گروه فرهنگ و هنر: ملتی که تاریخش را فراموش کند، محکوم به تکرار اشتباهات خویش است و در این میان با گذر زمان و ظهور نسل‌های‌ جدید، اهمیت تحویل و تبیین میراث تاریخی به این نسل‌ها به مثابه یک امانت، روز‌به‌روز بیشتر می‌شود. در چنین شرایطی، صنعت سریال‌سازی ایران یک دهه است در مواجهه با حوزه تاریخی، رکود پیشه کرده است. 

به گزارش «وطن‌امروز»، با نگاهی به ذائقه مخاطبان سریال‌های تلویزیونی در سالیان اخیر، محبوبیت ژانر تاریخی بخوبی برای ما روشن می‌شود. آخرین سریال تاریخی‌ای که سیما در این مدت به خود دیده، «مستوران» بوده که توانست از قاب شبکه یک میهمان خانه‌ها شود و 15 درصد از مخاطبان رسانه ملی را با رضایت نزدیک به 70 درصدی همراه خود کند و به پربیننده‌ترین سریال سیما در آن برهه بدل شود. در بازپخشی‌ها هم حجم رضایت مخاطبان از آثار این حوزه کم نیست و «مختارنامه» به‌رغم بازپخش هر ساله‌اش به دلیل خلأ سریال فاخر عاشورایی، هنوز هم طرفداران خاص خودش را دارد و تعداد مخاطبان پر و پا قرصی که خواهان پخش آن از سیما هستند، اندک نیست. 

تجربه‌های مشابه دیگری همچون «یوسف پیامبر» و «دو طفلان مسلم» نیز بازخوردهای خوبی از سوی مخاطبان دریافت کرده و نشان داده هر چند سریال‌سازی تاریخی یک فرآیند گرانقیمت و پرهزینه است اما ارزشش را دارد. همین موضوع بهانه خوبی است تا با اهتمام بیشتر به حوزه تاریخی، هم مخاطبان بیشتری را به تماشای تلویزیون بنشانیم و هم گامی هنری برای انتقال میراث تاریخی به نسل‌های بعدی برداریم. در این بین بزودی سریالی تاریخی وارد مرحله تولید می‌شود که برخلاف سایر مواردی که ذکر شد، قرار است به تاریخ «ایران» بپردازد. 

۲ سال پیش از این بود که بهروز مفید، تهیه‌کننده تلویزیون خبر از تدارک مراحل اولیه ساخت سریالی تاریخی به نام «مهیار عیار» داد. از آن زمان تا به امروز از ساخت این سریال خبری نبود اما بتازگی با مشخص شدن کارگردان پروژه، زمان آغاز پیش‌تولید آن هم اعلام شد. قرار است «مهیار عیار» به کارگردانی سیدجمال سیدحاتمی و به تهیه‌کنندگی بهروز مفید در شبکه ۲ سیما ساخته شود. داستان این سریال در دوران صفویه می‌گذرد و فیلمنامه آن که توسط محمدرضا نیکو به نگارش درآمده، در 31 قسمت ساخته خواهد شد. 

این تعویق در تولید البته ناشی از عوامل گوناگونی است و بهروز مفید تهیه‌کننده «مهیار عیار» قصد داشت در صورت فراهم بودن برخی شرایط، این پروژه را در اوایل سال 1400 کلید بزند. مفید در نخستین مصاحبه‌اش درباره این سریال گفته بود: مهیار عنوان سریالی درباره عیّار دوره صفویه است. این مجموعه تلویزیونی ۳۱ قسمت است که در صورتی که مورد تصویب گروه فیلم و سریال شبکه ۲ قرار بگیرد پیش‌تولید را آغاز می‌کنیم. از آن‌جایی که جنس فیلمنامه و تولید این مجموعه به فضای بهار و تابستان نیازمند است حتما باید شرایط را برای تولید در اوایل سال ۱۴۰۰ فراهم کنیم. 

