شاخص کل بورس دیروز با ۵۳۱۹ واحد افزایش به یک میلیون و ۴۴۳ هزار واحد رسید. شاخص کل با معیار هم‌وزن هم ۱۱۳۶ واحد افزایش یافت و در رقم ۳۸۹ هزار و ۴۳۸ واحد ایستاد. در این بازار ۲۴۷ هزار معامله به ارزش ۲۳ هزار و ۳۳۳ میلیارد ریال انجام شد. 

 

گروه اقتصادی: قیمت گاز در اروپا روز چهارشنبه پس از آنکه روسیه تهدید خود مبنی بر قطع کامل 80 درصد ظرفیت خط لوله «نورد استریم یک» را عملی کرد، افزایش یافت. به گزارش «وطن‌امروز» به نقل از «فایننشال‌تایمز»، در هفته گذشته قیمت گاز TTF هلند که قیمت پایه گاز طبیعی اروپاست به بیش از 222 یورو در هر مگاوات ساعت رسید که آن را در مسیر رسیدن به رکورد جدیدی قرار می‌دهد. این افزایش قیمت گاز را تقریبا 10 برابر قیمت قبل از شروع کاهش عرضه روسیه در سال گذشته کرده است. 

اپراتور شبکه گاز آلمان روز گذشته اعلام کرد جریان گاز در «نورد استریم یک» تقریبا از صبح چهارشنبه به 20 درصد ظرفیت رسیده است. این خط لوله کلیدی که روسیه را به آلمان متصل می‌کند، برای نخستین‌بار در ماه ژوئن به 40 درصد از ظرفیت کاهش یافت؛ همین امر باعث شده بود تا سیاستمداران اروپایی از روسیه بابت تبدیل تامین گاز اروپا به سلاحی علیه این قاره انتقاد کنند. گازپروم با اشاره به تاخیر در بازگرداندن توربین گازی پس از تعمیر و نگهداری در کانادا توسط تامین‌کننده تجهیزات زیمنس انرژی، تحریم‌ها را عامل این کاهش عرضه دانسته است. 

اتحادیه اروپایی اقدام به کاهش وابستگی به گاز روسیه کرده است؛ گازی که 40 درصد منابع این بلوک را قبل از حمله به اوکراین تامین می‌کرد. همچنین این اتحادیه از اعضا خواسته است تا تقاضا برای گاز را به شکل داوطلبانه کاهش دهند تا مصرف تا 15 درصد کاهش بیابد و با این اقدام به پر کردن ذخایر انرژی تا قبل از زمستان کمک کنند. در اروپا نگرانی اصلی از قطع کامل صادرات گاز روسیه به این قاره است. همین امر منجر به هشدارهایی درباره سهمیه‌بندی گاز برای صنایع و افزایش نگرانی درباره کمبود گاز برای شهروندان شده است. اروپا در حال آماده شدن برای روزهای سخت در آینده است زیرا این قاره - حتی اگر بتواند از منابع دیگری انرژی خود را تامین کند- همچنان بشدت به گاز روسیه متکی است. هدف اتحادیه اروپایی برای پر کردن 85 درصد از ذخایر انرژی قبل از زمستان، منوط به کاهش مصرف گاز در اروپاست.  روز گذشته انی (Eni)، شرکت انرژی ایتالیایی، گفت گازپروم به به این شرکت اطلاع داده است که تنها 27 میلیون مترمکعب گاز دریافت خواهد کرد که 20 درصد کمتر از 34 میلیون گاز دریافتی در روزهای اخیر است. در چند ماه گذشته، ایتالیا وابستگی خود به گاز روسیه را از حدود 40 درصد کل واردات گاز به نزدیک به 25 درصد کاهش و واردات از الجزایر - که اکنون بزرگ‌ترین تامین‌کننده گاز ایتالیاست - را افزایش داده است. 

