گروه سیاست ‌خارجی: بالاخره روز موعود برای بررسی قطعنامه پیشنهادی پارلمان اروپا علیه ایران و تحریم برخی نهادها و افراد داخل کشور رسید اما طبق پیش‌بینی‌ها، شورای اتحادیه اروپایی بحث و بررسی برای قرار دادن  سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در لیست تروریستی را در دستور کار قرار نداد؛ پیامی که به نظر می‌رسد حاوی نکات فراوانی از جمله روابط بین ایران و اروپا و مذاکرات هسته‌ای است. روز گذشته صفحه توئیتر ریاست شورای اتحادیه اروپایی در پیامی اعلام کرد وزرای خارجه اتحادیه اروپایی بسته تحریمی جدیدی علیه ایران تصویب کردند. رئیس سوئدی شورای اتحادیه اروپایی عصر دیروز در جریان برگزاری نشست شورای روابط خارجی اروپا در بروکسل، در صفحه توئیترش نوشت: امروز وزیران بسته تحریمی جدیدی علیه ایران در نظر گرفتند که به ادعای آنها افراد سرکوبگر را هدف قرار می‌دهد. در این پیام آمده است: اتحادیه اروپایی اعمال بی‌رحمانه و نامتناسب قدرت و خشونت از سوی مقامات ایرانی علیه شرکت‌کنندگان در اعتراضات مسالمت‌جویانه را قویا محکوم می‌کند. برخی منابع مطلع هفته گذشته به رویترز گفته بودند وزرای خارجه اتحادیه اروپایی قصد دارند ۳۷ فرد را در نشست‌شان به فهرست تحریم‌های این نهاد اروپایی بیفزایند. این تحریم‌ها در صورتی اعمال شد که پارلمان اروپا پنجشنبه هفته گذشته قطعنامه‌ای علیه سپاه تصویب کرد. این قطعنامه غیرالزام‌آور بود و باید برای طی مراحل اجرایی در شورای اتحادیه اروپایی که روز گذشته برگزار شد، تصویب می‌شد. بلافاصله بعد از تصویب این قطعنامه، ایران اعلام کرد پاسخی قاطع به این موضوع در صورت تصویب نهایی خواهد داد. بعد از تصویب قطعنامه پارلمان اروپا، امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه با بورل، معاون هماهنگ‌کننده سیاست خارجی اتحادیه اروپایی گفت‌وگو کرد. امیرعبداللهیان گفت: متاسفانه ما امروز (پنجشنبه گذشته) شاهد صدور پیش‌نویس یک قطعنامه احساسی، تند و غیرحرفه‌ای از سوی پارلمان اروپا بودیم که در تعارض با عقلانیت سیاسی و مدنیت است. وزیر امور خارجه کشورمان تاکید کرد: «ما بارها گفته‌ایم سپاه پاسداران انقلاب اسلامی یک نهاد رسمی و حاکمیتی است که نقشی مهم و حیاتی در تامین امنیت ملی ایران و امنیت منطقه، بویژه در مبارزه با تروریسم داشته و دارد. اقدام پارلمان اروپا در اتهام تروریستی خواندن این نهاد امنیت‌آفرین، به نوعی شلیک به پای  خود اروپاست. وزیر امور خارجه کشورمان با اشاره به واکنش قانونی و قوی مجلس شورای اسلامی ایران، به اعضای پارلمان اروپا هشدار داد که به تبعات منفی این رفتار  احساسی خود بر اروپا بیندیشند و بر مسیر  دیپلماسی، تعامل سازنده و عقلانیت تمرکز کنند.رئیس دستگاه دیپلماسی کشورمان خاطرنشان کرد: ضرورت دارد در دنیای دیپلماسی به امنیت  متقابل احترام گذاشت و به جای پیروی از زبان تهدید و اقدامات غیردوستانه، افزایش اعتماد متقابل در دستور کار قرار گیرد. در هر صورت پاسخ و واکنش، متقابل خواهد بود.

نماینده عالی سیاست خارجی اتحادیه اروپایی نیز در این گفت‌وگوی تلفنی ضمن ابراز خرسندی از دیپلماسی در حال انجام در موضوع توافق هسته‌ای گفت: من به تلاش‌های خود برای نیل به توافق ادامه می‌دهم. بورل افزود: من از شنیدن اخبار همکاری آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و ایران و خوشبینی‌ها در این مسیر خرسند هستم. بورل افزود: من هم موافقم که در پیش‌نویس پارلمان اروپا احساسات و نگرانی غالب است. جوزپ بورل در ادامه افزود: «اگرچه پارلمان اروپا یک نهاد کاملا مستقل است اما این قطعنامه فاقد ظرفیت اجرایی است و صرفا بازتاب‌دهنده نگرانی‌های اروپا است». از طرفی دیگر، رایزنی‌های دیپلماسی بین ایران و اروپا ادامه پیدا کرد. اروپایی‌ها هفته گذشته به مصوبه تعلیق برجام که توسط جناح راست افراطی پارلمان اروپا ارائه شده بود رای ندادند. این موضوع نشان می‌دهد پارلمان اروپا قصد انتحار سیاسی ندارد و فعلاً قصد دارد ایران را با قطعنامه‌های تحریمی تحت فشار بگذارد؛ فشاری که بیشتر برای امتیازگیری از ایران است. وزیر امور خارجه ایران در گفت‌وگویی اعلام کرد آمریکایی‌ها زودتر از اروپا فهمیدند اغتشاشات در ایران به بن‌بست رسیده است و پیام‌هایی برای آغاز و احیای مذاکرات دادند. روز گذشته اروپا پیام جدی ایران درباره تحریم تروریستی سپاه را دریافت کرد و این موضوع در دستورکار اتحادیه اروپایی قرار نگرفت. قبل از جلسه بورل تقریباً خیال همه را برای عدم بررسی این موضوع راحت کرد. مسؤول سیاست خارجی اتحادیه اروپایی پیش از آغاز نشست شورای روابط خارجی اروپا، به سوالی درباره تصمیم اتحادیه اروپایی در زمینه موضوع تروریستی اعلام کردن سپاه پاسداران ایران پاسخ داد. جوزپ بورل، مسؤول سیاست خارجی اتحادیه اروپایی روز گذشته پیش از آغاز نشست شورای روابط خارجی اتحادیه اروپایی، در جمع خبرنگاران در پاسخ به سوالی درباره قرار دادن نام سپاه پاسداران ایران در فهرست سازمان‌های تروریستی این نهاد اروپایی گفت: نظرات جالب توجهی در این باره وجود دارد و موضوعی است که نمی‌توان بدون تصمیمی حقوقی، کاری درباره آن کرد. نمی‌توانیم بگوییم ما شما را تروریست می‌دانیم، چون از شما خوش‌مان نمی‌آید. بورل در ادامه گفت: در این نشست درباره اعمال تحریم‌های جدید علیه ایران در چارچوب دستور کار قانونی در زمینه حقوق بشر گفت‌وگو خواهد شد. او تصریح کرد: درباره موضوع تروریستی اعلام کردن سپاه پاسداران باز هم می‌گویم این کار زمانی انجام‌پذیر است که دستگاه قانونی یکی از کشورهای عضو، حکمی حقوقی در این زمینه صادر کند. باید محکومیتی عینی و منسجم انجام شود، سپس در سطح اتحادیه اروپایی بررسی می‌کنیم.

همچنین وزیر خارجه آلمان هم اعلام کرد قرار گرفتن سپاه پاسداران در لیست تروریستی نیاز به بحث‌های بیشتری دارد.

جلسه اتحادیه اروپایی دیروز مهمان ویژه دیگری هم داشت. رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در جلسه شورای اتحادیه اروپایی حضور پیدا کرد. الکساندر شلنبرگ، وزیر خارجه اتریش در توییتی اعلام کرد رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به دعوت وی در جلسه وزرای خارجه اتحادیه اروپایی در بروکسل حاضر بود. وی گفت که با حضور آقای گروسی درباره برنامه هسته‌ای ایران صحبت شد. وی افزود: «باید از مسابقه تسلیحات هسته‌ای در آن منطقه ممانعت کنیم»، البته وزیر خارجه اتریش اعلام کرد که در جلسه با آقای گروسی درباره اوکراین نیز بحث شده است. «لارنس نورمن» خبرنگار نشریه وال استریت ژورنال مستقر در بروکسل درباره محتوای بسته تحریمی روز گذشته اتحادیه اروپایی نوشت: «۳۷ نهاد و شخص تحریم شدند که هفته قبل نیز گزارش شد. جزئیات بیشتر هنوز منتشر نشده است». همان‌طور که از اظهارات «جوزپ بورل» مسؤول سیاست خارجی اتحادیه اروپایی و برخی گزارش‌های منابع غربی که در روزهای قبل منتشر شده بود برمی‌آمد، تا این لحظه هیچ خبری درباره قرار گرفتن نام سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران در آنچه اروپایی‌ها فهرست تروریستی می‌خوانند، منتشر نشده است. ایران پیش‌تر هشدار داده بود در صورت هرگونه اقدام اتحادیه اروپایی علیه سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، پاسخی متناسب به این اقدام خواهد داد. اظهارات بورل از سوی برخی ناظران عقب‌نشینی اتحادیه اروپایی دست‌کم در مقطع فعلی از قطعنامه نسنجیده و ضدایرانی پارلمان اروپا تلقی شده است که وزیر خارجه ایران آن را به شلیک به پای اروپا تشبیه کرده بود. اما هنوز اروپایی‌ها با سردمداری انگلیس، آلمان و فرانسه علیه ایران فعالیت می‌کنند. از سویی پیام‌های مذاکره از طرف آمریکا به ایران داده می‌شود و از طرف دیگر تحریم‌ها علیه تهران را تشدید می‌کنند. به نظر می‌رسد دور باطل اروپا مانند نعل وارونه عمل می‌کند و تنها برای نمایش و شوآف علیه ایران است. روز گذشته هم وزیر امور خارجه ایران دوباره به این موضوع واکنش نشان داد. وی با بیان اینکه شاهد طرح قطعنامه‌ای غیرالزام‌آور در پارلمان اروپا هستیم، گفت: از حدود ۲ ماه پیش همزمان با تحریکات خارجی و دامن زدن به اغتشاشات در داخل ایران توسط مداخله‌گران و سوءاستفاده مداخله‌گران خارجی از عواطف مردم در فوت یک دختر ایرانی، موضوع قرار دادن سپاه پاسداران در لیست به اصصلاح تروریستی اتحادیه اروپایی مطرح شد. در گفت‌وگو با بورل، مقامات کشورهای اروپایی و رایزنی‌های یکایک سفرای ما در اروپا و سازمان ملل به اتحادیه اروپایی هشدار جدی داده شد اگر درباره نهاد مهم حاکمیتی ایران که نقش مهمی در سال‌های گذشته بویژه در حوزه مبارزه با تروریسم و داعش در منطقه داشته است و این نقش همچنان ادامه دارد، بخواهند اقدامی انجام دهند پاسخ ایران قوی، موثر و متقابل خواهد بود. وزیر خارجه بیان کرد: مجموعه تلاش‌های دیپلماتیک به این منجر شد که در حوزه اروپا در پایین‌ترین سطح در پارلمان اروپایی احساسات تند و اظهارات شتاب‌زده برخی نمایندگان پارلمان را شاهد باشیم؛ قطعنامه‌ای که از منطق و چارچوب‌های حقوق بین‌الملل و منشور ملل متحد قویا فاصله دارد. امیرعبداللهیان افزود: به‌رغم اینکه آقای بورل تصریح می‌کند در اتحادیه اروپایی ایده‌ای برای قرار دادن سپاه پاسداران در لیست به اصطلاح تروریستی اروپا وجود ندارد ولی دیروز در جلسه غیرعلنی مجلس شورای اسلامی شاهد بودم فضای مجلس بسیار ملتهب است و‌ آنها به سمت تصمیماتی قوی و بازدارنده حرکت می‌‌کنند. 