به فاصله یک سال از این سخنان، مفید در مصاحبه‌ای دیگر، زمان دیگری را برای آغاز فرآیند تولید مطرح کرد و آبان‌ماه 1400 گفت: فیلمنامه «مهیار عیار» در تلویزیون به تصویب رسیده اما کار قدری به تعویق افتاده است تا شرایط فراهم شود. در صورت فراهم شدن شرایط کار، قطعا این مجموعه نیازمند ۳ تا ۴ ماه پیش‌تولید است که احتمالا با این اوصاف، تولید آن به سال آینده موکول شود. 

وی در آن زمان همچنین تاکید کرده بود که هنوز هیچ ‌کاری پیش نرفته و همه‌چیز منوط است به برآورد هزینه‌های سریال از جمله سرمایه‌های لازم برای تدارک لوکیشن‌ها، کارگردان و بازیگران. به هر صورت، «مهیار عیار» همچون سیبی هزار چرخ خورده و حالا در دستان سیدجمال سیدحاتمی فرود آمده تا این کارگردان، پس از مدت‌ها سنت ساخت سریال درباره تاریخ ایران را احیا کند.

در کنار پروژه‌های تاریخی عظیم و مهمی که این روزها در حال تولیدند، یعنی «سلمان فارسی» داوود میرباقری و «موسی(ع)» ابراهیم حاتمی‌کیا، به «مهیار عیار» نیز می‌توان به عنوان یک اثر فاخر و کم‌نظیر تاریخی نگاه کرد، چرا که این سریال قصد دارد با سیر و سلوکی در دوران صفوی، تمدن ایران در آن زمان را به تصویر بکشد. افزون بر این موضوع، بهروز مفید آن را در حد سریال‌های الف تلویزیون دانسته و انتظارها را از کاری که قرار است بزودی مراحل تولید را پشت سر بگذارد، بالا برده است. 

این سریال که قرار است پرداختن به تاریخ ایران را پس از مدت‌ها بار دیگر احیا کند، افزون بر داشتن سیری مشخص در قصه، به نمایش جلوه‌های تاریخی شهرهای ایران در دوره صفویه نیز می‌پردازد. بهروز مفید درباره آنچه در داستان «مهیار عیار» می‌گذرد، به «وطن‌امروز» گفت: داستان «مهیار عیار» داستان یک جوان است که به امور خلاف و راهزنی و از این دست کارها مشغول است. این جوان ناگهان در این مسیر دچار یک دردسر می‌شود و وقتی می‌خواهند او را محاکمه کنند و قصد کشتن وی را دارند، سر و کله جوانمردی پیدا می‌شود که می‌تواند با کارش روح این جوان را بخرد و او را از مرگ نجات دهد. این موضوع سبب می‌شود جوان راهزن در سرشت خود تغییر و تحولی را احساس کند و برای جبران گذشته‌اش بکوشد. 

مفید درباره فضای تاریخی سریال تصریح کرد: بستر اتفاقات ما صفویه است و تلاش خواهیم کرد در کنار پرداختن به قصه این جوان و اشاره به جنبه‌های اخلاقی قصه، فضای تمدنی ایران زمان صفویه را نیز بخوبی تصویر کنیم. 

این تهیه‌کننده در مصاحبه‌ای که سال گذشته درباره «مهیار عیار» داشت، به عدم کفایت شهرک‌های سینمایی موجود برای ساخت برخی آثار اشاره کرده و مدعی شده بود برای ساخت این اثر تاریخی روستا و فضایی را باید در نظر گرفت که بتواند روایتگر دوره صفویه باشد. وی درباره این مشکل و کمبودهای موجود در شهرک‌های سینمایی گفت: سال‌هاست که به یک شهرک سینمایی جدید نیاز داریم که بتواند تنوع در لوکیشن را برای فیلمسازان ما به ارمغان بیاورد. کمبود لوکیشن برای تصویربرداری برخی آثار مدت‌هاست حس می‌شود و این موضوع تنها به پروژه‌های تاریخی محدود نمی‌شود. مثلا کارگردانی که می‌خواهد در فضایی خیابانی تصویربرداری کند، باید برای این کار یک خیابان را بند بیاورد! حتی در برخی سکانس‌های آپارتمانی نیز خانه‌هایی که لوکیشن فیلمبرداری است، از شدت تکراری بودن برای مخاطبان قابل حدس شده است و این نبود تنوع در این سال‌ها محدودیت‌هایی را برای فیلمسازان سینما و تلویزیون ایجاد کرده است. 

