گروه بین‌الملل: انتخابات ریاست جمهوری نیجریه به صحنه جدید تقابل آمریکا و چین در قاره آفریقا بدل شده است؛ منطقه‌ای که در یک دهه اخیر پکن نفوذ اقتصادی شدیدی بر آن داشته است. مردم نیجریه روز شنبه پای صندوق‌های رای رفتند تا رئیس‌جمهوری جدید کشورشان و همچنین نمایندگان ۲ مجلس را انتخاب کنند. 18 نفر برای انتخابات ریاست‌جمهوری در نیجریه با هم رقابت کردند و 109 سناتور برای حضور در مجلس سنا و 360 نفر برای حضور در مجلس نمایندگان نیجریه به رقابت پرداختند. کمیسیون مستقل انتخابات نیجریه اعلام کرد بیش از 93 میلیون نفر برای شرکت در انتخابات سراسری این کشور واجد شرایط رای دادن بودند. هر فردی در انتخابات ریاست‌جمهوری نیجریه پیروز شود، با چالش‌های متعددی ازجمله ناامنی ناشی از اقدام‌های تروریستی و راهزنی در همه مناطق این کشور و همچنین مشکلات اقتصادی و آموزشی روبه‌رو است.  در مجموع ۱۸ نامزد برای شرکت در رقابت انتخابات ریاست‌جمهوری کنونی در این کشور نامزد شده‌اند؛ از جمله این افراد «بولا تینوبو» از حزب حاکم کنگره موسوم به «همه مترقیان» و «آتیکو ابوباکار»  از حزب اصلی مخالف موسوم به «دموکراتیک خلق». رئیس‌جمهور کنونی نیجریه یعنی «محمدو بوهاری» دومین و آخرین دوره ریاست جمهوری خود را سپری می‌کند و طبق قانون اساسی از شرکت در انتخابات جاری منع شده است. تاکنون اطلاعات زیادی درباره نتایج اولیه این انتخابات در نیجریه منتشر نشده است اما مهم‌تر از انتخابات ریاست‌جمهوری نیجریه، دخالت مستقیم آمریکا و وزیر خارجه این کشور در امور داخلی نیجریه است. بلینکن در یک پیام ویدئویی که دیروز توسط سفارت و کنسولگری ایالات‌متحده در نیجریه منتشر شد، گفت مردم نیجریه فرصتی دارند تا صدای خود را به گوش مردم جهان برسانند و آینده خود را انتخاب کنند. به گفته کنسولگری، کلیپ کوتاهی که بلینکن و سایر مقامات ارشد دولت درباره انتخابات صحبت می‌کردند، به اشتراک گذاشته شد به این امید که نیجریه‌ای‌ها درک کنند ایالات‌متحده در حالی که آنها به سمت صندوق‌های رای می‌روند، در کنار آنها ایستاده است. البته سامانتا پاور و آنتونی بلینکن ۲ مسؤول بلندپایه دولت بایدن با انتشار ویدئویی نادر، دولت نیجریه را تلویحا تهدید کردند در صورتی که نتیجه انتخابات این کشور دلخواه آنها نباشد، آشوب، شورش و کودتا در آن کشور محتمل خواهد بود. با این حال بلینکن تأکید کرد آمریکا قویاً از انتخابات آزاد، عادلانه و مسالمت‌آمیز همان‌طور که در قانون اساسی تصریح شده که نشان‌دهنده خواست مردم است، حمایت می‌کند. وزیر خارجه آمریکا تاکید کرد: رای شما مهم است، این انتخابات نه‌تنها برای نیجریه‌ای‌ها، بلکه برای بقیه جهان اهمیت دارد. وی افزود: «مردم نیجریه یک دوست و شریک در ایالات‌متحده آمریکا دارند». لیندا توماس گرینفیلد، سفیر ایالات‌متحده در سازمان ملل که یکی از مقامات این ویدئو بود، گفت انتخابات آزاد و عادلانه در نیجریه «به ایجاد جهانی آزادتر و عادلانه‌تر برای همه کمک خواهد کرد». توماس گرینفیلد در ادامه گفت آمریکا برای موفقیت نیجریه سرمایه‌گذاری کرده است! به نظر