سیدحبیب‌الله بهشتی: ترامپ که به توئیت‌‌های جنجالی‌‌‌‌اش شهرت دارد، بر خلاف عرف دیپلماتیک در مناسبات کره‌شمالی و ایالات متحده اقدام به نگارش نامه برای کیم جونگ اون کرده است. مشخص نیست ترامپ این نامه را در اتاق بیضی نوشته است یا در هواپیمای شخصی رئیس‌جمهور اما محتوای این نامه هر چه باشد تلاش‌‌های رئیس‌جمهوری آمریکا را به نمایش می‌گذارد تا نشان دهد در بازی چین و روسیه در صفحه شطرنج کره‌شمالی گرفتار نشده است. اما در این میان، کیش‌برخاست پیونگ‌یانگ در مذاکره با آمریکا مساله قابل توجهی بود که اکنون دیگر از صدر اخبار جهان خارج شده و نمایش دیگری در عرصه تحولات کره‌شمالی و ایالات متحده در راه است. کره‌شمالی بر اساس آنچه سازمان‌‌های بین‌المللی اعلام کرده‌‌اند از برنامه  هسته‌ای‌‌‌‌اش نه‌تنها عقب‌نشینی نکرده است، بلکه در راستای تقویت توان نظامی خود آزمایش‌‌های جدیدی نیز در دستور کار خود دارد. خبرگزاری‌ها اما می‌گویند دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور ایالات متحده نامه‌ای را در حاشیه اجلاس آسه‌آن در سنگاپور برای کیم جونگ اون، رهبر کره‌شمالی ارسال کرده است. بر اساس آنچه خبرگزاری اسپوتنیک منتشر کرده است، سفیر آمریکا در فیلیپین، نامه رئیس‌جمهور این کشور را به «ری یونگ هو»، وزیر خارجه کره‌شمالی تحویل داده است. مایک پمپئو، وزیر خارجه آمریکا هم که در نشست آسه‌آن حضور داشت، از دست دادن با وزیر خارجه کره‌شمالی و صحبتی کوتاه با وی خبر داد. پمپئو این خبر را در صفحه توئیتر خود منتشر کرده است. این در حالی است که پمپئو پیش از این تاکید کرده بود کره‌شمالی همچنان به تولید مواد هسته‌ای ادامه داده و یک گزارش سازمان ملل نیز بیان داشته که برنامه‌های هسته‌ای و موشکی پیونگ‌یانگ همچنان در جریان است. ترامپ سعی دارد دیدار  خرداد گذشته خود در سنگاپور با کیم جونگ اون را به‌عنوان یک دستاورد دیپلماتیک بزرگ در افکار عمومی آمریکا مطرح کند. از سوی دیگر، روز گذشته (شنبه) بار دیگر کره‌شمالی هدف تحریم‌های آمریکا قرار گرفت که نشان می‌دهد نه‌تنها دیپلماسی و دستاورد بزرگ ایالات متحده بسیار تهی بوده است، بلکه فضای بین‌المللی در حال حاضر در انتظار یک دستاورد ملموس در دیپلماسی تهاجمی رئیس‌جمهوری آمریکاست که علیه هند‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌، روسیه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌، چین‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌، ایران و کره‌شمالی و حتی ترکیه و شرکای اروپایی آمریکا تاکنون ادامه داشته است.
