گروه سیاسی: به فاصله کمتر از 10 ماه، حرم مطهر شاهچراغ(ع) در شیراز، ۲ بار هدف حمله تکفیری - تروریستی داعش قرار گرفت. آبان سال 1401 در بحبوحه اغتشاشات زن، زندگی، آزادی بود که یکی از اعضای داعش با پشتیبانی چند نفر دیگر با ورود به حرم مطهر شاهچراغ، خادمان و زائران را به رگبار گلوله بست. در این حمله تروریستی 13 نفر از مردم بی‌گناه ایران به شهادت رسیدند. اگرچه عامل اصلی حمله را نیروهای انتظامی بازداشت کردند اما جراحات وارده، باعث هلاکت او در بیمارستان شد. با این حال دستگاه‌های امنیتی کشورمان توانستند دیگر اعضای این تیم تروریستی را شناسایی و بازداشت کنند که ۲ نفر از عوامل اصلی تیم پس از طی فرآیند محاکمه، تیرماه امسال به دار مجازات آویخته شدند. همان‌طور که گفته شد، حمله سال گذشته داعش در بحبوحه اغتشاشات و در راستای ایجاد ناامنی در کشور انجام شد تا جریان ترور و آشوب را در اهداف ضدایرانی خود یاری کند. یکی از مولفه‌های موفقیت داعش در انجام آن عملیات تروریستی، مشغول بودن نهادهای اطلاعاتی و امنیتی به اغتشاشاتی بود که بر اساس یک دروغ شکل گرفت و پروژه براندازی جمهوری اسلامی را دنبال می‌کرد اما در حمله روز یکشنبه داعش به حرم مطهر شاهچراغ(ع)، شاهد آن بودیم که بر خلاف حمله سال گذشته، تروریست داعشی نتوانست از سد نیروهای تامین امنیت حرم عبور کند و در همان دقایق ابتدایی زنده دستگیر شد. با توجه به تصاویر منتشر شده، یکی از افراد حاضر در حرم که گفته می‌شود از نیروهای خدماتی بوده، با اقدام بموقع و واکنش تحسین‌برانگیز که نشان از نبوغ وی دارد، تروریست داعشی را زمینگیر می‌کند. انتشار این تصاویر، واکنش گسترده کاربران شبکه‌های اجتماعی را در پی داشت و مورد تمجید مردم قرار گرفت؛ تمجیدی که نشان از حس غرور داشت.

جالب آنکه بنا به اظهارات سردار یدالله بوعلی، فرمانده سپاه فجر استان فارس، تروریست مسلح 240 تیر جنگی به همراه داشت که تنها توانست 11 تیر شلیک کند.

 در کنار تصاویر خلع سلاح تروریست داعشی، تصاویری هم از شجاعت پسربچه‌ای منتشر شد؛ پسربچه‌ای که قرار را بر فرار از گلوله‌های فرد داعشی ترجیح داد و به کمک پدرش شتافت و خوشبختانه هر دو سالم ماندند. بدون اغراق باید گفت که این ۲ مورد سراسر شجاعت، تراژدی حمله به حرم شاهچراغ(ع) را به صحنه قهرمانی‌های مردم تبدیل کرد.

* تطهیر تروریست‌ها توسط رسانه‌های ضدایرانی

با اعلام خبر حمله تروریستی به حرم مطهر شاهچراغ(ع)، رسانه‌ها و گروه‌های ضدایرانی بنا به وظیفه ذاتی‌ خود، با ادعای اینکه این حمله سناریوی جمهوری اسلامی بوده، به تطهیر چهره تروریست داعشی پرداختند. البته چنین واکنش رذیلانه‌ای از سوی اپوزیسیون، دور از انتظار نبود، چرا که در موارد گذشته نیز شاهد تطهیر تروریست‌ها و جنایتکاران و البته قهرمان‌سازی آنها از سوی گروه‌ها و رسانه‌های ضدایرانی بوده‌ایم.

* بازی تکراری اصلاح‌طلبان

همزمان با جریان ضدایرانی که سعی در تطهیر تروریست تکفیری داشتند، برخی چهره‌های اصلاح‌طلب نیز در فضای مجازی، به جای محکومیت حمله تروریستی، پیکان حملات و هجمه‌های خود را به سوی نیروهای امنیتی گرفتند. در ارتباط با این موضوع هم باید گفت اصلاح‌طلبان همواره در بزنگاه‌هایی که نیاز به وحدت و همدلی ملی است، با حاشیه‌سازی‌های خود، به تضعیف همبستگی می‌پردازند.  

* لزوم قدردانی از نهادهای امنیتی

مقابله هر روزه با گروهک‌ها، سازمان‌ها، تروریست‌ها و پیاده‌نظام‌هایی که از سوی کشورهای متخاصم علیه ایران بسیج می‌شوند، آن هم در منطقه پرحادثه غرب آسیا، مجاهدت‌های خاموشی است که سربازان گمنام امام زمان(عج) در راستای تامین امنیت کشورمان انجام می‌دهند. شناسایی و انهدام بزرگ‌ترین تشکیلات تروریستی 20 سال گذشته در داخل ایران که خبرش در روزهای ابتدایی ماه جاری منتشر شد، تنها یکی از این مجاهدت‌ها بود. دوم مردادماه وزارت اطلاعات جمهوری اسلامی ایران با صدور اطلاعیه‌ای از خنثی‌سازی پروژه خرابکاری تیم‌های تروریستی وابسته به رژیم صهیونیستی خبر داد. در بخشی از این اطلاعیه آمده بود: اعضای شبکه‌ گسترده‌ تروریستی که قصد انجام اقدامات متعدد خرابکارانه در استان‌های تهران، کرمان، اصفهان، کهگیلویه‌وبویراحمد، کردستان و مازندران را داشتند، توسط سربازان گمنام امام زمان‌(عج) در استان‌های مذکور شناسایی و بازداشت شدند. وزارت اطلاعات در اطلاعیه خود تصریح کرده بود که از این هسته‌ها 43 بمب با قدرت تخریب بالا و قابلیت کنترل از راه دور، کشف و خنثی شد. از بمب‌های پیش‌گفته 20 بمب ویژگی پرتابی داشتند که به قصد استفاده از آنها علیه هیئات و تکایا آماده شده بودند. در روزهای اخیر نیز وزارت اطلاعات با صدور اطلاعیه‌ای از کشف و بازداشت شبکه گسترده بهایی اخلالگر در حوزه دارو خبر داد و اعلام کرد: 9 نفر از عوامل اصلی این شبکه با حکم مرجع قضایی بازداشت و 40 داروخانه و انبار توقیف شد. در جریان اغتشاشات سال قبل نیز نهادهای اطلاعاتی - امنیتی کشورمان با تلاش‌های شبانه روزی خود توانستند تیم‌های متعدد آشوب و ترور را که از طرف حامیان آشوب مامور ایجاد ناامنی در داخل کشور بودند شناسایی کنند و زیر ضربه ببرند؛ تیم‌هایی که اغلب وابسته به گروهک تروریست منافقین بودند و هدفی جز کشتار مردم ایران و انجام خرابکاری در سطح کشور نداشتند اما پاسداری سربازان گمنام امام زمان(عج) از امنیت ایران منحصر به ایام آشوب و اغتشاشات نیست. نهادهای اطلاعاتی و امنیتی کشورمان در طول سال ده‌ها مورد از پروژه‌های ضدامنیت ملی ایران را شناسایی و خنثی می‌کنند. با این حال در برخی موارد معدود مثل اتفاقی که روز یکشنبه در حرم مطهر شاهچراغ(ع) افتاد، ممکن است یک اقدام ضدامنیت ملی رخ دهد که آن هم در همان دقایق اولیه و پیش از آنکه فاجعه عظیمی رقم بزند، خنثی می‌شود. با توجه به همه اینها، نکته‌ای که باید مورد توجه قرار گیرد، این است که سرویس‌های اطلاعاتی و جاسوسی بسیاری از کشورهای متخاصم، ایران را ناامن می‌خواهند و به دنبال ایجاد بحران‌های امنیتی و اجتماعی در داخل مرزهای کشورمان هستند که با مجاهدت‌های نهادهای اطلاعاتی و امنیتی کشور در اغلب پروژه‌های خرابکاری خود ناکام می‌مانند.

***

ایران من به شانه‌های استوار کاکوهایی تکیه داده که بعید است هیچ‌وقت بشناسم‌شان!

مهدی بختیاری: جمهوری اسلامی ایران با دستیابی به فناوری ساخت موشک‌های کروز سوپرسونیک، وارد باشگاه محدود کشورهای دارنده این فناوری شد که تعداد همه اعضای آن به 10 کشور نمی‌رسد.

موشک‌های کروز یکی از مهم‌ترین انواع موشک‌ها هستند که به دلیل شکل حرکتی‌شان به این عنوان نامیده می‌شوند و عموما سرعتی زیر سرعت صوت (ساب سونیک) دارند.

این موشک‌ها می‌توانند از زمین، کشتی و هواگرد به سمت هدف شلیک شوند و یکی از مهم‌ترین تسلیحات در نبردهای مختلف بویژه در دریا محسوب می‌شوند.

