حسن روانشید: امثال الحکم راهگشا و سرفصل مطالبی است که برای شروعش با مشکل روبه‌رو می‌شویم و نمی‌دانیم برای تضمین نثر خود از کدام کلام کمک بگیریم. اینجاست که با قاطعیت می‌گوییم و می‌نویسیم «من بد ‌کنم و تو بد مکافات دهی، پس فرق میان من و تو چیست بگو» گذشتگان جفا کردند، بدسلیقگی کردند، رعایت نکردند، چالش ایجاد کردند، تنش به وجود آوردند و همه امور را به بن‌بست رساندند! وظیفه ما که امروز ادعا داریم و می‌خواهیم ثابت کنیم آمده‌ایم تا این معضلات را از پیش روی جامعه برداریم، چیست؟ آیا اگر دوغ و دوشاب را مخلوط کرده و تحویل دهیم وظیفه خود را انجام داده‌ایم و آیندگان همچون خودمان تیغ انتقاد را برایمان تیز نخواهند کرد؟ حرف زدن و ادعا کردن و شعار دادن نه‌تنها دردی را دوا نمی‌کند بلکه نمکی است که به زخم‌های بازشده می‌پاشد. پس چه‌بهتر ضمن انتقاد از سیاست‌های اقتصادی گذشته نه‌چندان دور، به تفکیک آنها از یکدیگر پرداخته، منصفانه قضاوت کنیم و آن مختصری را که مثمرثمر می‌دانیم، ادامه دهیم و به تکمیلش بپردازیم تا سرمایه‌های هزینه شده نابود نشود. می‌شود بی‌طرفانه بررسی کرد که آیا طرح مسکن مهر به‌طور کامل مفید بوده است یا مضر؟ و اگر انصاف در وجودمان جایگاهی داشته باشد، خواهیم دید که کفه فواید آن بر کفه مضراتش می‌چربد و در کنار مضرات آن آثار مثبت متعددی داشته که از جمله ثبوت قیمت مسکن در سراسر کشور است. خانوارهای زیادی هم‌اکنون ساکن این لانه‌های! به‌ظاهر ناقص از نظر خدمات شهری هستند اما این قشر از جامعه کسانی را شامل می‌شود که با همین حداقل‌های موجود هم قانع بوده و می‌دانند برای پرداخت اجاره خانه تلاش نمی‌کنند تا هرماه دودستی تقدیم صاحب آن کنند بلکه اقساط مسکن خود را می‌پردازند.  توان و عرضه دولت قبل همین‌قدر بوده که این طرح را با جسارت کامل راه‌اندازی کند و دست دولت‌های بعدی را در حنا بگذارد اما این دولت می‌تواند چالش را به فرصت تبدیل کند، همراه با سیاست و کیاست دست خود را از حنا درآورده و برای دولت‌های بعدی باقیات و صالحات بجا بگذارد. نباید فراموش کرد اصل نتیجه مطلوب آن است که میلیون‌ها خانواده را صاحب سرپناه کرده و اگر مغرضانه به آن ننگریم می‌توانیم در تکمیل این طرح مشارکت کرده و عیوب ظاهری و باطنی آن را به محاسن تبدیل کنیم. تابلوی نمودار آن را نیز به نام خودمان بالا ببریم، نه اینکه رهایش کنیم تا لعن و نفرین ساکنان و وارثان نثار همه شود.  سازمان عمران فولادشهر برای هر واحد آپارتمان مسکن‌مهر از مالکان آن مبلغ یک‌میلیون و 500 هزار تومان دریافت کرده تا به آنها خدمات شهری از جمله تسطیح، خیابان‌سازی، جدول‌بندی، ایجاد پیاده‌رو و دیگر امکانات شهری بدهد؛ اما آنها را به حال خود رها کرده و برای بد جلوه دادن اصل طرح، حتی نخاله‌های ساختمانی را هم تخلیه نمی‌کنند! مالکیت زمین ده‌ها مجتمع تجاری را به سرمایه‌گذاران واگذار کرده تا ساخت‌وساز کنند. هم‌اکنون به خاطر کامل نبودن خدمات شهری این منطقه که به عهده سازمان عمران فولادشهر است این مجتمع‌های تجاری قابل بهره‌برداری نیست و سرمایه‌ها در حال استهلاک و نابودی قرار گرفته است!  برای ساکنان این شهر امنیت عبور و مرور وجود ندارد و حضور زباله و نخاله‌ها باعث تجمع حیوانات ولگرد از جمله سگ، گربه و موش شده که در ساعات شب، شهر در قرق آنهاست! این‌ در حالی است که فولادشهر عظیم‌ترین مجتمع مسکن‌مهر را از نظر تعداد در سطح کشور دارد، رها کردن فعالیت‌های عمرانی در آن نشان از بی‌مهری به مهر را دارد و بوی خصومت و لجاجت می‌دهد، نه بی‌توجهی و کمبود اعتبار! نباید فراموش کرد هزینه‌های خدمات شهری پیشاپیش از مالکان واحدهای مسکونی دریافت شده است!