 

* نگرانی آمریکا از شکست اتحاد اروپا علیه روسیه به خاطر کمبود گاز

دولت آمریکا نگران آن است که کمبود گاز ناشی از کاهش صادرات روسیه اتحاد کشورهای اروپایی علیه مسکو را به‌هم بزند. به گفته یک منبع آگاه، آموس هوکشتاین، هماهنگ‌کننده ریاست‌جمهوری آمریکا در امور انرژی جهانی، اخیرا راهی پاریس و بروکسل شده تا درباره طرح‌های احتمالی آنها در صورت بروز کمبود گاز در فصل زمستان با مقامات اروپایی گفت‌وگو کند. 

سی‌‌ان‌ان به نقل از یک منبع آگاه آمریکایی که به نامش اشاره نکرده، گفته است تبعات کمبود گاز در اروپا می‌تواند همانند یک بومرنگ ‌روی آمریکا هم اثر گذاشته و به بالا رفتن قیمت گاز و برق منجر شود. این مساله همچنین یک سنگ محک برای مقاومت اروپایی‌ها و اتحاد آنها در برابر روسیه است. 

این هفته واشنگتن همچنین می‌خواهد درباره راه‌های افزایش تولید برق هسته‌ای با اروپایی‌ها گفت‌وگو کند، بویژه آنکه آمریکا امیدوار است دولت آلمان را‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ قانع کند تا طرح خود برای تعطیل کردن تمام نیروگاه‌های هسته‌ای این کشور را‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ به تعویق انداخته و به استفاده از ۳ نیروگاه هسته‌ای خود ادامه دهد. 

 

* بحران گاز، عامل تفرقه در اروپا!

بلومبرگ نوشت: کاهش عرضه گاز روسیه خطر ایجاد تفرقه در وحدت اتحادیه اروپایی را در زمستان امسال دارد، زیرا فشار بر بودجه این کشورها و مسائل مربوط به عرضه، ظرفیت این اتحادیه را برای غلبه بر کمبودهای شدید و ناگهانی انرژی محدود می‌کند. 

کشورهای اتحادیه اروپایی به دنبال حفظ واکنش مشترک خود در مقابل آنچه گفته آنها باج‌خواهی ولادیمیر پوتین رئیس‌جمهوری روسیه ۵ ماه بعد از جنگ اوکراین است، هستند. اما مذاکرات آنها بازتاب تنش‌هایی است که کشورهای عضو در شمال و جنوب این اتحادیه را بعد از بحران مالی دچار اختلاف کرده است. کشورهای عضو اتحادیه اروپایی روز سه‌شنبه توافق کردند که تقاضای خود برای گاز را تا ۱۵ درصد، طی ۸ ماه آینده کاهش دهند، در حالی که اختلال شدید در عرضه این محصول از سوی روسیه، به طور بالقوه آن را به یک هدف الزام‌آور تبدیل کرده است.   توافق سازش پس از آن صورت گرفت که کشورهای جنوبی اتحادیه اروپایی بویژه با پیشنهاد اولیه کمیسیون اروپا، بازوی اجرایی اتحادیه اروپایی مخالفت کردند. آلمان با بخش صنعتی عظیم و تشنه انرژی خود، هدف برخی نارضایتی‌ها بوده است. این کشور که سال‌ها پرتغال، یونان و اسپانیا را به رفتارهای اقتصادی غیرمسؤولانه متهم می‌کرد، اکنون خواستار همبستگی اتحادیه اروپایی برای کاهش تأثیر کاهش جریان گاز روسیه است، این در حالی است که وابستگی بیش از حدی به مسکو برای تامین نیاز انرژی خود دارد. 

یک دیپلمات ارشد اروپایی - که به دلیل محرمانه بودن این موضوع خواست نامش فاش نشود - گفت: برخی کشورهای عضو اتحادیه اروپایی ممکن است تمایلی به فداکاری در مقابل برلین نداشته باشند، زیرا این کشور نتوانسته منابع انرژی خود را متنوع کند و این در حالی است که از کشورهای جنوبی اتحادیه اروپایی می‌خواهد به منابع مالی خود نظم دهند. 

 

***

توسعه دیپلماسی اقتصادی از اولویت‌های اصلی دولت سیزدهم محسوب می‌شود و یکی از مسیرهای خنثی‌سازی تحریم‌ها نیز توسعه تجارت با کشورهای مختلف عنوان می‌شود. 