1- جمهوری اسلامی ایران از چند دهه قبل کار روی این موشک‌ها را با مهندسی معکوس برخی موشک‌های دریایی چینی آغاز کرد که به ساخت انواع مختلف نظیر ظفر، نصر، کوثر، نور، قادر و قدیر انجامید که بردی از 30 تا 400 کیلومتر دارند.

عمده موشک‌های ساخته‌شده در کشورمان ماموریت دریایی دارند که می‌توانند از ساحل یا از روی شناورهای مختلف به سمت اهداف دریایی شلیک شوند و برخی از آنها نیز روی هواگردهایی نظیر جنگنده‌های فانتوم یا برخی بالگردهای رزمی ارتش و سپاه نصب شده‌اند.

در کروزهای دریایی، حسگر ارتفاع‌یاب برای تنظیم دقیق ارتفاع از سطح آب در بخشی از بدنه و رادار فعال یا حسگر تصویری برای شناسایی و قفل روی هدف شناور در دماغه آنها به‌کار گرفته می‌شود و موشک به دلیل قابلیت پرواز در ارتفاع چندمتری از سطح زمین با دریا، تا حد زیادی می‌تواند خود را از دید رادارها و حسگرهای طرف مقابل پنهان کند.

این موضوع البته برای نمونه‌های زمینی که نیاز به شناسایی عوارض زمین، تعیین ارتفاع و مسیریابی یا همان ناوبری دارند از طریق سامانه‌های خاص دیگری صورت می‌گیرد که نمونه‌هایی مثل موشک کروز هویزه و سومار از این نوع هستند.

2- صنعت دفاعی کشورمان در طول چند دهه اخیر اقدام به طراحی و ساخت انواع موشک‌های کروز دریایی برای تجهیز شناورهای دریایی سپاه و ارتش و تقویت یگان دریایی این ۲ نیرو در ساحل کرده است که آخرین مورد آن تحویل انبوهی از موشک‌های کروز «ابومهدی» به نیروهایی دریایی ارتش و سپاه بود که برد عملیاتی و شعاع رزم شناورهای آنها را به یکباره به 3 برابر افزایش داد.

موشک ابومهدی بردی حدود 100 کیلومتر دارد اما سرعت این موشک نیز زیر صوت است. سرعت تا زیر یک ماخ فروصوت (ساب‌سونیک)، از ماخ یک تا ۵ فراصوت (سوپرسونیک) و از ماخ ۵ به بالا ابرصوت یا هایپرسونیک نامیده می‌شود.

اگر مولفه‌های اصلی موشک برای عملکرد بهتر را برد، قدرت و دقت بدانیم، مولفه سرعت نیز در عملکرد آن بویژه در مقابله با سامانه‌های پدافندی می‌تواند بعد چهارم باشد.

فرض کنید یک موشک کروز با سرعت زیر صوت (حدود 0.6 تا 0.9 ماخ معادل 208 تا 311 متر بر ثانیه) برای رسیدن به هدفی در فاصله 30 کیلومتری، زمانی برابر با 96 تا 144 ثانیه نیاز دارد اما موشکی با سرعت فراصوت (بر فرض 2 ماخ) این زمان را به 43 ثانیه کاهش می‌دهد و این مساله در میدان نبرد که لازم است قدرت واکنش از طرف مقابل گرفته شده و از این طرف، واکنش سریع داشته باشیم بسیار حیاتی و تعیین‌کننده است.

3- از موشک جدید ایران با قابلیت سوپرسونیک تاکنون هیچ مشخصات بیشتری اعلام نشده است اما بومی‌سازی، این فناوری صنعت دفاعی کشورمان را چند گام به جلو می‌برد.

هم نیروی دریایی ارتش و هم نیروی دریایی سپاه، طبق دکترین‌های جدید عملیاتی خود، در حال تجهیز به شناورهای جدید با قابلیت‌های مدرن هستند و شناورهای قبلی نیز قرار است در یک بازه زمانی مشخص در زمینه تسلیحات به‌روزرسانی شوند که افزایش تعداد موشک‌ها و تعویض نمونه‌های قدیمی با جدید (مانند موشک ابومهدی) از جمله آنهاست.

سپاه برای انجام ماموریت اصلی خود یعنی حراست از تنگه هرمز و خلیج‌فارس و ارتش برای انجام بهتر ماموریت‌هایش در آب‌های آزاد و بین‌المللی، دست خود را با تجهیز به موشک‌های دوربردتر، بلندتر کرده‌اند و در آینده با به‌کارگیری موشک‌های سوپرسونیک، سرعت عمل آنها نیز چند برابر خواهد شد و به موازات این ارتقا، توان دشمن برای مقابله با موشک‌های کروز ایرانی کاهش می‌یابد.

دستیابی به فناوری موشک‌های کروز سوپرسونیک در کنار ساخت نخستین موشک بالستیک ایران با قابلیت هایپرسونیک (فتاح) نشان‌دهنده این است که ایران نه تنها حاضر به مذاکره بر سر توان موشکی نیست، بلکه حتی روند مدرن‌سازی تجهیزات موشکی خود را نیز کند نکرده است.

مرتضی تقوی: یکی از ویژگی‌ها و اصول اسلام ناب محمدی عنایت ویژه به افکار عمومی و قضاوت‌های مردم درباره حاکمان است. برای مثال حضرت امام خمینی رهبر کبیر انقلاب اسلامی در پاسخ به یکی از سوالات خبرنگار فرانسوی فرمودند: «فشار افکار عمومی به معنی قانون است. ما به استناد همین قانون، قدرت را به دست می‌گیریم و حکومت را مستقر می‌کنیم». حضرت آیت‌الله العظمی خامنه‌ای رهبر حکیم انقلاب اسلامی نیز به عنوان شاگرد رشید این مکتب و یکی از تئوریسین‌های انقلاب اسلامی در پاسخ یک دانشجو، حتی عواطف مردم را بسیار پراهمیت و پایه مشروعیت حکومت می‌دانند و می‌فرمایند: «خواست و اراده و ایمان مردم، حتی بالاتر از این، عواطف آنها، پایه‌ اصلی حکومت است. این نظر اسلام است و ما هم به همین معتقدیم».

این نظرات مترقی و کمتر شنیده شده «امامین انقلاب» ریشه در تفکر قرآنی و روایی دارد. برای مثال امیر مومنان حضرت علی‌بن ابیطالب علیه‌السلام در کتاب شریف نهج‌البلاغه که به واقع پس از قرآن مجید اصلی‌ترین کتاب در انقلاب اسلامی مردم ایران بود، در نامه 53 نهج‌البلاغه می‌فرمایند: « وَإِنَّمَا یُسْتَدَلُّ عَلَى الصَّالِحِینَ بِمَا یُجْرِی‌الله لَهُمْ عَلَى أَلْسُنِ عِبَادِهِ؛ بدان افراد شایسته را با آنچه خداوند بر زبان بندگانش جارى مى‌سازد مى‌توان شناخت».

از منظر سرور عدل‌پیشگان تاریخ، معیار سنجش حکومت‌ها از نظر عدل و جور، افکار عمومى توده مردم است، همان چیزى که امروز در تمام دنیا از آن سخن گفته مى‌شود، هر چند متاسفانه در عمل غالبا به فراموشى سپرده می‌شود ولى در آن روز که امام علیه‌السلام این سخن را بیان فرمودند، کمتر کسى اعتقاد به چنین سخنى داشت و تصور مردم این بود که حکومت بدون استبداد امکانپذیر نیست و استبداد همواره آمیخته با ظلم و ستم است.

براستی قضاوت عمومى و هوش جمعى معیار بسیار خوبى براى سنجش ارزش حکومت‌هاست. البته گاه مى‌شود حکومت‌ها از طریق تبلیغات دروغین و ریاکارى، افکار مردم را مى‌دزدند یا آنها را شست‌وشوى مغزى مى‌دهند. در این گونه موارد قضاوت عمومى بیمار مى‌شود و اثر مطلوب خود را از دست مى‌دهد. به هر حال شایسته است زمامداران کنونى مسلمانان جمله «إنَّما یُسْتَدلُ عَلَى الصّالِحینَ بِما یُجْرِى‌الله لَهُمْ عَلى ألْسُنِ عِبادِهِ» را با آب زر بنویسند و در برابر دیدگان خود نصب کنند و همه روزه آن را بخوانند و به دل بسپارند و براى رسیدن به این مطلب باید متملقان را از اطراف خود دور سازند و تنها به گواهى اطرافیان قناعت نکنند، بلکه از طریق تماس مستقیم با مردم قضاوت افکار عمومى را دریابند.

پانزدهمین پاسداشت ادبیات جهاد و مقاومت همراه با انتشار تقریظ‌‌‌های حضرت آیت‌الله‌العظمی خامنه‌ای بر کتاب‌های «اسم تو مصطفاست» و «سرباز روز نهم» در نخستین رویداد ملی تکریم فعالان مساجد سراسر کشور با عنوان «مثل مصطفی» توسط موسسه‌ پژوهشی -  فرهنگی انقلاب اسلامی و سازمان بسیج مستضعفان دوشنبه 30 مرداد برگزار خواهد شد.

