شبکه تلویزیونی «المسیره»، دیروز به نقل از یک منبع آگاه نظامی جنبش انصارالله خبر داد: نیروهای انصارالله با آغاز عملیات «شهید طومر» از ۵ مسیر، آزادسازی کل رشته‌کوه الدحیضه و اطراف آن را به طور کامل به پایان رساندند. بخش رسانه‌ای جنبش انصارالله به المسیره اعلام کرد رزمندگان این جنبش توانستند با تسلط بر این ارتفاعات، محاصره صورت گرفته علیه گروه‌های وابسته به خود را شکسته و پیکر یکی از شهدای خود را بازگردانند.

گروه بین‌الملل: یک روز پس از آنکه رژه «عیدالحشد» از سوی سازمان حشدالشعبی با اقتدار کامل در برابر مقامات عالی کشوری و لشکری عراق از جمله نخست‌وزیر این کشور برگزار شد، جنگنده‌های آمریکایی با بمباران یکی از مقرهای حشدالشعبی در منطقه بوکمال در استان الانبار، 4 نفر از نیروهای این سازمان را به شهادت رساندند؛ اقدامی که در شرایط کنونی نشان‌دهنده خشم آنها از این اقتدار و هم‌کلامی گروه‌های سیاسی و مردمی در حمایت از حشد بود. به عبارت دیگر پس از آنکه آمریکایی‌ها از طریق سفارت‌شان در بغداد نتوانستند مانع این رژه تاریخی شوند، در شرایط کاملا آرام مرزهای عراق و سوریه، بمباران این منطقه را در دستور کار قرار دادند. 

 

* حمله هوایی آمریکا به گذرگاه بوکمال

وزارت دفاع آمریکا بامداد دیروز در بیانیه‌ای اعلام کرد نیروی هوایی این کشور مواضع حشدالشعبی در ۲ نقطه در خاک سوریه و عراق را بمباران کرده است. به گزارش «وطن‌امروز» به نقل از روسیاالیوم، وزارت دفاع آمریکا مدعی شد این حملات در واکنش به حملات پهپادی شبه‌نظامیان عراقی به افراد و تاسیسات آمریکایی در عراق صورت گرفته است. پنتاگون مدعی شد انبارهای سلاح شبه‌نظامیان عراقی را بمباران کرده است. پنتاگون مدعی شد این حملات در پاسخ به حملات شبه‌نظامیان به پایگاه‌ها و نظامیان آمریکایی مستقر در خاک عراق صورت گرفته است. سخنگوی پنتاگون گفت: این حملات نشان می‌دهد رئیس‌جمهور بایدن در «محافظت از پرسنل آمریکایی» جدی است. جان کربی افزود: بایدن دستور داده اقدامات نظامی بیشتری برای پاسخ به حملاتی که منافع آمریکا در عراق را هدف قرار می‌دهد، انجام شود. وی گفت ارتش آمریکا در این عملیات که رأس ساعت یک بامداد (دوشنبه) به وقت محلی (عراق و سوریه) انجام شد، از هواپیماهای F-16 و F-15 استفاده کرد. پیش از این خبرگزاری رسمی سوریه (سانا) اعلام کرده بود برخی اخبار از تجاوز هوایی به مرزهای مشترک سوریه و عراق در منطقه بوکمال در حومه شرقی دیرالزور حکایت دارد. دقایقی بعد روشن شد این حمله به یک پایگاه پشتیبانی و لجستیکی تیپ ۱۴ حشدالشعبی عراق بوده است. در این حمله ۴ نیروی عراقی به شهادت رسیدند. احمد المکصوصی، فرمانده تیپ ۱۴ حشد با انتشار بیانیه‌ای ضمن تسلیت شهادت همکارانش خطاب به فرماندهی حشد اعلام کرد نیروهایش آماده انتقام‌گیری هستند. 

