گروه سیاسی: درست در ساعاتی که رسانه‌های ایران در حال پیگیری خبر خروج قلب رآکتور آب سنگین اراک بودند و نگرانی‌ها به خاطر سرعت دولت در اجرای تعهدات خود در برجام بدون توجه به تحریم‌های جدید آمریکا مطرح می‌شد؛ یک اتفاق بزرگ در خلیج‌فارس در حال وقوع بود. درحالی که در ایران آخرین حلقه از زنجیره تعهدات ایران در برجام در حال اجرا بود و پس از فردو و اراک و انتقال ذخایر، با قلب رآکتور اراک، بزرگ‌ترین عقب‌نشینی هسته‌ای تاریخ در حال وقوع بود؛ تفنگداران آمریکایی در اقدامی مشکوک وارد آب‌های سرزمینی ایران در خلیج‌فارس شدند.
ساعت 16:30 روز سه‌شنبه 10 تفنگدار آمریکایی سوار بر 2 فروند شناور جنگی به صورت غیرقانونی وارد آب‌های سرزمینی ایران در حوالی جزیره فارسی شدند.  با ورود غیرقانونی این شناورهای جنگی آمریکایی به آب‌های ایران، واحدهای رزمی منطقه دوم نیروی دریایی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران دست به کار و وارد عمل شدند به گونه‌ای که در حالی که شناورهای جنگی آمریکایی به عمق 2 کیلومتری آب‌های سرزمینی ایران رسیدند، با شناورهای جنگی پاسداران مواجه شدند. پاسداران بلافاصله و به سرعت شناورهای جنگی آمریکایی را توقیف، 10 تفنگدار سرنشین این شناورها را بازداشت و سپس آنها را به جزیره فارسی منتقل کردند.  جزیره فارسی یکی از جزایر ایرانی خلیج‌فارس است که در حد فاصل مرز ایران با عربستان‌سعودی قرار دارد.  هنگام توقیف این شناورهای جنگی آمریکایی، ناوگروه آمریکایی ترومن، در جنوب شرقی جزیره فارسی و ناوگروه هواپیمابر شارل دوگل فرانسه در شمال شرقی جزیره فارسی در آب‌های بین‌المللی خلیج‌فارس بودند. بلافاصله پس از توقیف شناورها و دستگیری تفنگداران آمریکایی توسط سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، ناوگروه ترومن اقدام به رفتارهای غیرحرفه‌ای کرده و به گونه‌ای به دنبال بازگرداندن فوری تفنگداران خود بود. با این حال اما پاسداران نیروی دریایی بدون توجه به این اقدام ناو آمریکایی، ضمن یادآوری مختصلات جغرافیایی شناورهای توقیف شده، نسبت به رفتار ناوگروه ترومن بی‌اعتنایی کردند.  اما 10 تفنگدار آمریکایی دستگیر شده که شامل 9 مرد و یک زن بودند، پس از دستگیری به جزیره فارسی منتقل و در آنجا نگهداری شدند البته پاسداران نیروی دریایی مختصات محل دستگیری آمریکایی‌ها را که روی جی‌پی‌اس آنها درج شده بود ضبط کرده بودند. شناورهای آمریکایی نیز شامل سلاح‌های نیمه‌سنگین از جمله مسلسل بوده است.
 باز هم جان و جواد!
انتشار خبر دستگیری تفنگداران آمریکایی توسط سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران در خلیج‌فارس همانند یک انفجار بزرگ خبری در دنیا بود. بلافاصله تمام رسانه‌های خبری دنیا این خبر را به‌عنوان خیر نخست خود منتشر کردند. در این میان خبرگزاری‌ها و شبکه‌های تلویزیونی آمریکایی با قطع برنامه‌های عادی خود، به پوشش اخبار این ماجرا پرداختند.  فاکس‌نیوز، سی‌ان‌ان، ‌ای‌بی‌سی‌نیوز و... از همان ابتدا تحولات این دستگیری را پوشش دادند. در این میان کانال مرسوم آمریکایی‌ها در چنین مواقعی فعال شد. شاید آمریکایی‌ها این بار البته واهمه‌ای از برخورد قانونی با تفنگداران دریایی خود نداشتند. آنها در حال آغاز اجرای تعهدات خود در برجام هستند به همین دلیل شاید از تحرکات گسترده دولت ایران بر‌ای جلوگیری از هرگونه ناراحتی و نگرانی برای آمریکایی‌ها مطمئن بودند.  این بار نیز همانند همیشه، خط مستقیم کری- ظریف که به خط ارتباطی مستقیم دولت روحانی با دولت اوباما تبدیل شده، فعال شد. تنها چند دقیقه پس از آنکه رسانه‌ها از گفت‌وگوی کری و ظریف درباره تفنگداران آمریکایی خبر دادند؛ خبرگزاری رویترز گزارش داد جواد ظریف به جان کری قول آزادی فوری تفنگداران آمریکایی را داده است. خبرگزاری رویترز گزارش داد ظریف خطاب به جان کری تأکید کرده است به این شناورهای آمریکایی فوراً اجازه داده خواهد شد به مسیرشان ادامه دهند.  تنها دقایقی پس از گفت‌وگوی ظریف و کری، خبرگزاری آسوشیتدپرس نیز به نقل از وزارت دفاع آمریکا اعلام کرد ایران دو قایق نظامی را توقیف کرده اما به آمریکا اطلاع داده است سرنشینان آن را فورا آزاد خواهد کرد.  بر این اساس گویا جواد ظریف به جان کری قول آزادی فوری تفنگداران آمریکایی را داده بود البته این روایت آمریکایی‌ها از متن مذاکرات ظریف و کری درباره دستگیری تفنگداران آمریکایی بود. در ایران اما گویا جواد ظریف روایت دیگری را درباره این گفت‌وگو به گوش فرماندهان سپاه رسانده بود، چراکه فرمانده نیروی دریایی سپاه گفت ظریف در این گفت‌وگو بسیار قاطعانه عمل کرده و حتی خواستار عذرخواهی آمریکایی‌ها شده است.  سردار علی فدوی، فرمانده نیروی دریایی سپاه ماجرا را از دستگیری تا گفت‌وگوی کری و ظریف، روایت کرد. وی با اشاره به دستگیری 10 نظامی آمریکایی در خلیج‌فارس توسط سپاه گفت: نیروی دریایی سپاه در منطقه خلیج‌فارس و تنگه هرمز استقرار کامل و همه‌جانبه و تسلط کامل بر همه آب‌های منطقه خلیج‌فارس و هرمز دارد. فدوی گفت: آب‌های سرزمینی هر کشور، آب‌هایی است که شناورها باید حضورشان در آنها با اطلاع و کسب اجازه قبلی باشد.  وی افزود: حضور آمریکایی‌ها در منطقه خلیج‌فارس و تنگه هرمز هیچ‌گاه بی‌ضرر نبوده و این 2 شناور که شامل 10 تفنگدار بودند در 3 مایلی داخل آب‌های سرزمینی جزیره فارسی قرار گرفته بودند و به دلیل عدم حرفه‌ای‌گری عملی، توسط رزمنده‌های ما در دریا توقیف و به جزیره فارسی منتقل شدند و مقاومت زیادی هم نشان ندادند.  فدوی تاکید کرد: اما بعد از آن، نیروی دریایی و ناو هواپیمابر آمریکایی حدود 40 دقیقه رفتار غیرحرفه‌ای و تحرکات هوایی و شناوری در منطقه داشت که برخلاف گفته‌های آمریکایی‌ها مبنی بر تامین آرامش در منطقه بود که با اقدام بموقع نیروهای سپاه آرامش به منطقه برگشت و تحت کنترل صددرصد ما قرار گرفت.  وی افزود: از همان ابتدای کار، تماس‌های دیپلماتیک برقرار بود و با آقای ظریف در تماس بودیم و او در جریان قضایا قرار داشت. آقای کری نیز با آقای ظریف تماس گرفته بود و درخواست آزادی داشته که آقای ظریف موضع قوی و محکمی گرفته و اعلام کرده آنها در آب‌های سرزمینی ما بودند و باید عذرخواهی کنید.  فدوی گفت: این روند انجام شده و مطمئنا زیاد طول نخواهد کشید و نیروی دریایی سپاه درباره این افراد به محض دستور از سلسله مراتب اقدام می‌کند.  همانگونه که مشخص است در اظهارات دریادار فدوی این موضوع مشخص شد که روایت ظریف متفاوت از روایت وزارت دفاع آمریکا بوده، چراکه وزارت دفاع آمریکا از قول ظریف برای آزادی فوری آمریکایی‌ها خبر داد اما اظهارات فرمانده نیروی دریایی سپاه می‌گوید براساس روایت ظریف، وزیر امور خارجه دولت روحانی با قاطعیت با کری گفت‌وگو کرده و خواستار عذرخواهی آمریکایی‌ها شده است!  به هر حال، براساس اظهارات وزارت خارجه، پاسداران که وظیفه خود را در قبال موضوع تجاوز به آب‌های سرزمینی ایران بخوبی ایفا کرده بودند، تکلیف را از خود ساقط دیده و تفنگداران آمریکایی را آزاد کردند. در اطلاعیه سپاه در این رابطه با بیان اینکه «در شناورهای آمریکایی‌ سلاح‌های سبک و نیمه‌سنگین وجود داشته است» تصریح شده است: پس از انتقال و استقرار تفنگداران دستگیر شده در محل پایگاه نیروی دریایی سپاه، بررسی‌های لازم پیرامون چرایی و چگونگی ورود غیرقانونی آنان آغاز شد و همزمان مقامات سیاسی آمریکا در تماس‌های مکرر با مقامات سیاسی کشورمان با غیرعمدی خواندن اقدام شناورهای رزمی خود، آزادی تفنگداران آمریکایی را درخواست کردند.