* در قبال هرگونه تصمیم دیگر اتحادیه اروپایی پاسخ متقابل و موثر داده خواهد شد

وی تأکید کرد: جمهوری اسلامی ایران همه طرف‌های اروپایی را دعوت می‌کند از اظهارات احساسی و رفتار به دور از عقلانیت فاصله بگیرند. به آقای بورل در آخرین تماسم در هفته گذشته تأکید کردم امیدوارم در عرصه دیپلماسی و سیاست خارجی برخی از کشورهای اروپایی عقلانیت حاکم شود و سیاست خارجی در ۲ طرف اتحادیه اروپایی و اروپا مجبور به پرداخت هزینه‌های سنگین‌تر نشود. آنچه امروز در اظهارات آقای بورل شاهد بودیم حاکی از این است که اتحادیه اروپایی به سمت گام‌های پرهزینه حرکت نکند. به اتحادیه اروپایی اعلام کردیم صرف‌نظر از مداخلات برخی کشورهای اروپایی و غربی و دمیدن‌شان بر اغتشاشات و تشویق آشوبگران در ایران، جمهوری اسلامی ایران مذاکره، گفت‌وگو و تعامل سازنده اتحادیه اروپایی و ایران را بهترین گزینه می‌داند ولی در قبال هرگونه تصمیم دیگر اتحادیه اروپایی پاسخ متقابل و موثر داده خواهد شد.

حضور ناخوانده و غیرمتعارف مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در جلسه کاری وزرای خارجه اتحادیه اروپایی در واقع تاکیدی بر این گزاره است که بروکسل در جلسه روز گذشته خود، نقشه وین را روی میز گذاشته است؛ چه اینکه پارلمان اروپا حتی در همان مصوبه پرهزینه اما غیرالزام‌آور خود در اضافه کردن سپاه به سازمان‌های تروریستی، به بند تعلیق برجام که خواستار خاتمه دادن به مذاکرات هسته‌ای ایران و 1+4 می‌شد، رای نداد.

از طرف دیگر با تهدید ضمنی روز یکشنبه تهران درباره احتمال تصمیماتی درباره ادامه عضویت ایران در معاهده منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای ((NPT و پاسخ متقابل به اقدام آشکارا خصومت‌آمیز اروپایی‌ها، وزیر خارجه اتریش که کشورش میزبان مذاکرات هسته‌ای است، رافائل گروسی را به جلسه روز گذشته شورای وزیران اروپا دعوت ‌کرد و به احتمال زیاد بخش زیادی از این «صبحانه کاری» غیررسمی مدیرکل با وزرای اروپایی درباره برنامه هسته‌ای ایران و بررسی تبعات منفی اقدام اروپایی‌ها علیه سپاه پاسداران بر روند مذاکرات و گفت‌وگوهای فنی ایران و آژانس گذشته است، بویژه اینکه آژانس در همین مدت اخیر هم از نظر بازرسی از تاسیسات ایرانی در مضیقه بوده و چشمانش بینایی سابق را ندارد.

با همه اینها، تهران از ابتدا بازی غرب را خوانده بود. تمام اقدامات اروپایی‌ها در بازه 3 ماهه گذشته برای اهرم‌سازی در برابر تهران و کسب امتیاز بیشتر در میز مذاکراتی است که شاید در آینده چیده شود.

فوران خشم مسلمانان جهان نسبت به اهانت به کلام‌الله مجید در استکهلم با چراغ سبز دولت سوئد ادامه دارد. علاوه بر تظاهرات بزرگ و دامنه‌دار مردم شهرهای مختلف ترکیه علیه جسارت‌های مکرر «راسموس پالودان» سیاستمدار نژادپرست و  فاسد دانمارکی- سوئدی علیه قرآن کریم، حالا در یمن، فلسطین، عراق و اندونزی نیز شاهد ابراز انزجار نسبت به این حرکت ضداسلامی هستیم. در همین حال یکی از شاخص‌ترین تحلیلگران جهان عرب نیز به افشاگری درباره پشت پرده جریان اخیر اهانت به مقدسات اسلامی در غرب پرداخت و آن را مستقیما با لابی صهیونیسم در ارتباط دانست. دومین روز اعتراضات گسترده مردم ترکیه نسبت به اقدام حزب سیاسی سوئدی «استرام کورس» در هتک ‌حرمت مقدسات اسلامی از استانبول و آنکارا با شعار «ای مسلمانان کجا هستید که قرآن را آتش می‌زنند» به دیگر شهرهای این کشور از جمله شهرهای ساحل مدیترانه کشیده شد. در شهر کوچک باتمان در شرق ترکیه نیز شمار زیادی از مردم در محکومیت این رخداد تجمع کرده و به خواندن دسته جمعی آیاتی از قرآن کریم پرداختند. دیروز همچنین شمار زیادی از مردم شمال و شمال غربی یمن در اعتراض به این اقدام موهن به خیابان‌ها آمدند.  عده کثیری از مردم شهر صعده با سردادن شعار و به دست گرفتن پارچه‌نوشته‌هایی، قرآن‌سوزی در شمال اروپا را توطئه لابی صهیونیستی خواندند. آنها همچنین سکوت برخی کشورهای عربی و اسلامی در قبال رخداد شنیع ضداسلامی در سوئد را محکوم کردند. «محمد جابر» استاندار صعده در سخنانی خطاب به جمعیت، به آتش کشیدن یک نسخه از مصحف شریف در استکهلم با حمایت پلیس سوئد را بشدت محکوم کرد و این اقدام را بخشی از فعالیت‌های ضددین اسلام و مقدسات مسلمانان از سوی لابی یهودی در غرب دانست. او با تاکید بر اینکه دولت سوئد مسؤولیت پیامدهای این اقدام مجرمانه را بر عهده خواهد داشت، افزود: «از همه مسلمانان و آزادگان جهان می‌خواهیم با برگزاری تظاهرات، خشم خود را اهانت به قرآن کریم نشان داده و خواستار مجازات عاملان این اقدام شوند». در بیانیه پایانی تظاهرات بزرگ دیروز صعده آمده است: «از ملت‌های امت اسلامی می‌خواهیم برای مقابله با تکرار چنین هتک ‌حرمت‌ها و اهانت‌هایی اقدام عملی انجام داده و افکار جهانی را در این زمینه به کار گیرند. شرکت‌کنندگان همچنین از کشورهای اسلامی خواستند سوئد را تحریم کرده و سفرایش را به دلیل این رفتار زشت و توهین به مقدسات مسلمانان اخراج کنند». به گزارش شبکه المسیره، ارگان انصارالله، در بندر الحدیده یمن نیز مردم به رغم آنکه در محاصره ائتلاف سعودی قرار دارند، در خیابان‌ها علیه هتاکان به ساحت قرآن شعار دادند. همچنین به گزارش شبکه المنار، روز یکشنبه در اندونزی،  فلسطین، یمن و ترکیه، مردم با برگزاری راهپیمایی‌های گسترده، اهانت سوئد به قرآن کریم را بشدت محکوم کردند. در بغداد هم جمع زیادی از عراقی‌ها با تجمع در برابر سفارت سوئد، اقدام موهن این کشور در صدور مجوز برای به آتش کشیدن قرآن را بشدت محکوم کردند. جاکارتا پایتخت اندونزی نیز شاهد تظاهرات ضد سوئدی مشابه با حضور شمار زیادی از مردم این کشور بود. در شهر رفح در جنوب نوار غزه هم فلسطینی‌های تحت محاصره رژیم صهیونیستی به ‌رغم همه مشکلات‌شان با برگزاری یک تجمع بزرگ رفتار نفرت‌آمیز اخیر در اسکاندیناوی را حرکتی تحریک‌آمیز علیه احساسات مسلمانان و آزادی بیان دانستند.

* عطوان: لابی‌های صهیونیستی پشت سر اسلام‌هراسی غربی هستند

عبدالباری عطوان، تحلیلگر برجسته جهان عرب و سردبیر روزنامه برخط رای‌الیوم، دیروز به این موضوع پرداخت. این روزنامه‌نگار برجسته فلسطینی در سرمقاله خود نوشت: «پدیده سوزاندن قرآن کریم در سوئد و جاهای دیگر تکرار خواهد شد و آزادی بیان یک دروغ بزرگ است. چرا قانون انکار هولوکاست و آتش زدن پرچم همجنس‌گرایان و ضدسامی‌گری را جرم می‌دانند اما برخوردی با تجاوز به ساحت دین اسلام نمی‌شود؟ نقش لابی‌های صهیونیستی در این رابطه  چیست؟»

او آزادی بیان بی‌در و پیکر غربی را دستاویزی برای سوزاندن قرآن کریم، توهین به رسول خدا(ص) و نفرت‌پراکنی علیه دین اسلام برشمرد و در ادامه آورد: «آزادی بیان برای آنها (غربی‌ها) است و نه برای ما. جالب این است که آزادی بیان آنها با برخی سیاست‌ها و مواضع نژادپرستانه آنها نیز سازگار می‌شود اما این آزادی بیان درباره ما به عنوان عرب و مسلمان، به عنوان مهاجر و شهروندان کشورهای جهان عرب و جهان اسلام، بویژه درباره آرمان‌های عدالت‌طلبانه از جمله مساله فلسطین، کارایی ندارد».

عطوان توضیح داد: آزادی بیان به عنوان تاج جواهرنشان دموکراسی ادعایی غربی حالا با ظهور احزاب راست فاشیست در اکثر کشورهای اروپایی بسرعت در حال پسرفت بوده و آنچه در سوئد اتفاق افتاد، تازه نوک کوه یخ است. به نوشته این تحلیلگر ساکن لندن، با توجه به غیبت تقریباً کامل جنبش جدی عربی یا اسلامی برای مقابله با این سوءاستفاده‌ها در غرب  آن هم پس از گسترش دامنه عادی‌سازی و به اصطلاح صلح آبراهام، رژیم اشغالگر اسرائیل و لابی‌های آن نقش عمده‌ای در این زمینه ایفا کرده‌اند.

او به ممنوعیت ابراز همدردی عمومی با شهدای جنین و نابلس و غزه در آلمان، مجازات زندان برای برافراشتن پرچم حماس در بریتانیا یا بازداشت سوال‌کنندگان درباره ادعای هولوکاست در فرانسه اشاره کرد. سپس درباره تجربه شخصی خود در این باره نوشت: «در یک برنامه تلویزیونی در انگلیس درباره ترور اخیر سلمان رشدی، نویسنده کتاب «آیات شیطانی» گفتم که مسلمانان این کتاب را توهین به اسلام، تحریک اسلام‌هراسی و نفرت‌پراکنی علیه مسلمانان به بهانه آزادی دانستند و به همین دلیل ساکت ننشسته و به پا خاستند اما لابی صهیونیسم به دلیل همین سخنان، علیه من لشکرکشی کرد و همه مصاحبه‌ها و مقالاتم را کاوید تا ثابت کند من یهود‌ستیز هستم. این لابی امضای بیش از ۱۰ هزار نفر از جمله نمایندگان مجلس، لردها، روزنامه‌نگاران ارشد، نویسندگان و بازیگران را جمع‌آوری کرد تا تحقیقات را درباره به گفته خود تخلف شبکه تلویزیونی و دعوت آن از یک شخص یهود‌ستیز و عدم رعایت توازن در پوشش رخدادهای مربوط به رژیم اسرائیل و صهیونیست‌ها آغاز کند که این اقدام همچنان ادامه دارد».

به گفته او این اقدامات تا جایی ادامه یافته که عملا تفتیش عقاید درباره هر نویسنده عرب یا مسلمان که جرات کند به همدردی با قربانیان تجاوزگری رژیم صهیونیستی بپردازد، انجام می‌شود. عطوان همچنین به اهانت‌های مجله فرانسوی «شارلی ابدو» به مقدسات اسلامی و انتشار کاریکاتورهای موهن علیه پیامبر اسلام(ص) و نیز اقدامات شهرک‌نشینان صهیونیست در اراضی اشغالی علیه مقدسات اسلامی اشاره کرد و نوشت: «مشخص است، دولت‌های غربی هیچ اقدامی در قبال شهرک‌نشینان اسرائیلی که اقدام به سوزاندن قرآن کریم، هجوم به مسجدالاقصی و تقسیم مسجد ابراهیمی در الخلیل و کارهای دیگر می‌کنند، نمی‌کنند».

این در حالی است که به نوشته او،  در کشورهای مختلف اسلامی، تورات یهودیان و انجیل مسیحیان را نمی‌سوزانند.

سردبیر رای‌الیوم در پایان یادداشت خود به نقش لابی‌های صهیونیستی که در تضعیف ارزش‌های عدالت‌محور بویژه آزادی بیان و احترام به رای مخالف در غرب نقش داشته‌اند و حالا غیرمستقیم پدیده «اسلام‌هراسی» را جا می‌اندازند، پرداخت.