بر اساس اعلام گمرک، تجارت غیرنفتی کشور در ۴ ماه نخست امسال به ۴۶ میلیون و ۸۱۵ هزار تن کالا به ارزش ۳۴ میلیارد و ۴۸۰ میلیون دلار رسید که نسبت به مدت مشابه  سال قبل رشد ۱۹درصدی داشته است. 

از کل میزان تجارت ۴ ماه نخست امسال، سهم صادرات ۳۵ میلیون و ۶۵۶ هزار تن کالا به ارزش ۱۷ میلیارد و ۲۴۰ میلیون دلار بوده است که نسبت به ۴ ماه نخست سال قبل با رشد ۲۲ درصدی در ارزش همراه بوده و واردات نیز با ارزش مشابه صادرات رشد ۱۷ درصدی را تجربه کرده است. 

چین با خرید ۱۰ میلیون و ۶۳ هزار تن کالا به ارزش ۵ میلیارد و ۶۱۷ میلیون دلار، عراق با ۶ میلیون و ۹۳۲ هزار تن کالا به ارزش ۲ میلیارد و ۳۹۸ میلیون دلار، امارات عربی متحده با ۳ میلیون و ۹۵۲ هزار تن به ارزش ۲ میلیارد و ۲۶۴ میلیون دلار، ترکیه با ۳ میلیون و ۳۶۳ هزار تن کالا به ارزش ۲ میلیارد و ۶۰ میلیون دلار و هند با یک میلیون و ۳۲۷ هزار تن کالا به ارزش ۵۶۷ میلیون دلار، ۵ مقصد نخست کالاهای صادراتی ایران تا پایان تیرماه بودند. 

بر اساس این گزارش، پروپان مایع، متانول، گاز طبیعی مایع شده، اوره، بوتان مایع، پلی اتیلن، قیر نفت، روغن‌های سبک نفتی، شمش آهن و فولاد و فرآورده‌های سبک دارای بیش از ۷۰ درصد نفت یا روغن‌های معدنی قیری، ۱۰ قلم کالای نخست صادراتی ایران از ابتدای فروردین تا پایان تیرماه بودند. 

بر پایه این گزارش، ۱۱ میلیون و ۱۵۹ هزار تن کالا به ارزش ۱۷ میلیارد و ۲۴۰میلیون دلار نیز در ۴ ماه ابتدایی سال وارد کشور و از گمرکات ترخیص شده است. 

بر همین اساس، امارات با فروش ۳ میلیون و ۶۰۰ هزار تن کالا به ارزش ۴ میلیارد و ۸۷۵ میلیون دلار، چین با یک میلیون و ۱۸۶ هزار تن به ارزش ۴ میلیارد و ۴۲۲ میلیون دلار، ترکیه با ۹۸۳ هزار تن به ارزش یک میلیارد و ۷۸۷ میلیون دلار، هند با ۵۲۸ هزار تن به ارزش ۸۵۹ میلیون دلار و روسیه با ۹۳۰ هزار تن کالا به ارزش ۵۹۹ میلیون دلار، ۵ کشور نخست فروش کالا به ایران در این مدت بودند. 

بر اساس این گزارش گندم معمولی، برنج سفید، گوشی تلفن همراه، ذرت دامی، دانه سویا، روغن آفتابگردان، شکر خام، کنجاله سویا، تراکتورهای جاده‌ای و کک‌های زغال‌سنگ، ۱۰ قلم اول کالاهای وارده به کشور در ۴ ماه اخیر بودند. 

فاز اول طرح توثیق الکترونیک هوشمند دارایی‌ها ظهر دیروز با حضور دادستان کل کشور، وزیر امور اقتصادی و دارایی، معاون راهبردی قوه ‌قضائیه و رؤسای بانک‌های عامل (ملی، رسالت، مهر ایران) و به میزبانی سازمان بورس و اوراق بهادار و شرکت سپرده‌گذاری مرکزی آغاز به کار کرد. با رونمایی از این طرح در گام اول، مردم می‌توانند از سهام خود در بازار سرمایه به عنوان وثیقه برای دریافت تسهیلات و ضمانتنامه بانکی استفاده کنند. همچنین در گام‌های بعدی پذیرش سایر دارایی‌ها نظیر سکه، اندوخته بیمه ‌عمر، گواهی کسر از حقوق و... برای انجام اموری که نیاز به وثیقه‌گذاری وجود دارد، به این سامانه افزوده خواهد شد. 