این اطلاعیه افزوده است: پس از بررسی‌های فنی و عملیاتی در تعامل با مراجع ذی‌صلاح سیاسی و امنیت ملی کشور و مشخص شدن سهوی و غیرعمدی بودن ورود شناورهای رزمی آمریکا به آب‌های جمهوری اسلامی ایران و عذرخواهی آنها، تصمیم به رهاسازی آنان گرفته شد.  این اطلاعیه با تأکید بر اینکه «آمریکایی‌ها متعهد شدند دچار اشتباهات مجدد نشوند» آورده است: تفنگداران دریایی دستگیر شده، با نظارت شناورهای رزمی نیروی دریایی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در آب‌های بین‌المللی رها شدند.  در پایان این اطلاعیه تأکید شده است رزمندگان غیور نیروی دریایی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی به مانند گذشته در پهنای خلیج‌فارس و تنگه هرمز با اقتدار و صلابت از سیادت دریایی و مرزهای آبی جمهوری اسلامی ایران دفاع خواهند کرد.
بایدن: ایران عذرخواهی نخواست ما هم عذرخواهی نکردیم
در حالی که در ایران عذرخواهی رسمی آمریکایی‌ها و نیز اثبات عمدی نبودن ورود شناورهای جنگی آمریکا به آب‌های ایران، باعث آزاد شدن تفنگداران آمریکایی شد اما ناگهان اظهارات جو بایدن، معاون رئیس‌جمهور آمریکا همه را در ایران میخکوب کرد! در حالی که براساس روایت وزارت امور خارجه، گفته شده بود طرف ایرانی خواستار عذرخواهی آمریکا شده و آمریکایی‌ها نیز عذرخواهی کرده‌اند اما جو بایدن گفت نه طرف ایرانی- جواد ظریف- خواستار عذرخواهی شده بود و نه آمریکایی‌ها عذرخواهی کردند! معاون رئیس‌جمهور آمریکا می‌گوید ایران در موضوع ملوانان بازداشت شده این کشور، خواستار عذرخواهی نشد و واشنگتن از تهران عذرخواهی نکرد.  به گزارش فارس، معاون رئیس‌جمهور آمریکا در مصاحبه با «سی‌بی‌اس»، موضوع عذرخواهی را رد و تاکید کرد ایران مساله عذرخواهی را مطرح نکرده است.  جو بایدن در این باره گفت: «وقتی قایق شما دچار مشکل می‌شود، آیا شما به خاطر دچار مشکل شدن آن، عذرخواهی می‌کنید؟ نه نمی‌کنید و موضوع درخواست عذرخواهی هم وجود نداشت». معاون اوباما با بیان آنکه اقدام ایران در آزاد کردن ملوانان «یک رویه و اقدام معمول دریایی بود»، افزود: «ایرانی‌ها دو قایق ما را که به کمک نیاز داشتند، بردند همانند کاری که ما در قبال قایق‌های ایرانی که به کمک نیاز دارند، انجام داده‌ایم».  وی همچنین تصریح کرد: ایرانی‌ها متوجه شدند 10 ملوان آمریکایی «با اضطرار و سختی» مواجه بودند در نتیجه آنها را آزاد کردند؛ اقدامی که کشورهای دیگر هم انجام می‌دادند.  بایدن با اشاره به موضوع ملوانان تصریح کرد این موضوع نشان داد «مهم است کانال‌های ارتباطی» حفظ شود.  آنچه بایدن روایت کرده، حاکی از یک فضای خاص در مذاکرات کری و ظریف درباره تفنگداران بوده است و البته بر همین اساس تشکر جان کری از مقامات ایرانی که در روند آزادسازی تفنگداران آمریکایی کمک کردند، قابل تامل است.  وزیر خارجه آمریکا بعدازظهر چهارشنبه و پس از تایید ارتش آمریکا مبنی بر تحویل گرفتن تفنگداران خود در خلیج‌فارس، از مقامات ایرانی به خاطر حل سریع این موضوع تشکر کرد. کری با انتشار بیانیه‌ای تاکید کرد: «می‌خواهم تشکر خودم را از مقامات ایرانی به خاطر همکاری‌شان در حل سریع این موضوع اعلام کنم». وزیر خارجه آمریکا افزود: آزادی ملوانان «گواهی بر نقش حساس دیپلماسی در امن و قوی نگه‌داشتن کشورمان» است.
ظریف نیز در صفحه توئیتر خود نوشت: خرسندم از اینکه می‌بینم گفت و گو و احترام، و نه تهدید و شتاب‌زدگی سریعاً موضوع ملوانان را حل کرد. بیایید از این نمونه اخیر بیاموزیم.

محمدرضا کردلو: حمید سبزواری از کدام قصیده و غزل، از کدام ترانه و سرود، آغاز می‌شود؟ چه می‌دانیم ما! اما می‌دانیم که سبزواری سال‌ها پیش‌تر از انقلاب، بیداری را در شعر آغاز کرده. انقلاب شروع نشده است که او آغاز کرده است. پیش از 57 حال و هوای انقلاب دارد. در خود انقلاب کرده است و انگار می‌خواهد آنچه علیه ظلم در درونش می‌گذرد را جان ببخشد و فراگیر کند. روشنفکر‌ها به او طعنه می‌زنند، اما در جواب آنها چیزی نمی‌گوید. شعر می‌گوید و سرود و ترانه برای انقلاب.
 «برای انقلاب» شعر می‌گوید نه «بعد از انقلاب». قافله‌سالار شعر متعهد، هنوز در سال 42 است که «ای مجاهد،‌ ای مظهر شرف/‌ ای گذشته ز جان در ره هدف» را برای رهبر نهضت انقلابی مردم ایران می‌سراید. 15سال بعد وقتی این سرود را در فرودگاه برای امام(ره) می‌خوانند، سبزواری در 4-3 کیلومتری فرودگاه در میان غلغله جمعیت مانده است.  امام آمده است.  امام در فرودگاه است که می‌خوانند: «خمینی‌ ای امام» را. امام به بهشت زهرا می‌رود. آنجا هم سبزواری انقلاب کرده:
«برخیزید ‌ای شهیدان راه خدا».
انقلاب امام پیروز می‌شود:
 این بانگ آزادی ست، کز خاوران خیزد / فریاد انسان‌هاست، کز نای جان خیزد / اعلام توفان‌هاست، کز هر کران خیزد/ آتشفشان قهر ملت‌های در بند است/ حبل المتین توده‌های آرزومند است/ الله‌اکبر، خمینی رهبر
سبزواری به انقلاب جان داده، از انقلاب جان گرفته است. آنقدر انقلاب را فهمیده است که می‌داند نباید انقلاب را تنها گذاشت. انقلاب ادامه دارد و شعر حمید هم. شناسنامه روزهای انقلاب است. کمتر اتفاقی است که به انقلاب مربوط باشد و انعکاس آن در شعر استاد نباشد.
حمید سبزواری همان روزها هم زیاد جوان نیست که شور برپا می‌کند. متولد 1304، شاعرزاده و اهل دل است. 57، 53ساله است، اما آنقدر جوانانه مبارزه می‌کند که جوان‌ها شرمسارش می‌شوند. علیه جشن‌های 2500ساله در سال‌های پرطمطراق حکومت پهلوی قصیده می‌گوید:
ای ساز کرده قصه زال زر
از دست داده دانش و کر و فرّ
از دخمه برون به در آورده
دندان گیو و جمجمه نوذر
می‌بینمت به معرکه چون ضحاک
آنک نوای کاوه آهنگر
مردم ز بند رسته و بربسته
دست تو و قبیله تو یک‌سر...
پیش‌تر و بعد از ۲۸ مرداد به دلیل شعرهای سیاسی‌ای که سروده است، تحت فشار قرار می‌گیرد و به همین دلیل عزم مهاجرت به تهران می‌کند. چند دفعه استاد را در سبزوار بازداشت کرده بودند. حمید علاوه بر شعر و سرود، سخنرانی هم می‌کرد و به همین دلیل تحت تعقیب ساواک هم قرار می‌گیرد. خودش اینطور می‌گوید: «از مدت‌ها قبل از حادثه‌های انقلاب اسلامی شعر انقلابی گفتم، زمانی که صنعت نفت را ملی کردند، باز هم منافع دست بیگانگان بود و ثروت مردم را می‌بردند شعری گفتم با این مطلع «نفت ملی وطن گرو رفته» البته نتوانستم این شعر را جایی چاپ کنم. آن زمان معلم بودم. به من خاتمه خدمت دادند و در مشهد محاکمه شدم.»
استاد پا به پای انقلاب آمده است، پا به پای امام: «امام(ره) در صدر انقلاب بود، من بارها گفته‌ام هرچند امام(ره) به امامت نرسیده، اما کارش کار امامانه بود. امام(ره) باعث شد ما گرد هم جمع شویم و شرایط را بشناسیم. امام(ره) مردم را به حرکت درآورد. ما نزد امام می‌رفتیم و دست ایشان را می‌بوسیدیم. ایشان آنقدر سلیم و افتاده بودند که کسی را از خود نمی‌رنجاندند، مگر کسی که دشمن خدا بود.»
