گروه سیاسی: دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا تیم ویژه‌ای در کاخ سفید تشکیل داده تا مقدمات خروج آمریکا از برجام را برای او فراهم کند. این تیم قرار است بهانه‌های لازم را برای دونالد ترامپ فراهم کند تا او با استناد به آنها ادعا کند ایران به تعهدات خود در برجام پایبند نبوده است.  این خبری بود که فارین‌پالیسی روز جمعه به وقت محلی منتشر کرد تا نشان دهد رئیس‌جمهور آمریکا نه تنها تمایلی به پذیرش و اجرای قواعد برجام ندارد بلکه به دنبال لغو این توافق هسته‌ای است.
به گزارش «وطن‌امروز»، این البته همه برنامه ترامپ برای بی‌اعتبار کردن برجام نیست. برنامه‌های ترامپ برای بی‌اعتبار کردن توافق هسته‌ای ایران و 1+5 شامل اقدامات و تمهیداتی که خلاف مفاد برجام می‌شود نیز هست. به عنوان مثال او با سران هر دو حزب آمریکا برای اعمال تحریم‌های شدیدتر علیه ایران به توافق رسیده است. بسته تحریمی S722 به دنبال آن است تا به بهانه‌ برنامه دفاع موشکی ایران و نیز مبارزه با تروریسم و حقوق بشر، بخش عمده‌ای از تحریم‌های برداشته شده در برجام را دوباره علیه ایران فعال کند.
اما آن چیزی که ترامپ در شرایط فعلی به دنبال آن است، ارسال یک پیام بزرگ به دنیا درباره ایران است. پیامی که می‌گوید برای رئیس‌جمهور جدید آمریکا برجام و تعهدات آن مبنای تعاملات دنیا با ایران نخواهد بود. او با اقدامات و اظهارات ضدبرجامی‌اش به دنبال ارسال این پیام به دنیاست که تجارت با ایران برای آنها بسیار پرریسک خواهد بود. رایزنی‌های ترامپ در اجلاس گروه 20 نیز همین را نشان می‌دهد. بسیاری از منابع خبری فاش کردند رئیس‌جمهور آمریکا در رایزنی‌هایش در اجلاس گروه 20 از سران 20 کشور دنیا خواسته است مراودات تجاری خود با ایران را از سر نگیرند. این خواسته ترامپ خلاف بند 29 برجام است که می‌گوید اعضای 1+5 نباید برای از سرگیری مراودات تجاری دنیا با ایران ایجاد مزاحمت کنند.
اما ماجرای رایزنی‌های ترامپ با سران 20 کشور دنیا برای اجتناب از مناسبات تجاری با ایران زمانی قابل تامل شده که کاخ سفید رسما این رایزنی‌های ترامپ را اعلام کرده است.  
روزنامه نیویورک‌تایمز با انتشار فیلمی، صریح‌ترین مورد نقض توافق هسته‌ای ایران و گروه 1+5 (برجام) توسط دولت آمریکا را مورد بررسی قرار داده است. این فیلم با اشاره به اینکه دولت آمریکا دوشنبه هفته گذشته پایبندی ایران به این توافق را مورد تایید قرار داده، می‌پرسد: «اما آیا خود دولت آمریکا به این توافق پایبند است؟» نیویورک‌تایمز در ادامه اظهارات «سارا سندرز»، سخنگوی کاخ سفید در نشست با خبرنگاران در تاریخ 19 تیرماه را پخش کرد. سخنگوی کاخ سفید می‌گوید: «رئیس‌جمهور هنگام رایزنی با سران ده‌ها کشور بر لزوم اتحاد کشورها برای قطع منابع مالی، سرزمینی و ایدئولوژیکی تروریست‌ها تأکید کرد. همچنین بر لزوم اجتناب از داشتن مراودات تجاری با کشورهایی که از تروریسم حمایت می‌کنند، بویژه ایران». راوی فیلم نیویورک‌تایمز این اظهارات سخنگوی کاخ سفید را اولین مورد از «اعتراف صریح» ایالات متحده آمریکا به عدم پایبندی به مفاد توافق هسته‌ای می‌داند.  این فیلم در ادامه تصویری از بند 29 متن «برجام» نشان می‌دهد که در آن نوشته شده است: «اتحادیه اروپایی و دولت‌های عضو و همچنین ایالات متحده، منطبق با قوانین خود از هرگونه سیاست با هدف خاص تأثیرگذاری خصمانه و مستقیم بر عادی‌سازی تجارت و روابط اقتصادی با ایران، در تعارض با تعهدات‌شان مبنی بر عدم اخلال در اجرای موفقیت‌آمیز برجام خودداری خواهند کرد». این موضوع در مصاحبه «محمدجواد ظریف» با «فرید زکریا»، تحلیلگر و مجری شبکه خبری «سی‌ان‌ان» هم مورد اشاره قرار می‌گیرد. ظریف در آن مصاحبه گفت: «کاخ سفید چند روز پیش اعلام کرد رئیس‌جمهور ترامپ از حضورش در هامبورگ برای اجلاس گروه 20 جهت منصرف کردن سران سایر کشورها از تجارت با ایران استفاده کرده است. این، نقض نه تنها روح، بلکه متن برجام است».  این موضوع، مورد اعتراض روسیه هم قرار گرفته است. فیلم نیویورک‌تایمز، در ادامه تصاویری از مصاحبه «سرگئی ریابکف» با خبرگزاری تسنیم پخش می‌کند. ریابکف می‌گوید: «در اینجا با وضعیتی مواجه هستیم که اقدام یا عدم اقدام آمریکا با جوهره این سند (توافق هسته‌ای) مغایرت دارد و به همین دلیل، با روح و متن برجام ناسازگار است». به اعتقاد کارشناسان، اقدام سخنگوی کاخ سفید می‌تواند در راستای اقدامات ترامپ برای بی‌اعتبار کردن برجام ارزیابی شود. اینکه سخنگوی کاخ سفید رسما اعلام می‌کند رئیس‌جمهور آمریکا در اجلاس گروه 20 از سران کشورها خواسته مراودات تجاری خود با ایران را از سر نگیرند، به معنای این است که ترامپ تعهدات برجامی را تحمل نمی‌کند.
چرا برجام به راحتی نقض می‌شود؟
«آمریکایی‌ها به لحاظ حقوقی خود را موظف و ملزم به اجرای برجام نمی‌دانند؛ در برجام راهکاری برای برخورد با تخلف تعریف نشد». این جملات را فؤاد ایزدی، کارشناس ارشد مسائل آمریکا و استاد دانشگاه تهران درباره انتشار پیش‌نویس تحریم‌های جدید آمریکا علیه ایران، موسوم به S722 گفته است. ایزدی به باشگاه خبرنگاران گفت: آمریکایی‌ها وقتی می‌بینند ایران برجام را اجرا و به تعهداتش عمل می‌کند دیگر دغدغه‌ای نسبت به بحث هسته‌ای ندارند و سراغ تحریم‌های جدید می‌روند. کارشناس مسائل آمریکا تصریح کرد: آمریکا می‌داند ایران 10 هزار کیلوگرم اورانیوم غنی‌شده را از کشور خارج کرده، در اراک بتن ریخته و به کارهایی که قرار بود براساس برجام انجام دهد،‌ پایبند بوده است، دیگر هیچ احساس نیازی نمی‌کند که برجام را اجرا کند و به تعهدات خود پایبند باشد چرا که برجام اصالتا براساس اعتماد به آمریکایی‌ها نوشته و توافق شده است. وی با اشاره به اینکه وقتی توافقی صورت می‌گیرد یا باید به طرف مقابل اعتماد کرد یا اینکه اصلا اعتمادی صورت نگیرد و در متن توافق راهکارهایی قرار گیرد تا هنگام مشاهده تخلف با طرف مقابل برخورد شود، افزود: در برجام راهکاری برای برخورد با تخلف وجود ندارد و از این جهت گزینه اول انتخاب و به آمریکایی‌ها اعتماد شده است. ایزدی تصریح کرد: از آنجا که اجرای برجام الزام حقوقی برای آمریکایی‌ها ندارد، آنان  به این سبک عمل می‌کنند و نه تنها برجام را اجرا نمی‌کنند بلکه تحریم‌های جدید علیه کشورمان هم وضع می‌کنند. وی با اشاره به اینکه دشمنی آمریکایی‌ها مربوط به انقلاب نیست و به سال‌های پیش از پیروزی انقلاب اسلامی و کودتای 28 مرداد سال 32 بازمی‌گردد، تاکید کرد: دشمنی آمریکایی‌ها با ایران دلایل و ریشه‌های مختلفی دارد. ایزدی با بیان اینکه به دلیل همین دشمنی‌هاست که آمریکایی‌ها سیاست خصمانه را با ما در پیش می‌گیرند، گفت: تا زمانی که آمریکایی‌ها برای تحریم‌های‌شان هزینه‌‌ای نپردازند، گمان می‌کنند می‌توانند سیاست‌های‌شان را ادامه دهند.  کارشناس مسائل آمریکا با اشاره به اینکه زمانی این تحریم‌ها متوقف می شود که برای عملکرد آمریکایی‌ها هزینه‌ای تعریف شود، خاطرنشان کرد: درباره این هزینه‌ها باید داخل کشور بحث شود و لیستی درباره حوزه‌ها و مواردی که موجب ناراحتی آمریکایی‌ها می‌شود تهیه شود تا همانطور که طرف مقابل با بدعهدی خود در برجام و وضع تحریم‌های جدید ما را ناراحت می‌کند، مقابله به مثل شود.

S722 در سنا به تعویق می‌افتد؟!
