عراقچی در وین: هنوز نمیدانیم INSTEX چگونه کار میکند و چگونه میتواند مشکلگشا باشد
سر کاری!
گروه سیاسی: یک ماه از ارائه سازوکار مالی اروپا به ایران گذشته است؛ سازوکاری که به اسم INSTEX مطرح شد و در ایران تحت عنوان بسته نفت در برابر دارو و غذا معروف شده است. این سازوکار پیشنهادی 9 ماه پس از خروج رسمی آمریکا از برجام، توسط اروپا ارائه شده است. اروپاییها اما در عمل تعهدات برجامی خود را تعلیق کردهاند و آنچه حاضر به انجام آن هستند فروش دارو و غذا به ایران است. البته همین سازوکار مختصر مالی که در محافل کارشناسی به عنوان «ذیحسابی» یاد میشود هنوز مجهول مانده است. 3 کشور اروپایی حاضر در برجام نهتنها تعهدات خود در برجام را اجرا نمیکنند، بلکه همین پیشنهاد توهینآمیز نفت در برابر غذا را نیز به صورت مبهم ارائه کردهاند. به طوری که حالا عباس عراقچی، معاون محمدجواد ظریف میگوید هنوز نمیداند این سازوکار چگونه کار میکند و اینکه آیا میتواند مشکلگشا باشد یا خیر؟
به گزارش «وطنامروز»، عباس عراقچی که برای شرکت در نشست کمیسیون مشترک برجام با حضور ایران و 1+4 در وین به سر میبرد، میگوید قرار است در این نشست محتوای بسته نفت در برابر دارو و غذا مورد بررسی قرار گیرد. جالب اینکه عراقچی حتی از اروپاییها خواست درباره اجرای این سازوکار «جدی» باشند! سازوکاری که عراقچی خواستار جدی بودن 3 کشور اروپایی در اجرای آن است، البته در ایران مورد انتقاد جدی قرار گرفته است و تقریبا همه تحلیلگران و کارشناسان بینالمللی و اقتصادی، آن را توهین به مردم دانستند. برخی کارشناسان این پیشنهاد 3 کشور اروپایی به ایران را یک طراحی برای خروج آرام اروپا از برجام نیز ارزیابی کردهاند. کارشناسان میگویند اروپاییها در عمل از برجام خارج شدهاند اما در مواضع خود، همچنان خودشان را به برجام وفادار اعلام میکنند. به اعتقاد کارشناسان، INSTEX به وضوح نشان داد اروپا نه اراده و نه توان آن را دارد که در مقابل تحریمهای آمریکا ایستادگی کرده و تعهدات برجامی خود را انجام دهد، بلکه تروئیکای اروپایی به دنبال آن است تا از طریق اتلاف وقت و معطل نگه داشتن ایران پای برجام، با سیاست ترامپ برای افزایش فشارهای تحریم بر مردم ایران همراهی کند. این سیاست اروپا در جریان ماجرای خروج آمریکا از برجام کاملا قابل مشاهده است؛ در حالی که 18 اردیبهشتماه دولت آمریکا به صورت رسمی از برجام خارج شد، اروپاییها که قاعدتا باید خود را متعهد به تعهداتشان در برجام بدانند خواستار عدم خروج ایران از برجام شدند. ایران نیز بارها اعلام کرد برای ماندن در برجام باید از سوی اروپا تضمینهایی دریافت کند که اهداف ایران در توافق هستهای را محقق کند. با این وجود اما اروپاییها ارائه تضمین به ایران درباره تحقق اهداف ایران در توافق هستهای را 9 ماه به تاخیر انداختند و پس از 9 ماه نیز صراحتا اعلام کردند نمیتوانند تحریمهای آمریکا را نقض کنند و صرفا قادر خواهند بود به ایران دارو و غذا بفروشند! بر همین اساس کارشناسان میگویند با این سیاست اروپا، عملا هیچ امیدی نباید به این کشورها داشت و از هماکنون شمارشگر اعلان مرگ برجام بهکار افتاده است و ایران باید به سرعت در سیاستهای خود بویژه تغییرات سیاستگذاری اقتصادی و نیز تعهدات برجامی تجدیدنظر کند.
این رفتار غیرمسؤولانه اروپاییها در ارائه
INSTEX حتی با اعتراض محمدجواد ظریف نیز مواجه شد. او در حاشیه اجلاس امنیتی مونیخ از اروپاییها انتقاد کرد و گفت آنها برای مقابله با آمریکا باید هزینه بدهند و قرار نیست فقط ایران برای حفظ برجام هزینه دهد. ظریف در توئیتر نیز نوشت که اروپا برای مقابله با آمریکا باید هزینه بدهد و اصطلاحا باید برای شنا، خیس شود.