انقلاب پیروز نشده است هنوز. شهید بهشتی حمید سبزواری را می‌بیند. شعری که برای «شهدای انقلاب» گفته را می‌شنود و در حالی که هنوز هیچ خبری از «22بهمن» و «جمهوری اسلامی» نیست، به استاد می‌گوید: «آقای حمید شعر برای جمهوری بگویید. به جدم ما پیروز خواهیم شد، شما، آقای حمید برای «جمهوری اسلامی» شعر بگویید.»
انقلاب می‌شود، مردم به جمهوری اسلامی رای می‌دهند و سبزواری هنوز پای کار انقلاب است. اهل دلی می‌گفت: سبزواری نگذاشت شعر، شرمنده یاران آخرالزمانی رسول‌الله(ص) شود. راست می‌گفت. هرجا انقلاب هست، حسین(ع) هست، خمینی(ره) هست، شعر سبزواری هم هست. شعر سبزواری شعر یاران انقلاب است. اردیبهشت 58که استاد شهید مطهری توسط گروهک فرقان شهید می‌شود، استاد سبزواری دست دل روی کاغذ می‌برد و می‌سراید:
ای مجاهد شهید مطهر    
مرتضی را چون آیینه مظهر     
ای شهید ره حکمت و علم    
خون تو حافظ دین و دفتر
...
خشم امت ز سوگ تو جوشید    
بی تو رهبر سیه جامه پوشید    
خود نمیری که مردن تُرا نیست
زنده‌ای زنده تا صبح محشر
و...
امام سرود این ترانه را تحسین می‌کند.
قطار انقلاب در حرکت است و این پویایی منافقان و دشمنان انقلاب را به هراس آورده است. زین جهت، داس ترور به راه می‌افتد و می‌خواهد که انقلاب را ناکام بگذارد. بهشتی و72تن از یارانش شهید می‌شوند. رجایی و باهنر را نیز منافقانه به شهادت می‌رسانند. شعر حمید اما زنده است:
هر دم از این رهگذار رهگذری می‌رود    
وز پی مردان مرد پی سپری می‌رود
عرصه نگردد تهی گرچه ز همسنگران
گه جگری می‌درند، گاه سری می‌رود
... راه رجایی به جاست، شور رهایی به پاست    
گرچه زنام‌آوران، ناموری می‌رود
بی‌هنران را بگو، گنج هنر زان ماست
گرچه زملک هنر باهنری می‌رود
جنگ و سال‌های دفاع مقدس برای حال اهل درد جور دیگری است. استاد حمید سبزواری اما برای فتح و ظفر دلیرمردان جبهه‌های حق علیه باطل، چه‌ها که نمی‌کند. «خجسته باد این پیروزی» را همه شنیده‌اند حتما:  «اگر مایه ناباوری نباشد مثل این بود که به من الهام شده است. خرمشهر که با جنایت بعثی‌ها و جانفشانی رزمندگان «خونین‌شهر» نامیده می‌شد در تصرف بود، دلم می‌خواست از نزدیک، دلاوری‌های رزمندگان را شاهد باشم. به من گفتند رفتن به خرمشهر امکان‌پذیر نیست، و من شاعر که احساساتم خارج از اختیارم بود اصرار داشتم، لذا پذیرفتند مرا تا نزدیک خرمشهر ببرند و به آبادان رفتم. در آنجا با خلق و خوی رزمندگان آشنا شدم و مطمئن شدم عزم و اراده آنها باعث پیروزی خواهد شد.
تحت تاثیر حالات شاعرانه‌ام که از بچه‌های جبهه ناشی می‌شد به الهام مورد نظر دست یافتم و همان جا در جبهه، سرود خجسته باد را سرودم:
از صلابت ملت و ارتش و سپاه ما
جاودانه شد از فروغ سحر پگاه ما
صبح آرزو دمیده از کرانه‌ها
شاخه‌های زندگی زده جوانه‌ها
این پیروزی خجسته باد این پیروزی»
و مگر می‌شود شعر سبزواری تمام شود. او که در همین سروده  «خجسته باد» امام را به «باغبان» تشبیه کرده، پس از رحلت ایشان فی‌الداهه و از پشت تلفن باز همراه درد و غم انقلاب است: « ببار از دیده، دامن دامن ‌ای اشک / که غم زد آتشم در خرمن ‌ای اشک/ که بر این آتشم آبی فشانم/ چو خشکیدی تو در چشم من ‌ای اشک/ دریغا ای دریغا ای دریغا / خدایی سایه‌ای رفت از سر ما...»
بعد از امام یار و همراه رهبر انقلاب است:
ای یاد تو شورافکن و پیغام تو پرجوش
آوای تو نجوای هزاران لب خاموش
آنجا که تو رخساره نمایی همه چشمند
وانجا که سخن ساز کنی جمله جهان گوش
در سینه تُرا گر نه غم خلق جهانست
از نای تو شکوای قرون از چه زند جوش
فریاد تو ویرانگر بنیان نفاق است
ای پرچم توحید ترا زیب بر و دوش
بانگ تو خروشی است ملامت‌گر تاریخ
برخاسته از نای هزاران لب خاموش
شعرخوانی امسال استاد در حضور رهبر معظم انقلاب حال و هوای دیگری داشت. وقتی شاعران تک‌تک شعر می‌خواندند؛ قزوه نوبت را به استاد داد. قزوه از حمید سبزواری با عبارت «بزرگ جماعت شعر انقلاب» نام می‌برد و می‌خواهد او شعرخوانی را شروع کند. اولین آفرین آقا را اولین بند از شعر او دشت می‌کند:
خوش‌نشینان ساحل بدانند
موج این بحر را رامشی نیست
دل به امید رامش نبندند
بحر را ذوق آسایشی نیست
آقا آفرین می‌گویند. آخرین بیت هم علاوه بر آفرین آقا، آفرین و احسنت جمعیت را می‌گیرد:
خوش‌نشینان ساحل بدانند
تا که دریاست این شور و حال است
چشم سازش ز دریا ندارید
سازش موج و ساحل محال است
آقا می‌گویند: «شعر جوانانه‌ای بود، معلوم می‌شود در 90 سالگی هم می‌توان شعر جوانانه گفت.»
سبزواری در جمهوری اسلامی نفس می‌کشد و برای این مردم هنوز شعر می‌گوید. پا به پای انقلاب آمده است. پا به پای امام و رهبری و پا به پای مردم.
 

شروین طاهری : رجب اوغلین یل احمغی...
سونرا تیفان پیشمغی....
با آنکه بخش زیادی از جمعیت ایران، زبان آذری را پاس می‌دارند اما باز هم ضوابط انتشار متنی در یک روزنامه سراسری این ضرورت را ایجاب می‌کند که فارسی را هم پاس بداریم و این جمله معترضه موزون آذری را به پارسی برگردانیم:  باد کاشتن رجب اوغلی... سپس توفان درو کردن او...!    
احتمالا این جمله معترضه سلطان قلابی نوعثمانی را در کاخ سفیدش – آق سارای – متوحش می‌کند. قطعا او که یک روز هیتلر را تمجید می‌کند و روز دیگر توسط داعشی‌ها تمجید می‌شود،  از ارتباط فرهنگی ما و مردمش که با همکاری آمریکا و اسرائیل و سعودی و لولوی داعش به گروگان‌شان گرفته، وحشت دارد. واکنش‌های هیستریک رجب طیب‌اردوغان به افشاگری رسانه‌های ایرانی از حمایت‌های پنهان و آشکارش از تروریسم و آتش‌افروزی بر کسی پوشیده نیست. همین هفته پیش بود که دولت آنکارا به نیابت از رئیس‌جمهور ترکیه به تهران به‌خاطر شریک دانستن اردوغان در جنایت اعدام شهید آیت‌الله نمر به دست سعودی‌ها شکوه کرده بود. اما  چرا وقتی تابوی نوشتن از فساد و جنایات سازمان‌یافته اردوغان و خانواده‌اش در رسانه‌های اروپایی و آمریکایی و حتی خود ترکیه شکسته شده،  او این قدر روی افکار عمومی ایران حساس است؟ آن هم در حالی که منبع چنین خبرهای رسواکننده‌ای در روزنامه‌ها و تارنماهای کشورمان عمدتا رسانه‌های غربی، عربی  و روسی هستند. به جز تاثیری که افکار عمومی پارسی و آذری بر طرف ترکی می‌گذارند،  قطعا یکی دیگر از دلایل وحشت اردوغان و حزب حاکم عدالت و توسعه از رسوایی‌شان در کشورمان، قطع شریان  پول کلانی است که متاسفانه بسیاری از ما ایرانی‌ها برای تفریحات غیرضروری و خریدهای تجملاتی خود به خزانه رجب اوغلی می‌ریزیم تا با آن کفتارهای تکفیری داعش، جبهه‌النصره و... را پروار کند و به جان مردم ترکیه و همسایگانش بیندازد. واردات موج توریست ایرانی به آنتالیا، ازمیر و استانبول بدون تردید با صادرات فوج تروریست‌ها از آنکارا نسبت مستقیم دارد و بر ماست که در این مورد تصمیمی تاریخی بگیریم. در حالی که پس از فاجعه منا تبلیغاتی کاملا مغرضانه در شبکه‌های اجتماعی، ایرانی جماعت را از عمره‌مفرده و حتی حج تمتع به بهانه ریخته شدن پول به جیب سعودی‌های وحشی باز می‌داشت، باید گفت ترکیه اردوغانی 5/1 میلیارد دلار فقط از توریست‌های ایرانی درآمد دارد و این به جز سود کلان‌تر آن از ایران بابت تجارت چمدانی، قاچاق، صادرات پوشاک و کالاهای لوکس و گرفتن حق ترانزیت باربری و ترابری از ماست که دست کم 4 تا 5 میلیارد دلار نصیبش می‌کند، یعنی حدودا 4 برابر آمار رسمی درآمدزایی سعودی‌ها از همه حجاج ایرانی. حالا با لغو سفرهای عمره به عربستان این فاصله بسیار بیشتر هم شده است.
