در شبی که بالاخره «رگ خواب»، «ماجرای نیمروز» و «ویلاییها» دیده شدند
رگ خواب انجمن منتقدان در دستان نعمتالله
حاشیههایی که جمشید مشایخی آفرید
گروه فرهنگ و هنر: یازدهمین جشن منتقدان و نویسندگان سینمای ایران با پیشتازی «رگ خواب»، «ماجرای نیمروز» و «ویلاییها» پرونده خود را بست. جشنی که با حواشی عجیب و غیرمنتظره روبهرو بود. به گزارش «وطن امروز»، شامگاه پنجشنبه 26 مرداد مرکز آفرینشهای کانون پرورش فکری کودکان، میزبان یازدهمین جشن منتقدان و نویسندگان سینمایی بود که علاوه بر اهدای جوایز برگزیدگان، بزرگداشت جمشید هاشمپور،گوهر خیراندیش، فرید مصطفوی، جمال امید و نکوداشت زندهیاد علی معلم برگزار شد. از جمله این اتفاقات و حواشی غیرمنتظره سخنرانی پرکنایه و خشمگینانه جمشید مشایخی درباره یکی از بازیگران قدیمی بدون نام بردن از او بود که با لحن اعتراضی همراه و به ترک سالن از جانب او منجر شد. اما در ادامه فاضلی، منتقد نیز در دفاع از مشایخی با نام بردن از «آقای بازیگر» اظهارات غیرمنتظرهای را مطرح کرد و در نهایت نوید محمدزاده در دفاع از عزتالله انتظامی سخن گفت.
جشن پر از تقدیر
در ابتدای مراسم کلیپی برای نکوداشت زندهیاد علی معلم پخش شد. این کلیپ حاوی تصاویری از مراسم تشییع علی معلم در خانه سینما و صحبتهای هنرمندان درباره این منتقد و تهیهکننده سینما بود. سپس با حضور جواد طوسی، رئیس شورای انجمن منتقدان و جعفر گودرزی، دبیر، هدایایی به آذر معماریان، همسر علی معلم اهدا شد. آذر معماریان با قرار گرفتن روی صحنه با صدایی لرزان و بغضآلود گفت: حدود ۲۵ سال است به واسطه علی معلم با منتقدان آشنا هستم و به قلم و عقیده و نگاهشان احترام میگذارم. در این مراسم همچنین بزرگداشت جمال امید با پخش کلیپی برای این صاحبنظر سینما برپا شد و در ادامه فریدون جیرانی و جواد طوسی از این مورخ و صاحبنظر سینما تقدیر کردند. فرید مصطفوی از فیلمنامهنویسان ایرانی نیز جزو افرادی بود که با حضور رخشان بنیاعتماد و مهرزاد دانش از وی تقدیر به عمل آمد. تقدیر از گوهر خیراندیش نیز بخش دیگری از این مراسم بود که با حضور تهمینه میلانی و کمند امیرسلیمانی برگزار شد. تهمینه میلانی با انتقاد از نحوه انتخاب نامزدهای جشن منتقدان و نویسندگان سینمایی گفت: ملاک انتخاب چه بوده است؟ چون فیلمهای اکران نشده در لیست بود ولی فیلم من نبود، چرا زنگ نزدید که من هم بیایم و فیلمم را به شما نشان دهم؟! خواهشمندم که منتقدان مستقل عمل کنند نه دولتی. (در ادامه فرزاد حسنی با دریافت یادداشتی در مراسم اعلام کرد فیلمهایی در این رقابت بودند که در جشنواره فیلم فجر نمایش داشتند. فیلم «ملی و هزار راه نرفتهاش» در جشنواره ملی فجر به نمایش درنیامده بود و فقط اخیرا در بازار جشنواره جهانی فجر به نمایش درآمد.) در ادامه کمند امیرسلیمانی نیز درباره گوهر خیراندیش گفت: اگر روزی از من سوال شود که میخواهی جای چه کسی باشی؟! میگویم گوهر خیراندیش. من روی پای ایشان بزرگ شدم. سپس گوهر خیراندیش با تشکر از کمند امیرسلیمانی و فرزندانش که از او مراقبت کردند، ادامه داد: در این چند سال که در دیار غربت بودم از همکاری دوستان و بچههایم تشکر میکنم. خیراندیش در پایان با یادی از جمشید اسماعیلخانی (همسرش)، روحش را در این مراسم حاضر دید. همچنین در بزرگداشت جمشید هاشمپور، سعید راد با حضور در جایگاه و پس از پخش کلیپی که خود جمشید هاشمپور در آن خاطراتی بیان میکرد از وی تقدیر به عمل آورد. جمشید هاشمپور نیز با تشکر از برپاکنندگان جشن گفت سعید راد او را تشویق کرده و گفته بوده که در آینده شما یکی از مهرههای حساس سینمای ایران میشوی. در ادامه مجری مراسم از همسر جمشید هاشمپور دعوت کرد تا روی صحنه حاضر شود و هاشمپور جایزهاش را به همسرش سپرد.