 

* حشدالشعبی عراق: حق پاسخ به تجاوز آمریکا را داریم

سازمان حشدالشعبی عراق در واکنش به حمله بامداد دیروز آمریکا به یکی از مقرهای این سازمان در منطقه «قائم» واقع در استان الانبار در نزدیکی مرز سوریه بیانیه‌ای صادر و ضمن محکومیت این حمله جزئیات جدیدی از آن منتشر کرد. در این بیانیه که نسخه‌ای از آن در وبگاه «موازین‌نیوز» منتشر شد، آمده است: «ساعت ۲ بامداد امروز (دوشنبه ۲۸ ژوئن)، هواپیماهای آمریکایی ۳ نقطه از نقاط استقرار نیروهای حشدالشعبی (تیپ‌های ۱۴ و ۴۶)، واقع در ۱۳ کیلومتری داخل مرزهای عراق در شهرستان القائم واقع در غرب استان الانبار را هدف قرار دادند». بنا بر این بیانیه، «این تجاوز به شهادت ۴ نفر که در حال انجام وظیفه روتین خود مبنی بر جلوگیری از نفوذ عناصر داعش از سوریه به عراق بودند، منجر شد. این نیروها تحت فرماندهی عملیات مشترک عراق در حال انجام وظیفه بودند و درگیر هیچ فعالیتی علیه حضور نیروهای خارجی در کشور عراق نبودند؛ همان‌طور که سازمان حشدالشعبی بارها و بارها بر این امر تاکید کرده است». در این بیانیه تاکید شده است برخلاف ادعای آمریکایی‌ها که برای توجیه این جنایت خود ارائه می‌کنند، در نقاط مورد حمله، هیچ زرادخانه، انبار تسلیحات یا چیزی مشابه آن وجود نداشت. بنا بر بیانیه مذکور، «این تجاوز در چارچوب تضعیف عراق، نیروهای امنیتی و حشدالشعبی صورت گرفت که آمریکا و سایر کشورهای جهان، شاهد بودند چگونه توانستند تروریسم را شکست دهند و خطر و شر آن را از همه جهان دور کنند. این حمله در واقع در راستای تقویت گروه‌های تروریستی صورت گرفت». سازمان حشدالشعبی در ادامه تاکید کرد: «با شدیدترین عبارات این تجاوز شنیع علیه نیروهای‌مان را محکوم می‌کنیم و از صمیم قلب و صادقانه به خانواده‌های این شهدای عزیز تسلیت می‌گوییم. تاکید می‌کنیم از نظر قانونی حق پاسخگویی به این حملات و مجازات مرتکبان آن در اراضی عراق برای ما محفوظ است». حشدالشعبی تاکید کرد: «آمریکا با این تجاوز، در واقع، حاکمیت عراق را هدف قرار داد بویژه که این اقدام همزمان با موفقیت‌های بزرگ به نمایش گذاشته شده در رژه نظامی بزرگ سازمان حشدالشعبی و اجلاس سران ۳ کشور عربی در بغداد صورت گرفت. ما مواضع دولت و تاکید آن بر حل پرونده اخراج نیروهای بیگانه از کشور را تحسین می‌کنیم؛ اقدامی که حاکمیت کامل زمینی و هوایی عراق را محقق می‌سازد».

 

* دولت عراق: این حمله نقض حاکمیت ملی است

مصطفی الکاظمی، نخست‌وزیر عراق و فرمانده کل نیروهای مسلح عراق نیز ضمن محکومیت حمله بامداد دوشنبه آمریکا به نیروهای حشدالشعبی، آن را نقض آشکار حاکمیت عراق دانست. در همین حال سرتیپ یحیی رسول، سخنگوی مصطفی الکاظمی در ستاد کل نیروهای مسلح عراق و سخنگوی «فرماندهی عملیات مشترک» ارتش عراق حمله هوایی آمریکا را بر اساس تمام منشورهای بین‌المللی، نقض آشکار و غیرقابل قبول حاکمیت و امنیت ملی این کشور دانست. سخنگوی فرماندهی کل نیروی مسلح عراق در ادامه برقراری آرامش و دوری از انواع تنش را خواستار شد و تاکید کرد: عراق برای جلوگیری از تکرار چنین تجاوزهایی، تحقیقات و رایزنی‌های لازم را در سطوح مختلف انجام خواهد داد. وزارت خارجه عراق هم روز دوشنبه در بیانیه‌ای ضمن محکومیت این حمله اعلام کرد: وزارت خارجه بار دیگر مخالفت کامل خود را با این مساله که خاک عراق به میدانی برای تسویه‌حساب‌ها تبدیل شده و عراق طرفی در هر درگیری و کشمکش باشد، اعلام می‌کند. 