 رئیس کمیته امور خارجی و رهبر اکثریت مجلس نمایندگان آمریکا با انتشار بیانیه‌ای از توافق قانونگذاران این کشور بر سر طرح تحریم‌های ایران، روسیه و کره‌شمالی خبر دادند. به گزارش ایسنا به نقل از پایگاه اینترنتی مجلس نمایندگان آمریکا، اد رویس، رئیس کمیته امور خارجی و کوین مک‌کارتی، رهبر اکثریت جمهوری‌خواه در مجلس نمایندگان با انتشار بیانیه‌ای از توافق قانونگذاران بر سر طرح تحریم‌های روسیه، ایران و کره‌شمالی استقبال کردند. آنها در بیانیه خود در حمایت از این تحریم‌ها نوشتند: این سه کشور به دنبال تضعیف منافع آمریکا هستند. پس از تصویب طرح تحریمی ایران و روسیه در سنا، مجلس نمایندگان تحریم‌های کره‌شمالی را به تصویب رساند و قانونگذاران با همکاری اعضای سنا تصمیم گرفتند این طرح را تقویت کنند. مجلس نمایندگان در روزهای آینده این طرح را که روی این کشورها متمرکز است و آنها را برای اعمال خطرناک‌شان مسؤول می‌داند، به رای می‌گذارد. بر این اساس تغییرات اعمال شده در تحریم جدید ایران موسوم به S722 که با هماهنگی 2 حزب آمریکا و با در جریان قرار گرفتن سنا صورت گرفته است، شانس بالایی برای تصویب در مجلس نمایندگان آمریکا دارد. بر این اساس قرار است این طرح روز سه‌شنبه به وقت محلی در مجلس نمایندگان به رای گذاشته شود. اگرچه پیش‌تر سنا طرح اصلی را با 98 رای موافق تایید کرد اما این تغییرات اعمال شده باید مورد تایید سنا قرار بگیرد. با این حال نانسی پلوسی، رهبر حزب دموکرات در مجلس نمایندگان آمریکا ابراز نگرانی کرده ممکن است اضافه شدن کره‌شمالی به این طرح، فرآیند تصویب آن را در سنا به تعویق بیندازد. وی با انتشار بیانیه‌ای تاکید کرد: در حالی که ما از تحریم‌های شدیدتر علیه کره‌شمالی حمایت می‌کنیم و مجلس نمایندگان نیز آن را تصویب کرده است، من این نگرانی را دارم که اضافه کردن این کشور به طرح مذکور به جای تصویب تحریم‌های جداگانه علیه آن، باعث شود فرآیند تصویب در سنا به تعویق بیفتد.
 

در آستانه ماه ذی‌القعده و دهه کرامت، مراسم غبارروبی مضجع شریف ثامن‌الحجج، حضرت امام رضا علیه‌السلام صبح دیروز یکشنبه در فضایی معنوی با حضور رهبر حکیم انقلاب اسلامی برگزار شد. به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی دفتر مقام معظم رهبری، در طول مراسم، قاریان و مداحان اهل بیت عصمت و طهارت علیهم‌السلام با قرائت آیات نورانی قرآن و مدیحه‌سرایی به این آیین با شکوه معنویت و روحانیت خاصی بخشیدند.
 

کمتر از 2 هفته پس از سفر جلال طالبانی به تهران و رایزنی با مقامات تهران درباره همه‌پرسی استقلال اقلیم کردستان و ساعاتی پس از اینکه 2 حزب حاکم کردستان عراق برای بررسی موضع ایران در قبال همه‌پرسی استقلال تشکیل جلسه دادند، دبیر شورایعالی امنیت ملی کشورمان بار دیگر بر مخالفت ایران با تجزیه عراق تاکید کرد و رویکردهای تجزیه‌طلبانه در عراق را بستری برای طمع‌ورزی دشمنان این کشور و زمینه‌ساز ایجاد ناامنی و بی‌ثباتی در آینده این کشور دانست. به گزارش «وطن‌امروز» علی شمخانی در مقابل تجزیه‌طلبی، وحدت سرزمینی و یکپارچگی ملی در عراق را ضامن ثبات، امنیت و حفظ منافع همه اقوام و طوایف عراق عنوان کرد و پیروزی در برابر داعش را نمونه این وحدت و یکپارچگی ملت عراق دانست. براساس این گزارش، دریابان علی شمخانی، دبیر شورایعالی امنیت ملی روز گذشته (یکشنبه) در دیدار سرلشکر عرفان محمود عبدالغفور عبدالله‌الحیالی، وزیر دفاع عراق که به تهران سفر کرده است با تجلیل از ایستادگی حماسی مردم، ارتش و نیروهای مردمی عراق در برابر تهدیدات گروه‌های تروریستی گفت: در حالی که مقامات آمریکایی و ائتلاف ادعایی مقابله با تروریسم، بازپس‌گیری مناطق اشغال‌شده از سوی داعش را نیازمند نبردی ۷ ساله عنوان می‌کردند، دولت، ارتش و نیروهای مردمی عراق با حمایت مرجعیت دینی و با اتکا به توان و استعداد بومی خود توانستند در مدت کوتاهی سرزمین‌های اشغالی را آزاد و تروریست‌های تکفیری را به خاک مذلت بنشانند. عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام در ادامه به تحرکات مسعود بارزانی، رئیس اقلیم کردستان برای برگزاری همه‌پرسی استقلال این اقلیم از حکومت مرکزی عراق اشاره کرد. آنگونه که مقامات اقلیم کردستان می‌گویند قرار است همه‌پرسی استقلال این اقلیم مهرماه سال جاری برگزار شود. موضوع استقلال اقلیم کردستان در شرایطی مطرح می‌شود که کشورهای ایران، عراق و ترکیه تاکنون بارها مخالفت خود با این همه‌پرسی را اعلام کرده‌اند و آن را طرحی آمریکایی برای برهم زدن امنیت منطقه می‌دانند. دریابان شمخانی در ادامه سخنان خود بدون نام بردن از بارزانی‌ها و اقلیم کردستان، به خطر تجزیه‌طلبی در عراق نیز اشاره کرد. وی وحدت سرزمینی و یکپارچگی ملی در عراق را ضامن ثبات، امنیت و حفظ منافع همه اقوام و طوایف عراق دانست و تصریح کرد: رویکردهای تجزیه‌طلبانه می‌تواند بستری برای توسعه طمع‌ورزی دشمنان عراق و زمینه‌ساز ایجاد ناامنی و بی‌ثباتی در آینده این کشور باشد. نماینده مقام معظم رهبری در شورایعالی امنیت ملی عنوان داشت: دولت و ملت جمهوری اسلامی ایران همچون گذشته پشتیبان نیروهای مسلح عراق خواهند بود و در راستای استقرار کامل امنیت و آرامش در این کشور و محو کامل تهدیدات تروریستی در تمام عرصه‌های مورد نیاز از جمله بازسازی و توسعه شهرها همکاری خواهند داشت. وی با تاکید بر ضرورت افزایش اتحاد و همدلی کشورهای اسلامی و اتکا به آموزه‌ها و اشتراکات اصیل اسلامی خاطرنشان کرد امروز جهان اسلام در برابر تهدیدی تاریخی و خطرناک‌تر از فتنه تکفیری‌ها قرار گرفته و آن به حاشیه بردن مساله فلسطین و بزرگنمایی مسائل انحرافی به عنوان تهدید اول جهان اسلام  است. سرلشکر عرفان الحیالی، وزیر دفاع عراق نیز در این دیدار با قدردانی از پشتیبانی‌های بی‌دریغ دولت، ملت و نیروهای مسلح ایران از عراق در مبارزه با تروریسم و نقش تعیین‌کننده این حمایت‌ها در پیروزی ملت عراق در برابر داعش تاکید کرد: باتوجه به اهداف و منافع مشترک ایران و عراق تقویت ‌سازوکارهای گسترش همکاری‌ها در عرصه‌های مختلف ضروری است. وی افزود: ارتش عراق به صورت مستقل و متکی به تجربه‌های سال‌های اخیر خود با هرگونه تجاوز و اشغال خاک این کشور برخورد کرده و اجازه شکل‌گیری فتنه جدید و اقدامات غیرقانونی با هدف تجزیه عراق را نخواهد داد.
 

حسین قدیانی: اگر بخواهیم رفتار و گفتار خود را منطبق بر «تدبیر» کنیم، قطعا شاهد 2 محصول مبارک خواهیم بود؛ وحدت و خدمت! مدیر مدبر، نه بر طبل تفرقه و تقسیم و دوگانه‌سازی می‌کوبد، نه با ترجیح حرف بر عمل، مسبب به حاشیه‌ رفتن «کار» می‌شود! الحمدلله «تدبیر» اصلی‌ترین شعار رئیس‌جمهور محترم است و ما نیز با عنایت به همین مهم، در این متن، مثل همیشه سخنی از سر خیرخواهی با ایشان خواهیم داشت! جناب آقای روحانی اخیرا ضمن تأکید چند باره بر رأی و نظر آن دسته از مردم که در انتخابات، کمافی‌السابق ادوار، برای بار دوم به رئیس مستقر قوه مجریه اعتماد کردند، بیان داشتند: «در مسؤولیت‌های رده بالا، نوبت استفاده از 24 میلیونی است که به برنامه‌های اینجانب رأی داده‌اند»! هر چند قبل از این جمله، ایشان در سخنی درست، خود را رئیس‌جمهور همه مردم معرفی کردند لیکن باورم هست مشورت غلط و صدالبته به دور از تدبیری دارد به آقای روحانی داده می‌شود که هر از چندی، اولا 24 میلیون را از سایر مردم جدا و به قولی تافته جدابافته کنند و ثانیا برای تفسیر رأی این 24 میلیون، همه رقم تصویری ارائه کنند الا اقتصاد و معیشت! البته صرف‌نظر از مشورت نادرست، گمانم فضای سهم‌خواهی‌ها و سیاسی‌بازی‌ها نیز بی‌تأثیر در بعضی مواضع رئیس‌جمهور نیست! ما اما پافشاری بیش از حد بر چنین مواضعی را واقعا دور از «تدبیر» می‌دانیم! در همین دولت فعلی یعنی یازدهم، آیا آقای روحانی از مدیرانی استفاده کرده‌اند که در انتخابات 92 به سایر نامزدها رأی داده‌اند؟! قطعا نه!