بهروز مفید در پایان درباره رکود پروژه‌های تاریخی در دهه اخیر گفت: در این سال‌ها شاهد این موضوع هستیم که برای برخی سوژه‌های تاریخی از جمله «سلمان فارسی» به کارگردانی داوود میرباقری و «موسی(ع)» به کارگردانی ابراهیم حاتمی‌کیا سرمایه‌گذاری عظیمی صورت می‌گیرد و این موضوع، نوید آثار تاریخی فاخر و ارزشمند را در یکی، دو سال آینده به عرصه فرهنگ و هنر ما می‌دهد اما هزینه‌بر بودن پروژه‌های تاریخی همواره مانعی بزرگ سر راه به تصویر کشیدن تاریخ بوده است. اقبال خوب مخاطبان به این ژانر در سالیان اخیر نشان از این دارد که ساخت این آثار هر چند هزینه‌بر است اما منجر به تولید کارهایی می‌شود که در جامعه دیده می‌شود و ارزش ساخت را دارد. همین دیده شدن ضرورت اختصاص سرمایه بیشتر به این حوزه را دوچندان می‌کند تا بتوانیم نه تنها به صفویه، بلکه به دیگر دوره‌های تاریخی کشورمان بپردازیم و تصویر تاریخ و تمدن ایران را ماندگار کنیم.

به گفته مدیرکل توسعه فناوری سازمان سینمایی در طول یک‌ سال گذشته حدود ۱۸ سینما به ناوگان سینمایی کشور افزوده و باعث شده است حدود ۴۰ درصد در این حوزه افزایش ظرفیت داشته باشیم. به گزارش روابط عمومی سازمان سینمایی، محمدرضا فرجی، مدیرکل توسعه فناوری، سینمایی، سمعی و بصری با ارائه گزارشی از اقدامات انجام‌شده در این حوزه گفت: در طول سال‌های اخیر سعی شده سالن‌های نمایشی فیلم را مخصوصا در شهرهای محروم، کم‌برخوردار و شهرهایی که سالن سینما نداشتند و از این رسانه فرهنگی محروم بودند، افزایش دهیم. 

وی سالن‌سازی را از اهداف مهم حوزه کاری خود عنوان و تصریح کرد: در طول یک‌ سال گذشته حدود ۱۸ سینما و ۱۰۶ سالن سینما به ناوگان سینمایی کشور افزوده شده که حدود ۴۰ درصد در این حوزه افزایش داشتیم. 

این سالن‌ها بیشتر در مناطقی ساخته شده که نیاز فرهنگی آن مناطق بوده است. این مدیر سینمایی با توضیح اینکه سیاست کلی سازمان سینمایی افزایش کمی و کیفی سالن‌های سینمایی در مناطق مختلف کشور است، گفت: ما سعی کردیم در طول سال با هماهنگی «سینما شهر»، تجهیزات سمعی و بصری سینماهای کشور را فراهم کنیم و کیفیت آن را بالا ببریم که در این باره تجهیزات ۱۵ سینما به‌روز‌رسانی شده است. از سوی دیگر با توجه به شفاف‌سازی و قانون‌گرایی که در دستور کار سازمان سینمایی قرار گرفته است، متقاضیان زیادی برای ساخت سالن‌های سینما درخواست داده‌اند. 

وی یادآور شد: ما سرمایه‌گذاران بخش خصوصی را تشویق می‌کنیم در مناطق نیازمند سالن، طرح‌های خودشان را اجرا کنند. در این باره ما مجوز بیش از ۲۳ پردیس سینمایی را صادر کردیم که این پردیس‌ها در مراحل مختلف آماده‌سازی قرار دارند. 

علاوه بر این تا پایان مهر حدود ۲۳ سالن سینمایی به ۱۰۶ سالنی که از قبل آماده کرده بودیم، اضافه خواهند شد که مجموع سالن‌های ساخته شده در یک‌ سال گذشته به ۱۲۹ سالن خواهد رسید.

