شاخص کل بورس دیروز بعد از چند روز پرتقاضا شدن و با نزدیک شدن به محدوده مقاومتی، با اصلاح ۲۲ هزار واحدی مواجه شد. شاخص کل بورس دیروز با اصلاح ۲۲ هزار و ۳۳۲ واحدی به جایگاه ۲ میلیون و ۱۹۰ هزار واحد رسید که نمادهای فارس، فولاد، فملی، میدکو، تاپیکو، پارس، وبملت و شستا بیشترین تأثیر منفی را بر شاخص کل داشتند. این در حالی بود که نمادهای کگل، شتران، شبندر، بفجر و وکغدیر بیشترین تأثیر مثبت را بر شاخص کل داشتند.

گروه اقتصادی: بیش از یک سال از شروع عملیات ویژه نظامی روسیه در اوکراین می‌گذرد. از همان روزهای اول این رویداد، بسته‌های تحریمی علیه روسیه یکی از سیاست‌های اتخاذی اتحادیه اروپایی بود. روسیه یکی از صادرکنندگان عمده غلات، گندم و دیگر محصولات غذایی است. حالا جهان در آستانه کاهش تولید غذا و محصولات کشاورزی قرار دارد؛ قحطی احتمالی‌ای که دلیل اصلی آن تحریم روسیه است.

به گزارش «وطن امروز»، تارنمای پایگاه خبری راشاتودی در گزارشی درباره تبعات جهانی تحریم روسیه آورده است: بازرگانان غربی به دلیل مواضع رسمی دولت‌های خود مجبور به ترک واردات از روسیه به عنوان یکی از بزرگ‌ترین صادرکنندگان غلات شده‌اند.

رئیس سازمان صنعت روسیه در مصاحبه با RT (راشا تودی) بیان کرد صادرکنندگان غلات تحت تحریم‌های غیرمستقیم قرار گرفته‌اند و کسب‌وکارهای غربی قادر به ارائه خدمات حیاتی برای صنعت غلات نیستند.

«ادوارد زرنین» رئیس اتحادیه صادرکنندگان غلات روسیه توضیح داد با وجود اینکه این مواد غذایی از تحریم‌های اعمال‌شده توسط قدرت‌های غربی مستثناست اما شرکت‌های مستقر یا ثبت‌شده در آن کشورها به طور سیستمی از همکاری با تامین‌کنندگان روس خودداری می‌کنند.

زرنین گفت: در میان آنها مؤسسات بانکی این یا آن کشور هستند که پرداخت‌ها را با مشکل مواجه کرده‌اند، یا کشتی‌هایی که پرچم این یا آن کشور را برافراشته‌اند که با وجود همه مجوزهای معتبر، ناگهان از ورود به بنادر روسیه بازماندند.

این مقام روس با بیان اینکه روسیه بیش از 20 درصد محموله‌های غلات جهان را به خود اختصاص داده است، افزود: آخرین تلاش‌ها برای حذف یا لغو محصولات روسیه از بازارهای جهانی با شکست مواجه شده است، زیرا حذف چنین مقدار هنگفتی غلات از بازارهای جهانی باعث ایجاد مشکل و بحران جهانی غذا می‌شود.

وی هشدار داد: «فشار مستقیم غیرممکن است اما اگر با افزایش مجدد تحریم‌های پنهانی و غیرمستقیم که محموله‌های غلات روسیه را هدف قرار می‌دهد، مواجه شویم، قحطی جهانی ممکن است اجتناب‌ناپذیر باشد».

* گندم 450 دلاری به جای گندم 300 دلاری در نتیجه تحریم روسیه

تارنمای پایگاه خبری راشا‌تودی در این گزارش می‌افزاید: «به گفته زرنین، تحریم‌های پنهان اعمال شده علیه صادرکنندگان روس در سال گذشته باعث افزایش قیمت گندم از 300 دلار به 450 دلار در هر تن شد.