پس هر چند هماهنگی مدیران رده‌بالا با برنامه‌های منتخب اکثریت را حق هر رئیس‌جمهوری می‌دانیم لیکن هم تفسیر غلط رأی مردم را خطا می‌پنداریم و هم جدا کردن این دسته از مردم را از سایر افراد جامعه! لذا معتقدیم هر گونه سخن که این ظن را در اذهان تقویت کند که تو گویی رئیس‌جمهور بیشتر متعلق به آن دسته از جمهور است که به او رأی داده‌اند، در درجه اول، ظلم به رئیس‌جمهور است! این حرف‌ها البته حرف الان ما نیست! من خودم، باری در تاریخ 24 آبان 1392 متنی نوشتم با عنوان «ملت تقسیم بر دو؟!» که در آن ضمن انتقاد از تسری مواضع ایام انتخابات به بعد از آن، از آقای روحانی خواستم در مقام عمل، رئیس‌جمهور همه باشند! 23 خرداد 1393 متن دیگری نوشتم با همان حال و هوا و فی‌الواقع در فضای همین متن فعلی: «باز هم ملت تقسیم بر دو!» پس خواستن خیر برای رئیس‌جمهور، در جناح منتقد، مسبوق به سابقه است! این کجا که به رئیس‌جمهور، مشورت بدهی که مدام میان رأی‌دهندگان به خود و دیگر مردم، خط‌کش بگذارد و این کجا که آقای روحانی را و دولت را و قوه مجریه را با حفظ حق انتخاب مدیر هماهنگ، دعوت کنی به خدمت به همه مردم؟! اینجا اما توجه به نکته‌ای، بسیار مهم است! جمعیت فعلی ایران، چقدر است؟! آیا آقای روحانی و دوستان مشاور، به این دقت کرده‌اند که محدود کردن رئیس‌جمهور مملکت، تنها به رأی‌دهندگانش، منجر به چه ظلم بزرگی در حق ایشان می‌شود؟! مگر نه آن است که ما علاوه بر 16 میلیون، مردمانی را هم داریم که بنا به هر دلیل، در انتخابات شرکت نکردند؟! بنابراین جداکردن ان‌شاءالله ناخواسته بیش از نیمی از مردم عزیز ایران، از رئیس‌جمهور، حتما مدبرانه نیست! و قطعا بر اساس شعار «تدبیر» نیست! وانگهی! 24 میلیون هموطن عزیزی که به آقای روحانی رأی داده‌اند، در بسیاری از خواسته‌ها و تمناها، هم‌نظر با الباقی مردم شریف ایران هستند! چیست مشکل اصل‌کاری این مردم؟! جز معیشت و اقتصاد؟! اشتباه بزرگ آنجاست که تصور کنیم معیشت و اقتصاد، تنها خواسته 16 میلیون از مردم ایران است! من حتم دارم از میان رأی‌دهندگان به آقای روحانی هم، این یادداشت، خواننده دارد! پس، از ایشان می‌پرسم: آیا جز این است که اغلب شما هموطنان خوب ما، به امید اوضاع بهتر معیشتی و وضع بهتر اقتصادی، فرصت مجدد به رئیس‌جمهور مستقر داده‌اید؟! پس وقتی قاطبه مردم و اکثریت قریب به اتفاق مردم، از یک معضل واحد رنج می‌برند، رئیس‌جمهور همه جمهور بودن رئیس‌جمهور، اهمیت مضاعف پیدا می‌کند! دقت شود! آقای روحانی 4 سال دیگر، دوباره قرار نیست در معرض رأی مردم قرار بگیرد که بعضی به ایشان مشورت‌های شاذ و به دور از خیرخواهی می‌دهند! من البته واقعا معتقدم اگر در 4 سال گذشته، کمتر شاهد دوگانه‌سازی‌ «رأی‌دهندگان به حسن روحانی» و «رأی‌ندهندگان به حسن روحانی» می‌بودیم، هرگز اینگونه نمی‌شد که رئیس‌جمهور مستقر 4 ساله، در قیاس با ادوار قبل انتخاباتی به همین سیاق، رقیب خود را رکورددار رأی بیشتر نامزد دوم ببیند و خود را رکورددار درصد رأی کمتر نامزد اول! با همه این تفاصیل، ما به‌رغم نظر بعضی مشاوران آقای روحانی، نیز به‌رغم نظر جماعت سهم‌خواه، رئیس‌جمهور را برای همه جمهور می‌خواهیم! و این خواسته را بسی منطبق‌تر با شعار «تدبیر» می‌دانیم! در نهایت، مشورتی به آقای روحانی بدهم! اگر خطاست که سیاست‌ورزی یک رئیس‌جمهور، ختم به موضع‌داشتن قشر برخوردار نسبت به او شود، این نیز خطاست که رئیس‌جمهور، با مشورت‌های غلط، دچار رفتار و گفتاری شود که قشر کمتر برخوردار را نسبت به خود زاویه‌دار کند! گذشته، چراغ راه آینده است آقای روحانی! والله ما برای شما «خیر» می‌خواهیم! والله ما از شما «خدمت به ملت» می‌خواهیم، نه مثل بعضی‌ها «سهم» و «صندلی»! این متن، گمانم عیار خوبی است تا حضرتعالی، دوست و دشمن را تمییز دهید! دوستانی که شما را برای جمهور می‌خواهند و دوست‌نماهایی که به اسم خواستن شما برای 24 میلیون، فی‌الواقع اما خودشان را می‌خواهند، نه حتی اکثریت رأی‌دهنده 96! هیهات! ما دولت شما را برخلاف سهم‌خواهان «رحم اجاره‌ای» نمی‌خواهیم، بلکه «بستری برای خدمت» می‌دانیم! موفق و مؤید باشید آقای روحانی!
 

محسن شهمیرزادی: اساسی‌ترین اصل در نوشتن قصه، تغییراتی است که برای شخصیت اصلی داستان رخ می‌دهد. در واقع داستان‌نویس وقایع و قصه‌ها را برای شخصیت اصلی می‌نویسد و سپس او را در مقابل
پیچ و خم حوادث و رویداد‌ها قرار می‌دهد تا به نقطه آخر برساند. «سیامک انصاری» یگانه عاقل داستان‌های مدیری این بار در لباس شیک و مایه‌داری «مهرداد پرهام» روایت شده است. روایتی که مدیری همواره در موضع خود بدون تغییر مانده است؛ شخصیت‌های داستان‌های مدیری همواره ثابتند و جبر محیط فقط تکانه‌هایی محدود به آنها می‌دهد. شیرفرهاد‌ها شیرفرهاد ماندند و بلوتوث‌ها تغییری نکردند. سیامک انصاری نیز همواره همان تنها عاقل داستان‌ها بود که هیچوقت درک نمی‌شد و همواره با انبوهی از «توده‌های جاهل» مواجه بود. مهرداد پرهام نیز بناست در دنیای مدرن زیست کند، دنیایی که مصیبت‌هایش از داخل خانه تا تمام دنیا یافت می‌شود. دنیایی که حتی اگر بخواهی هم نمی‌توانی خوب باشی، نمی‌توانی به دیگران کمک کنی و نمی‌توانی با دیگران زندگی کنی و بهترین چیز زیستن در خانه‌ای دور از آلاینده‌های شهری و انسانی است. هرچند در داستان مدیری این جبرگرایی استثنائاتی هم دارد و استثنای قصه ساعت 5 عصر، همان شخصیت تغییرناپذیر سیامک انصاری است که به قول پرستار بیمارستان، در هر شرایطی وظیفه خودش را انجام می‌دهد. در سریال‌های «مرد هزار چهره» و «دو هزار چهره» که شباهت‌های فراوانی به قصه سینمایی مدیری دارد، شخصیت اصلی داستان بی‌اختیار، تسلیم جبر بود و راه را مدام اشتباهی می‌رفت و خرابکاری به بار می‌آورد، اما سیامک انصاری اگرچه مانند قبل، چندان همه‌چی‌دان و عاقل در قبیله مجانین نیست، اما خودش تصمیم می‌گیرد که چه کاری انجام دهد، هرچند او اینچنین نمی‌خواهد و درگیر مشکلات ناخواسته می‌شود، اما همواره تلاش می‌کند تا انسان باشد و در رسیدن به هدف خود یعنی پرداخت قسط منزلش می‌کوشد.  کشمکش انصاری با دنیای مدرن ایرانی است. دنیایی که ساکنان بالاشهری هم شعور زندگی جمعی ندارند، رانندگانش ولو پشت ماشین شاسی‌بلند سگ گله حمل می‌کنند و از ادب و شعور بهره‌ای ندارند. از اساس مدیری هیچ ابایی از استهزا و تحقیر روشنفکری ایرانی ندارد. خارج‌رفته‌های قصه مدیری کم‌شعوران فرصت‌طلبی هستند که نه به فکر همسر خودند نه پدرشان. روشنفکران تنها ژستی بیش نیستند که آن را بر مزار دوست جوان خود نیز حفظ می‌کنند و عزا و عروسی‌شان در این ژست‌ها تغییری ایجاد نمی‌کند. طولی نمی‌کشد جدال بحران شهر مدرن ایرانی با سیامک انصاری در داستان آغاز شود. لوکیشن بکری در بالای شهر که آرامش میزانسن در اوج خود قرار دارد. مردی ثروتمند و لاکچری که همسرش برای تحصیل(!) به فرانسه رفته است، او با ورزش‌های هوازی و موسیقی لایت صبح خود را آغاز می‌کند و این فانتزی دقیقه‌ای دوام نمی‌آورد که از بانک به او تلفن می‌شود و گره اصلی داستان رقم می‌خورد. از 7 صبح تا 17 عصر فرصت است تا به بانکی در نزدیکی خود برسی. بعد از تلفن است که بحران‌ها یک به یک آغاز می‌شود، ضرباهنگی که مثل قطار آرام‌آرام اضطراب و گره و بحران‌ها را به داستان می‌افزاید و در اوج اضطراب نیز مدام بوق قطار را فشار می‌دهد و هیچ‌گاه داستان از ریتم نمی‌افتد. در این میان مدیری شخصیت داستان خود را به مشکلات زندگی آپارتمانی، بیمارستان، مترو، اعتیاد و تظاهرات صنفی و... دچار می‌کند و در این میان مرثیه‌خوان  بسیاری از مصائب فرهنگی و اجتماعی ایرانیان می‌شود.
