مسؤولان تونسی تمام دفاتر جنبش النهضه تونس در این کشور را بستند. پیش‌تر نیز جنبش النهضه تونس از بازداشت رهبر خود توسط نیروهای امنیتی این کشور خبر داده بود. جنبش النهضه تونس در بیانیه‌ای اعلام کرد یک تیم امنیتی شامگاه دوشنبه به خانه راشد الغنوشی، رهبر این جنبش یورش برد و وی را بازداشت کرد.

گروه بین‌الملل: فیصل بن‌فرحان، وزیر خارجه عربستان سعودی بعد از 12 سال که از آغاز جنگ سوریه می‌گذرد به دمشق سفر و با بشار اسد، رئیس‌جمهور سوریه دیدار و گفت‌وگو کرد. این دیدار نخستین سفر رسمی یکی از مقامات رسمی عربستان سعودی به سوریه بعد از جنگ داخلی این کشور است. عربستان سعودی از سال 2011 تلاش‌های زیادی برای ساقط کردن دولت بشار اسد کرد. ریاض یکی از مهم‌ترین متحدان گروه‌های تکفیری مانند داعش و گروه موسوم به جبهه اسلامی سوریه بود. تعلیق سوریه از اتحادیه عرب هم یکی دیگر از کارهای عربستان سعودی در چند سال اخیر بود. این سفر چند روز پس از آن انجام می‌شود که بن فرحان از فیصل المقداد، وزیر خارجه سوریه دعوت کرد به ریاض سفر کند، بر این اساس المقداد برای نخستین بار پس از بیش از 12 سال در 12 آوریل وارد عربستان سعودی شد. در این دیدار درباره تلاش‌های انجام‌شده برای دستیابی به راه‌حل سیاسی برای بحران سوریه، تسهیل بازگشت آوارگان سوری به سرزمین‌شان و تامین امنیت ورود کمک‌های بشردوستانه به مناطق آسیب‌دیده در سوریه گفت‌وگو شد. ماه‌ها پیش، بن فرحان از تلاش اعراب برای تنظیم و ایجاد رابطه با دمشق صحبت کرد. بشار اسد هم ماه گذشته میلادی سفری به عمان و امارات داشت. در چند ماه گذشته سفرای برخی کشورهای عربی مانند امارات، بحرین، تونس و عراق دوباره به سوریه بازگشتند و فعالیت سفارتخانه‌های آنها هم دوباره از سر گرفته شد.  قابل ذکر است روابط سوریه و عربستان پس از زلزله‌ای که اوایل فوریه شمال سوریه را لرزاند بهبود یافت، زیرا عربستان سعودی از طریق فرودگاه‌های خود کمک‌های بشردوستانه، مواد غذایی و تجهیزات پزشکی را برای آسیب‌دیدگان سوریه ارسال کرد.

