ایتالیایی-آمریکایی در کنار فیلمسازانی مثل «جان فورد» و «هاوارد هاکس»، از مهم‌ترین فیلمسازان دوران طلایی سینمای هالیوود پیش از جنگ جهانی دوم بود. کاپرا سینماگری است که «رویاهای زندگی آمریکایی» را به بهترین شکل ممکن بر پرده نقره‌ای به تصویر کشید. کاپرا کمدی‌های اجتماعی پر احساسی را ماندگار کرده اما آنچه باعث شناخت او در جهان شده، لقب «امیدآفرینی در بحران» است. او همواره تلاش کرده است در بزنگاه‌هایی بحرانی جامعه آمریکا راه‌حل‌ها و ایده‌هایی را که امید جامعه آمریکایی را بیدار می‌کند روی پرده به تماشاگران نشان دهد و نشاط اجتماعی را به جامعه‌اش بازگرداند. کاپرا با 3 اسکار بهترین کارگردانی همراه با ویلیام وایلر و پس از جان فورد (با 4 اسکار کارگردانی) جزو رکوردداران سینمای جهان است.
اهمیت کاپرا برای امروز ما ذهن خلاق و ایده‌پرداز او برای نشان دادن آینده روشن و امیدواری به آن آینده در شرایط بحرانی و سختی است که جامعه در آن گیر افتاده است. جامعه امروز ایران به دلیل مشکلات اقتصادی و دولتی که نمی‌تواند از پس مشکلات برآید، دچار افسردگی است و این سینماست که می‌تواند با خلق آثاری آوانگارد، جامعه را از وضعیت موجود در آورد.
کاپرا از سال 1926 وارد سینما شد و نخستین‌فیلمش «ولگرد، ولگرد، ولگرد» بود اما سینمای جهان او را از سال 1934 با فیلم «در یک شب اتفاق افتاد» می‌شناسد که برای آن 5 جایزه اسکار (بهترین فیلم، بهترین کارگردانی، بهترین نویسنده، بهترین بازیگر نقش اول مرد و زن) را به خود اختصاص می‌دهد.
او در «آقای دیدز به شهر می‌رود» و «خرمن تصادفی او» باز هم تصویری فاتحانه و ایده‌آلیستی از جامعه آمریکا به نمایش می‌گذارد و با «آقای اسمیت به واشنگتن می‌رود» یک بار دیگر اثری ستودنی را خلق می‌کند.
او نیز همچون دیگر کارگردان‌های بزرگ سینمای آمریکا به جبهه‌های جنگ جهانی رفت تا فیلم‌های مستند از جنگ تهیه کند. از جمله این مستندها «پیش‌درآمدی بر جنگ» (۱۹۴۳) و مجموعه کارهای «ما چرا می‌جنگیم» است. کاپرا در خلال جنگ تصمیم به ساخت «آرسنیک و تور کهنه» (۱۹۴۴) با بازی کری گرانت می‌گیرد. این فیلم یکی از شاهکارهای کمدی سیاه در تاریخ سینما و فیلمی تأثیرگذار در کارنامه کاپراست اما بیشتر کاپرا را با فیلم «زندگی شگفت‌انگیز است» می‌شناسند که پس از جنگ جهانی در سال ۱۹۴۶ ساخت و کماکان یکی از محبوب‌ترین فیلم‌ها نزد سینمادوستان آمریکایی و مردم جهان ‌است. این فیلم توسط مؤسسه فیلم آمریکا به عنوان «امیدبخش‌ترین فیلم تاریخ سینما» انتخاب شده ‌است.
کاپرا در دورانی زندگی کرد که 2 بحران بزرگ را در آن تجربه کرد و برای هر کدام یک شاهکار سینمایی خلق کرد. «بحران اقتصادی 1929 آمریکا» که بزرگ‌ترین بحران اقتصادی قرن بیستم لقب گرفته است و «جنگ جهانی دوم»؛ 2 بحران بزرگی است که کاپرا تجربه کرد و برای جامعه آمریکایی که در فشار اجتماعی بحران گیر افتاده بود به ترتیب دو شاهکار «در یک شب اتفاق افتاد» و «زندگی شگفت‌انگیز است» را ساخت.
