دانش پورشفیعی: دیروز پس از مدت‌ها و البته به مناسبت اجلاس کشورهای عضو اتحادیه حاشیه اقیانوس هند- آیورا(IORA)- اکبر ترکان، دبیر شورایعالی مناطق آزاد و ویژه اقتصادی در جمع خبرنگاران حضور پیدا کرد. او ابتدا از اقیانوس اطلس و کشورهای عضو حوزه آتلانتیک سخن گفت و در ادامه به بیان شاخص‌های جغرافیایی و اقتصادی کشورهای حاشیه اقیانوس هند پرداخت. از آنجا که منطقه آزاد چابهار ایران میزبان نخستین کنفرانس رؤسای مناطق آزاد کشورهای حاشیه اقیانوس هند
(IORA (Indian Oceam Rim Association)  است بنابراین بحث و گفت‌وگو به چابهار کشید و درباره توسعه و پیشرفت این منطقه مهم پرسش و پاسخ شد.
هندی‌ها از آمریکا می‌ترسند
از جمله مواردی که در چند سال اخیر درباره این منطقه آزاد مطرح بوده است حضور سرمایه‌گذاران هندی برای سرمایه‌گذاری و توسعه چابهار بوده موضوعی که بیشتر شبیه‌ بازی است. اینکه چرا هندی‌ها تاکنون در عمل آنچه را که باید انجام نداده‌اند، عنوان پرسش «وطن‌امروز» از اکبر ترکان، مشاور رئیس‌جمهور بود. در پرسشی از اکبر ترکان پرسیدم اکنون چند سال است که هندی‌ها قول سرمایه‌گذاری در منطقه آزاد چابهار را داده‌اند اما تاکنون در اجرا کاری نکرده‌اند و به قولی شل‌کن، سفت‌کن در آورده‌اند؛ آیا چون این منطقه پیشنهاد سرمایه‌گذاری دیگری ندارد ایران به ناچار هندی‌ها را تحمل کرده یا دلیل دیگری دارد؟ ترکان در پاسخ به این پرسش گفت: هندی‌ها تا الان آمده‌اند و قصد دارند کار کنند اما اینکه در عمل چه اتفاقی افتاده باید گفت تاکنون به تعهدات خودشان عمل نکرده‌اند و البته درباره عمل نکردن به تعهدات، سازمان بنادر و دریانوردی می‌تواند تصمیم‌گیری کرده و در صورت نیاز برخورد کند. دبیر شورایعالی مناطق آزاد در ادامه پاسخ خود خاطر نشان کرد هندی‌ها با ما بازی بازی می‌کنند و در این میان از آمریکا حساب می‌برند. وی با تاکید بر اینکه هندی‌ها از آمریکایی‌ها می‌ترسند و در نتیجه حضورشان در چابهار را زمانبر کرده‌اند، افزود: اگرچه تحریم‌ها برداشته و برجام امضا شد و شورای امنیت سازمان ملل متحد نیز این موضوع را تایید کرده است ولی آمریکا برای اعمال فشار علیه ایران از هر ابزاری استفاده می‌کند و به طور قطع اعمال فشار از سوی قدرت‌های بزرگ بر ما ادامه دارد. ترکان در ادامه پاسخ خود درباره توسعه بندر چابهار و بازی‌های سیاسی هندی‌ها که داوطلب توسعه و سرمایه‌گذاری این بندر بوده‌اند اما هنوز کاری قابل قبولی صورت نداده‌اند، خاطرنشان کرد: سازمان بنادر و دریانوردی از صندوق توسعه ملی تسهیلاتی را گرفته سپس خودش شرکتی به اسم خصوصی تأسیس کرده و سرمایه‌گذار بندر شهید بهشتی چابهار شده است. اینها قسمت زیرساخت و سازه بتنی و فلزی بندر را تمام کرده‌اند اما قرار است ماشین‌آلات آن را هندی‌ها بدهند.  وی با تأکید بر اینکه سازه را خودمان ساخته‌ایم و هندی‌ها بابت عملیات تخلیه و بارگیری پول می‌گیرند، افزود: تاکنون برای ما ثابت شده که هندی‌ها می‌خواهند کار کنند. دبیر شورایعالی مناطق آزاد درباره زیر فشار بودن هندی‌ها از سوی آمریکایی‌ها به این نکته اشاره کرد که جز ایران که حرف مردم خود را می‌زند، کدام کشور را سراغ دارید که تحت تاثیر آمریکا نباشد؟ با این حال دلایل زیادی داریم که هندی‌ها قصد همکاری دارند و ما با نظر مثبت به آن نگاه می‌کنیم اما اگر به تعهدات خود عمل نکنند سازمان بنادر و دریانوردی حق دارد وارد عمل شود و کار را به پایان برساند.  ترکان در پاسخ به پرسش دیگری مبنی بر اینکه الحاق ‌بندر چابهار به دلیل دارا بودن جمعیت بالا به منطقه آزاد چابهار می‌تواند تبعیض‌های به وجود آمده در اذهان مردم در این باره را از بین ببرد و باعث توسعه بیشتر این منطقه شود، اظهار داشت: پس از ابلاغیه هیات وزیران درباره توسعه سواحل مکران این تصمیم گرفته شد که بندر چابهار نیز به منطقه آزاد الحاق شود علاوه بر اینکه پیش از این نیز با الحاق بنادر شهید بهشتی و شهید کلانتری و محدوده اراضی روستای طیس به منطقه آزاد چابهار موافقت شده بود.  ترکان درباره حضور سرمایه‌گذاران افغان در این منطقه و اینکه تا چه میزان حضورشان جدی است، به «وطن امروز» گفت: در مجموع 400 تا 500 تاجر افغان هستند که کار صادرات و واردات این کشور را انجام می‌دهند که قرار است این تعداد، تجارت خود را از منطقه آزاد چابهار ادامه دهند. وی ادامه داد: چابهار بندری است که می‌تواند به کشورهای محصور در خشکی خدمات بدهد و عبدالله عبدالله، رئیس اجرایی دولت افغانستان هم پس از بازدید از این بندر بیان داشته افغان‌ها به این بندر به‌عنوان بندر پشتیبان نگاه می‌کنند.