 

موج جدیدی از بی‌سوادی با وجود تلاش نهادهای آموزشی به انسداد مبادی بی‌سوادی و توسعه سوادآموزی، به دلیل گریز از تحصیل و کاهش علاقه‌مندی به درس خواندن در اردبیل برخاسته است.  شکل‌گیری نهضت سوادآموزی از یک سو و توسعه مدارس از سوی دیگر تحول قابل‌توجهی در وضعیت آموزش‌وپرورش اردبیل به وجود آورد؛ چه آن زمان که اردبیل استان مستقلی نشده بود و چه بعد از استقلال خود نهضت سوادآموزی، خیل عظیمی از بی‌سوادان را پای کلاس درس کشاند.  افرادی که تا همین دیروز برای خرید 2 قلم جنس سواد کافی نداشتند به همت نهضت در مناطق محروم پای کلاس‌های ریاضی و علوم نشستند.  تا جایی که درصد باسوادی زنان از ۱۵ درصد به ۸۷ درصد افزایش یافت. در بخش روستایی درصد باسوادی از ۲۶ درصد به ۸۶ درصد رسید و فاصله سوادآموزی استان با میانگین کشوری از ۱۷ درصد به 5/1 درصد کاهش یافت.  همه اینها نشان می‌داد تعداد باسوادان خانواده‌ها رو به افزایش است و اگر تا دیروز یک نفر باسواد گلیم اعضای خانواده را از آب بیرون می‌کشید، امروز هر یک از اعضا خود به تنهایی می‌تواند زندگی فردی و اجتماعی را به سهولت مدیریت کند. با این ‌وجود بررسی‌ها نشان می‌دهد موج جدید بی‌سوادی در اردبیل در حال شکل‌گیری است.  موجی که عوامل متعدد، به هم گره‌خورده و پیچیده‌ای در ایجاد آن مؤثر بوده و حتی کارشناسان فرهنگی و آموزشی را نگران کرده است.  سوادآموزی در سال‌های اخیر به دنبال انسداد مبادی بی‌سوادی بوده است. حتی برخی مواقع به اغراق مدیران گفته می‌شد جشن بی‌سوادی تا چند سال آینده برگزار می‌شود.  با این ‌وجود برنامه‌های سوادآموزی در حالی اجرا می‌شد که تغییراتی در دیدگاه و نظرات عمومی نسبت به سوادآموزی ایجاد شده است.  در حال حاضر یکی از دغدغه‌های جدید سوادآموزی بازگرداندن به تحصیل از تحصیل‌ماندگان است.  به طوری که بخش قابل‌توجهی از انرژی کارشناسان آموزشی صرف این موضوع شده و برای کاهش نرخ بی‌سوادی در این حوزه اقدامات متعددی صورت می‌گیرد.  به گفته مدیرکل آموزش‌وپرورش استان اردبیل، پوشش تحصیلی دوره ابتدایی ۱۰۰ درصد، دوره متوسطه اول 94/92 درصد و دوره متوسطه دوم 36/76 درصد و در مجموع پوشش تحصیلی 31/94 درصد است.  احمد ناصری در ۱۹ ناحیه آموزشی اردبیل امکانات را برای تحصیل هر علاقه‌مند به تحصیلی آماده می‌بیند به طوری که در این باره به مهر گفت: هیچ دانش‌آموزی به دلیل کمبود امکانات بازمانده از تحصیل نیست.  با این ‌وجود سوال این است که چرا پوشش تحصیلی در مقاطع بالاتر رو به کاهش است؟ موضوعی که برخی شهروندان اردبیلی در پاسخ به آن به دغدغه‌ای اشاره دارند که از سوی مسؤولان آموزشی نیز پذیرفته شده است.  یکی از شهروندان اردبیلی با اصرار فرزند خود را به‌تازگی روانه یکی از رشته‌های فنی و حرفه‌ای کرده است.   