او افزود قیمت‌ها تنها زمانی شروع به کاهش کرد که این محدودیت‌ها کاهش یافت، زیرا اتحادیه صادرکنندگان غلات روسیه نگرانی‌های خود را در سطح بین‌المللی مطرح و سازمان ملل را نسبت به این موضوع آگاه کرد.

زرنین گفت: ما با چالش‌های مرتبط با عملیات بانکی مواجه بوده‌ایم و هنوز هم هستیم اما موفق شدیم تقریباً تمام مسائل مربوط به ناوگان را حل کنیم.

زرنین خاطرنشان کرد اتحادیه صادرکنندگان غلات روسیه مجبور به برقراری تماس مستقیم با واردکنندگان عمده محصولات کشاورزی برای کاهش تأثیر تحریم‌ها شده است.

وی توضیح داد: ما بازارهای متمرکز خود را مانند کشورهای خاورمیانه و شمال آفریقا، بزرگ‌ترین مصرف‌کنندگان غلات در جهان تعریف کرده‌ایم، با آنها ارتباط مستقیم برقرار و استراتژی‌های جدیدی را برای تجارت با هر کشور جداگانه ایجاد کرده‌ایم».

* افزایش 50 درصدی قیمت جهانی گندم و 63 درصدی کود

تارنمای پایگاه خبری راشا‌تودی در گزارشی دیگر درباره تبعات جهانی تحریم به عنوان تامین‌کننده یک‌پنجم غلات جهان آورده است: «به گفته سازمان تجارت جهانی (WTO)، هزینه‌ها در سال گذشته نزدیک به 20 درصد افزایش یافته است.

سازمان تجارت جهانی (WTO) در چشم‌انداز تجارت جهانی خود که چهارشنبه گذشته منتشر شد، تخمین زد قیمت مواد غذایی در سال گذشته در سطح جهانی 18 درصد افزایش یافت که شامل افزایش 21 درصدی قیمت غلات بود.

به گفته این سازمان، متوسط قیمت کود نیز نسبت به مدت مشابه سال قبل 63 درصد افزایش یافته است. سازمان تجارت جهانی خاطرنشان کرد از نظر تئوری، هزینه‌های بالاتر غذا «باید تولید کشاورزی بیشتر را تشویق کند و در نتیجه در دسترس بودن بیشتر محصولات غذایی را به ارمغان بیاورد و قیمت‌های پایین‌تر برای غذا در آینده ایجاد شود» اما هشدار داد استفاده از کودهای گران‌قیمت می‌تواند منجر به کاهش بازده محصول و در نهایت قیمت جدید شود.

این سازمان همچنین خاطرنشان کرد قیمت مواد غذایی در سال 2022 بشدت در نوسان بود. ابتدا بین ژانویه تا مه، پس از شروع عملیات نظامی روسیه در اوکراین، 19 درصد جهش کرد و سپس بین ماه مه ‌تا دسامبر 15درصد کاهش یافت.

به طور کلی، سازمان تجارت جهانی هشدار داد در حالی که «تامین غذای جهانی کمتر از آن چیزی است که بسیاری از آن می‌ترسیدند» در رابطه با بحران اوکراین، «مایه نگرانی باقی می‌ماند». برای مثال، بر اساس محاسبات، حجم تجارت جهانی گندم از سال 2021 تقریباً 7.5 درصد کاهش یافته است.

اوکونجو ایویلا، مدیرکل سازمان تجارت جهانی از اقتصادهای توسعه‌یافته خواست نسبت به علائم بحران غذایی که باعث گرسنگی در کشورهای فقیرتر می‌شود، هوشیار باشند. او درخواست‌های قبلی خود را برای رفع محدودیت‌های صادراتی مواد غذایی و کودها تکرار و خاطرنشان کرد تا آوریل 2023 حدود 67 کشور چنین محدودیت‌هایی را اعمال کرده‌اند. او همچنین هشدار داد تجارت جهانی احتمالا در سال 2023 تحت فشار عوامل خارجی باقی خواهد ماند. به گفته او، اینها شامل بحران اوکراین و سایر تنش‌های ژئوپلیتیکی، تورم و تأثیر سیاست‌های پولی سخت‌گیرانه است.