می‌رسد دخالت صریح آمریکا در نیجریه نتیجه توجه جدی چین به اقتصاد و سرمایه‌گذاری در نیجریه است. وزیر سابق خارجه چین که سال 2017 به نیجریه سفر کرده بود اعلام کرد پکن آماده است 40 میلیارد دلار در این کشور سرمایه‌گذاری کند. اهمیت این سرمایه‌گذاری آن است که نیجریه دارنده یکی از بزرگ‌ترین منابع نفتی آفریقا و جهان است و می‌تواند به چین نفت صادر کند. سرمایه‌گذاری چین در صنعت نفت و گاز نیجریه به ۱۶ میلیارد دلار رسیده اما این صنعت برای پیشبرد برنامه رشد تولید خود، به سرمایه‌گذاری بیشتری نیاز دارد.  «مالا مله کایاری»، مدیرکل گروه NNPC نیجریه اظهار کرد: سرمایه‌گذاری ۱۶ میلیارد دلاری در نیجریه بیانگر اعتماد به ما است. ما رشد تولید به ۳ میلیون بشکه در روز در سال ۲۰۲۳ را هدف‌گذاری کرده‌ایم و برای این منظور به شرکایی مانند چین نیاز داریم. این اظهارات خطاب به مدیریت شرکت چینی CNOOC بیان شد که سومین شرکت نفتی دولتی بزرگ چین است و بر سرمایه‌گذاری در خارج متمرکز شده است. این سرمایه‌گذاری‌ها برای چین اهمیت دارد، زیرا تولید داخلی به دلیل فرسودگی میادین نفتی و چالش‌های پیرامون توسعه ذخایر جدید از جمله ذخایر شیل تقلیل یافته است. بر اساس گزارش رویترز، نیجریه یکی از بزرگ‌ترین تولیدکنندگان نفت عضو اوپک است که طبق اعلام منابع ثانویه اوپک، در ژوئن به طور میانگین 1.855 میلیون بشکه در روز نفت تولید کرد. این کشور دسامبر گذشته با توافق محدودیت عرضه اوپک مخالفت کرد، زیرا به بهبود تولید خود پس از آتش‌بس با گروه‌های مسلح مخالف نیاز داشت. نیجریه روزانه 200 هزار بشکه نفت به آمریکا صادر می‌کند که کاهش چشمگیری داشته است؛ سال‌های قبل نیجریه بالغ بر 800 هزار بشکه نفت به آمریکا صادر می‌کرد. همچنین سرمایه‌گذاری در معادن نیجریه هم برای واشنگتن و پکن اهمیت دارد. معادن لیتیوم نیجریه یکی از منابعی است که چین و آمریکا بر سر تصاحب آن و سرمایه‌گذاری در این معادن رقابت سنگینی دارند.

گروه بین‌الملل: در شرایطی که منطقه کرانه ‌باختری و برخی مناطق اشغالی فلسطین شاهد عملیات‌های متعدد مبارزان فلسطینی در پاسخ به جنایت‌های صهیونیست‌هاست، کابینه نتانیاهو دچار نخستین شکاف بزرگ شد. رژیم صهیونیستی پس از عملیات تیراندازی روز گذشته در نزدیکی اریحا که به هلاکت یک صهیونیست منجر شد، این شهر را به طور کامل محاصره کرده است. بنا بر این گزارش، صهیونیست‌ها در راستای بازداشت مجری عملیات اخیر این محاصره نظامی را به اجرا گذاشته‌اند. با وجود گذشت ساعت‌ها از عملیات روز گذشته، رژیم صهیونیستی همچنان از بازداشت مجری این عملیات عاجز و ناکام مانده است. وزارت بهداشت فلسطین اعلام کرد شهرک‌نشینان اشغالگر صهیونیست آمبولانس بیمارستان دولتی جنین را که در حال انتقال یک کودک بیمار فلسطینی به بخش مراقبت‌های ویژه بیمارستانی در رام‌الله بود، مورد حمله قرار داده و خسارت زیادی به آن وارد کردند. ارتش رژیم صهیونیستی اعلام کرد در حملات بامداد روز سه‌شنبه به مناطق مختلف کرانه باختری، ۸ جوان فلسطینی را بازداشت کرده است. نظامیان صهیونیست صبح سه‌شنبه با یورش