معاملات دیروز بورس تهران پس از یک رفت و برگشت کوتاه در دادوستدها، همسو با تحریک تقاضا از سوی بازارگردان‌های حقوقی در برخی سهم‌های شاخص‌ساز روی روند مثبت قرار گرفت. روز گذشته شاخص کل قیمت و بازده نقدی بورس تهران با افزایش 2586 واحدی به یک میلیون و ۵۰۷ هزار واحد رسید. شاخص کل هم‌وزن اما با افزایش 3112 واحدی عدد ۴۰۵ هزار و ۵۱7 واحد را به نمایش گذاشت. 

 

گروه اقتصادی: بانک مرکزی «دستورالعمل اجرایی اعطای تسهیلات خرد» را در راستای ایجاد شرایط لازم برای تسهیل بهره‌مندی متقاضیان از تسهیلات خرد بانکی مبتنی بر اعتبارسنجی برای اجرا به شبکه بانکی ابلاغ کرد. این دستورالعمل با هدف تمهید شرایط لازم برای تسهیل بهره‌مندی متقاضیان از تسهیلات خرد بانکی از رهگذر استقرار نظام وثیقه‌گیری مبتنی بر اعتبارسنجی تهیه شده است. در این دستورالعمل سقف مبلغ تسهیلات خرد معادل ۲ میلیارد ریال (۲۰۰ میلیون تومان) تعیین شده است؛ همچنین در دستورالعمل یاد شده ضمن احصای فهرستی از تضامین و وثایق قابل اخذ از متقاضیان دریافت تسهیلات خرد، مقرر شده اعطای تسهیلات خرد به متقاضیان دارای سابقه و امتیاز اعتباری بر اساس اعتبارسنجی، در قبال اخذ حداکثر ۲ مورد وثیقه انجام شود. بر اساس این ابلاغیه از تاریخ ابلاغ دستورالعمل، مؤسسه اعتباری موظف است تسهیلات خرد اعطایی را بر اساس شرایط، امتیاز اعتباری، رتبه اعتباری داخلی و سقف اعتبار مشتری در قالب قراردادهای فروش اقساطی، اجاره به شرط تملیک، مرابحه، جعاله و قرض‌الحسنه به مشتری پرداخت کند. 

حداکثر مجموع اصل تسهیلات ریالی خرد قابل پرداخت به هر مشتری در سطح تمام مؤسسات اعتباری ۲ میلیارد ریال است که ضوابط، شرایط و سایر جزئیات اجرایی مربوط به نحوه اعطای تسهیلات خرد از قبیل دوره و شیوه بازپرداخت اقساط یا تسویه تسهیلات، شیوه محاسبه سود، کارمزد، وجه التزام تأخیر تأدیه دین، حسب مورد تابع مقررات ابلاغی مربوط از جمله مفاد دستورالعمل‌های اجرایی عقود و الزامات مقرر در فرم‌های یکنواخت قراردادهای اعطای تسهیلات بانکی است. مؤسسه اعتباری موظف است قبل از اعطای تسهیلات، نسبت به استعلام سابقه چک برگشتی و بدهی غیرجاری مشتری اقدام کند.

 اعطای تسهیلات خرد به مشتری دارای چک برگشتی رفع سوءاثر نشده یا بدهی غیرجاری تا زمان رفع سوءاثر از چک برگشتی و تعیین تکلیف بدهی غیرجاری مطابق ضوابط ابلاغی مربوط ممنوع است.

 در اعطای تسهیلات خرد به مشتری دارای سابقه و امتیاز اعتباری، مؤسسه اعتباری می‌تواند با رعایت تکالیف قانونی و مقررات مرتبط و همچنین شرایط مندرج در این دستورالعمل، متناسب با امتیاز اعتباری مشتری، میزان تسهیلات خرد اعطایی و درجه‌ نقدشوندگی وثایق و تضامین ارائه‌شده، حداکثر ۲ مورد از تضامین و وثایق از تسهیلات‌گیرنده یا ضامن دریافت کند. 