آخرین سفر وزیر خارجه عربستان به دمشق سال 2009 انجام شده بود. سعودالفیصل وزیر اسبق خارجه عربستان آن سال به سوریه سفر کرد و با بشار اسد، رئیس‌جمهور این کشور دیدار و گفت‌وگو داشت. در چند ماه گذشته فرودگاه دمشق شاهد ترافیک شدید دیپلماتیک بوده است. وزیر خارجه امارات در ماه‌های گذشته به سوریه سفر کرده بود و با رئیس‌جمهور و برخی مقامات ارشد این کشور دیدار و گفت‌وگو داشت. البته به نظر می‌رسد سفر فیصل بن فرحان به سوریه مقدمه سفر پرتعداد باقی وزرا و مقامات سیاسی کشورهای عربی باشد که از سال 2011 روابط خود با سوریه را به بهانه جنگ داخلی قطع کردند. یک منبع دولتی کویتی، روز سه‌شنبه به روزنامه «القبس» خبر داد «سالم العبدالله» وزیر خارجه این کشور روز پنجشنبه به دمشق سفر خواهد کرد. القبس نوشت که این سفر در سایه استقبال کشورهای عربی از بازگشت روابط با سوریه و حاکم شدن فضای آشتی در منطقه  صورت خواهد گرفت. این رسانه‌ همچنین اشاره کرد که وزیر خارجه کویت پس از نشست اخیر کشورهای عربی در جده تاکید کرده موضع کویت همواره در قبال سوریه ثابت بوده و این کشور خواهان حفظ تمامیت ارضی سوریه و حاکمیت این کشور بوده است. براساس این گزارش، العبدالله بعد از نشست کشورهای عربی گفته است سوریه یک رکن اساسی و مهم در جمع کشورهای عربی بوده و این کشور در طول تاریخ همواره اقداماتی برای غنی‌سازی تمدن انسانی انجام داده که نمی‌توان آن را نادیده گرفت. در ماه‌های گذشته هم محاصره سیاسی‌ای که برخی کشورهای عربی برای بشار اسد درست کرده بودند شکست. برای نخستین بار بعد از جنگ داخلی این کشور رئیس‌جمهور سوریه در اعلانی رسمی با هواپیمای شخصی خود به عمان سفر و با سلطان هیثم، پادشاه این کشور  دیدار و گفت‌وگو کرد. از سوی دیگر تکاپوی عربستان برای بازگشت هر چه سریع‌تر سوریه به اتحادیه عرب در جریان است. در همین زمینه نشست مشورتی کشورهای عربی برای بازگشت سوریه به اتحادیه عرب (جمعه چهاردهم آوریل) در جده با حضور نمایندگان و مقامات 9 کشور برگزار شد و با یک بیانیه پایانی نیز خاتمه یافت. بیانیه پایانی مشترک این نشست مشورتی شنبه پانزدهم آوریل تاکید کرد که کشورهای اردن، مصر و عراق به همراه اعضای شورای همکاری خلیج‌فارس خواهان وحدت سوریه و بازگشت آن به جمع کشورهای عربی هستند. پایگاه خبری «الخلیج آنلاین» درباره نشست جده برای سوریه نوشت: نشست مشورتی کشورهای عربی و اعضای شورای همکاری خلیج‌فارس با حضور 8 وزیر خارجه عرب و مشاور دیپلماتیک رئیس امارات با هدف تبادل‌نظر درباره وضعیت سوریه و بازگشت آن به اتحادیه عرب در جده برگزار شد. یک روز قبل از برگزاری این نشست (پنجشنبه سیزدهم آوریل) در جده، وزارت خارجه عربستان سعودی در بیانیه‌ای اعلام کرد بن فرحان، وزیر خارجه و «فیصل المقداد» همتای سوری او، درباره گام‌های لازم برای رسیدن به یک راه‌حل سیاسی جامع برای بحران سوریه که به همه پیامدهای آن پایان دهد، به آشتی ملی دست یابد و به بازگشت سوریه به جمع کشورهای عربی و از سرگیری نقش عادی آن در اتحادیه عرب کمک کند، گفت‌وگو و رایزنی کردند. خبرگزاری رسمی دولت عربستان «واس» هم روز شنبه پانزدهم آوریل بیانیه وزارت خارجه ریاض درباره این نشست را منتشر کرد که ریاض به همراه هشت کشور دیگر، بر اهمیت هماهنگی مواضع و یکپارچه‌سازی تلاش‌ها میان کشورهای شرکت‌کننده در نشست جده درباره موضوعات مورد اهتمام تاکید کردند. اعضای شرکت‌کننده همچنین درباره تلاش‌ها جهت دستیابی به راه‌حل سیاسی برای بحران سوریه که وحدت، امنیت و ثبات سوریه را حفظ کند و آن را به جمع عربی بازگرداند و به نفع مردم این کشور باشد، گفت‌وگو کردند. در بخش دیگری از این بیانیه بر اهمیت حل بحران انسانی در سوریه، فراهم کردن بستر مناسب برای رسیدن کمک‌ها به تمام مناطق این کشور و بازگشت آوارگان سوری به مناطق خود و پایان دادن به رنج آنها تاکید شده است. روزنامه آمریکایی «وال‌استریت ژورنال» هم هفته گذشته در میانه تلاش‌های سعودی برای بازگشت دمشق به جمع کشورهای عربی، در گزارشی مدعی شده بود سیاست ریاض برای بازگشت سوریه به اتحادیه عرب با مخالفت برخی هم‌پیمانانش همراه شده است. در ادامه این گزارش آمده است: کشورهای مذکور گفته‌اند «بشار اسد» رئیس‌جمهور سوریه در وهله اول باید تعامل با معارضان را آغاز کند تا همه سوری‌ها در آینده کشورشان سهم داشته باشند. در ادامه گزارش وال‌استریت ژورنال آمده بود: به گفته برخی مقامات عربی، حداقل 5 عضو اتحادیه عرب از جمله مغرب، کویت و قطر در حال حاضر پذیرش دوباره سوریه در این سازمان را نمی‌پذیرند. به ادعای این مقامات، حتی مصر که در ماه‌های اخیر روابط خود را با سوریه احیا کرده نیز مخالف بازگشت سوریه به اتحادیه عرب است. این گمانه‌زنی‌ها درباره وجود مشکلات جدی و چالش‌های بزرگ بر سر بازگشت دمشق به جمع کشورهای عربی با برگزاری نشست جده تا حدود زیادی کاهش یافت، بویژه آنکه وزارت خارجه کشورهایی همچون قطر، مصر و حتی عراق در ابتدا اعلام کرده بودند دعوت ریاض به این نشست را مورد بررسی قرار خواهند داد، اما وزرای خارجه 3 کشور شخصاً به جده آمدند. این مسائل در حالی مطرح می‌شود که عربستان بویژه عادل الجبیر، وزیر خارجه قبلی این کشور و وزیر فعلی مشاور در امور خارجه عربستان اعلام کرده بود بشار اسد در سیاست آینده سوریه هیچ جایی ندارد(!) غیر از کشورهای عربی کشورهایی مثل ترکیه هم بدنبال احیای روابط با سوریه هستند و بارها اردوغان خواستار دیدار با بشار اسد شده است، اما رئیس‌جمهور سوریه چند شرط از جمله خروج نیروهای نظامی ترکیه از سوریه و دیدار بعد از انتخابات ریاست جمهوری ترکیه را مطرح کرده است. همه این موارد نشان می‌دهد کشورهایی که روزی خودخواسته از سوریه رفتند دوباره به دمشق بازگشتند و سوریه هم که روزی از آغوش جهان عرب جدا شده بود دوباره به آن پیوسته است.