به گزارش دفتر حفظ و نشر آثار رهبر معظم انقلاب اسلامی، کتاب «سرباز روز نهم» روایتی از زندگی و زمانه شهید مصطفی صدرزاده در ۶۳۲ صفحه است که توسط انتشارات راه‌یار منتشر شده و «اسم تو مصطفاست» زندگینامه داستانی این شهید مدافع حرم به روایت همسر شهید است که به قلم خانم راضیه تجار نوشته و توسط انتشارات روایت فتح در ۲۷۲ صفحه منتشر شده است.

مراسم انتشار تقریظ رهبر حکیم انقلاب بر این ۲ کتاب‌ که ۳۰ مرداد همزمان با روز جهانی مسجد و نخستین رویداد تکریم فعالان مساجد سراسر کشور در مسجد مقدس جمکران برگزار می‌شود، به صورت زنده از رسانه  KHAMENEI.IR و شبکه‌های سیما پخش خواهد شد.

شایان ذکر است رهبر معظم انقلاب اسلامی در بیانات سی‌وچهارمین سالگرد ارتحال حضرت امام خمینی‌(ره)‌، مساجد و هیئات سراسر کشور را هزاران هسته مقاومت دانستند و برخاستن یک جوان نورانی و شخصیت منور مانند شهید صدرزاده از یک روستا در اطراف شهریار را امیدآفرین خواندند و فرمودند: «ما از این مصطفی‌های صدرزاده در سرتاسر کشور بسیار داریم، هزاران داریم؛ اینها همه امیدبخش است».

پیش از این دفتر حفظ و نشر آثار رهبر معظم انقلاب اسلامی در برنامه‌های جداگانه‌ای از نویسندگان و راویان کتاب‌های جهاد و شهادت از جمله «نورالدین پسر ایران»، «پایی که جا ماند»، «لشکر خوبان»، «من زنده‌ام»، «آن بیست‌و‌سه نفر»، «وقتی مهتاب گم شد»، «گلستان یازدهم»، «دختر شینا»،«آب هرگز نمی‌میرد»، «فرنگیس»، «در کمین گل سرخ»، «مربع‌های قرمز»، «عصرهای کریسکان»، «تنها گریه‌کن»، «حوض خون»، «مهاجر سرزمین آفتاب» و «خاتون و قوماندان» تقدیر کرده و یادداشت‌ها و تقریظ‌های رهبر انقلاب اسلامی بر این کتاب‌ها را منتشر کرده بود.

راضیه تجار، نویسنده «اسم تو مصطفاست» در گفت وگو با «وطن امروز» گفت: در آخرین فصل کتاب که نوشتم «اسم تو مصطفاست» به ذهنم رسید و بیشتر وجوه شخصیتی شهید صدرزاده را  نشان می‌دهد. به نظرم در پیشانی کتاب نیز خوش نشسته است؛ مصطفی به معنای برگزیده است و شهید صدرزاده نیز به نوعی برگزیده است. وی افزود: با ساخت فیلمی از این کتاب مخالف نیستم، بلکه معتقدم نویسنده حتما باید در ساخت فیلم سهیم و ناظر باشد تا خروجی خوب باشد. اقتباس در سینمای جهان، سالیان سال رایج بوده و در سینمای ایران نیز در حال انجام است؛ تجربه ثابت کرده کتاب‌ تاثیر بیشتری نسبت به اثر سینمایی در ذهن مخاطب دارد.

وی در پاسخ به این پرسش که اصولا این شخصیت چقدر جای پرداخت و قصه‌پردازی دارد، گفت: نیاز است ایشان بیشتر شناخته شود و انتشار 3-2 کتاب کافی نیست. باید این مدل سوژه‌ها حافظه‌ها را درگیر کند و بر ذهن و جان مخاطب خود بنشیند. وجوه گوناگون شخصیت شهید صدرزاده باید به همگان شناسانده شود و باید گفت هنوز تولید درباره زندگی شهدایی مثل مصطفی صدرزاده جای کار دارد و باید بدرستی شخصیت این عزیزان به نسل امروز معرفی شود. خانم تجار خاطرنشان کرد: این کتاب را از زاویه دید همسر شهید به رشته تحریر درآوردم. در این کتاب به شخصیت شهید صدرزاده پرداخته می‌شود؛ از سویی به جهت اینکه تصویر هم در آن استفاده شده،  به نوعی عملکرد این شهید بزرگوار هم به تصویر کشیده می‌شود. چنین این کتاب با وجود اینکه زندگینامه داستانی است و در بخشی از آن نیز از تخیل استفاده شده ولی این تخیل به تحریف نینجامیده است. 

گروه اقتصادی: بازار خودرو در ایران همواره یکی از بازارهای پرفراز و نشیب بوده  که متأثر از وقایع اقتصادی و حتی سیاسی دچار نوسان قیمت و رکود یا تورم می‌شود. در پایان سال 1401 کارشناسان معتقد بودند با برنامه وزارت صمت برای افزایش تولید خودرو و همچنین واردات خودرو، عرضه و تقاضا در بازار خودروی ایران به سمت تعادل می‌رود اما تأکید کارشناسان بر این بود که آنچه بیشترین تاثیر را بر قیمت خودرو (در بازار) خواهد داشت، انتظارات تورمی و همچنین قیمت ارز است. بنابراین پیش‌بینی شد اگر قرار بر رشد انتظارات تورمی و افزایش قیمت ارز در سال 1402 باشد، منحنی قیمت و بازار خودرو نیز روندی صعودی به خود خواهد گرفت اما اگر انتظارات تورمی فروکش کرده و قیمت ارز نیز نزولی شود یا حداقل شرایطی نسبتا پایدار را تجربه کند، می‌توان روزهای آرامی را برای بازار خودرو پیش‌بینی کرد. 

* فروردین؛ ماه توفانی خودرو

برخلاف سال‌های گذشته که بازار خودرو از نیمه‌های فروردین فعالیت خود را آغاز می‌کرد، امسال از ابتدای فروردین 1402 قیمت‌ها در بازار خودرو با نوساناتی همراه شد. بازار خودرو در نخستین فصل از سال ۱۴۰۲ با خبرهای ضد و نقیض و اظهارنظرهای متفاوتی از سمت نهادهای سیاست‌گذار روبه‌رو بود که در نهایت منجر به افزایش قیمت خودرو در بازار آزاد شد. کارشناسان این بازار معتقدند سیاست‌گذاران اقتصادی در کشور نتوانستند به هدف اصلی خود دست یابند و نتیجه عدم تحقق اهداف، منجر به افزایش قیمت‌ها در بازار آزاد شد. یکی از عوامل تاثیرگذار بر بازار خودرو قیمت ارز بود. به عبارت دیگر قیمت‌ها در نیمه نخست فروردین متاثر از نرخ ارز روند صعودی به خود گرفت. این در حالی بود که با افزایش قیمت خودرو در فروردین سال جاری، رضا فاطمی‌امین، وزیر وقت صمت اعلام کرد قیمت‌های بازار کاذب است و مردم باید در خرید خود دقت کنند. در این میان موضوع واردات خودروهای دست دوم به کشور، این نوید را می‌داد که با ورود این خودروها، عرضه در بازار افزایش یافته و در نتیجه قیمت خودرو کاهش پیدا کند.

سعید موتمنی، رئیس اتحادیه نمایشگاه‌داران و فروشندگان خودروی تهران نیز در اردیبهشت امسال با بیان اینکه بازار خودرو، فروردین‌ را توفانی آغاز کرد، گفته بود قیمت خودرو در نخستین ماه امسال نسبت‌ به سال گذشته رشد بیشتری داشته است و در نتیجه خرید و فروش نیز کمتر شده است. وی این افزایش قیمت را معلول چند عامل مهم دانسته و گفته بود: کسی که خودرویی از کارخانه تحویل گرفته، به دلیل اینکه می‌داند خودروی جدیدی فاکتور نمی‌شود، قیمت را برای فروش بالا می‌برد یا اصولا عجله‌ای برای فروش ندارد. از طرفی صعود نرخ ارز هم بر افزایش قیمت خودرو تاثیرگذار بوده. ضمن اینکه محدودیت عرضه همواره یکی از دلایل رشد قیمت خودرو در بازار بوده است، لذا برای اینکه التهابات بازار کاهش پیدا کند، دولت باید شرایط را برای واردات خودروهای کارکرده فراهم کند. در این صورت بازار راه خود را پیدا خواهد کرد و به این ترتیب حتی در صورتی که خودروساز همچنان محدودیت عرضه داشته باشد، با واردات خودروهای دست‌دوم، قیمت‌ در بازار مشخص می‌شود و التهابات در بازار فروکش‌ خواهد کرد. 

