دلار در صرافی‌های بانکی دیروز در مقایسه با روز پیش از آن با ۳۰۰ تومان کاهش ۲۶ هزار و ۸۹۵ تومان دادوستد شد. قیمت فروش یورو نیز در مقایسه با روز یکشنبه با ۶۰۶ تومان کاهش ۳۱ هزار و ۵۷ تومان بود. همچنین دیروز قیمت خرید هر دلار ۲۶ هزار و ۳۶۰ تومان و نرخ خرید هر یورو ۳۰ هزار و ۴۴۲ تومان بود. علاوه بر این، نرخ خرید دلار در بازار متشکل ارزی ۲۶ هزار و ۵۱۰ تومان و نرخ فروش آن ۲۶ هزار و ۷۵۱ تومان اعلام شد. 

گروه اقتصادی: یکی از معضلات اقتصادی‌ای که کشور با آن دست و پنجه نرم می‌کند، تورم‌های افسارگسیخته‌ای است که روز به روز سفره مردم را کوچک‌تر می‌کند. پس از روی کار آمدن دولت سیزدهم، یکی از اقداماتی که از همان روزهای اول توسط دولت و تیم اقتصادی‌اش در دستور کار قرار گرفت، کشیدن ترمز تورم بود. یکی از علل تورم، استقراض‌های مکرر دولت‌ها به منظور تامین کسری بودجه و هزینه‌های جاری است. 

طبق اعلام وزیر اقتصاد میزان استقراض دولت از بانک مرکزی در شهریورماه سال جاری صفر بوده است. چندی پیش احسان خاندوزی در صفحه شخصی خود در فضای مجازی اعلام کرد: «شهریور موفق شدیم برخلاف ۵ ماه اول، بدون یک ریال استقراض جدید از بانک مرکزی، حقوق‌ها را (حتی زودتر از موعد) پرداخت کنیم. البته نحوه تأمین کسری بودجه در اوایل سال، همچنان تنور تورم را گرم نگه داشته است! طبیعی است آثار مثبت اقدامات امروز، با چند ماه تأخیر ظاهر خواهد شد، ان‌شاءالله. خاندوزی اوایل مهرماه در یک گفت‌وگوی تلویزیونی با بیان اینکه متاسفانه آمار افزایش بیش از ۳ درصدی متوسط قیمت‌ها در اقلام مصرفی خانوار در شهریور خبر بسیار ناخوشایندی است، افزود: این نرخ باید حتما در ماه‌های آینده کنترل شود. وی درباره دلایل این تورم گفت: بخشی از این تورم مربوط به افزایش قیمت ارز و همچنین فشار کسری بودجه در ماه‌های ابتدایی سال است که موجب برداشت بیش از اندازه از بانک مرکزی شد. خاندوزی افزود: سیاست اقتصادی، با تاخیر تاثیر خود را خواهد گذاشت و اگر دولت با ۵۰ هزار میلیارد تومان کسری بودجه در 4 ماه نخست امسال از بانک مرکزی استقراض کرد، این موضوع خود را در ماه‌های ششم و هفتم نشان می‌دهد. وی افزود: درباره استقلال از بانک مرکزی نیز اقدام‌هایی انجام شده و بر خلاف 5 ماه ابتدایی سال، دولت سیزدهم در شهریور بدون یک ریال استقراض جدید از بانک مرکزی توانست بودجه خود را تامین کند و زودتر از پایان شهریور حقوق کارکنان دولت واریز شد. خاندوزی گفت: ما در ماه‌های ابتدایی سال، ۱۶ هزار میلیارد تومان تامین مالی از طریق فروش اوراق داشتیم که این رقم در یک ماه اخیر، به ۲۷ هزار میلیارد تومان افزایش یافته است. 

کارشناسان اقتصاد معتقدند این اقدام، گامی موثر و روبه جلو به منظور کاهش نرخ تورم است که باید در ماه‌های آتی نیز ادامه پیدا کند. این مسیر به کمک اصلاح مدیریت درآمدها و هزینه‌های دولت می‌تواند ادامه یابد. در سال‌های اخیر یکی از هشدارهایی که توسط کارشناسان اقتصادی مطرح شده بود، افزایش هزینه‌های جاری دولت در بودجه بوده است که در مقابل آن درآمد پایداری در نظر گرفته نشده است. البته ذکر این نکته نیز لازم است که دلیل افزایش هزینه‌های جاری در بودجه سال جاری عمدتا از جنس حقوق و دستمزد و پرداختی به صندوق‌های بازنشستگی است که امکان عدم پرداخت یا تغییر در آن وجود ندارد. 