* کلیسای ارتدکس هم اقدام سوئدی‌ها را محکوم کرد

کلیسای ارتدکس روسیه موسوم به پراوسلاونایا با حدود 300 میلیون پیرو در سراسر جهان این اقدام نفرت‌پراکنانه سوئدی‌ها را محکوم کرد. مسؤول بخش ارتباطات این کلیسا که دومین جامعه مسیحی بزرگ جهان را نمایندگی می‌کند، طی پیامی در کانال تلگرامی‌اش از اهانت به کتاب مقدس مسلمانان در سوئد شدیدا انتقاد کرد. «ولادیمیر لگویدا» نوشت: «سوزاندن قرآن در نزدیکی سفارت ترکیه در سوئد اقدامی خرابکارانه و غیرقابل قبول است. نباید به چیزی که برای دیگری مقدس است بی‌احترامی کرد. نباید به عنوان بخشی از مبارزه سیاسی از مرزهای انسانیت عبور کرد و به مقدسات هتک‌ حرمت کرد».

 بنا به گزارش خبرگزاری تاس، پیش از این نیز جامعه مسلمانان روسیه، اقدام موهن روز شنبه در استکهلم را محکوم کرده بود.

حنیف غفاری*: خلق گره‌های کور منطقه‌ای و  استراتژیک در نظام بین‌الملل، تبدیل به فرمولی راهبردی در حوزه سیاست خارجی آمریکا و اتحادیه اروپایی شده است. بازتاب این رویکرد خطرناک، خود را در جنگ اوکراین و متعلقات آن نمایان کرده است. آخرین دستور‌العمل ارائه‌شده به اوکراینی‌ها، ادامه جنگ با روسیه است! برای مثال، مقامات فرانسوی از یک ‌سو، پیوستن اوکراین به ناتو را غیرممکن دانسته و از سوی دیگر، بر استمرار جنگ میان مسکو و کی‌یف تاکید می‌کنند. میان تصمیم‌سازان حوزه سیاست خارجی آلمان و انگلیس نیز تناقضات معناداری در قبال این جنگ وجود دارد که بیانگر تعارض ایده‌آل‌ها و واقعیات در قبال چنین منازعه تمام‌عیاری است. واقعیت این است واشنگتن و لندن به عنوان ۲ بازیگر آتلانتیکی فعال، دیگر بازیگران اروپایی را وارد منازعه‌ای طولانی‌مدت و فرسایشی کرده‌اند. بدون‌ شک، روسیه تا زمانی که نسبت به عدم گسترش ناتو به شرق اطمینان نداشته باشد، جنگ را متوقف نخواهد کرد. از سوی دیگر، تصمیم سوئد و فنلاند مبنی بر عضویت در پیمان آتلانتیک شمالی، به طور طبیعی مولد تنش‌های دیگری در شمال روسیه خواهد بود که به طور طبیعی ۲۷ عضو اروپایی ناتو (و با احتساب سوئد و فنلاند ۲۹ عضو اروپایی) را درگیر خواهد کرد. اصرار دولت‌های آمریکا و انگلیس بر تبدیل اوکراین به یک گره کور ژئواستراتژیک در منطقه آسیای میانه و اروپا هزینه‌های راهبردی زیادی را متوجه بازیگران اروپایی خواهد کرد.

از دید مقامات غرب، باید میان «جنگ اوکراین» و «بحران اوکراین» تمایز قائل شد. بر اساس این رویکرد مداخله‌گرایانه، پایان یک جنگ (حتی به قیمت صدور قطعنامه مشترک صلح) نباید به معنای پایان بحران در آن منطقه خاص باشد! بر این اساس، منطقه‌ای که در آن جنگ درگرفته، تا سال‌ها باید به زمین بازی «آمریکا / اروپا» در عرصه بازدارندگی و تهدید دیگر بازیگران تبدیل شود. بر همین اساس، حتی اگر اوکراین تضمین دهد به عنوان بازیگری بی‌طرف در مناقشات و ائتلاف‌سازی‌های نظامی باقی بماند، غرب کماکان اوکراین را به یک «گره کور استراتژیک» در اطراف روسیه تبدیل خواهد کرد. همین مساله سبب شده مقامات کاخ کرملین در برابر پیشنهادهای پشت پرده غرب در قبال جنگ اوکراین (که در حوزه دیپلماسی پنهان به مسکو منتقل می‌شود) گارد بسته‌ای اتخاذ کنند. بازیگران غربی در صددند بر «جنگ اوکراین» متمرکز شوند و روس‌ها بر «بحران اوکراین» متمرکزند! اولی مربوط به حال است و دیگری به آینده! در این معادله پیچیده، غربی‌ها مانند همیشه از ارائه هرگونه تضمینی که مانع مداخله‌گرایی مزمن آنها در محیط پیرامونی روسیه شود اجتناب می‌ورزند و این همان اختلاف اساسی و مهمی است که به سادگی قابل حل نیست! 

یک رمزگشایی ساده از پیشنهادهایی که «هنری کیسینجر» تئوریسین ۱۰۰ ساله و دیگر استراتژیست‌ها و نظریه‌پردازان غرب مطرح کرده‌اند، نشان می‌دهد آنها در مسیر تثبیت ۲ گزاره «ناتو منهای اوکراین» و «اوکراین منهای کریمه» برای نجات کی‌یف از آتش جنگی هستند که ناتو آن را افروخته است. با این حال، روس‌ها نگران مرحله پس از جنگ هستند؛ جایی که اعضای ناتو سیاست «مهار غیرنظامی روسیه» را در پیش خواهند گرفت. اعضای پیمان آتلانتیک شمالی هرگز قصد ندارند با دادن امتیازاتی مانند عدم عضویت اوکراین در ناتو یا جدایی کریمه، اوکراین را از یک کانون خطر بالقوه  علیه روسیه خارج و به یک «بازیگر آرام» تبدیل کنند! بازیگران غربی تاکید دارند حتی در صورت پایان جنگ، اوکراین باید به عنوان شریک بااولویت ناتو باقی بماند؛ بدون آنکه به عضویت رسمی این پیمان درآید! چنانکه محرز است، حتی آنها در این مسیر ابایی از بازی ابزاری با مهره‌های خود در کی‌یف ندارند! 

تنها موضوعی که می‌تواند این معادله راهبردی را تغییر دهد، تشدید شکاف‌های درون‌آتلانتیکی میان اعضای ناتو خواهد بود. این شکاف‌ها در برهه کنونی نیز تشدید شده و خود را در گفتار و مواضع مقامات اروپایی عضو ناتو نشان می‌دهد. این روند قطعا ادامه‌دار خواهد بود، زیرا پس از پایان موقت یا دائم نبرد در اوکراین، مقامات اروپایی به «هزینه/ فایده» جنگ اوکراین و نسبت‌سنجی آن با منافع ملی و جمعی خود رو خواهند آورد. نتیجه این هزینه/ فایده هر چه باشد، قطعا به سود بازیگران غربی نخواهد بود! در این صورت، قطعا روس‌ها از شکاف‌های ایجادشده در ناتو بیشترین استفاده را خواهند کرد، بنابراین در یک نتیجه‌گیری کلی، پایان «جنگ اوکراین» را نمی‌توان مترادف با پایان «مناقشه اوکراین» در نظر گرفت، بویژه با اصراری که غرب بر حفظ مولفه‌های بالقوه بحران در حوزه پیرامونی روسیه دارد. 

* دکتری روابط بین‌الملل

رئیس‌جمهور با اشاره به دستاورد‌های ایران در تولید ۹۰ درصد دارو‌های مورد نیاز در داخل کشور و توانمندی در صادرات واکسن گفت: ما باید مرجعیت علمی کشور را حفظ کنیم و ارتقا دهیم. سیدابراهیم رئیسی دیروز در بیست‌وهشتمین جشنواره تحقیقات و فناوری علوم پزشکی رازی که در سالن اجلاس سران برگزار شد، اظهار داشت: مردم ما قدردان زحمات پزشکان و فعالان حوزه سلامت هستند و از پژوهشگران و محققانی که در تولید، افتخار آفریدند، قدردانی می‌کنم. وی با یادآوری نکته‌ای از قول دبیرکل سازمان ملل در دیدارش با وی که در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل انجام گرفت، افزود: وی در آن ملاقات چندین بار از من عذرخواهی کرد که تلاش کرده تا بتواند مانع تحریم‌های دارویی علیه ایران شود اما موفق نشده است؛ من هم به او گفتم امروز علاوه بر اینکه بیش از ۷۰ درصد مردم ایران در برابر کرونا واکسینه شده‌اند، متخصصان ما موفق شده‌اند ۶ محصول تولید کنند و امروز دیگر وارد‌کننده واکسن نیستیم. رئیس‌جمهور ادامه داد: دانشمندان ما شبانه‌روز تلاش کردند که این افتخار را برای کشور به ثبت برسانند و یکی از تولیدکنندگان واکسن در جهان باشیم. وی به ظرفیت بالای متخصصان ایرانی در این حوزه که امروز افتخاراتی را در حوزه سلامت کسب کردند، اشاره کرد و افزود: بیش از ۹۰ درصد داروی ما تولید داخل است و بسیاری از تجهیزات پزشکی در داخل تولید می‌شود. این تجهیزات در پارک‌های علم و فناوری و در بخش‌های مختلف تولید و تجاری‌سازی شده و بازار خوبی دارد و قابل رقابت با نوع خارجی این محصول است. رئیس‌جمهور با قدردانی از استادان دلسوزی که پژوهشگران و محققان و ایده‌پردازان را تشویق کردند تا تبدیل ایده به محصول تسهیل شود، تاکید کرد: در دانشگاه ایده‌پردازی باید مورد تشویق قرار بگیرد. وی افزود: حمایت مالی، حقوقی و علمی در همه عرصه‌ها از یک پژوهشگر و محقق باید صورت بگیرد، به نحوی که بداند در این ایده‌پردازی و در این خلاقیت ابتکار و نوآوری و انجام کاری فناوری‌پایه و علم‌پایه که توانسته دانایی را زمینه توانایی کند، حمایت می‌شود. رئیسی با تاکید بر حمایت از پژوهشگران، نتیجه کار آنها را تسهیل زندگی مردم دانست و اظهار داشت: در یک سال اخیر بنیاد نخبگان توانسته است نخبگان بسیاری را در دستگاه‌های اجرایی جذب کند و امروز همه دستگاه‌ها برای جذب نخبگان آمادگی کامل دارند. رئیس‌جمهور یکی از اولویت‌های امروز دولت را توجه به سلامت هم در بودجه و هم در برنامه‌ریزی عنوان کرد؛ موضوعی که آن را در مجلس با نمایندگان در میان گذاشته است.

گروه سیاسی: حجت‌الاسلام‌والمسلمین غلامحسین محسنی‌اژه‌ای، رئیس دستگاه قضا در جلسه شورای عالی قوه‌قضائیه اظهار کرد: امیدواریم دولت در این ۲ ماه باقیمانده از سال تا آغاز ماه مبارک رمضان و سال نو، اقدامات بیشتری را جهت رفع مشکلات معیشتی مردم انجام دهد. ما نیز در قوه‌قضائیه باید تلاش کنیم در حد مقدور کمک‌کار دولت باشیم و چنانچه در این شرایط فشار حداکثری دشمنان، کسانی در پی اخلال در بازار، احتکار، گرانفروشی و کم‌فروشی هستند، دولت به وسیله تعزیرات برخورد متناسب و قانونی را انجام دهد و دادستان‌های ما نیز در امر کنترل بازار به دولت یاری رسانند. رئیس قوه‌قضائیه با اشاره به هوشیاری و بیداری دستگاه‌های اطلاعاتی و انتظامی کشور و همچنین قوه‌قضائیه در امر مقابله و مبارزه با ناامنی‌ها اظهار داشت: دشمن نهایت تلاش خود را برای ایجاد ناامنی می‌کند، لذا در موضوع امنیت و آرامش مردم نباید کوچک‌ترین غفلتی داشت؛ البته همان‌طور که بارها تاکید کرده‌ام، باید میان افراد فریب‌خورده و جوانانی که تحت‌تاثیر القائات دشمنان قرار گرفته و احیاناً اقدام مجرمانه‌ای را مرتکب شدند با عناصر اصلی اغتشاشات تفکیک قائل شد؛ بر همین اساس در تلاشیم در ایام جشن و سرور پیش‌ رو بستری را برای عناصری که در جریان اتفاقات اخیر لغزش کردند و اکنون نادم هستند فراهم آوریم تا بتوانند به آغوش جامعه بازگردند. 