* قیمت خودرو در سراشیبی

اگر چه بازار خودرو از ابتدای سال 1402 با رشد قیمت‌ها، کار خود را آغاز کرد اما روند افزایش قیمت در این بازار چندان پایدار نبود، البته تا اواسط اردیبهشت‌ماه روند صعودی قیمت خودرو ادامه داشت و همین مساله سیاست‌گذار خودرویی را به ‌فکر انداخت تا با اجرای مرحله دوم فروش خودرو در سامانه یکپارچه و جلوگیری از درج قیمت در پلت‌فرم‌های انتشاردهنده آگهی، به‌نوعی مانع افزایش قیمت‌ها در بازار خودرو شود.

در نتیجه این اقدامات، قیمت انواع خودرو در بازار در سراشیبی قرار گرفت. کارشناسان معتقدند بلاتکلیفی قیمت محصولات مونتاژی، قوت گرفتن ورود خودروهای کارکرده ‌و همچنین دور دوم فروش خودرو در سامانه یکپارچه، از جمله دلایل افت قیمت همراه با رکود معاملات در بازار خودرو بود. اجرای مرحله دوم فروش یکپارچه خودرو نیز بر افت قیمت‌ها در بازار خودرو بی‌‌تأثیر نبود. در همین راستا خودروهای داخلی افت بهای تا ۱۱ میلیون ‌تومان و چینی‌ها ریزش بهایی تا ۳۰ میلیون ‌تومان را در بازار آزاد تجربه کردند. بررسی قیمت برخی مدل‌های خارجی در بازار خودرو طی فروردین و اردیبهشت سال جاری از افت بهای بین ۱۰۰ تا ۳۰۰ میلیون ‌تومانی آنها خبر می‌دهد.

طبق گفته کارشناسان بازار خودرو، افزایش تولید خودرو توسط 2 خودروساز بزرگ کشور بر کاهش نرخ خودرو در اردیبهشت امسال تاثیر بسیار زیادی داشته است. بر این اساس گروه خودروسازی سایپا در راستای افزایش تولید و کمک به تنظیم بازار خودرو، موفق شد از ابتدای سال جاری تا پایان اردیبهشت با رشد 50 درصدی، تعداد 50 هزار و 653 دستگاه خودرو تولید کند، این در حالی است که سال گذشته در بازه زمانی یادشده 33 هزار و ۶۰۷ دستگاه خودرو تولید شده بود.

میزان تولید شرکت ایران‌خودرو نیز طی 2 ماه نخست سال جاری با افزایش 46 درصدی نسبت به مدت مشابه سال گذشته همراه بوده است. این خودروساز فروردین و اردیبهشت سال جاری در مجموع 76 هزار و 159 دستگاه خودرو تولید کرده است که نسبت به بازه زمانی مشابه سال ۱۴۰۱ رشد ۴۶ درصدی داشته است. نکته قابل توجه درباره آمار تجمیعی تولید شرکت ایران‌خودرو در اردیبهشت‌، افزایش تولید به‌رغم توقف موقتی یا دائمی است که درباره خودروهای پژو۲۰۶، برخی مدل‌های پژو پارس، پژو۲۰۷ دنده‌ای پانوراما، سمند ال‌ایکس، دنا، رانا با گیربکس ۶دنده و پژو ۴۰۵ دوگانه‌سوز در کارخانه ایران‌خودروی مرکزی تهران رقم خورده است. 

علاوه بر این، فروردین‌ امسال، وزارت صمت در گزارش سالانه خود درباره صنعت خودرو، نام برخی خودروهای بومی جدید برای سال ۱۴۰۲ را اعلام کرد. این خودروها شامل محصولاتی هستند که نشان و نام ایرانی دارند و در کنار سایر محصولات مونتاژی جدید به بازار می‌آیند. در کنار نام این خودروها، برنامه و زمان عرضه آنها نیز از سوی این وزارتخانه اعلام شده است. 

* ادامه روند کاهش قیمت خودرو در خرداد

در خرداد نیز روند نزولی قیمت خودرو همچنان ادامه داشت. این کاهش قیمت به دلایل مختلفی از جمله کاهش نرخ قیمت دلار اتفاق افتاد. علاوه بر این فروش در سامانه یکپارچه تخصیص خودرو باعث شد بسیاری که به خودرو نیاز دارند، به این سامانه مراجعه کنند و امید داشته باشند خودروی مورد نیاز خود را در ماه‌های آینده به دست خواهند آورد، بنابراین با توجه به اینکه امید برای خرید خودرو از طریق این سامانه بالا رفت، ورود به بازار برای خرید خودروی کاهش پیدا کرد و فروشندگان خودروها حاضر شدند خودرو را با قیمت کمتری به مشتری عرضه کنند. بحث واردات خودروهای دست دوم نیز شوک قابل توجهی به بازار وارد کرد. این‌ عوامل دست به دست هم داد و سبب شد قیمت برخی خودروها تا 100میلیون تومان عقبگرد داشته باشد. اواسط خرداد کارشناسان صنعت خودرو پیش‌بینی کردند اگر مذاکرات برجام به نتیجه برسد، ریزش قیمت‌ها در بازارهای مختلف ادامه خواهد داشت و قیمت خودرو در بازار 20 درصد دیگر هم کاهش خواهد داشت اما اگر  واردات خودروهای دست‌دوم و سایر مولفه‌ها به نتیجه نرسد و از سوی دیگر خودروسازان نتوانند تیراژ را برای پاسخگویی به صدها هزار دستگاه خودروی پیش‌فروش‌شده افزایش دهند، شاهد جهش قیمت به روزهای نخست فروردین‌ و رشد بیش از 30 درصدی در ادامه مسیر خواهیم بود.

* تیر؛ ماه کاهش قیمت خودرو

رکود و ثبات قیمت را می‌توان از مهم‌ترین اتفاقات در بازار خودرو در تیر امسال دانست. با نگاهی به وضعیت بازار خودرو و قیمت محصولات داخلی می‌توان گفت رکود فصل نخست سال، در معاملات خودرویی همچنان ادامه داشته است. بر این اساس در تیر امسال قیمت اغلب خودروها به طور جزئی کاهش پیدا کرد، برخی گران‌تر شد و برخی دیگر ثابت باقی ماند. در هفته پایانی تیرماه تقریبا تمام خودروهای داخلی نسبت به هفته ماقبل آن افت قیمت را تجربه کردند. در بین محصولات ایران‌خودرو، خودروهایی مانند تارا، دنا پلاس ۶ دنده توربو، رانا، پژو پارس و پژو ۲۰۷ دنده‌ای کاهش قیمت داشتند اما مابقی محصولات بدون تغییر قیمت در بازار معامله شد. در هفته پایانی تیر‌ماه همچنین بیشتر محصولات سایپا بدون تغییر قیمت نسبت به هفته ماقبل آن در بازار معامله شد، البته برخی از آنها مانند تیباهاچ‌بک EX اندکی ارزان‌تر شد و برخی دیگر مثل تیبا صندوق‌دار SX به‌طور جزئی افزایش قیمت داشت.

در چنین وضعیتی کارشناسان و صاحب‌نظران بازار خودرو پیش‌بینی کردند جریان رکود و ثبات قیمت خودروها در مردادماه نیز ادامه پیدا می‌کند. نکته حائز اهمیت این است که بسیاری از مسؤولان صنعت خودروسازی مدعی شده‌اند قیمت خودروها تا پایان سال جاری بیش از این کاهش می‌یابد، چرا که با قانونی شدن واردات خودروهای کارکرده، بسیاری از خریداران منتظر عرضه خودروهای خارجی هستند و علاقه‌ای به خرید خودروهای تولید داخل ندارند، البته نداشتن رغبت به خرید تا حدی در رکود فعلی در معاملات نقش دارد. از نظر اکثر مردم، خودروهای داخلی حتی با قیمت‌های کنونی هم گران‌تر از حد معقول است.

* افت و خیز قیمت خودرو در مرداد

بازار خودروی کشور اما از اواخر تیرماه اندکی به تکاپو افتاد. به گفته کارشناسان، یکی از دلایل اصلی این اتفاق ورود دلار به کانال ۴۹ هزار تومان بود. این روند با آغاز مردادماه نیز ادامه یافت. بررسی وضعیت بازار خودرو تا نیمه مردادماه ۱۴۰۲ نشان می‌دهد تعدادی از خودروهای داخلی اندکی افزایش قیمت داشته‌اند و تنها برخی از آنها بدون تغییر قیمت باقی مانده‌اند. کارشناسان بر این باورند که حداقل تا پایان شهریور نباید منتظر کاهش قیمت‌ها بود، مگر اینکه برخلاف واردات خودروهای دست‌ اول، فرآیند واردات خودروهای کارکرده با سرعت بالایی پیش برود و وارد فاز عملیاتی شود. آنچه در حال حاضر از سوی کارشناسان مطرح می‌شود این است که بازار همچنان چشم‌انتظار خودروهای وارداتی است و از این رو خرید و فروش چندانی در این بازار رخ نمی‌دهد. 

در این شرایط 2 سناریو را می‌توان برای بازار خودرو در نظر گرفت؛ نخست آنکه دولت هرچه سریع‌تر وضعیت واردات خودرو را تعیین‌تکلیف کند. این در حالی است که اکنون 5 ماه از اجرای طرح فروش خودروهای وارداتی در سامانه یکپارچه گذشته اما هنوز خبری از تحویل خودرو به‌ متقاضیان نیست. 