 

* برگ برنده دولت برای مهار تورم

انتشار اوراق و گسترش بازار آن‌ موضوعی است که اقتصاددانان آن را یکی از مسیرهای تامین کسری بودجه دولت بدون ایجاد تورم و نیز مهار تورم می‌دانند و در این زمینه معتقدند دولت باید با افزایش نرخ سود اوراق و کاهش زمان سررسید آنها، این بازار را برای مردم جذاب کند. 

یکی از مسیرهای پیش روی دولت برای مهار تورم، فروش اوراق، مشروط به عدم مداخله دستوری و جذاب بودن نرخ سود آنهاست، زیرا جذاب کردن نرخ اوراق، هم مردم را برای سرمایه‌گذاری در بازار اوراق تشویق می‌کند و هم از هجوم منابع مالی به بازارهای دارایی جلوگیری می‌کند. آخرین وضعیت نرخ تورم و نقدینگی به عنوان مولفه‌های متاثر از برداشت از بانک مرکزی و خلق پول در پی آن اینگونه است که نرخ تورم سالانه برای خانوارها در شهریور به 8/45 درصد رسید و نقدینگی در پایان شهریور در آستانه 4000 هزار میلیارد تومان قرار گرفت. 

در این زمینه، بانک مرکزی عامل اصلی رشد نقدینگی در پایان مردادماه را افزایش 4/12 درصدی رشد پایه پولی در این مدت اعلام کرده و افزایش رشد پایه پولی در مردادماه سال جاری نسبت به پایان سال گذشته را عمدتا به دلیل استفاده دولت از وجوه تنخواه‌گردان خزانه و افزایش سقف مجاز استفاده از آن دانسته است. 

در حالی که همچنان برداشت‌های دولت از بانک مرکزی متهم اصلی رشد نقدینگی و تورم است، خاندوزی به عنوان وزیر امور اقتصادی و دارایی که وظیفه تامین مالی دولت را از طریق مسیرهایی چون درآمدهای مالیاتی، خصوصی‌سازی، انتشار اوراق و... بر عهده دارد، یکی از اولویت‌های مهم خود را کمک به ثبات اقتصاد کلان و مهار پایدار تورم اعلام و تاکید کرده است از روز اول تمام تلاش خود را برای تامین کسری بودجه از روش‌های غیرتورم‌زا، کنترل نقدینگی و... به‌کار می‌گیرد. 

مجوز صادرات دام زنده غیرمولد ابلاغ شد

رئیس شورای قیمت‌گذاری محصولات کشاورزی، مصوبه صادرات دام زنده غیرمولد از یک گمرک مشخص را به وزارتخانه‌های جهاد کشاورزی، صمت، اقتصاد و سازمان برنامه و بودجه ابلاغ کرد. سیدجواد ساداتی‌نژاد، وزیر جهاد کشاورزی و رئیس «شورای قیمت‌گذاری و اتخاذ سیاست‌های حمایتی محصولات اساسی کشاورزی»، مصوبه این شورا درباره مجاز بودن صادرات دام زنده غیرمولد از یک گمرک مشخص را به وزارتخانه‌های جهاد کشاورزی، صمت و اقتصاد و سازمان برنامه و بودجه ابلاغ کرد. بر اساس مصوبه مذکور، شرکت پشتیبانی امور دام به عنوان مجری مجاز است با مباشرت اتحادیه‌ها و بخش خصوصی در سقف تعداد مشخص و با لحاظ تعادل قیمت بین تولید و مصرف، به صادرات دام زنده غیرمولد از یک گمرک مشخص اقدام کند. 

***

آغاز بررسی شرایط متقاضیان مسکن

معاون مسکن و ساختمان وزیر راه‌و‌شهرسازی گفت: بررسی اطلاعات افرادی که به وزارت راه‌وشهرسازی معرفی شده‌اند آغاز شده و خبرنگاران و اصحاب هنر منتظر دریافت پیامک برای ثبت اطلاعات تکمیلی خود در سامانه مسکن باشند. «محمود محمودزاده» درباره اینکه خبرنگاران و اصحاب هنر چه زمانی امکان ثبت‌نام در سامانه مسکن را دارند، افزود: پیامک مورد نظر بزودی برای اصحاب هنر و رسانه از طرف وزارت راه‌و‌شهرسازی ارسال خواهد شد. محمودزاده درباره چگونگی انتخاب، معرفی و تایید نهایی اسامی، گفت: بررسی اطلاعات افرادی که به وزارت راه‌وشهرسازی معرفی شده‌اند آغاز شده است؛ به آنهایی که واجد شرایط هستند از طریق شماره همراه ثبت شده که توسط طرف تفاهم (وزارت ارشاد) برای ما ارسال شده است، پیامک می‌دهیم که ظرف مدت تعیین‌شده، مجاز به مراجعه به سامانه هستید تا با استفاده از کد ملی و شماره همراه ثبت شده نسبت به درج اطلاعات خود در سامانه اقدام کنید. 