وی در بخش دیگری از اظهاراتش با اشاره به مقوله مبارزه با فساد گفت: بعضاً زمزمه‌هایی شنیده می‌شود که مبارزه با فساد در قوه‌قضائیه کمرنگ شده است، لذا من می‌خواهم در همین جا تاکید کنم مبارزه با فساد توسط قوه‌قضائیه در دوره تحول و تعالی، نه تنها کمرنگ نشده، بلکه به صورت فنی و علمی و مجربانه، به نحو مؤثری در حال انجام است.

اژه‌ای در ادامه به تبیین و تشریح مختصات و ویژگی‌های مقابله با فساد توسط قوه‌قضائیه در دوره اخیر پرداخت و گفت: در دوره تحول و تعالی، تمرکز و تلاش دستگاه قضایی آن است که مبارزه با فساد و مفاسد اقتصادی سبب لطمه وارد آمدن به امر تولید و اشتغال و سرمایه‌گذاری نشود، چرا که این مقولات، امروز جزو ضروریات کشور است. امروز در قوه‌قضائیه به نحوی تدبیر و تمهید شده است که در عین مقابله با فساد و مفاسد اقتصادی، به سرمایه‌گذارانی که در پی فعالیت سالم اقتصادی هستند، در راستای تأمین امنیت سرمایه‌شان، اطمینان خاطر داده شود. امروز در قوه‌قضائیه تمرکز و تلاش داریم تا قراردادهای منعقده میان دولت و مردم از استحکام برخوردار باشد و تعهدات طرفین در ذیل این قراردادها نیز به اندک بهانه‌ای بر هم نخورد. امروز تلاش ما آن است که بستر اجرای اصل ۴۴ قانون اساسی بهتر و بیشتر برای دولت فراهم باشد و این امر ضمانت اجرا نیز داشته باشد؛ امروز تمرکز ما آن است تا در فروش اموال مازاد دولتی و بهره‌گیری از این اموال و دارایی‌ها در مسیر توسعه کشور، اقدامات مطلوب‌تری شود. اژه‌ای به اهتمام دستگاه قضایی برای انسداد بسترها و گلوگاه‌های فساد با کمک دولت سیزدهم اشاره کرد و اظهار داشت: قوه‌قضائیه و زیرمجموعه‌های آن از جمله سازمان بازرسی کل کشور تلاش دارند با اقدامات عالمانه و مجدانه، هر جا زمینه و بستر بروز و ظهور فساد و تخلف به وجود آمد، بلافاصله ورود کنند و اقدامات پیشگیرانه لازم را به عمل آورند؛ همین اقدامات پیشگیرانه و ورود بموقع دستگاه قضایی و سازمان بازرسی مانع بروز و ظهور تخلفات و جرائمی شد که هر کدام‌شان می‌توانست به تنهایی سبب وقوع فساد و ایجاد ده‌ها پرونده کیفری و ایجاد مشکل و دردسر برای دولت و مردم شود. 

وی به ذکر نمونه و مصداقی در همین باره پرداخت و گفت: چند ماه قبل سازمان بازرسی گزارش داد در یکی از وزارتخانه‌ها اقدامی در دست اجراست که اگر جلوی آن گرفته نشود، ممکن است بیش از ۹۰۰ میلیون یورو، بدون ضوابط و اخذ تضامین لازم در اختیار افرادی قرار گیرد. پرداخت این میزان پول بابت دریافت کالایی مورد نیاز بود که اصلاً وارد کشور نشده بود؛ در واقع وانمود شده بود که آن کالای مورد نیاز وارد کشور شده و پرداخت این پول در ازای دریافت آن کالاست.

گروه سیاست خارجی: اقدامات خارج از عرف دیپلماتیک سئول نسبت به تهران در محیط سیاسی کره‌جنوبی موجب افزایش اعتراضات شده و علاوه بر آن، مواضع و مشی تحریک‌آمیز کره‌ای‌ها موضوع بخشی از نشست هفتگی سخنگوی دستگاه دیپلماسی ایران با خبرنگاران را به خود اختصاص داد. 

ناصر کنعانی درباره بدقولی مکرر مقامات کره‌جنوبی در پرداخت بدهی خود به ایران و اظهارات ضدایرانی رئیس‌جمهور این کشور و شکایت ایران در مجامع بین‌المللی برای استیفای حقوق ملت بیان کرد: مطالبات مالی ایران از کره‌جنوبی حق قانونی ملت ایران است. موضوع این مطالبات و ضرورت پرداخت آن مرتبط با هیچ موضوع و پرونده دیگری نیست و دولت کره متعهد و مسؤول است که در چارچوب مناسبات دوجانبه حقوق قانونی ملت ایران را بدون هیچ‌گونه قید و شرطی پرداخت کند. 

سخنگوی وزارت خارجه بیان کرد: مذاکرات با دولت کره در کانال‌ها و سطوح مختلف انجام شد و همچنان ادامه دارد. متاسفانه همکاری دولت کره در این ارتباط رضایت‌بخش نبوده و متاسفانه حتی در موارد غیرتحریمی هم که دولت کره می‌توانست در آن زمینه‌ها اقدام و بخشی از مطالبات ایران را پرداخت کند، اقدام شایسته و لازم را انجام نداده است. کنعانی ادامه داد: البته این کشور بخشی از التزامات مالی مربوط به‌ حق عضویت ایران در سازمان ملل را از محل همان منابع پرداخت کرده است. همکاری دولت کره شایسته نبوده و انتظارات ایران به صورت جدی باقی است و انتظار داریم و این انتظار دولت و ملت ایران است که دولت کره‌جنوبی در این ارتباط به مسؤولیت‌های قانونی و تعهدات شناخته‌شده خود عمل کند. به گفته وی، ایران متناسب با روند همکاری دولت کره‌جنوبی در این ارتباط از شیوه‌های متناسب و لازم در روند کار استفاده خواهد کرد. 

موضع جنجالی و خارج از عرف رئیس‌جمهور کره‌جنوبی در جریان سفر به امارات، در سئول انتقادهای زیادی را متوجه رئیس‌جمهور یون سوک یئول در تخریب دیپلماسی کرده است. در جدید‌ترین انتقادها، نمایندگان حزب حاکم کره‌جنوبی گفته‌اند: مردم بیشتر از بمب اتم نگران بمب‌های حرفی رئیس‌جمهور کره‌جنوبی هستند که حتی از بمب اتم هم ترسناک‌تر شده، چرا رئیس‌جمهور بی‌تاب است تا دشمنان‌مان را افزایش دهد؟

همچنین کو مین جانگ، نماینده حزب قدرت مردم کره‌جنوبی در برنامه‌ای تلویزیونی خطاب به رئیس‌جمهور گفت: مگر در مراسم میگساری بودید که این‌طور درباره ایران صحبت کردید؟ این سیاستمدار کره‌ای افزود: لازم است ساختار مغز رئیس‌جمهور یون سوک یئول به طور کامل تغییر کند، چرا‌که رئیس‌جمهور در حال نشان دادن ظاهری غیرآماده از خود است. پیش از این هم رئیس حزب دموکرات کره اظهارات ضدایرانی یون را فاجعه دیپلماتیک خواند.

گفتنی است روزنامه کوریاتایمز چند روز قبل با اشاره به اظهارات نسنجیده رئیس‌جمهور کره‌جنوبی علیه جمهوری اسلامی ایران نوشت: یون سوک یئول اگر کامل به روابط ۲ کشور لطمه وارد نکرده باشد، بشدت به آن آسیب‌زده است. رئیس‌جمهور کره‌جنوبی در سفر اخیرش به امارات در اظهاراتی تفرقه‌افکنانه سعی کرد کابوس این کشور درباره کره‌شمالی را به روابط ایران و امارات تعمیم دهد. او ایران را دشمن امارات و تهدیدی برای این کشور خطاب کرد. این روزنامه در گزارش خود نوشت: احزاب مخالف در کره‌جنوبی می‌گویند دهان یون، بزرگ‌ترین خطر امنیتی است. این روزنامه ادامه داد: مشاوران دیپلماتیک یون مشغول پاکسازی گندهای رئیس‌ خود هستند و نتوانسته‌اند وی را طوری حمایت کنند که بتواند با صراحت بیشتری حرف بزند. کوریاتایمز در پایان گزارش خود به رئیس‌جمهور کره توصیه کرد: یون باید قبل از هرگونه اظهارنظر دیپلماتیک، ۳ بار درباره آن فکر کند و قبل از آن‌ به خاطر خودش، روابط با تهران را ترمیم کند. 

گروه سیاسی: محمدباقر قالیباف روز گذشته میزبان «ویاچسلاو والودین» همتای روس خود بود. رئیس دومای دولتی مجلس فدرال فدراسیون روسیه و هیأت همراه که شامل جمعی از رؤسای کمیسیون‌های دوما و تعدادی از معاونان وزرای روسیه در حوزه انرژی، تجارت، حمل‌و‌نقل و کشاورزی هستند، برای حضور در سومین نشست کمیسیون عالی مشترک پارلمانی ایران و روسیه روز گذشته به مجلس شورای اسلامی رفتند. بررسی اجرایی‌سازی تفاهمنامه‌ها و قراردادهای تجاری - اقتصادی در زمینه‌های حمل‌ونقل، انرژی، کشاورزی و مبادلات بانکی بین ۲ کشور، مهم‌ترین هدف برگزاری این کمیسیون عالی مشترک پارلمانی بود. 

به گزارش «وطن‌امروز»، روابط تهران و مسکو که با آغاز دولت سیزدهم به سمت روابط راهبردی در حال حرکت بود، طی یک سال گذشته و با آغاز جنگ اوکراین، بیش از پیش گرم شده است. حالا ایده جهان چندقطبی و ایستادن مقابل نظم آمریکایی بعد از جنگ سرد، تبدیل به یکی از شعارهای مشترک 2 کشور شده است. چند روز پیش همزمان با سفر فرستاده ویژه رئیس‌جمهور روسیه به تهران و پیگیری روس‌ها برای تکمیل راه‌آهن رشت- آستارا در چارچوب کریدور شمال- جنوب، بار دیگر گسترش بیش از پیش روابط 2 کشور مورد توجه افکار عمومی قرار گرفت؛ روابطی که حالا در کنار حوزه انرژی و ترابری در حوزه نظامی نیز گسترش یافته و مقامات غربی از آن ابراز نگرانی کرده‌اند. 

* لزوم تسریع در اجرای قرارداد همکاری 25 ساله ایران و روسیه

محمدباقر قالیباف در دیدار ویاچسلاو والودین، رئیس دومای دولتی مجلس فدرال فدراسیون روسیه که در حاشیه سومین نشست کمیسیون عالی مشترک همکاری‌های پارلمانی مجلس شورای اسلامی و دومای دولتی مجلس فدرال فدراسیون روسیه برگزار شد، گفت: بسیار خرسندیم که دوران شیوع ویروس کرونا تمام شده و می‌توانیم سومین کمیسیون عالی مشترک ۲ پارلمان را در تهران تشکیل دهیم. هرچند بین برگزاری نشست دوم تا سوم زمان بسیاری گذشت اما در این مدت اتفاقات مهمی در جهان و منطقه رخ داده است. این اتفاقات سبب شد در سال‌های اخیر شاهد افزایش ارتباطات در بخش‌های مختلف بین فدراسیون روسیه و ایران باشیم. وی در ادامه اظهار کرد: کمیسیون عالی مشترک زمانی در حال برگزاری است که هر ۲ طرف به درک مشترکی از حساسیت‌ها و همکاری‌ها رسیده‌اند و امیدواریم روابط پارلمان‌ها در سال ۲۰۲۳ با شتاب بیشتری در عرصه‌های سیاسی، اقتصادی و همچنین سایر همکاری‌های راهبردی مسیر خود را پیدا کند. 

رئیس قوه مقننه با اشاره به ضرورت توجه به فرصت‌ها افزود: پس از ورود به هر پدیده و اتفاقی، فرصت‌ها و تهدیدهایی به وجود می‌آید و درست این است که مسؤولان ۲ کشور، پارلمان‌ها، دولت‌ها و ملت‌ها بتوانند به نوعی عمل کنند که حداکثر استفاده از فرصت‌ها شود و تهدیدها نیز به فرصت تبدیل شود، در غیر این صورت فرصت‌ها را از دست می‌دهیم و همچنین فرصت‌ها به تهدید تبدیل خواهد شد. قالیباف تصریح کرد: مسؤولان ما در جمهوری اسلامی ایران و فدراسیون روسیه می‌دانند در روابط دو و چندجانبه و موضوعات ملی و منطقه‌ای در نقطه‌ای مهم قرار گرفته‌ایم و زمان مهم‌ترین عنصر در این تصمیم‌گیری است. وی ادامه داد: ما باید نگاه‌مان به آینده باشد و توافق راهبردی ایران و روسیه باید مورد توجه قرار گیرد. ما باید قرارداد ۲۵ ساله را در سریع‌ترین زمان ممکن اجرایی کنیم. 