امید قالیباف، سخنگوی وقت وزارت صمت  اسفندماه سال گذشته در یک نشست خبری از عرضه بیش از ۵۰۰ هزار دستگاه خودروی داخلی و چند صد هزار دستگاه خودروی وارداتی در سامانه یکپارچه عرضه خودرو و حذف قرعه‌کشی تا پایان سال ۱۴۰۱ خبر داده بود. در این راستا نیز طرح فروش خودروهای وارداتی در سامانه یکپارچه عرضه خودرو درحالی آغاز شد که طبق آمارهای اعلام‌شده از سوی مدیر سامانه یکپارچه عرضه خودرو، حدود ۳۳ هزار نفر متقاضی با وعده تحویل سه‌ماهه خودرو در این طرح مشارکت کرده و مبلغ ۵۰۰ میلیون‌تومان در حساب‌های وکالتی خود واریز کردند. از این تعداد، یک‌هزار و ۱۰۸ نفر متقاضی خرید چانگان بوده و واریزی خود را انجام داده‌اند اما هنوز خودروی خود را تحویل نگرفته‌اند و مابقی ۳۱ هزار و ۸۹۲ نفر نیز با وجود گذشت 5 ماه هنوز اطلاع ندارند چه ‌خودرویی ثبت‌نام کرده‌اند و تحویل خودرو آنها چه ‌زمانی خواهد بود. کارشناسان بازار معتقدند اگر بلاتکلیفی واردات خودرو همچنان ادامه داشته باشد، نمی‌توان به استمرار روند کاهش قیمت خودرو در بازار داخلی امیدوار بود.

اما سناریوی دوم درباره وضعیت بازار خودرو، با واردات خودروهای خارجی و دست دوم رقم می‌خورد. بدیهی است در صورت تحقق وعده دولت برای واردات خودرو و تحویل خودروها به خریداران، نظام عرضه و تقاضا در این بازار به کاهش قیمت  خودروها کمک می‌کند.

بازار خودرو در آخرین روزهای هفته گذشته نیز همانند هفته‌های قبل بدون مشتری ماند و می‌توان گفت در برخی روزهای هفته گذشته، خریدوفروش در این بازار نزدیک به‌ صفر بود.

جالب اینجاست که با وجود رکود بازار، در فضای مجازی قیمت‌های کاذبی برای انواع محصولات عنوان می‌شود اما وقتی مشتری پای معامله می‌رود، حرف آخر را قیمت‌های اصلی می‌زند و درنهایت با تخفیف‌های زیاد، خودرو معامله می‌شود.

این روزها کسی برای خرید خودرو صف نکشیده و همه منتظر تعیین‌تکلیف وضعیت خودروهای وارداتی هستند. همین امر عاملی شده است تا بهای خودروهای مونتاژی به ‌قیمت کارخانه نزدیک‌تر شود.

خریداران در این شرایط باید دقت کنند که فریب قیمت‌های کاذب را نخورند و در شرایط ثبات یا ریزش قیمت‌ها، نسبت به ‌خرید خودرو اقدام کنند. مشخص نبودن زمان تحویل خودرو و حتی نوع خودروهای وارداتی که تحویل خریداران خواهد شد، از مشکلاتی است که صدای متقاضیان خرید خودروهای وارداتی را درآورده است.

روی دیگر سکه بازار خودرو، عرضه‌های محدود آن با وجود مقاومت‌های زیاد در بورس بود. عمده خودروهای فروخته‌شده در بورس در زمان مقرر و حتی در برخی موارد زودتر از زمان سررسید به‌ مردم تحویل داده شد. البته تاخیرهایی نیز در تحویل خودروهای بورسی به ‌مشتریان وجود داشت که در این موارد امکان اخذ خسارت دقیق و به‌روز از سوی خریداران وجود داشت. در این راستا و طبق آماری که بورس کالا منتشر کرده است، برخی افراد که طی ماه‌های گذشته اقدام به ‌خرید خودرو از این بازار کرده‌اند با تاخیر در تحویل خودرو از سوی خودروسازان مواجه شده‌اند که این افراد تاکنون ۴۳ میلیارد ‌ریال خسارت تاخیر در تحویل خودرو دریافت کرده‌اند.

حال این پرسش مطرح می‌شود: چه ‌کسی مسؤول و پاسخگوی خسارت متقاضیان خودروهای وارداتی است؟

* بیشترین کاهش قیمت در خودروهای خارجی

در آخرین روز هفته گذشته قیمت خودرو در بازار ثبات نسبی و ریزش جزئی را در میان مدل‌های داخلی و چینی تجربه کرد. البته در این زمان خودروهای خارجی همچنان بیشترین کاهش بها را در بازار آزاد تجربه کردند؛ جایی که شاهد افت قیمت ۵۰ تا ۳۰۰ میلیون‌تومانی مدل‌های خارجی در بازار بودیم. خودروهای داخلی نیز در آخرین روز هفته گذشته افزایش قیمت یک تا ۲۰ میلیون ‌تومانی و افت بهای یک تا ۵ میلیون‌تومانی را تجربه کردند؛ به عنوان نمونه پیکاپ زاگرس (۱۴۰۲) با ۲۰ میلیون‌تومان افزایش یک‌میلیارد و ۲۴۰ میلیون‌تومان و دنا پلاس بدون رینگ (۱۴۰۲) با ۴ میلیون‌تومان افزایش ۶۴۰ میلیون‌تومان قیمت‌گذاری شد. از طرفی ارزش پژو ۲۰۷ پانوراما (۱۴۰۲) با ۵ میلیون‌تومان کاهش به ۶۷۲ میلیون‌تومان، تارا دنده‌ای (۱۴۰۲) با ۴ میلیون‌تومان کاهش به ۶۹۶ میلیون‌تومان و پژو ۲۰۷ موتور TU3 (۱۴۰۲) با ۳ میلیون‌تومان کاهش به ۵۳۳ میلیون‌تومان رسید.

همچنین خودروهای چینی کاهش بهای ۵ تا ۲۵ میلیون‌تومانی را تجربه کردند؛ لاماری ایما (۱۴۰۲) با ۲۵ میلیون‌تومان کاهش یک‌میلیارد و ۸۴۰ میلیون‌تومان، فونیکس تیگو ۸ پرومکس (۱۴۰۲) با ۲۰ میلیون‌تومان کاهش ۲ میلیارد و ۸۰۰ میلیون‌تومان، فیدلیتی پرایم ۷ نفره (۱۴۰۲) با ۲۰ میلیون‌تومان کاهش یک‌میلیارد و ۷۰۵ میلیون‌تومان، کی‌ام‌سی T8 (۱۴۰۲) با ۱۵ میلیون‌تومان کاهش یک‌میلیارد و ۴۳۰ میلیون‌تومان، هایما S7 پلاس (۱۴۰۲) با ۱۳ میلیون‌تومان کاهش یک‌میلیارد و ۴۱۲ میلیون‌تومان و ام‌وی‌ام X22 پرو اتومات (۱۴۰۲) با ۱۰ میلیون‌تومان کاهش ۹۴۰ میلیون‌تومان معامله شد.

همچنین در گروه خودروهای خارجی پریمیوم شاهد افت بهای ۵۰ و ۱۰۰ میلیون‌تومانی اغلب خودروها بودیم. جایی که کیا اسپورتیج GT لاین با ۱۰۰ میلیون‌تومان کاهش ۴ میلیارد و ۵۵۰ میلیون‌تومان، هیوندای سانتافه با ۵۰ میلیون‌تومان کاهش ۴ میلیارد و ۸۵۰ میلیون‌تومان، تویوتا راوفور دو دیفرانسیل فول با ۵۰ میلیون‌تومان کاهش ۳ میلیارد و ۶۵۰ میلیون‌تومان، رنو کولئوس با ۵۰ میلیون‌تومان کاهش ۴ میلیارد و ۶۰۰ میلیون‌تومان و هیوندای توسان با ۵۰ میلیون‌تومان کاهش ۴ میلیارد و ۵۰ میلیون‌تومان برچسب قیمت خوردند.

همچنین در میان خودروهای خارجی لوکس شاهد کاهش بهای ۱۰۰ تا ۳۰۰ میلیون‌تومانی بودیم. ارزش ب‌ام‌و X4 ۲.۸ با ۳۰۰ میلیون‌تومان کاهش به ۹ میلیارد و ۵۰۰ میلیون‌تومان، ب‌ام‌و Li730 فول با ۲۰۰ میلیون‌تومان کاهش به ۱۶ میلیارد و ۸۰۰ میلیون‌تومان و ولوو XC90 با ۱۰۰ میلیون‌تومان کاهش به ۱۵ میلیارد و ۹۰۰ میلیون‌تومان رسید.

گروه سیاسی: وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح آخرین توانمندی‌ها و تجهیزات دفاعی تولید ایران را در نمایشگاه ARMY 2023 روسیه به نمایش گذاشت. نمایشگاه ARMY 2023 روسیه روز گذشته افتتاح شد و وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح همچون سال‌های گذشته در این نمایشگاه با طیف متنوعی از محصولات حضور یافته است. طبق تصاویر منتشرشده از این نمایشگاه، ارتشبد سرگئی شایگو، وزیر دفاع روسیه به همراه امیر خلبان عزیز نصیرزاده، جانشین رئیس ستاد کل نیروهای مسلح از غرفه ایران در این نمایشگاه بازدید کردند.