 

* گروه‌های سیاسی عراق حمله آمریکا به مواضع حشدالشعبی را محکوم کردند

ائتلاف‌های فتح، النصر و دولت قانون عراق در واکنش به حمله آمریکا به نیروهای حشدالشعبی مستقر در شهر القائم، واقع در نزدیکی مرزهای این کشور با سوریه، ادامه گفت‌وگوهای بی‌نتیجه با آمریکا را وقت تلف کردن دانستند. ائتلاف فتح عراق به ریاست هادی العامری در بیانیه‌ای حمله آمریکا به یک گروه از نیروهای حشدالشعبی در مرزهای این کشور با سوریه را پاسخ به مانور روز شنبه حشدالشعبی دانست و به دولت عراق هشدار داد: ادامه گفت‌وگوی استراتژیک بدون نتیجه با آمریکا وقت تلف کردن است. همچنین ائتلاف فتح این حمله را نشان خشم آمریکا از مانور موفق چند روز قبل حشدالشعبی با حضور فرمانده کل نیروهای مسلح عراق دانست و تاکید کرد: این حمله به شکل آشکاری بیهوده بودن حضور نیروهای آمریکایی در عراق و خطر آنها برای امنیت و ثبات این کشور را نشان داد و ثابت کرد آنها می‌خواهند عراق پرتنش و میدانی برای درگیری‌ها باقی بماند. ائتلاف النصر عراق به ریاست حیدر العبادی نیز در بیانیه‌ای ضمن محکوم کردن این حمله، آن را یک تنش و تعرض غیرقابل قبول دانست. همچنین فراکسیون دولت قانون در پارلمان عراق به ریاست نوری مالکی در بیانیه‌ای ضمن محکومیت این حمله، اعلام کرد: این اقدام حرکتی خصمانه و بدون هیچ توجیه است که با هدف تحریک مردم عراق انجام شد.

***

دور دوم انتخابات محلی فرانسه هم کم‌رمق برگزار شد

آمارهای منتشرشده از دومین دور انتخابات منطقه‌ای فرانسه از مشارکت بسیار اندک رأی‌دهندگان حکایت دارد. بر اساس گزارش رسانه‌های فرانسه، نرخ مشارکت در این دور از انتخابات هم بسیار پایین و کمتر از ۳۰ درصد گزارش شده است. این در حالی است که برخی رسانه‌ها مشارکت را حدود 5/34 درصد برآورد کرده‌اند. از جمله نتایجی که در آمارهای اولیه منتشرشده از این انتخابات مورد توجه رسانه‌ها قرار گرفته عملکرد ضعیف حزب راست افراطی «اجتماع ملی» به ریاست «مارین لوپن» است. خبرگزاری «یورونیوز» می‌گوید این حزب از پیروزی حتی در یکی از مناطق سیزده‌گانه‌ای که رأی‌گیری در آن برگزار شده عاجز مانده است. دور اول این انتخابات یکشنبه هفته گذشته برگزار شد. تحلیلگران، انتخابات این هفته را آزمونی کلیدی برای مارین لوپن می‌دانستند که امیدوار به پیروزی در رأی‌گیری یکی از مناطق فرانسه بود. در دور نخست این رأی‌گیری که یکشنبه هفته گذشته برگزار شد مشارکت نزدیک ۳۲ درصد برآورد شد. نرخ مشارکت نسبت به دور نخست انتخابات منطقه‌ای در سال ۲۰۱۵ نزدیک به ۳۲ درصد کاهش یافته است. بسیاری از سیاستمداران و تحلیلگران انتخابات هفته گذشته را نشانه‌ای از بروز «بحران دموکراسی» در فرهنگ سیاسی فرانسه دانسته و تأکید کردند رأی‌دهندگان معتقدند رفتن پای صندوق‌های رأی تأثیری در سرنوشت‌شان ندارد. در انتخابات هفته گذشته حزب مرکزگرای «آن مارش» به رهبری «امانوئل مکرون» رئیس‌جمهور فرانسه عملکرد بسیار ضعیفی داشت و نتوانست در هیچ یک از مناطق، رأی اول را از آن خود کند. حزب مارین لوپن، عملکردی ضعیف‌تر از انتظارات داشت و تنها در یک منطقه یکی از نامزدهای این حزب رأی اول را از آن خود کرد. 