مدیری در این داستان به مخاطب می‌باوراند اگر ثروتمند هم که باشی مشکلات جامعه گریبانت را خواهد گرفت. وکیل هم باشی بی‌قانونی به بحران می‌اندازدت و سرت به کار خودت هم باشد سیاست از تو سوءاستفاده خواهد کرد. در این شرایط همه به فکر خودشانند اما یگانه عاقل داستان تلاش دارد انسانیت خود را در این دنیای فردگرا حفظ کند. عاقلی که اگرچه جبر روزگار او را تغییر نمی‌دهد اما قهرمان نیز نیست. او سعی دارد زندگی سالمی داشته باشد و برایش تلاش می‌کند اما نمی‌تواند قهرمان جامعه خودش باشد، او تغییر نمی‌کند اما دیگران را نیز نمی‌تواند دچار تغییر کند. دنیای مدیری دنیای بی‌قهرمان است، رکودی است که همواره ادامه خواهد داشت و تنها باید «گلیم انسانیت خود را از آب بیرون بکشیم». در روایت مدیری همه مردم توده‌اند و بنابراین مخاطب نیز باید به جهالت خود بخندند. به قول یکی از اندیشمندان، مدیری نوعی سادیسم دارد، او خود و مخاطب را تا حد اعلا آزار می‌دهد تا هم بخندد و بخنداند و هم مصیبتی بر جامعه بخواند. مدیری شخصیت اول داستانش را در بدترین شرایط و بحران‌ها قرار می‌دهد و او را در مصیبت‌بار‌ترین فلاکت‌ها قرار می‌دهد و مخاطب را بابت این مصائب می‌خنداند. او مخاطب را آزار می‌دهد و کسی با حال خوش از ساعت 5 عصر بر نمی‌گردد. فیلم حتی اگر نخنداند، نباید آرامش  مخاطب عام را به هم بریزد، مخاطب یعنی همان قشر متوسطی که تا عصر در همین روزمرگی‌های عذاب‌آوری که مدیری نشان داد، زندگی می‌کند و می‌خواهد با دیدن فیلم نشاطی به او افزوده شود و حال در کنارش این رسالت فیلمساز است که چه مفهومی را به این مخاطب منتقل کند تا او را به سطوح بالاتری از فهم و عقلانیت بکشاند. اثر سینمایی مدیری خنده دارد اما خنده‌دار نیست. بی‌شک رکورد فروش اولیه آن به نام مدیری بازمی‌گردد نه اثر او. تجربه نشان داده است مردم در نخستین وهله می‌خواهند حلال بخندند و با حال خوش از سینما خارج شوند، وهله دوم پیامی است که در فیلم مطرح شده و در حال حاضر فیلم‌هایی که می‌خندانند مبتذل و فیلم‌هایی که نمی‌خندانند پرمفهومند و این همراهی  گیشه و خنده به نظر منجر به فروش متوسطی از ساعت 5 عصر می‌شود و بعید است رکورد «گشت2» و «نهنگ عنبر2» شکسته شود.
مدیری به‌رغم تلاشش برای بیان مسائل اجتماعی، در فیلمنامه دچار حفره‌های فراوانی است. شاید اگر او ذهن قصه‌پرداز الوند را فدای نام خود نمی‌کرد و اجازه می‌داد خشایار الوند تا انتها همراه او باشد، قصه پرپیمانه‌تری روایت می‌شد. تلفن بانک به هیچ وجه بهانه‌ای خوب برای شروع قصه و گیرافتادن در این ماجراهای عجیب و غریب نیست. بماند که چگونه می‌شود فردی متمدن، ساکن در اقدسیه و صاحب گوشی آیفون نمی‌تواند اقساط خود را به صورت آنلاین پرداخت کند، اما این جای سوال دارد که چگونه تاخیر یک روزه وام موجب می‌شود بانک منزل وی را پس بگیرد و مهم‌تر آنکه مگر اقساط وام ماهانه نیستند؟ چگونه فرض شخصیت اصلی با واقعیت یک ماه تفاوت داشت و معتقد بود مهلت پرداخت قسط من ماه دیگر است در حالی که قسط این ماه خود را نپرداخته؟ چگونه رئیس بانک دوست صمیمی فردی باشد و او مجبور است برای رسیدن به بانکی که تنها چند کیلومتر (از اقدسیه تا ولنجک) فاصله دارد به این بلاها دچار شود. اما هنر مدیری در کارگردانی خوش درخشیده است؛ نماهای بی‌‌عیب محمود کلاری در کنار میزانسن‌های کاملا معنادار و آمبیناس و جزئیات صوتی «ساعت 5 عصر» را در بالاترین درجه خود رسانده است. صحنه‌های شلوغ و کمیک که عمدتا بی‌کلام مخاطب را به خنده وا می‌دارد در کنار صداگذاری حرفه‌ای که فیلم را تکامل بخشیده و اصلاح رنگی معنادار که دقیقا مطابق با احوالات اول شخص داستان است، دست تسلیم منتقدان فرم مدیری را بالا می‌برد. نکته تحسین‌برانگیر در «ساعت 5 عصر» عدم بهره‌کشی از سلبریتی‌ها برای جلب نظر مخاطبان است. انگار مدیری برای رقیبانی که با «چهره» می‌فروشند، رجزخوانی کرده و به نظر می‌رسد تلاشش برای رکورد زدن فروش، کوششی باشد در تحقق عبارت «ماچند نفر، شما همه».
«ساعت 5 عصر» در برهوت بی‌معنایی و ابتذال سینمای ایران نعمتی است، نعمتی که اگر چه دیدنش خالی از لطف نیست و در گفت‌وگو‌های چهره به چهره نیز، آنهایی که اثر را دیده‌اند مانع تماشای «ساعت 5 عصر» نمی‌شوند، ولو آنچنان نیز در دیدن آن تشویق نکنند. اما ضروری است مخاطب جهانبینی مدیری را درک کند و آگاهانه بر صندلی سینما بنشیند تا بتواند حال و هوای نه چندان خوش خود را پس از بلند شدن، کنترل کرده و تغییر دهد.