وی گفت: چند سال است فرزندم ترک تحصیل کرده و هیچ رغبتی برای ادامه تحصیل ندارد.  وی افزود: با اصرار و التماس راضی شده در رشته طلا و جواهرسازی مشغول به تحصیل شود، با این ‌وجود به این رشته هم علاقه‌ای ندارد. از سویی مدیر دبیرستان صفوی اردبیل نیز از کاهش علاقه‌مندی به تحصیل گفت و تأکید کرد: دانش‌آموزان امروزی شور و شوق دانش‌آموزان دیروزی را ندارند.  مصطفی حضرتی که در یکی از باسابقه‌ترین مدارس اردبیل مدیریت می‌کند، معتقد است هر چند دانش‌آموز امروزی امکانات بیشتری دارد اما علاقه‌مندی به تحصیل با کاهش همراه است.
بیکاری فارغ‌التحصیلان؛ نگرانی  دانش‌آموزان
یکی از شهروندان گفت: وقتی پسرم می‌بیند مهندس عمران، لیسانس شیمی، لیسانس مدیریت و فوق‌لیسانس زیست‌شناسی که همه از اقوام هستند، همه بیکارند، رغبتی به درس خواندن ندارد.  یکی دیگر از شهروندان نیز معتقد است هر چند عوامل مختلفی از جمله سرگرمی‌های ذهنی دانش‌آموزان با گوشی همراه و لپ‌تاپ و...  عوامل بازدارنده از تحصیل است، اما دلیل اصلی نبود امیدواری به آینده شغلی است.  راضیه علیزاده با بیان اینکه یکی از فرزندانش در رشته تجربی و دیگری در علوم انسانی مشغول به تحصیل است، تأکید کرد: بارها فرزندانم از من می‌پرسند اگر بعد از دانشگاه کار پیدا نکنیم می‌خواهیم چه کار کنیم؟ در واقع آمارهای ارائه‌شده از وضعیت اشتغال فارغ‌التحصیلان دانشگاهی در اردبیل دغدغه اولیای دانش‌آموز را تایید می‌کند.  به گفته مدیرکل تعاون، کار و رفاه اجتماعی استان نرخ بیکاری جوانان ۱۵ تا ۲۴ ساله در سال ۱۳۹۳، 8/27 درصد است که از این میزان 6/25 درصد شامل مردان و 6/35 درصد شامل زنان است.  حسین منوری درباره اشتغال جوانان تحصیلکرده ادامه داد: جمعیت فعال اقتصادی دانش‌آموخته یا در حال تحصیل دوره‌های آموزش عالی در سال ۱۳۹۲، ۸۶ هزار و ۸۲۰ نفر است که از این تعداد ۶۵ هزار و ۶۰۲ نفر شاغل و ۲۱ هزار و ۲۱۸ نفر بیکار هستند و در عین ‌حال نرخ بیکاری در این سال 4/24 درصد است.  اما تغییرات نرخ بیکاری که بسیاری از مدیران و برنامه‌ریزان را نگران کرده، در اردبیل که یکی از استان‌های کمتر توسعه یافته است، بیشتر در معیشت و باورهای عمومی تأثیرگذار بوده است.  نبود واحدهای مادر صنعتی، مشکلات متعدد در حوزه کشاورزی و خدمات همه دست‌به‌دست هم داده تا باور پول درآوردن با مدرک بشکند. به طوری که به عقیده یک دانش‌آموز روستایی که شغل آماده و موروثی پدر به وی پیشنهاد می‌شود، این احتمال که مدرک مهندسی کشاورزی می‌تواند درآمدزایی بیشتری برای وی داشته باشد، کمتر پذیرفته می‌شود. در افکار عمومی سواد کارکرد اقتصادی ندارد و در واقع جزو اولویت‌های برنامه‌ریزی زندگی قرار نمی‌گیرد.