 

گروه سیاسی: 4 روز از اقدام پارلمان فرانسه در دعوت از سرکرده گروهک تروریستی منافقین برای سخنرانی در جمع نمایندگان این کشور می‌گذرد، با این حال وزارت امور خارجه هنوز واکنشی به این گستاخی فرانسوی‌ها نشان نداده است.
به گزارش «وطن‌‌امروز»، مریم رجوی، سرکرده تروریست‌‌های منافقین روز پنجشنبه گذشته به پارلمان فرانسه رفت تا در جمع رئیس پارلمان و مقامات فرانسوی علیه نظام جمهوری اسلامی ایران سخنرانی کند. او در سخنرانی خود بارها از مقامات فرانسوی به‌خاطر حمایت‌‌های گسترده از منافقین قدردانی کرد.
سرکرده منافقین در مجلس ملی فرانسه بر نابودی برنامه موشکی ایران تاکید کرد. او همچنین گفت جمهوری اسلامی ایران نسبت به مواضع اروپایی‌ها مبنی بر تعطیلی برنامه موشکی تهران، بی‌اعتناست. نکته جالب اینکه سرکرده گروهک تروریستی منافقین در سخنرانی خود به مقامات فرانسوی گفت هسته‌‌های «شورشی» را در ایران علیه جمهوری اسلامی ایران تشکیل داده است. او در این‌باره گفت: «یک تحول مهم در ایران رخ داده است. این نیرو کانون‌های شورشی است. واحدهایی که از اعضا و هواداران مقاومت ایران تشکیل شده است. آنها از میان نسل جوان و آزادی‌خواه ایران برخاسته‌اند. در یک سال اخیر، کانون‌های شورشی فعالیت‌های ضد رژیم را در ده‌ها شهر ایران گسترش داده‌اند». او سپس از فرانسوی‌ها خواست به سیاست خود در حمایت از منافقین ادامه دهند و منافقین را به عنوان رژیم جایگزین جمهوری اسلامی به رسمیت بشناسند!
سخنرانی سرکرده یک گروهک تروریستی درباره «هسته‌های شورشی» در ایران یک معنای روشن دارد و آن اقدام به خرابکاری و ایجاد ناامنی در ایران است. از سوی دیگر زمانی که این سخنان در پارلمان فرانسه بیان می‌شود، پیام آن تصریح فرانسه بر دشمنی با ایران و به نوعی اعلان جنگ فرانسه به ایران خواهد بود.
با همه اینها و به‌رغم اینکه انتظار می‌رفت وزارت امور خارجه به سرعت در قبال این گستاخی فرانسه واکنش نشان دهد، دستگاه تحت مدیریت محمدجواد ظریف تاکنون و در حالی که 4 روز از این ماجرا می‌گذرد، از اعلام یک موضع حداقلی نیز خودداری کرده است، چه رسد به احضار یا اخراج دیپلمات‌های فرانسوی از ایران.
این انفعال وزارت امور خارجه زمانی بیشتر به چشم می‌آید که تصور شود ناآرامی‌های 4 ماه اخیر در فرانسه را که از سوی جلیقه‌زردها شکل گرفته و تاکنون خسارات زیادی نیز به این کشور وارد کرده است، یک گروه مستقر در ایران مدیریت می‌کرد یا برعهده می‌گرفت! در آن صورت واکنش طرف فرانسوی چه بود؟ سابقه چند ماه اخیر فرانسه و سایر کشورهای اروپایی نشان می‌دهد اروپایی‌ها در این باره نه تنها کمترین مماشاتی نخواهند داشت، بلکه تاکنون و به دفعات، بسیاری از دیپلمات‌های بی‌گناه ایرانی را صرفا به دلیل برخی اتهامات اثبات نشده احضار، اخراج و در مواردی بازداشت کرده‌اند! اسدلله اسدی، دیپلمات ایرانی مستقر در وین نمونه‌ای از همین رویه اروپایی‌هاست که تیرماه گذشته به‌واسطه برخی ادعاهای اثبات نشده، برخلاف تمام قوانین دیپلماتیک دستگیر شده و پس از گذشت 8 ماه همچنان در بازداشت به سر می‌برد.