این امر باعث می‌شود دولت‌ها از پراکندگی تجارت و ایجاد موانع برای تجارت خودداری کنند. سرمایه‌گذاری در همکاری‌های چندجانبه تجاری و... رشد اقتصادی و استانداردهای زندگی مردم را در بلندمدت تقویت می‌کند».

سازمان امور مالیاتی در دوره تحول‌آفرین و هوشمندسازی نظام مالیاتی با سیاست مقابله با فرارهای مالیاتی بر دانه‌درشت‌ها تمرکز کرده است تا با جدیت به این فرارها پایان دهد؛ میلیاردرهایی که با درآمدهای بالا حاضر نیستند ریالی مالیات پرداخت کنند و با ترفندهای مختلف از پرداخت مالیات شانه خالی می‌کنند. سازمان امور مالیاتی در دولت سیزدهم از تمرکز بر مؤدیان بزرگ‌تر و فرارهای مالیاتی که اقدام به تقلب مالیاتی و سندسازی‌های جعلی و فاکتورسازی می‌کنند خبر داد و راهکارهای هوشمندسازی را در شناسایی فرارهای مالیاتی مد نظر قرار داد. نظام مالیاتی درصدد است درآمدهای مالیاتی از محل شناسایی فرارهای مالیاتی و شناسایی مؤدیان جدید تأمین شود و فشار بر مؤدیان منضبط که به تکالیف خود عمل کرده و حساب و کتاب شفاف دارند، به حداقل برسد که در همین راستا اقداماتی انجام شده است. اکنون یکی از مخاطرات جدی در حوزه مالیات، معاملات جعلی و صوری است که سازمان مالیاتی در این زمینه ورود جدی کرده است. بر اساس اعلام سازمان امور مالیاتی کشور، از چند شرکت صوری حدود ۱۳ هزار میلیارد تومان فرار مالیاتی کشف شد. شناسایی شرکت‌های صوری با کمک نیروی انتظامی و نهادهای نظارتی و تشکیل پرونده برای این شرکت‌ها با کمک دستگاه قضایی، یکی از اقدامات مهم سازمان امور مالیاتی در راستای کاهش فرارهای مالیاتی از طریق شرکت‌های صوری محسوب می‌شود.

امسال ۲۹۰ فقره جرم مالیاتی ثبت شده که ۶۳ مورد از آنها به صدور حکم منجر شده است، همچنین در چند فقره اول پرونده‌های فرار مالیاتی شرکت‌های صوری، حدود ۱۳ هزار میلیارد تومان فرار مالیاتی به تشخیص سازمان امور مالیاتی وجود داشته است.

* شناسایی ۱۰ هزار میلیارد فرار مالیاتی در ۴ استان

طبق اعلام رئیس سازمان امور مالیاتی کشور، سال ۱۴۰۱ مواردی از قبیل کشف پروژه‌های مالیاتی متعدد و همچنین دستگیری‌های زیادی نسبت به کلاهبرداران مالیاتی انجام شده است. بر این اساس بالغ بر ۲۵۰ پرونده مهم در چارچوب سیاست‌های پروژه مالیاتی شناسایی شده است و همچنین بالغ بر ۳۰۰ نفر دستگیر شده‌اند.

بر اساس گفته داوود منظور، در حال حاضر یکی از مخاطرات جدی در حوزه مالیات همین معاملات جعلی و صوری است که راهکار‌هایی برای مقابله با آنها شناسایی کرده‌ایم و اخیرا در ۳ تا ۴ مورد در ۴ استان توانستیم بالغ بر ۱۰ هزار میلیارد تومان فرار مالیاتی شناسایی کنیم.