به روستای العیساویه در قدس اشغالی، منزل خانواده «محیسن» از اهالی این روستا را تخریب کردند. در تحولی دیگر، منابع فلسطینی از ادامه اقدامات اعتراضی اسرای فلسطینی برای پانزدهمین روز پیاپی در زندان‌های رژیم صهیونیستی خبر می‌دهند. به گزارش مرکز اطلاع‌رسانی فلسطین، با وجود گذشت ساعت‌ها از عملیات دیروز، رژیم صهیونیستی همچنان از بازداشت مجری این عملیات عاجز است. ارتش رژیم صهیونیستی صدها نفر از نیروهای خود را در شهر اریحا و مناطق مجاور آن مستقر کرده و حتی از پهپادها و بالگرد نیز برای یافتن مجری عملیات دیروز استفاده می‌کند. منابع محلی اعلام کردند رژیم صهیونیستی شهر اریحا را به محاصره کامل درآورده و تدابیر امنیتی شدیدی را به اجرا گذاشته است. منابع عبری‌زبان می‌گویند مجریان عملیات تیراندازی در نزدیکی اریحا خود را به این شهر رسانده و آنجا مخفی شده‌اند. مجریان عملیات تیراندازی روز گذشته ۳ مرتبه به سمت صهیونیست‌ها در ۳ نقطه مختلف تیراندازی کردند که ماحصل آن هلاکت یک صهیونیست و زخمی شدن چند نفر دیگر بود. کرانه باختری بویژه شهر نابلس طی روزهای اخیر در پی جنایات نظامیان اشغالگر و شهرک‌نشینان تندروی صهیونیست، شاهد تشدید تنش میان فلسطینی‌ها و رژیم صهیونیستی بوده است. از سوی دیگر اختلافات در کابینه اسرائیل بالا گرفته است و نخستین شکاف در دولت نتانیاهو بروز کرد. «آوی ماعوز» رئیس حزب «نوعام» و معاون وزیر در دفتر نخست‌وزیری رژیم صهیونیستی استعفای خود را به بنیامین نتانیاهو تحویل داد اما اعلام کرد به وظایف خود به عنوان یکی از اعضای ائتلاف دولتی ادامه خواهد داد. بر اساس گزارش رسانه‌های رژیم صهیونیستی، ماعوز در اعتراض به کاهش قدرت نفوذ و فقدان اختیارات توافق شده در زمان تشکیل دولت ائتلافی، از مقام دولتی خود کناره‌گیری کرده است. رئیس حزب «نوعام» درباره این استعفا گفت: متاسفانه متوجه شدم قصد جدی برای اجرای توافقنامه ائتلاف به منظور حفظ هویت یهود وجود ندارد. شایان ذکر است حزب مذهبی افراطی نوعام یک کرسی در کنست رژیم صهیونیستی دارد که توسط خود ماعوز اشغال شده است. این در حالی است که استعفای ماعوز نخستین شکاف در کابینه نتانیاهو محسوب می‌شود و در شرایطی اتفاق افتاده است که بیانیه‌هایی از سوی حزب قدرت یهود به ریاست «ایتمار بن گویر» مبنی بر تهدید به استعفا از دولت در صورت ادامه آنچه سیاست «سازش با فلسطینی‌ها» خوانده‌اند، صادر شده است. اختلافات در داخل رژیم اشغالگر علیه لایحه اصلاح سیستم قضایی کابینه نتانیاهو بویژه از زمانی که کمیته قانونی کنست چند روز پیش در نخستین قرائت ۲ ماده این طرح را تصویب کرد، شدت گرفته است. در همین رابطه تظاهرات چندده هزار نفری مخالفان نتانیاهو هر روز دامنه بیشتری به خود می‌گیرد که نشان می‌دهد شکاف در این دولت روزبه‌روز بیشتر خواهد شد. همین موارد باعث مهاجرت معکوس در سرزمین‌های اشغالی شده است. به گفته رسانه‌های رژیم صهیونیستی، ساکنان سرزمین‌های اشغالی به‌شدت به دنبال دستیابی تابعیت دیگر کشورها برای انتقال و زندگی در آن کشورها هستند. «لاو بکمن» رئیس یک موسسه صهیونیست