معاون سیما در حاشیه بازدید از پشت صحنه سریال «محرمانه»، از دست پر تلویزیون در حوزه نمایشی خبر داد. به گزارش «وطن‌امروز»، محسن برمهانی، معاون سیما در بازدید از پشت صحنه سریال «محرمانه» گفت: همدلی خوبی بین عوامل سریال مشهود است که نشان از مدیریت شایسته مجموعه شهید آوینی، تهیه‌کننده و کارگردان دارد و همین حس و حال خوب به عوامل و دست‌اندرکاران سریال نیز منتقل شده است که می‌تواند در ارائه یک کار جمعی خوب و باکیفیت هم مؤثر باشد. 

وی ادامه داد: در ایام پیش رو، سریال‌های جدیدی به آنتن خواهند رسید و سال آینده هم از لحاظ سریال، رسانه ملی سال پررونقی خواهد داشت. هم‌اکنون ١٥ سریال آماده پخش داریم که به تدریج روی آنتن شبکه‌های تلویزیون خواهند رفت. برخی از این سریال‌ها در مرحله پس از تولید، شامل اصلاح رنگ و تدوین است. برخی سریال‌ها هم مناسبتی است که در زمان مناسب خود برای بینندگان عزیز پخش می‌شود. برمهانی درباره سریال‌های جدید تلویزیون افزود: در حال حاضر ۲۳ طرح سریال مصوب داریم که تا به امروز ٦ سریال برآوردشان انجام شده و قراردادهایش هم به امضا رسیده است، برخی هم مراحل پیش‌تولید را سپری می‌کنند که ان‌شاءالله به سال ۱۴۰۲ می‌رسند. همچنین سید‌رامین موسوی، تهیه‌کننده سریال «محرمانه» در جریان بازدید معاون سیما از پشت صحنه این سریال گفت: حدود ۳ ماه است تولید این سریال شروع شده و حدود ۴۵ درصد از کار فیلمبرداری هم انجام شده است. پیش‌بینی می‌کنیم تا ۳ ماه آتی، کار تصویربرداری این مجموعه به اتمام رسد. وی خاطرنشان کرد: در سریال «محرمانه» بازیگران زیادی به ایفای نقش می‌پردازند و داستان آن اجتماعی خانوادگی با محوریت مسائل پزشکی است که در این خصوص از نظرات مشاوران هم بهره گرفته‌ایم. «محرمانه» به کارگردانی محمود معظمی، نویسندگی مهدی حمزه و تهیه‌کنندگی سیدرامین موسوی، روایتی است از پیشرفت‌های علمی دانشمندان کشورمان در حوزه پزشکی و ساخت واکسن کرونا که واکنش مغرضانه دشمن را در بردارد تا با ایجاد اختلال، مانع از دستیابی ایران به این موفقیت بزرگ شوند.

کتاب «زمین‌های مسلح» شامل کارنامه عملیاتی لشکر ۲۷ محمدرسول‌الله(ص) در عملیات‌های والفجر مقدماتی و والفجر-۱ با پژوهش و نگارش گلعلی بابایی توسط نشر ۲۷ منتشر و راهی بازار نشر شد. 