***

روسیه موشک قاره‌پیمای جدید آزمایش کرد

خبرگزاری دولتی تاس روز دوشنبه به نقل از یک مقام صنایع دفاعی روسیه بدون اشاره به نام و مقام وی نوشت: موشک قاره‌پیمای جدید ساخته شده در انستیتو فناوری‌های حرارتی مسکو (وابسته به شرکت فضایی روس کاسموس) با موفقیت آزمایش شد. به گفته مقام صنایع دفاعی روسیه، پرتاب موشک جدید که در پایگاه فضایی پلستسک در استان آرخانگلسک در شمال غرب روسیه انجام شد، اواسط ماه جاری میلادی انجام شده است.  خبرگزاری تاس اعلام کرد هنوز اظهارنظری از انستیتو فناوری‌های حرارتی مسکو درباره پرتاب موشک قاره‌پیما دریافت نکرده است. رسانه‌ها پیش‌تر اعلام کرده بودند انستیتو فناوری‌های حرارتی مسکو، طراحی موشک جدید قاره‌پیما به نام کدر را که می‌تواند از سکوی متحرک یا زیرزمین پرتاب شود، آغاز کرده است. روسیه در سال‌های اخیر با تشدید رویارویی با آمریکا، به توسعه موشک‌های قاره‌پیما با برد بیش از ۱۰ هزار کیلومتر و کلاهک‌های تقسیم‌شونده توجه خاص می‌کند و موشک‌های قاره‌پیمای جدید این کشور از نوع یارس دارای چنین خصوصیاتی هستند. ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهوری روسیه چندی پیش اعلام کرده بود آمریکا با استقرار مجموعه‌های پدافند موشکی خود در لهستان و رومانی قصد بی‌اثر کردن توانمندی هسته‌ای روسیه را دارد. 

***

حکم اعدام مقام ارشد نظامی سعودی صادر شد

به گزارش سعودی لیکس، بر اساس گزارش منابع متعدد یک کمیسیون نظامی «فهد بن ترکی بن عبدالعزیز» فرمانده کل نیروهای ائتلاف سعودی در جنگ یمن را به اعدام محکوم کرد. این کمیته نظامی فهد بن‌ ترکی را به اتهام تلاش برای سرنگونی «سلمان بن‌عبدالعزیز» پادشاه عربستان و پسرش «محمد بن‌سلمان» ولیعهد سعودی به مجازات اعدام محکوم کرد. پادشاه سعودی دسامبر 2020 در فرمانی حکم برکناری فرمانده کل نیروهای ائتلاف سعودی در جنگ یمن را به اتهام «فساد» صادر کرد؛ فرمانی که به خواسته ولیعهد سعودی از زبان پادشاه جاری شد. مجتهد، فعال مشهور سعودی که اسرار خاندان ‌سعود را فاش می‌کند اعلام کرد بازداشت فهد بن ترکی بعد از آن صورت گرفت که محمد بن‌سلمان برخی رفتارهای او را اینگونه برداشت کرد که مقدمه‌ای برای کودتا علیه وی از طریق نیروهای تحت کنترلش بوده است. آنچه بر این امر صحه می‌گذارد، بازداشت عبدالعزیز بن فهد، فرزندش، به همراه وی و گروهی از افسران ارشد است. بسیاری از کاربران شبکه‌های اجتماعی معتقدند امارات در برکناری فرمانده ائتلاف سعودی در جنگ یمن دست داشته و این برکناری بنا به درخواست مقامات ابوظبی انجام شده است. 