گزارش محرمانه سازمان ملل از کره‌شمالی
گزارش سازمان ملل متحد درباره تحولات کره‌شمالی نشان می‌دهد این کشور همانطور که اشاره شد نه‌تنها فعالیت‌‌های هسته‌ای خود را متوقف نکرده است، بلکه فعالیت‌‌های موشکی و هسته‌ای‌‌‌‌اش به قوت قبل باقی است. کره‌شمالی آنطور که این گزارش نشان می‌دهد ظرف 6 ماه گذشته با نقض آشکار قواعد بین‌المللی و سازمان ملل متحد، برنامه‌های موشکی و هسته‌ای خود را طبق روال قبل ادامه داده است و کارشناسان و ناظران مستقل در این‌باره می‌گویند کارشناسان کره‌شمالی از برخی از مناطق در خاورمیانه بازدید کرده و علیه داعش به دولت سوریه مشاوره داده‌‌‌اند. این رخداد در 3 مرحله در سال‌های 2011‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌، 2016 و 2017 انجام شده است‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌. از سوی دیگر، انتقال زغال‌سنگ و تولیدات نفتی از کشتی به کشتی در آب‌های بین‌الملل و برخی آب‌های سرزمینی رخ داده و کره‌شمالی عملا تمام تحریم‌‌هایی را که علیه این کشور وضع شده بود، نقض کرده است. کره‌شمالی از سال 2006 و تقریبا 12 سال پیش درگیر تحریم‌‌های صادرات شیلات، پارچه و زغال‌سنگ خود است اما با همکاری چین و روسیه عملا در مقابل فروش این تولیدات، این کشور نفت مورد نیاز خود را دریافت می‌کند. در همین حال، نباید از نظر دور داشت که آمریکایی‌ها پس از دیدار سنگاپور از دیگر اعضای شورای امنیت می‌خواهند تا کره‌شمالی اقدامی در راستای عقب‌نشینی از مواضع کنونی‌‌‌‌اش انجام نداده است تحریم‌‌های سختگیرانه علیه پیونگ‌یانگ ادامه داشته باشد اما چین و روسیه خواهان سبک شدن تحریم‌‌ها علیه کره‌شمالی هستند. نباید از نظر دور داشت که ایالات متحده‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌، چین و روسیه را به کمک و همکاری با کره‌شمالی برای دور زدن تحریم‌ها متهم می‌کند. در حال حاضر اما کره‌شمالی نسبت به گزارش این ناظران مستقل هیچ واکنشی نشان نداده است. گروهی از کارشناسان بر این باورند که دیدار ترامپ و کیم جونگ اون آمریکا را در موقعیتی قرار داده است که این کشور نه قادر است از مواضع خود نسبت به کره‌شمالی عقب‌نشینی کند و نه می‌تواند به شکست دیپلماسی پرهیاهو و خشنش اعتراف کند.

گروه بین‌الملل: ارتش و کمیته‌های مردمی یمن صبح شنبه یک فروند هواپیمای جاسوسی متعلق به متجاوزان را در شهر المصلوب در جوف سرنگون کردند. یک منبع نظامی در این رابطه گفت یک فروند هواپیمای جاسوسی نیروهای متجاوز سرنگون شد. این هواپیما همزمان با حمله مزدوران به شهر المصلوب به پرواز درآمده بود. این منبع نظامی خاطرنشان کرد شمار زیادی از مزدوران در جریان دفع حمله آنها به منطقه سداح در شهر المصلوب، کشته یا مجروح شدند. در همین حال یک منبع نظامی به شبکه خبری «المسیره نت» گفت نیروی موشکی ارتش و کمیته‌های مردمی یمن مواضع مزدوران را در منطقه التبه السودا در جبهه المصلوب زیر آتش گرفتند. عربستان سعودی از سال 2015 وارد جنگ با یمن شده است اما کارشناسان نظامی معتقدند با وجود اینکه این کشور بزرگ‌ترین خریدار تسلیحات از سایر کشورهاست، توانمندی ارتش آن به