به گزارش «وطن‌امروز»،‌ این ‌کتاب چهارمین‌ عنوان مجموعه «حماسه ۲۷» است که این ‌ناشر منتشر می‌کند و مجموعه‌ای از کتاب‌های کارنامه عملیاتی لشکر ۲۷ در سال‌های دفاع‌مقدس است. تدوین کارنامه عملیاتی لشکر ۲۷ در حوزه یگان‌نویسی، پاییز سال ۷۵ بر اساس طرحی از حسین بهزاد و گلعلی بابایی آغاز شد و اولین‌ کتاب آن با عنوان «همپای صاعقه» منتشر شد که درباره تشکیل تیپ ۲۷ و حضورش در عملیات‌های فتح‌المبین و بیت‌المقدس و پس از آن حضور این تیپ در سوریه و لبنان بود. «همپای صاعقه» در واقع کارنامه عملیاتی لشکر ۲۷ از بدو تشکیل تا پایان فرماندهی احمد متوسلیان بر آن است. در ادامه کتاب‌های «ضربت متقابل» درباره حضور لشکر ۲۷ در عملیات رمضان، «کوهستان آتش» درباره حضور در عملیات‌های والفجر ۳، ۴ و ۵ و «شراره‌های خورشید» درباره حضور در عملیات خیبر منتشر شدند. این میان از نظر تاریخی، فاصله بین کتاب‌های «ضربت متقابل» و «کوهستان آتش» یعنی عملیات‌های رمضان و والفجر ۴ که مربوط به حضور لشکر ۲۷ در عملیات‌های والفجر مقدماتی و والفجر یک می‌شد خالی مانده بود. البته طرح پرداخت به این ۲ عملیات پیش‌تر با عنوان کتاب «زمین‌های مسلح» آغاز شده بود که به ‌دلایلی از جمله گردآوری اسناد و مدارک، انتشار آن تا به امروز میسر نشد و نوبت چاپش پس از چهار کتاب مورد اشاره ممکن شد. به این ‌ترتیب، «زمین‌های مسلح» جلد چهارم از کارنامه عملیاتی لشکر ۲۷ است اما از نظر ترتیب چاپ، پنجمین ‌کتابی است که در قالب مجموعه ۱۰ جلدی حماسه ۲۷ چاپ می‌شود. این ‌کتاب از نظر بازه زمانی از ابتدای پاییز ۶۱ و خاتمه عملیات کوهستانی مسلم‌بن‌عقیل(ع) شروع می‌شود و تا پایان خونین نبرد والفجر ۱ در روزهای پایانی فروردین ۶۲ ادامه پیدا می‌کند. این ‌کتاب با ۹۱۲ صفحه مصور، شمارگان هزار نسخه و قیمت ۲۷۰ هزار تومان منتشر شده است. 

مردم غزه دوباره به سینما می‌روند

مردم غزه پس از 20 و اندی سال که از تماشای فیلم در سینما محروم بودند، بار دیگر با جشنواره حقوق بشر رد کارپت طعم سینما را می‌چشند. 

به گزارش «وطن‌امروز»، مردم غزه که از بعد به آتش کشیده شدن و تخریب سینماها در جریان ناآرامی‌ها بویژه سال‌های ۱۹۸۷ و ۱۹۹۶ از رفتن به سینما محروم بودند، پس از دهه‌ها در جشنواره حقوق بشر رد کارپت بار دیگر طعم فیلم دیدن را می‌چشند. 

این جشنواره که از پنجشنبه گذشته در یک مرکز فرهنگی تازه بازسازی شده آغاز به کار کرده، میزبان نمایش حدود ۴۰ فیلم است که نیمی از آنها به درگیری چند دهه‌ای با رژیم صهیونیستی و مابقی به مسائل حقوق بشر در سراسر جهان می‌پردازند. 

زمانی سینما در غزه رونق گرفت و تماشاگران برای دیدن فیلم‌های عربی، غربی و آسیایی به سالن‌های سینما هجوم آوردند اما در جریان انتفاضه اول به سال ۱۹۸۷ و سپس سال ۱۹۹۶ بار دیگر در جریان موج دیگری از خشونت‌های داخلی این سالن‌ها سوخت. از آن زمان، مردم غزه مجبور شدند به تلویزیون و خدمات پخش آنلاین رو بیاورند. «منتصر السابه» مدیر اجرایی این جشنواره‌ به رویترز گفته امیدوار است سینماها در نوار غزه دوباره باز شوند. 

حدود ۳۰۰ فیلم از ۶۰ کشور جهان به این جشنواره ارسال شده؛ از جمله آثاری از 4 فیلمساز جوان محلی که فرصت نادری برای نمایش آثار خود به تماشاگران محلی داشتند. تمام فیلم‌های ارسالی باید پیش از نمایش، توسط مقامات محلی غزه بازبینی می‌شده است. 

«یازده روز در ماه مه»‌ به کارگردانی مشترک «محمد صواف» غزه‌ای و «مایکل وینترباتم» انگلیسی از جمله این فیلم‌ها است که در جشنواره حقوق بشر ردکارپت غزه به نمایش درآمد و داستان ۶۶ کودک کشته شده در جنگ ۱۱ روزه بین اسرائیل و شبه‌نظامیان غزه در ماه مه ‌۲۰۲۱ است. 