وزارت دفاع کشورمان در این نمایشگاه علاوه بر محصولات قدیمی خود، محصولات جدیدی را نیز عرضه کرده است.

* پرنده‌های ایرانی؛ از شاهد-۱۲۹ و مهاجر-۶ تا کوثر و یاسین

شاهد-۱۲۹، شاهد-۱۳۳، آرش-۲، مهاجر-۶ و شاهین جزو پهپادهای ایرانی حاضر در این نمایشگاه هستند. ماکت بالگرد صبا-۲۴۸ دیگر محصول به نمایش درآمده در این نمایشگاه است. ماکت جت آموزشی رزمی یاسین نیز که امسال از نمونه معیار تولید آن رونمایی شد در این نمایشگاه حضور دارد. البته فیلم تبلیغاتی پرواز جت رزمی کوثر نیز در این نمایشگاه پخش شده است.

* نمایش ابابیل برای اولین ‌بار

موشک‌های هواسر بالابان، ضدزره توفان-۵، موشک‌های الماس و سدید جزو تجهیزات به نمایش درآمده در این نمایشگاه هستند. موشک‌های کروز دریایی ایران با نام‌های CM-300 و CM-90،CM-35 نیز جزو این تجهیزات هستند. همچنین موشک‌ بالستیک ابابیل با برد ۸۶ کیلومتر و سرجنگی ۴۵ کیلوگرمی برای اولین‌بار در مقابل چشم همگان قرار گرفت. این موشک از نظر ظاهری مشابه موشک زهیر نیروی هوافضای سپاه است و بردی ۸۶ کیلومتری دارد. طول 3.7 متری، وزن ۲۴۰ کیلوگرم و وزن سرجنگی ۴۵ کیلوگرمی از ویژگی‌های موشک ابابیل است. این موشک همچنین قابلیت نصب جست‌وجوگر اپتیکی زمینی و دریایی را هم دارد. موشک بالستیک زهیر با برد ۵۰۰ کیلومتر نیز جزو موشک‌های ایرانی حاضر در این نمایشگاه است. یک نوع دیگر از موشک‌های ساخت ایران با نام BM-300 نیز جزو موشک‌های حاضر به نمایش درآمده است.

* شناورهای ایرانی؛ از دنا و ذوالفقار تا فاتح و حیدر

ماکت ناوشکن دنا، شناورهای تندرو ذوالفقار،‌ حیدر، جست‌وجوی SAR و زیردریایی کلاس فاتح به همراه ماکت کاوشگر خلیج‌فارس نیز در نمایشگاه ARMY 2023 به نمایش عموم درآمده است.

* سامانه‌های پدافندی ایرانی؛‌ صیاد تاکتیکی و مجید

ماکت سامانه پدافندی صیاد تاکتیکی دیگر سامانه‌ای است که در این نمایشگاه حضور دارد و وزیر دفاع نیز از آن بازدید کرد. ماکت این سامانه برای نخستین‌بار در یک نمایشگاه دفاعی خارجی به نمایش درآمده است. صیاد تاکتیکی ابتدا در رژه روز ارتش ۱۴۰۱ حضور یافت و پس از آن نیز، تصاویر این سامانه در رزمایش مشترک پدافند هوایی منتشر شد. سامانه پدافندی کوتاه‌برد مجید نیز دیگر سامانه پدافندی حاضر در نمایشگاه ARMY 2023  است. سامانه سوم خرداد نیز دیگر سامانه پدافندی حاضر در این نمایشگاه است.

* ایران و روسیه در تامین امنیت بین‌المللی همکاری می‌کنند

امیر خلبان عزیز نصیرزاده، جانشین ستاد کل نیروهای مسلح کشورمان در بدو ورود به مسکو با بیان اینکه دوران جهان تک‌قطبی به پایان رسیده است، گفت: ایران و روسیه در راستای تامین امنیت در سطح بین‌المللی همکاری می‌کنند.

گروه بین‌الملل: نشریه انگلیسی دیلی‌تلگراف در مطلبی سیاست‌های امانوئل مکرون، رئیس‌جمهور فرانسه در ارتباط با آفریقا را شکست‌خورده خواند و هشدار داد به همین دلیل فرانسه با خطر محو شدن از صحنه آفریقا روبه‌رو است. نشریه دیلی‌تلگراف انگلیس در مطلبی درباره تبعات تحولات سال‌های اخیر در آفریقا شامل کودتا در چند کشور غرب این قاره نظیر مالی و نیجر برای جایگاه و سیاست‌های فرانسه در قبال آفریقا می‌نویسد: «سیاستمداران رده بالای فرانسوی بعد از وقوع کودتا در نیجر هشدار می‌دهند فرانسه هم اکنون به دلیل سیاست‌های شکست‌خورده امانوئل مکرون در قبال آفریقا، با ریسک محو شدن از صحنه آفریقا مواجه است. نیجر مستعمره سابق فرانسه، یکی از متحدان کلیدی پاریس در نزاعش با تروریسم افراط‌گرایان در منطقه محسوب می‌شد و کودتای اخیر این کشور جدیدترین ضربه را به استراتژی فرانسه در منطقه ساحل در قاره آفریقا وارد کرده است. بالغ بر ۱۵۰۰ سرباز فرانسوی در این کشور استقرار دارند. 

نیجر به لحاظ اقتصادی نیز برای فرانسه دارای اهمیت استراتژیک است و شرکت هسته‌ای دولتی فرانسوی «اورانو» ۱۵ درصد اورانیوم خود را از معادن نیجر برای مجموعه گسترده رآکتورهای هسته‌ای فرانسه استخراج می‌کند. 

از سوی دیگر، در روزهای اخیر سه سناتور راستگرای فرانسوی با حمایت ۹۶ نماینده پارلمان که به احزاب مختلف تعلق داشتند، سیاست‌های رئیس‌جمهور این کشور را آماج انتقاد قرار دادند و پرسیدند آیا او فرانسه را محکوم به «محو شدن» از قاره آفریقا کرده است؟

آنها در مطلبی که در نشریه فرانسوی لوفیگارو منتشر کردند، گفتند: «تا دیروز این کشورهای مالی، جمهوری آفریقای مرکزی و بورکینافاسو بودند که دست رد به فرانسه و نیروها و شرکت‌هایش زدند و امروز نوبت نیجر است». 

سناتورهای فرانسوی همچنین هشدار دادند نیروهای شرکت واگنر وارد عمل شده‌اند تا «به همه دیکتاتورها یا رهبرانی که در قدرت باقی می‌مانند از طریق متحد کردن مردم آنها علیه قدرت سابقا استعمارگر کمک کنند». به گفته آنها، احساسات ضد فرانسوی حتی «به کشورهایی که به نزدیک بودن به ما مشهورند، همچون ساحل‌عاج یا سنگال سرایت کرده است». 

علاوه بر آن، فرانسه در دوره دولت مکرون شاهد به هم خوردن روابطش به صورت همزمان با الجزایر و مراکش نیز بود و روابط آن با تونس نیز سرد است. 

سناتورها در نامه خود از مکرون پرسیدند: «آیا زمان آن نرسیده که دیدگاه‌مان درباره آفریقا و روابط این قاره با فرانسه را با یک شروع مجدد همراه کنیم؟ احتمالا آفریقا که زمانی قاره‌ دوست با ما به شمار می‌رفت، حالا دیگر ظاهرا فرانسه را نمی‌فهمد و هرچه بیشتر نقش و حضور آن را به چالش می‌کشد». 

این نامه انتقادآمیز در حالی مطرح شد که شورای نظامی حاکم در نیجر با این ادعا که فرانسه «تروریست‌ها را آزاد کرده» و حریم هوایی بسته‌شده این کشور را نقض کرده ، جنگ لفظی خود را علیه فرانسه تشدید کرده است. هزاران تظاهرات‌کننده حامی کودتای اخیر نیجر با تجمع در نزدیکی یک پایگاه نظامی فرانسه شعار دادند: «مرگ بر فرانسه! مرگ بر اکواس!». بلوک جامعه اقتصادی کشورهای غرب آفریقا (اکواس) چندی پیش تهدید به مداخله نظامی در نیجر در پاسخ به کودتای اخیر در این کشور کرد. بسیاری از این تظاهرات‌کنندگان پرچم‌های روسیه و نیجر را به اهتزاز درآورده و از ژنرال عبدالرحمن چیانی، حاکم نظامی جدید نیجر حمایت کردند. ارزیابی ضعیف چند سناتور فرانسوی از سیاست مکرون در آفریقا در حالی مطرح شد که اخیرا مشاجره علنی کم‌سابقه‌ای نیز بین رئیس‌جمهور فرانسه و سرویس اطلاعاتی کشورش (DGSE) بر سر اینکه مقصر شکست در پیش‌بینی وقوع کودتای اخیر نیجر بعد از کودتاهای مالی و بورکینافاسو در 2 سال گذشته کیست، بالا گرفت. 

