|
رشد ۶ هزار و ۵۰۰ واحدی شاخص بورس
شاخص کل بورس تهران روز گذشته با ۶ هزار و ۵۱۷ واحد افزایش در ارتفاع یک میلیون و ۴۹۰ هزار واحدی قرار گرفت. شاخص هموزن نیز با یک هزار و ۵۳۷ واحد افزایش به ۴۰۷ هزار و ۱۲ واحد و شاخص قیمت با ۹۳۲ واحد رشد به ۲۴۶ هزار و ۹۳۲ واحد رسید. شاخص بازار اول ۶ هزار و ۷۵۴ واحد و شاخص بازار دوم 7 هزار و ۱۲۱ واحد افزایش را ثبت کردند.
ارسال به دوستان
«وطنامروز» همزمان با سفر رئیس مجلس به ازبکستان، ظرفیتهای اقتصادی و تجاری ۲ کشور را بررسی میکند
انتظار جهش تجاری تهران - تاشکند
سال گذشته ۷۷۶ هزارتن کالای غیر نفتی به ارزش ۵۱۷ میلیون دلار بین ایران و ازبکستان تبادل شد که نسبت به مدت مشابه ۱۰۳ درصد رشد داشت
گروه اقتصادی: ایران علاوه بر منابع طبیعی، از موقعیت جغرافیایی ویژهای برخوردار بوده و محل عبور کریدورهای شمال- جنوب و شرق- غرب است و همسایگی با ۱۵ کشور امکان مهمی برای تجارت در اختیار کشورمان قرار داده است. در جهان امروز که همکاریهای منطقهای و یکپارچگی منطقهای در دستور کار بسیاری از دولتها قرار گرفته، دولت سیزدهم و مجلس یازدهم بیش از پیش سیاست تجارت با همسایگان را در اولویت قرار دادهاند. در همین راستا نیز رئیس مجلس شورای اسلامی به ازبکستان سفر کرده است که به همین بهانه ظرفیتهای اقتصادی دوجانبه ایران و ازبکستان و وضعیت تجاری ۲ کشور را در این گزارش مورد بررسی قرار میدهیم.
به گزارش «وطنامروز»، سیدروحالله لطیفی همزمان با سفر رئیس مجلس کشورمان به ازبکستان درباره روابط تجاری ۲ کشور اظهار داشت: در سال گذشته میزان صادرات کشورمان به ازبکستان ۷۱۴ هزار و ۴۹۱ تن کالا به ارزش ۴۰۲ میلیون دلار بود که نسبت به مدت مشابه با رشد ۱۴۶ درصدی همراه بوده است.
وی افزود: در سال قبل ۷۷۶ هزار و ۱۳۷ تن کالای غیرنفتی به ارزش ۵۱۷ میلیون دلار بین ایران و ازبکستان تبادل شد که نسبت به مدت مشابه ۱۰۳ درصد رشد داشته است.
وی درباره میزان واردات از ازبکستان گفت: ۶۲ هزار تن کالا در سال گذشته به ارزش ۱۱۵ میلیون دلار نیز از ازبکستان وارد کشورمان شده که ۲۶ درصد نسبت به مدت مشابه با رشد همراه بوده است.
لطیفی درباره کالاهای صادراتی ایران به ازبکستان اینگونه توضیح داد: لبنیات، محصولات کشاورزی، مصالح ساختمانی، قیر، روغن پایه، مواد معدنی، مواد پتروپالایشگاهی، مواد شیمیایی، محصولات بهداشتی، لوله و پروفیل، لوازم خانگی، پارچه، کفپوش، محصولات آهنی، ماشینآلات صنعتی و مبلمان از عمدهترین کالاهای صادراتی ایران به ازبکستان هستند.
وی درباره عمده کالاهای وارداتی از ازبکستان هم گفت: انواع نخ، پنبه، ابریشم، پارچه، حبوبات، ارزن و کائولن از جمله کالاهای اصلی وارداتی از ازبکستان بودند.