اما سه‌شنبه انفجار تروریستی بی‌سابقه در قلب استانبول فرصتی تاریخی بود برای اینکه هم ما و هم مردم ترکیه در احوالات خود تعمق کنیم. اگر ما در مقابل یک آزمون اقتصادی قرار گرفته‌ایم، مساله  ترک‌ها و کردهای ترکیه حیاتی است، چراکه استانبول قلب اقتصاد ترکیه شامل صنایع و تجارت و ترانزیت و بویژه صنعت گردشگری 36 میلیارد‌دلاری این کشور و سرانجام پایتخت سنتی و حقیقی جامعه آن است. حال صدای پای تروریست‌ها بلند‌تر از هر زمان دیگری در قلب ترکیه شنیده می‌شود و لاجرم توریست‌هایی می‌روند که مایه نجات زندگی دشوار ترک‌ها از دهه‌های واپسین قرن بیستم میلادی بودند.
عملیات انتحاری یک زن آن هم در روز روشن در میدان احمد سلطان، قلب فعالیت‌های استانبول،  با اینکه به اندازه کافی مهلک بوده و به جز کشتن 11 نفر و زخمی کردن 15 تن دیگر - شامل چندین توریست آلمانی - سراسر شهر را هم لرزانده است اما بیش از آن، اهمیتی نمادین دارد.
این شهر زیبای به جا مانده از یونانی‌ها و رومی‌های بیزانس بر کرانه تنگه بسفر، یکی از کلیدی‌ترین آبراهه‌های جهان و اصلی‌ترین پل میان آسیا و اروپا محسوب می‌شود و از نظر بسیاری چهارراه شرق و غرب و مرکز ثقل جغرافیای سیاسی جهان مدرن است. امنیت استانبول بسیار پیچیده است و تنها ابعاد توریستی و تجاری ندارد بلکه یک سرپل راهبردی نظامی هم هست که برای تامین امنیت آن بزرگ‌ترین سازمان‌های اطلاعاتی و ضدخرابکاری جهان به پیچیده‌ترین شکل ممکن و به طور توامان با هم رقابت و تشریک مساعی دارند. حال  رخنه تروریست‌ها به آن می‌تواند غرب و شرق را به اجماع برساند که اردوغان و مافیایش لیاقت اداره چنین سرپل حساسی را ندارند. این قطعا به معنای پایان خواب‌های نوعثمانی رجب اوغلی برای ترکیه خواهد بود اما در عین حال این کشور را همانند دوران اواخر امپراتوری عثمانی صحنه جنگ خواهد کرد، چرا که با بیداری خرس روسی از خواب زمستانی 3 دهه اخیر و جولان داعش در منطقه بویژه در خود ترکیه، شاید برای نخستین‌بار پس از روزهای پایانی جنگ اول جهانی، غرب تسلطش  بر سرپل خود با  شرق را از دست داده باشد.
نکته اینجاست که هم شرق و هم غرب تا پیش از انفجار سه‌شنبه 12 ژانویه نیز چند سالی بود می‌دانستند محله‌های شلوغ و عرب‌نشین استانبول به اقامتگاه بسیاری از سران داعش و القاعده و مرکز اداره تروریسم بین‌المللی تکفیری تبدیل شده است اما بنا به پاره‌ای ملاحظات این موضوع تا همین اواخر مسکوت مانده بود. آمریکا و متحدانش خود از پروژه داعش و نظایر آن حمایت می‌کنند اما بنا به شروطی. از سوی دیگر بویژه پس از تهدیدآفرینی‌های احمقانه اردوغان برای روسیه و ایران، ملاحظات این طرفی نیز از میان رفته‌اند. روزنامه حریت، نشریه مخالف دولت آنکارا نیز اخیرا در سلسله گزارش‌هایی درباره به تسخیر درآمدن استانبول توسط عرب‌ها، به این موضوع کنایه زده است. تازه فیلم‌های فراوانی در شبکه‌های اجتماعی رفت و آمد آزادانه چهره‌های داعشی در سطح استانبول را نشان می‌دهند. در ضمن 3 هفته پیش خبرگزاری رویترز اعلام کرد مقامات امنیتی یک وهابی سرشناس اصالتا اهل سوریه را که قصد داشت به کنسولگری آمریکا در استانبول حمله کند، دستگیر کردند و کنسولگری آمریکا نیز یک هفته به همین خاطر تعطیل شده بود. البته با همه اینها پس از آتش‌بس سراسری 5 سال پیش، هیچ‌گاه استانبول هدف حمله تروریستی تکفیری‌ها قرار نگرفته بود و فقط یکی ـ دو باری گروه‌های شبه نظامی چپ‌گرا و نه حتی پ‌ک‌ک تلاش‌های ناکامی در این زمینه داشته‌اند. این بار اما ماجرا فرق دارد.این حادثه جرقه‌ای در انبار باروت تکفیری‌ها بود. پس از این شاید ترکیه کماکان بهشت تروریست‌ها باشد اما قطعا به جهنم توریست‌ها تبدیل خواهد شد. عبداللطیف شنر، معاون مستعفی رجب طیب اردوغان در مصاحبه‌ای که یکشنبه گذشته در روزنامه شرق منتشر شد پیش‌بینی خوبی از اوضاع آینده کشورش نداشت. او علاوه بر اینکه حکومت اقتدارطلب اردوغان را محکوم به شکست دانست، آن را فاقد اراده و اقتدار در مقابل دخالت‌های قدرت‌های بزرگ دنیا از طریق تروریست‌ها در کشورش توصیف کرد. استانبول قبل از اردوغان هم شاهد انقراض نسل سلاطین متوهم اما بی‌اقتدار در مقابل بیگانگان بوده است.
 

گروه سیاسی: معاون حقوقی و امور بین‌الملل وزارت امور خارجه با بیان اینکه قرارداد اصلی نوسازی رآکتور اراک را با یک شرکت ایرانی بستیم، گفت: اجرای برجام از شنبه یا یکشنبه دیرتر نمی‌شود. به گزارش مهر، سیدعباس عراقچی در حاشیه نشست بررسی تحولات برجام درباره روز اجرای برجام گفت: امیدواریم ظرف چند روز آینده برجام اجرایی شود و به سرعت این کار در حال انجام است. آخرین جزئیاتی که وجود دارد و کارهای نگارش که باید انجام شود ظرف امروز و فردا جمع خواهد شد. وی تصریح کرد: فکر می‌کنم از شنبه یا یکشنبه آینده دیرتر نشود. عراقچی با بیان اینکه یک شرکت ایرانی کارهای مربوط به رآکتور اراک را انجام خواهد داد، گفت: ما برای اینکه مطمئن شویم اراک مسیر مدرن‌سازی خود را به خوبی طی می‌کند یک سند رسمی با 1+5 امضا کرده‌ایم و اسناد دیگری نیز وجود دارد اما آنچه برای ما اطمینان قلبی صددرصد ایجاد می‌کند این است که با اتکای به توانمندی داخلی خود کار مدرن‌سازی را انجام دهیم. معاون حقوقی و امور بین‌الملل وزارت امور خارجه با اشاره به اینکه قرارداد اصلی ما با یک شرکت ایرانی بسته می‌شود، اظهار داشت: این شرکت موظف است با توانایی‌های داخلی کار مدرن‌سازی اراک را انجام دهد و در عین حال با فضایی که برجام فراهم می‌کند با شرکت‌های کشورهای 1+5 قراردادهای لازم را منعقد و برای ساخت برخی تجهیزات و تایید طراحی‌ها اقدام کند. وی خاطرنشان کرد: اگر کشورهای 1+5 طبق تعهدی که کشورشان در برجام انجام داده است کمک کردند، چه بهتر. در غیر این صورت ما معطل آنها نمی‌شویم و تضمین اصلی در اجرای برجام توانایی‌های داخلی ما است. این اظهارات حیرت‌آور عراقچی در حالی است که پیش‌تر درباره بازطراحی رآکتور اراک این موضوع مطرح شده بود که این بازطراحی توسط کشورهای 1+5 انجام خواهد شد. حتی در برهه‌ای برای راضی کردن جامعه داخلی منتقدان از بازطراحی رآکتور اراک توسط آمریکایی‌ها خبر دادند. با این حال اما پیش از این شواهد از اتمام قرارداد بازطراحی رآکتور اراک با یک شرکت چینی خبر می‌داد که البته آن نیز بسیار قابل انتقاد بود، چراکه پیش‌تر علی‌اکبر صالحی بارها در توجیه بازطراحی رآکتور اراک از استفاده از تکنولوژی اروپایی یا آمریکایی برای بازطراحی خبر داده بود. البته برخی در توجیه قرارداد با چینی‌ها نیز این موضوع را مطرح کرده بودند که این بازطراحی با نظارت آمریکایی‌ها انجام می‌شود و به نوعی بحث بازسازی چینی تحت لیسانس آمریکا را مطرح کرده بودند که اساسا یک اظهارنظر ناپخته و ساده‌انگارانه بوده است. با این وجود اما اظهارات عباس عراقچی مبنی بر بازطراحی رآکتور اراک توسط یک شرکت ایرانی، نشان می‌دهد تعهد 1+5 برای بازطراحی رآکتور اراک عملا اجرا نشد و آنچه تاکنون درباره این تعهد مطرح شده بود، صرفا حرف و اظهارنظری خالی از عمل بوده است! چراکه اکنون حتی همان مجری چینی نیز بازطراحی رآکتور اراک را بر عهده نگرفته است. نکته تاسف‌برانگیز درباره خبر بازطراحی توسط شرکت ایرانی این است که معاون جواد ظریف و کسی که ناظر ایرانی اجرای برجام است، درست پس از قطع اتصالات قلب رآکتور اراک این خبر را اعلام کرده است! یعنی ابتدا تعهدات خود را براساس برجام انجام می‌دهند آنگاه از خلف وعده طرف مقابل در برجام خبر می‌دهند. به عبارتی عباس عراقچی خبر عدم اجرای تعهد 1+5 برای بازطراحی رآکتور اراک را پس از اجرای تعهد ایران برای خارج کردن قلب رآکتور اراک اعلام کرد! اکنون و همانند 2 سال گذشته این سوال مطرح می‌شود که دلیل این رفتارهای عجیب تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای ایران نسبت به چشم‌پوشی از خلف وعده‌های خود و همینطور طرف مقابل چیست؟ آیا باز هم باید سراغ همان تحلیل رفت که به واسطه نیاز دولت به اعلام خبر تعلیق تحریم‌ها در آستانه انتخابات، باید این رفتار‌های خارج از قاعده و غیرملی امثال عراقچی را ارزیابی کرد؟
 

بیانات رهبر حکیم انقلاب اسلامی در دیدار دست‌اندرکاران همایش ملی «فقه هنر» که در تاریخ 21 دی 1394 برگزار شده بود، صبح روز چهارشنبه در مرکز همایش‌های غدیر دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم، منتشر شد.  به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی دفتر مقام معظم رهبری، حضرت آیت‌الله‌العظمی خامنه‌ای در این دیدار با اشاره به اهمیت موضوع هنر و اظهار خرسندی از ورود حوزه علمیه به مقوله فقه هنر، گفتند: هنر، امری مبارک و انسانی، زاییده‌ تخیل قوی و ذوق وافی و جزء زندگی انسان است و در میان فقها و در حوزه‌های علمیه نیز همواره هنرمندان برجسته‌ای در شاخه شعر و ادب وجود داشته‌اند.  رهبر انقلاب، «تحقیق، عمق‌یابی و تبیین فقه هنر برای جامعه» را کاری مبارک و لازم خواندند و خاطرنشان کردند: فقه، متکفل همه امور زندگی بشر است و هنر نیز یکی از همین امور است که باید فقه به آن بپردازد. ایشان لازمه استنباط احکام و اظهارنظر فقهی درباره مقولات هنری را آشنایی فقیه با هنر و حد و مرزهای آن دانستند و افزودند: اسلام نه‌تنها هنر را قبول دارد بلکه به آن تشویق نیز می‌کند و نمونه‌های تاریخی آن، نشان‌دهنده همین توجه و تشویق است.  حضرت آیت‌الله خامنه‌ای با اشاره به آمیخته بودن هنر با جوامع بشری امروز و آثار مستقیم آن در فکر، روح و سبک زندگی انسان، گفتند: درباره برخی فتاوای معروف در مسائل هنری با دقت و عمق‌یابی می‌توان به حرف‌های تازه و نویی رسید.  رهبر انقلاب درباره الزامات نوآوری در فقه هنر تأکید کردند: باید مساله «انضباط فقهی» به‌طور جدی مورد توجه باشد و بدون تأثیر گرفتن از جو عمومی و با استفاده از اصول و روش استنباط فقهای شیعه در مراجعه به کتاب و سنت، درباره فقه هنر نیز به نتایجی رسید.  ایشان همچنین با تقدیر از پایه‌گذاری سنت حسنه تفقه در هنر و برگزاری همایش فقه هنر، خطاب به دست اندرکاران این همایش تأکید کردند: این کار باید خیلی زودتر از اینها انجام می‌گرفت و اکنون که آغاز شده است، باید آن را بدون توقف دنبال کنید.
 

مدیرعامل شرکت بهره‌برداری متروی تهران با بیان اینکه دولت کمتر از ۱۴ میلیارد یارانه بلیت مترو پرداخت کرده است، از وضعیت پرداخت‌های دولتی در این زمینه انتقاد کرد. به گزارش «وطن امروز»، محسن نائبی، مدیرعامل شرکت بهره‌برداری متروی تهران  با بیان اینکه دولت در بحث مترو پول پرداخت نمی‌کند، گفت: از ابتدای سال تاکنون کمتر از 14 میلیارد تومان یارانه بلیت پرداخت شده است. به گفته نائبی، در حال حاضر درخواست هزار و هشت واگن را ارائه کرده‌ایم که باید دولت در این زمینه کمک کند. وی عنوان کرد: پیش از این تعداد ایستگاه‌ها کم بود اما با توجه به گسترش خطوط باید تعداد قطارها را افزایش دهیم و اگر تولید داخل بتواند پاسخگوی ما باشد از آن استفاده و اگر نتواند نیازهای ما را تأمین کند قطعات را از خارج وارد می‌کنیم. مدیرعامل شرکت بهره‌برداری متروی تهران با بیان اینکه از ابتدای سال جاری تاکنون  حدود 20 درصد نسبت به سال گذشته در تولیدات داخلی افزایش تولید داشته‌ایم، اظهار داشت: در قطارها و تجهیزات نیز به دنبال بومی شدن هستیم.
 

گروه اجتماعی: براساس اطلاعات ایستگا‌های سنجش آلودگی هوا، شاخص کیفیت هوای پایتخت طی روز گذشته  روی عدد 149 قرار گرفت این در حالی است که با توجه به پایداری هوا و پیش‌بینی‌های سازمان هواشناسی، بر غلظت آلاینده‌ها در روزهای پایانی هفته افزوده خواهد شد. محمد رستگاری، معاون نظارت و پایش محیط‌زیست استان تهران  درباره وضعیت کیفیت هوای تهران با توجه به پایداری هوا در روزهای گذشته گفت: براساس اطلاعات رسیده از ایستگاه‌های سنجش آلودگی هوای شهر کیفیت هوای تهران طی روز چهارشنبه نیز در شرایط ناسالم برای گروه‌های حساس قرار گرفت. وی یادآور شد: در این روز میزان غلظت آلاینده‌های با قطر کمتر از
5/2 میکرون به عدد  149 رسیده است و این نشان‌دهنده وضعیت ناسالم هوا برای گروه‌های حساس است. رستگاری درباره ادامه آلودگی هوا و احتمال تشدید آن در روزهای آینده تصریح کرد: با توجه به پایداری هوا و پیش‌بینی‌های سازمان هواشناسی پیش‌بینی می‌شود غلظت آلاینده‌ها در روز پنجشنبه افزایش داشته باشد و هوا همچنان در شرایط ناسالم باقی بماند. به گفته وی براساس داده‌های ایستگاه‌های سنجش آلودگی هوا شاخص کیفی هوا روی عدد 149 قرار گرفته که تنها به میزان یک رقم با وضعیت قرمز و هشدار (150) فاصله دارد.
ناتوانی محیط‌زیست در برابر آلودگی هوا
این در حالی است که مدیرکل سابق محیط‌زیست استان تهران با ابراز تاسف از پدیده آلودگی هوا در تهران و کلانشهرها، سازمان حفاظت محیط‌زیست را در برابر این مشکل ناتوان دانسته است. محمدباقر صدوق، مدیرکل سابق محیط‌زیست استان تهران با نقد راهکارهای مقابله با آلودگی هوا درباره این موضوع که تعداد روزهای پاک نسبت  به گذشته بیشتر شده است، گفت: آمارهایی که  ارائه می‌شود قابل اعتماد نیست و نوعی عددسازی است. وی بیان داشت: عمده‌ترین دلیل آلودگی هوای تهران به سبب شرایط پایداری هواست و این پایداری در کلانشهرها و مناطق کوهپایه‌ای و در فصل پاییز و زمستان یعنی در ماه‌های آذر و دی‌ماه بیشتر ایجاد می‌شود. صدوق موضوع آلودگی هوا را نوعی از بلایای طبیعی در کلانشهرها عنوان کرد و افزود: انسان می‌تواند این نوع از بلایا را مدیریت کند؛ متاسفانه سازمان حفاظت محیط‌زیست قدرت مقابله با آلودگی هوا را ندارد و بهتر است این برنامه به شهرداری یا سایر دستگاه‌ها سپرده شود و این سازمان نقش نظارتی را انجام دهد. وی اطلاعیه‌های صادر شده درباره کیفیت بنزین را دروغ دانست و تصریح کرد: متاسفانه بنزینی که خریداری شده نیز بی‌کیفیت است و مدیران ذی‌ربط باید در این‌باره پاسخ دهند. صدوق درباره اتهام‌هایی که نسبت به بنزین پتروشیمی دولت قبل وارد می‌کنند، اظهار داشت: دلیل تکیه بر بنزین‌های پتروشیمی تحریم‌ها بود؛ در حال حاضر نیز بنزین‌های خریداری شده کیفیت لازم را ندارد.