***

گروه بین‌الملل: فارن پالیسی در گزارشی نوشته است: «مردم ترکیه از اردوغان و حزب عدالت و توسعه خسته شده و قطعاً شکست اردوغان آنها را خوشحال خواهد کرد اما به هیچ وجه نباید انتظار داشت با روی کار آمدن قلیچ‌داراوغلو همای سعادت بر شانه مردم این کشور بنشیند». در حالی ‌که تنها یک ماه تا برگزاری انتخابات ترکیه باقی مانده، محبوبیت کمال قلیچ‌داراوغلو ۷ تا ۱۰ درصد افزایش یافته است اما با وجود پیشتازی قلیچ‌داراوغلو، تصور شکست رجب‌طیب‌اردوغان دشوار است. این احتمالاً تا حدی به قدرت تصور ضعیف ما بازمی‌گردد، چون اردوغان از سال ۲۰۰۳ تا امروز در قدرت است. او و حزب «عدالت و توسعه» ترکیه در این سال‌ها به هر دری زدند تا سلطه خود بر قدرت سیاسی این کشور را تثبیت کنند. اردوغان از قدرت‌ دولتی خود استفاده کرد تا مخالفانش را تضعیف کند و رسانه‌های ترکیه این روزها به بلندگوهای دولت تبدیل شده‌اند. نظام قضایی ترکیه هم به نهادی بدل شده که حافظ منافع حزب متبوع اردوغان است. او ارتش را هم دستخوش تغییر کرده است؛ ارتشی که زمانی تنها به «مصطفی کمال‌ آتاتورک» بنیانگذار ترکیه امروزی وفادار بود. دشوار می‌توان گفت قلیچ‌داراوغلو و شرکایش چه باورهایی داشته یا چطور حکومت‌داری خواهند کرد. «ائتلاف ملت» که با عنوان «میز شش نفره» هم شناخته می‌شود و قلیچ‌داراوغلو رهبری آن را بر عهده دارد، یک عامل اتحاد بزرگ دارد و آن هم چیزی نیست جز نفرت از اردوغان. علاوه بر حزب جمهوری‌خواه مردم قلیچ‌داراوغلو که بخش چپ میانه‌رو، سوسیال- دموکرات‌ها و ملی‌گراها را در بر می‌گیرد، این ائتلاف همچنین «حزب خوب» را در خود جای داده که از دل ملی‌گراهای راست افراطی ترکیه بیرون آمده است؛ 2 حزب راست میانه‌رو که رهبری‌شان را اعضای سابق حزب عدالت و توسعه یعنی «علی باباجان» و «احمد داووداوغلو» بر عهده دارند و یک حزب راست میانه‌رو دیگر به نام «حزب دموکرات». ششمین عضو این ائتلاف «حزب سعادت» است که یک حزب محافظه‌کار، ملی‌گرا و مذهبی است و همزمان با حزب عدالت و توسعه در سال ۲۰۰۱ تاسیس شده است. ائتلاف ملت یک تفاهمنامه بلندبالا درباره سیاست‌های مشترکش منتشر کرده که با توجه به ماهیت نامتجانس این ائتلاف، مجموعه شلوغی از طرح‌هاست که از ۹ بخش اصلی و چندین زیرمجموعه تشکیل شده و به مسائل مربوط به حوزه قضا، گردشگری، معدن و... می‌پردازد.