مناطق آزاد دروازه قاچاق نیستند
همچنین در این نشست درباره میزان واردات کالا از مناطق آزاد پرسش شد که پاسخ ترکان به این پرسش بیانگر این نکته بود که تاکنون میان گمرکات مناطق آزاد و گمرکات هیچ‌گونه هماهنگی برای واردات کالا وجود نداشته است.  ترکان با بیان اینکه 2 نوع گمرک داریم، یکی گمرکی که در منطقه آزاد قرار دارد و دیگری گمرک ایران است، گفت: تاکنون هر یک از این گمرکات برای خود واردات انجام می‌داد و گاه کالاهای مشابه با کدهای مختلف از این گمرکات وارد کشور می‌شد اما پس از توافقنامه‌ای که میان گمرکات ایران و مناطق آزاد برای ثبت مشترک واردات میان گمرکات 2 طرف امضا شد بنابراین کل داد و ستد مناطق آزاد در ثبت گمرک ایران و همچنین واردات هر دو گمرک در سیستم‌های 2 طرف با یکدیگر تطبیق پیدا می‌کند تا کدها یکسان شود.  وی با رد ورود هرگونه کالای قاچاق از دروازه‌های گمرکی مناطق آزاد تصریح کرد: آنها که می‌گویند مناطق آزاد دروازه کالاهای قاچاق شده‌اند به‌طور قطع معنای قاچاق را نمی‌فهمند چراکه کالاهای وارد شده از دروازه گمرکات ایران را نمی‌توان قاچاق نامید.  ترکان با بیان اینکه گمرکات مناطق آزاد به گمرکات اصلی وصل هستند و رصد می‌شوند، خطاب به کسانی که نسبت به مناطق آزاد تهمت ناروای قاچاق زده هشدار داد که این موضوع را پیگیری قضایی می‌کند.  
گردشگری حلال در مناطق آزاد
 وی درباره گردشگری حلال هم سخن گفت و با اشاره به رقم خروج سالانه 5/3 میلیون گردشگر ایرانی به خارج از کشور، گفت: چنانچه برای این تعداد گردشگری حلال ایجاد کنیم اینها از کشور بیرون نخواهند رفت همچنان‌که در نوروز امسال هم مناطق آزاد کشور بیشترین بازدیدکننده را در مقایسه با سال‌های گذشته داشتند. دبیر شورایعالی مناطق آزاد به آسیب‌های فرهنگی ناشی از مناطق گردشگری که در اطراف ایران قرار دارند اشاره کرد و بیان داشت: مناطقی از جمله اربیل، آنتالیا، ایروان، تفلیس، باکو، عشق‌آباد و دوبی بازاری برای آن بخش فرهنگی شده‌اند که از نظر ما نامطلوب بوده و پاتوقی برای خواننده‌های آن‌ور آب شده است. به‌گفته ترکان، ما می‌توانیم مسیر موسیقی درست و گردشگری درست را با رعایت گردشگری حلال با توجه به ظرفیتی که مناطق آزاد دارند، توسعه دهیم.  وی اضافه کرد: مناطق آزاد کشور می‌توانند پایگاهی برای این کار شوند و از خواننده‌های داخلی هم می‌توان برای این منظور استفاده کرد که در نتیجه بسیاری از این خانواده‌ها برای گردش به خارج نخواهند رفت.   
چرا چابهار میزبان شد؟
دبیر شورایعالی مناطق آزاد و ویژه اقتصادی درباره ویژگی‌های کشورهای عضو آیورا گفت:تاکنون 21 کشور در این اتحادیه عضو هستند که جمعیتی بیش از 2 میلیارد نفر را دارا بوده که یک میلیارد آن مسلمان هستند و در حوزه‌های  گردشگری، تجارت، دریانوردی، علم و فناوری کار و نهادسازی کرد‌ه‌اند. ترکان درباره انتخاب چابهار به عنوان میزبان این نشست هم اظهار داشت: ما می‌توانستیم در هر یک از مناطق هفت‌گانه خود میزبان این نشست باشیم اما از آنجا که رهبر حکیم انقلاب اسلامی توجه ویژه‌ای به توسعه بنادر و سواحل جنوب شرقی و دریای عمان دارند و دولت نیز در برنامه ششم آبادانی سواحل مکران را در دستور کار قرار داده و همچنین با توجه به موقعیت مناسب چابهار، تصمیم گرفتیم این اجلاس را در روزهای 30 و 31 اردیبهشت در چابهار میزبانی کنیم. وی دستور کار این جلسه را هم توسعه روابط بین مناطق آزاد کشورهای حاشیه‌ اقیانوس هند و ایجاد یک دبیرخانه دائمی برای مناطق آزاد آیورا برشمرد. وی چابهار را دروازه توسعه کشورهای همسایه از جمله افغانستان دانست که راه‌آهن چابهار- مشهد به همین منظور در دست ساخت است. ترکان درباره ایجاد قطب سوم خودروسازی با سرمایه‌گذاری ژاپنی‌ها در چابهار هم سخن گفت که البته تاکنون کار روشنی انجام نشده با این حال ژاپنی‌ها مایل به سرمایه‌گذاری در چابهار هستند که برای این منظور ظرفیت و استعدادهای طبیعی چابهار، فرودگاه کنارک و زیرساخت‌های ریلی و حمل‌ونقل و ابر وای‌فای نیز در آن اجرا شده است.  ترکان درباره برنامه‌های ایران در دوره پسابرجام برای مناطق آزاد گفت: رهبری 4 دستور از جمله توسعه صادرات، انتقال فناوری‌های پیشرفته، تأمین نیازهای ضروری و مالی کشور از خارج و همچنین کمک به تولید را درباره اقتصاد مقاومتی ابلاغ کرده‌اند و همه پروژه‌های ما با این هدف طراحی می‌شوند که به این دستورات پاسخ دهند. وی با تصریح اینکه به پیشنهاد دولت و هم در برنامه ششم توسعه قرار است تمام سواحل مکران از گوادر پاکستان تا بندرعباس توسعه پیدا کند و از آنجا که در این نوار ساحلی از خرمشهر تا گوادر تنها 5/1 میلیون نفر زندگی می‌کنند که کمتر از 2 درصد جمعیت کشور است بنابراین باید با برنامه‌ریزی درست و در راستای توسعه این مناطق گام برداریم، علاوه ‌بر اینکه قرار است همه این سواحل جزو قوانین مناطق آزاد قرار گیرد.
راه‌اندازی 18 بانک فراساحلی
مشاور رئیس‌جمهور  درباره راه‌اندازی بانک‌های خصوصی در مناطق آزاد گفت: مقررات در مناطق آزاد آسان‌تر است و بر این اساس تاکنون 18 تقاضای بانک فراساحلی از سوی سرمایه‌گذاران داخلی برای عملیات ارزی ارائه شده که منتظر تصمیم‌گیری بانک مرکزی هستند، البته در این‌باره منعی هم برای حضور بانک‌های خارجی وجود ندارد. ترکان خاطرنشان کرد: دومین فرودگاهی که در این منطقه ساخته شده، فرودگاه هندورابی است که آماده افتتاح و بندر آن در حال تکمیل است. علت تاخیر نیز به دلیل سواحل مرجانی منطقه است و باید مرجان‌ها را به عرض مناسبی از کف دریا برداشته و در جای دیگری بکارند. محیط‌زیست تاکید دارد که مرجان‌ها باید جابه‌جا شوند زیرا در غیر این صورت مرجان‌ها می‌میرند. البته ما باید در مناطق آزاد ارس و چابهار نیز فرودگاه بسازیم. وی افزود: پایانه صادراتی شلمچه یک میلیارد و 200 میلیون دلار به عراق صادرات داشته است. پایانه سوم صادراتی در حال ساخت در ارس است. بخش دیگر مربوط به بندر انزلی است که با هدف صادرات به حوزه خزر و روسیه در حال ساخت است. وی با اشاره به فنس‌کشی اطراف منطقه آزاد اروند گفت: شهرهای آبادان، خرمشهر و منطقه اروند همه منطقه آزاد شده و وسعتی بالغ بر 34 هزار هکتار را شامل می‌شود که می‌خواهیم با این کار هر طور که می‌توانیم اشتغالزایی در این منطقه آزاد (آبادان، خرمشهر و اروند) را ایجاد کنیم.