آثار فاجعه‌آمیز آلودگی هوا بر سلامت
«سلامت بسیاری از افراد جامعه در معرض خطر جدی قرار گرفته و بسیاری از بیمار‌ی‌های غیرواگیر به آلودگی هوا وابستگی دارد». وحید حسینی، مدیرعامل شرکت کنترل کیفیت هوای تهران همزمان با دومین روز برگزاری چهارمین همایش ملی مدیریت آلودگی هوا و صدا  با بیان این مطلب اظهار داشت: آلودگی هوا در سال 94 به معضل جدی سلامتی شهروندان در کلانشهرهای ایران تبدیل شده و بسیاری از شهرهای کشور به دلایل گوناگون بویژه تعدد خودروهای سبک و سنگین در کانون آلایندگی‌های هوا قرار دارند.
وی با اشاره به اینکه آمارها نشان می‌دهد، سلامت بسیاری از افراد جامعه در معرض خطر جدی قرار گرفته و بسیاری از بیماری‌‌های غیرواگیر به آلودگی هوا وابستگی دارد، یادآور شد: همچنین خطر مرگ زودرس، بسیاری را تهدید می‌کند. مدیرعامل شرکت کنترل کیفیت هوای تهران ابراز امیدواری کرد با توسعه دانش و با روشن شدن ابعاد فاجعه‌آمیز آلودگی هوا بر سلامت شهروندان در تهران و سایر کلانشهرهای کشور، برنامه‌های کاهش آلودگی هوا مبتنی بر اصول علمی و با نگاهی بر اثرات سلامتی و بهداشتی تدوین و اجرا شود.
بحث بر سر ملاک تصمیم‌گیری درباره آلودگی هوا
همچنین رئیس مرکز سلامت محیط و کار وزارت بهداشت ضمن اشاره به تلاش و توجه وزارت بهداشت برای به حداقل رساندن آسیب ناشی از آلودگی هوا به شهروندان، تاکید کرد تصمیم‌گیری درباره آلودگی هوا باید براساس شاخص بدترین نقطه تهران به لحاظ آلودگی باشد.
خسرو صادق‌نیت، رئیس مرکز سلامت محیط و کار وزارت بهداشت با اشاره به اینکه
 130 ایستگاه پایش کیفیت هوا در تهران وجود دارد، گفت: یک بحث این است که میانگین اعداد 30 ایستگاه را گرفته و براساس آن درباره آلودگی شهر قضاوت و تصمیم‌گیری کنیم یا اینکه بدترین نقطه شهر را در نظر بگیریم و براساس شاخص آن نقطه، تصمیم‌گیری‌ها را انجام دهیم. وی با بیان اینکه وزارت بهداشت سعی دارد از رسیدن آسیب به شهروندان به هر طریقی جلوگیری کند و آسیب را به حداقل برساند، خاطرنشان کرد: بر سر این موضوع بحث وجود دارد و قرار است در کمیسیونی این موضوع مورد بازنگری قرار گیرد و امیدواریم به یک تصمیم مشترک برسیم.
 

عبدالباری عطوان*: اگر سخنان احمد داوود اوغلو، نخست‌وزیر ترکیه درباره اینکه عامل انتحاری که گروهی از گردشگران آلمانی و اروپایی را در منطقه تاریخی سلطان احمد در استانبول هدف قرار داد و باعث کشته شدن 10 نفر از آنها شد، یک شهروند سوری عضو گروه تروریستی داعش بوده است، درست باشد، چندین مساله در این باره مدنظر قرار می‌گیرد؛ نخست - آتش‌بس نانوشته میان دولت ترکیه و داعش به دلیل سرکوب گسترده باندهای خفته و بیدار این گروه طی ماه‌های گذشته در این کشور، در عمل از هم پاشیده است. دوم - صنعت گردشگردی ترکیه که نزدیک به 36 میلیارد دلار در سال وارد خزانه ترکیه می‌کند در معرض تهدید یک ضربه قوی قرار دارد. سوم – اشتباه بودن اعزام نیروهای ویژه ترکیه به اراضی عراق و سوریه برای جنگ با داعش که این امر منجر به واکنش‌های انتقامجویانه انتحاری توسط این گروه طی ماه‌های آینده می‌شود. انتخاب محله تاریخی سلطان احمد از سوی تروریست‌ها که یکی از مهم‌ترین آثار گردشگری ترکیه در استانبول به شمار می‌رود، با هدف ضربه زدن به صنعت گردشگری ترکیه صورت گرفت؛ همانطور که پیش‌تر نیز درباره تونس شاهد آن بودیم. یک عامل انتحاری خود را در مرکز محله سلطان احمد منفجر کرد که منجر به کشته شدن 10 نفر از جمله چند گردشگر خارجی و زخمی شدن 15 نفر شد. هدف طراحان و مجریان حمله تروریستی در استانبول ضربه زدن به اقتصاد ترکیه بود که با دشواری‌های زیادی روبه‌رو است. بارزترین آن، کاهش ارزش لیره و فروپاشی بازارهای مالی و کاهش میزان رشد اقتصادی به کمتر از 3 درصد است. این در حالی است که میزان رشد اقتصادی ترکیه در 10 سال اول حکمرانی اردوغان فراتر از 7 درصد بود. ترکیه از نظر بسیاری از ناظران ترک و بین‌الملل، درحال پرداخت هزینه بحران سوریه و دخالت مستقیم یا غیرمستقیم در آن است. اگر این بحران و سرازیر کردن میلیاردها دلار پول و هزاران تن اسلحه از کشورهای عرب حوزه خلیج‌فارس (به سوریه) و گشودن خاک ترکیه برای عبور آنها و ده‌ها هزار تندرو جهت پیوستن به گروه‌های مسلح مخالف نبود، داعش و سایر گروه‌های مسلح نظیر آن، امروز به چنین خطر بزرگی تبدیل نمی‌شدند که نتوان آنها را با وجود 2 ائتلاف بزرگ از بین برد. اردوغان با وجود برخورداری از هوش بالا که جایگاه اقتصادی و نظامی ترکیه را در خاورمیانه بالا برد، در محاسبات خودش 2 بار اشتباه کرد؛ نخست اینکه فکر می‌کرد بشار اسد، رئیس‌جمهوری سوریه چند روزی بیشتر در قدرت باقی نخواهد ماند و نظام وی در طول فقط چند هفته یا ماه سقوط خواهد کرد و دوم اینکه فکر می‌کرد می‌تواند از برخورد با داعش اجتناب کند و منطقه‌ای پرواز ممنوع بر شمال سوریه در نزدیک مرز با ترکیه ایجاد کند و در این راه دل به همپیمان آمریکایی خود بست که اکثرا همپیمانان خودش را خوار و خفیف می‌کند. پیش‌بینی آینده اوضاع ترکیه دشوار است و اینکه آیا حمله اخیر شهر استانبول تنها اقدامی فردی بوده یا در چارچوب یک نقشه و طرح بزرگ‌تر اجرا شده است. اما با توجه به اینکه این عملیات در کمتر از 2 ماه از حمله مشابهی به تجمع حزب خلق دموکراتیک کرد در ایستگاه قطارهای آنکارا صورت گرفت که در آن ده‌ها نفر کشته شدند، این امر می‌تواند برای امنیت و ثبات ترکیه و وحدت ملی و ارضی آن نگران‌کننده باشد. دولت ترکیه اکنون جنگی را در 2 جبهه علیه تروریسم پیش می‌برد یکی علیه داعش و دیگری علیه حزب کارگران کردستان (پ‌ک‌ک) و این جنگ با تمام معیارها دشوار است. یک ضرب‌المثل معروف که می‌گوید «نمی‌شود با یک دست دو هندوانه برداشت»، درباره اردوغان و حزبش «عدالت و توسعه» صدق می‌کند با این تفاوت که 2 هندوانه‌ای که اردوغان بلند کرده بسیار بزرگ و سنگین هستند و دشوار بتواند آنها را برای مدتی طولانی در دستش بگیرد بدون آنکه یکی از آنها یا هر دو شکسته نشوند. شخصی مانند من که از سیاست «صفر کردن مشکلات» که ترکیه را به رتبه 17 در سازمان 20 کشور اقتصادی بزرگ جهان رسانده و انقلاب صنعتی و جهش اقتصادی و تحول اجتماعی پیشرفته به وجود آورد، خوشش آمده و طی 10 سال گذشته به طور پیوسته تعطیلات خودش و خانواده‌اش را در تفرجگاه‌های ترکیه گذرانده است، آرزو می‌کند ترکیه از این محنت با کمترین خسارت عبور کند. از اردوغان که دستش را به سمت اسرائیل برای عادی‌سازی روابط دراز و تاکید کرده است 2 طرف به یکدیگر نیاز دارند، می‌خواهیم در این سیاست و دیگر سیاست‌هایی که کشورش را به این بن‌بست خطرناک رسانده، بازنگری کند.