در افکار عمومی سواد کارکرد اقتصادی ندارد!
معاون سوادآموزی آموزش‌وپرورش استان اردبیل تأکید کرد: تا زمانی که مبادی بی‌سوادی مسدود نشود نمی‌توان بی‌سوادی را ریشه‌کن کرد.  دیوان اکبری‌فر دلیل فرار از تحصیل و کاهش رغبت به سوادآموزی را اینطور عنوان کرد که در افکار عمومی سواد کارکرد اقتصادی ندارد و در واقع جزو اولویت‌های برنامه‌ریزی زندگی قرار نمی‌گیرد. هر چند نباید از موج مدرک‌گرایی چشم پوشید اما حتی این موج نیز با تغییر مواجه بوده و خیل عظیم لیسانس و فوق‌لیسانس‌های بیکار از قدرت آن کاسته است. به گفته اکبری‌فر، برابر مصوبات آموزش‌وپرورش فردی که مدرک سوم ابتدایی نداشته باشد، بی‌سواد محسوب می‌شود. وی افزود: بعد از سوم ابتدایی، دوره انتقال برای اخذ مدرک ششم ابتدایی توسط سوادآموزی حمایت می‌شود و پس از آن فرد به حوزه آموزش متوسطه انتقال پیدا می‌کند.

میکاییل دیانی: انتخابات 92 از 2 حیث مورد توجه است، یکی شکل‌گیری جریان نومحافظه‌کار سیاسی ذیل هاشمی‌رفسنجانی و دیگری بازسازی و ایجاد یک روزنه برای حیات سیاسی اصلاح‌طلبی، اگرچه در این پازل بیش از آنکه اصلاح‌طلبان بردی کسب کنند به یک محمل اجتماعی برای نضج این نومحافظه‌کاری بدل شدند.
این جریان که خود را صاحب پایگاه اجتماعی و سبد آرای اختصاصی می‌دانست در آستانه انتخابات 92 بالاجبار گزینه خود برای انتخابات ریاست جمهوری را کنار گذاشت و زیر چتر نومحافظه‌کاری به حمایت از روحانی پرداخت که گزینه این جریان برای انتخابات بود.