***

مانور نظامی مشترک ترکیه و جمهوری آذربایجان در باکو

وزارت دفاع جمهوری آذربایجان دیروز در بیانیه‌ای اعلام کرد در چارچوب توافق همکاری‌های نظامی ترکیه و جمهوری آذربایجان، مانور نظامی مشترک ۲ کشور به نام«مصطفی کمال ‌آتاتورک 2021» در باکو آغاز شد. در این مانور تجربیات نظامی ۲ کشور به اشتراک گذاشته خواهد شد، همچنین هماهنگی علیه دشمن تمرین می‌شود. افزایش تجربه واحدهای نظامی نیز مورد توجه است. در این مانور نظامی، حدود 600 نیروی نظامی، 40 تانک و زره‌پوش، 20 توپ، خمپاره‌انداز، 7 هلی‌کوپتر نظامی، 3 پهپاد و حدود 50 وسیله نقلیه نظامی مورد استفاده قرار گرفته است.

 این رزمایش تا 3 روز آینده ادامه خواهد داشت. روابط ترکیه و جمهوری آذربایجان طی چند سال گذشته به سرعت رو به توسعه نهاده است و این روند، پس از جنگ اخیر قره‌باغ افزایش چشم‌گیری یافت. طی ماه‌های اخیر مانورهای مشترک زیادی بین نیروهای نظامی ترکیه و آذربایجان برگزار شده است. همچنین ترکیه محصولات نظامی زیادی از جمله پهپادهای بیرقدار را به جمهوری آذربایجان صادر کرده است.