اندازه‌ای نیست که بتواند جاه‌طلبی‌های مقامات ریاض را برآورده کند. به اعتقاد این کارشناسان، ضعف‌ها و کمبودهای ارتش عربستان به‌حدی است که هیچ پایان موفقیت‌آمیزی در جنگ یمن نمی‌توان برای این کشور متصور شد. یکی از نقاط ضعف عمده ارتش عربستان، ناتوانی آن در جنگ‌های نامتقارن است که ویژگی بارز جنگ‌های قرن بیست‌ویکم به شمار می‌روند. در واقع، ارتش عربستان شاید با تکیه بر تسلیحات خود در جنگ‌های متعارف حرفی برای گفتن داشته باشد اما برای جنگ‌های نیابتی و نامتقارن تربیت نشده است. ارتش عربستان 2 مشکل بزرگ دارد؛ اول اینکه بیش از حد بزرگ است به‌حدی که نمی‌توان در آن مسائل کیفی و نظم سازمانی را پیاده کرد و دوم اینکه زرادخانه تسلیحاتی آن به درد جنگ‌های نیابتی نمی‌خورد. عربستان به لحاظ هزینه‌کرد نظامی در جایگاه چهارم جهان قرار دارد و بزرگ‌ترین واردکننده تسلیحات در جهان است. عربستان هر تسلیحاتی که نیاز داشته از جنگنده‌های‌ اف15 و یوروفایتر گرفته تا تانک‌های آبرامز و بالگردهای آپاچی و ناوشکن‌های پیشرفته را از شرکت‌های آمریکایی، انگلیسی و فرانسوی خریداری کرده و به یکی از مجهزترین کشورهای دنیا به لحاظ نظامی تبدیل شده اما هنوز با این همه تسلیحات پیشرفته نتوانسته است ترسی در دل رقبای خود ایجاد کند. شواهد مربوط به نقاط ضعف ارتش عربستان را به آسانی می‌توان در مرز جنوبی این کشور با یمن مشاهده کرد. با وجود نزدیک به 4 سال از تهاجم نظامی عربستان به یمن (که البته سایر کشورها نیز آن را در این تهاجم همراهی کرده‌اند)، انقلابیون یمن همچنان کنترل جنگ را در دست دارند و بارها نشان داده‌اند که می‌توانند حملات مهم و موفقیت‌آمیزی را حتی در داخل خاک عربستان یا مرزهای آبی آن انجام دهند. علاوه بر این، حوثی‌های یمن نشان دادند حتی ریاض را نیز می‌توانند هدف حملات موشکی خود قرار دهند.

عملیات اشغال الحدیده توسط ائتلاف عربی اگرچه پس از چند روز زد و خورد شدید متوقف شد اما به دلیل فقدان برنامه‌ای روشن برای مذاکرات، احتمال تشدید دوباره درگیری‌ها و زورآزمایی عربستان و  متحدانش در میدان نبرد وجود دارد. با گذشت چندین هفته از شروع عملیات «پیروزی طلایی» برای تصرف بندر الحدیده در یمن، هنوز ائتلاف عربی به رهبری عربستان در تحقق برنامه‌های اولیه خود ناتوان بوده و ماشین نظامی این ائتلاف نیز با مهارت نظامی نیروهای جنبش انصارالله زمینگیر شده است. در این میان، عربستان و امارات نیز دچار تنش‌ها و اختلافات راهبردی- تاکتیکی در قبال یمن شده‌اند؛ موضوعی که پیچیدگی‌های این کشور و آینده سیاست در صنعا را بیش از پیش تیره و تار کرده است. اکنون این سوال مطرح است که آیا با وجود اختلافات این دو کشور، عملیات الحدیده در روزهای آتی دوباره شروع می‌شود یا اینکه با میانجیگری سازمان ملل، دور جدیدی از مذاکرات با جنبش انصارالله آغاز خواهد شد؟ آینده مصالحه و جنگ در یمن به کجا خواهد انجامید؟ و اینکه آیا نبرد الحدیده به سرآغاز تحولاتی جدید برای یمن و حتی منطقه تبدیل می‌شود؟ برای پاسخ به این سوالات و چندین موضوع دیگر با کامران کرمی، کارشناس مسائل خاورمیانه گفت‌وگویی کرده‌ایم که در ادامه می‌خوانید.