به کانال ۱۲ تلویزیون رژیم صهیونیستی گفت صهیونیست‌ها از رویدادها در این رژیم در هراس هستند و درصد درخواست‌ها برای کسب تابعیت خارجی افزایش یافته است. وی همچنین افزود اسرائیلی‌ها در حال سبقت از یکدیگر برای دریافت گذرنامه خارجی هستند، چراکه این رژیم دیگر جای مناسبی برای زندگی نیست. این صهیونیست گفت شهرک‌نشینان این سوال را دارند که کجا برای خرید ملک مناسب است و برای سرمایه‌گذاری کجا می‌توانند اموال‌شان را منتقل کنند؟

***

گروه سیاست‌ خارجی: وزیر امور خارجه اعلام کرد تهران برای توافق هسته‌ای به دور از مسائل سیاسی و غیرفنی آماده است. حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران سه‌شنبه نهم اسفندماه در بخش عالیرتبه نشست سالانه (۲۰۲۳) کنفرانس خلع‌سلاح خاطرنشان کرد: 8 دهه پس از به کارگیری سلاح‌های هسته‌ای به ‌رغم تمام تلاش‌های بین‌المللی، هدف خلع سلاح هسته‌ای کامل کماکان دست‌نیافتنی است. بر این اساس، جای تاسف است که درخواست جامعه جهانی برای خلع سلاح هسته‌ای و پایبندی کشورهای هسته‌ای به تعهدات خلع سلاحی‌شان هنوز محقق نشده است. کشورهای هسته‌ای به ‌رغم تعهد صریح حقوقی خود، در عمل به گسترش سلاح‌های هسته‌ای‌شان ادامه داده‌اند. وی بیان کرد: متاسفانه کشورهای هسته‌ای به جای پایبندی به تعهدات خلع‌سلاحی خود و کاهش و حذف سلاح‌های هسته‌ای، با اتخاذ سیاست‌های تسلیحاتی در چارچوب دکترین‌ها و مفاهیم امنیتی و نظامی، به ساخت و تولید نسل‌های جدیدی از سلاح‌های‌هسته‌ای و مدرنیزه کردن زرادخانه هسته‌ای خود اقدام می‌کنند که موجب تضعیف ان‌پی‌تی و تهدید صلح و امنیت بین‌المللی شده است. وزیر خارجه ادامه داد: برخی کشورهای هسته‌ای NPT را تنها برای کشورهای غیرهسته‌ای الزام‌آور می‌دانند و خود را مصون از اجرای آن می‌بینند. با این حال شدت خطرات و تهدیدات ناشی از سلاح‌های هسته‌ای‏ ایجاب می‌کند خلع‌سلاح هسته‌ای به عنوان یکی از ستون‌های اصلی ان‌پی‌تی، باید اولویت اصلی جامعه بین‌المللی و فوری‌ترین کار پیش روی کنفرانس خلع سلاح باشد. رئیس دستگاه دیپلماسی افزود: جمهوری اسلامی ایران به عنوان قربانی سلاح‌های کشتار جمعی به همراه ملل صلح‌طلب قویا بر این باور است که تنها تضمین قطعی در برابر استفاده یا تهدید به استفاده از سلاح‌های هسته‌ای نابودی کامل‏ و برگشت‌ناپذیر آنهاست و تا تحقق آن هدف‏‌ کشورهای غیرهسته‌ای حق دارند در برابر استفاده یا تهدید به استفاده از سلاح‌های هسته‌ای‏، تضمین‌های امنیتی دریافت کنند. وزیر خارجه خاطرنشان کرد: در همین راستا به منظور نیل به جهان عاری از سلاح‌های هسته‌ای، یک معاهده منع مواد شکاف‌پذیر قابل کاربرد در سلاح‌های هسته‌ای و دیگر ادوات انفجاری هسته‌ای می‌تواند مفید و ارزشمند باشد، البته به شرطی‌که این معاهده ذخایر تولید شده قبلی را پوشش دهد، بدون تبعیض درباره کشورهای هسته‌ای با سازوکار راستی آزمایی اعمال شود و مانع از فعالیت‌های صلح‌آمیز کشورهای غیرهسته‌ای نشود. وزیر امور خارجه بیان کرد: ایجاد منطقه عاری از سلاح‌های هسته‌ای، یک گام اساسی برای خلع‌سلاح هسته‌ای و حفظ صلح