***

وزیر نیرو:

۱۴ هزار مگاوات تراز منفی در برق داریم

وزیر نیرو با بیان اینکه امروز شاهد ۱۴ هزار مگاوات تراز منفی در برق هستیم، گفت: یعنی امکان تولید ۲۲ درصد از نیاز برق خودمان را نداریم و دلیل آن کاهش سرمایه‌گذاری در بخش نیروگاهی در سال‌های گذشته است. علی‌اکبر محرابیان در مراسم امضای تفاهمنامه ایجاد 10 هزار مگاوات ظرفیت جدید نیروگاهی توسط بخش صنعت، اظهار داشت: طی ۲ دهه گذشته شاهد ایجاد ظرفیت‌های عظیم در حوزه صنایع و معادن کشور بودیم و ظرفیت‌های این بخش به صورت چشمگیری رشد داشته اما در زمانی که شاهد ایجاد محدودیت در تامین برق صنایع باشیم این ایجاد محدودیت به معنای کاهش تولید، کاهش اشتغال و افت ارزش افزوده این بخش است. وی افزود: در موضوع برق، امروز در این صنعت به خودکفایی رسیده‌ایم و صاحب تکنولوژی و سازنده نیروگاه‌های برقابی و حرارتی هستیم اما بسیار متاسفیم که طی سال‌های اخیر سرمایه‌گذاری در بخش نیروگاهی بشدت کاهش داشته و نتوانسته‌ایم با رشد تقاضا و متناسب با آن در این بخش سرمایه‌گذاری کنیم و امروز شاهد 14 هزار مگاوات تراز منفی در برق هستیم. وزیر نیرو تصریح کرد: یکی از برنامه‌های مهم و محوری وزارت نیرو توسعه ظرفیت‌های نیروگاهی کشور متناسب با تقاضا است و در این باره ایجاد 35 هزار مگاوات ظرفیت نیروگاهی در حوزه‌های مختلف در دستور کار قرار گرفته است. محرابیان ادامه داد: 15 هزار مگاوات ظرفیت جدید در بخش حرارتی توسط خود وزارت نیرو و شرکت‌های تابعه و بخش خصوصی صاحب قرارداد فروش برق، عمدتا به صورت سیکل ترکیبی و بخش بخار ایجاد خواهد شد که در این زمینه پروژه‌های خوبی تعریف شده است. 

***

قفسه‌های خالی فروشگاه‌ها در انگلیس با هجوم مردم برای خرید

بحران عرضه و تقاضا در انگلستان بدتر شده و نگرانی‌های عمیقی درباره زنجیره‌های تأمین، افزایش قیمت‌های انرژی و کمبود نیروی کار به وجود آورده است. به نقل از راشاتودی، بحران عرضه و تقاضا در انگلستان بدتر شده و نگرانی‌های عمیقی درباره زنجیره‌های تأمین، افزایش قیمت‌های انرژی و کمبود نیروی کار به وجود آورده است. این شرایط باعث شده میلیون‌ها شهروند این کشور برای خرید به فروشگاه‌ها هجوم آورده تا قبل از کریسمس مایحتاج خود را ذخیره کنند. داده‌های اداره ملی آمار نشان می‌دهد حدود ۸ میلیون انگلیسی در ۲ هفته بین ۲۲ سپتامبر تا ۳ اکتبر نتوانسته‌اند مواد غذایی ضروری خود را تهیه کنند، در حالی که یک نفر از هر ۶ نفر گفته‌اند در تهیه اقلام غیرضروری هم مشکل داشته‌اند. دو‌سوم خریداران انگلیسی که در نظرسنجی مجله خرده‌فروشی انگلیسی گروسر شرکت کرده‌اند درباره چشم‌انداز تهیه مواد غذایی و نوشیدنی در ایام کریسمس، بشدت نگران بوده‌اند. گزارشات حاکی از آن است که صدها هزار مصرف‌کننده انگلیسی تحویل کالاهای مورد نیاز خود برای کریسمس را رزرو کرده‌اند. ۲۲ هزار میز ناهار تنها در فروشگاه زنجیره‌ای ویت‌روز برای روز اول کریسمس رزرو شده است. در روزهای اخیر اقتصاد انگلستان با بحران‌های زیادی روبه‌رو شده است که عوامل مختلفی مانند پاندمی کرونا، افزایش شدید قیمت گاز و روابط تجاری و مهاجرتی جدید با اتحادیه اروپایی در آن مؤثر بوده‌اند. 