سخنگوی گمرک درباره تجارت ایران با ازبکستان در ۳ ماه نخست امسال نیز توضیح داد: در فصل بهار امسال ۴۶ میلیون و ۳۵۰ هزار دلار کالا از ایران به ازبکستان صادر شد و در این مدت ۱۴ میلیون و ۱۵۰ هزار دلار نیز کالا از ازبکستان به ایران وارد شده است.
* توسعه مناسبات تهران - تاشکند
جمهوری ازبکستان با مساحتی بالغ بر 448 هزار و 972 کیلومتر مربع (پنجاهوششمین کشور دنیا و دارای مساحتی حدود یکچهارم مساحت ایران)، پرجمعیتترین کشور منطقه آسیای مرکزی است. همین امر بخوبی ظرفیت صادراتی و بازرگانی ازبکستان را برای صادرکنندگان و بازرگانان کشورمان نشان میدهد. ضمن آنکه جمعیت قابل توجهی از ازبکان در سایر کشورهای منطقه از جمله قزاقستان، قرقیزستان، تاجیکستان و افغانستان نیز حضور دارند و در نتیجه اگر از نظر قومیتی و نه صرفا در محدوده جغرافیای سیاسی ازبکستان به آن بنگریم، جمعیت ازبکان بسیار بیشتر از رقم 34 میلیون نفر است. هرچند باید به این نکته نیز اشاره کرد که اکثریت مردم ۲ منطقه تاریخی سمرقند و بخارا و تعداد کثیری از مردم فرغانه و چند شهر دیگر ازبکستان، تاجیک و فارسزبان هستند و نکته مهمتر اینکه جمعیت تاجیکان این مناطق حتی از جمعیت تاجیکستان نیز بیشتر است و همین امر ظرفیت قابل توجهی را برای ارتباط مستقیم و بیواسطه زبانی (بدون نیاز به مترجم) تجار، بازرگانان، اساتید دانشگاه و فعالان اجتماعی و فرهنگی کشورمان با فارسیزبانان ازبکستان فراهم کرده که امید است از این ظرفیت در آینده بیشتر استفاده شود.
ازبکستان از نظر موقعیت جغرافیایی و ژئوپلیتیک از موقعیت بسیار حساس و ویژهای در قلب آسیای مرکزی برخوردار است و با هر 4 کشور این منطقه یعنی قزاقستان، تاجیکستان، قرقیزستان و ترکمنستان دارای مرز مشترک است. هیچ کشوری در آسیای مرکزی از این ویژگی جغرافیایی برخوردار نیست. به همین دلیل، عموما از ازبکستان به عنوان «وزنه تعادل ژئوپلیتیک» در منطقه آسیای مرکزی نام برده میشود؛ ازبکستان کشوری با شرایط محصور در خشکی مضاعف است. برخلاف کشورهای محصور در خشکی مانند تاجیکستان و قرقیزستان که برای دسترسی به آبهای آزاد بینالمللی و سایر نقاط جهان حداقل باید از «یک کشور» عبور کنند، ازبکستان به عنوان کشوری با شرایط «محصور در خشکی مضاعف» ناچار است از هر ۴ مسیر جغرافیایی حداقل از «۲ کشور» عبور کند که این امر شرایط خاص ترانزیتی و اقتصادی را به این کشور تحمیل کرده است. کوشش ازبکستان برای غلبه بر این جبر محیطی و جغرافیایی موجب شده است این کشور توجه ویژهای به مشارکت و نقشآفرینی در طرحهای ترانزیتی و کریدورهای ارتباطی نظیر «ابتکار یک کمربند- یک راه» (طرح راه ابریشم چین)، کریدور شمال- جنوب و نیز پروژه ترانزیتی افغانستان- ایران- ازبکستان از طریق بندر چابهار داشته باشد.