این نومحافظه‌کاری که تحت نظر هاشمی شکل گرفته است، تنها یک دغدغه دارد و همه رفتارهایش معطوف به یک مساله است و آن «ماندن در قدرت» است، آن هم از مسیر عقل ابزاری. این جریان تکنوکرات هیچ دغدغه‌ فرافکنی و فراتکنیکی را اعم از دین و اخلاق در مناسبات تصمیم‌گیری خود به رسمیت نمی‌شناسد و در این بین آنان که هویت خود را زیر سوال بردند اصلاح‌طلبان بودند و حتی به آنها «رحم اجاره‌ای دولت» نیز لقب دادند. گام اول بازی سیاست برای نومحافظه‌کاری و اصلاح‌طلبی، تحقیر اصلاح‌طلبان بود. اما آنها گام دوم را در انتخابات اسفند 94 با جدیت بیشتری شروع کردند و جلسات شورای سیاست‌گذاری اصلاح‌طلبان از ماه‌ها پیش از انتخابات مجلس دهم شروع شد؛ اواسط دی‌ماه بخشی از جریان اصلاحات با بیان اینکه لیست مجزا به سرلیستی عارف خواهد داد تلاش داشت خود را از زیر پرچم این نومحافظه‌کاری خارج کند اما ورود افرادی چون کرباسچی، حسین مرعشی، عطریان‌فر و دیگران به صحنه نه تنها جدایی اصلاح‌طلبان را منتفی کرد، بلکه ضلع سومی را به این ائتلاف اضافه کرد که همانا طرفداران لاریجانی در مجلس شورای اسلامی بودند. اگرچه ائتلاف هیچگاه به رسیدن به «حداکثر مطلق خواسته‌ها»ی طرفین منجر نمی‌شود اما با این منطق اصلاح‌طلبان به «حداقل ممکن» خود نیز دست نیافتند و مجبور شدند به کسانی رأی دهند که گاه در برخی مواضع اختلاف 180 درجه‌ای با آنها داشتند.
پس از پایان انتخابات دوباره مرحله جدیدی از مانورهای سیاسی برای اصلاح‌طلبان شروع شده است، اگرچه آنها اقلیت صندلی‌های مجلس را کسب کرده‌اند اما رسانه‌های اصلاح‌طلبی و افراد آنها بر ریاست عارف اصرار دارند. شکوری‌راد، دبیر حزب اتحاد ملت می‌گوید «اصلاح‌طلبان از ریاست دکتر عارف در انتخابات مجلس حمایت می‌کنند». وی گفته با توجه به جلسه فراکسیون امید طبیعی است عارف رئیس مجلس شود. کواکبیان، دبیر مردم‌سالاری و از منتخبان لیست امید هم گفته «گزینه اصلاح‌طلبان برای ریاست مجلس دهم آقای دکتر عارف است». وی گفته «ما مسلما از عارف برای ریاست مجلس دهم حمایت می‌کنیم و تنها یک کاندیدا برای ریاست مجلس دهم در فراکسیون امید وجود دارد که آن هم عارف است». الیاس حضرتی نیز گفته «تلاش ما ریاست عارف در مجلس دهم است». عارف نیز تمام قد در میدان مبارزه برای ریاست مجلس ایستاده و می‌گوید «شخصا حق ندارم به خواست مردم بی‌توجهی کنم و مطمئنا براساس مطالبه اکثریت جامعه که به دنبال تغییر در مجلس بودند عمل می‌کنم، زیرا اگر بخواهیم به خواست مردم بی‌اعتنا باشیم آیندگان درباره ما داوری خوبی نخواهند کرد». عارف اعلام کرده «کسی که عقب‌نشینی می‌کند، اصلاح‌طلب نیست.» اگرچه وی خود در انتخابات سال 92 مجبور به عقب‌نشینی شد. در این بین همگام با آنها همه رسانه‌های موسوم به اصلاح‌طلبی بر ادامه ماندن عارف در رقابت بر سر ریاست مجلس اصرار دارند.
اما طرف دیگر ماجرا چندان علاقه‌مند به این مساله نیست، روزنامه‌ای که بیشتر آن را به‌عنوان روابط عمومی هاشمی می‌شناسند در جریانی مغایر باقی رسانه‌های اصلاح‌طلب هر روز از عقب‌نشینی اصلاح‌طلبان دم می‌زند و می‌خواهد به اصلاح‌طلبان بقبولاند که اصلاحات باید ریاست مجلس را کنار بگذارد و به ریاست شریک سیاسی روحانی-لاریجانی- قانع شود. این رسانه در شماره‌های پیش خود حتی در مطلب اصلی خود با تیترهای «عارف و لاریجانی پیش از آغاز مجلس تصمیم بگیرند»، «ریاست در صحن مجلس اشتباه بزرگ است» و... اصرار دارد پیش از انتخابات ریاست مجلس، عارف
ـ اگرچه به‌صورت محترمانه ـ به نفع لاریجانی کنار بکشد.