* شناسایی ابربد‎هکار مالیاتی با ۱۵ سال فرار مالیاتی

رئیس کل سازمان امور مالیاتی کشور همچنین از شناسایی اموال ابربدهکار مالیاتی که با شگردهای خاص، ۱۵ سال اقدام به فرار مالیاتی کرده بود، خبر داد. بنا بر این گزارش، اقدامات وصول مالیات یکی از ابربدهکاران مالیاتی که با شگردهای خاص در طول ۵ هزار و ۵۲۰ روز اقدام به فرار مالیاتی کرده بود، انجام و از طریق شناسایی املاک و جریان فروش کالا با استفاده از حساب دیگران در مرحله وصول قرار گرفت.

این بدهکار مالیاتی بیش از ۲۴ شرکت در ۸ استان کشور دارد و در این مدت بیش از ۱۲ هزار و ۸۰۰ میلیارد ریال بدهی مالیاتی داشته است.

بخش عمده‌ای از بدهی‌های مالیاتی و بانکی مربوط به شرکت‌های اقماری نامبرده است که جزو شرکت‌های بورسی نیز است. بر این اساس با اخذ وکالتنامه‌های بلاعزل توسط ایشان به نفع شرکت‌های سهامی خاص تأمین دلیل شده یا پس از تملک آنها توسط بانک‌ها بابت بدهی معوقه مجددا برای شرکت‌های سهامی خاص خود خریداری شده است.

سازمان امور مالیاتی برای برخورد با جرائم اقتصادی، فرار مالیاتی و پیشگیری از زمینه‌های وقوع این پدیده، عزم جدی و قاطع دارد که با همکاری نهادهای نظارتی و قوه‌قضائیه در حال سرعت گرفتن است.

* گردش مالی ۴ هزار هزار میلیارد تومانی بدون پرداخت مالیات

هادی خانی، رئیس مرکز اطلاعات مالی نیز اعلام کرد اطلاعات ۶ هزار و ۵۰۰ شخص فاقد پرونده مالیاتی با گردش مالی بالغ بر 4 هزار هزار میلیارد تومان به سازمان امور مالیاتی ارسال شده است.

هادی‌خانی گفته است با تکمیل زیرساخت‌های اطلاعاتی و سامانه‌های رصد جریانات مالی در مرکز اطلاعات مالی، به سمتی حرکت خواهیم کرد که مرکز اطلاعات مالی نقش پررنگ‌تری در شناسایی فرارهای مالیاتی بر عهده بگیرد، چرا که اعتقاد داریم پولشویی و فرار مالیاتی دو روی یک سکه هستند و به هر میزان که در مبارزه با این ۲ پدیده شوم موفق باشیم، در مبارزه ریشه‌ای با سایر مشتقات فساد اقتصادی نیز توفیق خواهیم داشت.

طبق گفته این مقام مسؤول، هماهنگی حداکثری بین سازمان امور مالیاتی کشور و مرکز اطلاعات مالی در پیاده‌سازی زیرساخت‌های سیستمی و اطلاعاتی و بهبود فرآیندهای عملیاتی بیش از پیش ملموس و محسوس بوده و همان‌طور که اشاره کردم ۲ زیرساخت سامانه‌ای با عناوین سامانه مؤدیان؛ موضوع قانون پایانه‌های فروشگاهی و سامانه رصد جریانات مالی؛ موضوع قانون مبارزه با پولشویی در تحقق اهداف نظام در مبارزه با پولشویی و فساد اقتصادی از اهمیت روزافزونی برخوردار است و انتظار می‌رود بخش‌های مختلف حاکمیت با نگاه متفاوت‌تر از قبل به این مهم ورود و مشارکت و مطالبه‌گری کنند.

دولت سیزدهم در لایحه بودجه ۱۴۰۲ تلاش کرده است سهم مالیات را بدون اینکه نرخ مالیات‌ها اضافه شود، افزایش دهد. از این رو تاکید بر شناسایی فرارهای مالیاتی و پایه‌های جدید مالیاتی است.