***

قیمت سکه به ١١ میلیون و ۶۴٠ هزار تومان رسید

قیمت هر قطعه سکه تمام‌بهار آزادی طرح جدید دیروز در معاملات بازار آزاد تهران به ١١ میلیون و ۶۴٠ هزار تومان و قیمت هر قطعه سکه تمام‌‌بهار آزادی طرح قدیم به ١١ میلیون و ٣٠٠ هزار تومان رسید. قیمت هر قطعه نیم‌سکه نیز ۶ میلیون تومان، ربع‌سکه ٣ میلیون و ۵۵٠ هزار تومان و سکه یک‌‌گرمی ٢ میلیون و ٢٠٠ هزار تومان بود. قیمت هر اونس طلا در بازارهای جهانی نیز ١٧۵۶ دلار و ۶٢ سنت و هر گرم طلای ١٨ عیار یک میلیون و ١۴١ هزار و ۵۵٣ تومان بود. 

هانا چراغی: در جلسه‌ای به ریاست معاون اول رئیس‌جمهور، نسبت به تعیین‌تکلیف شرکت کشت و صنعت هفت‌تپه اقدام و مدیریت این مجموعه عظیم به شرکت توسعه نیشکر و صنایع جانبی واگذار شد. در این نشست که با حضور محمد مخبر، دادستان کل کشور، وزرای امور اقتصادی و دارایی، صنعت، معدن و تجارت، جهاد کشاورزی، تعاون، کار و رفاه اجتماعی، دادگستری و معاون حقوقی رئیس‌جمهور، استاندار خوزستان و رئیس سازمان خصوصی‌سازی و مدیران عامل بانک‌های ذی‌ربط برگزار شد، با توجه به تخصص، ارتباط و اهمیت شرکت توسعه نیشکر و صنایع جانبی، مدیریت شرکت نیشکر هفت‌تپه از طرف سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران به این شرکت سپرده شد. 

اعضا همچنین با تاکید بر شفاف شدن حساب‌ها، بدهی و همچنین ارزش این شرکت در مدت ۳ ماه، تسویه ارزش شرکت کشت و صنعت هفت‌تپه را تصویب کردند. پرداخت تسهیلات جدید از سوی بانک‌های ملی و صادرات برای تسهیل امور شرکت هفت‌تپه و پرداخت معوقات بویژه پرداخت حقوق پرسنل، دستمزد کارگران و تامین هزینه‌های جاری آن و همچنین امهال بدهی‌های این شرکت از دیگر مصوبات مهم این جلسه بود.

شرکت کشت و صنعت نیشکر هفت‌تپه نخستین و قدیمی‌ترین تولیدکننده شکر از نیشکر در ایران است که سال 1394 در قالب اصل 44 قانون اساسی به بخش خصوصی واگذار شد. 

افت شدید میزان تولید و صادرات شکر و شکل‌گیری اعتراضات کارگری گسترده، تنها بخشی از مشکلاتی است که از زمان واگذاری این شرکت به بخش خصوصی، گریبان هفت‌تپه را گرفته و آن را در معرض نابودی قرار داده که همین امر منجر به وارد آمدن انتقاداتی به نحوه واگذاری و قیمت‌گذاری آن شد و کارگران و مسؤولان خواستار ابطال قرارداد واگذاری آن شدند. 

در نهایت با مطالبه‌گری‌های کارگران این شرکت و پیگیری‌های دیوان محاسبات کشور و ورود دستگاه قضا به این پرونده، 18 اردیبهشت‌ماه بود که هفت‌تپه با رأی قوه‌ قضائیه از بند خصوصی‌سازی معیوب رها شد و به بیت‌المال بازگشت.

گروه اقتصادی: اشتغال و بیکاری، از جمله مسائل اساسی در هر کشور است، به گونه‌ای که افزایش اشتغال و کاهش بیکاری، به عنوان یکی از شاخص‌های توسعه‌یافتگی جوامع تلقی می‌شود. در این میان نرخ بیکاری، یکی از شاخص‌هایی است که برای ارزیابی شرایط اقتصادی کشور مورد استفاده قرار می‌گیرد. 