گروه طالبان در میان بی‌عملی مشکوک دولت غربگرای محمد اشرف غنی، حدود یک‌ششم تا یک‌پنجم ولسوالی (شهرستان)‌های افغانستان را تصرف کرده است. با این حال منابع آگاه معتقدند در اغلب حدود 80 ولسوالی که به دست طالب‌ها سقوط کرده است، مناطق تصرف شده بیشتر روستاها و نواحی دورافتاده را شامل می‌شود که به خاطر عوارض طبیعی دور از دسترس نیروهای دولتی هستند. به گزارش خبرگزاری صدای افغان، جدیدترین ولسوالی‌هایی که به خاطر آنچه «عقب‌نشینی تاکتیکی» ارتش و نیروهای امنیتی خوانده می‌شود به تصرف طالبان درآمده‌اند، شهرستان شورتپه از ولایت بلخ و همچنین اندخوی ولایت فاریاب بوده‌اند. در این میان عقب‌نشینی‌های تاکتیکی نیروهای دولتی در مقابل نیروهای طالبان در بسیاری از مناطق سقوط کرده به دستور حکومت مرکزی کابل، به موضوعی بحث‌برانگیز تبدیل شده است تا جایی که برخی کارشناسان، رفته‌‌رفته به این گمانه رسیده‌اند که اشرف غنی با تعلل عمدی در مهار گروه‌های مسلح عمدتا پشتون که در پوشش طالبان عمل می‌کنند، در حال اجرای نقشه‌ای مشترک با آمریکایی‌ها برای تجزیه منطقه‌ای بزرگ از افغانستان با عنوان «پشتونستان» هم‌مرز با ایران است. در همین حال انتقادها از سفر بیهوده و در عین حال تحقیر‌آمیز هفته پیش هیات عالی دولتی کابل به ریاست اشرف غنی با همراهی خویشان و خانواده‌اش و البته معاون اولش امرالله صالح و همچنین دکتر عبدالله عبدالله، رئیس شورای عالی مصالحه ملی به واشنگتن فزونی می‌گیرد. این سفر و تصاویر منتشر شده از اشرف غنی بخوبی نشان داد رابطه سران دولت افغانستان با مقامات کاخ سفید شبیه ارباب و رعیتی است و ناگزیرند دستورات واشنگتن را اجرا کنند، در حالی که اکنون نیز آمریکا در راهبرد جدیدش یک افغانستان ویران را پشت سر می‌گذارد. حتی برخی رسانه‌های افغان که با بودجه‌های دولتی یا اشغالگران غربی اداره می‌شوند نیز نتوانستند خشم عمومی از سفر بی‌موقع و بیهوده اشرف غنی به ایالات متحده را در بحبوحه سقوط سلسله‌وار برخی شهرها و روستاهای آن کشور منعکس نکنند. از نگاه بسیاری از افغان‌ها، این سفر نه‌تنها دستاوردی نداشت بلکه این موضوع برجسته شد که آنها نمایندگان راستین ملت نیستند و وقار، حیثیت و آبروی مردمی را بر باد داد که سال‌ها با استکبار مبارزه کرده و در حال حاضر نیز در حال تشکیل گروه‌های مقاومت محلی برای جبران بی‌کفایتی نیروهای دولتی هستند. رئیس‌جمهور افغانستان در این سفر با برخی نمایندگان کنگره و خانواده‌های کشته‌شدگان آمریکایی در افغانستان نیز دیدار و از آنها دلجویی کرد(!) با این حال، از قربانیان ارتش و نیروهای امنیتی کشورش یادی نکرد و به کشتار غیرنظامیان افغان توسط نیروهای خارجی نیز اشاره‌ای نداشت. اعضای سنای افغانستان نیز تاکید کرده‌اند سفر اشرف غنی به واشنگتن دستاوردی نداشت و هر چه جو بایدن در دیدار غنی و همراهانش در کاخ سفید مطرح کرد چیزی جز وعده‌های کلیشه‌ای و تکراری طرف آمریکایی نبود که معنایی جز ادامه سیاست‌ استعمارگرانه اشغالگران در قبال افغانستان ندارد. محمد علم ایزدیار، معاون اول مجلس سنای افغانستان در واکنش به این سفر تحقیر‌آمیز دست به انتشار بیانیه‌ای زد که بازتاب‌دهنده نظرات نمایندگان این مجلس در این باره است. در این بیانیه آمده است: «آنچه وعده کردند تکرار مواضع و سیاست گذشته آنها بود که بارها در ملاقات‌های‌شان در کابل و از طریق رسانه‌های آمریکایی گفته بودند. آمریکایی‌ها در رابطه با تشدید جنگ‌ها در افغانستان، به نتیجه رسیدن روند صلح و فشار آوردن بر حامیان طالبان هیچ موضع جدید و جدی نداشتند». 