محمدرضا عارف که این روزها به‌خاطر اظهارات عجیب پسرش درباره داشتن «ژن خوب از پدر و مادر» و تاثیر این ژن بر وضعیت دارایی‌های اقتصادی و کسب رانت‌های احتمالی، تحت فشار است، دیروز به اصولگرایان انتقاد کرد و گفت اصولگراها باید مانند اصلاح‌طلبان حقوق شهروندی مخالف خود را به رسمیت بشناسند. عارف که رئیس فراکسیون اصلاح‌طلبان در مجلس شورای اسلامی است، دیروز در دیدار با اعضای هیات‌رئیسه دبیرخانه دائمی  کنگره بین‌المللی حقوق شهروندی گفت: اینکه تاکنون که بیش از ۳۰ سال از انقلاب اسلامی می‌گذرد، هنوز حقوق شهروندی آنطور که بر آن تاکید شده، در جامعه پیاده نشده است، شاید یک دلیل آن باورمند نبودن دولتمردان ما در سال‌های گذشته به حقوق شهروندی باشد. عارف تدوین منشور حقوق شهروندی را از اقدامات ارزشمند دولت تدبیر و امید نام برد و بر ضرورت ضمانت اجرایی آن تاکید کرد و گفت: پایبندی به حقوق شهروندی یکی از اصول اصلی گفتمان اصلاح‌طلبی است که مهم‌ترین آن به رسمیت شناختن صدای مخالف است؛ امیدوارم جریان رقیب هم به این باور برسد که باید حقوق شهروندی مخالف خود را به رسمیت بشناسد. توصیه عارف به اصولگرایان مبنی بر رعایت حقوق شهروندی در حالی است که جریان متبوع وی پس از ارتکاب فتنه 88 فاقد بدیهی‌ترین استانداردها برای فعالیت مدنی در کشور تشخیص داده شده است و به‌خاطر دروغ بزرگ تقلب و نیز آشوبی که سال 88 در تهران ایجاد کردند، از محدوده فعالیت سیاسی در کشور اخراج شدند. حالا نماینده این جریان بی‌صلاحیت که سال 88 بی‌اعتقادی خود به رای و نظر مردم را نشان دادند و حالا در فضای سیاسی کشور وظیفه پادویی برای جریان‌های سیاسی را برعهده گرفته‌اند، جریان رقیب را به پذیرش حقوق شهروندی توصیه می‌کند. البته اظهارات محمدرضا عارف در حالی است که این روزها نام او به خاطر اظهارات پسرش در ماجرای ژن خوب روی زبان‌ها است. حمیدرضا عارف، پسر محمدرضا عارف در گفت‌وگویی که فیلم آن اوایل این هفته منتشر شد، درباره فعالیت‌های اقتصادی خود و امکاناتی که در این راستا به‌خاطر نام پدرش از آنها بهره برده، گفت اینها نتیجه استعداد ذاتی خود او و تاثیر ژن خوب پدر و مادرش است. واکنش‌های عمومی به این اظهارات حمیدرضا عارف، بسیار فراتر از انتظار بوده است. یکی از نویسندگان معروف در واکنش به این اظهارات حمیدرضا عارف به ماجرای مناظره انتخابات دوره یازدهم ریاست‌جمهوری و اظهارنظر عجیب عارف درباره یک معدن اشاره کرد. در جریان یکی از مناظره‌های انتخابات دوره یازدهم ریاست‌جمهوری، 8 عکس برای کاندیداها به نمایش گذاشته شد تا آنها توصیف خود از این عکس‌ها را ارائه کنند. یکی از این عکس‌ها مربوط به یک معدن رها شده در آمریکا بود اما توصیف اشتباه و عجیب محمدرضا عارف از این معدن باعث شد تا مدت‌ها این موضوع سوژه افکار عمومی شود. محمدرضا عارف این معدن را با یک جاذبه توریستی اشتباه گرفت و گفت: «این بیانگر یک دره‌ای است که در کشور ما بسیار فراوان است و جزو آثار بسیار زیبا و جاذب برای جذب توریست است که ما اشاره کردیم جذب توریست برای هر کشور جزو اولویت‌ها باید باشد؛ هم ارتقای فرهنگی و مبادلات فرهنگی و هم افزایش ثروت و هم ایجاد اشتغال». حالا اظهارات حمیدرضا عارف درباره به ارث بردن ژن خوب از پدرش، باعث شده نویسنده مزبور این ماجرا را به پسر عارف یادآوری کند. واکنش‌های منفی به اظهارات پسر معاون اول دولت اصلاحات به گونه‌ای بوده که برخی عوامل دولت اصلاحات را نگران و وادار به اظهارنظر کرد. در همین راستا محمدعلی ابطحی، رئیس دفتر رئیس دولت هفتم تلاش کرد مانع افزایش هزینه‌های این اظهارنظر برای جریان سیاسی متبوع خود شود. ابطحی در شبکه‌های اجتماعی نوشت: «با همه ارادتی که به دکتر عارف دارم، تعبیر پسرش درباره تاثیر ژن خوب در موفقیت‌های اقتصادی را اصلا قبول ندارم. هم بوی نژادپرستی می‌دهد، هم واقعیت این نیست. به خودش هم گفتم». همچنین در شبکه‌های اجتماعی بویژه توئیتر و تلگرام هشتگ ژن خوب داغ شد. کاربران زیادی این اظهارات پسر عارف را نشان‌دهنده تبختر و توهم آقازادگان اصلاح‌طلب ارزیابی کردند. برخی کاربران نیز با اشاره به ماجراهای دختر صفدر حسینی به این نکته اشاره کردند که عارضه مربوط به پسر محمدرضا عارف، در میان آقازادگان اصلاح‌طلب فراگیر است.

درگیری‌ها میان جوانان فلسطینی و نیروهای اشغالگر اسرائیلی در جنوب مسجدالاقصی و همچنین در قدس شرقی اشغالی شدت گرفته است. شاهدان عینی اعلام کردند که نیروهای اشغالگر از انواع جدیدی از بمب‌های صوتی آتش‌زا که کارآمدی بیشتری دارند، استفاده کرده و در مقابل جوانان فلسطینی به سمت آنها سنگ و بطری‌های شیشه‌ای خالی پرتاب می‌کنند. منابع فلسطینی اعلام کردند که اقدام نیروهای رژیم اشغالگر در استفاده از بمب‌های جدید به این معناست که رژیم صهیونیستی قصد آرام کردن اوضاع را نداشته و خواهان تشدید اوضاع است. در همین حال، درگیری‌های جدیدی در قدس شرقی یک روز بعد از جمعه خشم و در عین حال خونین صورت گرفت. طبق اعلام منابع فلسطینی، در درگیری‌های ادامه‌دار میان فلسطینی‌ها و نظامیان صهیونیست، روز شنبه 2 جوان فلسطینی کشته شدند. همزمان هلال‌احمر فلسطین اعلام کرد که در درگیری‌های روز شنبه، نیروهای هلال‌احمر به وضعیت ۱۴۱ مجروح در قدس، کفر قدوم، کوبر، قلندیا، العیزریه و ابودیس رسیدگی کردند. این درگیری‌ها پس از تصمیم مسؤولان رژیم صهیونیستی جهت نصب گیت‌هایی در ورودی‌های مسجدالاقصی صورت گرفته است. رژیم صهیونیستی که مدعی است مجریان عملیات استشهادی 14 جولای سلاح‌های خود را در صحن مسجدالاقصی پنهان کرده بودند، از 13 روز پیش در ورودی‌های این مکان مقدس مسلمانان گیت‌های امنیتی مستقر کرده است. این اقدام خشم فلسطینی‌ها را برانگیخته است و آنها در واکنشی اعتراضی، از یکشنبه گذشته از برگزاری نماز در صحن مسجدالاقصی خودداری کرده و این کار را در بیرون از آن انجام می‌دهند. با این حال، نخست‌وزیر این رژیم، روز گذشته تأکید کرد این وضعیت ادامه خواهد یافت و گیت‌های الکترونیکی برچیده نخواهد شد. همزمان صهیونیست‌ها محدودیت‌ها در اطراف مسجدالاقصی را تشدید کرده‌اند. پلیس اسرائیل، بامداد دیروز چندین دوربین مداربسته روبه‌روی باب‌الاسباط، یکی از دروازه‌های مسجدالاقصی نصب کرد.
فتوای خاخام اعظم علیه فلسطینیان
خاخام اعظم یهودیان شامگاه شنبه در جریان سخنرانی برای یهودیان مذهبی آنان را به قتل و کشتار فلسطینیان تشویق کرد. به گزارش رسانه‌های صهیونیستی، اسحاق یوسف تاکید کرد که فلسطینیانی هم که زخمی می‌شوند، باید به قتل برسند زیرا اگر دوباره به زندگی بازگردند برای یهودیان ایجاد مزاحمت کرده و آنان را به قتل می‌رسانند. این خاخام تندرو و نژادپرست اسرائیلی فلسطینیان بی‌سلاح و بی‌دفاع را «تروریست» خوانده و خواستار قتل و کشتار همه فلسطینیان شد.
نشست شورای امنیت درباره قدس
شورای امنیت سازمان ملل، امروز دوشنبه برای بررسی تحولات اخیر در قدس اشغالی تشکیل جلسه خواهد داد. سفیر سوئد در سازمان ملل اعلام کرد، مصر، سوئد و فرانسه خواستار برگزاری نشست فوق‌العاده شورای امنیت برای بررسی راه‌های کاهش درگیری در قدس شدند. وی گفت، برگزاری این جلسه با این هدف است که هرچه ‌سریع‌تر چگونگی پاسخگویی به درخواست‌ها جهت کاهش خشونت‌ها در قدس مورد بررسی قرار بگیرد. همچنین به دنبال تشدید تنش در شهر اشغالی قدس و مسجدالاقصی، اتحادیه عرب روز چهارشنبه نشستی فوق‌العاده را در این باره برگزار می‌کند. در این نشست وزرای خارجه کشورهای عضو به بررسی جنایت‌های اسرائیل در قدس اشغالی و تشدید تنش در مسجدالاقصی، تلاش برای تغییر ماهیت تاریخی قدس و اعمال محدودیت در انجام مناسک دینی در این مسجد مبارک از سوی رژیم صهیونیستی خواهند پرداخت. در همین راستا، احمد ابوالغیط، دبیرکل اتحادیه عرب هشدار داد، قدس خط قرمز ماست و نمی‌پذیریم که به احساسات مسلمانان در این‌باره توهین شود.
کتک خوردن خبرنگار روس از اسرائیلی‌ها
مجری شبکه راشاتودی در قدس اشغالی مورد حمله تفنگداران صهیونیست قرار گرفت. براین اساس، دانیا، خبرنگار راشاتودی در نزدیکی دروازه شیر در قدس مورد حمله نظامیان اسرائیلی قرار گرفت. وی در حال پخش گزارش مستقیم از درگیری بین نظامیان صهیونیست و فلسطینی‌های مشغول دعا و نیایش بود. تفنگداران اسرائیلی دانیا را هل دادند و  به کمرش ضربه زدند. به گفته وی، نظامیان فرقی بین مردم عادی و خبرنگار قائل نیستند و با همه به شکلی خشونت‌آمیز رفتار می‌کنند. چندین نفر هم در جریان پراکنده کردن  فلسطینیان بازداشت شدند.