ازبکستان هرچند دارای اقتصاد توسعهیافته و پیشرفتهای نیست و به نوعی اقتصادش «در حال گذار و در حال رشد و توسعه» است اما از ظرفیتهای اقتصادی قابل توجهی برخوردار است که عمدتا برای اکثر ایرانیان حتی بسیاری از فعالان اقتصادی و تجاری کشورمان نیز چندان شناختهشده نیست. تولید ناخالص داخلی ازبکستان در سال 2020 میلادی طبق آمار بانک جهانی، حدود 60 میلیارد دلار بوده است. ازبکستان از نظر منابع زیرزمینی و معادن، کشوری غنی است. ازبکستان دارای چهارمین ذخیره بزرگ طلا در جهان است. این کشور سالانه 80 تن طلا از معادن استخراج میکند که از این نظر در دنیا هفتم است. ذخایر مس ازبکستان در جهان دهم و ذخایر اورانیوم آن نیز رتبه دوازدهم جهان است. تولید اورانیوم این کشور در دنیا هفتم است. ازبکستان همچنین یکی از بزرگترین تولیدکنندگان و صادرکنندگان پنبه در جهان است و این کشور در کنار کشورهایی مانند ترکمنستان، هند، برزیل و مصر، نقش بسیار مهمی در تجارت جهانی پنبه موسوم به «طلای سفید» دارد و بیدلیل نیست که «پنبه» و «نخ از پنبه» ۲ محصول اصلی وارداتی ایران از ازبکستان است که مصرف گستردهای در صنایع پوشاک و نساجی داخل کشورمان دارد. هرچند باید به این نکته نیز اشاره داشت که رویکرد دولت ازبکستان در سالهای اخیر، کاهش خامفروشی و توسعه صنعت نساجی و پوشاک بوده است. همچنین ازبکستان از لحاظ ذخایر گازی و میزان تولید گاز طبیعی نیز بسیار غنی است و بعد از روسیه و ترکمنستان رتبه سوم را در میان کشورهای حوزه مشترکالمنافع (سیایاس) داراست.
* ظرفیتهای ترانزیتی
بهرهگیری موثر و حداکثری از ظرفیتهای حوزه ترانزیت یکی از مهمترین ظرفیتها بین ایران و ازبکستان است. بدون تردید مهمترین فرصت و مزیت اقتصادی ایران در رابطه با ازبکستان، کریدورهای ارتباطی و ترانزیتی است که در چارچوب آن کریدورهای مزارشریف- هرات/ ازبکستان- ترکمنستان- ایران- عمان/ چین- قزاقستان- ازبکستان- ترکمنستان- ایران/ مکانیسم سهجانبه افغانستان- ایران- هند به محوریت بندر چابهار شایان توجه هستند. علاقهمندی ازبکستان به مشارکت در پروژه ترانزیتی افغانستان- ایران- هند به روشنی گویای این واقعیت است که دولت ازبکستان توجه ویژهای به بندر چابهار دارد و با توجه به توسعه مناسبات این کشور با هند و افغانستان، روی این مسیر ترانزیتی حساب ویژهای باز کرده است که تحقق آن نیازمند برنامهریزی و اجرای جامع برنامههای ۲ کشور بر کریدور شمال - جنوب، کریدور خلیجفارس- دریای سیاه و کریدور شرق ایران در چارچوب کمیسیون مشترک اقتصادی ایران و ازبکستان است. بویژه آنکه پس از جنگ روسیه با اوکراین و انسداد و افزایش خطر و ریسک عبور از مسیرهای زمینی روسیه به اروپا، قفقاز و دریای سیاه، مسیر شمالی طرح یک کمربند- یک راه و دیگر کریدورهای شرقی- غربی بالاجبار به سمت جنوب منحرف شدهاند که کشورهای آسیای مرکزی از جمله ازبکستان نیز از این امر مستثنا نیستند. این امر یکی دیگر از دلایل توجه جدی ازبکستان به پروژه ترانزیتی بندر چابهار و سایر مسیرهای ارتباطی و ریلی کشورمان است که ضرورت دارد توجه ویژهای به آن شود.