بررسی جدیدترین آمارهای مربوط به وضعیت نیروی کار مربوط به تابستان ۱۴۰۰ که از سوی مرکز آمار ایران منتشر شده نشان می‌دهد نرخ مشارکت در تابستان امسال نسبت به تابستان سال ۹۹ کاهش داشته است. نرخ مشارکت در بهار امسال نیز نسبت به بهار سال گذشته با کاهش همراه بود و همین مساله یکی از دلایل مهم کاهش نرخ بیکاری طی ماه‌های گذشته تلقی می‌شود. 

نتایج طرح آمارگیری نیروی‌ کار تابستان ١٤٠٠ و بررسی نرخ بیکاری افراد ١٥ ساله و بیشتر نشان می‌دهد 6/9 درصد جمعیت فعال (شاغل و بیکار) بیکار بوده‌اند. بررسی روند تغییرات نرخ بیکاری حاکی از آن است که این شاخص نسبت به فصل مشابه سال قبل (تابستان ١٣٩٩) 1/0 درصد افزایش یافته است. 

در تابستان ١٤٠٠ به میزان 1/41 درصد جمعیت ۱۵ ساله و بیشتر از نظر اقتصادی فعال بوده‌اند، یعنی در گروه شاغلان یا بیکاران قرار گرفته‌اند. بررسی تغییرات نرخ مشارکت اقتصادی حاکی از آن است که این نرخ نسبت به فصل مشابه در سال قبل (تابستان ١٣٩٩) 7/0 درصد کاهش یافته است. 

جمعیت شاغلان ۱۵ ساله و بیشتر در این فصل ٢٣ میلیون و ۴۰۵ هزار نفر بوده که نسبت به فصل مشابه سال قبل ١٣٧ هزار نفر کاهش داشته است. بررسی اشتغال در بخش‌های عمده اقتصادی نشان می‌دهد تابستان امسال، بخش خدمات با 8/48 درصد بیشترین سهم اشتغال را به خود اختصاص داده است. در مراتب بعدی بخش‌های صنعت با 8/33 درصد و کشاورزی با 4/17 درصد قرار دارند. 

نرخ بیکاری جوانان ۱۵ تا 20 ساله حاکی از آن است که 7/25 درصد از فعالان این گروه سنی در تابستان ۱۴۰۰ بیکار بوده‌اند. بررسی تغییرات فصلی نرخ بیکاری این افراد نشان می‌دهد این نرخ نسبت به فصل مشابه سال قبل (تابستان ١٣٩٩) 6/2 درصد افزایش یافته است. 

 

* وضعیت اشتغال فارغ‌التحصیلان دانشگاه

نگاهی به آمار بازار کار مربوط به تابستان امسال نشان می‌دهد یک میلیون و ۱۲ هزار و ۲۲۷ نفر از جمعیت فارغ‌التحصیلان کشور بیکار هستند، یعنی تابستان امسال 4/14 درصد از کل جمعیت فعال فارغ‌التحصیل آموزش عالی، بیکار بوده‌اند. این نرخ همچنین در بین زنان بیش از مردان است به طوری که ۴۷۴ هزار و ۱۳۰ نفر از این جمعیت را مردان و ۵۳۸ هزار و ۹۷ نفر را زنان تشکیل می‌دهند. از نظر درصدی نیز نرخ بیکاری فارغ‌التحصیلان دانشگاهی مرد 6/14 درصد و زن ۳۱ درصد است. 

نرخ بیکاری فارغ‌التحصیلان در گروه مردان در تابستان سال جاری نسبت به تابستان سال گذشته 9/0 درصد کاهش و در گروه زنان 2/2 درصد افزایش داشته است. 

 

6/40 درصد از بیکاران کشور فارغ‌التحصیل دانشگاهی هستند همچنین در حال حاضر ۲ میلیون و ۴۹۶ هزار و ۸۶ نفر بیکار در کشور داریم که بررسی سهم «جمعیت بیکار تحصیلکرده از مجموع جمعیت بیکار کشور» حاکی از آن است که 6/40 درصد بیکاران کشور، در گروه فارغ‌التحصیلان آموزش عالی قرار دارند که این سهم در تابستان پارسال 7/40 درصد بود. 

البته سهم «جمعیت شاغل فارغ‌التحصیل از کل شاغلان» با رشد مواجه بوده به طوری که این سهم 2/1 درصد افزایش داشته است.