آشوب جمشید!
پس از پخش کلیپ، جمشید مشایخی که به سرعت در حال ترک سالن بود به دعوت فرزاد حسنی، مجری مراسم روی صحنه حاضر شد و انتقاد تندی به برگزاری این جشنواره کرد و سپس سالن را ترک کرد. جمشید مشایخی در سخنان غیرمنتظرهاش گفت: میخواهم «رُک» صحبت کنم و این را از علی معلم آموختهام. چرا در این مراسم فقط به یک نفر توجه شده است؟! اگر میدانستم برای منتقدان فقط یک هنرپیشه مطرح است که آن موقع جلوی شهربانو تنبک میزد(!)، سالها پیش این کار را رها کرده بودم. بقیه بازیگر نیستند؟ هیچ کدام زحمت نکشیدهاند؟ چرا شما اینها را نمیبینید؟ (مشایخی اشارهاش به کلیپی بود که در جشن پخش شده است). انتقاد جمشید مشایخی از عزتالله انتظامی موجب شد میهمان دیگری هم سهم خود را در این موضوع ادا کند؛ غلامعباس فاضلی در بخشی که روی صحنه حاضر شده بود در حمایت از صحبتهای جمشید مشایخی از توجه به یک بازیگر گفت: سالها پیش نقدی نوشتم درباره آقای بازیگر (عزتالله انتظامی) که بعد از گذشت چند روز تلفن منزلم زنگ خورد که آقای بازیگر پشت تلفن بودند. به من گفتند این نقدها را خواندهاند و اظهار داشتند که من یا سواد ندارم یا خانه سینما نرفتهام و اشاره داشتند که من تنها بیست و چند سال سن بیشتر ندارم. آقای بازیگر میگفتند گویا من تازه در کار نوشتن وارد شدهام و از کارهای مختلفشان برایم توضیح دادند. من نیز توضیح دادم که سی و چند سالم است و تحصیلکرده این رشته هستم و در ارتباط با موزه سینما هم گزارشهایی تهیه کردهام.
نوید محمدزاده: کاش بدانیم چه میگوییم
در بخش دیگری از جشن منتقدان و نویسندگان سینمای ایران، نوید محمدزاده که این بار برای اهدای جایزه بهترین بازیگر نقش مکمل زن روی صحنه حاضر شده بود با انتقاد از فاضلی که درباره عزتالله انتظامی به عنوان «آقای بازیگر» سخن گفته بود، اظهار داشت: هر شخصی یک اسمی دارد و نباید او را بچه سنگلج بنامیم. ما نمیتوانیم افتخار کنیم که نقدی بر او نوشتهایم. او 3 دهه درس به ما یاد داد. باید به او احترام بگذاریم و قرار نیست با بیاحترامی به تایید چیز دیگری بپردازیم. کاش بدانیم چه میگوییم. وی اظهار داشت: عذر میخواهم، نمیخواستم اینطور حرف بزنم ولی ای کاش بدانیم که چه میگوییم. همچنین بعد از اهدای دیپلم افتخار بهترین موسیقی با حضور کیوان ساکت به ستار اورکی برای فیلم «ویلاییها»، وی جایزهاش را به علی معلم تقدیم کرد و گفت: هر کدام از منتقدان ما یک سینما را حریف هستند. سهراب پورناظری نیز بعد از دریافت جایزه بهترین موسیقی متن برای «رگ خواب» بیان کرد که این اولین جایزه سینماییاش است و از حمید نعمتالله و همایون شجریان تشکر کرد.
حامد بهداد جایزه خود را به شهید حججی تقدیم کرد
بعد از اهدای جایزه بهترین بازیگر مرد به حامد بهداد برای فیلم «سد معبر»، او با اشاره به اینکه ما به فوت کیارستمی واکنش مناسبی نشان ندادیم، اظهار داشت: ما هنرمندان و آنهایی که دستی بر قلم دارند اعضای فعال جامعه هستیم. فکر میکنم آنطور که باید درباره درگذشت کیارستمی واکنش نشان ندادیم. چیزی که در قلب من مانند یک آشوب خودش را نشان میدهد وضعیت مردم ایران است. چطور بوعلی سینا را سرمایه و پشت قباله مادرمان ایران میدانیم اما کیارستمی را اینطور نمیدانیم. همچنین جای علی معلم هم بسیار خالی است. وی افزود: من مخالفتم را با هرگونه خشونت و جنگ اعلام میکنم. اگر وطنپرستی و برادرپرستی معصیت است من این معصیت را دارا هستم. نمیتوانم بیتفاوت از تصویر برادر زیبا و رعنایم محسن حججی بگذرم. از آن چشمهای زیبا و حس آرامشش نمیتوان گذشت. این لحظه معتبر را تقدیم میکنم به روح پرفتوح محسن حججی. همچنین در ادامه محسن دارسنج که در بخش بهترین چهرهپردازی برای «ماجرای نیمروز» جایزه گرفت، جایزهاش را به خانواده شهید محسن حججی تقدیم کرد و گفت: این شهیدان دشمن را از مرزهایمان صدها کیلومتر دور کردهاند تا ما اینجا بتوانیم این جشن را برگزار کنیم.