***
محمدباقر قالیباف عنوان کرد
تلاش برای افزایش تبادلات تجاری ایران و ازبکستان تا ۲ میلیارد دلار
رئیس مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه یکی از مهمترین دستاوردهای سفر ازبکستان، ارتقای روابط در حوزههای اقتصادی و فرهنگی خواهد بود، گفت: افزایش تبادلات تجاری تا ۲ میلیارد دلار یکی از اهدافی است که میتوان در این سفر دنبال کرد. محمدباقر قالیباف و هیات همراه پس از حضور در مجلس قانونگذاری ازبکستان، با نورالدین جان اسماعیل اوف، رئیس مجلس قانونگذاری ازبکستان دیدار و گفتوگو کردند. قالیباف در این دیدار ضمن قدردانی از میهماننوازی کشور ازبکستان گفت: امیدوارم این حضور آغازگر یک تحول بزرگ بین دولت و ملت ۲ کشور در همکاریهای دوجانبه باشد. وی ادامه داد: کشور ایران تجربه یکصد سال تشکیل پارلمان را دارد و ما با همه وجود درک کردهایم که پارلمانها چقدر میتوانند در توسعه روابط بین دولتها و ملتها تاثیرگذار بوده و روابط را استحکام بخشند. رئیس قوه مقننه تاکید کرد: راهبرد اصلی مجلس یازدهم و دولت سیزدهم در جمهوری اسلامی ایران توسعه همکاریهای همهجانبه با همسایگان در کشورهای منطقه بویژه کشورهای مسلمان است و امروز شاهدیم شرایط ژئواستراتژیکی و ژئوپلیتیکی جهان نیز ما را وادار به افزایش ارتباطات بین کشورهای منطقه کرده است. قالیباف اضافه کرد: یک نمونه از شرایط و حوادث امروز که در جهان حاکم شده، جنگ بین اوکراین و روسیه است. علاوه بر اینکه کشورهای همسایه باید به لحاظ استراتژیک به روابط خود عمق ببخشند، چنین شرایطی نیز ما را وادار به همکاریهای بیشتر میکند. رئیس مجلس اضافه کرد: ما در جمهوری اسلامی ایران نقش مهمی برای ازبکستان در مقطع کنونی قائل هستیم، چرا که ازبکستان به لحاظ سوابق تاریخی و فرهنگی منحصر به فرد بوده و همکاریهای ایران و ازبکستان میتواند زمینهساز ایجاد فرصتی بزرگ در حوزه ترانزیت بویژه برای دسترسی کشور ازبکستان به آبهای آزاد یعنی خلیجفارس و دریای عمان باشد. قالیباف با اشاره به تحریمهای یکجانبه و ظالمانه آمریکا علیه جمهوری اسلامی ایران که خلاف تمام قوانین جهانی است، گفت: با وجود تحریمها، ایران در زمینههای خدمات مهندسی، سایبری، بهداشتی، علمی و دانشبنیان یکی از کشورهای پیشگام بوده که میتواند در این حوزهها کشور پیشران باشد. وی یادآور شد: در برخی از این حوزهها ایران در بین 10 کشور برتر دنیا قرار دارد و به این واسطه میتوانیم روابط خود را بین ۲ کشور گسترش دهیم. رئیس مجلس اضافه کرد: ایران همچنین در حوزه نفت، گاز، معادن و ماشینآلات نیز ظرفیتهای بالایی دارد که در این مسیر علاوه بر بخش خصوصی، گروههای دوستی پارلمانی نیز میتوانند نقش مهمی را در ارتقای همکاریها ایفا کنند.