در این جلسه رئیس سازمان بورس با اشاره به گام‌هایی که در این راستا توسط سازمان بورس با همکاری شرکت سپرده‌گذاری مرکزی و مدیریت فناوری برداشته شده، تصریح کرد: پرداخت سود نقدی از طریق سجام به صورت متمرکز که بار سنگینی را از دوش سهامداران خرد برداشته است، از جمله این موارد است. 

وی ادامه داد: با این اقدام، سود نقدی سهامداران به صورت الکترونیک و متمرکز به حساب آنها واریز می‌شود. 

عشقی، توثیق الکترونیک و هوشمند انواع دارایی‌های مالی را اقدام دیگر برشمرد که از سال گذشته آغاز شد و عنوان کرد: از امروز به صورت رسمی افراد می‌توانند از این سامانه استفاده کنند که این سامانه در سیستم بانکی نیز از امروز عملیاتی می‌شود. 

او با اشاره به اهمیت سامانه توثیق الکترونیک هوشمند «ستاره» خاطرنشان کرد: سهامداران بویژه سهامداران خرد می‌توانند با بهره‌گیری از این سامانه، نیاز به نقدینگی فوری خود را بدون اینکه مجبور به فروش سهام یا دارایی خود شوند، رفع کنند. به بیان دیگر، از طریق این سامانه امکان دریافت وام کوتاه‌مدت میسر شده و پس از اتمام بازپرداخت وام، این وثیقه به صورت الکترونیک آزاد خواهد شد. 

عشقی ادامه داد: اگر چه امکان وثیقه‌گذاری نیز پیش‌تر فراهم بوده اما این امکان در ارقام و اعداد بالا و توسط اشخاص حقوقی و با روال سنتی و دستی بوده و اکنون امکان وثیقه‌گذاری سهام و دارایی‌ها به صورت الکترونیک و در مقادیر پایین نیز فراهم شده است. 

رئیس سازمان بورس کارکرد دیگر این سامانه را در دستگاه قضایی برشمرد و ادامه داد: اکنون امکان بهره‌گیری از این سامانه در دستگاه قضایی فراهم شده تا توثیق هوشمند در عرض چند دقیقه امکان‌پذیر شود؛ اقدامی که پیش‌تر چند روز زمان می‌برد. 

وی تاکید کرد: در فازهای بعد امکان توثیق گواهی سپرده سکه، اوراق بدهی و یونیت‌های صندوق‌های سرمایه‌گذاری یا همان ‌ای‌تی‌اف‌ها نیز فراهم خواهد شد.

 

* «ستاره»؛ نوآوری نهادی در فضای اقتصاد کشور

همچنین در این مراسم، وزیر امور اقتصادی و دارایی رونمایی از سامانه توثیق الکترونیک را آغاز یک حرکت بزرگ در اقتصاد کشور برشمرد و ادامه داد: سامانه ستاره یک نوآوری نهادی است و امید می‌رود با استمرار این حرکت، ثمرات آن نصیب مردم ایران شود. 

وزیر اقتصاد با تاکید بر اینکه امکان توثیق سهام فقط شامل دارندگان سهام عدالت نمی‌شود، گفت: دارندگان اوراق مشارکت، اوراق خزانه، گواهی سپرده طلا و هر اوراق بهادار دیگری نیز می‌توانند از این امکان استفاده کنند تا هم در سیستم قضایی کشور و هم در شبکه بانکی کشور به عنوان وثیقه استفاده شود. 