و امنیت است. ابتکار خاورمیانه عاری از سلاح هسته‌ای که برای نخستین بار از سوی ایران پیشنهاد شد، سال‌هاست رژیم صهیونیستی مانع تحقق آن شده است. رژیم صهیونیستی با حمایت آمریکا به انباشت کردن انواع سلاح‌های کشتار جمعی ادامه می‌دهد بدون آنکه عضو هیچ سند بین‌المللی حقوقی الزام‌آور خلع‌سلاحی باشد و بدون اینکه مشمول هیچ سازوکار پاسخگویی، راستی‌آزمایی و پادمانی باشد. وی ادامه داد: جمهوری اسلامی ایران خواستار آغاز مذاکرات در کنفرانس خلع‌سلاح پیرامون معاهده‌ای الزام‌آور برای جلوگیری از مسابقه تسلیحاتی در فضای ماورای جو است. فضای ماورای جو باید قلمرو صلح و همکاری برای توسعه و رفاه بشریت باشد. وی در ادامه سخنان خود در این نشست با تاکید بر اینکه برنامه هسته‌ای جمهوری اسلامی ایران کاملا صلح‌آمیز است و صلح‌آمیز خواهد ماند، اظهار داشت: جمهوری اسلامی ایران مصمم است همان‌طور که تاکنون نیز نشان داده است، به طور کامل به تعهدات خود تحت موافقتنامه پادمان جامع پایبند باشد. ایران نسبت به احتمال هرگونه تحرک منفی در چارچوب نشست ماه مارس شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی هشدار می‌دهد و این حق را برای خود محفوظ می‌داند تا پاسخ متقابل نسبت به آن انجام دهد. وزیر امور خارجه بیان کرد: ما در روزهای اخیر شاهد ۲ مرحله سفر هیات فنی آژانس به ایران بوده‌ایم و از مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نیز برای سفر در روزهای آینده دعوت کرده‌ایم. چنانکه آژانس رویکرد سیاسی خود را کنار بگذارد، به راه‌حل فنی بسیار نزدیک هستیم. امیرعبداللهیان ادامه داد: وضعیت فعلی برجام نتیجه سوء محاسبه و اشتباه سیاست آمریکاست. تجارب گذشته به ما آموخت که دور جدید مذاکرات را با دقت و حساسیت بیشتری پیش ببریم. مسائل محدود باقیمانده را می‌توان به آسانی مورد بررسی قرار داد. با اراده و حسن‌نیت طرف‌ها، بدون هر‌گونه پیش‌شرط و در چارچوب گفت‌وگوهایی که انجام شده است، قابل حل بوده و گام نهایی از سوی اعضا می‌تواند برداشته شود. آمریکا باید اراده و قدرت تصمیم‌گیری برای جمع‌بندی مذاکرات طولانی انجام‌شده را داشته باشد. ما برای تداوم کار تا رسیدن به جمع‌بندی توافق آماده هستیم. وزیر امور خارجه بار دیگر مواضع ایران درباره بحران اوکراین را مورد تاکید قرار داد و گفت: به عنوان قربانی جنگ، تهدید و تحریم‌های یکجانبه، موضع اصولی ما احترام به منشور ملل متحد، حقوق بین‌الملل، از جمله عدم استفاده از زور یا تهدید به استفاده از زور، تمامیت ارضی و برابری حاکمیت‌هاست. ایران جنگ و تحریم‌های یکجانبه را محکوم می‌کند و ترجیح قطعی ما گفت‌وگو و دیپلماسی برای حل و فصل اختلافات بین دولت‌هاست. ایران بویژه ذهنیت سیطره‌طلبانه جنگ سرد و یکجانبه‌گرایی را محکوم می‌کند. امیرعبداللهیان خاطرنشان کرد: ایران تاسف عمیق خود از تداوم جنگ را ابراز می‌دارد و بر موضع بی‌طرفی خود تاکید می‌کند. اکنون زمان دیپلماسی واقعی برای پایان دادن به درگیری و تمام اقدامات یکجانبه به جای جنگ‌طلبی و بر آتش جنگ دمیدن و متهم کردن دیگران به دلایل واهی است.