***
  از روز 23 خرداد ائتلاف عربی به رهبری عربستان، عملیات بزرگی را برای تصرف بندر الحدیده در یمن آغاز کرد. با گذشت چند هفته از شروع درگیری‌ها، عملیات پیروزی طلایی متوقف شد و محور عربستان- امارات نیز در این بندر پیشروی ملموسی نداشت. وضعیت کنونی یمن بویژه الحدیده چگونه است و دلیل یا دلایل توقف عملیات اشغال «عروس دریای سرخ» چیست؟
در چند روز اخیر از حجم سنگین عملیات گسترده‌ای که برای بازپس‌گیری بندر الحدیده اجرا شد، کاسته شده و این مساله به چند دلیل اصلی بازمی‌گردد؛ اول اینکه عربستان و امارات و به طور کلی ائتلاف عربی در واقع نتوانستند برخلاف آنچه مطرح کرده بودند، در عرض چند روز این بندر را کنترل کنند. دوم اینکه عربستان نتوانست به اهداف خود در مرحله اول عملیات دست یابد که این موجب فرسایشی‌شدن جنگ و افزایش تلفات شد. به عنوان دلیل سوم نیز می‌توان به این امر اشاره کرد که یکسری اختلافات تاکتیکی- استراتژیکی در میان اماراتی‌ها و عربستانی‌ها برای آینده یمن بویژه بندر الحدیده وجود دارد. فشارهای سازمان ملل نیز نقش مهمی در توقف شرایط جنگی داشته است. پیش از شروع این عملیات، سازمان ملل بر این موضوع تاکید داشت که نباید عملیات امدادرسانی به واسطه درگیری در الحدیده متوقف شود. به نظر می‌رسد ائتلاف نیز تا اندازه‌ای این شرایط را پذیرفته و نیروهای سازمان ملل در شرایط کنونی که آتش جنگ تا اندازه‌ای فروکش کرده است، امدادرسانی به مردم یمن را شروع کرده‌اند. در مجموع اگرچه اکنون عملیات و درگیری نظامی در الحدیده متوقف شده اما وضعیت کنونی همچنان شکننده است. با این وجود نباید این نکته را نیز از یاد برد که فاصله زیادی میان خواسته‌های اولیه‌ای که عربستان و ائتلاف عربی پیش از عملیات الحدیده مطرح کردند و آن چیزی که در صحنه میدانی اتفاق افتاده است، وجود دارد و عربستانی‌ها از بخشی از خواسته‌های خود عقب‌نشینی کرده‌اند.
  به دلایل توقف عملیات «پیروزی طلایی» و شروع امدادرسانی به مردم یمن و همچنین فاصله معنادار خواسته‌های ائتلاف عربی پیش و پس از این عملیات اشاره کردید؛ با این اوصاف، احتمال آغاز دور جدیدی از درگیری در روزهای آتی بیشتر است یا اینکه با میانجیگری سازمان ملل شاهد آغاز مذاکرات و رایزنی‌های جدید جنبش انصارالله با عربستان و متحدان این کشور خواهیم بود؟
در واقع عربستان از این حمله 2 هدف اصلی و عمده را دنبال می‌کرد. هدف نخست و اصلی این بود که بندر الحدیده از انصارالله بازپس گرفته شود و از این طریق بخش عمده توان تشکیلاتی و قدرت میدانی و نظامی انصارالله در مقابل متحدان عربستان در یمن تضعیف شود. این هدف، خواسته‌ای بسیار مطلوب برای سعودی‌ها بود اما هنوز میان این خواسته و میدان واقعیت و عمل فاصله بسیاری وجود دارد. از این زاویه است که عربستانی‌ها به سمت هدف دوم پیش می‌روند، یعنی با در دستور کار قرار دادن جنگ فرسایشی و اخلال در عملیات امدادرسانی، زمینه‌های بازگرداندن انصارالله را به میز مذاکره اما بر اساس خواسته‌ها و برنامه‌های خود فراهم می‌کنند. اگرچه با توجه به واقعیت‌های موجود، سناریوی گفت‌وگو و مذاکره در میان 2 طرف بسیار دور از ذهن است، زیرا در میان خواسته‌های 2 طرف اختلافات بسیار فاحش و استراتژیکی وجود دارد و همچنان چشم‌انداز روشنی برای آغاز گفت‌وگوها در میان دو طرف وجود ندارد، بنابراین شروع مجدد درگیری‌ها پس از پایان عملیات امدادرسانی سازمان ملل محتمل به نظر می‌رسد و عربستانی‌ها یک بار دیگر برای تحقق خواسته‌های خود میدان نبرد و درگیری را انتخاب خواهند کرد.