ایزدیار مشخصا به وعده‌های توخالی آمریکایی‌ها اشاره و این موضوع را به اشرف غنی و دولتمردان دل بسته به آمریکا یادآوری کرده که آنچه رئیس‌جمهور آمریکا در واشنگتن تحویل همتای افغان بی‌کیاستش داده، چیزی جز تکرار همان حرف‌های هفته قبل‌تر معاون سفارت آمریکا در کابل در ملاقات با هیات اداری سنای افغانستان نبوده است. از طرف دیگر پس از فاش‌شدن تصمیم آمریکا برای ادامه حضور نظامی در افغانستان، اسناد بتازگی لو رفته وزارت دفاع انگلیس نیز از برنامه لندن برای حفظ نیروهایش در این کشور خبر می‌دهد. این اسناد فوق محرمانه که هفته گذشته به شکل اسرارآمیزی- و شاید به واسطه سرویس جاسوسی روسیه- سر از یک سطل آشغال در شهر کنت انگلیس درآورده بود، نشان می‌دهد بن والاس، وزیر دفاع انگلیس به رغم پایان مأموریت ناتو و زمان‌بندی تعیین‌شده برای خروج همه نظامیان خارجی از افغانستان توصیه‌های بسیار حساسی درباره طراحی برنامه‌هایی مجزا داشته است. بی‌بی‌سی با آنکه از انتشار جزئیات این اسناد طفره رفته اما به طور کلی اشاره کرده که برخی از این اسناد پاسخ انگلیس به درخواست آمریکا برای ادامه حضور نیروهای ویژه انگلیس در افغانستان را دربر می‌گیرد. بر پایه این اسناد، پس از توافق آمریکا- طالبان در فوریه سال 2020 تاکنون هیچ نظامی انگلیسی در افغانستان کشته نشده، اگر چه تأکید شده «وضعیت اینگونه باقی نخواهد ماند». پیش از این نیز آمریکا اعلام کرده بود حدود 600 نظامی خود را در افغانستان حفظ می‌کند و از سوی دیگر نیز ترکیه برای ادامه حضور نظامیانش در افغانستان برای تأمین امنیت فرودگاه کابل اعلام آمادگی کرده است. سهیل شاهین، عضو تیم مذاکره‌کننده طالبان پیش از این ادامه حضور نظامیان خارجی در افغانستان را تداوم اشغال دانسته و تصریح کرده بود طالبان در برابر این اقدام کاملا حق واکنش دارد.

سارا هوشمندی: هنوز شوک ناشی از کشف گور جمعی حاوی بقایای اجساد 215 کودک بومی در ایالت «بریتیش کلمبیا» و اخبار و تحلیل‌های مربوط به آن فروکش نکرده بود که رسانه‌ها از کشف هولناک یک گور جمعی دیگر حاوی اجساد 751 کودک در نزدیکی یک مدرسه شبانه‌روزی در ایالت ساسکا‌چوان این کشور خبر دادند. 

یک- به دنبال انتشار این اخبار هولناک که افکار عمومی سراسر جهان را تحت تاثیر قرار داده است، جامعه بومیان کانادا با این فرض مسلم که باز هم از این گورهای جمعی در مناطق مختلف این کشور وجود دارد، تلاش‌هایی را برای کشف گورهای دیگر آغاز کرده‌اند. هر چند به گفته فعالان سیاسی بومی کانادا این اقدام با موانعی از جمله محدودیت‌های ناشی از قوانین ملکی، کارشکنی‌های احتمالی از سوی مقامات دولتی و محلی، نواقص موجود در اسناد برجا مانده و اختلاف بر سر نحوه بزرگداشت این قربانیان روبه‌رو است. 

با رونمایی از دسته‌گل حقوق بشری کانادایی‌های مدعی حقوق بشر و تحقیقات اندکی که طی همین مدت انجام شده است، برخی کارشناسان می‌گویند عوامل این جنایات از قبل برای آن برنامه‌ریزی کرده بودند، چرا که در زمان طراحی نقشه و ساخت این مدارس شبانه‌روزی، مکان‌هایی مخصوص دفن در نزدیکی این مکان‌ها تعبیه و تدارک دیده شده بوده است. 

 

* بومیان کانادا

کانادا نیر مانند ایالات متحده آمریکا قبل از ورود سفیدپوست‌ها به این قاره شامل جوامع بومی و محلی این منطقه بوده است که اگر چه همچنان در آمریکای شمالی حضور دارند اما همواره تحت ظلم و استثمار دولت‌های آمریکا و کانادا قرار داشته‌اند و در طول ۲ قرن گذشته حق و حقوق قانونی آنها در تمام ابعاد نادیده یا مورد نقض گسترده قرار گرفته است. طبق گزارش سازمان‌های بین‌المللی از جمله سازمان جهانی بهداشت، دیده‌بان حقوق بشر و گزارشگران ویژه حقوق بشر در کانادا، بومیان کانادا با مشکلات بنیادین نظیر امکانات بهداشتی ضعیف، سطح پایین تحصیلات، مسکن نامناسب، فقر و درآمد ناکافی، مشکلات تامین آب آشامیدنی (در کشوری که بیش از هر جای دیگر دنیا آب شیرین دارد) و تبعیض نژادی مواجه هستند که این مشکلات به نوبه خود باعث ایجاد معضلات دیگری مثل نرخ بالای خودکشی در میان بومیان یا نرخ بالای زندانی شدن آنها شده است. 