بالاخره حجازیفر را دیدند
هادی حجازیفر که جایزه بهترین بازیگر نقش مکمل را برای «ماجرای نیمروز» دریافت کرد با اشاره طنزواره به اینکه نوید محمدزاده با جوایز خود زندگی برای ما نگذاشته است، اظهار داشت: نوید جان ببخشید این دفعه من جایزه گرفتم. من تشکر میکنم از عوامل فیلم ماجرای نیمروز. این جایزه برایم بسیار ارزشمند است. او همچنین اظهار کرد: امیدوارم از این به بعد در بازیهایم پشیمانتان نکنم. کورش تهامی پس از دریافت جایزه دیپلم افتخار برای بازیگر نقش اول مرد «رگ خواب» گفت: باعث افتخار من است که جایزه را از داریوش مهرجویی میگیرم. این نخستین جایزه سینمایی من است و آن را به همسرم تقدیم میکنم که وقتی من ناامید بودم به من امید هدیه میداد. در ادامه یوسفینژاد، کارگردان «خانه» که جایزه خلاقیت و استعداد درخشان ویژه فیلمسازان اول را به طور مشترک با کارگردان «ویلاییها» دریافت کرد، در سخنانی گفت: این جایزه را تقدیم میکنم به کسانی که پشت درها قرار دارند و با استعداد هستند ولی نمیتوانند شکوفا شوند. منوچهر شاهسواری، مدیرعامل خانه سینما با قرار گرفتن در جایگاه در واکنش به صحبتهای نوید محمدزاده و حامد بهداد بیان کرد: این دو جوان به نسل ما احترام و دلبستگی و عاشقی یاد میدهند. وای بر ما نسلی که تنفر میپراکنیم. چگونه میشود که از دل این نسل امثال حامد و نوید پیدا میشوند؟! ما باید از آنها درس بگیریم، درود میفرستم به عباس کیارستمی و عزتالله انتظامی.
«ماجرای نیمروز»، «رگ خواب» و «ویلاییها» جوایز را درو کردند
در این جشنواره دیپلم افتخار بهترین موسیقی متن با حضور کیوان ساکت تعلق گرفت به ستار اورکی برای فیلم «ویلاییها» و همچنین جایزه بهترین موسیقی به سهراب پورناظری برای فیلم «رگ خواب» اهدا شد. جایزه بهترین طراحی صحنه و لباس با حضور رضا درستکار به بهزاد جعفریطادی برای فیلم «ماجرای نیمروز» تعلق گرفت. دیپلم افتخار بهترین چهرهپردازی با حضور چنگیز جلیلوند به ایمان امیدواری برای فیلم «خفهگی» اهدا شد و سپس جایزه بهترین چهرهپردازی به محسن دارسنج برای فیلم «ماجرای نیمروز» تعلق گرفت. در ادامه جشن، دیپلم افتخار بهترین تدوین با حضور سیامک شایقی و صلحجو به سجاد پهلوانزاده برای فیلم «ماجرای نیمروز» اهدا شد. همچنین بهترین تدوین به بهرام دهقانی برای فیلم «خفهگی» و «نگار» اهدا شد. در ادامه، جایزه بهترین بازیگر نقش مکمل مرد با حضور شاهین امین و مجید مظفری به هادی حجازیفر برای فیلم «ماجرای نیمروز» اهدا شد. دیپلم افتخار نقش اول مرد با حضور داریوش مهرجویی و کامران ملکی به کورش تهامی اهدا شد و سپس جایزه بهترین بازیگر نقش اول مرد به حامد بهداد برای فیلم «سد معبر» تعلق گرفت. جایزه بهترین فیلمبرداری با حضور علیرضا زرین دست و غلامعباس فاضلی و ماهچهره خلیلی به مسعود سلامی برای فیلم «خفگی» اهدا شد. جایزه خلاقیت و استعداد درخشان ویژه فیلمسازان اول با حضور هوشنگ گلمکانی، سامان مقدم و فاطمه گودرزی توأمان به منیر قیدی برای فیلم «ویلاییها» و اصغر یوسفینژاد برای «خانه» (ائو) اهدا شد. جایزه بهترین بازیگر زن نقش مکمل با حضور نوید محمدزاده، مسعود رایگان و