نوید مؤمن: دونالد ترامپ در رقابت‌های انتخابات درون‌حزبی جمهوری‌خواهان (بویژه در رقابت موسوم به سه‌شنبه بزرگ) پیروز شد و نیکی هیلی، رقیب جدی خود را کنار زد. جو بایدن، رئیس‌جمهور مستقر نیز در یک رقابت کاملا تشریفاتی در روز سه‌شنبه بزرگ بر رقبای گمنام دموکرات خود غلبه کرد تا او نیز عملا خود را نامزد نهایی انتخابات ریاست‌جمهوری نوامبر 2024 قلمداد کند. صورت مساله مشخص و البته برای اکثر شهروندان آمریکایی دردناک است: دوگانه ترامپ - بایدن پس از ۴ سال تکرار شده و شهروندان این کشور ناچار هستند بار دیگر اسیر این رقابت بی‌ثمر شوند اما چرا این رقابت بی‌ثمر خواهد بود؟

دلیل این موضوع مشخص است: انتخاب ترامپ یا بایدن در رقابت سال 2024 کمترین تاثیری بر جلوگیری از تشدید بحران‌های امنیتی و شکاف‌های اجتماعی در آمریکا نخواهد داشت. پس از ظهور ترامپیسم در آمریکا و یارگیری رئیس‌جمهور سابق آمریکا از گروه‌هایی مانند «پسران مغرور» و احزابی مانند «تی پارتی»، شاهد جا به جایی ناخواسته بسیاری از خطوط قرمز پررنگ در مناسبات داخلی آمریکا بودیم. نقطه اوج این روند، حمله ششم ژانویه 2021 به کنگره آمریکا با هدف تسخیر کاپیتال‌هیل بود. اگر چه این غائله با کشته شدن 5 نفر از حامیان ترامپ توسط پلیس و دستگیری صدها نفر پایان یافت اما نقطه آشکارساز گذار آمریکای قرن بیست‌ویکم به سوی آنارشیسم و پوپولیسم بود. رئیس‌جمهور سابق آمریکا در پیروزی در انتخابات ریاست‌جمهوری سال 2016 میلادی، حمایت بسیاری از افراد صاحب نفوذ در کشورش را پشت سر خود داشت. همگان به یاد دارند «جیمز کومی» رئیس اف‌بی‌آی در فاصله 24 ساعت باقیمانده تا برگزاری انتخابات نوامبر 2016 تاکید کرد پرونده افشای ایمیل‌های محرمانه هیلاری کلینتون (رقیب ترامپ) موثق و مفتوح است. این جمله کافی بود تا صدها هزار رای خاکستری و مردد، در لحظات آخر رقابت انتخابات به سبد جمهوری‌خواهان و ترامپ واریز شود. نتیجه این روند، خود را در ایالاتی مانند پنسیلوانیا، میشیگان و ویسکانسین نشان داد؛ جایی که ترامپ با اختلاف چند هزار رای امتیاز الکترال هر یک از آنها را به خود اختصاص داد و راهی کاخ سفید شد. 

اما سال 2020 میلادی معادله برعکس شد! این بار اف‌بی‌آی درست در مقابل ترامپ قرار گرفت تا جایی که رئیس‌جمهور سابق آمریکا سران پلیس فدرال را افرادی ناپخته و حیله‌گر خواند. 

کار به جایی رسید که حتی مایک پنس، معاون ترامپ نیز متوجه «عبور از ترامپیسم» توسط نهادهای پنهان و آشکار قدرت در کشورش شد و از بازی در زمین رئیس‌جمهور سابق آمریکا اجتناب کرد.

گروه بین‌الملل: آمریکا مصداق همان ضرب‌المثل معروف شده است که آمد ابرو را درست کند، چشم طرف را هم کور کرد! بنا به گزارش گاردین، بسته‌های حاوی مواد غذایی و اقلام ضروری که توسط هواپیماهای آمریکایی بر فراز نوار غزه رها شد، باعث شهادت چند فلسطینی و زخمی شدن چند نفر دیگر شده است.

روزنامه گاردین انگلیس روز گذشته در گزارشی بر مبنای گفته‌های یک شهروند غزه، اعلام کرد بسته‌‌های حاوی کمک‌های دولت آمریکا که از طریق هوا برای مردم این باریکه پرتاب می‌شود، باعث کشته شدن 5 نفر و زخمی شدن 10 نفر شده است. فیلم‌هایی هم در این باره در فضای مجازی منتشر شده که نشان می‌دهد بسته‌های امدادی آمریکا نه تنها فرشته نجات مردم غزه نشده، بلکه باعث مرگ آنها هم شده است.