 

اختلافات و درگیری ها بر سر انتخاب شهردار آینده تهران در جریان اصلاح‌طلب شدت گرفته و کمتر روزی است که رسانه‌های وابسته به این جریان، محل نزاع و درگیری اصلاح‌طلبان برای انتخاب شهردار آتی تهران نباشد. هر چند اصلاح‌طلبان در انتخابات شورای شهر تلاش کردند با استفاده ابزاری از محسن هاشمی و اذعان به این نکته که وی شهردار آتی تهران است، سهم قابل توجهی از پارلمان شهری را نصیب خود کنند اما پس از اعلام نتایج انتخابات، ورق برگشت و فشارهای اصلاح‌طلبان به محسن هاشمی باعث شد تا وی به‌طور رسمی از تصدی این پست انصراف دهد. به گزارش «وطن‌امروز»، این اقدام اصلاح‌طلبان و اختلافات جریان اصلاح‌طلب برای انتخاب شهردار باعث شد فائزه هاشمی به این موضوع واکنش نشان دهد و آن را فاجعه بخواند. او در گفت‌وگو با روزنامه دولتی ایران به عمق اختلافات اصلاح‌طلبان اشاره کرده و گفت: متأسفانه همه گروه‌ها اینگونه هستند، تا زمانی که رقیب و دشمن دارند اتحاد، همراهی و همکاری بهتر و موفقیت هم بیشتر است.
به محض اینکه احساس می‌کنیم پیروز شدیم و نیاز به هم نداریم مقابل هم قرار می‌گیریم.  وی افزود: الان این اتفاق افتاده و مثال آن شورای شهر است. خوشبختانه در فضای مجازی نیستم اما متاسفانه آنچه می‌شنوم واقعاً به نظر من فاجعه است؛ الفاظی که برخی اصلاح‌طلبان نثار هم می‌کنند، برای انتخاب شهردار، فهرست و... فاجعه است. این نشانه خوبی نیست.  دختر مرحوم هاشمی‌رفسنجانی با بیان اینکه بعد از انتخابات گفتم بستن فهرست اصلاحات در شورای شهر مناسب نبود، تصریح کرد: الان یک فضای مشابه بعد از دوم خرداد را می‌بینم. الان احساس می‌کنم همان فضا در حال تکرار است و بخش کوچکی از جریان اصلاح‌طلبی به نظر می‌آید می‌خواهند آن حرکت‌ها را شروع کنند که هشیاری مجموعه اصلاح‌طلبان می‌تواند آن را تدبیر کند و به مسیر درست هدایت شود.
 

مسعود فروغی- میکاییل دیانی:  پرویز امینی تحلیلگری است که سیاست را از منظر جامعه‌شناسی مورد نقد و بررسی قرار می‌دهد و این دید متفاوت خود باعث می‌شود دستاوردهای بدیعی از فضای سیاسی کشور حاصل آید. وی در هفته‌های پایانی انتخابات ریاست‌جمهوری به موضوع «رادیکالیسم در رفتار روحانی» اشاره کرده و آن را مسیری هزینه‌زا و پرخطر برای روحانی دانسته بود. به عقیده امینی نتایج رفتار رادیکالی، قدرت انتخاب‏گری کنشگر سیاسی را محدود می‌کند. گفت‌وگوی زیر بحثی است پیرامون رادیکالیسم، دلایل شکل‌گیری و نتایج و پیامدهای سیاسی آن برای اشخاص، گروه‌ها و جریان‌های سیاسی که در ادامه می‌خوانید.
***
  جناب آقای امینی! در روزهای پایانی ایام انتخابات تحلیل کوتاهی از رادیکالیسم در رفتار آقای روحانی منتشر کردید. از آنجا که تعریف واحد و مشخصی درباره مفهوم رادیکالیسم در علوم سیاسی وجود ندارد، ابتدا پیرامون چارچوب مفهومی رادیکالیسم صحبت کنیم.
درباره رادیکالیسم مساله اول این است که ادبیات موجود عمدتا محدود و آشفته است. برخی رادیکالیسم را تغییرات بنیادی معنی می‌کنند و برخی دیگر تعبیر به تغییرات سریع دارند، برخی هم رادیکالیسم را مساوی با تندروی و افراط‌گرایی می‌دانند. در نظام مفهومی رادیکالیسم را به 2 بخش شکل(روش) و محتوا تقسیم می‌کنیم تا متوجه شویم رادیکالیسم در چه حوزه‌ای ظهور و بروز دارد. برای اینکه ما یک سازمان مفهومی داشته باشیم و بعد وارد بحث شویم؛ این تقسیم‌بندی را مبنا قرار می‌دهیم.
هر محتوا یا نظری را ما اتخاذ کنیم تفکیکی بین نظر ما با دیگران پیدا می‌شود. گاهی این تفاوت  به شکل مخالفت با آن است و ما را در نقطه کاملا مقابل قرار می‌دهد و گاهی نیز مخالفت نیست، بلکه تفاوت از جنس شدت و ضعف در موضع است. مثلا راستگرایان به عدم مداخله دولت در اقتصاد تاکید دارند و چپگرایان بر دخالت دولت در اقتصاد باور دارند. این تفاوت، یک تفاوت آشکار است اما در بین خود راستگرایان یک طیف از نظرها وجود دارد که در محدوده این عدم مداخله شدت و ضعف در موضع وجود دارد. دولت‌های لیبرال و نئولیبرال و دولت رفاهی همگی بر عدم مداخله دولت تاکید دارند اما از لحاظ دامنه شدت و ضعف عدم مداخله تفاوت دارند. به همین ترتیب چپگرایان نیز در مداخله دولت یک طیف را تشکیل می‌دهند. در این مقوله «موضع حداکثری» یا «موضع حداقلی» نسبت به یک محتوا وجود دارد. درباره روش نیز همینطور است. گاهی ما با کسی مخالفیم ولی با اسلحه این مخالفت را اعمال می‌کنیم و گاهی این مخالفت را  با مراجعه به صندوق رای نشان می‌دهیم. در واقع نقطه ظهور و بروز رادیکالیسم در روش و محتوا جایی است که در آن روش یا در آن محتوا ما نقطه حداکثری طیف در آن دیدگاه‌ها باشیم. بنابراین موضع حداکثری در محتوا و روش یک پایه مفهومی در رادیکالیسم است. اما هر موضع حداکثری لزوما به معنای رادیکالیسم نیست. آنچه که دارای بار منفی به لحاظ ارزشی باشد در چارچوب رادیکالیسم قرار می‌گیرد. مثلا موضع حداکثری در عدالت‌خواهی به معنای رادیکالیسم نیست. یا مثلا انقلاب‌ که یک موضع حداکثری در تغییر و تحولات اجتماعی است نیز به رادیکالیسم ترجمه نمی‌شود، چرا که انقلاب‌ دارای بار ارزشی مثبت در جامعه خود است.
پس رادیکالیسم برمبنای 2 مساله است؛ اول موضع حداکثری در «محتوا» و «روش داشتن» و دوم «وجود ارزیابی منفی از این حداکثرگرایی». بنابراین به تناسب اینکه چه کسی ارزیابی‌کننده محتوا باشد، می‌تواند عنوان رادیکالیسم جابه‌جا شود.
  می‌توان اینگونه تلقی کرد که رادیکالیسم امری نسبی است؟
بله! در عمده موارد رادیکالیسم مفهوم مطلقی نیست و پیش‌فرض‌ها و ارزش‌های مجموعه‌ها و افراد در آن موثر است. مثلا وقتی غربی‌ها فضای داخلی ایران را با  برچسب رادیکالیسم یا  میانه‌رو تقسیم می‌کنند، یا موضعی که درباره حزب‌الله لبنان یا حماس دارند، در نسبت نزدیکی یا دوری به خودشان است؛ هرقدر از آنها دور باشید، رادیکال معرفی می‌شوید، برای همین آنها امام(ره) را رادیکال و تندرو خطاب می‌کنند چون در نسبت واگرایی کامل با اصول و ارزش‌های آنها قرار دارد. در فضای داخلی هم می‌توان دید که جریانی مثل دوم خردادی‌ها جریانی مثل پایداری را رادیکال می‌دانند و برعکس؛ اینجا به اصطلاح  مفهوم رادیکالیسم بین‌الاذهانی نیست. مساله مهم زمانی است که این مفهوم در محتوا و روش دارای حالت «بین‌الاذهانی» است، اصطلاحا «Intersubjective» است، یعنی فضای بزرگ‌تری موضع رادیکالیسم را درمورد خاصی قبول می‌کنند، به‌عنوان مثال در عرصه جهانی یک جمع‌بندی فراگیر و مشترک درباره رادیکالیسم داعش عمومیت یافته است، یا درباره سازمان منافقین یک ارزیابی عمومی در ایران وجود دارد که اینها گروهی رادیکالند.
  درباره شخص آقای روحانی چطور؟
اهمیت بحث رادیکالیسم درباره آقای روحانی در این است که در انتخابات و فضای بعد از آن یک فضای بین‌الاذهانی درباره وجود رادیکالیسم در رفتار او شکل گرفت. تلقی عمومی این است که مسیر آقای روحانی یک مسیر رادیکال است، یعنی یک موضع حداکثری در روش و محتوا و ارزیابی منفی نسبت به آن موضع حداکثری وجود دارد که بین‌الاذهانی هم هست، یعنی از اصولگرایان تا آقایان حجاریان، عبدی و الیاس حضرتی و تا روزنامه شرق و حتی کرباسچی راجع به مسیر رادیکال روحانی حرف می‌زنند، این نشان‌دهنده یک فضای بین‌الاذهانی است.