  در این میان، اختلافات و تفاوت دیدگاه عربستان و امارات چه تاثیری بر آینده یمن و منازعات این کشور خواهد گذاشت؟ آیا این اختلافات آنچنان جدی و عمیق  است که 2 کشور ناتوان از مدیریت آن باشند؟
اگرچه عربستان و امارات در چارچوب ائتلاف عربی با هم همکاری‌هایی دارند و در ابتدا این اختلاف‌نظر‌ها بسیار محدود و جزئی بودند اما اکنون این اختلافات حتی وجوه راهبردی و استراتژیکی نیز به خود گرفته‌اند. عربستانی‌ها معتقدند در برهه کنونی نباید یمن تجزیه شود، زیرا تجزیه یمن باعث ایجاد 2 دولت می‌شود؛ یکی دولت حوثی و مخالف عربستان در شمال و دیگری دولت جنبش تجزیه‌طلبان جنوب یا «جنبش حراک جنوب» است که باعث تجزیه یمن و تضعیف عربستان خواهد شد و این نیز برای ریاض گزینه مطلوبی نخواهد بود، زیرا عربستان به یک یمن متحد اما ضعیف و وابسته اعتقاد دارد. در مقابل اما اماراتی‌ها از جنبش جدایی‌طلبان جنوب حمایت می‌کنند. بخش بزرگی از طرفداران این جنبش اگرچه در درون خود به گروه‌های مختلفی تقسیم می‌شوند اما توسط امارات حمایت می‌شوند. این مساله سایه اختلاف شدیدی را بر ائتلاف عربی حاکم کرده است.
  آیا تنها اختلاف عربستان و امارات به این موضوع بازمی‌گردد؟
خیر! چند اختلاف دیگر میان 2 کشور وجود دارد. اختلاف دوم میان عربستان و امارات به تنش در موضوع انتخاب شخصیت‌ها بازمی‌گردد. این مساله بخوبی خود را در کابینه «عبد ربه منصور هادی» نشان داد، یعنی این اختلاف‌نظر در 3 مرحله باعث اختلاف میان 2 کشور شد. یکی در سال 2016 بر سر نخست‌وزیری «خالد بحاح» بود که وی گزینه مورد نظر اماراتی‌ها بود در حالی که عربستان از «منصور هادی» حمایت می‌کرد. همچنین در سال 2017 بر سر استاندار عدن اختلافات شدیدی میان ریاض و ابوظبی به وجود آمد. در مرحله سوم نیز در سال 2018 بر سر نخست‌وزیر جدید این کشور اختلافاتی میان سعودی و امارات به وجود آمد. در این میان، ما نباید عامل دیگر و مهم اختلافات میان 2 کشور یعنی موضوع اقتصاد سیاسی را نادیده بگیریم. یکی از مسائل اصلی اختلاف‌برانگیز میان 2 کشور به اقتصاد سیاسی متفاوت 2 کشور در یمن بازمی‌گردد.
  می‌توان گفت اختلافات امارات و عربستان درباره نحوه مدیریت عدن و برخی شهرهای بندری دیگر به همین موضوع اقتصاد سیاسی بازمی‌گردد؟
بله دقیقا! اماراتی‌ها بیشتر یک نگاه اقتصادی به یمن دارند. آنان می‌خواهند از طریق بندر عدن، الحدیده، مکلا و المخا شاهراه تجاری را که از دوبی شروع می‌شود به این بنادر وصل کنند و در واقع در تنگه باب‌المندب و دریای سرخ یک دست برتر را نسبت به عربستان و سایر رقبای خود داشته باشند اما نگاه عربستان مبتنی بر اقتصاد نیست، زیرا بخش عمده‌ای از دریای سرخ در اختیار و کنترل عربستان است، بنابراین این کشور ملاحظات و خواسته‌های اماراتی‌ها را ندارد. این موضوع نگاه اقتصادی یکی از اختلاف‌نظرهای جدی میان 2 کشور است. این مساله با توجه به وجود نفت در منطقه الجوف نیز بشدت تشدید شده است. این اختلافات میان عربستان و امارات جدی و راهبردی است و حتی یکی از دلایل عدم موفقیت ائتلاف عربی در یمن و تقویت مواضع انصارالله به همین موضوع بازمی‌گردد.