*تحلیلگر برجسته جهان عرب

بازداشت‌های گسترده در ترکیه
پلیس ترکیه به دنبال حمله انتحاری روز سه‌شنبه یک زن در مرکز استانبول که 11 کشته به جا گذاشت، 68 نفر از جمله 3 تبعه روس را به ظن ارتباط با گروه تروریستی داعش دستگیر کرده است. این دستگیری‌ها پس از آن صورت گرفت که ابتدا رئیس‌جمهور ترکیه، رجب طیب اردوغان تروریست انتحاری را اهل سوریه دانسته سپس احمد داوود اوغلو، نخست‌وزیر دولت به طور شفاف‌تر این حمله را کار داعش دانست. این در حالی است که داعش برخلاف موارد پیشین مسؤولیت این حمله را برعهده نگرفته و در عین حال پ‌ک‌ک، گروه شبه‌نظامی مخالفان کرد آنکارا نیز سابقه‌ای در حمله تروریستی به استانبول ندارد. در عین حال  برخلاف نظر مقامات آنکارا، خبرگزاری دوغان می‌گوید عامل انتحاری یک شهروند عربستانی به نام «نبیل فضلی» بوده است. زن عامل انتحاری سه‌شنبه گذشته  با انفجار خود در نزدیکی مسجد تاریخی سلطان احمد در منطقه توریستی استانبول جان 11 نفر- از جمله 9 توریست آلمانی- را گرفت و دست‌کم 15 تن را زخمی کرد. دیروز خبرگزاری رسمی  آنادلو اعلام کرد پلیس ترکیه روز سه‌شنبه 65 نفر را در سراسر ترکیه بازداشت کرده است و همچنین خبرگزاری دوغان  نیز گزارش داد پلیس آنتالیا 3 تبعه روس را دستگیر کرده که  در محل اقامت مظنونان یکسری مدارک و چند لوح فشرده نیز پیدا کرده است. کنسولگری روسیه در ترکیه نیز خبر دستگیری این افراد را تایید کرده است.
 

رئیس‌جمهور آمریکا در نطق سالانه خود در کنگره درباره مذاکرات هسته‌ای و برجام اظهارنظر کرد و گفت او توانسته است ایران را وادار به عقب‌نشینی از برنامه هسته‌ای خود کند.  باراک اوباما در آخرین نطق سالانه‌اش در مقام ریاست‌جمهوری آمریکا، درباره ایران مدعی شد: ما ائتلافی جهانی توأم با تحریم‌ها و دیپلماسی اصولی ایجاد کردیم تا از دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای جلوگیری کنیم. ایران در برنامه هسته‌ای خود عقب‌نشینی کرده و ذخایر اورانیوم خود را خارج کرده است.  وی همچنین در تبیین سیاست خارجی کشورش تصریح کرد: اولویت شماره یک ما محافظت از مردم آمریکا و از میان بردن شبکه‌های تروریستی است. القاعده و اکنون داعش هر دو برای مردم ما تهدیدی مستقیم هستند، زیرا در جهان امروز تروریست‌هایی که ارزشی برای جان آدمی قائل نیستند، می‌توانند آسیب بسیاری به بار آورند.  اوباما گفت: اگر کنگره درباره جنگ علیه تروریسم مصمم است و می‌خواهد پیامی به نیروهای ما و جهان ارسال کند، باید اجازه استفاده از نیروی نظامی علیه داعش را بدهد.

گروه اقتصادی: اوپک در آخرین به‌روز‌رسانی سایت خود اعلام کرد هر بشکه سبد نفتی این ســازمان، با 31/1 دلار کاهش نســبت به آخرین قیمت اعلام شده در این سایت، 76/25 دلار فروخته شد. این کاهش قیمت نفت در سایه انفعال کشــورهای تولیــد و صادرکننده نفت رخ داده است و فقط 2 عضو آن خواهان برگزاری نشست اضطراری شده‌اند. سبد نفتی این کارتل نفتی در سال جدید میلادی در حالی که فقط 13 روز از آن ســپری شده اســت 45/5 دلار از ارزش خود را از دست داده و به کمترین قیمت در 12 سال گذشته رسیده است. این در حالی است که پس از اینکه وزیر نفت نیجریه دیروز اعلام کرد 2 عضو اوپــک خواســتار برگزاری نشســت اضطراری این ســازمان شده‌اند، امارات آن را تکذیب کرد. قیمت نفت برنت روز گذشته به 30 دلار در هر بشکه کاهش یافت که کمترین رقم در 12 سال گذشته به شــمار می‌رود. قیمت نفت از نیمه 2014 تاکنون تقریبا سه‌ چهارم ارزش خود را از دست داده اســت. جالب اینکه یکی از دلایل کاهش نرخ نفت رفع تحریم‌های ایران و افزایش عرضه جهانی نفت عنوان می‌شود و جالب‌تر اینکه مسؤولان وزارت نفت ایران هم به این موضوع دامن می‌زنند و اعلام می‌کنند دنیا باید برای نفت ایران جا باز کند!
کاهش قیمت نفت جهانی رکورد زد
بهای نفت در بازارهای جهانی به مرز
30 دلار در هر بشکه و پایین‌ترین سطح 12 سال اخیر نزدیک شد. به گزارش ایسنا به نقل از رویترز، در شرایطی که مازاد عرضه سنگین در بازار هیچ نشانی از عقب‌نشینی ندارد و تحلیلگران پیش‌بینی‌های خود در مورد قیمت را کاهش داده‌اند، قیمت‌ها در بازار مجددا کاهش یافت. بهای نفت از شروع سال جدید میلادی تاکنون حدود 16 درصد کاهش یافته است که ناشی از اشباع بازار، اقتصاد رو به ضعف چین و ناآرامی‌ها در بازار سهام و همچنین افزایش ارزش دلار است که معامله نفت برای دارندگان دیگر ارزها را گران می‌کند. برندا کلی، رئیس بخش تحلیل بازار در گروه سرمایه‌گذاری لندن گفت: نظرات منفی درباره بازار تشدید شده است. بهای نفت برنت با 12 سنت کاهش به
30 دلار و 43 سنت(سطحی که از آوریل 2004 تاکنون سابقه نداشته) رسید ولی سپس به 31 دلار و 43 سنت بازگشت. نفت برنت برای هفتمین روز متوالی کاهش قیمت داشت و تاکنون در سال 2016 در تمام روزها کاهش قیمت داشته است. نفت سبک آمریکا نیز با 35 سنت کاهش به 30 دلار و 41 سنت(پایین‌ترین سطح از دسامبر 2003) سقوط کرد اما سپس به 31 دلار و 6 سنت بازگشت. آمارهای تجاری نشان می‌دهد رشد اقتصادی کند چین عامل دیگر روند نزولی بوده که قیمت‌ها را از اواسط 2014 تاکنون حدود 70 درصد کاهش داده است. در شرایطی که ثبت سفارش تقاضا ناپایدار است عرضه از سوی تولید‌کنندگان کلیدی بازار همچنان بالاست. عراق دومین تولید‌کننده بزرگ اوپک قصد دارد روزانه حدود 3 میلیون و 630 هزار بشکه نفت از پایانه‌های جنوبی خود در ماه فوریه صادر کند. منابع آگاه با استناد به برنامه بارگیری اولیه اعلام کردند این رقم نسبت به ماه جاری 8 درصد افزایش نشان می‌دهد. تحلیلگران چشم‌انداز قیمت نفت را کاهشی می‌دانند. موسسات بارکلی، مکواری، بانک آمریکایی مریل لینچ، استاندارد چارتر و سوشیت جنرال نیز پیش‌بینی‌های خود را درباره قیمت در سال جاری کاهش دادند. در این میان استاندارد چارتر بدبینانه‌ترین پیش‌بینی را داشته و اعلام کرد: ما فکر می‌کنیم قیمت‌ها در سال جاری به 10 دلار در هر بشکه سقوط خواهد کرد. موسسه مورگان استنلی نیز همانند بانک گلدمن ساش پیش‌بینی کرد قیمت نفت احتمالا به 20 دلار در هر بشکه سقوط خواهد کرد. بانک بارکلی اعلام کرد: وخامت قابل توجه در پایه‌های بازار نفت در اوایل 2016 ما را متقاعد کرده که تغییرات کاهشی بزرگی را در پیش‌بینی‌های خود درباره قیمت نفت در سال 2016 ایجاد کنیم. این بانک افزود: ما اکنون انتظار داریم نفت برنت و نفت آمریکا در سال 2016 به طور متوسط هر دو، 37 دلار در هر بشکه معامله شود که نسبت به پیش‌بینی قبلی که 60 دلار برای نفت برنت و 56 دلار برای نفت آمریکا بود کاهش قابل توجهی یافته است.
کاهش 16 دلاری پیش‌بینی نرخ نفت
اداره اطلاعات انرژی آمریکا پیش‌بینی خود از متوسط قیمت نفت در سال جاری میلادی را ۱۶ دلار کاهش داد و به ۴۰ دلار در هر بشکه رساند.