* معماری جدید جهان

ویاچسلاو والودین هم در ادامه این دیدار ضمن تشکر از دعوت رئیس مجلس ایران و دیدار و گفت‌وگوهای حضوری پس از به پایان رسیدن دوران کرونا، گفت: روابط ایران و روسیه مسیر توسعه مثبتی را پیدا کرده و روابط روسای ۲ کشور نیز نشان از روابط خوب دوجانبه دارد. ما در سطح پارلمان روسیه از همه تلاش‌های خود برای اجرای تصمیمات اتخاذ شده در کمیسیون عالی مشترک استفاده خواهیم کرد، همچنین در زمینه پارلمانی می‌توانیم سهم بزرگی برای توسعه روابط داشته باشیم. 

وی یادآور شد: با توجه به توسعه روابط پارلمانی ایران و روسیه، به دنبال یافتن ساختارهای جدید توسعه و تعمیق روابط هستیم. مقام بلندپایه روس به قرارداد ۲۵ ساله ایران و روسیه اشاره کرد و گفت: این قرارداد تنها شامل روابط جدید نیست، بلکه بنایی را برای توسعه روابط ایجاد خواهد کرد. رئیس دومای روسیه ضمن اشاره به نقش قالیباف در عقد قرارداد ۲۵ ساله و ارائه پیش‌نویس آن در سفرش به مسکو به مقامات روس، اظهار کرد: امیدوارم در آینده نزدیک این قرارداد مورد بررسی روسای دولت‌های ۲ کشور قرار گیرد. این قرارداد تنها یک قرارداد راهبردی نیست، بلکه بنایی برای توسعه همکاری‌ها در تمام زمینه‌هاست و همچنین بنای جدیدی برای همکاری هر چه بیشتر ۲ کشور خواهد بود. 

وی تأکید کرد: ما بخوبی آگاهیم باید همه تلاش خود را به کار ببندیم تا معماری جدیدی در برابر جهان ایجاد کنیم و این به اراده ۲ کشور بستگی دارد. ایران و روسیه قطعاً از مفهوم معماری جهانی چندقطبی حمایت می‌کنند. ویاچسلاو والودین با اشاره به تهدیدها و چالش‌های پیش روی ۲ کشور گفت: ایران و روسیه مدتی طولانی است با تحریم‌ها و چالش‌ها مواجه هستند که این تهدیدات مانع توسعه روابط ما نمی‌شود، در واقع هدف اصلی تحریم‌ها حفظ هژمونی ایالات‌متحده در جهان است اما ما از حاکمیت ملی خود دفاع  و سرنوشت خود را خودمان تعیین می‌کنیم. ما از سنت‌ها، ادبیات و زبان خود حمایت می‌کنیم و حامی سیاست مستقل کشورها هستیم. 

رئیس دومای روسیه تصریح کرد: آنها به دخالت در دیگر کشورها عادت کرده‌اند و می‌خواهند از همه منابع جهان برای افزایش ثروت خود استفاده کنند. البته ایالات‌متحده در حال حاضر آسیب دیده اما اتحادیه اروپایی سیاست‌های آمریکا را دنبال می‌کند، رهبران اروپا بالاجبار باید انرژی و گاز مورد نیاز خود را از بازارهای غیر روسیه و با قیمت‌های بیشتر از قبل تهیه کنند که این برای آنها بسیار سخت است. 

وی یادآور شد: آمریکا حامل‌های انرژی را برای اروپا تأمین می‌کند اما اروپایی‌ها باید نفت و گاز را ۴ برابر گران‌تر از قیمتی که خود ایالات‌متحده استفاده می‌کند، تهیه کنند و این سبب شده بسیاری از کارخانجات تولیدی اروپایی بسته و به کشورهای دیگر منتقل شود. ویاچسلاو والودین تصریح کرد: روابط ایران و روسیه باید بر مبنای اصول احترام متقابل، همکاری و تقویت روابط دوجانبه باشد و قطعاً هر آنچه اتفاق خواهد افتاد، تامین‌کننده منافع ملی و به نفع مردم ۲ کشور خواهد بود. 

* باید از ظرفیت‌های موجود در روابط دوجانبه استفاده کنیم

پس از نشست مشترک رئیس مجلس شورای اسلامی ایران و رئیس دومای دولتی مجلس فدرال فدراسیون روسیه، نشست خبری این دیدار برگزار شد. 

قالیباف در این نشست خبری ضمن خیر مقدم و تشکر از رئیس دومای دولتی فدراسیون روسیه و هیأت همراه که دعوت مجلس شورای اسلامی را پذیرفته‌اند، گفت: روابط جمهوری اسلامی ایران و فدراسیون روسیه به دلایل مختلف از جمله همسایگی که بین ۲ کشور وجود دارد، دغدغه‌ها و مشترکاتی که در حوزه منطقه‌ای داریم و دیدگاه‌های مشترک و همکاری‌هایی که در سطح بین‌المللی بین ۲ کشور وجود دارد اهمیت دارد. 

قالیباف تصریح کرد: عضویت فدراسیون روسیه به عنوان یکی از اعضای دائم شورای امنیت و همچنین روابط تنگاتنگ اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، سیاسی و محیط‌زیستی در بخش‌های مختلف، اقتضا می‌کند ما از این فرصت‌ها حداکثر استفاده را بکنیم و در این کمیسیون عالی مشترک پارلمانی که سومین نشست پس از دوران کروناست، بتوانیم از این ظرفیت‌ها و فرصت‌ها در روابط دوجانبه استفاده کنیم. رئیس قوه مقننه در ادامه اظهار کرد: همین‌طور که این فرصت‌ها در ارتباطات ما وجود دارند، تهدیداتی نیز وجود دارند که مهم‌ترین تهدید امروز تحریم‌های ظالمانه آمریکاست که هر ۲ کشور را تحریم کرد. 

وی افزود: اینها اقتضا می‌کند که ما بتوانیم با هماهنگی و همکاری بیشتر، در راستای تاکید مقامات ۲ کشور، در راستای توسعه اقدامات راهبردی و تعمیق روابط ۲ کشور در همه عرصه‌ها تلاش کنیم. 

رئیس مجلس شورای اسلامی تاکید کرد: ما در پارلمان ۲ کشور باید تلاش کنیم تا بتوانیم در بعد قوانین و نظارت برای دولت‌ها و مردم تسهیل‌گری کنیم. 

قالیباف در ادامه به تشریح اولویت‌های مهمی که در نشست روز گذشته به بحث گذاشته شد، پرداخت و گفت: سرمایه‌گذاری‌هایی که در حوزه نفت و گاز باید شود، بحث مربوط به حوزه هاب گازی، بحث کریدور شمال - جنوب که نه‌تنها فدراسیون روسیه، بلکه همه کشورهای اوراسیا و بخشی از آسیای میانه نیز می‌توانند از این ظرفیت استفاده کنند با اولویت اتصال آستارا به رشت و توسعه آن در بنادر تا بندرعباس و سرمایه‌گذاری مشترک هر ۲ کشور در این زمینه از محور‌های مورد بحث در نشست امروز بود. وی افزود: در حوزه مسائل کشاورزی، غلات، ترانزیت و فناوری‌های مشترک بین ۲ کشور، همچنین در حوزه مسائل مربوط، رتق‌وفتق امور تجار ما در مسائل گمرکی و تسهیل‌گری در مسائل روادید و کنترل‌های الکترونیک و موارد اینگونه که در مرزها دچار مشکلات نشوند نیز بحث شد. 

ویاچسلاو والودین، رئیس دومای روسیه هم در این نشست خبری گفت: تحریم‌هایی که آمریکا علیه ایران و روسیه وضع می‌کند باعث انسجام ۲ کشور می‌شود. وی ادامه داد: روابط ایران و روسیه واقعا توسعه‌یافته است. این روابط باید سودمند و واقع‌بینانه باشد. والودین تصریح کرد: انعقاد تفاهمنامه همکاری ایران و روسیه، روابط ۲ کشور را عمیق‌تر خواهد کرد. امیدوارم روابط ایران و روسیه در همه عرصه‌ها گسترش و توسعه یابد. وی ادامه داد: امیدوارم هیأت پارلمانی ایران در سال 2023 در کنفرانس امنیت در مسکو شرکت کند. ما خواستار ساختار عادلانه و جهان چندقطبی با کشورهای مستقل هستیم. کشورها باید آزادانه سرنوشت و آینده خود را انتخاب کنند. 

***

گروه اقتصادی: لایحه بودجه 1402 در آخرین روزهای دی‌ماه از سوی رئیس‌جمهوری تقدیم مجلس شد تا بر اساس مواد و تبصره‌های مرقوم در لایحه، هزینه‌ها، مخارج و مصارف کشور در سال 1402 تعیین و بر اساس آن برنامه‌ریزی شود. طبق روال هر ساله، نمایندگان مجلس از زمان چاپ و توزیع لایحه بودجه سالانه کل کشور و پیوست‌ها و سوابق آن تا مدت 10 روز می‌توانند پیشنهادهاى خود را به کمیسیون‌هاى تخصصى مجلس تقدیم کنند. کمیسیون‌هاى تخصصى نیز موظفند حداکثر تا 15 روز پس از چاپ و توزیع لایحه، گزارش خود را به کمیسیون تلفیق ارائه دهند. پس از آن، کمیسیون تلفیق تشکیل می‌شود که موظف است حداکثر ظرف 15 روز پس از پایان مهلت گزارش کمیسیون تخصصی، ضمن رسیدگى به گزارش کمیسیون‌هاى تخصصى، گزارش نهایى خود را تنظیم و به مجلس شوراى اسلامى ارائه دهد. این در حالی است که لایحه بودجه 1402 در جلسه علنی روز یکشنبه دوم بهمن سال جاری با  با 169 رای موافق و 59 رای مخالف در صحن علنی مجلس تصویب شد. پس از آن رئیس‌جمهور طبق آیین‌نامه داخلی مجلس به مدت یک ساعت به دفاع از کلیات لایحه بودجه سال 1402 پرداخت. در نهایت نیز گزارش کمیسیون تلفیق درباره کلیات لایحه بودجه سال 1402 به رأی گذاشته شد که نمایندگان با اکثریت آرا آن را به تصویب رساندند. بر اساس این گزارش، پس از تصویب کلیات، لایحه مجدد برای بررسی جزئیات به کمیسیون تلفیق باز می‌گردد و اعضای کمیسیون 15 روز فرصت دارند جزئیات آن را بررسی و گزارش خود را جهت بررسی در جلسه علنی تقدیم هیات رئیسه کنند.

* تصویب کلیات بودجه 1402 

طی یکی، دو روز گذشته سخنگوی کمیسیون تلفیق بودجه جزئیات گزارش کمیسیون متبوعش درباره لایحه بودجه سال ۱۴۰۲ را تشریح کرد. محمدمهدی مفتح، سخنگوی کمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات مجلس شورای اسلامی در تشریح جزئیات کلیات لایحه بودجه گفت: رقم کلی بودجه سال 1402 به میزان 5109 هزار میلیارد تومان در نظر گرفته شده است که 3097 هزار میلیارد تومان (حدود 60 درصد) بودجه مربوط به گردش مالی شرکت‌های دولتی و بانک‌ها بوده که نسبت به سال گذشته 38 درصد افزایش داشته است. همچنین مبلغ 2164 هزار میلیارد تومان (حدود 40 درصد) بودجه نیز مربوط به بودجه عمومی دولت بوده که در مقایسه با سال گذشته حدود 43 درصد افزایش یافته که بخشی از این رشد به دلیل انتقال مصارف هدفمندی به سقف بودجه عمومی است. علاوه بر این کسری تراز عملیاتی در سال 1402 حدود 476 هزار میلیارد تومان است که مبلغ 384 هزار میلیارد تومان از مازاد تراز سرمایه‌ای و مبلغ 93 هزار میلیارد تومان از مازاد تراز مالی پوشش داده شده است.