 

سعید ملکی : بازخوانی تاریخ ایران عصر قاجار از اهمیت بسزایی برخوردار است؛ چرا که تعاملات و تقابلات ما با غربیان از این دوره آغاز شد. این واقعیتی قابل اثبات است. در واقع، اگرچه تا پیش از این و به عنوان مثال در دوره صفویه، ارتباطات و درگیری‌هایی میان ایرانیان و غربی‌ها (ازجمله پرتغالی‌ها و انگلیسی‌ها) وجود داشت؛ اما مواجهه ما با غرب که سرانجام به وابستگی ما به نظام سرمایه‌داری جهانی منتهی شد، از دوره قاجار آغاز گشت. از این پس بود که کشور ما بسیاری از تولیدات داخلی خود را کنار گذاشت و به تولیدکننده مواد خام-آن هم تنها موادی که غرب بدان نیاز داشت- بدل شد. یکی از مهم‌ترین این کالاها، «ابریشم» بود؛ همچنان که در ایران عصر قاجار، ابریشم از جمله اقلام صادراتی ایران به حساب می‌آمد.
همان‌طور که می‌دانیم، وابستگی ما به غرب به طور ویژه پس از جنگ‌های پیاپی با روس‌ها رقم خورد. شکست از این دولت که در آن زمان یکی از حرفه‌ای‌ترین ارتش‌های جهان را دارا بود- به‌رغم همه رشادت‌ها و مقاومت‌های مردان پارس و اعلامیه‌های جهاد علما- باعث شد قراردادهای «ترکمنچای» و «گلستان» میان ایران و روسیه منعقد شود. از جمله مفاد این
2 معاهده، امتیازات بازرگانی‌ای بود که طرف ایرانی به روس‌ها داد. براساس این امتیازات، ایران حق گمرکات خود را به حداقل ممکن تقلیل ‌داد و به‌علاوه بازرگانان این کشور آزادی عمل بیشتری در خاک ما ‌یافتند.(1)
آنگونه که تاریخ نشان می‌دهد بسیاری از قراردادهای این دوره «کامله‌الوداد» بودند. یعنی اعطای آن به یک کشور به منزله اعطای آن به دولت‌ها و کشورهای دیگر بود. بدین ترتیب ایران از اجناس و کالاهای خارجی که قیمت آنها به دلیل گستردگی تولید و گمرک ارزان بسیار کمتر از کالاهای داخلی بود، پر شد. این بود که بتدریج کالای ایرانی با مشکل فروش مواجه ‌شد.
دامنه نفوذ اقتصادی غرب بتدریج آنچنان گسترده شد که شاهان ایرانی که از درآمد گمرکات افتاده بودند، اقدام به فروش امتیازاتی دیگر به دولت‌های غربی کردند. یکی از این امتیازات که در پیوند میان استبداد داخلی و استعمار خارجی رقم خورد، قرارداد «رژی» یا «تنباکو» است. به موجب این قرارداد، تنباکوی ایران توسط یک کمپانی انگلیسی خریداری می‌شد. این قرارداد تجار و کشاورزان ایرانی را در مقابل کمپانی انگلیسی به حاشیه می‌برد و وابستگی بدنه اقتصادی ایران به غرب را رقم می‌زد.
بدین ترتیب زمانی که دشمن به چیزی جز انهدام کامل اقتصاد داخلی راضی نشده بود، نخستین مقاومت در برابر نفوذ اقتصادی غرب رقم خورد؛ «تحریم استعمال دخانیات». این ابتکار از اصفهان و توسط 2 برادر یعنی «آقا نجفی» و «حاج آقانورالله اصفهانی» شکل گرفت و بتدریج دامنه آن به شهرهای دیگر و حتی کاخ شاه[ناصرالدین‌] نیز رسید. بویژه آنکه پس از اعلام این ابتکار، عالم بزرگ شیعی یعنی مرحوم آیت‌الله‌العظمی حاج شیخ محمدحسن شیرازی، معروف به «میرزای شیرازی» رحمت‌الله‌علیه نیز از آن حمایت کرد و  فتوای مشهور تحریم استعمال دخانیات را صادر کرد. حتی تلاش‌های «ناصرالدین‌شاه» و برادرش «ظل‌السلطان» برای توقف این تحریم در اصفهان نیز نتیجه‌بخش نشد و تحریم دخانیات گسترش یافت.
حال جامعه ایران توانسته بود با یک تحریم، به طور همزمان به استبداد داخلی و استعمار خارجی ضربه بزند. مقابله آنچنان وسعت یافت که حکومت ترسید به انقلاب بینجامد؛ آنچنان که دربار ایران، استعمارگران را راضی کرد در ازای دریافت مبلغی به عنوان غرامت عطای این امتیاز را به لقای آن ببخشند.
فرهنگ تحریم کالاهای غربی در ایران، با این واقعه تاریخی آزمون خوبی را پس داد. این دو روحانی گرانقدر به مبارزه سلبی اکتفا نکردند و وارد فاز مبارزه ایجابی نیز شدند، آنان برای مقابله با فروش کالاهای خارجی در ایران، اقدام به پشتیبانی و تاسیس شرکت «اسلامیه» نمودند و در این راه سختی‌های بسیاری را متحمل شدند. این شرکت قرار بود به تولید البسه بپردازد. حتی انتخاب صنعت پوشاک نیز به نظر می‌رسد عامدانه بوده باشد. همان‌طور که می‌دانیم غرب در مسیر حرکت خود به سوی توسعه صنعتی و آنچه ما به عنوان انقلاب صنعتی می‌شناسیم، از صنعت پوشاک و البسه آغاز کرد. آنانی که به دنبال تولید بومی بودند نیز همین راه را برگزیدند.