  زمینه‌های ظهور و بروز رادیکالیسم در روحانی چیست؟
رادیکالیسم در آقای روحانی علل گوناگونی دارد. ابعاد شخصیتی و روانشناختی بخشی از علل رادیکالیسم در وی است. شخصیت آقای روحانی یک «تفرعنی» دارد و این تفرعن او را به سمت این مواضع سوق می‌دهد، بنابراین آقای روحانی شخصیتی دارد که مخالفت با خودش یا عدم توافق با خودش را نمی‌تواند بپذیرید. این مسیری که ایشان با منتقدان در طول دولت یازدهم داشت، چه در محتوا و چه در روش یک رادیکالیسم بود که از درون شخصیت فرد بیرون می‌آید.
مساله دوم شرایط روانشناختی پیروزی بعد از انتخابات است که احساس می‌کند باید هماوردی دوران انتخابات را ادامه دهد و از موضع قدرت با رقیب برخورد کند. مساله سوم این است که رفتار رادیکال برای روحانی در طول انتخابات یک بدنه اجتماعی ایجاد کرده که عمدتا هم از طریق فضای مجازی درک می‌شود، این موجب می‌شود روحانی برای اینکه بدنه احساس عقب‌نشینی در وی نکند، از آن موضع عقب نیاید و می‌بینیم مواضع رادیکالی که روحانی بعد از انتخابات اتخاذ می‌کند در آن بدنه برایش حس قهرمانی ایجاد می‌کند. شما نگاه کنید پیش از انتخابات ایشان آن موضع رادیکال و غیرمنصفانه را درباره جمهوری اسلامی گرفت که «در طول 38 سال فقط اعدام و زندان بلد بودند» یا اینکه «می‌خواهند در پیاده‌رو‌ها دیوار بکشند» که این گزاره‌ها با تشویق جریان رادیکال همراه بود یا این موضع اخیرشان درباره سپاه که حتی حاضر نبود اسم سپاه را بیاورد و گفت «آنها» که موشک زدند. موضع رادیکال روحانی درباره سپاه، آنقدر حداکثری شد که به جای ترساندن داعش از سپاه، فلش را سمت سپاه برگرداند و مردم را از سپاه ترساند. این رادیکالیسم در روحانی آنقدر شدت گرفته است که حتی جایی که امنیت مردم مساله است هم ظهور و بروز دارد و موضعی می‌گیرد که امنیت را خدشه‌دار می‌کند و علیه نهادی موضع می‌گیرد که برای مردم نماد تأمین امنیت است. امنیت یک کشور برای لیبرال‌ترین حکومت‌ها هم خط قرمز است اما رادیکالیسم روحانی باعث شد از این خط قرمز هم عبور کند.
یکی از دلایل دیگر این است که روحانی احساس می‌کند موضع رادیکال برای او یک تجربه موفق محسوب می‌شود، چون انتخاباتی را که در معرض شکست بود پیروز شد، حالا همان مسیر را ادامه می‌دهد، چون فکر می‌کند با رادیکالیسم به قهرمان آن بدنه تبدیل می‌شود!
یکی دیگر از دلایل تداوم رادیکالیسم این هست که روحانی احساس می‌کند در رادیکالیسم مزیت‌هایی دارد که محدودیت‌های او در حوزه اقتصاد و معیشت مردم را پوشش می‌دهد و می‌تواند این مسائل را از دغدغه کانونی اجتماع خارج کند. تجربه‌ای که در انتخابات هم داشت و فضای انتخابات را  با رادیکالیسم تغییر داد.
  یک مسأله‌ای اینجا وجود دارد، این رادیکالیسم تا کجا می‌تواند ادامه یابد؟!
البته قطع نظر از علل تداوم رادیکالیسم که از منظر روحانی بیان شد، رادیکالیسم قابل تداوم نیست و همین پاشنه آشیل رادیکالیسم است. به دلیل اینکه موضع حداکثری نمی‌تواند متکی بر واقعیات باشد و در ذهنیت اجتماعی آن موضع حداکثری، دارای پایگاه اقلیت اجتماعی است. همین اقلیت بودن در ذهنیت اجتماعی و واقعیت باعث فروپاشی آن می‌شود. رادیکالیسم به همین دلیل تاریخ مصرف دارد و در کوتاه‌مدت جواب می‌دهد و امکان استمرار یک موضع حداکثری برای میان‌مدت و بلندمدت وجود ندارد.
تجربه ما در دوم خرداد همین است. جناحی که در موضع رادیکالیسم بود، تغییرات بنیادی و ایدئولوژیک را تقاضا داشت و اعلام می‌کردند اگر به خواسته‌شان توجه نکنند از حاکمیت خارج می‌شوند و حکومت باید دربست در اختیارشان  باشد؛ فرجام این رادیکالیسم در انتخابات شوراهای سال 81 دیده شد. با وجود عدم نظارت شورای نگهبان، این جریان 2 باخت داشت؛ یکی اینکه مشارکت به پایین‌ترین سطح ممکن رسید. کل آرای شرکت‌کنندگان در تهران حدود 500 هزار و خورده‌ای شد و به حدود یک‌سوم دوره قبل رسید. همچنین نفر اول این فهرست(تاجزاده) حدود 60 هزار رای در کلانشهر تهران آورد! چون آن رادیکالیسم قابل تداوم نبود، مسیر تغییرات در سیاست شکل گرفت و بعد از آن انتخابات مجلس هفتم بود که با وجود تحصن این جریان کسی برای حمایت آنها به پارلمان نیامد و 10 سال این جریان بازنده مطلق در همه انتخابات‌ها شد. در حال حاضر هم بخشی از کسانی که به آقای روحانی درباره رادیکالیسم اعتراض می‌کنند مثل آقای حجاریان خودشان رادیکال‌های سابق هستند و این تجربه را دارند که رادیکالیسم پایدار نیست.
  نکته‌ای را من از حرف شما می‌فهمم؛ اینکه رادیکالیسم برابر «واقعیت» و «عقلانیت» قرار می‌گیرد، درست است؟
بله! در رادیکالیسم یک موضع حداکثری از یک اقلیت را شاهد هستیم. مثلا این گزاره «۳۸ سال اعدام و زندان» یا «دیوار کشیدن در پیاده‌روها» هیچ‌کدام واقعیت ندارد. گزاره‌های صادقانه‌ای نیست که شاید در فضای ازدحام و هیجانی انتخاباتی و ناکارآمدی طرف مقابل کارکردهایی داشته باشد اما در فضای منطقی مثلا امروز که چند ماه از انتخابات گذشته همه می‌دانند غیرصحیح است. بحث دوم تقابل رادیکالیسم با عقلانیت است، چون یکی از ریشه‌های رفتار رادیکالی غریزه‏گرایی است. تصمیمات سیاسی غریزی که بخشی هم مرحوم هاشمی گرفتار این مساله بود و آقای روحانی هم گرفتار همین مساله است. تقابلی که از طرف ایشان با سپاه صورت گرفت منطق عقلانی ندارد. آن نفرت از سپاه صورت غریزی رفتار او است که درباره حمله موشکی حتی حاضر نشد اسم سپاه را بیاورد. رفتارش برابر شهید چمران و واکنش شهید چمران در سال 60 در همین پازل می‌گنجد. شهید چمران از منطق واقع‌گرایی و عقلانیت به بحث ورود می‌کند. از منظر واقع‌گرایی با مثال زدن از شهید صیادشیرازی که می‌گوید از نظر تقوا خیلی بالاتر از بسیاری از افراد حاضر در مجلس است خطاب به روحانی می‌گوید: حکمی که تو می‌دهی غیرواقعی است. در ادامه می‌گوید: حتی اگر ۱۰ درصد هم ضدانقلاب باشند ما نمی‌توانیم همه را اعدام کنیم یا ارتش را منحل کنیم، چون از بین بردن همه به‌خاطر 10 درصد غیرعقلانی است. در همین دفاع اخیر سردار سلیمانی هم می‌بینیم که سردار سلیمانی از منطق عقلانیت برابر رادیکالیسم روحانی ایستاد. ایشان گفتند اگر خصومتی هست شخصی است پس شخص را مورد هدف قرار دهید اما زدن سپاه، یعنی از بین بردن امنیت مردم، پس عقلانی نیست به‌خاطر خصومت شخصی امنیت مردم را از بین ببرید!
  آیا جریان رقیب هم می‌تواند در تداوم یا توقف رادیکالیسم روحانی موثر باشد؟
مواجهه رادیکالی با رادیکالیسم، به تقویت و استمرار رادیکالیسم کمک می‌کند. وقتی برابر رادیکالیسم، با رادیکالیسم مواجهه داشته باشیم دیگر سستی عقلانی و ناواقع‌گرایی آن در معرض داوری مردم قرار نمی‌گیرد. دقیق و درست بودن رفتار چمران و سردار سلیمانی دقیقا اینجا بود که در مواجهه با رادیکالیسم روحانی، رفتار رادیکال نداشتند. در مواجهه رادیکالیسم در برابر رادیکالیسم دیگر واقعیت و عقلانیت محل ارزیابی نیست و دعوا در برابر دعواست.
  به نظر شما آقای روحانی در این موقعیت می‌تواند باقی بماند؟
رویکرد روحانی در پساانتخابات نیز ادامه این رادیکالیسم است اما به نظر نتواند و شرایط مانع چنین روندی شود. یعنی فشار موقعیت‌های اجتماعی و واقعیت‌های اجتماعی او را از این وضعیت خارج می‌کند، چون رادیکالیسم در میان‌مدت امکان تداوم ندارد. یعنی به‌تدریج این رادیکالیسم دچار واکنش‌های منفی پررنگ اجتماعی می‌شود. در بهترین حالت او تا چند ماه  بعد از انتخابات می‌تواند با رادیکالیسم ادامه دهد اما به محض فروکش کردن هیجانات او در موقعیت کار و عمل و حل مسائل کشور و مردم قرار می‌گیرد و اولویت‌های مردم موقعیت او را تغییر می‌دهد. جامعه ایران با تغییراتی که کرده است در شرایطی نیست که به رادیکالیسم روی خوش نشان دهد.  حتی در انتخابات هم مساله رادیکالیسم در حقیقت به ضرر آقای روحانی بود اما رقبایش نتوانستند به‌درستی از این اشتباه روحانی استفاده کنند. رادیکالیسم در انتخابات به نفع روحانی تمام شد اما نه به این دلیل که رادیکالیسم مثبت بود، چون بازیگر مقابل نتوانست از آن موقعیت استفاده کند.