ارسال به دوستان
اخبار
میرکاظمی:
دیگر چیزی به نام ارز ترجیحی وجود ندارد
معاون رئیسجمهور و رئیس سازمان برنامه و بودجه گفت: چیزی به اسم ارز ترجیحی ۴۲۰۰ وجود ندارد، اگر دولت بخواهد از بخشی حمایت داشته باشد، باید مابهالتفاوت ریالی آن را پرداخت کند. سید مسعود میرکاظمی روز گذشته در حاشیه نشست هیات دولت در جمع خبرنگاران درباره تامین اعتبارات عمرانی سفرهای استانی گفت: در پایان سال گذشته تعهدات سفر استانی ۱۳۵ درصد بود و ما ۳۵ درصد بالاتر از آنچه تعهد کرده بودیم، پرداخت کردیم. امسال هم از مردادماه پرداختهای عمرانی انجام و البته بیشتر هم میشود. ما تعهد دادیم که استقراض نکنیم و بر این تعهدمان هم پایبندیم. تیرماه سال جاری ۱۲ هزار میلیارد تومان برای اعتبارات عمرانی اختصاص خواهد یافت و این علاوه بر ۱۵ هزار میلیارد تومان اوراقی است که برای بودجه عمرانی اختصاص مییابد. وی درباره رتبهبندی معلمان نیز تصریح کرد: ما قبل از اینکه به پایان هر ماه برسیم، جلساتی را با بانک مرکزی، وزارت نفت و وزارت امور اقتصادی و دارایی داریم که منابع و مصارف هزینه را برای آن ماه میبندیم. برای رتبهبندی معلمان هم منبع هزینه گذاشتیم اما دوستان باید تلاش کنند ابتدا احکام را در آموزش و پرورش آماده کنند. رئیس سازمان برنامه و بودجه اظهار کرد: این رتبهبندی بر اساس آنچه در بودجه دیده شده است پرداخت و در چارچوب سقف بودجه این پرداخت انجام میشود و این مبلغ در قانون حدود ۳۶ تا ۳۸ میلیارد تومان است. میرکاظمی درباره برخی اخبار مبنی بر بازگشت ارز ۴۲۰۰ تومانی اظهارکرد: الان چیزی به اسم ارز ترجیحی ۴۲۰۰ تومانی وجود ندارد. مثلا چیزی به اسم اینکه گندم را با ارز ۴۲۰۰ تومانی وارد کنیم، نداریم. دولت اگر بخواهد از بخشی حمایت داشته باشد، باید مابهالتفاوت ریالی آن را پرداخت کند و در حال حاضر مابهالتفاوت ریالی حمایتی دولت به نان و دارو اختصاص دارد. وی اضافه کرد: در کشورهای دیگر هم اگر دیده باشید، یکی از بحرانها افزایش قیمت مواد غذایی و انرژی است که موجب تورم شده است. ما تلاش کردیم با پرداختهایی که انجام شده، مردم را از نوسانات قیمتهای جهانی محافظت کنیم.
***
بانکهای اطلاعاتی خانوارها برای یارانه در حال تکمیل است
سرپرست وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی اعلام کرد: بانکهای اطلاعاتی خانوارها برای یارانه در حال تکمیل است. محمدهادی زاهدیوفا روز گذشته اظهار داشت: خانوادهها از یک هفته تا ۱۰ روز آینده دوباره میتوانند با مراجعه به سامانه حمایت وزارت کار اطلاعات خود را تکمیل کنند. وی افزود: امکان ثبتنام مجدد خانوادههایی که فکر میکنند، مستحق دریافت یارانه هستند ولی به آنها داده نشده، مجددا در وبسایت سامانه حمایتی فراهم میشود تا اطلاعات خود را تکمیل کنند.
سرپرست وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی با بیان اینکه در این مدت برخی خانوارها تشکیل شده یا تفکیک انجام دادهاند، گفت: اطلاعات دقیق خانوارها را از بانکها گرفتهایم و تکمیل بانکهای اطلاعاتی به علت تغییراتی که مرتبا در خانوادهها صورت میگیرد، در دستور کار است.
زاهدیوفا تاکید کرد: بر اساس اطلاعاتی که در بانک اطلاعات رفاه ایرانیان داشتیم، تاکنون خانوادههای مشمول دریافت یارانه را معرفی کردهایم اما از سال آینده سیاست دیگری را در پیش میگیریم تا این اتفاقات رخ ندهد؛ به این صورت که در ابتدای سال اطلاعات را پایش میکنیم و دیگر در طول سال تغییر نمیدهیم.
وی درباره ثبتنام جاماندگان سهام عدالت گفت: کارهای کارشناسی آن انجام شده و در دستور کار دولت قرار دارد که مصوبه آن برای تصویب به هیات دولت ارسال شده است.