به این ترتیب در لایحه بودجه سال آینده نیز مطابق رویه گذشته بخش قابل توجهی از اعتبارات هزینه‌ای از محل فروش دارایی و بخشی نیز از محل استقراض تامین شده است.

* موافقان و مخالفان لایحه بودجه

لایحه بودجه هر ساله و پس از تنظیم و تدوین و ارائه آن به مجلس با اظهارنظرهای موافق و مخالفی از سوی کارشناسان مواجه می‌‌شود. در همین راستا  محمدرضا پورابراهیمی، رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس با انتقاد از کلیات لایحه بودجه گفته است: انتظار ما از دولت در ارتباط با بودجه این بود که بتواند لایحه‌ای ارائه کند که آنچه به عنوان اصلاح ساختار مد‌نظر رهبر معظم انقلاب بوده، اجرایی شود، در حالی که آنچه اجرا شده کفایت نمی‌کند و آن نیز دلایلی دارد که باید در اصلاح ساختار بودجه مدنظر قرار گیرد. این در حالی است که رئیس گروه نظام‌های برنامه‌ریزی و بودجه و مدل‌سازی مرکز پژوهش‌های توسعه و آینده‌نگری یکی از ویژگی‌های لایحه بودجه را افزایش 40 درصدی درآمدهای مالیاتی دولت می‌داند؛ تا جایی که سهم مالیات از درآمدهای دولت به 85 درصد در سال آینده می‌رسد. در عین حال مقامات دولتی می‌گویند دولت قصد ندارد فشاری بر مالیات‌دهندگان کنونی وارد کند یا نرخ مالیاتی را افزایش دهد، بلکه از طریق شناسایی پایه‌های جدید مالیاتی می‌خواهد درآمد مالیاتی را اضافه کند و همچنین برای تشویق تولیدکننده مالیات شرکت‌های تولیدی را سال آینده نسبت به سال جاری 7 واحد درصد کاهش دهد. همچنین درآمد مالیاتی تا سقف 7 میلیون تومان در ماه یا 84 میلیون تومان در سال معاف از مالیات خواهد بود.

یا برای مثال طبق گفته علی درویشی، پژوهشگر اقتصادی، یکی از ابتکارات لایحه بودجه سال آینده این است که بودجه‌های عمرانی در استان‌ها براساس اقلیم هر استان و توان انجام کار عمرانی پرداخت خواهد شد، به گونه‌ای که در استان‌های سردسیر در ماه‌های گرم بودجه عمرانی بیشتری اختصاص می‌یابد تا طرح‌ها به‌موقع اجرا شده و به بهره‌برداری برسد. همچنین اولویت دولت اتمام طرح‌های با پیشرفت فیزیکی بالا و اولویت‌دار در هر استان است و دولت حتی‌الامکان از شروع طرح‌های جدید جز مواقع اضطراری خودداری می‌کند.

* معیشت مردم در لایحه بودجه

لایحه بودجه هر ساله در حالی تدوین می‌شود که افکار عمومی جامعه در انتظار تغییراتی برای بهبود اوضاع اقتصادی و معیشتی خانوارهاست؛ موضوعی که به نظر می‌رسد در بودجه سال 1402 توجه ویژه‌ای به آن شده و قرار است به موضوع معیشت خانوارها در راستای عدالت‌محوری توجه ویژه‌ای شود. افزایش یارانه‌های نقدی و معیشتی از محل منابع هدفمندی یارانه‌ها و پوشش رایگان بیمه برای ۳ دهک پایین درآمدی از جمله موارد مهم و برجسته در لایحه بودجه سال آینده است. در واقع همزمان با افزایش یارانه نقدی و معیشتی، سهم نهادهای حمایتی، کمیته امداد و سازمان بهزیستی از منابع تبصره ۱۴ کاهش یافته است. در قانون بودجه سال ۱۴۰۱ کل کشور، سهم ۲ نهاد کمیته امداد و سازمان بهزیستی برای اجرای برنامه‌های حمایتی خود شامل کاهش فقر مطلق و پرداخت مستمری به مددجویان از منابع حاصل از هدفمندی یارانه‌ها، بالغ بر ۴۷ هزار میلیارد تومان بود اما این رقم در لایحه بودجه سال آینده با کاهش ۵ درصدی به  ۴۵ هزار میلیارد تومان رسیده است.

دولت در لایحه بودجه 1402 برای سال آینده افزایش میزان یارانه را پیشنهاد کرده است که افزایش یارانه‌ها نیز در سال آینده با توجه به تبصره 14 صورت خواهد گرفت که اعتبار آن از محل فروش فرآورده‌های نفتی خواهد بود. در لایحه بودجه سال آینده در مجموع ۳۱۵ هزار میلیارد تومان برای یارانه نقدی و معیشتی (۳۰۰ و ۴۰۰ هزار تومان) پیش‌بینی شده است. در بند یک تبصره ۱۴ لایحه بودجه پیشنهادی سال آینده آمده است: تمام منابع قانون هدفمندی یارانه‌ها به استثنای عوارض شهرداری‌ها، دهیاری‌ها، حق بیمه مشترکان گاز طبیعی و عوارض گازرسانی و حق بیمه منازل مسکونی به میزان ۶ میلیون و ۵۹۸ هزار و ۴۲۰ میلیارد ریال توسط شرکت‌های تابعه وزارت نفت بابت دریافتی حاصل از فروش داخلی فرآورده‌های نفتی، دریافتی حاصل از فروش صادراتی فرآورده‌های نفتی، دریافتی حاصل از فروش داخلی گاز طبیعی با احتساب عوارض و مالیات ارزش افزوده و دریافتی حاصل از اصلاح نرخ خوراک پتروشیمی‌ها (در سقف ۷۰ هزار ریال به ازای هر مترمکعب) و اضافه شدن ۱۰ واحد درصد به نسبت نرخ سوخت صنایع به خوراک پتروشیمی‌ها به حساب سازمان هدفمندسازی یارانه‌ها نزد خزانه‌داری کل کشور واریز می‌شود.

* منابع یارانه معیشتی

بر اساس تبصره ۱۴، سازمان هدفمندی موظف است۶۹۰ هزار میلیارد ریال از این منابع را بابت یارانه دارو، ۳ میلیون و ۱۵۰ هزار میلیارد ریال را برای یارانه نقدی و معیشتی، ۴۵۰ هزار میلیارد ریال را بابت مستمری خانوارهای تحت پوشش کمیته امداد و سازمان بهزیستی، ۵۶۰ هزار میلیارد ریال را بابت یارانه نان، یک میلیون و ۲۶۳ هزار و ۱۳۰ میلیارد ریال را بابت هزینه تولید، انتقال، توزیع و فروش و بازپرداخت تعهدات و ۴۸۵ هزار و ۲۹۰ میلیارد ریال را بابت عوارض و مالیات بر ارزش افزوده فرآورده‌های نفتی و گاز طبیعی و تعهدات استفاده کند.

مرکز پژوهش‌های مجلس در گزارشی که به تازگی و با عنوان «بررسی لایحه بودجه 1402» منتشر کرده، به این موضوع پرداخته است که یکی از محورهایی که در قوانین بودجه سالانه با کم‌برآوردی منابع همراه بوده و کسری آن از بانک مرکزی و نظام بانکی تأمین شده بار مالی خرید تضمینی گندم و یارانه نان است. در قانون بودجه سال 1401 اعتبارات پیش‌بینی‌شده برای این موضوع در مصارف هدفمندی 71 هزار میلیارد تومان بوده که در عملکرد 9 ماهه 52 هزار میلیارد تومان آن پرداخت شده است؛ این در حالی است که برآورد اعتبارات مورد نیاز برای این بخش، بیش از 100 هزار میلیارد تومان است. سال 1402 نیز برآورد اعتبار مورد نیاز در این بخش، بیش از140 هزار میلیارد تومان است که در مصارف هدفمندی 56 هزار میلیارد تومان برای آن به صورت مستقیم اختصاص یافته است. در کنار این اعتبار در احکام تبصره «14» 48 هزار میلیارد تومان اعتبار مربوط به ردیف در نظر گرفته شده برای مالیات و عوارض گاز و فرآورده‌های نفتی که در منابع عمومی و بودجه شهرداری‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد نیز مجددا به یارانه نان و خرید تضمینی گندم اختصاص داده شده است. 

* دارو و درمان در بودجه

هزینه‌های درمان نیز همواره یکی از چالش‌ها و دغدغه‌های اقشار و دهک‌های کم‌‌درآمد در کشور بوده است. این امر موجب شده تا دولت در لایحه بودجه سال 1402 موضوع بیمه ۳ دهک پایین درآمدی را مورد توجه قرار دهد. بر این اساس، عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس شورای اسلامی با اشاره به ویژگی‌های لایحه بودجه ۱۴۰۲ گفته است طبق لایحه بودجه سال آینده ۳ دهک پایین جامعه، خدمات درمانی را به صورت رایگان دریافت خواهند کرد.

بر اساس لایحه بودجه ۱۴۰۲، بودجه کلی وزارت بهداشت به عنوان دومین وزارتخانه بزرگ دولت ۲۷۳ هزار میلیارد تومان خواهد بود که نسبت به سال گذشته ۲۹ درصد رشد داشته است. سیدجلیل میرمحمدی در گفت‌وگو با تسنیم با اشاره به بودجه 273 هزار میلیارد تومانی وزارت بهداشت در لایحه 1402 اظهار کرد: بودجه حوزه سلامت نسبت به سال گذشته 29 درصد رشد داشته است. این در حالی است که عضو کمیسیون تلفیق بودجه ۱۴۰۲ با اشاره به رشد ۲۹ درصدی بودجه وزارت بهداشت در سال آینده، نسبت به پایین بودن بودجه درنظر گرفته شده به عنوان یارانه دارو، ابراز نگرانی کرده و گفته است: ۲‌ نگرانی نسبت به بودجه حوزه سلامت در لایحه بودجه 1402 وجود دارد؛ اول آنکه بودجه‌ای که به عنوان یارانه دارو در نظر گرفته شده، به طور قابل توجهی کم و معادل 69 هزار میلیارد تومان است. حداقل بودجه مورد نیاز برای یارانه دارو، 90 هزار میلیارد تومان است و اگر بخواهیم بودجه مناسبی برای این امر در نظر بگیریم نیاز به 110 هزار میلیارد تومان یارانه برای دارو وجود دارد. دوم آنکه بر اساس قانون، 10 درصد بودجه هدفمندی یارانه‌ها باید در اختیار حوزه سلامت قرار گیرد و بخشی از این بودجه، جهت تامین هزینه‌های درمان و داروهای بیماران صعب‌العلاج و خاص است و آنچه در لایحه شاهد آن بودیم، این بود که عنوان آن تغییر کرده است و ظاهراً این 10 درصد برای یارانه دارو در نظر گرفته شده است.

در بخشی از تبصره ۱۷ که با عنوان «رفاه و سلامت» توضیح داده شده، اعلام شده است که دانشگاه‌های علوم پزشکی و بیمارستان‌های تحت پوشش این دانشگاه‌ها موظفند مبالغ حاصل از فروش دارو، لوازم و تجهیزات و ملزومات پزشکی را منحصراً جهت بازپرداخت هزینه‌های تأمین و تدارک دارو، تجهیزات و ملزومات پزشکی به داروخانه‌ها و شرکت‌های پخش تأمین‌کننده، پرداخت کنند و سازمان‌های بیمه‌ای مکلفند هزینه دارو و تجهیزات و ملزومات پزشکی را به حساب جداگانه‌ای که دانشگاه اعلام می‌کند، واریز کنند. همچنین در این بند ذکر شده که تخلف از اجرای این بند در حکم تصرف غیرقانونی در وجوه اموال دولتی تلقی می‌شود. نحوه هزینه‌کرد موجودی حساب‌های مذکور از مفاد مندرج در ماده «۱» قانون احکام دائمی برنامه‌های توسعه کشور مستثنا است.