حال اصلاح‌طلبان در گام دوم خود از هر سو قدم بردارند دچار «تحقیر مضاعف» می‌شوند؛ از سویی اگر عارف تا آخرین مرحله پای نامزدی برای ریاست مجلس بایستد و در هنگامه رأی‌دهی مغلوب جریان اکثریت مجلس شود، تلاش‌های 2 ماهه آنها و شادی‌های رسانه‌ای که به بدنه منتقل کرده بودند از بین می‌رود و سرخوردگی شدید در بین بدنه اصلاح‌طلبان صورت می‌گیرد، در وجه دیگر این بازی اگر فشار نومحافظه‌کاران بر جریان اصلاح‌طلبی موثر شود و همچون خرداد 92 در خرداد 95 هم عارف کنار بکشد، گام دوم تبدیل به تحقیر مضاعف اصلاح‌طلبی می‌شود که این نیز به نوبه خود سرخوردگی بدنه را به همراه خواهد آورد.

همایش مدیریت مصرف آب در شهرستان پارسیان برگزار شد
 به گزارش روابط عمومی شرکت آب و فاضلاب روستایی استان هرمزگان، همایش بهره‌وری و مدیریت مصرف و راهکارهای صرفه‌جویی در مصرف آب شرب با حضور حجت‌الاسلام  میرزایی امام جمعه شهرستان پارسیان، آقای رادمهر فرماندار شهرستان پارسیان و دیگر مسؤولان ادارات، ائمه جمعه و جماعت، اعضای شورا‌های اسلامی، دهیاران، همچنین احمد شاکری معاون نظارت و بهره‌برداری آبفار هرمزگان، محمد رستمی رئیس حقوقی و امور قراردادها، حسن قاسم‌پور مدیر امور آب و فاضلاب روستایی پارسیان برگزار شد. حجت‌الاسلام میرزایی، امام جمعه پارسیان در این همایش گفت برای فرهنگسازی و رسیدن به الگوی مصرف صحیح باید از نهاد‌های مختلفی کمک گرفت؛ از جمله  آموزش‌وپرورش که نقش اساسی در فرهنگسازی دارد، سازمان تبلیغات اسلامی و  رسانه‌های  جمعی از جمله صدا و سیما و روزنامه‌ها هم می‌توانند برای الگوسازی و رسیدن به نقطه مطلوب در مصرف آب نقش تاثیرگذاری داشته باشند.  


ایرانسل منتظر آغاز عملیاتی شدن ترابردپذیری است
ایرانسل پس از پشت سر گذاشتن تمام مراحل راه‌اندازی طرح ترابردپذیری شماره‌های همراه، آماده اجرایی شدن این طرح از سوی سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی است.  به گزارش روابط عمومی ایرانسل، این اپراتور تمام مراحل راه‌اندازی طرح ترابردپذیری شماره‌های همراه را در شبکه خود در سراسر کشور با موفقیت به اتمام رسانده و منتظر انجام هماهنگی‌های لازم با سایر اپراتورهای تلفن همراه توسط سازمان تنظیم مقررات برای راه‌اندازی همزمان این طرح در کل شبکه و در سراسر کشور است.  ترابردپذیری شماره تلفن همراه فرآیندی است که مشترک تلفن همراه می‌تواند با حفظ شماره تلفن همراه خود، از یک خدمات‌دهنده تلفن همراه به خدمات‌دهنده دیگر کوچ کند. این فناوری قدمتی بیش از ۱۵ سال دارد و هم‌اکنون در بیش از 70 کشور دنیا به بهره‌برداری رسیده است.