***
مطالبات گندمکاران تا هفته آینده بهروز پرداخت میشود
وزیر جهاد کشاورزی گفت: حدود ۱۰ روزی در پرداخت مطالبات گندمکاران عقب هستیم که در تلاشیم از طریق بانکهای مختلف و سازمان برنامه و بودجه تا هفته آینده پرداخت به گندمکاران را بهروز کنیم. سیدجواد ساداتینژاد با بیان اینکه سال گذشته میزان خرید گندم 4.5 میلیون تن بود، گفت: امسال و تا به امروز ۴ میلیون و ۹۰۰ هزار تن گندم خریداری شده است و به مرز ۵ میلیون تن نزدیک شدهایم. امیدواریم با توجه به شرایط موجود به مرز ۶ میلیون تن در خرید گندم برسیم. وی ادامه داد: تا امروز ۴۵ هزار و ۲۰۰ میلیارد تومان از مطالبات گندمکاران پرداخت شده است و با پرداخت ۱۱ هزار میلیارد تومان دیگر تا ۱۱ تیرماه مطالبات گندمکاران پرداخت شده است.
وزیر جهاد کشاورزی اضافه کرد: حدود ۱۰ روزی در پرداخت این مطالبات عقب هستیم که در تلاشیم از طریق بانکهای مختلف و سازمان برنامه و بودجه تا هفته آینده پرداختی به گندمکاران را بهروز کنیم. وی در ادامه اظهار کرد: ۱۵ هزار میلیارد تومان توسط بانک کشاورزی تامین شده و قرار است ۱۵ هزار میلیارد تومان دیگر هم توسط سایر بانکها تامین شود و مابقی نیز توسط سازمان برنامه تامین خواهد شد. در تلاش هستیم خودمان را بهروز کنیم، البته نسبت به سال گذشته وضعیت بهتری داریم. ساداتینژاد تصریح کرد: امسال ۳ تصمیم مهم در رابطه با گندم گرفته شد تا بتوانیم به خودکفایی و کاهش وابستگی برسیم. اول اینکه در ابتدای سال قیمت خرید تضمینی گندم به ۱۱ هزار و ۵۰۰ تومان رسید. همچنین قیمت کودهای پایه را تا ۴۵ درصد کاهش دادیم که این مورد در عملکرد گندم و سایر غلات تاثیرگذار است. از طرفی خرید قراردادی در دستور کار است که از شهریورماه آغاز خواهد شد. وی در پاسخ به این سوال که چه زمانی همه مطالبات گندمکاران پرداخت خواهد شد، گفت: روزانه در حال خرید گندم هستیم. این خرید تا مردادماه ادامه خواهد داشت. در حال حاضر ۱۰ روز تاخیر در پرداخت داریم ولی با پیگیریهای انجام شده خودمان را به پرداخت کامل تا ۱۵ و ۲۰ مرداد نزدیک خواهیم کرد. ساداتینژاد در پایان از همه گندمکاران بابت تاخیر در پرداخت عذرخواهی کرد.
ارسال به دوستان
بهبود شاخصهای تأثیرگذار بر تورم و رشد نقدینگی
تورم در مه
عقبنشینی تورم از 59 به ۴۱ درصد در یک سال اخیر
بانک مرکزی اعلام کرد نرخ تورم در ابتدای دولت سیزدهم متأثر از سیاستهای دولت قبل ۵۹ درصد بود که در خردادماه امسال به رغم اجرای طرح حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی و اثرات تورمی کوتاهمدت آن، به ۴۱ درصد کاهش یافته است.
* مدیریت رشد نقدینگی
بررسی نرخ رشد 12 ماهه نقدینگی نشان میدهد نرخ رشد نقدینگی از 40.5 درصد در پایان شهریورماه ۱۴۰۰ طی یک روند نزولی به 37.3 درصد در پایان اردیبهشتماه ۱۴۰۱ کاهش یافته است. البته لازم به تاکید است که 2.6 واحد درصد از رشد نقدینگی در اردیبهشتماه ۱۴۰۱ به افزایش پوشش آماری (اضافه شدن اطلاعات بانک مهر اقتصاد در آمارهای پولی، به واسطه ادغام بانکهای متعلق به نیروهای مسلح در بانک سپه) مربوط بوده و در صورت عدم لحاظ افزایش پوشش آماری مذکور، رشد 12 ماهه نقدینگی در پایان اردیبهشتماه ۱۴۰۱ به 34.7 درصد کاهش مییابد. از این رو رشد 12 ماهه نقدینگی منتهی به پایان اردیبهشتماه ۱۴۰۱ (با پایه همگن) نسبت به رشد دوره مشابه سال قبل (38.8 درصد)، معادل 4.1 واحد درصد کاهش نشان میدهد که البته همین ارقام غیرقابل دفاع است.