سخنگو می‌خواهد سفیر شود
آیا موضوع حضور بهرام قاسمی، سخنگوی وزارت امور خارجه به عنوان سفیر ایران در پاریس، یکی از دلایل عدم تمایل وزارت امور  خارجه در واکنش نشان دادن به اعلام دشمنی آشکار و به عبارتی اعلان جنگ علنی فرانسه به ایران است؟!
از چند ماه قبل موضوع انتخاب قاسمی به عنوان سفیر ایران در پاریس مطرح بوده است. آذرماه گذشته نیز «وطن‌امروز» در گزارشی با اشاره به همین موضوع نوشته بود: انتصاب قاسمی به عنوان سفیر ایران در فرانسه قطعی و نهایی شده بود اما طرف فرانسوی، پذیرش قاسمی را منوط به عذرخواهی رسمی ایران از فرانسه به خاطر ماجرای ادعای بمب‌گذاری در همایش منافقین کرده است!
بیش از 6 ماه از عدم معرفی سفیر جدید فرانسه در تهران می‌گذرد. فرانسه حدود 2 هفته بعد از ادعای واهی دستگاه امنیتی بلژیک مبنی بر تلاش ایران برای بمب‌گذاری در همایش منافقین، سفیر خود در ایران را فراخواند و تاکنون نیز سفیر جدیدی معرفی نکرده است. در مقابل از تابستان امسال با پایان یافتن مسؤولیت ابوالقاسم دلفی، سفیر پیشین ایران در فرانسه، جایگزین وی معرفی نشده است و این یعنی از تابستان امسال تاکنون فرانسه و ایران در کشورهای یکدیگر سفیر ندارند.
28 شهریور گذشته رویترز در خبری از شرط فرانسه برای معرفی سفیر جدید در تهران پرده برداشت. در این خبر صراحتا عنوان شد عدم معرفی سفیر به ماجرای ادعای واهی تلاش ایران برای بمب‌گذاری در همایش سالانه منافقین مرتبط است. این رسانه انگلیسی به نقل از منابعی که نامی از آنها نبرده، گزارش داد: فرانسه تا زمانی که ایران درباره طرح ادعایی بمب‌گذاری در گردهمایی مجاهدین خلق در پاریس اطلاعاتی در اختیار فرانسه نگذارد، از معرفی سفیر جدید خود در تهران خودداری خواهد کرد. یک منبع نزدیک به ریاست‌جمهوری فرانسه در این رابطه به رویترز گفت: «ما امروز در تهران کاردار داریم و دیالوگی در سطح بالا میان مقام‌های فرانسوی و ایرانی در جریان است». وی بیان داشت: «ما سعی داریم روشن کنیم ماجرا پیرامون این حادثه چه بود... من نمی‌گویم رابطه مستقیمی [با منصوب نشدن یک سفیر] وجود دارد اما ایران قول داده در هفته‌های آینده فکت‌هایی عینی در اختیار ما بگذارد که امکان خواهد داد روابط دیپلماتیک خود را به صورتی که حالا هست دنبال کنیم». همچنین یک منبع دیپلماتیک فرانسوی هم به این رسانه انگلیسی گفت: «معرفی سفیر جدید در نتیجه آن توطئه ادعایی معلق شده است».
دولت فرانسه به طور کلی به تهران گفته است ایران باید رسما از فرانسه به خاطر ماجرای ادعای بمب‌گذاری در همایش منافقین عذرخواهی کند. فرانسه گفته است تا زمانی که ایران در این زمینه عذرخواهی نکند، نه سفیر جدیدی به تهران معرفی می‌کند و نه سفیر جدید ایران را در پاریس می‌پذیرد!
در همین راستا 2 هفته قبل و پس از سفر عراقچی، معاون ظریف به فرانسه، نشریه فرانسوی لوفیگارو از بهرام قاسمی، سخنگوی وزارت امور خارجه به عنوان سفیر جدید ایران در فرانسه نام برده بود. معاون ظریف به این نشریه فرانسوی گفت: برای تبادل سفرا در موعدی خیلی نزدیک (طی روزهای آینده) توافق کردیم.