در حالی که حملات وحشیانه ارتش صهیونیستی علیه غیرنظامیان غزه برای صد و پنجاه‌وپنجمین روز متوالی همچنان ادامه دارد، شهردار منطقه جبالیا (در شمال نوار غزه) اعلام کرد شماری از شهروندان فلسطینی در میدان‌های النابلسی و الکویت که منتظر دریافت کمک‌های غذایی بودند، به شهادت رسیدند.

شهردار جبالیا در گفت‌وگو با الجزیره اظهار داشت: کمک‌هایی که از هوا به زمین پرتاب می‌شود، پاسخگوی نیازها نیست و ما آنها را در بازارها ندیده‌ایم. وی تاکید کرد: راه‌حل این است که گذرگاه‌های زمینی [برای کمک‌رسانی به مردم] باز شود و اتفاقی که امروز شاهد آن هستیم، گرسنگی ملت فلسطین است. تاکنون 23 وسیله نقلیه شهرداری و 75 درصد چاه‌های آب تخریب شده است. این مسؤول دولتی در غزه تصریح کرد: قیمت مواد غذایی با وجود انقضای آنها نجومی است.

این در حالی است که دیروز خبرگزاری آناتولی به نقل از شاهدان عینی گزارش داد چتر بعضی از صندوق‌های کمک‌های بشردوستانه که از هواپیما به پایین پرتاب شده بودند، باز نشد و این صندوق‌ها بر سر فلسطینی‌هایی سقوط کرد که در انتظار این کمک‌ها بودند و شماری از آنها زخمی و شهید شدند. گفتنی است مصر، امارات عربی متحده، اردن، قطر، عمان و بحرین همراه آمریکا هفته گذشته عملیات مشترکی را برای ارسال کمک هوایی به نوار غزه سازماندهی کرده بودند.

دولت آمریکا که در واقع نسل‌کشی رژیم صهیونیستی علیه غزه را از 5 ماه قبل رهبری می‌کند و از هیچ حمایت سیاسی و نظامی و مالی برای ادامه جنایات این رژیم ضد مردم فلسطین دریغ نکرده و همچنان مانع برقراری آتش‌بس در غزه می‌شود، طی چند روز گذشته در یک اقدام نمایشی از ارسال کمک‌های هوایی برای مردم غزه خبر داد.

دفتر رسانه‌ای دولتی در نوار غزه در واکنش به مانور تبلیغاتی آمریکا اعلام کرد: پرتاب کمک‌های هوایی به غزه همزمان با جلوگیری از باز شدن گذرگاه‌های زمینی با هدف دور زدن راه‌حل‌های واقعی برای کمک‌رسانی به غزه بوده و در واقع یک اقدام نمایشی و تبلیغاتی و بی‌فایده است که واقعیت را تحریف می‌کند. این اقدام در چارچوب همسویی با سیاست‌های اشغالگران در گرسنگی دادن به مردم غزه و خریدن زمان برای رژیم اشغالگر و گسترش قحطی و وارد کردن آسیب‌های بیشتر به مردم فلسطین است.

از سوی دیگر وزارت بهداشت غزه در بیانیه دیروز خود اعلام کرد رژیم اشغالگر طی 24 ساعت گذشته 10 قتل‌عام در نوار غزه انجام داده که طی آن 82 نفر شهید و 122 فلسطینی زخمی شده‌اند. بر اساس این گزارش، تعداد قربانیان حملات وحشیانه اسرائیل به غزه، به 30 هزار و 960 شهید و 72 هزار و 524 مجروح رسیده و این در حالی است که هنوز تعداد زیادی از فلسطینی‌ها مفقود و زیر آوار هستند.

فرید زکریا، نظریه‌پرداز و تحلیلگر شناخته شده آمریکایی حوزه روابط بین‌الملل، در مقاله‌ای برای واشنگتن‌پست، به طور خاص به این مساله اشاره کرده که سیاست دولت آمریکا در بحبوحه جنگ غزه، به معنای واقعی کلمه پوچ و ناامید‌کننده است. فرید زکریا تاکید می‌کند هر هشدار و نکته‌ای که دولت بایدن از ابتدای جنگ غزه به رژیم صهیونیستی داده است، با بی‌اعتنایی اسرائیلی‌ها روبه‌رو شده و این مساله موجب شده موقعیت بین‌المللی آمریکا تا حد زیادی تضعیف و تحقیر شود. 