 

* دریافت وثیقه نقدی در قالب انواع سپرده‌ها ممنوع است

در اعطای تسهیلات خرد به مشتری فاقد سابقه و امتیاز اعتباری، مؤسسه اعتباری می‌تواند متناسب با سطح درآمد مشتری و توان بازپرداخت اقساط توسط وی، با اخذ حداکثر ۲ مورد از وثایق و تضامین مقرر در ماده ۶ برای بار نخست تا سقف یک میلیارد ریال در سطح تمام مؤسسات اعتباری تسهیلات خرد اعطا کند. دریافت وثیقه نقدی از مشتری در اعطای تسهیلات خرد، در قالب انواع سپرده‌ها ممنوع است. 

در این دستورالعمل تضامین و وثایق به شرح زیر اعلام شده است:

اوراق تجاری از قبیل چک یا سفته مشتری

اوراق بدهی اعم از اوراق پذیرفته شده در بازار سرمایه و غیر آن

سهام شرکت‌های پذیرفته شده در بورس از جمله سهام عدالت

واحدهای سرمایه‌گذاری صندوق‌های سرمایه‌گذاری قابل معامله در بورس

چک یا سفته توسط ضامن

اموال عینی با ارزش عرفی از قبیل خودرو، مسکوکات یا مصنوعات طلا

حساب ‌یارانه اشخاص 

گواهی کسر از حقوق توسط مشتری یا ضامن 

ضمانت یک نفر کاسب دارای پروانه کسب که در زمان اعطای تسهیلات دارای فعالیت اقتصادی دایر باشد. 

در مناطق روستایی ضمانت یک نفر ساکن روستا که اهلیت و صلاحیت وی توسط شورای اسلامی روستا مورد تأیید واقع گردد مهمور به مهر شورای اسلامی روستا

سیمکارت دائمی ثبت‌شده تحت مالکیت مشتری. 

برای روستاییان، کشاورزان، دامداران سنتی و عشایر، پروانه چرای دام، پروانه چاه کشاورزی، سند مالکیت اراضی کشاورزی، ضمانت زنجیره‌ای

ضمانت صادره توسط بنگاه محل اشتغال مشتری، متضمن تضمین دیون تسهیلات‌گیرنده 

سایر تضامین متناسب با امتیاز اعتباری مشتری و تشخیص مؤسسه اعتباری. 

***

مطابق اعلام وزارت ارتباطات، روز یکشنبه حملات سایبری علیه بیش از ۱۰۰ خدمت الکترونیکی مهم در بخش‌های دولتی و خصوصی رخ داد که یک ‌بار دیگر ضرورت افزایش آمادگی‌ها برای مقابله با حملات سایبری با راه‌اندازی مرکز مدیریت امنیت سایبری در مقیاس ملی را نشان داد. آبان‌ماه پارسال بود که حمله سایبری گسترده‌ای علیه جایگاه‌های سوخت صورت گرفت و به واسطه آن برای مدتی جایگاه‌های سوخت کشور از مدار خارج شدند. 

واضح است با گسترش تکنولوژی در دهه‌های اخیر، شکل و شیوه جنگ‌های نظامی نیز تغییر یافته و جنگ‌های سایبری امروزه به یکی از موثر‌ترین جنگ‌افزار‌های نظامی تبدیل شده است. شاید بتوان یکی از شاخص‌ترین حملات سایبری به کشورمان را ماجرای ویروس استاکس‌نت دانست؛ ویروس رایانه‌ای استاکس‌نت که برای انجام حمله سایبری علیه ایران در نطنز از آن استفاده شد، نخستین‌‌بار ژوئن 2010 وقتی که توسط نمایندگان یک شرکت سازنده آنتی‌ویروس شناسایی شد، به جهان معرفی شد. 

پس از آن، مطالب زیادی درباره این ویروس منتشر و دست به دست شد. استاکس‌نت نخستین نرم‌افزار مخرب (بدافزار) است که به طور خاص برای حمله به یک نوع خاص از سیستم کنترل صنعتی طراحی شده بود. با این حال، همان‌طور که بعدا معلوم شد استاکس‌نت بخشی از عملیات بزرگی با نام بازی‌های المپیک بود که به طور مشترک توسط ایالات متحده و رژیم صهیونیستی برنامه‌ریزی شده بود.