 

آرام بیگدلی: با ائتلاف «مقتدا صدر» با «حیدر العبادی» و ایجاد اتحاد در میان 5 ائتلاف انتخاباتی بزرگ این کشور با بیش از 180 کرسی، اگر چه گام بزرگی برای تشکیل کابینه برداشته شد اما شروع روند طولانی‌مدت بازشماری دستی آرا، فقدان راهبرد مشترک ائتلاف‌‌های پیروز، عدم اجماع درباره شخص نخست‌وزیر و شروع تظاهرات‌‌های مردمی فرآیند تولد دولت جدید را چند گام به عقب برده است. تشکیل کابینه در عراق پس از سقوط «صدام» همواره یک فرآیند طولانی‌مدت و طاقت‌فرسا بوده است؛ ساختاری موازئیکی و بافت قومی و مذهبی متنوع این کشور، وجود دموکراسی انجمنی یا توافقی همراه با چاشنی مداخله خارجی، هر کدام نقش مهمی در تاخیر ایجاد حکومت جدید در این کشور ایفا کرده‌‌‌اند. روند مذاکرات و چانه‌زنی‌ها تشکیل کابینه از پیچ و خم‌‌های فراوانی رد شده و در بعضی موارد همچون سال 2010 روند تشکیل کابینه بیش از 8 ماه به طول انجامیده است.
همه این موارد از طولانی شدن فرآیند تشکیل کابینه کنونی خبر می‌دهد اما آنچه این دوره را از ادوار پیشین متمایز می‌کند، عدم توافق درباره سکاندار اصلی قوه مجریه یا نخست‌وزیر و همچنین ابهام درباره نتایج انتخابات این کشور است؛ 2 عاملی که با گذشت بیش از 2 ماه از انتخابات این کشور همچنان فضای سیاسی حاکم بر بغداد را مه‌آلود باقی گذاشته‌‌‌ است. چند هفته پیش «مقتدا صدر» رئیس «ائتلاف سائرون» در سومین گام خود برای تشکیل کابینه، با «لیست النصر» به رهبری «حیدر العبادی» با 42 کرسی ائتلافی جدید تشکیل داد. صدر در 2 گام پیشین خود ابتدا با لیست‌‌های «الوطنی» به رهبری «ایاد علاوی» با 21 کرسی و ائتلاف «الحکمه» به رهبری «عمار الحکیم» با 19 کرسی ائتلاف کرد. سپس با نزدیک شدن به «ائتلاف الفتح» به رهبری «هادی العامری» با بیش از 47 کرسی خیز دوم خود را نیز برداشت. اکنون صدر و متحدانش روی کاغذ بیش از 180 کرسی پارلمانی دارند و در ظاهر آنان بخش بزرگی از مسیر پرفراز و نشیب تشکیل کابینه را پیموده‌‌‌‌اند اما غیبت «ائتلاف دولت قانون» به رهبری «نوری المالکی» در این روند و خط قرمز بزرگ مقتدا صدر نسبت به این لیست، موضع نامشخص «حزب الدعوه اسلامی» و ابهام در حمایت از حیدر العبادی، نبود یک کاندیدای مورد توافق در میان گروه‌‌های شیعی، موضع نامشخص احزاب کرد و سنی همگی نشانگر این واقعیت است که به‌رغم پیشرفت نسبی در تشکیل کابینه اما هنوز هیچ تصویر روشنی از این مساله وجود ندارد و ائتلاف‌‌های پیروز نتوانسته پاسخی جامع و راهبردی همه‌جانبه برای روند پیش‌رو تدوین کنند. انتخاب شخص نخست‌وزیر نیز شاید سخت‌‌‌‌‌ترین بخش این سریال باشد، اگر چه حیدر العبادی مورد توافق بیشتر گروه‌‌های سیاسی است اما شروط مقتدا صدر برای وی از جمله تعلیق عضویت حزب الدعوه اسلامی و زاویه برخی احزاب کرد