به گزارش تسنیم، براساس پیش‌بینی‌هایی که اداره اطلاعات انرژی آمریکا در گزارش چشم‌انداز کوتاه‌مدت انرژی خود منتشر کرده، قیمت متوسط نفت برنت در سال‌های 2016 و 2017 به ترتیب به 40 و 50 دلار خواهد رسید. براساس پیش‌بینی‌های اداره اطلاعات انرژی آمریکا، قیمت متوسط نفت وست‌تگزاس اینترمیدیت نیز امسال و سال آینده به ترتیب به 38 دلار و 54 سنت و 47 دلار خواهد رسید. در گزارش قبلی اداره اطلاعات انرژی آمریکا پیش‌بینی شده بود قیمت نفت برنت و نفت‌خام آمریکا در سال 2016 به ترتیب 56 و 51 دلار شود.براساس برآوردهای اداره اطلاعات انرژی آمریکا، قیمت متوسط نفت برنت در ماه دسامبر به 38 دلار رسید که 6 دلار نسبت به ماه نوامبر کاهش داشت و پایین‌ترین قیمت متوسط ماهانه از ژوئن 2004 تاکنون بود. این گزارش همچنین حاکی است با افزایش عرضه، قیمت متوسط نفت برنت در سال 2015 به 52 دلار رسید که 47 دلار کمتر از قیمت متوسط سال 2014 بود. اداره اطلاعات انرژی آمریکا همچنین برآورد کرده متوسط تولید نفت خام آمریکا در سال 2015 به 4/9 میلیون بشکه در روز رسیده باشد و پیش‌بینی کرده این رقم در سال‌های 2016 و 2017 به ترتیب به 7/8 و 5/8 میلیون بشکه در روز برسد.

مخالفت امارات با برگزاری نشست اضطراری اوپک
پس از آنکه وزیر نفت نیجریه اعلام کرد 2 عضو اوپک درخواست برگزاری نشست اضطراری مطرح کرده‌اند، وزیر نفت امارات گفت: استراتژی فعلی اوپک دارد جواب می‌دهد و باید بین یک تا یک سال و نیم زمان بدهیم تا این اتفاق رخ دهد. به گزارش رویترز، پس از این اعلام، امارات برای منتفی کردن ایده برگزاری نشست اضطراری سازمان وارد عمل شد. قیمت نفت برنت دیروز به نزدیکی 30 دلار و نزدیکی پایین‌ترین رقم 12 سال گذشته رسید. قیمت نفت از اواسط سال 2014 تاکنون به دلیل مازاد عرضه تقریبا سه‌چهارم کاهش یافته است. امانوئل ایبه کاچیکوو، وزیر منابع نفتی نیجریه در حاشیه یک کنفرانس انرژی در ابوظبی گفت، ایجاد چنین وضعیتی در بازار از برگزاری یک نشست اضطراری اوپک در مورد اینکه آیا استراتژی سازمان باید تغییر کند یا نه حمایت می‌کند. اما سهیل بن محمد المزروعی، وزیر انرژی امارات بعدا در همان کنفرانس به خبرنگاران گفت: استراتژی فعلی اوپک دارد جواب می‌دهد و باید بین یک تا یک سال و نیم زمان بدهیم تا این اتفاق رخ دهد. مزروعی افزود: «من متقاعد نشده‌ام که اوپک می‌تواند به صورت یکجانبه این استراتژی را تنها به دلیل اینکه ما شاهد افت قیمت در بازار بوده‌ایم تغییر دهد». مزروعی اضافه کرد، هرچند نیمه نخست سال 2016 برای بازار نفت «دشوار» خواهد بود اما در اواخر سال به کمک کاهش مورد انتظار تولید نفت کشورهای غیر عضو اوپک، شاهد ترمیم تدریجی بازار خواهیم بود.

سیدمحسن میرشمسی: نه دولت روحانی، نه هواخواهان دولت و نه هیچ انسان منصفی نمی‌تواند کاسه کوزه بحران پیش آمده در روابط دیپلماتیک دولت و دومینوی قطع رابطه کشورهای عربی با ایران را بر سر آن چند نفری که به غلط به سفارت عربستان ریختند، بشکند!
حمله به سفارت سعودی- که بی‌تردید اقدامی غلط و اشتباه بود- اگر نقش و سهم و تأثیری در سیاه‌بازی این روزهای عربستان و بحرین و امارات و سودان، و جیبوتی(!) و دیگر دنباله‌روهای آل‌سعود داشته باشد، نهایتاً 10 درصد است! 90 درصد بقیه معلول سیاست خارجی بشدت منفعلانه است و دولت مجالی برای شانه خالی کردن از زیر بار این مسؤولیت ندارد و نمی‌تواند خود را از این بحران دیپلماسی که نشانه دیگری از به بن‌بست رسیدن سیاست خارجی به اصطلاح تعاملی و تنش‌زدای دولت است، تبرئه کند! دولت روحانی هم در حادثه حمله به سفارت عربستان مقصر است و هم در گستاخ شدن حکام رژیم سعودی و رفتارهای منتج از این گستاخی و بی‌عقلی!
دولت در حادثه حمله به ساختمان سفارت سعودی از 2 جهت دارای تقصیر است؛ از یک جهت قاصر است، چراکه به‌جای کنترل و هدایت صحیح خشم و غضب طبیعی منبعث از غیرت دینی و ملی مردم ایران در قبال گستاخی‌ها و خصومت‌افکنی‌های حکومت آل‌سعود، با واکنش‌های منفعلانه و غیرعزتمندانه‌اش، آتش خشم مردم را شعله‌ورتر کرد.  جنبه و جهت دیگر قصور و کوتاهی دولت این است که امنیتی‌ترین دولت تاریخ جمهوری اسلامی ایران که هم رئیسش و هم خیلی از وزرا و مقاماتش سال‌ها سابقه امنیتی- اطلاعاتی داشته‌اند، نتوانسته است حادثه‌ای مثل حمله به سفارت عربستان را که به‌راحتی و حتی از سوی مردم عادی قابل پیش‌بینی بود، پیش‌بینی و از وقوع آن جلوگیری کند.  دولت باید به این سوال مهم و اساسی پاسخ شفاف و روشن دهد که آیا شورای تأمین استان تهران که ریاست آن برعهده استاندار تهران است، پس از اعلام خبر اعدام آیت‌الله شهید نمر که کاسه صبر ملت ایران را  بیش از پیش سرریز کرد، جلسه‌ ویژه‌ای به‌منظور اتخاذ تدابیر لازم برای حفظ و تأمین امنیت سفارت عربستان که وظیفه ذاتی دولت است و نیازی به یادآوری آن به دولت در مواقع مختلف نیست، برگزار کرده است؟!
 اگر چنین جلسه‌ای برگزار نشده است، خود مؤید قصور دولت است و اگر هم برگزار شده است، دولت باید اعلام کند خروجی آن جلسه چه بوده که نتیجه‌اش جز ناتوانی دولت در حفاظت از سفارت سعودی نبوده است؟!
همچنین این سوال مطرح است که وزارت اطلاعات دولت روحانی در این میان چه می‌کرده است؟! آیا وزارت اطلاعات که باید چشم و گوش پنهان و آشکار دولت و دیده‌بان بیدار نظام باشد، چنین حادثه‌ای را پیش‌بینی می‌‌کرده است یا خیر؟! اگر پیش‌بینی کرده، چرا اقدام پیشگیرانه‌ای انجام نداده و اگر پیش‌بینی نکرده، متأسفانه پیامی جز ضعف اطلاعاتی به افکار عمومی القا نکرده است!
علاوه بر اینها دولت در نوع رفتار و گفتار سعودی‌ها هم «مقصر» و هم «مؤثر» است. باید از دولت پرسید آن‌روز که عربستان در مسیر مذاکرات هسته‌ای سنگ‌اندازی می‌کرد، آن زمان که مأموران سعودی به 2 زائر نوجوان ایرانی در فرودگاه جده تجاوز کردند، آن موقع که سعودی‌ها 500 زائر ایرانی را در فاجعه منا به قربانگاه بردند و جان پاک‌شان را گرفتند، آن وقت که وزارت خارجه عربستان در اقدامی توهین‌آمیز برای نماینده رسمی دولت جمهوری اسلامی ویزا صادر نکرد و کار به جایی رسید که جناب آقای ظریف مقابل امیر کویت زانو زد که وساطت و سفارش دولت ایران را به حکومت عربستان بکند، آن لحظاتی که مقامات گستاخ سعودی انواع و اقسام مواضع هتاکانه، خصمانه و تعابیر توهین‌آمیز را علیه دولت روحانی و مقامات دولت اتخاذ می‌کردند و نیز در موارد مشابه دیگر، آیا خبری از حمله به سفارت عربستان بود که بتوان ادعا کرد این مساله باعث و بانی رفتارهای دیروز و امروز پادشاهی سعودی و متحدانش بوده است؟!
همه اینها اثبات می‌کند اقدام توهین‌آمیز عربستان، بحرین، امارات، سودان و دیگر متحدان رژیم سعودی در قطع یا کاهش رابطه دیپلماتیک با ایران و اخراج سفرای دولت جمهوری اسلامی، بیش از آنکه ناشی از حمله عده‌ای به سفارت عربستان باشد، متأثر از سیاست حاکم بر دیپلماسی دولت روحانی است! سیاست خارجی منفعلانه‌ای که به اسم تعامل و تنش‌زدایی، کاری جز کوتاه آمدن و سکوت و انفعال انجام نمی‌دهد!
انفعال حوصله‌سَربَر دولت روحانی تا جایی است که کمترین و کوچک‌ترین اقتدار و قاطعیتی در واکنش مقامات دولتی در قبال این قطع و کاهش رابطه تحقیرآمیز مشاهده نمی‌شود!
گویا ملت ایران همچنان باید در حسرت و آرزوی یک مثقال عزت و اقتدار در سیاست خارجی و دیپلماسی دولت روحانی، روزگار سپری کند!