 طرح حمله سایبری به زیرساخت‌های هسته‌ای ایران، نخستین ‌‌بار سال 2006 تحت ریاست‌جمهوری جورج دبلیو بوش تهیه و بعد در دولت اوباما اجرایی شد. اطلاعات، به آمریکا کمک کرد حمله سایبری علیه نطنز را ممکن کند. اگر چه هیچ‌گاه آمریکا و رژیم صهیونیستی به طور علنی مسؤولیت حمله سایبری علیه تاسیسات نطنز را بر عهده نگرفتند اما «ادوارد اسنودن» پیمانکار سابق آژانس امنیت ملی آمریکا و افشاگر معروف آمریکایی، همان سال‌ها افشا کرد این بدافزار با همکاری آژانس امنیت ملی آمریکا و رژیم صهیونیستی ساخته شده است. هرچند آمریکا و رژیم صهیونیستی خود نیز هیچگاه از گزند حملات سایبری در امان نبوده‌اند؛ اواخر اسفند پارسال بود که رژیم صهیونیستی یکی از هولناک‌ترین حملات سایبری علیه خود را به چشم دید؛ حمله‌ای که باعث شد برای ساعاتی ارتباط این رژیم با اینترنت به طور کل قطع و همه سایت‌های این رژیم از دسترس خارج شود. همه این وقایع و بویژه حمله اخیر به ۱۰۰ خدمت الکترونیکی، بار دیگر لزوم توجه به امنیت سایبری و ایمن‌سازی زیرساخت‌های حیاتی کشور را نمایان می‌کند.

در رابطه با حمله سایبری اخیر مرکز عملیات امنیت افتا اعلام کرد با اقدام به‌موقع در روزهای اخیر، از وقوع حمله سایبری گسترده به حوزه‌های زیرساختی کشور پیشگیری به‌عمل ‌آمده و عملیات طراحی‌شده توسط مهاجمان در مراحل اولیه بهره‌برداری خنثی شده است.

بر اساس اعلام این مرکز، مهاجمان سایبری قصد داشتند با سوء‌استفاده از حفره امنیتی در یکی از نرم‌افزارهای پرکاربرد در سازمان‌ها، ضمن اخذ دسترسی به زیرساخت‌ها و استخراج اطلاعات از آنها، دستورات دلخواه را اجرا و محتوای آلوده خود را تزریق کنند اما پیش از آنکه مهاجمان بتوانند حمله سایبری خود را عملی کنند، با اقدام بموقع مرکز عملیات امنیت افتا از وقوع آن پیشگیری شد.

با کشف سرنخ‌ها و الگوهای رفتاری استفاده‌شده در حمله و همچنین اشراف کارشناسان مرکز مدیریت راهبردی افتا بر اقدامات مهاجمان، نقاط هدف و عملیات طراحی‌شده برای حمله به زیرساخت‌ها تحت رصد قرار گرفت و مشخص شد بیش از ۱۰۰ خدمت الکترونیکی مهم در بخش‌های دولتی و خصوصی جزو اهداف اصلی حمله است.

امنیت سایبری و افزایش آمادگی در برابر حملات سایبری از جمله موضوعاتی است که همواره مورد تأکید وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات نیز قرار دارد و به اعتقاد وی «ضعف امنیت سایبری، پاشنه آشیل تحقق دولت هوشمند و توسعه فناوری اطلاعات در کشور است».

در همین راستا امیر محمدزاده لاجوردی، نماینده ویژه وزیر ارتباطات در امنیت فاوا چندی پیش گفته بود: «از آنجا که وزارت ارتباطات متولی امنیت سازمان‌های غیرزیرساختی کشور است، راه‌اندازی مرکز مدیریت امنیت سایبری در مقیاس ملی، در دستور کار قرار گرفت».