مکرون پس از کودتای نیجر، برنار امی، رئیس سرویس اطلاعات فرانسه را توبیخ کرد و به او گفت باید برکنار شدن محمد بازوم از ریاست‌جمهوری نیجر را پیش‌بینی می‌کرد. منابع مختلف ادعا کردند مکرون به امی گفت: می‌توانیم مشاهده کنیم کارکرد این نهاد اطلاعاتی رضایت‌بخش نیست. وقتی شما چیزی را که اتفاق می‌افتد پیش‌بینی نمی‌کنید، مشکلی وجود دارد. از سوی دیگر منابع دیپلماتیک نسبت به ایجاد اثر دومینویی بالقوه باقی ماندن همیشگی حاکمیت نظامی نیجر در قدرت در سایر کشورهای آفریقایی هشدار داده‌اند. برنار امی به مکرون اصرار کرد قبلا درباره احتمال وقوع کودتای سال جاری میلادی هشدار صادر کرده است اما دولت او این هشدار را نادیده گرفت. 

رسانه‌های فرانسوی با استناد به اطلاعات درزکرده گزارش دادند نهاد اطلاعاتی فرانسه واقعا به مکرون درباره قریب‌الوقوع بودن یک کودتا از قبل اطلاع داده بود اما او اعزام نیروهای ویژه برای محافظت از بازوم را رد کرد. استدلال مکرون برای این مخالفتش این بود که چنین کاری «به عنوان استعمارگری تعبیر می‌شود» و «ما نمی‌توانیم در سیاست فرانس‌آفریک (اشاره به روابط نزدیک و پنهان این کشور با دیکتاتوری‌های مختلف در قاره آفریقا در دوره جنگ سرد) باقی بمانیم». 

کارشناسان معتقدند مکرون به دنبال این بود که هم پایان سیاست فرانس‌آفریک را اعلام کند و هم سربازان فرانسوی را در آفریقا نگه دارد تا به وزنه نظامی فرانسه در منطقه ادامه دهد و حالا بابت این تناقض تاوان پس می‌دهد. 

آنتوان گلازر، کارشناس حوزه آفریقا و از نویسندگان کتاب «تله آفریقایی مکرون» به دیلی‌تلگراف گفت: «برای مکرون خیلی آسان است که سرویس اطلاعاتی کشورش را به خاطر تحولات آفریقا سرزنش کند اما در واقع، این کلیت استراتژی مکرون برای آفریقاست که شکست ‌خورده است. مکرون به نسل جوان آفریقایی‌ها گفت سیاست بدنام فرانس‌آفریک به پایان رسید و من دوران جدیدی را شروع می‌کنم اما هر زمان که پای سیاست زور به میان آمد، فرانسه تلاش کرد به حضور خود در کشورهای مختلف ادامه دهد و حرف‌های او نقض شود». 

برتراند بادی، استاد دانشگاه «سیانس - پو» در شهر پاریس بیان کرد همچنان که اکنون راه‌حل دیپلماتیک برای نیجر بعید به نظر می‌رسد، اگر هم راه‌حل دیپلماتیکی برای این بحران یافت شود، در آن صورت دیپلماسی فرانسه دچار تحقیری عمیق خواهد شد. او به خبرگزاری فرانسه گفت: «در صورتی که چنین نتیجه‌ای رقم بخورد، در سراسر منطقه، فرانسه به عنوان کشوری تلقی خواهد شد که گرفتار ناتوانی ساختاری برای خارج شدن از نگرش پسااستعماری است». او ادامه داد: «ارتش ما به شکل بی‌وقفه گروه‌های تروریستی را در منطقه ساحل به عقب رانده و جان هزاران نفر را در منطقه نجات داده و از فرانسوی‌ها در برابر تهدیدات تروریستی علیه خاک کشور ما محافظت کرده است. آیا می‌توانیم از این وضعیت امنیتی تا حدی مرتبط با ما دست بکشیم؟» در حالی که فرانسه پیش از این سربازانش را از کشورهای مالی و بورکینافاسو خارج کرده اما یک منبع در وزارت دفاع فرانسه به روزنامه لوفیگارو گفت فرانسه هنوز دلیلی برای اینکه اکنون نیجر را ترک کند، نمی‌بیند و تصمیماتش را مطابق با منافعش می‌گیرد. 

***

گروه سیاست خارجی: وزیر امور خارجه با بیان اینکه دستگاه دیپلماسی دولت سیزدهم از ابتدا 2 مسیر بی‌اثر کردن تحریم‌ها و لغو تحریم‌های یکجانبه آمریکا را دنبال کرد، گفت: ما هیچ‌گاه از مسیر مذاکره فاصله نگرفتیم.حسین امیرعبداللهیان دیروز درباره تبادل زندانیان و آزادسازی اموال بلوکه ایران بیان کرد: ما هیچ‌گاه از مسیر دیپلماسی و مذاکره فاصله نگرفتیم و از ابتدای روی کار آمدن دولت تصمیم رئیس‌جمهور بر این بود که برای لغو تحریم‌های یکجانبه آمریکا از مسیر دیپلماسی اقدام کنیم. وزیر امور خارجه تصریح کرد: این بخش از تلاش برای بی‌اثر کردن تحریم‌ها به توافق برجام بازمی‌گردد. بخش‌هایی از توافق حتما نقاط قوتی داشته و در عین حال همکاران ما که مذاکره کردند، به هر حال توافقی میان یک طرف با چند طرف بوده است. امیرعبداللهیان ادامه داد: یکی از بحث‌هایی که در برجام وجود دارد این است که بر مبنای متن چندده صفحه‌ای برجام حتی اگر برجام به صورت کامل خوب کار کند، نمی‌تواند دلار را تاچ کند. حتما ما در هر نقطه‌ای از پیشرفت بازگشت طرف‌ها به برجام قرار بگیریم، باید بدانیم یک بخش از تاچ نشدن دلار با استفاده از ارزهای ملی و مکانیسم‌های چندجانبه حل و فصل می‌شود و بخش دیگر را باید در مسیر تلاش برای بی‌اثر کردن تحریم‌ها دنبال کنیم. وی ادامه داد: در مسیر دیپلماسی، ما ماه‌هاست مذاکرات و تبادل پیام غیرمستقیم با آمریکا را داریم و هیچ‌گاه به موضوع توافق موقت یا توافق کم در برابر توافق کم قائل نبوده‌ایم. وی افزود: تبادل زندانیان کاملا موضوع انسانی است و این موضوع هیچ ارتباطی با مساله آزادسازی اموال ما در بانک‌های خارجی ندارد. بنابراین در توافق امضاشده میان ایران و آمریکا از طریق طرف ثالث، ما یک صورت‌جلسه درباره تبادل زندانیان داریم و یک صورت‌جلسه جداگانه درباره آزادسازی اموال بلوکه‌شده در خارج از کشور.

* می‌گفتند بدون FATF نمی‌توانیم واکسن بخریم

وزیر امور خارجه گفت: وقتی در دولت کار را شروع کردیم، نخستین بحران ما فقدان واکسن کرونا بود و به ما گفتند چون FATF حل نشده، امکان جابه‌جایی حتی یک یورو هم نداریم اما همکاران من تلاش کردند و با 1.2 میلیارد یورو عملیات بانکی این موضوع را بدون هیچ مشکلی انجام دادند.

وی گفت: گام دوم اموال مالی بلوکه‌شده ما نزد انگلیس بود که با احتساب تاخیر پرداخت آنها، ۳۹۰ میلیون پوند از دولت انگلیس دریافت کردیم و این پول کاملا از مسیر رسمی بانکی در شرایط تحریمی سخت به دست ما رسید و توافق کردیم در هر مسیری که نیاز داریم استفاده کنیم و کالاهای غیرتحریمی را وارد کنیم. امیرعبداللهیان تصریح کرد: اما در مساله اخیر شاهد هستیم پنجشنبه گذشته اموال و دارایی‌های ما نزد بانک کره‌‌جنوبی به یک بانک اروپایی منتقل شد و این موضوع چون یک شوک به سیستم بانکی کره وارد می‌کرد، قرار شد در چند مرحله این اتفاق بیفتد. وی افزود: در اروپا این مبلغ تبدیل به یورو می‌شود. روندی چند روزه یا حداکثر چند هفته‌ای را پیش‌بینی کردیم و پس از تبدیل به یورو به بانکی در یکی از کشورهای منطقه منتقل می‌شود. قرار است از این اموال برای خرید کالاهای غیر تحریمی استفاده کنیم که این نیز یک رفتار خصمانه است. وزیر امور خارجه بیان کرد: درباره انتقال پول‌های ما که در کره‌‌جنوبی به دستور آمریکا بلوکه شده، زمانی می‌توانیم اطلاع‌رسانی کنیم که مطمئن باشیم فرآیند انتقال آن انجام می‌شود.