با این حال اما معاون سیاسی وزارت امور خارجه دولت حسن روحانی، همچنان در حال برگزاری نشستهایی موسوم به کمیسیون مشترک برجام است؛ کمیسیونی که وظیفه هماهنگی برای اجرای تعهدات طرفین توافق برجام را بر عهده داشت اما حالا با خروج رسمی آمریکا از برجام و خروج عملی اروپا از این توافق، مشخص نیست عباس عراقچی و اعضای تیم او برای رسیدن به چه اهدافی راهی وین شدهاند تا با همتایان اروپایی، چینی و روس خود دیدار کنند. همانگونه که گفته شد، آنگونه که از صحبتهای عراقچی پیداست تیم وزارت امور خارجه دولت حسن روحانی در تلاش است در نشست وین درباره جزئیات بسته «نفت در برابر غذا و دارو» صحبت کند! گویا محمدجواد ظریف و تیم او در وزارت امور خارجه، همچنان به این توافق شکست خورده امید دارند و غرق در فیلمنامه رستگاری در برجام هستند! بر همین اساس، عراقچی که برای شرکت در نشست کمیسیون مشترک برجام با حضور ایران و گروه 1+4 در وین به سر میبرد، پیش از این نشست در گفتوگویی عنوان کرد: اعضای برجام (1+4) به دنبال ایدهها و ابتکارات و مکانیسمهایی در این مدت بودند که بتوانند خروج آمریکا از این توافق را جبران و راهحلهایی را برای ادامه همکاری اقتصادی با ایران ایجاد کنند. وی با بیان اینکه ابتکاراتی انجام شده که یکی از مهمترین آنها INSTEX و مکانیسم مالی اروپاست، یادآور شد: البته این ابتکارات در ابتدای راه خودش است و هنوز نمیدانیم چگونه میتواند مشکلگشا باشد و چگونه کار میکند؛ نیاز است بحثهای کارشناسی مفصلی داشته باشیم. به گزارش فارس، معاون سیاسی وزیر امور خارجه با بیان اینکه INSTEX خیلی دیر عرضه شده، تصریح کرد: خواست ما از اروپا این است که خیلی جدیتر در این عرصه وارد شود. عراقچی ادامه داد: مباحث کارشناسی که در حاشیه کمیسیون مشترک داشتیم و جلسات متعددی که در سطح کارشناسی و در سطح خود بنده به صورت دوجانبه و چندجانبه برگزار شده برای این است که تعهداتی که کشورهای عضو برجام برای تامین خواستههای ایران در برجام دارند و انجام همکاریهای اقتصادی با ایران، باید تامین و راهش پیدا شود.
اختلافنظر ما با آمریکا نه قابل مذاکره است، نه قابل مصالحه
رئیسجمهور میگوید اختلافنظر ایران و آمریکا به گونهای است که نه قابل مذاکره است و نه قابل مصالحه. حسن روحانی صبح دیروز در جمع مردم شهرستان لاهیجان استان گیلان با اشاره به اینکه در برابر استبداد صغیر، این مردم گیلان و آذربایجان بودند که در خط مقدم مبارزه قرار گرفته بودند، خاطرنشان کرد: در انقلاب اسلامی و دفاعمقدس مردم این استان در خط مقدم مبارزه بودند. مردم غیور، قهرمان و صبور گیلان زمین امروز باید به خوبی بدانند ما باز در یک نبرد با دشمن سرسخت ملت ایران هستیم. حرف ما و حرف آمریکا در یک کلمه است. مشکل ما با دشمنانمان در یک جمله است. اختلاف ما در این است. آمریکا میگوید برگردیم به 40 سال قبل و ما میگوییم ما به عقب برنمیگردیم؛ ما مسیر پیشرفت، استقلال، آزادی و مردمسالاری را ادامه میدهیم. روحانی افزود: آمریکا میگوید ایران امروز تبدیل به ایران سال 56 شود و ما میگوییم مسیری که ملت ما از بهمن 57 آغاز کرده است یعنی مسیر آزادگی، استقلال و مردمسالاری، این مسیر را ادامه خواهد داد. وی ادامه داد: پس ما امروز در یک اختلاف نظری با آمریکا هستیم که نه قابل مذاکره است و نه قابل مصالحه. ما باید دشمن را به عقب برانیم و به او بفهمانیم که ملت ایران راه عزت و سربلندی خود را ادامه خواهد داد.