***

شریفی معاون توسعه و فناوری صداوسیما شد

رئیس صداوسیما سرپرست «معاونت توسعه و فناوری رسانه» را منصوب کرد. 

به گزارش «وطن‌امروز»، پیمان جبلی، رئیس صداوسیما در حکمی علیرضا شریفی را به عنوان سرپرست «معاونت توسعه و فناوری رسانه» منصوب کرد. 

در بخشی از حکم او آمده است: انتظار می‌رود حداکثر تلاش خود را در جهت تحقق شرح وظایف مصوب این معاونت مبذول دارید و با تعامل و همکاری مؤثر با بخش‌های مختلف سازمان مأموریت‌های محوله را به انجام رسانید. شریفی فارغ‌التحصیل الکترونیک از دانشگاه صنعتی شریف است. وی قبلا در جایگاه قائم‌مقام معاونت فنی، قائم‌مقام و مدیرکل اداره فرستنده‌های رادیویی و مدرس دانشگاه صداوسیما فعالیت کرده است. 

***

سلطانی به «اعجوبه‌ها» بازگشت

فصل جدید «اعجوبه‌ها» با اجرای حامد سلطانی روی آنتن می‌رود. 

به گزارش «وطن‌امروز»، فصل جدید برنامه «اعجوبه‌ها» با اجرای حامد سلطانی از شبکه ۳ سیما پخش می‌شود. حامد سلطانی خردادماه امسال طی سانحه‌ رانندگی همسر و فرزندش را از دست داد. او در محرم امسال اجرای برنامه «حسینیه معلی» را برای شبکه 3 عهده‌دار بود. «اعجوبه‌ها» در راستای نشان دادن توانمندی‌های کودکان و نوجوانان در چندین فصل پخش شده است که اجرای فصل دوم این برنامه تلویزیونی را هم حامد سلطانی عهده‌دار بود. 

***

برپایی ۳۱۲ نمایشگاه هنرهای تجسمی در پایتخت

طی ۶ ماه نخست امسال، ۳۱۲ نمایشگاه هنرهای تجسمی در نگارخانه‌های پایتخت برپا شده است. 

به گزارش «وطن‌امروز»، مرکز هنرهای تجسمی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی طی ۶ ماه نخست سال ۱۴۰۱، مجوز برگزاری ۳۱۲ نمایشگاه هنری را در نگارخانه‌های مختلف شهر تهران صادر کرده است. تمدید مجوز فعالیت برای ۱۳ نگارخانه، ثبت مالکیت معنوی برای ۱۴ اثر هنری و صدور جواز تأسیس برای ۱۱ دفتر گرافیک، از دیگر اقدامات مرکز هنرهای تجسمی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در فصل‌های بهار و تابستان است. 

همچنین در ۶ ماه نخست امسال، ۲۷ درخواست برای صدور گواهی هنری از سوی هنرمندان حوزه تجسمی به مرکز واصل شده که تمام گواهی‌های مذکور به درخواست‌کنندگان تخصیص یافته است. 

۱۷۰ هنرمند در ۶ ماه نخست امسال به عضویت صندوق اعتباری هنر درآمده‌اند و عضویت ۳۷۹ هنرمند دیگر نیز تمدید شد. 

از دیگر اقدامات مرکز هنرهای تجسمی در ۶ ماه نخست سال ۱۴۰۱ می‌توان به برقراری بیمه برای ۱۷۰ هنرمند و اعطای وام به ۶۸ هنرمند اشاره کرد. همچنین 8 هنرمند مشمول دریافت مستمری و ۳ هنرمند نیز مستعد تخصیص کمک بلاعوض شناخته شده‌اند. بر اساس گزارش مرکز هنرهای تجسمی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، در ۶ ماه اول امسال، ۹۸ درخواست از سوی هنرمندان و مدیران نگارخانه‌ها مبنی بر خروج ۱۰۷۸ اثر از کشور به مرکز هنرهای تجسمی اعلام وصول شده که از این تعداد، با خروج ۱۰۵۹ اثر موافقت و مجوز ارسال آنها به مقاصد مختلف صادر شده است.