* ماجرای پیغام آمریکا به ایران در جریان سفر اخیر وزیر امور خارجه به پاکستان

وی ادامه داد: در جریان سفر اخیرم به پاکستان از طرف ثالثی پیامی دریافت کردم که آمریکا پیغام فرستاده درباره توافق با ایران جدی هستیم ولی تاخیر به وجود آمده فنی است و ملاحظات سیاسی ندارد. وی افزود: بحث انتقال اموال و دارایی‌های بلوکه ایران کار بزرگی است که در دولت سیزدهم انجام می‌شود و از طرف‌های ثالثی که در این زمینه تلاش کردند هم تشکر می‌کنیم. وزیر امور خارجه بیان کرد: ما امروز این مطالبه بحق را داریم که چرا باید اموال ایران به خاطر نظر برخی زورگویان به صورت یکطرفه در کشورهای دیگر بلوکه شود.

* علت تأخیر در اعزام سفرای ایران و عربستان

وزیر امور خارجه کشورمان همچنین درباره تاخیر در اعزام سفرای ایران و عربستان تصریح کرد: جهان عرب بعد از عید قربان و فطر تعطیلاتی طولانی دارند، همچنین به دلیل گرمای شدید تابستان در منطقه هم تعطیلات تابستانی برخی از این کشورها با تعطیلات عید قربان پیوند خورد و این دلیل تاخیر در اعزام سفرای ۲ طرف بوده‌ است. وی ادامه‌ داد: طی روزهای آینده سفرای ایران و عربستان مستقر می‌شوند. سفیر ما در سفری که در روزهای آینده به ریاض خواهم داشت، وارد ریاض خواهد شد و ماموریت خود را رسما همزمان با ورود به پایتخت عربستان شروع خواهد کرد. امیرعبداللهیان گفت: سفیر عربستان هم بزودی به ایران آمده و در تهران مستقر می‌شود. کادرهای دیپلماتیک در ۲ کشور مستقر هستند و همه خدمات کنسولی و اقدامات سیاسی لازم بین ۲ کشور انجام می‌شود.

* هیچ طرفی دلسوزتر از ایران در کمک به امنیت منطقه نیست

وزیر امور خارجه همچنین درباره حضور نیروهای خارجی در منطقه گفت: شاخص‌ها تغییر کرده و حضور نیروهای نظامی در منطقه خلیج‌فارس تهدیدات امنیتی را بیشتر می‌کند. وی گفت: این هیاهوها کمکی به امنیت خلیج‌فارس نمی‌کند و من در سفرم به کشورهای خلیج‌فارس متوجه شدم همه کشورها خواهانند که نقش اصلی را در تامین امنیت داشته باشند. پیام ما به کشورهای منطقه جز صلح و دوستی نیست.

گروه اقتصادی: در اهمیت نواحی صنعتی همین بس که نه تنها چرخ صنعت کشور را می‌چرخانند و موجب رشد اقتصادی و افزایش تولید می‌شوند، بلکه می‌توانند اشتغال را در جامعه افزایش داده و از هر جهت به پیشرفت کشور کمک کنند. به همین جهت به مناسبت روز حمایت از صنایع کوچک، 20 پروژه زیرساختی و واحد احیاشده در نواحی صنعتی 11 استان کشور با حضور وزیر صمت به بهره‌برداری رسید. 

بر این اساس 9 پروژه زیربنایی با هزینه‌ای حدود 188میلیارد تومان افتتاح، 7 طرح صنعتی با سرمایه‌گذاری حدود 1800 میلیارد تومان بهره‌برداری و 4 واحد راکد با سرمایه‌گذاری حدود 919 میلیارد تومان احیا شد؛ جمعا به مبلغ 2900 میلیارد تومان و با اشتغال کلی 723 نفر.

این پروژه‌ها در استان‌های کرمانشاه، مرکزی، زنجان، یزد، البرز، لرستان، سیستان‌وبلوچستان، گلستان، اصفهان، قزوین و آذربایجان شرقی بود.

* وزیر صمت: سیاست ما حمایت از صنایع کوچک است

سیاست اتخاذشده دولت سیزدهم، حمایت از صنایع کوچک است که احیای واحدهای نیمه‌فعال و غیرفعال، طی 2 سال گذشته مهر تاییدی بر آن می‌زند.

بر همین اساس نیز وزارت صنعت، معدن و تجارت با اعلام اینکه سیاست ما در وزارت صمت حمایت از صنایع کوچک است، گفت: این صنایع نیاز به سرمایه‌های بزرگ ندارند و می‌توانند با دانش‌محور بودن و ایجاد ارزش افزوده به توسعه اقتصادی و اشتغال‌زایی کمک کنند.

عباس علی‌آبادی اظهار داشت: کشور ما به خاطر موقعیت جغرافیایی وضعیت خوبی دارد. ما در بعضی مناطق مزیت کشاورزی نداریم، از این رو باید از ظرفیت‌ها برای توسعه صنعتی و تجارت استفاده کنیم.

وی بیان داشت: سیاست ما در وزارت صنعت، معدن و تجارت حمایت از صنایع کوچک است. این صنایع با سرمایه‌گذاری کمتر، اشتغال‌آفرینی زیادی دارند.

وزیر صمت با اشاره به اینکه صنایع کوچک چابک هستند، ادامه داد: این صنایع نیاز به سرمایه‌های بزرگ ندارند و می‌توانند با دانش‌محور بودن و ایجاد ارزش افزوده به توسعه اقتصادی و اشتغال‌زایی کمک کنند.

علی‌آبادی اظهار داشت: ٩ طرح زیربنایی را با حدود ١٨٨ میلیارد تومان، ۷ طرح صنعتی را با حدود هزار و ٨٣۵ میلیارد تومان و ۴ واحد راکد را با حدود ٩٢۴ میلیارد تومان به بهره‌برداری رسانده‌ایم و امیدوارم بتوانیم در راهبرد وزارت صمت ضمن حمایت از این واحدها، نقاط ضعف آنها را نیز شناسایی کنیم.

وی بیان داشت: نیاز است خوشه‌های صنعتی تشکیل شود تا زمینه برای مقاوم کردن صنایع و کاهش هزینه‌ها فراهم شود. همچنین با رویکرد صنعتی و در قالب نهضتی در وزارت صمت، شهرک‌های صنعتی را توسعه و طرح‌های نیمه‌راکد را تکمیل می‌کنیم و سپس شهرک‌های صنعتی جدید را ایجاد خواهیم کرد.

وزیر صنعت بیان کرد: در این راستا دستگاه‌های دیگر را همراه می‌کنیم تا شاهد توسعه شهرک‌های صنعتی باشیم.

علی‌آبادی در ادامه گفت: باید طرح‌های صنعتی و شرکت‌های راکد را تکمیل کنیم؛ امروز بخشی از طرح‌ها به بهره‌برداری رسید. 

وی افزود: شرکت‌هایی که راکد می‌شوند به خاطر سیاست‌گذاری نادرست در سطح کلان یا به خاطر مدیریت نامناسب است که باید احیا شوند اما شرکت‌های دیگر به خاطر سیستم قدیمی راکد مانده‌اند که باید با فناوری‌های جدید تجهیز شوند. 

وزیر صمت بیان کرد: تا پایان دولت سیزدهم باید به دنبال احیای واحدهای راکد، اتمام طرح‌های نیمه‌تمام و راه‌اندازی طرح‌های جدید برویم. ما در ایجاد زیرساخت برای شهرک‌های صنعتی باید هزینه کنیم. عده‌ای سرمایه‌های‌شان را وارد واحدهای تولیدی و صنعتی کرده‌اند و به دنبال اشتغال‌زایی و تولید هستند که از این کارآفرینان قدردانی می‌کنیم. 

به گفته علی‌آبادی، بزودی طرح‌های بزرگی در حوزه آب و برق صنایع به بهره‌برداری می‌رسد که چالش‌های صنایع را از بین خواهد برد. 

وی با بیان اینکه باید زیرساخت‌های صنعتی ایجاد کنیم، گفت: منابع و زیرساخت‌ها موجود است و ظرفیت ایجاد شهرک‌های صنعتی جدید وجود دارد. از این رو در انقلاب صنعتی پنجم باید به سمت هوشمندسازی و شرکت‌های دانش‌بنیان برویم.

* بهره‌برداری از طرح‌های صنعتی در ١١ استان

بهره‌برداری از طرح‌های صنعتی نیز یکی دیگر از اقدامات مثبت دولت تلقی می‌شود. در واقع دولت سیزدهم با نقش‌آفرینی در صنایع کوچک و بهره‌برداری از طرح‌های صنعتی سعی داشته بتواند با تکیه بر توان داخل، کشور را روی ریل توسعه قرار دهد.

سرپرست سازمان صنایع کوچک و شهرک‌های صنعتی ایران نیز با اشاره به بهره‌برداری از طرح‌های صنعتی در کشور اظهار داشت: در ١١ استان کشور طرح‌های صنعتی و زیربنایی و واحدهای راکد به بهره‌برداری می‌رسد.

فرشاد مقیمی افزود: در سراسر کشور در صدد بهره‌برداری طرح‌های متعدد صنعتی هستیم که این طرح‌ها در هفته دولت به بهره‌برداری می‌رسد.