در راه رسیدن به این هدف آنان مبارزه تبلیغاتی را نیز آغاز کردند. محور تبلیغات آن بود که نباید پوشاک خارجی را به تن کرد؛ زیرا زیان‌هایی دارد که مردم از آن آگاه نیستند. تلاش‌های آنان، اگرچه در کوتاه‌مدت موفقیت‌آمیز بود؛ اما به یک دلیل محکم نمی‌توانست در بلندمدت به نتیجه بینجامد. در آن زمان استبداد داخلی و استعمار خارجی به طور همزمان به مقابله با آنان برخاسته بودند. به نظر می‌رسد امروز که دولت اسلامی بر جامعه ایرانی حاکم است، شاید بهترین زمان برای تحقق آرزوها و آرمان‌های آقانجفی و حاج آقانورالله باشد زیرا در شرایط کنونی تنها یک دشمن روبه‌روی ما ایستاده و آن استعمارگرانی هستند که امروز در قامت امپریالیست آمده‌اند(2) و تلاش می‌کنند سیاست و اقتصاد کشورهای  جهان سوم را در ید قدرت خود نگه دارند. آنچه در راه رسیدن به این آرزو باید تحقق یابد یکی تقویت فرهنگ و الگوی مصرف صحیح است و دوم تبلیغ  استفاده از کالای داخلی و مبارزه فرهنگی در استفاده از کالای خارجی. امری که همتی مضاعف از سوی دولت را می‌طلبد. مشکل  عمده‌ای که  در حال حاضر وجود دارد این است که دولتی که بنای خود را برای توسعه کشور، بر تعامل با غرب نهاده، هرگز حاضر نخواهد شد مردم را به تحریم  کالای غربی ترغیب کند. در حالی که اولین لازمه پا گرفتن تولید داخلی، باور داشتن تولیدکننده داخلی و مصرف کالاهای ایرانی به جای مشابه خارجی است. یادمان باشد عِرق ملی و حس وطن‌دوستی تنها در صحنه نبرد نظامی معنا نمی‌یابد، بلکه در نبرد اقتصادی و دیپلماتیک نیز خود را نشان می‌دهد.
----------------------------------
پی‌نوشت
۱- متاسفانه امتیازات روس‌ها از ایران سبب شد بعدها برخی تجار ایرانی از دولت تزاری تابعیت روس اخذ کنند.
2- تفاوت  استعمارگر و امپریالیست این است که اولی با حضور در مستعمره به  غارت منابع آن اقدام می‌کند و در حالت دوم با یک دولت دست‌نشانده و وابسته اقدام به این امر می‌کند.

گروه اجتماعی: رئیس کمیته امداد امام خمینی(ره) از فروش مجتمع امداد سوهانک با مبلغ هزار میلیارد تومان به وزارت علوم خبر داد. به گزارش «وطن امروز» پرویز فتاح، رئیس کمیته امداد امام خمینی(ره) در نخستین نشست خبری خود که در ساختمان کمیته امداد آزادی برگزار شد، گفت: ساختمان جدید کمیته امداد دارای ۱۸ طبقه است و از اول اردیبهشت‌ماه در این ساختمان مستقر شدیم. وی با اشاره به فروش مجتمع سوهانک به وزارت علوم بیان داشت: کارشناسان خبره و شناخته شده ملی مبلغ هزار میلیارد تومان را برای مجتمع سوهانک برآورد کرده‌اند و ما مجتمع را به همین مبلغ به فروش خواهیم رساند. فتاح عنوان کرد: خریدارانی از سوی دولت و بخش غیردولتی وجود داشت اما آخرین مذاکره‌ای که انجام شد با وزارت علوم، تحقیقات و فناوری بوده است و وزیر علوم از هیأت دولت مصوبه‌ای برای خرید مجتمع خواهد گرفت که این مجتمع را مورد استفاده دانشگاه‌ها قرار خواهد داد. به گفته رئیس کمیته امداد امام خمینی(ره) درآمد حاصل از فروش ساختمان سوهانک در صندوق قرض‌الحسنه کمیته امداد سپرده می‌شود و از این صندوق وام‌هایی جهت اشتغال مددجویان پرداخت می‌شود.

سازمان حج و زیارت با انتشار بیانیه‌ای تاکید کرد که ایران اصرار دارد عربستان در اسرع وقت نسبت به فراهم کردن زمینه مناسب جهت اعزام حجاج ایرانی براساس شرایط سنوات گذشته اقدام کرده و مانع انجام فریضه حج  نشود. به گزارش «وطن امروز»، در بخش‌هایی از بیانیه سازمان حج و زیارت آمده است: بعثه رهبری و سازمان حج و زیارت براساس وظایف خود مبنی بر فراهم آوردن تمهیدات لازم و برنامه‌ریزی زودهنگام جهت اعزام حجاج ایرانی، از مدت‌ها قبل پیگیر انجام مذاکرات و امضای صورتجلسه توافقات حج سال جاری بوده است که پس از 3 ماه تأخیر از طرف دولت عربستان در تعیین زمان ملاقات و صدور روادید برای اعضای هیات حج جمهوری اسلامی ایران، سرانجام مذاکرات در تاریخ 26 فروردین 1395 برگزار شد. اما با توجه به وعده‌های مسؤولان وزارت مزبور درباره رفع ابهامات موجود در پیش‌نویس توافقنامه، مقرر شد که وزارت حج عربستان نظر صریح وزارت امور خارجه و سازمان هواپیمایی کشوری سعودی را درباره موارد ذیل اعلام کند تا هیات ایرانی دوباره به آن کشور عزیمت کند.
مهم‌ترین موارد مورد انتظار ایران که در مذاکرات مورد توجه قرار گرفت به شرح زیر است:
1- چگونگی صدور روادید حجاج ایرانی با توجه به قطع روابط سیاسی دوجانبه از سوی عربستان
یادآور می‌شود که در مذاکرات صورت گرفته، به هیچ وجه پیشنهادی از طرف سعودی درباره چگونگی صدور ویزا اعلام نشده است.
2- انتقال حجاج ایرانی توسط هواپیمایی جمهوری اسلامی ایران و هواپیمایی سعودی طبق سنوات گذشته
همچنین علاوه بر موارد فوق، موضوع ارائه خدمات کنسولی و حمایت‌های حقوقی از حجاج ایرانی و تضمین امنیت و سلامت آنها با توجه به حوادث سال گذشته همچنان مورد تأکید جدی جمهوری اسلامی ایران بوده است که دولت سعودی باید پاسخگو باشد.  بنابراین با توجه به ضیق وقت، جمهوری اسلامی ایران اصرار دارد که دولت عربستان در اسرع وقت نسبت به فراهم کردن زمینه مناسب جهت اعزام حجاج ایرانی براساس شرایط سنوات گذشته اقدام کرده و مانع انجام فریضه حج آنها نشود.