از سویی به گزارش خبرگزاری رویترز، جنبش «هیچ‌کدام» یا «عدم تعهد» از طرفداران حزب دموکرات آمریکا خواسته بود در برگه‌های رای به‌ جای انتخاب نامزد مورد حمایت خود، گزینه «هیچ‌کدام» را انتخاب کنند تا بدین ‌وسیله اعتراض خود را به سیاست‌های رئیس‌جمهور دموکرات آمریکا در قبال جنگ غزه نشان دهند. این جنبش که هفته گذشته در انتخابات درون‌حزبی ایالت میشیگان سروصدای زیادی به پا و بیش از ۱۰۰ هزار رای‌دهنده را مجاب به رای‌دهی اعتراضی کرد، در سه‌شنبه بزرگ ۶ ایالت دیگر آمریکا را نیز درگیر کرد.

گروه «بایدن را رها کن» در مینه‌سوتا پیش از برگزاری انتخابات گفت این ایالت حدود ۲۵۰ هزار مسلمان دارد و هدف این است دست‌کم ۱۰ هزار تن در برگه‌های رای گزینه «هیچ‌کدام» را انتخاب کنند. با این‌حال، با اعلام نتایج مشخص شد اقبال عمومی به این جنبش بسیار فراتر از انتظارات بوده است. سازمان‌دهندگان این جنبش در مینه‌سوتا گفته بودند انتظار ندارند این اعتراض با همان سطح حمایتی مواجه شود که در میشیگان جلب توجه کرد اما در عمل حمایت بیشتر هم بود. در همین ارتباط یک کارشناس سازمان ملل روز جمعه از تلاش‌های آمریکا برای افزایش کمک‌های بشردوستانه به غزه در قالب طرح‌هایی مانند ایجاد بندر موقت و پرتاب‌های هوایی جهت ارسال کمک‌های بشردوستانه انتقاد و عنوان کرد تا زمانی که کمک‌های نظامی آمریکا به «اسرائیل» ادامه پیدا کند، سیاست‌های حمایتی این کشور «احمقانه» است. به گزارش رویترز، اظهارات این کارشناس سازمان ملل در شرایطی عنوان می‌شود که ارتش آمریکا در بحبوحه تشدید هشدارهای صادر شده مبنی بر خطر قحطی قریب‌الوقوع در غزه پس از گذشت 5 ماه از عملیات رژیم صهیونیستی، برای فلسطینی‌ها به صورت هوایی غذا فرستاده است و از ایجاد یک بندر موقت در سواحل غزه جهت ارسال کمک‌های بشردوستانه خبر داده است. مایکل فخری، گزارشگر ویژه سازمان ملل متحد در امور حق غذا در این باره عنوان کرد: ارسال کمک‌های هوایی آمریکا به غزه نقش چندانی در رفع بحران کمبود مواد غذایی مردم غزه بازی نمی‌کند و نمی‌تواند بحران قحطی را در این منطقه حل کند. وی نسبت به گسترش هرج و مرج در غزه تحت تاثیر تلاش مردم برای پیدا کردن آذوقه هشدار داد و درباره طرح آمریکا در زمینه ایجاد یک بندر در سواحل غزه نیز تاکید کرد هیچ‌کس خواستار چنین اقدامی نبوده است و چنین اقدامی به همراه ارسال کمک‌ها به صورت هوایی می‌تواند «آخرین راه‌حل» باشد. در چنین شرایطی که بر سر برقراری آتش‌بس در غزه پیش از فرا رسیدن ماه مبارک رمضان بحث می‌شود، آمریکا پیشنهاد طرح 17.6 میلیارد دلاری جهت ارسال کمک‌های نظامی جدید به رژیم صهیونیستی را برای تداوم حملات این رژیم در نوار غزه مطرح کرده است.

جو بایدن در سخنرانی سالانه خود در کنگره، از طرحی برای ایجاد بندر موقت در غزه برای ورود کالا به این باریکه خبر داد. رئیس‌جمهور آمریکا پنجشنبه گذشته اعلام کرد کشورش یک بندر موقت در سواحل نوار غزه در دریای مدیترانه احداث خواهد کرد تا از آن برای ارسال کمک‌های بشردوستانه به این باریکه استفاده شود.