وی با اشاره به برنامه‌های مدنظر برای ارتقای موضوع امنیت فناوری اطلاعات توضیح داد: «اقدامی که پیگیر انجام آن هستیم، راه‌اندازی مرکز مدیریت یکپارچه امنیت در وزارت ارتباطات است. از آنجا که وزارت ارتباطات هم‌اکنون متولی امنیت سازمان‌های غیرزیرساختی کشور است، ما قصد راه‌اندازی مرکز عملیات امنیت سایبری در مقیاس ملی را داریم تا بتوانیم رخدادها و حملات سایبری را به ‌صورت برخط شناسایی کرده و در لحظه، با آنها مقابله کنیم».

نماینده ویژه وزیر ارتباطات در امنیت فناوری اطلاعات و ارتباطات با بیان اینکه در حال حاضر مرکز ماهر به ‌نوعی این مسؤولیت را بر عهده دارد اما ضعف‌هایی وجود دارد و ما با نقطه ایده‌آل فاصله داریم، تأکید کرد: «پتانسیل‌های خوبی وجود دارد اما نیازمند همگرایی بخش‌ها هستیم. برای راه‌اندازی این مرکز، پیش‌بینی سرمایه‌ای بیش از ۳ هزار میلیارد تومان شده اما پتانسیل‌هایی نیز در وزارت ارتباطات وجود دارد که می‌شود برای راه‌اندازی این مرکز با هزینه کمتر از این پتانسیل‌ها استفاده کرد».

در جلسه ستاد اقتصادی دولت مورد بررسی قرار گرفت

راهکارهای وزارت اقتصاد برای جلوگیری از قاچاق گندم

راهکارهای پیشنهادی وزارت امور اقتصادی و دارایی برای جلوگیری از قاچاق گندم به کشورهای همسایه و ضرورت بهینه‌سازی مصرف نان در کشور، در جلسه ستاد هماهنگی اقتصادی دولت مورد بررسی قرار گرفت. 

در این جلسه که به ریاست سیدابراهیم رئیسی برگزار شد، پیشنهادی از وزارت امور اقتصادی و دارایی مورد بررسی قرار گرفت که بر اساس آن قیمت گندم و نان برای مصرف‌کننده هیچ تغییری نمی‌کند. 

بر اساس تصمیم اعضای ستاد، مقرر شد با توجه به اهتمام دولت بر کنترل قیمت نان و جلوگیری از افزایش بهای آن، جوانب گوناگون این طرح توسط دستگاه‌های مسؤول بررسی و نتیجه برای تصمیم‌گیری به جلسات آینده ستاد ارائه شود. 

در این جلسه همچنین مساله خروج ارز به شکل سرمایه از کشور مورد بحث قرار گرفت و مقرر شد دستگاه‌های متولی موضوع، سیاست‌های پیشگیرانه لازم را در این زمینه طراحی و ارائه کنند. 

سومین دستور کار جلسه ستاد هماهنگی اقتصادی، ارائه گزارش دبیرخانه ستاد درباره وضعیت قیمت کالاها بویژه اقلام خوراکی و آشامیدنی بود که رئیس‌جمهور دستور داد دلایل افزایش قیمت برخی از این اقلام در فروردین‌ماه بررسی و گزارش دقیق آن از سوی دبیرخانه ستاد ارائه شود. دستگاه‌های اجرایی متولی نیز موظف شدند تمام تلاش خود را برای جلوگیری از افزایش بدون منطق قیمت اقلام خوراکی به کار گیرند. 

***

وصول ۱۰ میلیارد تومان مالیات  از محل خانه‌های خالی

مدیر‌کل طراحی و تحلیل فرآیندهای مالیاتی ضمن بیان جزئیاتی از روند اخذ مالیات خانه‌های خالی، اعلام کرد: تاکنون از این محل حدود ۱۰ میلیارد تومان مالیات وصول شده است. 

جهانگیر رحیمی اظهار کرد: بر اساس قانون دائمی مالیات‌های مستقیم، اخذ مالیات از خانه‌های خالی به این صورت است که پس از پایان هر سال مالی، سازمان امور مالیاتی در تیرماه سال بعد یک ماه فرصت دارد تا نسبت به بررسی اطلاعات و اعلام میزان مالیات هر واحد مسکونی اقدام کند اما در قانون بودجه سال گذشته، سازمان امور مالیاتی مکلف شد تا پایان ۹ ماهه اول سال ۱۴۰۰ مالیات خانه‌های خالی را وصول کند. 