باید توجه داشت حزب عدالت و توسعه ۲۰ سال تمام فرصت داشته از نهادهای سیاسی این کشور به سود خود استفاده کند. حال که این حزب در سرتاسر ترکیه سایه گسترده، بعید است رهبران و دیگر اعضا و کنشگرانش در نظام قضایی و اداری به این سادگی‌ها کنار بکشند. این، دو راه پیش پای ائتلاف ملت قرار می‌دهد: پس گرفتن بخشی از وعده‌ها و پرداخت بهای سیاسی سنگین، یا پاکسازی دولت از کنشگران حزب عدالت و توسعه به منظور پیشبرد آسان‌تر وعده‌های داده شده. این پاکسازی‌های سیاسی دیگر به یکی از ویژگی‌های سیاست ترکیه تبدیل شده است. فوریه ۱۹۹۷ ارتش ترکیه «توصیه‌هایی» به دولت ارائه داد تا پیروان یکی از اسلاف حزب عدالت و توسعه را از مناصب دولتی اخراج کند. همچنین از سال ۲۰۱۴ که حزب عدالت و توسعه شروع به پاکسازی ادارات از پیروان فتح‌الله گولن کرد، نوعی از روند پاکسازی آغاز شده و هنوز هم ادامه دارد. به هر حال سیاستمداران به دنبال افزایش قدرت خود هستند و نه کاهش آن. افزون بر این، دولت جدید ترکیه با یک اپوزیسیون خشمگین مواجه خواهد بود که عزمش را جزم کرده تا دولت را به زیر بکشد. در این وضعیت، در این جدال نفر‌ به نفر میان دولت بعدی ترکیه با ائتلاف عدالت و توسعه و حزب جنبش ملی‌گرا، مقام ریاست جمهوری و اختیاراتش می‌تواند به دولت وقت کمک شایانی کند. فارغ از این، موضوع کردها مساله‌ای است که از ۱۰۰ سال قبل در زمان تاسیس جمهوری ترکیه تا امروز در فضای سیاسی این کشور پررنگ بوده است. قلیچ‌داراوغلو گفته حزبش با کردها همکاری خواهد داشت. با این حال ظاهراً راهکار سیاسی خلاقانه‌ای ندارد. پیشنهاد قلیچ‌داراوغلو برای تشکیل شورایی از خردمندان برای ارائه راهکار، چنگی به دل نزده و به نظر می‌رسد صرفاً راهی برای به تعویق انداختن مواجهه با مشکلات باشد.