و سنی و عدم حمایت برخی کشورها، احتمال جایگزینی العبادی با گزینه‌ای دیگر را افزایش داده است. تب و تاب بغداد اما تنها در روند مذاکرات و چانه‌زنی ائتلاف‌‌های پیروز خلاصه نمی‌شود بلکه تلاش‌‌های لیست‌‌های بازنده انتخابات سرانجام باعث شد «دادگاه عالی» این کشور به عنوان عالی‌‌‌‌‌ترین مرجع قضایی کشور رای بازشماری دستی آرا را صادر کند؛ تصمیمی که احتمال تغییر در تعداد کرسی‌ها و جابه‌جایی ائتلاف‌‌های پیروز را افزایش داده است. از همان روز اول اعلام نتایج گروه‌‌های مختلفی ضمن رد نتایج انتخابات خواستار بازشماری دستی آرا یا انتخابات دوباره در این کشور شدند. این مساله باعث بروز جدالی حقوقی و سیاسی در میان احزاب مختلف این کشور شد. گروه‌‌های بازنده با دور زدن کمیسیون مستقل انتخابات عراق که آن را متهم به همدستی با ائتلاف‌‌های پیروز می‌کردند از صحن پارلمان برای طرح خواسته‌‌های خود استفاده کردند. اگر چه آنان در پارلمان توانستند لایحه بازشماری دستی و لغو برخی نتایج را تصویب کنند اما مخالفت سایر گروه‌ها باعث ارجاع و احاله این پرونده پیچیده به مرجع بی‌طرف و عالی‌‌‌‌‌‌تر این کشور در قوه قضائیه شد. اکنون و براساس برآورد‌ها روند بازشماری دستی آرا حداقل به چندین هفته و حتی بنا بر برخی گزارش‌ها به چند ماه زمان نیاز دارد. این نیز باعث تعلیق همه فرآیند سیاسی کشور تا زمان اعلام دوباره نتایج خواهد شد. علاوه بر این، اگر روند بازشماری دستی آرا آنچنان که گروه‌‌های بازنده ادعا می‌کنند باعث تغییر چینش کرسی‌ها شود آنگاه نه‌تنها مسیر پیموده شده در 2 ماه و نیم گذشته از اعتبار خواهد افتاد بلکه دور جدیدی از منازعه و مناقشه بغداد گرمازده را گرم‌‌‌‌‌‌تر خواهد کرد، اگر چه احتمال دارد این فرآیند طولانی‌مدت با طی کردن گرمای تابستان با نسیم خنک پاییزی کمی تلطیف شود.

بشار اسد  به اوستیای جنوبی سفر می‌کند
آناتولی بیبیلوف، رئیس‌جمهوری اوستیای جنوبی اعلام کرد بشار اسد قصد سفر به این کشور را دارد و اقدامات لازم برای آن در حال انجام است. وی در ادامه افزود: ما توافق کردیم در اوستیای جنوبی با یکدیگر ملاقات کنیم اما هنوز زمان این سفر مشخص نشده است. بیبیلوف همچنین به افتتاح سفارت کشورش در دمشق و حضور هیأت دیپلماتیک سوری در اوستیای جنوبی در آینده نزدیک اشاره کرد. بتازگی نیز «ولید معلم» وزیر خارجه سوریه و «دیمیتری مدویف» وزیر خارجه اوستیای جنوبی در دمشق توافقنامه‌ای درباره از سرگیری روابط دیپلماتیک بین 2 کشور امضا کردند. هشتمین روز از ماه هشتم سال 2008 زمانی که روسیه جنگ محدود خود را علیه گرجستان آغاز کرد، ناتو دخالتی برای دفاع از دولت ساکاشویلی نکرد و اکنون نه‌تنها 2 منطقه از گرجستان جدا شده‌‌اند، بلکه شاهد اتهامات ریز و درشت به رئیس‌جمهوری سابق گرجستان هستیم.