عواقب شرطی شدن دستگاه ظریف
با همه اینها به نظر می‌رسد سکوت دستگاه دیپلماسی ظریف در قبال گستاخی اخیر فرانسه فراتر از ملاحظات دیپلماتیکی چون معرفی سخنگوی وزارت امور خارجه به عنوان سفیر ایران در پاریس در آینده نزدیک بوده باشد. واقعیت این است که از زمان برجام و پس از آن یعنی خروج آمریکا از این معاهده و شروع مذاکرات برجامی با اروپا، عموم موضع‌گیری‌های وزارت خارجه «شرطی» شده است. از جمله در دوران مذاکرات 8‌ماهه با اروپا یعنی از اردیبهشت تا بهمن‌ماه، وزارت امور خارجه در مقابل رفتارهای خصمانه اروپا همواره یا سکوت کرد یا واکنش متقابلی نشان نداد تا به مذاکرات لطمه‌ای نخورد. در این فاصله اروپا بسیاری از دیپلمات‌های ایرانی را به شکلی تحقیرآمیز از کشورهایی چون هلند و دانمارک اخراج کرد، چنان که اشاره شد دیپلمات ایرانی مستقر در اتریش را بر خلاف تمام قوانین و عرف دیپلماتیک بازداشت کرد، تحریم‌های متعددی را به بهانه‌های واهی علیه ایران در دستور کار قرار داد و همچنین در این مدت به دفعات به سفارتخانه‌های ایران در پایتخت‌های اروپایی تعدی شد، آن هم در سایه سکوت و تماشای پلیس این کشورها اما دستگاه سیاست خارجی کشور به کمترین واکنش‌های ممکن و کلیشه‌ای چون احضار سفیر کشور مقابل بسنده کرد.
به این موارد می‌توان سکوت عجیب وزارت امور خارجه در قبال برخورد خشن پلیس فرانسه با جلیقه‌زردها را افزود. در حالی که دی‌ماه گذشته رئیس‌جمهور فرانسه در اقدامی مداخله‌جویانه درباره چگونگی برخورد پلیس ایران با آشوبگران خیابانی اظهار نظر کرده بود، دستگاه تحت مدیریت ظریف در قبال تمام این مسائل موضعی منفعلانه گرفت تا روند مذاکرات فرسایشی ایران و اروپا لطمه نبیند. مذاکراتی که قرار بود حداکثر 2 ماه طول بکشد و در جریان آن در ازای ادامه حضور ایران در برجام و تعطیلی صنعت 30 میلیارد دلاری هسته‌ای، اروپا به تعهدات برجامی‌اش چون تضمین فروش نفت ایران، بازگشت شرکت‌های اروپایی به ایران و همچنین تداوم تبادلات تجاری و مالی اروپا با کشورمان عمل کند. در نهایت اروپا نه تنها 3 بار موعد عمل به این وعده‌ها را به تاخیر انداخت، بلکه در بیانیه‌ای که 11 بهمن‌ماه وزرای خارجه 3 کشور اروپایی در این باره منتشر کردند، نه خبری از تضمین فروش نفت بود و نه بازگشت شرکت‌های اروپایی، بلکه صرفا یک شرکت ذی‌حسابی مشترک میان اروپا و ایران تشکیل شد.
اکنون با مشخص شدن سطح اقدامات اروپا برای حفظ برجام که در قالب INSTEX تعریف شد، این سوال مطرح می‌شود: وزارت امور خارجه این‌بار به خاطر کدام قید و ملاحظه نمی‌تواند موضعی شفاف و صریح در مقابل حضور سرکرده گروهک منافقین در پارلمان فرانسه بگیرد؟ «وطن‌‌امروز» در گزارش 2 روز قبل خود در این باره نوشته بود: «سکوت وزارت امور خارجه ایران در قبال فعالیت‌‌های آزادانه منافقین در فرانسه و تشدید اقدامات آنها علیه ایران در این کشور، باز هم روایتگر همان انفعال خطرناک و پرهزینه‌ای است که چند سالی است دیپلماسی ایران را به سمت فلج شدن حرکت داده است. این سوال بسیار جدی است که چرا وزارت امور خارجه اقدامی برای نشان دادن هزینه‌‌های این حمایت علنی الیزه از منافقین انجام نمی‌دهد؟ در حالی که دولت امانوئل مکرون درگیر جنبش مردمی جلیقه‌زردهاست، حمایت آزادانه پاریس از منافقین نشان می‌دهد آنها هیچ احساس ضعفی در قبال دولت ایران ندارند و در اوج فشار نیز برنامه‌‌های خود برای اعلام حمایت از تروریست‌‌های ضدایرانی را پیگیری می‌کنند.