* کاهش رشد پایه پولی
رشد پایه پولی نیز متأثر از رویکرد انضباطگرایانه دولت و سیاستهای پولی و نظارتی فعال بانک مرکزی از نیمه دوم سال ۱۴۰۰ به طور قابل ملاحظهای کاهش یافته است. بررسی آمارهای پولی نشان میدهد رشد 12 ماهه پایه پولی از 42.6 درصد در پایان تیرماه ۱۴۰۰ به 30.5 درصد در پایان اردیبهشتماه سال ۱۴۰۱ کاهش یافته است. لذا همانطور که ملاحظه میشود روند کاهش رشد صعودی گذشته در دولت جدید تا حدودی مهار شده است.
در این ارتباط لازم به توضیح است که عامل اصلی رشد پایه پولی در پایان اردیبهشتماه سال ۱۴۰۱ نسبت به پایان سال قبل، افزایش خالص مطالبات بانک مرکزی از بخش دولتی متأثر از کاهش سپردههای دولت نزد بانک مرکزی بوده است.
دلیل کاهش سپردههای دولت نزد بانک مرکزی در پایان اردیبهشتماه ۱۴۰۱، اجرای طرح مردمیسازی توزیع عادلانه یارانهها و واریز یارانه نقدی (مربوط به ۲ ماه اردیبهشت و خرداد) جمعاً به میزان ۴۶۸ هزار میلیارد ریال به حساب افراد مشمول یارانه با هدف حمایت از خانوارها در ۱۹ اردیبهشتماه سال جاری است.
لازم به توضیح است بانک مرکزی در راستای جذب نقدینگی ایجاد شده و کاهش اثرات پولی ناشی از اجرای طرح مردمیسازی توزیع عادلانه یارانهها، کاهش حجم ریپو (عملیات بازار باز) و فروش اوراق بدهی دولت را در سال ۱۴۰۱ در دستور کار قرار داده است.
* توقف استقراض دولت
درباره عملکرد مالی دولت در سال ۱۴۰۱ باید اذعان کرد برخلاف رویه دوماهه ابتدایی سال ۱۴۰۰ که عمده تأمین مالی دولت با اتکای به منابع حساب تنخواهگردان خزانه و مبتنی بر ایجاد بدهی به بانک مرکزی صورت گرفته بود، پرداختهای دولت در دوماهه ابتدایی سال ۱۴۰۱ با اتکای منابع سپردهای خود بوده است. لذا یکی از تحولات مثبت شکل گرفته درباره رابطه مالی دولت و بانک مرکزی که عمدتا به رویکرد منضبطانه دولت سیزدهم ارتباط مییابد، اتکای بیشتر دولت به منابع خود بوده است.
* کاهش نرخ تورم
باید یادآور شد که نرخ تورم در ماه ابتدایی دولت سیزدهم (شهریورماه ۱۴۰۰) بر اساس محاسبات بانک مرکزی رقم 59.3 درصد ثبت شد (بالاترین تورم ۸۰ سال اخیر) که با روی کار آمدن دولت سیزدهم و به دنبال سیاستهای به کار گرفته شده و اقدامات اجرایی در زمینه مدیریت موثرتر روند تحولات کلهای پولی، ثباتبخشی به بازار ارز، نظارت بر قیمت کالاها و خدمات و تأمین مناسب کالاهای اساسی، نرخ تورم از مهرماه سال ۱۴۰۰ روند نزولی به خود گرفت و با کاهش قابل ملاحظه 12.1 واحد درصدی به رقم 46.2 درصد در پایان سال ۱۴۰۰ رسید.