آنها همچنین وعده داده‌اند سیاست داخلی را از سیاست خارجی جدا خواهند کرد و می‌گویند: «رویکردهای ایدئولوژیک و محاسبات سیاست داخلی دیگر از فاکتورهای سیاست خارجه نخواهند بود». معلوم نیست ائتلاف ملت می‌خواهد با این سخنان چه چیزی را ثابت کند اما اینها حرف‌های پوچی است که با برهم‌کنش سیاست داخلی و خارجی در تضاد است. قلیچ‌داراوغلو همچنین وعده داده روابط ترکیه با بشار اسد، رئیس‌جمهوری سوریه را عادی کند. اردوغان هم در این مسیر گام برداشته اما تنها به دلیل فشارهای اپوزیسیون. عجیب نیست اگر فردای پیروزی در انتخابات، قلیچ‌داراوغلو دمشق را به عنوان مقصد نخستین سفرش انتخاب کند. نکته تعجب برانگیز این است که ائتلاف ملت در توضیح اهداف خود هیچ اشاره‌ای به آمریکا نکرده است. این احتمالاً به این دلیل است که ترک‌ها از دیرباز نسبت به سیاست خارجه ایالات متحده بدبین بوده‌اند. این مساله‌ای است که سیاستمداران ترکیه از جمله قلیچ‌داراوغلو هم به آن پرداخته و دامن زده‌اند، زیرا برای‌شان منافع سیاسی دارد. آنها ممکن است در پشت پرده با نمایندگان آمریکا برخورد خوبی داشته باشند اما ترجیح می‌دهند در انظار عمومی از واشنگتن بد بگویند. شایان ذکر است شخص قلیچ‌داراوغلو در ۱۰ سال گذشته 2 بار به آمریکا سفر کرده و هر بار سعی داشته سفرش را از چشمان رسانه‌ها و مخالفانش مخفی نگاه دارد. این دیدارهای پنهان نشان‌دهنده روش احتمالی قلیچ‌داراوغلو برای مدیریت مهم‌ترین رابطه خارجی آنکاراست. از این رو به نظر می‌رسد در دولت احتمالی او روابط دوجانبه خوبی میان آنکارا و واشنگتن برقرار نباشد. مردم ترکیه از اردوغان و حزب عدالت و توسعه که فاسد، ضد دموکراتیک و سلطه‌جو هستند، خسته شده‌اند و قطعاً شکست اردوغان آنها را خوشحال خواهد کرد اما به هیچ وجه نباید انتظار داشت با روی کار آمدن قلیچ‌داراوغلو همای سعادت بر شانه مردم این کشور بنشیند.

تیراندازی به کاروان دیپلماتیک آمریکا در سودان

در ادامه ناآرامی‌ها در سودان، منابع رسانه‌ای روز سه‌شنبه از حمله به کاروان هیات دیپلماتیک آمریکا در سودان خبر دادند. به نوشته وبگاه پولیتیکو، «آنتونی بلینکن» وزیر خارجه آمریکا روز سه‌شنبه گفت کاروان دیپلماتیک ایالات متحده در سودان هدف حمله قرار گرفت. بلینکن البته در ادامه به خبرنگاران گفت هیچ‌یک از آمریکایی‌ها آسیب ندیده است. به گفته وی این  کاروان با وجود داشتن پلاک دیپلماتیک و پرچم آمریکا مورد حمله قرار گرفت. ارتش سودان اعلام کرده این حمله در «دارفور» رخ داده است. در روزهای گذشته نیز یک دیپلمات ایرلندی هدف حمله مردان مسلح قرار گرفت. بلینکن گفت با آمریکایی‌های حاضر در سودان در تماس است و ایالات‌متحده هر اقدام مسؤولانه‌ای را برای اطمینان از امنیت شهروندان خود انجام می‌دهد.

***

مکزیک: جاسوسی واشنگتن از نهادهای امنیتی را تحمل نمی‌کنیم

افشای اسناد محرمانه پنتاگون و آشکار شدن جاسوسی ایالات متحده از رقبا و متحدانش، واکنش‌های زیادی را به همراه داشته است تا جایی که رئیس‌جمهور مکزیک روز دوشنبه تأکید کرد کشورش به هیچ‌ عنوان جاسوسی واشنگتن از نهادهای امنیتی خود را تاب نمی‌آورد.«آندرس مانوئل لوپز اوبرادور» در کنفراس خبری روزانه خود تصریح کرد: «از اقدامات جاسوسی نمی‌توان برای یافتن آنچه نهادهای امنیتی ما انجام می‌دهند، استفاده کرد». واکنش مکزیک در حالی است که اخیراً روزنامه آمریکایی واشنگتن‌پست بر اساس اسناد فاش شده پنتاگون گزارش کرد پتانسیل تشدید تنش بین شاخه‌های نیروهای مسلح مکزیک وجود دارد. طبق ارزیابی محرمانه ارتش آمریکا، نیروی دریایی مکزیک از احتمال اینکه لوپز اوبرادور مسؤولیت بیشتری از جمله کنترل تمام حریم هوایی ملی مکزیک را به ارتش بدهد، ناامید و دلزده شده‌ است.