 

از اصفهان خبر می‌رسد مدیران این تیم می‌خواهند ظرف همین هفته سرمربی جدید خود را انتخاب کنند. پیش از این افشا شد عبدالله ویسی سرمربی استقلال خوزستان گزینه شماره یک سپاهان است اما حالا تغییراتی به وجود آمده است. بدترین اتفاق ممکن برای سپاهان حضور در رتبه یازدهم جدول بود. تیمی که لیگ قبل قهرمان شده بود با تغییرات اشتباه کادر فنی ناگهان یک سقوط آزاد را تجربه کرد که پیش از این نمونه مشابهش را به یاد ندارد. از این رو مدیران بالادستی سپاهان برای پاک کردن این کارنامه ضعیف به صرافت افتادند هر چه سریع‌تر با انتخاب کادر فنی جدید برای فصل پیش‌رو آماده شوند. اما سوال مهم این است که چه کسی قرار است به عنوان سرمربی به اصفهان بیاید؟ همانطور که پیش از این در سرویس ورزشی بولتن نیوز اعلام کردیم زردها از یک ماه قبل مذاکراتی را با عبدالله ویسی آغاز کردند؛ سرمربی جوان استقلال صنعتی که سرانجام توانست این تیم کوچک و کم سابقه را قهرمان لیگ برتر کند. ویسی هم در مصاحبه با رسانه‌ها به صورت رسمی این خبر را تایید کرد اما اعلام کرد اولویتش استقلال خوزستان است و اگر مدیران این تیم شرایط را برایش مهیا سازند دوست دارد در تیم شهرش بماند. اما موضوع مهم این است که بین مدیران سپاهان و اعضای هیات مدیره این تیم اختلاف نظر وجود دارد. عده‌ای می‌گویند ویسی تجربه لازم را ندارد و تا به حال در تیم‌های بزرگ سرمربیگری نکرده و نمی‌داند آداب رفتار با ستاره‌ها چگونه است. ویسی بیشتر عاشق کار با جوانان ناشناخته است و از بعد بازیکن‌شناسی تجربه خوبی دارد اما در سپاهان قرار نیست با یک مشت بازیکن جوان کار کند. قطعا تیمش که در کورس قهرمانی قرار می‌گیرد باید خریدهای بزرگی انجام دهد. از سوی دیگر کارنامه عالی قلعه‌نویی در تبریز موجب شده مدیران سپاهان به وی متمایل شوند. قلعه‌نویی تجربه دو قهرمانی با سپاهان را دارد و همین موجب شده که سپاهانی‌ها حضور وی را ریسک کمتری بدانند. قطعا سرمربی تراکتورسازی بیشتر با فضای اصفهان آشناست و مضاف بر آن می‌داند چگونه باید زردها را مجددا به تیم مدعی سابق تبدیل کند. اما مشکل اصلی سپاهانی‌ها اصرار مدیران تراکتورسازی به حفظ سرمربی‌شان است. قرارداد قلعه‌نویی به پایان رسیده اما حالا که رابطه هواداران و قلعه‌نویی خوب شده شاید این مربی بخواهد در تبریز کار کند تا سرانجام طلسم قهرمان نشدن تراکتور را بشکند و خودش به رکورد ویژه 3 قهرمانی با سه تیم مختلف در لیگ برتر ایران برسد. حالا باید دید مدیران سپاهان چه فکری برای حل این مشکل می‌کنند. آنطور که  از اصفهان خبر می‌رسد شانس قلعه‌نویی تقریبا 2 برابر عبدالله ویسی است اما مشکل همان انگیزه ویژه قلعه‌نویی برای قهرمان کردن تراکتور است. شاید هم خریدهای سپاهان و مبلغ قرارداد پرداختی به کادر فنی تاثیر بسزایی در حل این پازل داشته باشد.

گروه سیاسی: «یک بام و دو هوا»؛ این ضرب‌المثل عینی‌ترین توصیف برای تشریح عملکرد آمریکاست در پسابرجام و وعده‌هایی که باید تحقق می‌یافت و نیافته است.
به گزارش «وطن امروز» در یک سوی این بام، جان کری، وزیر خارجه آمریکا پنجشنبه هفته گذشته به لندن سفر کرد تا با مدیران ارشد 8 بانک بزرگ اروپایی دیدار و آنان را متقاعد کند با ایران مبادله بانکی داشته باشند اما در سوی دیگر بام، جک ‌لو، وزیر خزانه‌داری آمریکا روز گذشته اعلام کرد تحریم‌های ایران ادامه دارد و تجارت با تهران ریسک بالایی دارد. اگرچه برجام امکان مبادله بانکی ایران با کشورها را فراهم کرده است اما بانک‌های بزرگ که از سوی آمریکا چندین میلیارد دلار جریمه شدند، حاضر به باز شدن این مسیر و  تبادل مالی با تهران نیستند. یکی از علل ممانعت بانک‌های اروپایی برای از سرگیری مراودات مالی با ایران، کارشکنی‌های پشت پرده آمریکاست. آن‌طور که عباس عراقچی، عضو ارشد تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای ایران گفته «ماموران خزانه‌داری آمریکا در کشور‌هایی که می‌خواهند شرکت‌های آنها با ایران رابطه برقرار  کنند، شیطنت می‌کنند». همین دخالت‌ها باعث شد ایران که به گفته ولی‌الله سیف، رئیس کل بانک مرکزی از برجام «تقریبا هیچ چیز» به دست نیاورد، محمدجواد ظریف را برای شرکت در اجلاس تغییرات آب‌وهوا به آمریکا بفرستد تا در حاشیه این اجلاس با جان کری همتای آمریکایی‌اش دیدار کند و از وی بخواهد آمریکا در ارتباطات ایران با سایر کشورها مداخله نکند. وزیر خارجه آمریکا هم ظاهرا براساس همین درخواست طرف ایرانی، با مدیران بانک‌های بزرگ اروپایی دیدار کرد. در این دیدار کری از سویی خواستار همکاری بانک‌ها با تهران شد و از سوی دیگر از ابراز نگرانی‌های پیاپی از رفتار ایران گفت تا عملا پالس‌های لازم را به بانک‌های اروپایی داده باشد.