* حداقل دریافتی دولتی‌ها ۷ میلیون تومان

بر اساس پیش‌بینی انجام‌شده در لایحه بودجه سال آینده، متوسط افزایش حقوق کارکنان ۲۰ درصد تعیین شده است. آنچه دولت در لایحه بودجه سال ۱۴۰۲ برای حقوق کارکنان پیش‌بینی کرده، نشان می‌دهد افزایش پلکانی حقوق در دستور کار قرار دارد و متوسط ۲۰ درصد است به طوری که برای طبقات پایین‌تر از این رقم بیشتر افزایش پیدا خواهد کرد. در تبصره ۱۲ لایحه بودجه سال ۱۴۰۲ آمده است ضریب حقوق گروه‌های مختلف حقوق‌بگیر به میزان متوسط ۲۰ درصد بر اساس آخرین حکم کارگزینی به گونه‌ای افزایش یابد که مجموع حکم کارگزینی برای کارکنان رسمی و پیمانی و مبلغ قرارداد منعقده ماهانه برای کارکنان قرارداد کار معین (مشخص) و کارکنان طرح خدمت پزشکان و پیراپزشکان در وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی به نسبت مدت کارکرد از ۷۰ میلیون ریال (7 میلیون تومان) کمتر نباشد. 

* حقوق‌ تا ۷ میلیون از مالیات معاف شد

در لایحه بودجه سال آینده، معافیت مالیاتی حقوق تا 7 میلیون تومان (درآمد سالانه ۸۴ میلیون تومان) تعیین شده است.  بر اساس بند «و» تبصره ۱۲ حقوق و دستمزد لایحه بودجه سال آینده، در سال ۱۴۰۲ سقف معافیت مالیاتی و نرخ مالیات بر مجموع درآمد اشخاص حقیقی که تحت عناوینی از قبیل حقوق و مزایا (به استثنای عیدی)، مقرری یا مزد، حق شغل، حق شاغل، فوق‌العاده‌ها، اضافه کار، حق‌الزحمه، حق مشاوره، حق حضور در جلسات، پاداش، حق‌التدریس، حق‌التحقیق، حق پژوهش و کارانه اعم از مستمر یا غیرمستمر که به صورت نقدی و غیرنقدی از یک یا چند منبع در بخش دولتی یا غیر دولتی تحصیل می‌کنند که از کارفرمای اصلی یا غیر اصلی است، طبق موضوع ماده ۸۴ قانون مالیات‌های مستقیم معادل ۸۴ میلیون تومان تعیین شده است. بر این اساس، درآمدهای بالای ۸۴ میلیون تومان به صورت پلکانی باید مالیات بپردازند. 

گروه اقتصادی: از امروز برای اولین بار عرضه ارز تا سقف ۵۰0۰ یورو یا معادل آن از صرافی‌ها آغاز خواهد شد. از سوی دیگر، بانک مرکزی برنامه ویژه‌ای برای مصارف واقعی ارز دارد که تا پیش از این از بازار آزاد تامین می‌شد. بر همین اساس از امروز سامانه‌ای با مصارف سی‌و‌هشتگانه تحت عنوان «ناخدا» فعالیت خود را آغاز خواهد کرد. بدین ترتیب بانک مرکزی می‌خواهد از عمق بازار غیررسمی بکاهد و تاثیرگذاری قیمت این بازار را روی اقتصاد کشور کاهش دهد.

* مشمولان ارز سامانه «ناخدا» چه کسانی هستند؟

سامانه «ناخدا» یا همان سامانه‌ نظام مدیریت خدمات ارز ایران از امروز در دسترس قرار گرفته و قرار است ارز خدماتی و غیربازرگانی را که مصارف سی‌وهشتگانه‌ای دارد، تامین کند.

در کنار بازار مبادله ارز و کالا، سامانه نظام مدیریت خدمات ارز ایران با نام اختصاری «ناخدا» از امروز آغاز به کار خواهد کرد تا به غیر از عرضه اسکناس، نیازهای ارزی غیربازرگانی هم که مصارف سی‌وهشتگانه‌ای دارد، تامین شود.

در سامانه «ناخدا» نیازهای ارزی خدماتی و غیربازرگانی که ۳۸ مصداق برای آن در بانک مرکزی تعریف شده است، تامین خواهد شد. محل تامین این ارز، بازار مبادله ارز و طلا خواهد بود و قیمت آن نیز بر مبنای نرخ بازار متشکل ارزی است.

ارز درمانی، ارز ماموریت، امور دانشجویی، فرصت مطالعاتی اعضای هیات علمی و فرصت تحقیقاتی دانشجویان و هزینه‌های درمانی اعضای هیات علمی، حق عضویت و حق ثبت‌نام در سازمان‌ها و مجامع بین‌المللی و محافل علمی و هزینه چاپ مقالات علمی در خارج از کشور، هزینه شرکت در نمایشگاه‌های خارج از کشور، حق‌الوکاله در رابطه با دعاوی خارجی، اصل و سود سرمایه‌گذاری خارجی، هزینه فدراسیون‌های ورزشی و کمیته‌های متولی ورزشی، هزینه دفاتر خارج از کشور، هزینه اجاره و اشتراک شبکه‌های اطلاعاتی (اینترنت، رویترز و...)، هزینه برگزاری همایش‌های بین‌المللی، هزینه انجام آزمایش‌های علمی و فنی، انتشار آگهی در خارج از کشور و دریافت گواهی‌های بین‌المللی (استاندارد، کیفیت و...)، هزینه خرید امتیاز پخش فیلم و دریافت‌های ماهواره‌ای و ارتباطی، هزینه‌های شرکت‌های بیمه ایرانی، هزینه اعزام زائران به عمره مفرده و عتبات عالیات (عراق)، هزینه ثبت‌نام جهت شرکت در آزمون‌های بین‌المللی از جمله TOEFL، GRE، IELTS و... که توسط سازمان سنجش آموزش کشور در داخل کشور برگزار می‌شود، بخشی از مصارف خدماتی ارز است.

از دیگر مصارف غیربازرگانی یا خدماتی ارز که در مجموعه مقررات ارزی بانک مرکزی به آن اشاره شده، ارز مسافرتی، هزینه‌های شرکت هواپیمایی ایرانی اعم از دولتی و غیردولتی، حق بیمه هواپیما و کشتی، حق بیمه هواپیما و کشتی، حق بیمه هواپیما و کشتی، درآمدهای ریالی شرکت‌های هواپیمایی خارجی، درآمدهای ریالی شرکت‌های هواپیمایی خارجی، درآمدهای ریالی شرکت‌های هواپیمایی خارجی، هزینه شرکت در دوره‌های آموزشی و پژوهشی خارج از کشور و دوره‌های آموزشی داخل کشور، هزینه ثبت‌نام شرکت در امتحانات علمی و تخصصی داخل و خارج از کشور، حمل جنازه، حق استفاده از واگن‌ها، مطالبات راه‌آهن سایر کشورها، تنخواه بازرسی و پرداخت ضروری ناشی از قراردادهای چندجانبه، تبدیل موجودی حساب‌های ریالی افراد غیرمقیم در داخل کشور، هزینه‌های دفاتر نمایندگی خارجی در ایران، خدمات کنسولی سفارتخانه‌های خارجی داخل کشور و نمایندگی‌های دیپلماتیک مقیم ایران، هزینه شرکت‌های خدمات مسافرتی و گردشگری،  تبدیل دارایی‌های ریالی مأموران نمایندگی‌های خارجی سفارتخانه‌ها و کنسولگری‌های کشورهای خارجی، هزینه صندوق ضمانت صادرات ایران، هزینه‌های حمل، ترانزیت و توزیع محموله‌های پستی بین‌المللی، تبدیل مجدد ریال‌های اضافی اتباع خارجی به ارز و ترتیبات نحوه تأمین ارز بابت مصارف ارزی خدماتی مرتبط با تسهیلات ارزی است. البته هر کدام از این مصارف برای تامین باید شرایطی داشته باشد و به تاییدیه‌ها و وثایقی نیاز دارد.

* قیمت و شرایط استفاده از سهمیه ارز ۵۰۰۰ یورویی

از امروز (چهارم بهمن) مردم می‌توانند تا سقف ۵۰۰۰ یورو یا معادل آن از صرافی‌ها ارز به نرخ بازار متشکل ارزی بخرند. این سهمیه که سالانه یک بار است، به متقاضیانی که از سهمیه ۲۰۰۰ دلاری امسال خود استفاده کرده‌اند، تعلق نمی‌گیرد. 

بر اساس بخشنامه جدید بانک مرکزی درباره خرید و فروش ارز که به صرافی‌ها ابلاغ شده و همچنین اظهارات یکشنبه شب رئیس کل بانک مرکزی، از امروز صرافی‌ها می‌توانند تا سقف ۱۰ هزار یورو یا معادل آن از اشخاص حقیقی و حقوقی ارز بخرند. البته این معامله پس از احراز هویت مشتری و با ثبت در سامانه سنا قابل انجام است. 

در این میان صرافی‌ها می‌توانند تا سقف ۵۰۰۰ یورو یا معادل آن ارز به اشخاص حقیقی (اشخاص ایرانی بالای ۱۸ سال) و حقوقی مقیم ایران بفروشند. 

بر اساس این بخشنامه و گفته‌های رئیس کل بانک مرکزی، سقف تعیین شده برای خرید ارز توسط صرافی‌ها ۳۰ هزار یورو در روز است و اگر صرافی‌ای بالاتر از این سقف را خریداری کند، حداکثر تا پایان روز کاری بعد از آن باید مازاد آن را بفروشد.  از سوی دیگر اشخاصی که در سال جاری از سهمیه خرید ۲۰۰۰ دلاری (یا معادل آن) از صرافی‌ها استفاده کرده‌اند، فعلا نمی‌توانند بر اساس بخشنامه جدید از سهمیه ۵۰۰۰ یورویی استفاده کنند. 

گفتنی است قیمت فروش ۵۰۰۰ یورو ارز در صرافی‌ها بر مبنای نرخ سامانه بازار متشکل ارزی خواهد بود که روش کشف قیمت آن در بازار در قالب ثبت سفارش دفتری با قیمت‌های متفاوت خواهد بود.

***

محمدعلی میرزایی*: برای هر کارگردان و نمایشنامه‌نویسی در دنیای گسترده تئاتر، «کنشگری» مخاطب بسیار اهمیت دارد؛ اینکه تماشاگر قدم به قدم و پا به پای بازیگران حین اجرا همراه باشد، قطعا برای هر آرتیست حرفه‌ای لذت‌بخش است و او را به وجد می‌آورد اما مساله‌ مهم این است که چگونه باید تماشاگر را به طور اصولی در اجرای «نمایش» همراه کرد. یکی از ابزارهای رسیدن به اصل اساسی در نمایش، «تئاتر کاربردی» است؛ تئاتری که این روزها متاسفانه بسیار کم از آن می‌شنویم و می‌بینیم، در صورتی که تئاتر کاربردی به هنر نمایش جنبه کاربردی می‌دهد. تئاتر کاربردی، یک ابزار به شمار می‌رود؛ ابزاری که در دستان مردم است و تمرین گفت‌وگوی انتقادی هم به شمار می‌رود. تئاتر کاربردی حتی می‌تواند اشتغالی پویا برای تمام تئاتری‌های ایران مهیا کند. «میلاد جباری‌مولانا» کارگردانی جوان اما با سابقه است. بیش از ۵۰ فیلم کوتاه کارگردانی کرده و با هر مضمونی هم کار تئاتر انجام داده؛ از اجتماعی و دفاع‌مقدس گرفته تا سیاسی، مذهبی و تاریخی. نمایش‌هایی چون «رویای شب دهم اردیبهشت» را در تالار وحدت، «سکوت سال 10 هجری» را در سالن تئاتر ایرانشهر، خانه هنرمندان و سنگلج، نمایش «چرخ و فلک»، «کلانتر» (چخوف) و «دموکراسی سفارشی» را در زندان قصر و «زمان در حبس قصر» را در موزه عبرت به صحنه برده است. وی زندان‌های عبرت و قصر رژیم سابق را تبدیل به مکانی برای اجرای «تئاتر کاربردی» کرده است. جباری درباره کارکرد «تئاتر کاربردی» به «وطن امروز» این‌طور گفت: اولین سوالی که مطرح می‌شود، این است: آیا «تئاتر مرسوم»، نمایش‌هایی که در حال حاضر شاهدش هستیم، پاسخگوی عموم شهروندان است یا خیر؟ و دومین سوال این است که تئاتر چگونه می‌تواند با تمام مردم ارتباط برقرار کند و چرا عادت کردیم بگوییم تئاتر خوب برای خواص بوده و تئاتر ضعیف برای عوام است و اینکه چطور می‌شود فرهنگ تئاتر را در همه ابعاد جامعه گسترش داد؟ تئاتر کاربردی، تئاتری است که فرقی بین مردم قائل نیست و به تمام دغدغه‌های جامعه اهمیت می‌دهد و به همین علت از جایگاه مناسبی در میان مردم برخوردار است. یکی از شاخه‌های تئاتر کاربردی، تئاتر شورایی است که همه را مستعد خلق تئاتر می‌داند و تئاتر را صرفا در تملک و انحصار یک عده نمی‌داند. تئاتر کاربردی، ابزاری پیشرو و موثر به شمار می‌رود که شاخه‌های متعددی دارد. 