***

ساماندهی قراردادهای موقت به کجا رسید؟

نماینده کارگران در شورای عالی کار با اشاره به ضرورت ساماندهی قراردادهای موقت گفت: سال گذشته رئیس‌جمهور در آستانه روز کارگر به وزارت کار ماموریت ساماندهی قراردادهای کار را داد اما کاری انجام نشد. آیت اسدی با بیان اینکه حذف قراردادهای پیمانکاری یکی دیگر از تأکیدات رئیس‌جمهور در روز کارگر بود افزود: در حال حاضر قراردادهای مسکن و اجاره‌بهای کارگران یک ساله است، این درحالی است که کارگر مجبور است با قرارداد یک ماهه کار کند. نماینده کارگران در شورای عالی کار گفت: عدم پرداخت مزایای شغلی و دریافت حقوق کمتر از مصوبه شورای عالی کار از آسیب‌های قرارداد موقت است. قرار بر این بود بر اساس تبصره 7 قانون کار، کارهایی که جنبه مستمر و دائم دارند، قرارداد موقت وجود نداشته باشد اما در حال حاضر مشاهده می‌کنیم که برای بخش زیادی از کارگران در کارهایی که جنبه مستمر هم دارد، باز هم قرارداد موقت منعقد می‌شود. اسدی افزود: قرار بود وزارت کار پیشنهاداتی را درباره ساماندهی قرارداد موقت آماده کند و در هیأت وزیران به تصویب برساند اما متأسفانه تاکنون خبری نشده است. نماینده کارگران در شورای عالی کار اظهار داشت: مورد دیگری که بسیاری از کارگران با آن دست به گریبان هستند، بحث شرکت‌های پیمانکاری است. بسیاری از موسسات دولتی در قالب چند نوع قرارداد با شرکت‌های پیمانکاری فعالیت دارند، یعنی نیروی کار به جای اینکه مستقیم با شرکت در ارتباط باشد، با شرکت واسطه در ارتباط است. اسدی گفت: قرار بود دولت تمام این موارد را ساماندهی کند و پیمانکاری وجود نداشته باشد، چراکه این مساله باعث شده بود معضلاتی در حوزه روابط کار ایجاد و حق و حقوق کارگران پایمال شود. از سوی دیگر طبق ماده 13 قانون کار، پیمانکار مطالبات را پرداخت نمی‌کرد و تمام حق و حقوق به گردن کارفرمایای اصلی می‌افتاد. طرحی در مجلس مطرح شده بود که قرار بود مجلس آن را در دستور کار بگذارد و ساماندهی کند اما تا به امروز جامعه کارگری به نتیجه نرسیده است.

***

مرغ 80 هزار تومان را هم رد کرد

قیمت هر کیلوگرم مرغ گرم به بیش از ۸۰ هزار تومان در پروتئینی‌های پایتخت رسیده است. رئیس اتحادیه فروشندگان پرنده و ماهی دلیل این فاصله قیمتی با قیمت مصوب (63 هزار تومان ) را رعایت نشدن قیمت‌ها در مبدا عنوان کرد. قیمت هر کیلو مرغ گرم به محدوده ۸۰ تا ۸۴ هزار تومان رسیده است. همچنین عرضه مرغ گرم در مغازه‌ها نیز محدود شده است و بنا به گفته برخی از مغازه‌داران چون در مبدا قیمت مصوب رعایت نمی‌شود و آنها نیز مجبور هستند با قیمت‌های بالا خریداری کنند و از آن طرف نیز ممکن است به دلیل رعایت نشدن قیمت مصوب توسط دستگاه‌های مربوطه جریمه شوند به همین دلیل مرغ خریداری نمی‌کنند. مهدی یوسف‌خانی، رئیس اتحادیه فروشندگان پرنده و ماهی تهران، در پاسخ به چرایی افزایش قیمت مرغ و کمبود مرغ گرم در مغازه‌ها گفت: قیمت مرغ گرم کیلویی ۶۳ هزار تومان است و فروش بالاتر از این قیمت تخلف است. وی افزود: به دلیل اینکه مرغداران قیمت مصوب مرغ زنده یعنی ۴۴ هزار تومان را رعایت نمی‌کنند و قیمت مرغ در مبدا بالا می‌رود واحدهای صنفی نیز برای اینکه جریمه نشوند مرغ را با قیمت بالا از مرغداران خریداری نمی‌کنند تا قیمت مصوب رعایت شود. رئیس اتحادیه فروشندگان پرنده و ماهی تهران با بیان اینکه مرغ منجمد با قیمت هر کیلو ۴۵ هزار تومان در مغازه‌ها به میزان کافی وجود دارد، گفت: توزیع گسترده آن در واحدهای صنفی از دیروز آغاز شده و در میادین میوه و تره‌بار نیز در روزهای آینده ادامه خواهد داشت.