 

* اهتمام دستگاه قضا به بهره‌گیری از فناوری‌های هوشمند

در بخش دیگری از آیین رونمایی از فاز نخست سامانه وثیقه‌گذاری الکترونیک، حجت‌الاسلام والمسلمین «محمدجعفر منتظری» دادستان کل کشور اظهار کرد: از سازمان بورس و اوراق بهادار درخواست می‌کنیم تا این سامانه را به قوه ‌قضائیه متصل کند تا رصد و دسترسی به اطلاعات متقاضیان توثیق سرمایه و سهام فراهم شود و قوه‌ قضائیه در راستای توسعه این سامانه از هیچ همکاری‌ای کوتاهی نخواهد کرد. 

وی تصریح کرد: این موضوع درباره دریافت وام از بانک‌های عامل (ملی، رسالت، مهر ایران) هم امکان‌پذیر است و سهامداران با توجه به مراحل تعریف شده در این بانک‌ها هم می‌توانند با توثیق از دریافت تسهیلات بهره ببرند. 

منتظری خاطرنشان کرد: در مساله توثیق سهام نیاز به وجود سند نیست و می‌توان از خودرو و طلا استفاده کرد، هر آنچه که مالکیت داشته باشد و قاضی بتواند حق طرف را تامین کند قابل استفاده خواهند بود.

توافق ایران و روسیه برای جایگزین سوئیفت

معاون دیپلماسی وزارت امور خارجه گفت: تهران و مسکو سیستم مبادلات مالی جایگزین سوئیفت پیشنهاد کردند و تقریبا به توافق خوبی در این زمینه رسیده‌اند. 

مهدی صفری به اسپوتنیک گفت: تهران و مسکو سیستم مبادلات مالی جایگزین به جای سوئیفت پیشنهاد کردند و اکنون تقریبا به توافق خوبی در این زمینه رسیده‌ایم. 

وی افزود: قرار شد از کارت اعتباری میر روسیه در ایران استفاده شود و فکر می‌کنم (این کارت) بزودی فعال شود. 

صفری تاکید کرد: ایران برای ورود به بازار جهانی نفت مشتاق است و در صورت ورود به این بازار، توانایی فروش نفت به اندازه سهمش در اوپک را دارد. 

معاون دیپلماسی اقتصادی وزارت امور خارجه گفت: حجم غلاتی که ایران می‌خواهد از روسیه وارد کند احتمالا به 10 میلیون تن خواهد رسید.  صفری توضیح داد: در صورت تقویت گروه بریکس، دلار از معاملات حذف خواهد شد و امیدواریم ارز واحد پیشنهادی بزودی در سازمان شانگهای تصویب شود. 

وی اضافه کرد: توافقی میان تهران و مسکو برای انجام مبادلات تجاری با ارزهای ملی صورت گرفته است و بر این اساس، مقدار زیادی غلات از روسیه وارد کرده‌ایم. 

***

افزایش ۸۰ درصدی وصول درآمدهای ارزی نفت در سال ۱۴۰۱

وزیر نفت گفت: وصول ارز حاصل از فروش نفت و گاز ایران طی یک سال گذشته نسبت به سال ۹۹ بیش از ۳ برابر و نسبت به سال ۹۸، بیش از ۲ برابر شده است. در 4 ماه نخست امسال نیز نسبت به 4 ماه نخست پارسال ۷۰ تا ۸۰ درصد وصول ارزی درآمدهای نفتی افزایش داشته است. 

جواد اوجی در نشست مشترک با اعضای کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه در روزهای نخست عمر دولت سیزدهم ظرفیت تولید نفت خام کشور روزانه حدود ۳ میلیون بشکه بود، اظهار کرد: با اقدام‌ همکارانم در شرکت ملی نفت ایران از جمله تعمیر چاه‌های موجود، حفاری چاه‌های جدید و انجام عملیات اسیدکاری، ظرفیت تولید امروز به ۳ میلیون و ۸۱۸ هزار بشکه رسیده است. 