النجیفی و الجبوری؛ 2 گزینه اصلی اهل سنت عراق برای ریاست پارلمان
ائتلاف «القرار» عراق ضمن افشای اسامی کاندیداهای گروه‌ها و احزاب اهل سنت برای سمت ریاست پارلمان آتی، اسامه النجیفی و سلیم الجبوری را دارای بیشترین شانس برای این سمت دانست. عبد ذیاب العجیلی، از رهبران ائتلاف القرار، وابسته به اهل سنت عراق عراق در گفت‌وگو با سایت المعلومه اظهار داشت: گروه‌ها و احزاب اهل تسنن تمایل دارند اسامه النجیفی، معاون رئیس جمهور را به دلیل تجربه‌های قبلی‌اش در مدیریت پارلمان برای این سمت معرفی کنند. این در حالی است که امروز یکشنبه قرار است مردم در شهرهای مختلف عراق در اعتراض به فساد تجمع کنند. این تجمعات در شهرهای بصره  و استان‌‌های مرکزی و جنوبی این کشور خواهد بود.


درپی دستور اردوغان
ترکیه 2 وزارتخانه آمریکا را  تحریم کرد
 دیدار چاووش‌اوغلو و مایک پمپئو در سنگاپور و در حاشیه اجلاس آسه‌آن و اخبار مثبتی که در این ملاقات در رسانه‌های آمریکایی منتشر شد دوام چند ساعته‌ای داشت. در حالی که رسانه‌ها گزارش‌ها و تیترهای خود را درباره حل و فصل مشکلات آنکارا و واشنگتن متمرکز کرده بودند، اردوغان تمام این معادلات را بر هم زد تا درگیری میان آمریکا و ترکیه وارد فصل تازه‌ای شود. مطالبات عمومی در ترکیه اکنون از تخلیه پایگاه اینجرلیک که نیروهای آمریکایی در آن حضور دارند خبر می‌دهد و رئیس‌جمهوری ترکیه در حالی برنامه 100 روز نخست کاری‌اش را اعلام کرد که کشورش دارایی‌های وزرای دادگستری و کشور آمریکا را مسدود می‌کند. پیش از این ترکیه اعلام کرده است برنامه‌های بین‌المللی خود را گسترش می‌دهد و نمایندگی‌های سیاسی و اقتصادی‌اش را از 163 به 240 افزایش خواهد داد. در راستای این تحولات، اردوغان 2 وزارتخانه آمریکا را به تلافی تحریم 2 وزارتخانه این کشور توسط آمریکا تحریم کرد. این صحبت‌ها از سوی رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهوری ترکیه در پی اقدامات انجام شده از سوی دولت واشنگتن به دلیل بازداشت یک کشیش ارتودکس آمریکایی توسط دولت ترکیه مطرح شده است، این کشیش به همراه 20 آمریکایی دیگر متهم هستند که در کودتای  علیه اردوغان نقشی فعال ایفا کرده‌اند. رجب طیب اردوغان گفته است به دنبال مسدود کردن اموال و دارایی‌های وزرای دادگستری و کشور آمریکاست و ادامه داد: اقدامات صورت گرفته از سوی واشنگتن برای یک شریک استراتژیک مناسب نیست و این اقدام برای ترکیه بی‌احترامی محسوب می‌شود. آمریکا در چند روز گذشته وزیر کشور و وزیر دادگستری ترکیه را تحریم کرد. این اقدام دولت آمریکا در پی رد درخواست واشنگتن از سوی ترکیه درباره آزاد کردن اندرو برانسون، کشیش آمریکایی زندانی شده در این کشور انجام شد. سارا سندرز، سخنگوی کاخ سفید اعلام کرد: سلیمان سویلو، وزیر کشور و عبدالحمید گل، وزیر دادگستری ترکیه از این رو تحریم شده‌اند که در جریان دستگیری و حبس این کشیش آمریکایی نقش مهمی داشته‌اند. در همین حال ترکیه می‌گوید آمریکایی‌ها باید گولن را که به این کشور پناهنده شده استرداد کنند، در غیر این صورت دولت ترکیه هر حقی را برای خود محترم می‌شمارد. کنگره و سنای آمریکا برای فشار بیشتر به دولت انکارا می‌گویند قصد دارند فروش جنگنده‌های F-35 را به ترکیه محدود کنند و یکی از بهانه‌های آنها برنامه ترکیه برای خرید سامانه‌های ضد موشکی S-400 از روسیه عنوان شده است.