به اعتقاد کارشناسان، انفعال وزارت امور خارجه در قبال رفتارهای خصمانه و غیردوستانه اروپایی‌ها بویژه فرانسه، تاثیر مستقیمی بر تضعیف شاخص‌‌های امنیتی کشور خواهد گذاشت. کما اینکه آمارها نشان می‌دهد حوادث تروریستی در ایران، پس از توافق برجام به مراتب بیشتر و شدیدتر از گذشته بوده است».
 

نوید مؤمن: صدراعظم آلمان در جریان برگزاری «کنفرانس امنیتی مونیخ» ضمن پذیرفتن اختلافات تاکتیکی بین اروپا و آمریکا درباره ایران تصریح کرد هدف نهایی هر دو طرف درباره ایران یکی است. «آنگلا مرکل» در این‌باره تاکید کرد: «خروج آمریکا از تنها توافق موجود [برجام] تاثیری بر مهار تحرکات منفی ایران ندارد! اگر نیرو‌های آمریکایی سوریه را ترک کنند، آیا این باعث افزایش نفوذ ایران و روسیه نمی‌شود؟»
صدراعظم ژرمن‌ها برای چندمین بار و آن هم در یک کنفرانس بین‌المللی و در مقابل همگان از «هدف مشترک» اروپا و ایالات متحده در تقابل با جمهوری اسلامی ایران خبر داد. مرکل قبلا نیز تاکید کرده بود همکاری‌‌های امنیتی و عمیق ایالات متحده و اروپای واحد [ذیل پیمان آتلانتیک شمالی] تحت‌الشعاع موضوعاتی مانند برجام و خروج آمریکا از این توافق بین‌المللی قرار نمی‌گیرد. مواضع اخیر مرکل نه‌تنها فرضیه «اختلاف مواضع بازیگران غربی در تقابل با اصل نظام» را ابطال می‌کند، بلکه مهر تاییدی بر همسانی مواضع این دو در مواجهه با کشورمان محسوب می‌شود. این مواجهه در دوران ریاست‌جمهوری «دونالد ترامپ» ظهور و بروز ویژه‌ای داشته است. ابتدای سال 2017 میلادی زمانی که ترامپ به صورت رسمی وارد کاخ سفید شد، کشورهای انگلیس، فرانسه و آلمان (هر یک به ترتیب و با فاصله زمانی اندک نسبت به یکدیگر)، موافقت خود را با بازتعریف توافق هسته‌ای با ایران و گنجاندن مواردی مانند مهار توان موشکی، تحدید توان منطقه‌‌‌ای، اعمال محدودیت‌‌های هسته‌ای فرازمانی و بازرسی دائم از اماکن نظامی کشورمان در برجام اعلام کردند.
متعاقب خروج ترامپ از توافق هسته‌ای با ایران نیز مذاکرات پشت پرده مقامات اروپایی و وزارت خارجه ایالات متحده بر سر چگونگی «مواجهه مشترک» با ایران ادامه یافت. به عبارت بهتر، به‌رغم برخی تصورات نادرست در داخل کشورمان- متاسفانه بویژه در میان مقامات بلندپایه وزارت خارجه و دولت آقای روحانی- متعاقب خروج واشنگتن از برجام همکاری‌‌های ضدایرانی طرفین آمریکایی و اروپایی نه‌تنها ادامه یافت بلکه تشدید هم شد.