وی افزود: در بخش صادرات میعانات گازی و فروش نفت خام با دیپلماسی فعال در ماه‌های اخیر، رکوردی تازه در فروش نفت خام و میعانات گازی نسبت به ۳ سال گذشته ثبت شده و حدود ۴۰ درصد افزایش یافته است، همچنین در زمینه صادرات گاز طی یک سال گذشته نیز ایران با رشد حجمی به ‌طور میانگین ۲۵درصد روبه‌رو بوده است، برای نمونه در بخش صادرات گاز طبیعی به عراق تنها ۴۳ درصد نسبت به پارسال افزایش داشته‌ایم؛ ضمن آنکه بر خلاف سال‌های گذشته که گاز مایع (ال‌پی‌جی) بیشتر با ارسال به مشعل‌ها سوزانده می‌شد، اکنون با تلاش همکاران ما در صنعت نفت با افزایش ۱۵ درصدی در صادرات روبه‌رو بوده است. 

وزیر نفت با تأکید بر اینکه طی یک سال گذشته بر اساس برنامه‌ریزی‌ها، پول حاصل از صادرات نفت خام، میعانات گازی و گاز طبیعی به کشور بازگشته است، گفت: وصول ارزی ایران از محل فروش این محصولات 2.5 برابر بیشتر از سال‌های گذشته بوده است. برای نمونه تنها در بخش صادرات گاز 1.6 میلیارد دلار از مطالبات گازی از عراق وصول شده است؛ بنابراین در بودجه ۱۴۰۱ حدود ۴ میلیارد دلار منابع حاصل از صادرات گاز طبیعی دیده شده است که در ۴ ماه نخست امسال همه تکالیف خود در این زمینه را محقق کرده‌ایم. 

اوجی افزود: وصول ارز حاصل از فروش نفت و گاز ایران طی یک سال گذشته نسبت به سال ۹۹ بیش از ۳ برابر و نسبت به سال ۹۸ بیش از ۲ برابر شده است. ۴ ماه نخست امسال نیز نسبت به ۴ ماه نخست پارسال ۷۰ تا ۸۰ درصد وصول ارزی درآمدهای نفتی افزایش داشته است. 

***

مصرف ۲۰۰ هزار مشترک برق در تهران بیش از  ۲ برابر الگوی تعیین‌شده

مدیرعامل شرکت توزیع نیروی برق تهران بزرگ گفت: ۲۰۰ هزار مشترک در تهران بیش از ۲ برابر الگوی مصرف تعیین شده برق مصرف می‌کنند. 

کامبیز ناظریان افزود: مشترکان بسیار پرمصرف تهرانی در صورت کاهش ندادن مصرف برق با محدودیت‌های قانونی مواجه خواهند شد. وی ادامه داد: بالغ بر ۶۵ درصد مشترکان تهرانی الگوی مصرف تعیین شده را رعایت کرده‌اند که از همراهی و همکاری شهروندان تهرانی در مدیریت بار شبکه توزیع برق پایتخت تقدیر می‌کنیم. 

مدیرعامل شرکت توزیع نیروی برق پایتخت خاطرنشان کرد: با وجود افزایش قابل‌توجه مصرف برق در کشور طی سال جاری، شاهد هستیم که با همکاری مردم فهیم کشور بویژه شهروندان تهرانی، امسال هیچ‌گونه قطعی برق رخ نداده است و این مهم علاوه بر تلاش‌های کارکنان صنعت برق کشور، مرهون توجه ویژه هموطنان به پیام‌ها و درخواست‌های ما مبنی بر لزوم مدیریت مصرف برق است. 

ناظریان افزود: ۳۵ درصد تهرانی‌ها بیش از الگوی تعیین شده برق مصرف می‌کنند که بسیاری از این مشترکان با اندکی توجه بیشتر قادر خواهند بود در دسته مشترکان کم‌مصرف قرار بگیرند. وی ادامه داد: شهر تهران دارای حدود ۳ میلیون و ۴۰۰ هزار مشترک خانگی است که بالغ بر ۶ درصد این مشترکان یعنی حدود ۲۰۰ هزار مشترک، ماهانه بیشتر از ۶۰۰ کیلووات‌ساعت برق مصرف می‌کنند که در راستای توزیع عادلانه منابع کشور و یارانه‌های بخش انرژی، بی‌شک بر اساس قوانین مصوب، در صورت خودداری از کاهش مصرف برق، مشمول اعمال محدودیت‌های قانونی خواهند شد.