این روند کاهشی طی ۳ ماه نخست سال ۱۴۰۱ نیز تداوم یافت و تورم متوسط 12 ماهه در خردادماه سال جاری به 41 درصد رسید. (کاهش ۱۸ واحد درصدی نسبت به ابتدای دولت سیزدهم).
البته تورم ماهانه در اردیبهشت و خردادماه سال جاری متأثر از افزایش محسوس قیمت برخی اقلام خوراکی درنتیجه اجرای طرح مردمیسازی یارانهها و حذف ارز ترجیحی با افزایش مواجه شد که این موضوع نیز در راستای اجرای بند «ص» تبصره یک قانون بودجه سال ۱۴۰۱ کل کشور و به عنوان تبعات تورمی انجام این اصلاح اقتصادی - در عین حالی که دولت منابع جبرانی افزایش قیمت کالاهای مزبور برای خانوارها را پیشبینی کرد- اجتنابناپذیر بوده است.
طبیعتا سیاست حذف ارز ترجیحی در قالب اجرای طرح مردمیسازی یارانهها به محض اجرا موجب اصلاح و افزایش قیمت کالاهای اساسی مرتبط با تخصیص ارز ترجیحی در کوتاهمدت میشود. بر همین اساس، دولت با پیشبینی و اختصاص یارانه کالاهای اساسی درصدد جبران زیان رفاهی خانوارها ناشی از افزایش قیمت کالاهای مذکور (از محل اجرای این سیاست) بوده و تلاش کرده با جبران نقدی وضعیت رفاهی دهکهای پایین درآمدی نیز نسبت به قبل بهبود یابد.
طبق آخرین دادههای منتشره توسط بانک مرکزی، مهمترین عامل رشد پایه پولی در اردیبهشت ۱۴۰۱ افزایش بدهی دولت به بانک مرکزی بوده است. این آمار نشان میدهد بدهی دولت حدود ۷۳ هزار میلیارد تومان افزایش پیدا کرده که نسبت به کل حجم پایه پولی در فروردین (۶۴۳ هزار میلیارد تومان) بسیار بالاست و مستقیما ناشی از اعطای یارانه حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی در اردیبهشت بوده است. نکته اساسی آنکه اضافه برداشت بانکها از بانک مرکزی در ۲ ماه اول سال کاهشی بوده و همزمان سیاستگذار پولی با فروش ارزهای نفتی در بازارها اسکناس و نیما توانسته حدود ۳۰ هزار میلیارد تومان از پایه پولی را هدم کند.
گزیده آمارهای پولی بانک مرکزی برای اردیبهشت نیز منتشر شد. پایه پولی با رشد بیش از ۵ درصدی در اردیبهشت نسبت به فروردین به ۶۴۳ هزار میلیارد تومان رسیده است. نقدینگی کشور نیز به ۴۹۴۳ هزار میلیارد تومان رسیده است. پس از افت عجیب نقدینگی کشور در فروردین شاهد رشد 2.4 درصدی نقدینگی در ماه دوم سال ۱۴۰۱ هستیم. در نگاه اول یکی از نکات جالب توجه آمارهای پولی بانک مرکزی افزایش ۷۳ هزار میلیارد تومانی خالص مطالبات بانک مرکزی از دولت بوده است. در ماه فروردین دولت نزدیک به ۶۸ هزار میلیارد تومان طلب از بانک مرکزی داشت. این عدد در اردیبهشت به بدهی ۵ هزار میلیارد تومانی تبدیل شده است. خالص داراییهای خارجی بانک مرکزی نیز از ۵۵۹ هزار میلیارد تومان در فروردین به حدود ۵۳۸ هزار میلیارد تومان در اردیبهشت کاهش یافته است. از این عدد نیز میتوان حدس زد که بانک مرکزی نقش فعالتری را در بازار ارز (بازار آزاد و نیمایی) داشته و ممکن است این کاهش دارایی خارجی در نتیجه افزایش عرضه از سوی بانک مرکزی باشد.
ارسال به دوستان
|
|
آدرس مطلب:
آدرس مطلب:
آدرس مطلب:
آدرس مطلب:
|