شبکه روسیا الیوم نیز در گزارشی، صحبت‌های گزارشگر ویژه سازمان ملل در زمینه حق غذا را پوشش داد. مایکل فخری در سخنانی این تصمیم آمریکا را محکوم کرد و آن را یک رفتار «خبیث» توصیف کرد، چرا که به عقیده وی، واشنگتن برای رژیم صهیونیستی مهمات ارسال کرده و همچنین از آن در جنگ غزه حمایت مالی ‌می‌کند. وی در کنفرانس مطبوعاتی در ژنو گفت: برای نخستین‌بار است می‌شنوم شخصی می‌گوید ما باید از اسکله استفاده کنیم. هیچ‌کس؛ نه ملت فلسطین و نه جامعه بشری، چنین اسکله‌ای را درخواست نکرده‌اند. این تصمیم آمریکا نگرانی فلسطینی‌ها نسبت به استفاده احتمالی از این اسکله متحرک برای کوچاندن آنها از نوار غزه را تشدید کرده است.

وزارت خارجه تشکیلات خودگردان فلسطین در بیانیه‌ای در این باره اعلام کرد: تمرکز اسرائیل بر اعطای مجوز به خطوط دریایی و جلوگیری از عبور کمک‌های زمینی از طریق گذرگاه‌ها، با هدف اجرای طرح کابینه رژیم اشغالگر برای تداوم اشغالگری، جداسازی کرانه باختری و نوار غزه از یکدیگر و همچنین کوچاندن ملت فلسطین انجام می‌شود. در این بیانیه آمده است: این بندر با توجه به کشتارها، گرسنگی و قطع راه نجات نوار غزه، خطراتی را به دنبال دارد که وضعیت جمعیتی در نوار غزه را هدف قرار می‌دهد.

مقامات آمریکایی نحوه عملکرد این بندر در غیاب پرسنل نظامی آمریکایی در غزه را مشخص نکردند اما تلویحا گفتند «شرکا و متحدان» علاوه بر سازمان ملل و سازمان‌های امدادی در اجرای این پروژه مشارکت خواهند داشت. این در حالی است که به دلیل جنگ و محدودیت‌های اعمال شده توسط اشغالگران، ساکنان غزه در سایه کمبود شدید مواد غذایی، آب، دارو و ذخایر سوخت در آستانه قحطی قرار دارند. البته حماس در بیانیه‌ای از کمک توسط آمریکا استقبال کرد ولی به این نکته هم اشاره داشت که واشنگتن می‌تواند به جای کمک هوایی و ایجاد بندر در غزه، با فشار بر اسرائیل و عدم وتوی قطعنامه شورای امنیت برای آتش‌بس، جنگ را پایان دهد. «پت رایدر» سخنگوی پنتاگون هم در این باره گفت این بندر به ارائه بیش از ۲ میلیون وعده غذایی در روز به ساکنان نوار غزه کمک می‌کند و خاطرنشان کرد واشنگتن در هماهنگی با طرف‌های شریک (که نامی از آنها نبرد و بدون اشاره به جزئیات بیشتر) از جمله اسرائیل که مسؤولیت امنیتی را برعهده خواهد داشت، به تلاش خود ادامه خواهد داد.

سخنگوی پنتاگون به مطبوعات توضیح داد ارتش ایالات متحده یک اسکله شناور در سواحل غزه ایجاد خواهد کرد تا کشتی‌های باری بزرگ را قادر کند در آنجا پهلو بگیرند و کالاهای خود را در قایق‌های کوچک‌تر تخلیه کنند تا این کمک‌ها را به یک پل دریایی موقت که به ساحل غزه متصل می‌شود، منتقل کنند. در واقع این محموله‌ها به واسطه گذرگاه شناور که تقریبا ۱۸۰۰ فوت یا ۵۰۰ متر طول دارد، به خشکی منتقل شده و در نهایت در غزه توزیع می‌شوند. وی افزود: روند ساخت بندر و اسکله «بیش از ۱۰۰۰ سرباز آمریکایی را می‌طلبد و تا ۶۰ روز» طول خواهد کشید.