 

سعید ملکی : بازخوانی تاریخ ایران عصر قاجار از اهمیت بسزایی برخوردار است؛ چرا که تعاملات و تقابلات ما با غربیان از این دوره آغاز شد. این واقعیتی قابل اثبات است. در واقع، اگرچه تا پیش از این و به عنوان مثال در دوره صفویه، ارتباطات و درگیری‌هایی میان ایرانیان و غربی‌ها (ازجمله پرتغالی‌ها و انگلیسی‌ها) وجود داشت؛ اما مواجهه ما با غرب که سرانجام به وابستگی ما به نظام سرمایه‌داری جهانی منتهی شد، از دوره قاجار آغاز گشت. از این پس بود که کشور ما بسیاری از تولیدات داخلی خود را کنار گذاشت و به تولیدکننده مواد خام-آن هم تنها موادی که غرب بدان نیاز داشت- بدل شد. یکی از مهم‌ترین این کالاها، «ابریشم» بود؛ همچنان که در ایران عصر قاجار، ابریشم از جمله اقلام صادراتی ایران به حساب می‌آمد.
همان‌طور که می‌دانیم، وابستگی ما به غرب به طور ویژه پس از جنگ‌های پیاپی با روس‌ها رقم خورد. شکست از این دولت که در آن زمان یکی از حرفه‌ای‌ترین ارتش‌های جهان را دارا بود- به‌رغم همه رشادت‌ها و مقاومت‌های مردان پارس و اعلامیه‌های جهاد علما- باعث شد قراردادهای «ترکمنچای» و «گلستان» میان ایران و روسیه منعقد شود. از جمله مفاد این
2 معاهده، امتیازات بازرگانی‌ای بود که طرف ایرانی به روس‌ها داد. براساس این امتیازات، ایران حق گمرکات خود را به حداقل ممکن تقلیل ‌داد و به‌علاوه بازرگانان این کشور آزادی عمل بیشتری در خاک ما ‌یافتند.(1)
آنگونه که تاریخ نشان می‌دهد بسیاری از قراردادهای این دوره «کامله‌الوداد» بودند. یعنی اعطای آن به یک کشور به منزله اعطای آن به دولت‌ها و کشورهای دیگر بود. بدین ترتیب ایران از اجناس و کالاهای خارجی که قیمت آنها به دلیل گستردگی تولید و گمرک ارزان بسیار کمتر از کالاهای داخلی بود، پر شد. این بود که بتدریج کالای ایرانی با مشکل فروش مواجه ‌شد.
دامنه نفوذ اقتصادی غرب بتدریج آنچنان گسترده شد که شاهان ایرانی که از درآمد گمرکات افتاده بودند، اقدام به فروش امتیازاتی دیگر به دولت‌های غربی کردند. یکی از این امتیازات که در پیوند میان استبداد داخلی و استعمار خارجی رقم خورد، قرارداد «رژی» یا «تنباکو» است. به موجب این قرارداد، تنباکوی ایران توسط یک کمپانی انگلیسی خریداری می‌شد. این قرارداد تجار و کشاورزان ایرانی را در مقابل کمپانی انگلیسی به حاشیه می‌برد و وابستگی بدنه اقتصادی ایران به غرب را رقم می‌زد.
بدین ترتیب زمانی که دشمن به چیزی جز انهدام کامل اقتصاد داخلی راضی نشده بود، نخستین مقاومت در برابر نفوذ اقتصادی غرب رقم خورد؛ «تحریم استعمال دخانیات». این ابتکار از اصفهان و توسط 2 برادر یعنی «آقا نجفی» و «حاج آقانورالله اصفهانی» شکل گرفت و بتدریج دامنه آن به شهرهای دیگر و حتی کاخ شاه[ناصرالدین‌] نیز رسید. بویژه آنکه پس از اعلام این ابتکار، عالم بزرگ شیعی یعنی مرحوم آیت‌الله‌العظمی حاج شیخ محمدحسن شیرازی، معروف به «میرزای شیرازی» رحمت‌الله‌علیه نیز از آن حمایت کرد و  فتوای مشهور تحریم استعمال دخانیات را صادر کرد. حتی تلاش‌های «ناصرالدین‌شاه» و برادرش «ظل‌السلطان» برای توقف این تحریم در اصفهان نیز نتیجه‌بخش نشد و تحریم دخانیات گسترش یافت.