محصول و خروجی این بازی مشترک، ارائه بسته پیشنهادی مضحک و به عقیده پرزیدنت روحانی «نومیدانه» اروپا برای حفظ توافق هسته‌ای با ایران بود. متعاقب آن نیز شاهد ارائه ساختاری حداقلی و قطره‌چکانی تحت عنوان «اینستکس» بودیم که مقامات وزارت امور خارجه کشورمان اصرار دارند از آن به عنوان «گام نخست اروپا» در مواجهه با تحریم‌‌های ایالات متحده آمریکا نام ببرند! آنچه مسلم است اینکه ایالات متحده و اتحادیه اروپایی در حال تکمیل پازل مشترکی در تقابل با ایران هستند که اجزای آن، با نظارت مستقیم مقامات ارشد آمریکا و تروئیکای اروپا (به نمایندگی از کل اتحادیه اروپایی) چیده می‌شود. متاسفانه باید این حقیقت تلخ را پذیرفت که رویکرد برخی مسؤولان دستگاه دیپلماسی و سیاست خارجی کشورمان مبتنی بر پذیرش تفاوت ماهوی مقامات آمریکایی و اروپایی در پروسه مواجهه با ایران، سرعت چینش این پازل مشترک را تسریع کرده است.
درست در چنین منظومه و ساختاری است که آنگلا مرکل عدم مشارکت وزیر خارجه خود در کنفرانس ورشو را با تاکید بر رویکرد مشترک واشنگتن و اتحادیه اروپایی در تقابل با ایران (در نشستی به میزبانی خود آلمان‌ها در مونیخ) تلافی می‌کند! چنین رویکردی در میان سایر مقامات اروپایی نیز وجود دارد؛ تاکید مکرر «ژان ایولودریان» وزیر خارجه فرانسه بر لزوم توقف فعالیت‌‌های موشکی ایران در راستای عمل به تعهدی است که «امانوئل مکرون» رئیس‌جمهور فرانسه درباره تحدید توان موشکی و دفاعی ایران به مقامات آمریکایی و صهیونیست داده است. این تعهد، به صورت مشخص ابتدای تابستان سال 95 از سوی مکرون به ترامپ و نتانیاهو داده شد.
بدون شک اظهارات مرکل، تلنگری به اصلاح‌‌‌‌‌‌طلبان و حامیان فتنه 88 و کسانی محسوب می‌شود که همچنان روی فرضیه باطلی به نام «استقلال اروپا از آمریکا(!)» و تفاوت رویکرد ضدایرانی اروپاییان با کاخ سفید اصرار و پافشاری می‌کنند. در این منظومه، اساسا اهمیتی ندارد که سوسیال- دموکرات‌ها یا محافظه‌کاران اروپایی در رأس معادلات سیاسی و اجرایی این کشورها باشند! همچنین در این پروسه، حضور یا عدم حضور دموکرات‌ها یا جمهوری‌خواهان در کاخ سفید اهمیتی ندارد. آنچه در این‌باره اصالت و موضوعیت دارد، همپوشانی آمریکا و اروپا در تقابل با نظام و ملت کشورمان است. آیا اصلاح‌‌‌‌‌‌طلبان فراموش کرده‌‌اند مثلث «جک استراو، یوشکا فیشر و دومینیک دوویلپن»- که در دوران مذاکرات سعدآباد وزرای خارجه 3 کشور اروپایی بودند و از آنها به عنوان 3 سیاستمدار معقول در انگلیس، آلمان و فرانسه یاد می‌شد- چگونه با حداقلی‌‌‌‌‌ترین مطالبات کشورمان درباره استفاده از فناوری صلح‌آمیز هسته‌ای مخالفت کردند و بدترین بیانیه‌ها و توافقات ممکن را در قبال کشورمان منعقد کردند؟ امروز نیز افرادی مانند آنگلا مرکل، امانوئل مکرون و ترزا می به دنبال اعمال انواع محدودیت‌‌های دفاعی، سیاسی، اقتصادی- و حتی علمی (با بررسی پایان‌نامه‌‌های دانشجویی و بازدیدهای سرزده از دانشگاه‌‌های ایران)- علیه کشورمان هستند تا از این طریق، پروسه دفرمه‌‌سازی اصول و ثوابت سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران و در نتیجه، تغییر ماهیت انقلاب اسلامی را مدیریت کنند؛ هدفی که مقامات اروپایی و آمریکایی با توجه به وجود نعمت الهی «ولایت‌فقیه» البته هیچ‌گاه به آن دست نخواهند یافت؛ ان‌شاءالله.