وی ادامه داد: در سال گذشته اطلاعات نزدیک به ۵۷۰ هزار خانه خالی برای ۹ ماهه آن سال به سازمان امور مالیاتی ارسال شد که از این تعداد واحد مسکونی، یکسری در شهرهای زیر ۱۰۰ هزار نفر جمعیت قرار داشتند و به دلیل مشمول نشدن، کنار گذاشته شدند. البته عده‌ای از مشمولان نیز پذیرش را انتخاب کرده‌اند اما نسبت به پرداخت اقدام نکرده‌اند. یکسری از این افراد اعتراض کردند و ما به صورت آفلاین به وزارت راه‌و‌شهرسازی اعلام کردیم. مشکل عمده این افراد به این دلیل بوده که در سامانه ملی املاک و اسکان برای ثبت یا به‌روزرسانی مراجعه نکرده‌اند. 

رحیمی در گفت‌وگو با ایسنا، با بیان اینکه تاکنون کمتر از ۱۰ میلیارد تومان مالیات از خانه‌های خالی وصول شده است، گفت: اینکه گفته می‌شود ۲ میلیون خانه خالی در کشور وجود دارد، به این دلیل است که اطلاعات آنها تاکنون به سازمان امور مالیاتی ارسال نشده و اگر قرار است اطلاعاتی تکمیل شود، از آنجا که تکلیف قانون بودجه سال ۱۴۰۰ برای مالیات خانه‌های خالی به صورت کامل اجرا نشده، باید مشخص شود این خانه‌ها در ۳ ماهه پایانی نیز خالی بوده‌اند یا خیر. همچنین با ارسال اطلاعات تکمیلی، اطلاعات سازمان امور مالیاتی هم به‌روزرسانی خواهد شد. 

***

خرید گندم از کشاورزان به 500 هزار تن رسید

خرید تضمینی گندم که از چهارم فروردین در استان‌های جنوبی کشور آغاز شده بود، به ۴۳۶ هزار تن رسید. ارزش گندم‌های خریداری شده ۴۵ هزار و ۳۶۷ میلیارد ریال است. در حال حاضر گندم‌های تولیدی سال جاری در استان‌های خوزستان، فارس، بوشهر، سیستان‌و‌بلوچستان، هرمزگان و کرمان و در برخی مناطق شمالی کشور نیز گندم بذری از کشاورزان خریداری می‌شود.  ۴۳۶ هزار تن گندم خریداری شده در قالب بیش از ۴۶ هزار و ۲۲۳ محموله توسط گندم‌کاران به مراکز خرید تحویل داده شده است. امسال هر کیلوگرم گندم با قیمت تضمینی ۱۰ هزار و ۵۰۰ تومان با ۱۰۰۰ تومان جایزه تشویقی از گندمکاران خریداری و به مراکز خرید گندم تحویل داده می‌شود. 

***

چشم‌انداز اتحادیه اروپایی برای قطع وابستگی به گاز روسیه تا ۲۰۲۷

وزیر انرژی اتریش طی اظهاراتی اعلام کرد اتحادیه اروپایی قصد دارد تا سال ۲۰۲۷ واردات گاز روسیه را متوقف کند. لئونور گیوسلر، وزیر اقدام اقلیمی، محیط زیست، انرژی، نوآوری و فناوری اتریش روز یکشنبه اعلام کرد اتحادیه اروپایی قصد دارد تا سال 2027 واردات گاز روسیه را متوقف کند. وی در پاسخ به این سوال که اتریش چه زمانی گاز روسیه را کنار می‌گذارد، گفت: کمیسیون اروپا یک هدف برای تمام 27 کشور اتحادیه اروپایی برای سال 2027 تنظیم کرده که یک هدف بسیار جاه‌طلبانه است.  وی با بیان اینکه این هدف اتحادیه اروپایی مربوط به همه کشورهای عضو است، افزود: دستیابی به آن با تلاش‌های مشترک امکان‌پذیر خواهد بود. این وزیر اتریشی به وابستگی 80 درصدی فعلی این کشور به گاز روسیه اشاره کرد و توضیح داد: ما باید به‌زودی از شر آن خلاص شویم، چرا که این وابستگی ما را در برابر باج‌گیری آسیب‌پذیر می‌کند و قیمت‌ها را افزایش می‌دهد. 