حال جامعه ایران توانسته بود با یک تحریم، به طور همزمان به استبداد داخلی و استعمار خارجی ضربه بزند. مقابله آنچنان وسعت یافت که حکومت ترسید به انقلاب بینجامد؛ آنچنان که دربار ایران، استعمارگران را راضی کرد در ازای دریافت مبلغی به عنوان غرامت عطای این امتیاز را به لقای آن ببخشند.
فرهنگ تحریم کالاهای غربی در ایران، با این واقعه تاریخی آزمون خوبی را پس داد. این دو روحانی گرانقدر به مبارزه سلبی اکتفا نکردند و وارد فاز مبارزه ایجابی نیز شدند، آنان برای مقابله با فروش کالاهای خارجی در ایران، اقدام به پشتیبانی و تاسیس شرکت «اسلامیه» نمودند و در این راه سختی‌های بسیاری را متحمل شدند. این شرکت قرار بود به تولید البسه بپردازد. حتی انتخاب صنعت پوشاک نیز به نظر می‌رسد عامدانه بوده باشد. همان‌طور که می‌دانیم غرب در مسیر حرکت خود به سوی توسعه صنعتی و آنچه ما به عنوان انقلاب صنعتی می‌شناسیم، از صنعت پوشاک و البسه آغاز کرد. آنانی که به دنبال تولید بومی بودند نیز همین راه را برگزیدند.
در راه رسیدن به این هدف آنان مبارزه تبلیغاتی را نیز آغاز کردند. محور تبلیغات آن بود که نباید پوشاک خارجی را به تن کرد؛ زیرا زیان‌هایی دارد که مردم از آن آگاه نیستند. تلاش‌های آنان، اگرچه در کوتاه‌مدت موفقیت‌آمیز بود؛ اما به یک دلیل محکم نمی‌توانست در بلندمدت به نتیجه بینجامد. در آن زمان استبداد داخلی و استعمار خارجی به طور همزمان به مقابله با آنان برخاسته بودند. به نظر می‌رسد امروز که دولت اسلامی بر جامعه ایرانی حاکم است، شاید بهترین زمان برای تحقق آرزوها و آرمان‌های آقانجفی و حاج آقانورالله باشد زیرا در شرایط کنونی تنها یک دشمن روبه‌روی ما ایستاده و آن استعمارگرانی هستند که امروز در قامت امپریالیست آمده‌اند(2) و تلاش می‌کنند سیاست و اقتصاد کشورهای  جهان سوم را در ید قدرت خود نگه دارند. آنچه در راه رسیدن به این آرزو باید تحقق یابد یکی تقویت فرهنگ و الگوی مصرف صحیح است و دوم تبلیغ  استفاده از کالای داخلی و مبارزه فرهنگی در استفاده از کالای خارجی. امری که همتی مضاعف از سوی دولت را می‌طلبد. مشکل  عمده‌ای که  در حال حاضر وجود دارد این است که دولتی که بنای خود را برای توسعه کشور، بر تعامل با غرب نهاده، هرگز حاضر نخواهد شد مردم را به تحریم  کالای غربی ترغیب کند. در حالی که اولین لازمه پا گرفتن تولید داخلی، باور داشتن تولیدکننده داخلی و مصرف کالاهای ایرانی به جای مشابه خارجی است. یادمان باشد عِرق ملی و حس وطن‌دوستی تنها در صحنه نبرد نظامی معنا نمی‌یابد، بلکه در نبرد اقتصادی و دیپلماتیک نیز خود را نشان می‌دهد.
----------------------------------
پی‌نوشت
۱- متاسفانه امتیازات روس‌ها از ایران سبب شد بعدها برخی تجار ایرانی از دولت تزاری تابعیت روس اخذ کنند.
2- تفاوت  استعمارگر و امپریالیست این است که اولی با حضور در مستعمره به  غارت منابع آن اقدام می‌کند و در حالت دوم با یک دولت دست‌نشانده و وابسته اقدام به این امر می‌کند.