دو- بحرانی که اکنون در کانادا سر باز کرده است، ناشی از سیاست‌های پوسیده و متحجرانه حکام کانادا طی قرن‌های نوزدهم و بیستم میلادی است که طی آن 150 هزار کودک بومی این کشور با همکاری کلیسا در راستای سیاست جذب بومیان در جوامع سفیدپوست، جلوگیری از ترویج زبان و سنت‌های مادری‌ و تربیت آنها به شیوه‌ای تحمیلی، به زور از خانواده‌های خود جدا و به مدارس شبانه‌روزی فرستاده شدند؛ بسیاری از کودکان حاضر در این مدارس دچار سوءتغذیه شدند و مورد آزار قرار گرفتند. برآورد شده است حداقل ۴ هزار نفر از این کودکان بر اثر بیماری، کمبود مراقبت و اذیت و آزارهای سیستماتیک جان خود را از دست داده‌اند. 

 

* حقوق بشر کانادایی

سه- آنچه بیش از همه دردآور است ارتکاب این جنایات هولناک در کشوری است که داعیه حقوق بشر در سطح جهانی دارد و بر اساس همین داعیه، خود را مجاز می‌داند در کوچک‌ترین مواردی که حتی نقض حقوق بشری آن محل شک و تردید است از سایر کشورهای جهان حساب‌کشی و با ابزارهای سیاسی- دیپلماتیک به آنها فشار وارد کند. تنش‌های حقوق بشری میان کانادا با چین، روسیه، ایران و برخی کشورهای دیگر را بر همین مبنا می‌توان ارزیابی کرد. از همین رو واکنش سرد و غیرمسؤولانه دولت «جاستین ترودو»، نخست‌وزیر کانادا به این جنایات هولناک صدای پکن را درآورد و باعث اعتراض گسترده وزارت خارجه چین شد. «ژائو لی‌جیان» سخنگوی وزارت خارجه چین در این زمینه گفته: پس از این اکتشافات، فصل تاریک تاریخچه حقوق بشری کانادا، بیشتر و بیشتر در برابر تمام جهان آشکار شده است. 

چهار- لکه سیاه دیگر در پرونده کشف گورهای جمعی در کشور مدعی حقوق بشر، فرار به جلوی دولت کانادا برای شانه خالی کردن از زیر بار مسؤولیت است. نخست‌وزیر کانادا با مقصر دانستن کلیسای کاتولیک در ماجرای پیدا شدن گورهای جمعی در مدارس شبانه‌روزی، مدعی شده پاپ باید با حضور در این کشور شخصا از بومیان عذرخواهی کند. اما این موضوع چیزی از بار مسؤولیت دولت کانادا که از دهه‌ها پیش برای کشف چنین گورهایی تحت فشار بود، کم نخواهد کرد. احتمالا دولت کانادا همواره نگران این مساله بوده است که کشف و افشای چنین جنایاتی ژست‌های حقوق بشری آن را نابود و وجهه بین‌المللی آن کشور را در حمایت از حقوق بشر خدشه‌دار کند که به نظر می‌رسد در این زمینه با شکست مواجه شده است. 

پنج - اکنون وقت آن رسیده است نهادهای حقوق‌بشری کشورمان که سال‌هاست کمپین «هفته حقوق بشر آمریکایی» را برای برملا کردن استانداردهای دوگانه و ادعاهای حقوق بشری دولتمردان آمریکایی راه‌اندازی کرده‌اند، «هفته حقوق بشر کانادایی» را نیز در کنار آن راه‌اندازی کنند تا ابعاد گسترده چنین جنایاتی در کانادا و همچنین نقض سیستماتیک حقوق بومیان کانادا به جهانیان شناسانده شده و پنهان باقی نماند.