علی علایی به طناز طباطبایی برای فیلم «ویلاییها» تعلق گرفت. دیپلم افتخار بهترین بازیگر نقش زن هم به ثریا قاسمی برای فیلم «ویلاییها» اهدا شد و منیر قیدی به نمایندگی از ثریا قاسمی این جایزه را دریافت کرد. جایزه بهترین بازیگر نقش اول را نیز لیلا حاتمی برای فیلم «رگ خواب» دریافت کرد که در مراسم حاضر نبود و نمایندهاش جایزهاش را دریافت کرد. (لیلا حاتمی این روزها در کانادا به سر میبرد.) تندیس بهترین فیلمنامه هم به معصومه بیات برای فیلم «رگ خواب» اهدا شد. تندیس بهترین فیلم با حضور جهانگیر کوثری، جواد طوسی، جعفر گودرزی، قائممقامی و منوچهر شاهسواری به حمید نعمتالله برای فیلم سینمایی «رگ خواب» اهدا شد. دیپلم افتخار بهترین کارگردانی با حضور بنیاعتماد، محسن امیریوسفی و جعفر پناهی به محمدحسین مهدویان برای فیلم «ماجرای نیمروز» و تندیس بهترین کارگردانی به حمید نعمتالله برای فیلم «رگ خواب» اهدا شد. از میهمانان حاضر در این مراسم میتوان از نادر مشایخی، پرویز پورحسینی، جواد طوسی، حبیب اسماعیلی، الهام پاوهنژاد، ناصر هاشمی، هستی مهدویفر، نسیم ادبی، فرزاد موتمن، بهرام افشاری، امید معلم،کمند امیرسلیمانی، حمید فرخنژاد، لیلا بلوکات، زهرا داوودنژاد، علیرضا داوودنژاد، رضا داوودنژاد، ماهچهره خلیلی، سیدمحمود رضوی، طهماسب صلحجو، خشایار اعتمادی، غلامرضا موسوی، الناز شاکردوست، چنگیز جلیلوند و...
نام برد.
«سر به مهر» ورژن نعمتالله!
محمدرضا باقری درباره «رگ خواب» مینویسد: آخرین ساخته حمید نعمتالله، خیلی شبیه «سر به مهر» هادی مقدمدوست است. لیلا حاتمی باز هم زن تنهایی است که در سودای ازدواج است که مونولوگ میکند و با خدا حرف میزند، درست مثل سر به مهر. البته بازی حاتمی و تهامی خوب درآمده و کارگردانی کار از خیلی از آثار جشنواره که تاکنون دیدهایم یک سر و گردن بالاتر است. حتی بازی حاتمی- بهرغم تکرار کاراکتر صبا در سر به مهر- شانس نامزدی سیمرغ بهترین بازیگر زن را دارد. نعمتالله همیشه دغدغههای اجتماعی داشته و جزو نسل نو کارگردانهای اجتماعیساز بوده که بدون غر زدن و ناله کردن همیشه فیلم سالم ساخته است. نعمتالله ازدواج سفید و حقیقت لذتجویی آن را بخوبی در فیلم نشان داده و خانواده و پدر را با ترسیم محترمی به عنوان پناهگاه معرفی کرده است. بیتعهدی و خیانت و سادگی و اعتماد بیجا بسیار خوب و باورپذیر در کنار هم روایت میشوند. منطق قصه درست است، هرچند فیلم کمی میتواند کوتاهتر باشد اما ریتم فیلم کند و سرگردان نیست. نعمتالله بخوبی به مرزهای خطوط قرمز سینمایی وارد شده بیآنکه آنها را رد کند. فضاسازی خوب و درآوردن کاراکترهای حاتمی و تهامی از اتفاقات مهم فیلم است، چه آنکه از نعمتالله وضعیت سفید غیر از این انتظار نمیرود. موسیقی فیلم و شنیدن صدای پورناظری و همایون شجریان هم از اتفاقات خوب فیلم است که مانند «آرایش غلیظ»- کار قبلی کارگردان- خوب روی فیلم نشسته است. در نهایت «رگ خواب» نعمتالله یک قصهگوی اجتماعی است که در کنار ارائه مشکل، راهحل هم ارائه میدهد و دیدن آن در این بلبشویی که فیلمها سعی در نمایش افسارگسیخته بدبختی دارند، حال مخاطب را خوب میکند.