* مردم با تئاتر کاربردی ارتباط خوبی برقرار می‌کنند

وی ادامه داد: تئاتر هنر گشاده‌دست و سخاوتمندی است. تئاتر کاربردی یک میان‌رشته به حساب می‌آید که در همه‌ جای دنیا هم کاربرد آن ترویج فرهنگ شهروندی است و مردم را درگیر می‌کند و مردم هم در مقابل با لذت هنرمند شدن آشنا می‌شوند. مخاطب در تئاتر مرسوم کنش‌پذیر است ولی در تئاتر کاربردی قطعا مخاطب ما کنشگر است. نمایش‌های مرسوم عمدتا فرآورده‌محور هستند اما تئاتر کاربردی، فرآیندمحور است. در اجراهای مرسوم اجرا تا پایان ثابت است ولی در تئاتر کاربردی اجراها هر لحظه می‌تواند دستخوش تغییر شود. هدف تئاتر مرسوم تفسیر نمایشنامه است، در صورتی که هدف تئاتر کاربردی منتج به تغییر سبک زندگی می‌شود. سال ۹۴ نقطه عطف دوم فعالیت هنری من شد؛ زمانی که پژوهش‌هایم مرا به تئاتر کاربردی و نمایش «زمان در حبس قصر» رساند که شاخه‌ای از تئاتر موزه یا میراث محسوب می‌شود. 

جباری افزود: این نمایش در حالی به اجرا در موزه قصر رفت که برای نخستین بار نوع این تئاتر در ایران اجرا می‌شد البته نه فقط در ایران، بلکه در کشور‌های همسایه هر چند که در حال حاضر کشورهایی چون ترکیه از ما تا حدودی پیشی گرفته‌اند و به بحث گردشگری سیاه در این عرصه می‌پردازند اما آن دوره چنین شاخه‌هایی از تئاتر وجود نداشت، بنابراین در آن سال برای اینکه نخستین موزه زنده ایران را در شاخه تئاتر کاربردی به راه بیندازم، خیلی سختی کشیدم. هر چند پژوهش‌هایش خیلی لذتبخش بود اما ساختار اجرایی‌اش اذیت‌کننده شد، چرا که دست‌تنها بودم و مدیران عموما به خاطر عدم ‌شناختی که داشتند، از آن پشتیبانی نمی‌کردند. مثلا برای دریافت بودجه خیلی مشکل داشتم که تنها مدیریتی که در این عرصه مرا یاری کرد، دوست و معلمم حاج‌حسین هوشیار بود که الان هم مدیر فرهنگی شهرداری منطقه ۲۲ است. واقعا امیدوارم مدیران فرهنگی‌ای پیدا شوند که از جوانانی که حرفی برای گفتن دارند، نوآوری، کار جدید یا حتی یک بومی‌سازی دارند، حمایت کنند؛ هر چند حداقلی باشد اما واقعا اثرگذار است.

* تئاتر کاربردی ابزاری برای رسیدن به جهاد تبیین

نویسنده و کارگردان یادآور شد: یک مدل تئاتر کاربردی تئاتر شبیه‌سازی است، مثلا من یک طرحی برای شبیه‌سازی دهه‌های 50، 60 و 70 دارم که یک محله با مقیاس بزرگ را شبیه‌سازی کنم، مثلا یک فردی می‌خواهد یک شبانه‌روز یا بیشتر در دهه 70 زندگی کند، در هتلی ساکن شود، سبک غذا‌های دهه 50 را بخورد، فیلم‌های آن دهه را تماشا کند و همه عواملی هم که آنجا کار می‌کنند، هنرمندان تئاتر هستند. نمونه چنین ایده‌ای را ایتالیا در دهکده‌ای پیاده کرده است. شاخه دیگر تئاتر کاربردی، تئاتر درمانی و قصه‌گویی است. آنچه خانه‌های سالمندان ما بدان نیاز دارند، این است که چند نیروی تئاتر فعال شوند، تئاتر خاطره به راه بیندازند که همین باعث دور شدن سالمندان از آلزایمر می‌شود. مدل نمایش‌هایی که ما در موزه عبرت و قصر هم اجرا کردیم، تئاتر موزه و میراث است که خیلی هم به درد دانش‌آموزان می‌خورد، یعنی به اعتقاد من دانش‌آموزی که این ۲ نمایش را دیده باشد، یک کتاب تاریخ معاصر دوره دبیرستان را یاد گرفته است. وی تصریح کرد: در نهایت اینکه تئاتر کاربردی به خاطر اینکه حوزه تفکر، پژوهش و تحقیق است، علمی‌ترین نوع تئاتر دنیاست و کار ساده‌ای نیست. متأسفانه همه هنرمندان ما عادت کرده‌اند به کار تئاتر صحنه‌ای مرسوم و روتین که همه چیز در آن مشخص است و یک دانشجوی سال اولی تئاتر هم می‌تواند این‌طور کار کند اما تئاتری که بتواند مخاطب را به چالش بکشد، مثل شاخه تئاتر شورایی که در یک بخش‌هایی آرین رضایی و دیگر دوستان کار کرده‌اند، اثرگذارتر است. ما در تئاتر کاربردی ردپای تبیین را مشاهده می‌کنیم و به طور کامل ملموس است که ساختار تئاتر کاربردی تبیینی است و به همین دلیل می‌توان گفت تئاتر کاربردی ابزاری برای رسیدن به جهاد تبیین به شمار می‌رود و در نهایت باید گفت در کشورمان به تئاتر کاربردی به صورت اساسی توجه نکرده‌ایم؛ منابع آن محدود است و حتی در جشنواره امسال تئاتر فجر هم اثری از تئاتر کاربردی نیست.

* روزنامه‌نگار

زهره فلاح‌زاده: به روزهای آخر نقل و انتقالات زمستانی لیگ برتر فوتبال ایران نزدیک می‌شویم اما تا امروز باشگاه‌ها فعالیت خاصی نداشته‌اند و به نظر می‌رسد در روز آخر و در ساعات پایانی، انتقالات بیشتری از بازیکنان ببینیم.

یکی از تیم‌هایی که هنوز در نقل و انتقالات فعالیتی نداشته، استقلال است؛ تیمی که به دلیل بسته بودن پنجره نقل و انتقالاتش اجازه ثبت بازیکن ندارد.

استقلالی‌ها ۲۳۵ هزار یورو به هرویه میلیچ، مدافع کروات و 50 هزار یورو به گابریل پین، مربی سابق خود بدهکارند و تا پرداخت این بدهی‌ها مجوز خرید بازیکن ندارند. به همین دلیل حامد افضلی، معاون بین‌الملل باشگاه برای پرداخت ‌طلب میلیچ به ترکیه و علی فتح‌الله‌زاده برای پرداخت بدهی پین به امارات سفر کرده‌اند تا ششم بهمن‌ که آخرین روز نقل و انتقالات است، بتوانند پنجره را باز و تیم خود را تقویت کنند.

* در لیست استقلال چه بازیکنانی حضور دارند؟

ریکاردو ساپینتو، سرمربی استقلال که در حال حاضر با اخطار باشگاه برای کسب نتایج ضعیف به کار خودش ادامه می‌دهد، لیست شلوغی را به مدیرعامل استقلال تحویل نداده است اما در این لیست نام بازیکنانی قرار دارد که خرید آنها سخت به نظر می‌رسد.

سرمربی پرتغالی استقلال در این لیست بازیکن هموطن خود را قرار داده است؛ ریکاردو آلوز، هافبک و ستاره این روزهای باشگاه تراکتور. گفته می‌شود ساپینتو با این بازیکن صحبت‌هایی داشته و باشگاه استقلال هم با اطرافیان او. به‌ رغم اینکه گفته می‌‌شود باشگاه تبریزی مخالف انتقال آلوز به استقلال است اما آبی‌ها همچنان در تلاشند این بازیکن را به خدمت بگیرند‌. تکلیف این بازیکن تا یکی، دو روز دیگر مشخص خواهد شد.

دیگر بازیکنی که در لیست ساپینتو حضور دارد، علی قلی‌زاده، وینگر باشگاه شارلوای بلژیک است. با وجود وینگرهایی که استقلال در ترکیب خود کم ندارد و هیچ‌کدام هم در لیست خروج قرار ندارند، نام قلی‌زاده در لیست ساپینتو عجیب است و قابل تامل.

ساپینتو با وجود در اختیار داشتن تعداد بالایی از بازیکنان در پست مهاجم اما اریک باگناما، مهاجم گابنی تیم گل‌گهر را از باشگاه درخواست کرده است؛ بازیکنی که احتمال آمدنش به استقلال کم است، چرا که امیر قلعه‌نویی، سرمربی گل‌گهر اول فصل پیشنهاد خارجی باگناما را رد کرد و اجازه خروج بازیکن و ترک تیمش را نداد.

البته طبق شنیده‌های خبرنگار «وطن امروز»، باشگاه استقلال پس از باز شدن پنجره نقل و انتقالات و در صورت رفع موانع، به دنبال بازگشت یک بازیکن سابق خود است؛ بازیکنی که در حال حاضر در فولاد توپ می‌زند.

در لیست خروج ساپینتو اما سجاد شهباززاده و عزیزبک آمانوف مغضوب او قرار داشتند که حالا سیاوش یزدانی، مدافع پرحاشیه این تیم هم در لیست خروج قرار گرفته است. مدیران استقلال به دنبال معاوضه این بازیکن هستند تا بتوانند با خروج او، بازیکن جدید به خدمت بگیرند.

شایان ذکر است بر خلاف اخبار منتشر شده توسط برخی رسانه‌ها، کاوه رضایی در لیست استقلال حضور ندارد و باشگاه و ساپینتو علاقه‌ای به جذب مهاجم نه ‌چندان موفق این فصل تراکتور ندارند. از طرفی باشگاه استقلال و به طور ویژه علی فتح الله‌زاده به دنبال بازگرداندن امیرحسین حسین‌زاده، بازیکن فصل قبل خود از شارلوای بلژیک بودند که مذاکرات با این بازیکن منتفی شد.

تا امروز هیچ بازیکن دیگری در لیست ساپینتو قراز نگرفته و هنوز مذاکرات و توافقات نهایی با هیچ بازیکنی شکل نگرفته است‌.

* 2 راه پیش روی مدافع کنار گذاشته‌شده استقلال

مدافع کنارگذاشته شده تیم فوتبال استقلال برای ادامه فعالیتش ۲ راه پیش روی خود دارد. سیاوش یزدانی با تصمیم سرمربی استقلال در اختیار باشگاه قرار گرفته و ساپینتو تمایلی به ادامه حضور این بازیکن در تیمش ندارد. به این ترتیب مدافع آبی‌ها ۲ راه پیش روی خود دارد؛ او می‌تواند تا پایان فصل فقط در کنار تیم تمرین کند و در غیر این صورت، ابتدا باید مقصد خودش را در نیم‌فصل دوم معرفی کند و در صورت توافق ۲ باشگاه می‌تواند راهی تیم جدید شود. ضمن اینکه یزدانی نمی‌تواند به عنوان بازیکن قرضی پیراهن تیم دیگری را بپوشد، چون در این صورت نام او باز هم در لیست تیم استقلال وجود خواهد داشت. همچنین اخباری که برای درخواست ساپینتو مبنی بر فسخ قرارداد یزدانی مطرح شده، صحت ندارد. سرمربی استقلال این بازیکن را از تیم کنار گذاشته و با توجه به اینکه یزدانی با باشگاه قرارداد دارد، تصمیم‌گیرنده درباره وضعیت او مدیریت باشگاه خواهد بود. عزیزبک آمانوف نیز دیگر بازیکن تیم است که در لیست خروجی قرار دارد. با توجه به تمایل این بازیکن برای جدایی و همچنین رضایت باشگاه برای قطع همکاری، احتمال رفتن او زیاد است، با این حال آمانوف نیز مانند سیاوش یزدانی ابتدا باید تیم جدیدش را معرفی کند. پس از این اگر باشگاه استقلال با باشگاه مقصد به توافقات لازم رسید، رضایتنامه این بازیکن صادر خواهد شد.  

***