  وقتی این رادیکالیسم فروکش کند، آیا روحانی به جایگاه قبل از رادیکالیسم بازمی‌گردد یا موضعش فعالانه‌تر یا منفعلانه‌تر می‌شود؟
رادیکالیسم می‌تواند موفقیت‌های کوتاه‌مدت ایجاد کند اما هزینه‌های درازمدت می‌سازد. وقتی رادیکالیسم انتخاب شما شد، این انتخاب دارای آثاری است که بازیگر سیاسی را به انتخاب‌های ناگزیر می‌کشاند. وضعیتی که اصلاح‌طلبان بعد از یک تجربه رادیکالیسم در دوم خرداد و در سال 88 داشتند. این رادیکالیسم در انتخاب‌های ناگزیر آنها مثل انتخاب روحانی، مثل قرار گرفتن پشت سر هاشمی‌رفسنجانی، ناطق‌نوری و علی لاریجانی که زمانی مخالفت با اینها معیار اصلاح‌طلبی بود و... موثر بوده  است. بنابراین رادیکالیسم به تدریج هزینه‌های خود را به روحانی تحمیل خواهد کرد. برای بررسی وضعیت آقای روحانی خوب است سبد رأی او را بررسی کنیم. سبد آرای آقای روحانی 3 صورت دارد؛ یک ایدئولوژیک است که بدنه اصلاح‌طلبان را شامل می‌شود. تعلق آنها به آقای روحانی مستقیم نیست برای همین اجتماعاتی که در دوره انتخابات شکل گرفت برتری از آن آقای رئیسی بود به خاطر اینکه آن تعلقات با آقای رئیسی تعلقات مستقیم بود ولی تعلقات ایدئولوژی که صرف آقای روحانی می‌شود تعلقات غیرمستقیم است. یعنی مقداری سست است. دوم، آرای اجتماعی که حاصل گفتمان‌هاست. آرای گفتمانی افراد از موضع منزلتی، هویتی یا منفعتی است. این آرا به‌واسطه دادن منزلت یا اشتراک هویت یا کسب منفعت سراغ فرد می‌آیند. لایه سوم لایه سیاست‌ورزانه است. وقتی 5-4 ماه بگذرد نخستین لایه‌ای که جدا می‌شود همان لایه سوم است که حدود 15 درصد است. لایه دوم آرا نیز ریزش‏هایی خواهد داشت. بنابراین آنچه در انتظار آقای روحانی است پایگاه اعتراضی بزرگ‌تری نسبت به دوره اول است. ما به فاصله یک سال از انتخابات این را می‌بینیم که من قبل از انتخابات هم این را گفتم. آقای روحانی در انتخابات با بروز رادیکالیسم از این نارضایتی عبور کرد اما مسائل و مشکلات اجتماعی در واقع حل نشد و وجود دارد. روحانی 2 راه دارد؛ یا تداوم رادیکالیسم که در لایه سوم و دوم آرای او بویژه اثر منفی دارد یا رادیکالیسم را تعدیل می‌کند که در آن بدنه ایدئولوژیک رادیکال مشکل پیدا می‌کند.  
  این رادیکالیسم آقای روحانی چگونه کنترل می‌شود؟
یکی واقعیت‌ها و واکنش‌های منفی جامعه است، دوم فاصله‌ای که بین رای‌دهندگان و روحانی شکل می‌گیرد و اجازه نمی‌دهد این رادیکالیسم ظهور پیدا کند. بنابراین به‌تدریج ما می‌توانیم انتظار داشته باشیم روحانی نتواند چنین رادیکالیسمی را اعمال کند و ادامه دهد.
  می‌شود این را تصور کرد که روحانی با موضعش از خط و چارچوب جمهوری اسلامی خارج شود؟
بستگی دارد، فرض ما این است که روحانی یک بازیگر خردمند است و وقتی ببیند  رادیکالیسم واکنش‌های منفی دارد یا زمینه‌های اجتماعی علیه او شکل می‌گیرد و منسجم می‌شود، می‌گوییم او ادامه نمی‌دهد. ما فرض می‌کنیم یک بازیگر خردمند است ولی ممکن است یک بازیگر خردمند نباشد. مسیری که مثلا احمدی‌نژاد در دولت دهم طی کرد. همین بیانیه اخیرش هم نشان‌دهنده همین مساله است. می‌گوید به‌خاطر این در مقابلش ایستاده‌اند که او در مجلس قضیه مرتضوی و فاضل لاریجانی را مطرح کرد، در حالی که یکی از رادیکال‌ترین کارهای احمدی‌نژاد آنجا بود. احمدی‌نژاد برای مخالفت با لاریجانی روش رادیکالی را انتخاب کرد؛ ضبط و تصویربرداری از ملاقات مرتضوی و فاضل لاریجانی و انتشار این فیلم در مجلس از سوی رئیس‌جمهور که رهبری در موردش گفتند «خلاف شرع»، «خلاف قانون» و «خلاف اخلاق» بود. این هزینه سنگینی بود که رادیکالیسم به بار آورد.
  خب! با مسیری که روحانی طی کرده آیا راهی هم غیر از رادیکالیسم هست؟ او که نمی‌تواند مطالبات اجتماعی را پاسخ دهد!
اصلا مشکل رادیکالیسم همین است که انتظاراتی را ایجاد می‌کند که واقعی نیست اما جامعه اینها را به عنوان واقعیت می‌پذیرد، مثلا قضاوتی که ایشان درخصوص برجام ایجاد کرد که آب خوردن هم وابسته به آن است، این جزو مواضع رادیکالیستی روحانی بود. انتظاراتی که اصلا واقعیت نداشت و نبود و نمی‌توانست این انتظار را پاسخ دهد یا نسبتی که ایشان با دولت قبلی برقرار کرد؛ اینکه مطلقاً دولت احمدی‌نژاد را نفی می‌کرد و می‌کند. این موضع حداکثری واقعیت ندارد. این خود یک رادیکالیسم است که بگویید در دولت قبلی هیچ نقطه مثبتی وجود نداشته است یا موضعی که آقای روحانی درباره دولت خاتمی و هاشمی گرفت که مثلا هیچ ضعفی نداشتند. روحانی انتظارات حداکثری ایجاد می‌کند ولی این انتظارات واقعی نیست که بتوان آن را برآورده کرد و نتیجه آن سرخوردگی است. مشکل امروز شکافی است که بین ذهنیت اجتماعی و واقعیت و ذهنیت آقای روحانی از واقعیت وجود دارد. اینکه ایشان قبل از عید می‌گفت همه وعده‌هایم را عمل کرده‌ام و شرمنده مردم نیستم یعنی از واقعیت‌ها دور است و همین‌ها هم رادیکالیستی بود.
  پیامد‌های رادیکالیسم برای روحانی چیست؟
مهم‌ترین پیامد برای روحانی یا هرکسی که دست به رادیکالیسم می‌زند محدود شدن است. فردی که رفتار رادیکالی از خود نشان می‌دهد انتخاب‌های ناگزیر دارد. انتخاب‌های فعالی ندارد و هر دو مسیر وی هم چه رادیکالیسم را کنار بگذارد، چه نه، منفی است؛ حالا یکی آثار منفی بیشتر و دیگری کمتر دارد.
  موضع اصلاح‌طلبان چیست، آنها نمی‌خواهند که رادیکالیسم روحانی ادامه پیدا کند تا بتوانند از نظام امتیاز بگیرند؟
طبق همان تجربه‌ای که در بحث گفتم آنها نتایج رادیکالیسم را مطلوب نمی‌دانند. آنها می‌خواستند از خاتمی عبور کنند حالا رسیده‌اند به هاشمی، ناطق و لاریجانی و روحانی! سرنوشت اصلاح‌طلبان به روحانی گره خورده است و نمی‌توانند از او جدا شوند و رادیکال بودن روحانی آنها را هم با خود می‌برد. آنها هزینه چسبندگی به روحانی را می‌دهند و از او سودی نمی‌برند. تعبیر خودم این بود که اصلاح‌طلبان در حکم آپاندیس روحانی‌اند اما دیدم اخیرا کسی از همین حامیان اصلاح‌طلب روحانی تعبیر کوله‌بر را به‌کار برد که این تعبیر هم جالب است. آن حداکثرگرایی اصلاح‌طلبان در خروج از حاکمیت آنها را رسانده به موقعیتی که روحانی برای‌شان «گاندی» و «نلسون ماندلا» است و نمی‌خواهند لااقل این موقعیت را از دست بدهند، چون تند شدن روحانی به معنای از دست دادن همین امکان حداقلی آنهاست. قبلا جایی گفته بودم که اصلاح‌طلبان در انسداد مضاعفند یعنی خودشان نمی‌توانند اقدامی کنند و در انسداد هستند و می‌خواهند کسی را انتخاب کنند که خود او نیز در انسداد است، این انسداد انتخاب ناگزیر آنها،  نتیجه رادیکالیسم گذشته‌شان است.