به گزارش خبرگزاری‌ها، بانک‌های بزرگ اروپا در این دیدار یک شرط برای همکاری با ایران گذاشته‌اند، آن هم تضمین کتبی آمریکا برای این مبادلات اقتصادی بود. آمریکا این شرط را رد کرد و حاضر به ارائه تضمین و تعهد به بانک‌های اروپایی نشد. ممانعت آمریکا از ارائه تضمین به جای توصیه‌های شفاهی بدین معناست که این کشور تمایلی به از روی کاغذ به صحنه عمل آمدن برجام و در واقع تحقق آن ندارد. اظهارات اخیر وزیر خزانه‌داری آمریکا نیز در همین راستا تفسیر می‌شود. جک لو که وزارتخانه‌اش مسؤول اصلی کنترل تحریم‌های ایران و منافع ایران در پسابرجام است، با بیان اینکه تحریم‌های ایران همچنان برقرار است، تاکید کرد: شرکت‌هایی که ریسک سرمایه‌گذاری و تجارت را در ایران نادیده می‌گیرند باید بدانند واکنش آمریکا حتمی است. به گزارش تسنیم، او که در صبحانه کاری خبرنگاران سخن می‌گفت، در پاسخ به این سوال که آیا شما می‌خواهید به مقاله صاحب‌منصبان حقوقی بانک «اچ‌اس‌بی‌سی» در وال‌استریت‌ژورنال پاسخ دهید که گفته‌اند در نظر ندارند هیچ تجارت جدیدی با ایران انجام دهند، گفت: به نظر من، سیاست دولت آمریکا بسیار روشن است. ما در سراسر دولت آمریکا تلاش کرده‌ایم حداکثر فشار را بر ایران برای مدت‌های طولانی وارد کنیم که پای میز (مذاکره) بیاید و درباره حل‌وفصل موضوعات هسته‌ای، مذاکره کند تا ما بتوانیم ایران را وادار کنیم از ساخت سلاح هسته‌ای عقب بنشیند و تمام راه‌های منتهی به تولید سلاح هسته‌ای را ببندد. لو افزود: ما به آن [هدف] در مذاکرات دست یافتیم. وی تأکید کرد: هدف تحریم‌ها این است که شما تحریم‌هایی را به اجرا می‌گذارید تا به نتیجه‌ای برسید که در این مورد، توافق هسته‌ای بود. آنگاه شما باید تحریم‌ها را بردارید، اگرنه هیچ انگیزه‌ای برای به دست آمدن نتیجه سیاست‌گذاری‌ای که شما به دنبال آن هستید از طریق تحریم‌ها وجود نخواهد داشت. وزیر خزانه‌داری آمریکا ادامه داد: ما در این‌باره بسیار شفاف بوده‌ایم و من نیز بسیار صریح صحبت کرده‌ام که تحریم‌های هسته‌ای در روز اجرای برجام برداشته شد، زیرا ایران پیروی کرد و ما نیز پیروی کردیم. وقتی ما توافقی انجام می‌دهیم، به آن عمل می‌کنیم؛ این بسیار مهم است. ما به اطراف جهان رفته‌ایم تا این مساله را روشن کنیم که آن به چه معناست؛ چه تحریم‌هایی برداشته شده است و چه چیزی را مجاز می‌کند. این وظیفه ما نیست که به شرکت‌ها بگوییم چه تصمیمات تجاری‌ای برای خود اتخاذ کنند اما این وظیفه ما است که اطمینان حاصل کنیم آنان (شرکت‌ها) درک کنند احتمال خطرهای مربوط به تحریم‌ها چه هستند و چه نیستند. روشن است که ایران همچنان تحت تحریم‌هایی به علل دیگر قرار دارد. وی افزود: شرکت‌ها باید تصمیمات خود را در این‌باره بگیرند که مایلند چه سطحی از احتمال مخاطرات [تجاری] را بپذیرند و حاضرند با چه کسانی تجارت کنند.
مراوده مالی تنها با بانک‌های کوچک
برجام یا همان «آفتاب تابان» دولت یازدهم که قرار بود گشایش اقتصادی به وجود بیاورد، مشکل آب خوردن مردم را حل کند و چرخ‌های اقتصاد و سانتریفیوژها را با هم  بچرخاند، اکنون به مرحله‌ای رسیده است که بیان دستاوردهایش «محرمانه» شده است. این محرمانه بودن در حوزه دستاوردهای برجام خلاصه نمی‌شود و در حوزه محدودیت‌ها و موانع آن نیز صدق می‌کند. دولت تمام سرمایه خود را در برجام به میدان آورده است و از همین رو شکست برجام را به معنای شکست خود تلقی می‌کند. به همین دلیل نیز حتی با وجود نقض برجام از سوی طرف غربی، حاضر به تایید این ماجرا نیست. اما گاه با بالا رفتن فشار مطالبات اقتصادی مردم، لب به سخن می‌گشاید و ابعادی از موانع عملیاتی شدن برجام را بیان می‌کند. دولت اکنون فشار لابی صهیونیستی و ترویج ایران‌هراسی را مانع عملیاتی شدن برجام معرفی کرده است. شامگاه شنبه عباس عراقچی، معاون امور حقوقی و بین‌الملل وزیر امور خارجه در گفت‌وگوی تلفنی با خبر 21 به گوشه‌ای از این موانع اشاره کرد و گفت: هنوز بانک‌های بزرگ اروپا تعاملات خود را با بانک‌های داخل کشور آغاز نکرده‌اند اما برخی بانک‌های متوسط و کوچک این قاره تعامل و گشایش ال‌سی با بانک‌های ایران داشته‌اند. وی گفت: تداخل تحریم‌های اولیه و لابی‌های تندرو رژیم صهیونیستی و عربستان در داخل آمریکا به منظور ایران‌هراسی باعث شده است بانک‌های اروپایی اعتماد لازم را برای همکاری با بانک‌های ایرانی نداشته و در تردید باشند. عراقچی با بیان اینکه ما در این مدت در وزارت امور خارجه برای رفع این مشکل فشارهایی را به طرف‌های مقابل  وارد کرده‌ایم، افزود: این اقدامات باعث شد  دولت‌های اروپایی و آمریکایی حرکت‌هایی داشته باشند اما هنوز این موضوع با تعلل پیش می‌رود و به نظر می‌رسد این معضل به تدریج رفع می‌شود البته ضعف در انضباط مالی بانک‌های داخلی نیز در باقی ماندن این مشکل بی‌تاثیر نبوده که در این باره بانک مرکزی در تلاش برای رفع آن است.  وی گفت:‌ فشار لابی تندروی داخل آمریکا به دولت اوباما برای ممانعت از خرید آب سنگین ایران به اندازه‌ای بود که گفتند اگر دولت از ایران آب سنگین خریداری کند به این کشور مشروعیت و اعتبار می‌دهد. عراقچی افزود:‌ ما به اندازه کافی آب سنگین داریم و اضافه آن را صادر می‌کنیم و اقدام دولت آمریکا در خرید از ایران نشان‌دهنده توجه به کالای راهبردی و رسمیت دادن به فعالیت هسته‌ای کشورمان است.
رئیس ستاد پیگیری اجرای برجام تاکید کرد:‌ دولت اوباما  و اروپایی‌ها چون برجام را دستاورد می‌دانند می‌خواهند حیات برجام ادامه داشته باشد تا جمهوری اسلامی ایران را در مسیر برجام نگه دارند بنابراین  می‌خواهند تا می‌توانند به تعهدات خود عمل کنند که البته فشار‌ها و لابی‌هایی در تندی این موضوع نقش دارد.