***

نامه شی به کیم برای ارتباط راهبردی بین کره‌شمالی و چین

رسانه دولتی پیونگ‌یانگ دیروز گزارش داد رئیس‌جمهور چین با ارسال نامه‌ای به رهبر کره‌شمالی، تمایل خود را برای تقویت ارتباطات راهبردی با این کشور اعلام کرده است. به گزارش ایسنا به نقل از خبرگزاری مرکزی کره‌شمالی (KCNA)، شی‌چین‌پنگ در پاسخی به پیام کیم‌جونگ‌اون مبنی بر تبریک انتخابش به ‌عنوان رئیس‌جمهور چین برای سومین دوره ریاست‌جمهوری، از رهبر کره‌شمالی تشکر کرد. شی گفت چین و کره‌شمالی روابط دوستانه سنتی خود را حفظ کرده و توسعه داده‌اند، حتی اگر اوضاع امنیتی بین‌المللی و منطقه‌ای «به ‌طور جدی و پیچیده» در حال تغییر باشد. خبرگزاری کره‌شمالی اعلام کرد رهبر چین تمایل خود را برای ارتقای روابط دوجانبه از طریق «تقویت ارتباطات راهبردی و هدایت مشترک» توسعه روابط پکن-پیونگ‌یانگ با رهبر کره‌شمالی ابراز کرد.

***

فقر بیشتر از قتل در آمریکا کشته داده است

مقاله‌ای از دانشگاه کالیفرنیا، ریورساید (UCR) که دوشنبه 17 آوریل در مجله انجمن پزشکی آمریکا منتشر شد، مساله فقر را با حدود 183000 مرگ در ایالات متحده در سال 2019 در میان افراد 15 سال و بالاتر مرتبط دانست. این تجزیه و تحلیل نشان می‌دهد تنها بیماری‌های قلبی، سرطان و مصرف دخانیات بیشتر از فقر باعث مرگ‌ومیر در این کشور می‌شود. چاقی، دیابت، مصرف بیش از حد مواد مخدر، خودکشی، اسلحه گرم و قتل از جمله دیگر علل شایع مرگ است که کمتر از فقر کشنده بوده است. دیوید بردی، نویسنده ارشد این مطالعه و استاد سیاست عمومی UCR در این باره می‌گوید: «فقر به اندازه زوال عقل، تصادفات، سکته مغزی، آلزایمر و دیابت می‌کشد. فقر سال 2019 حدود 10 برابر بیشتر از همه قتل‌ها کشته داده است». یافته دیگر این است افرادی که با فقر زندگی می‌کنند -کسانی که درآمد کمتر از 50 درصد متوسط درآمد ایالات متحده دارند - پس از ورود به 40 سالگی خود بسیار بیشتر از کسانی که درآمد کافی و مناسب‌تری دارند می‌میرند.

***

تیراندازی در قدس اشغالی و زخمی شدن ۲ صهیونیست

رسانه‌های فلسطین روز سه‌شنبه از وقوع تیراندازی در محله الشیخ جراح قدس اشغالی خبر دادند. ارتش رژیم اسرائیل این خبر را تأیید کرده و نیروهای خود را به محل حادثه گسیل داشته است. گفته می‌شود عامل تیراندازی بعد از عملیات از محل حادثه گریخته است. بر اثر این تیراندازی 2 صهیونیست زخمی شدند. رسانه‌های صهیونیستی گزارش دادند افراد زخمی، 2 صهیونیست 50 و 48 ساله از حریدی‌ها (یهودی‌‌های افراطی شاخه ارتدوکس) هستند.