***

هزینه‌های خارج از بودجه ۱۴۰۱ دولت

سال گذشته ۲ اتفاق باعث شد که هزینه‌های دولت به طرز چشمگیری افزایش یابد که البته در بودجه به آن اشاره‌ای نشده بود؛ افزایش حقوق کارکنان و بازنشستگان دولت و افزایش یارانه‌های نقدی که بیش از ۲۰۰ هزار میلیارد تومان بیشتر از آنچه در بودجه پیش‌بینی شده بود، برای دولت هزینه داشت. در قانون بودجه سال ۱۴۰۱ حقوق کارکنان و بازنشستگان کشوری و لشکری با افزایش ۱۰ درصدی مواجه شد و حداقل حقوق برای آنها ۵ میلیون و ۶۰۰ هزار تومان شد، اما در آبان‌ماه سال گذشته مقرر شد معادل ۳۰۰۰ امتیاز برای کارمندان مشمول قانون مدیریت خدمات کشوری در نظر گرفته شود و حق اولاد و فرزند نیز ۵۰ و ۱۰۰ درصد افزایش یافت. از سوی دیگر با وجود اینکه هزینه‌های دولت برای یارانه نقدی بر اساس یارانه ۴۵ هزار تومانی در بودجه سال گذشته بسته شده بود، در همان ماه‌های ابتدایی سال ۱۴۰۱، یارانه‌های نقدی به ۳۰۰ هزار تومان و ۴۰۰ هزار تومان برای دهک‌های درآمدی مختلف رسید. این موضوعات در کنار دیگر هزینه‌ها، بار مالی دولت را در سال گذشته بیشتر کرد. به گفته مسعود میرکاظمی، رئیس سازمان برنامه و بودجه، مجموع تغییرات اعمال‌شده در زمینه ترمیم حقوق و افزایش یارانه‌ها بیش از ۲۰۰ هزار میلیارد تومان بیشتر از آنچه در بودجه سال ۱۴۰۱ مصوب شده هزینه روی دوش دولت گذاشت. وی در نشست خبری روز گذشته با اشاره به اینکه ترمیم حقوق در سال گذشته 61.4 همت بار مالی برای دولت داشت، درباره افزایش یارانه‌های نقدی نیز اعلام کرد سال گذشته به دلیل تحمیل هزینه‌های اضافه در بخش‌هایی از جمله ترمیم حقوق و افزایش یارانه‌ها نتوانستیم آن‌طور که باید و شاید در بخش‌هایی مانند اشتغال هزینه کنیم، چراکه در زمینه یارانه ۱۴۰ همت بیشتر از بودجه عملکرد داشتیم. البته به گفته معاون رئیس‌جمهور، با این وجود کسری در بودجه اتفاق نیفتاد یا استقراضی انجام نشد. دولت توانست با افزایش درآمدهای خود از جمله درآمدهای مالیاتی و صرفه‌جویی و پرهیز از ریخت و پاش کاری کند که استقراضی انجام نشود. البته افزایش درآمدهای مالیاتی به معنای این نبود که مالیات‌ها را بیشتر کردیم، بلکه حتی در بخش تولید مالیات کاهش پیدا کرد اما با توجه به ابزارهای فناوری که در اختیار داشتیم شناسایی مودیان افزایش یافت.