 

 رئیس بانک اچ‌اس‌بی‌سی: با ایران تجارت نمی‌کنیم
بعد از اینکه جان کری، وزیر خارجه آمریکا روز پنجشنبه با نمایندگان بانک‌های بزرگ جهان در لندن دیدار و به آنها اعلام کرد به خاطر معاملات قانونی با ایران تنبیه نخواهند شد، اچ‌اس‌بی‌سی بزرگ‌ترین بانک انگلیسی بشدت از این اظهارات انتقاد کرد. رئیس این بانک گفته آمریکا مواضع دوگانه درباره روابط با ایران دارد و به این دلیل حاضر نیستیم با ایران معامله کنیم. به گفته استارت لوی، واشنگتن به محدود کردن شرکت‌های مالی آمریکایی از تجارت با ایران ادامه می‌دهد اما از سوی دیگر بانک‌های اروپایی را به انجام معامله با ایران ترغیب می‌کند. به گزارش فارس به نقل از وال‌استریت‌ژورنال، استارت لوی، رئیس بانک اچ‌اس‌بی‌سی گفته است هیچ قصدی برای انجام ارتباط تجاری جدید با ایران بعد از جلسه روز پنجشنبه کری با نمایندگان بانک‌ها ندارد. لوی گفته است هیچ اطمینانی مبنی بر اینکه مقامات آمریکایی روابط با ایران را چگونه تعبیر کنند وجود ندارد و آمریکا هیچ کنترل یا نقش معناداری در این‌باره اعمال نمی‌کند. رئیس بانک اچ‌اس‌بی‌سی گفته است این بانک به دنبال شهرت جهانی و مقبولیت کامل از سوی مشتریان حتی گوشه و کنار جهان است اما جریمه‌های آمریکا این مقبولیت را کاهش می‌دهد بنابراین تا زمانی که آمریکا موضع روشنی در این‌باره نداشته باشد بانک اچ‌اس‌بی‌سی حاضر نخواهد بود به هیچ عنوان با ایران معامله کند. براساس این گزارش قرار است هفته آینده هم نشستی مشابه لندن (دیدار وزیر خارجه آمریکا با نمایندگان بانک‌ها) در آمریکا برگزار شود.

مهدی جابری:  وزارت نیرو هرچند برنامه جدیدی برای افزایش قیمت آب و برق ندارد اما خود را مختار می‌داند در صورت احساس ضرورت، این کار را انجام دهد. به گزارش «وطن امروز» قبوض آب و برق در سال‌های اخیر و در چند مرحله با افزایش رقم‌ها و قیمت‌ها همراه بود و در شرایطی که میزان یارانه پرداختی به مردم تاکنون افزایش نداشته است، قیمت حامل‌های انرژی از جمله برق و آب به اندازه‌ای افزایش یافت که سبد یارانه‌ای خانواده‌ها را نیز خالی کرد! در حال حاضر هرچند خبری از افزایش رقم یارانه‌ها نیست اما زمزمه افزایش قیمت مجدد آب و برق به گوش می‌رسد و در همین باره وزیر نیرو دیروز در حاشیه مراسم امضای تفاهمنامه احداث 5 هزار مگاوات نیروگاه سیکل ترکیبی در جمع خبرنگاران گفت: اگر ضرورتی ببینیم، قیمت آب و برق را افزایش خواهیم داد. حمید چیت‌چیان بی‌آنکه اشاره مشخصی به چگونگی و کیفیت این «ضرورت‌ها» داشته باشد، افزود: وزارت نیرو پیشنهاد جدیدی به شورای اقتصاد برای افزایش قیمت آب و برق ارائه نکرده است اما براساس قانون هدفمندی یارانه‌ها اگر ضرورتی در این زمینه ببینیم این کار را انجام می‌دهیم. اظهارات وزیر نیرو در حالی است که افکار عمومی بویژه اقشار کم‌درآمد و متوسط جامعه انتظار دارند در ازای افزوده شدن بر قیمت قبوض آب و برق، نه‌تنها فرهنگسازی برای اصلاح الگوی مصرف در دستور کار دولت باشد بلکه رقمی بر سبد یارانه‌ای اقشار محروم و نیازمند جامعه افزوده شود. به نظر می‌رسد آنچه مقامات دولتی از قانون هدفمندی یارانه‌ها فهم و درک کرده‌اند، فقط افزایش چندمرحله‌ای نرخ خدمات و قبوض آب و برق است و گویا ابعاد دیگر این موضوع چندان مورد توجه مدیران دولتی نیست. به طور مثال همچنان شاهد اتلاف انرژی و هدررفت آب و برق در بسیاری از منازل هستیم بی‌آنکه وزارت نیرو برنامه و اقدام مشخصی برای مقابله با این معضل مهم داشته باشد و فقط به چند آگهی آموزشی تلویزیونی (که می‌تواند بخشی از مجموعه آموزشی وزارت نیرو باشد) اکتفا کرده است. امروز در کشورهای پیشرفته و حتی در حال توسعه از ابزار و تکنولوژی‌های نوین برای مدیریت مصرف انرژی در واحدهای مسکونی بهره می‌گیرند و این امکانات را با هزینه اندک در اختیار عموم مردم قرار می‌دهند اما در کشور ما اگر خانواده‌ای قصد صرفه‌جویی اساسی در مصرف انرژی داشته باشد باید هزینه‌های سنگینی را برای عملیاتی شدن تصمیم خود متحمل شود! علاوه بر این، نکته تاسفبار این است که بخش قابل توجهی از انرژی‌های برق و آب قبل از ورود به منازل مسکونی هدر می‌رود.

سردار سعید منتظرالمهدی، سخنگوی ناجا در گفت‌وگو با ایسنا با اشاره به خبرها و گمانه‌زنی‌هایی که درباره دستگیری یکی از افراد دخیل در انفجار دفتر حزب جمهوری اسلامی منتشر شده بود، گفت: «متاسفانه در برخی رسانه‌ها درباره نام این فرد و همچنین اتهامش اخبار نادرستی منتشر شده بود. فرد دستگیر شده یک زن بوده که در ماجرای انفجار در دفتر حزب جمهوری اسلامی دست داشته است». وی با بیان اینکه این فرد از عناصر گروهک تروریستی منافقین بوده و در کشور آلبانی سکونت داشته است، ادامه داد: «پس از صدور اعلان قرمز از سوی اینترپل برای این فرد، سرانجام نامبرده طی روزهای گذشته از سوی پلیس این کشور شناسایی و دستگیر شد». سخنگوی ناجا، گفت: «اعلان قرمز اینترپل به منزله جلب سیار است که درباره این فرد اجرا شده و در نهایت دستگیر شد».
 

حجت‌الاسلام هاشمی‌رفسنجانی، رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام در دیداری که با مسیح مهاجری، مدیرمسؤول روزنامه جمهوری اسلامی داشت، در واکنش به دیدار فائزه هاشمی با عناصر بهایی گفت:‌ فائزه اشتباه بدی کرده و باید آن را تصحیح و جبران کند. هاشمی‌رفسنجانی افزود: فرقه ضاله بهاییت یک فرقه استعمارساخته و منحرف است که همیشه با همین انحراف شناخته شده و ما همیشه از این فرقه تبری جسته و می‌جوییم. گفتنی است این مطلب را دفتر رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام تایید کرده است. براساس این گزارش، پس از دیدار هفته گذشته دختر هاشمی‌رفسنجانی با سران بهاییت در ایران و متهم کردن ایران به نقض حقوق بشر، جان کربی، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا بیانیه مداخله‌جویانه واشنگتن درباره درخواست آزادی اعضای ارشد فرقه ضاله بهاییت را منتشر کرد. در این بیانیه  آمده است: ما به جامعه بین‌الملل می‌پیوندیم و ادامه حبس این زندانیان را محکوم می‌کنیم و از جمهوری اسلامی ایران می‌خواهیم آنها را فوری آزاد کند.
فائزه: خطا نکردم!