این اظهارات در حالی است که صدراعظم آلمان پیش از این تأکید کرده بود تحریم گاز روسیه به ضرر اقتصاد آلمان و اروپاست. اولاف شولتز گفت: این (تحریم) برای کشور ما و برای کل اروپا عواقب جدی خواهد داشت. اتحادیه اروپایی اخیرا پنجمین بسته تحریمی خود علیه روسیه از زمان اعزام نیروهای مسکو به اوکراین را که شامل ممنوعیت واردات زغال سنگ، چوب، مواد شیمیایی و سایر محصولات می‌شود به تصویب رساند.  

اتاق بازرگانی تهران در جدیدترین گزارش خود به بررسی وضعیت تجارت کشور در دهه گذشته پرداخت و آمارها از سال ۱۳۹۰ تا ۱۴۰۰ را بررسی کرد. تجارت کالایی ایران از ابتدای دهه گذشته با تحولات و نوساناتی همراه بوده و همواره اعداد صادرات و واردات تغییر کرده‌ است. بیشترین ارزش تجاری ایران در سال ۱۳۹۰ با حجم ۱۰۶ میلیارد دلار به ثبت رسیده است. از این عدد ۴۴ میلیارد دلار مربوط به صادرات و ۶۲ میلیارد دلار مربوط به واردات بوده است. به این ترتیب بخش زیادی از این رکورد تجاری تحت تاثیری آمار بالای واردات به ثبت رسیده است. ارزش صادرات ایران از سال ۱۳۹۷ به بعد افت کرد اما این روند در سال ۱۴۰۰ متوقف شد و میزان صادرات کشور به حدود ۴۹ میلیارد دلار رسید. میزان واردات نیز در سالی که گذشت پس از کاهشی که در سال‌های قبل داشت از مرز ۵۳ میلیارد دلار عبور کرد. در سال ۱۴۰۰ حدود ۱۲۳ میلیون تن کالای ایرانی به دیگر کشورها صادر شد که از نظر وزنی افزایش ۹ درصدی و از نظر ارزشی افزایش ۴۰ درصدی را به ثبت رساند. همچنین در این مدت حدود ۴۱ میلیون تن کالا به ایران وارد شد که از نظر وزنی افزایش ۳۶ درصدی و از نظر ارزشی افزایش ۲۲درصدی را نشان می‌دهد. تراز تجاری ایران نیز در این سال برای سومین سال پی در پی منفی باقی ماند. سال ۱۴۰۰، پنج کشور چین، عراق، ترکیه، امارات عربی متحده و افغانستان اصلی‌ترین مقاصد صادراتی ایران بوده‌اند به طوری که حدود ۷۵ درصد کالاهای ایرانی به این کشورها صادر شد. چین با سهم ۲۹ درصدی اصلی‌ترین وارد‌کننده کالا از ایران در این سال بود. عمده‌ترین مبادی واردات ایران در سال ۱۴۰۰ نیز به ترتیب امارات عربی متحده، چین، ترکیه، آلمان و روسیه بوده‌اند. امارات با سهم ۳۱ درصدی اصلی‌ترین صادرکننده کالا به ایران در سال گذشته لقب گرفته است. در میان کالاهای صادراتی، گاز طبیعی مایع شده، متانول، پلی اتیلن، اوره و شمش آهن و فولاد اصلی‌ترین کالاهایی بوده که به کشورهای دیگر صادر شده است. در میان کالاهای وارداتی نیز گوشی تلفن همراه، ذرت دامی، گندم معمولی، دانه سویا، روغن آفتاب‌گردان و کنجاله بیشترین واردات به ایران را داشته‌اند.