اظهارات منتشر شده به نقل از هاشمی در حالی است که فائزه هاشمی رفسنجانی در گفت‌وگو با یورونیوز دیدارش با اعضای فرقه ضاله بهاییت را خطا ندانست و گفت: عکس‌العمل مخالفان غیرمنطقی است.
 

میکاییل دیانی: انتخابات 92 از 2 حیث مورد توجه است، یکی شکل‌گیری جریان نومحافظه‌کار سیاسی ذیل هاشمی‌رفسنجانی و دیگری بازسازی و ایجاد یک روزنه برای حیات سیاسی اصلاح‌طلبی، اگرچه در این پازل بیش از آنکه اصلاح‌طلبان بردی کسب کنند به یک محمل اجتماعی برای نضج این نومحافظه‌کاری بدل شدند.
این جریان که خود را صاحب پایگاه اجتماعی و سبد آرای اختصاصی می‌دانست در آستانه انتخابات 92 بالاجبار گزینه خود برای انتخابات ریاست جمهوری را کنار گذاشت و زیر چتر نومحافظه‌کاری به حمایت از روحانی پرداخت که گزینه این جریان برای انتخابات بود.
این نومحافظه‌کاری که تحت نظر هاشمی شکل گرفته است، تنها یک دغدغه دارد و همه رفتارهایش معطوف به یک مساله است و آن «ماندن در قدرت» است، آن هم از مسیر عقل ابزاری. این جریان تکنوکرات هیچ دغدغه‌ فرافکنی و فراتکنیکی را اعم از دین و اخلاق در مناسبات تصمیم‌گیری خود به رسمیت نمی‌شناسد و در این بین آنان که هویت خود را زیر سوال بردند اصلاح‌طلبان بودند و حتی به آنها «رحم اجاره‌ای دولت» نیز لقب دادند. گام اول بازی سیاست برای نومحافظه‌کاری و اصلاح‌طلبی، تحقیر اصلاح‌طلبان بود. اما آنها گام دوم را در انتخابات اسفند 94 با جدیت بیشتری شروع کردند و جلسات شورای سیاست‌گذاری اصلاح‌طلبان از ماه‌ها پیش از انتخابات مجلس دهم شروع شد؛ اواسط دی‌ماه بخشی از جریان اصلاحات با بیان اینکه لیست مجزا به سرلیستی عارف خواهد داد تلاش داشت خود را از زیر پرچم این نومحافظه‌کاری خارج کند اما ورود افرادی چون کرباسچی، حسین مرعشی، عطریان‌فر و دیگران به صحنه نه تنها جدایی اصلاح‌طلبان را منتفی کرد، بلکه ضلع سومی را به این ائتلاف اضافه کرد که همانا طرفداران لاریجانی در مجلس شورای اسلامی بودند. اگرچه ائتلاف هیچگاه به رسیدن به «حداکثر مطلق خواسته‌ها»ی طرفین منجر نمی‌شود اما با این منطق اصلاح‌طلبان به «حداقل ممکن» خود نیز دست نیافتند و مجبور شدند به کسانی رأی دهند که گاه در برخی مواضع اختلاف 180 درجه‌ای با آنها داشتند.
پس از پایان انتخابات دوباره مرحله جدیدی از مانورهای سیاسی برای اصلاح‌طلبان شروع شده است، اگرچه آنها اقلیت صندلی‌های مجلس را کسب کرده‌اند اما رسانه‌های اصلاح‌طلبی و افراد آنها بر ریاست عارف اصرار دارند. شکوری‌راد، دبیر حزب اتحاد ملت می‌گوید «اصلاح‌طلبان از ریاست دکتر عارف در انتخابات مجلس حمایت می‌کنند». وی گفته با توجه به جلسه فراکسیون امید طبیعی است عارف رئیس مجلس شود. کواکبیان، دبیر مردم‌سالاری و از منتخبان لیست امید هم گفته «گزینه اصلاح‌طلبان برای ریاست مجلس دهم آقای دکتر عارف است». وی گفته «ما مسلما از عارف برای ریاست مجلس دهم حمایت می‌کنیم و تنها یک کاندیدا برای ریاست مجلس دهم در فراکسیون امید وجود دارد که آن هم عارف است». الیاس حضرتی نیز گفته «تلاش ما ریاست عارف در مجلس دهم است». عارف نیز تمام قد در میدان مبارزه برای ریاست مجلس ایستاده و می‌گوید «شخصا حق ندارم به خواست مردم بی‌توجهی کنم و مطمئنا براساس مطالبه اکثریت جامعه که به دنبال تغییر در مجلس بودند عمل می‌کنم، زیرا اگر بخواهیم به خواست مردم بی‌اعتنا باشیم آیندگان درباره ما داوری خوبی نخواهند کرد». عارف اعلام کرده «کسی که عقب‌نشینی می‌کند، اصلاح‌طلب نیست.» اگرچه وی خود در انتخابات سال 92 مجبور به عقب‌نشینی شد. در این بین همگام با آنها همه رسانه‌های موسوم به اصلاح‌طلبی بر ادامه ماندن عارف در رقابت بر سر ریاست مجلس اصرار دارند.
اما طرف دیگر ماجرا چندان علاقه‌مند به این مساله نیست، روزنامه‌ای که بیشتر آن را به‌عنوان روابط عمومی هاشمی می‌شناسند در جریانی مغایر باقی رسانه‌های اصلاح‌طلب هر روز از عقب‌نشینی اصلاح‌طلبان دم می‌زند و می‌خواهد به اصلاح‌طلبان بقبولاند که اصلاحات باید ریاست مجلس را کنار بگذارد و به ریاست شریک سیاسی روحانی-لاریجانی- قانع شود. این رسانه در شماره‌های پیش خود حتی در مطلب اصلی خود با تیترهای «عارف و لاریجانی پیش از آغاز مجلس تصمیم بگیرند»، «ریاست در صحن مجلس اشتباه بزرگ است» و... اصرار دارد پیش از انتخابات ریاست مجلس، عارف
ـ اگرچه به‌صورت محترمانه ـ به نفع لاریجانی کنار بکشد.
حال اصلاح‌طلبان در گام دوم خود از هر سو قدم بردارند دچار «تحقیر مضاعف» می‌شوند؛ از سویی اگر عارف تا آخرین مرحله پای نامزدی برای ریاست مجلس بایستد و در هنگامه رأی‌دهی مغلوب جریان اکثریت مجلس شود، تلاش‌های 2 ماهه آنها و شادی‌های رسانه‌ای که به بدنه منتقل کرده بودند از بین می‌رود و سرخوردگی شدید در بین بدنه اصلاح‌طلبان صورت می‌گیرد، در وجه دیگر این بازی اگر فشار نومحافظه‌کاران بر جریان اصلاح‌طلبی موثر شود و همچون خرداد 92 در خرداد 95 هم عارف کنار بکشد، گام دوم تبدیل به تحقیر مضاعف اصلاح‌طلبی می‌شود که این نیز به نوبه خود سرخوردگی بدنه را به همراه خواهد آورد.