از سویی شبکه عبری‌زبان «مکان» گزارش داد امارات مسؤول عملیات خط کمک‌های بشردوستانه در سراسر دریاست که از جزیره قبرس تا سواحل نوار غزه امتداد دارد. این شبکه خبری مدعی شد: مهندس این عملیات، «محمد دحلان» رهبر ارشد سابق جنبش فتح است. منابع آگاه در این باره مدعی شدند دحلان در حال هماهنگی با حماس درباره روند انتقال کمک‌های بشردوستانه از قبرس است و حتی ۳ هفته پیش با رهبری جنبش حماس در دوحه دیدار کرده بود. محمد دحلان در حال حاضر در ابوظبی زندگی می‌کند و با «محمد بن زاید» رئیس امارات رابطه نزدیکی دارد.

عباد محمدی: مرداد سال جاری با تصویب هیات دولت، تحصیل دانش‌آموزان 4 دهک درآمدی اول جامعه که در مدارس سمپاد پذیرفته می‌شوند، «رایگان» شد. این تصمیم از همان نخست که اتخاذ شد، گامی مهم در راستای تقویت بدنه آموزشی و نیز ارتقای عدالت آموزشی کشور تلقی می‌شد. هر چند اشکالات و نارضایتی‌های جدی نسبت به سیستم آموزشی و تربیتی کشور وجود دارد و نمونه بارز این نقصان‌ها را می‌توان «کنکور سراسری» دانست اما آگاهیم که راه عبور از مسائل موجود، تصمیمات ناگهانی و تغییرات بدون پشتوانه نیست و لازم است از تصمیمات تاثیرگذار حمایت شود. رایگان شدن هزینه تحصیل دانش‌آموزان پذیرفته‌شده در مدارس سمپاد که در 4 دهک نخست قرار دارند از جمله این تصمیمات است، چراکه به تدریج می‌تواند بر سیستم آموزشی کشور تاثیر‌گذار باشد.

پاسخ به این پرسش که چرا این تصمیم را می‌توان سرآغاز یک تغییر دانست، کمی از توصیف آن دشوارتر است، چرا که ایده‌ها نیاز دارند در درازمدت به تکامل و بلوغ برسند و بتوانند در مسیر برقراری عدالت آموزشی نقش تاثیرگذار ایفا کنند. طی سال‌های اخیر بویژه در ایام کرونا که مساله بازماندگی از تحصیل بشدت در کشور داغ شد، تصمیمات قابل ملاحظه‌ای برای بازگرداندن دانش‌آموزان به مدارس اتخاذ شد که نتایج قابل قبولی هم داشت. این تصمیمات کمک کرد بدنه آموزشی کشور خود را ملزم به حمایت از کسانی بداند که به هر دلیلی میل به تحصیل ندارند، یا شرایط تحصیل برای آنها فراهم نشده است. براساس برآورد آماری، در حال حاضر بیش از 16 میلیون دانش‌آموز در ایران مشغول تحصیل هستند، همچنین براساس آخرین گزارش‌های  وزارت آموزش‌و‌پرورش امسال فقط کمی بیشتر از ۲۰۰ هزار دانش‌آموز بازمانده از تحصیل در کشور شناسایی شدند که در حال بازگشت به مدارس هستند. از آنجا که رسیدگی به وضعیت آموزشی در کشور بر اساس کد ملی پیگیری می‌شود، این آمار دارای دقت فراوانی است. این آمار نشان می‌دهد شرایط آموزشی برای 98 درصد افراد در سن تحصیل فراهم شده است که گام مهمی در برقراری نسبی عدالت آموزشی در کشور محسوب می‌شود. نکته‌ای که باید اکنون سراغ آن رفت، بحث ارتقای کیفیت آموزشی است.

* ایده‌ای که انگیزه‌ها را بالا برد

یکی از معیارهایی که در حال حاضر به واسطه آن، مدارس کشور وضعیت‌سنجی می‌شود، کنکور سراسری است. در این شرایط هرکدام از انواع مدارس که در آن دانش‌آموزان با رتبه بهتری وارد دانشگاه شوند، از نظر جامعه و دستگاه‌های سنجشی موجود بهتر عمل کرده است. فارغ از اشکالات این نوع شاخص‌گذاری، براساس گزارش سازمان ملی پرورش استعدادهای درخشان، ۷۰ درصد رتبه‌های زیر 1000 کنکور، دانش‌آموزانی هستند که در مدارس استعداد‌های درخشان -سمپاد- آموزش دیده‌اند. این گزاره نشان‌دهنده موفقیت مدارس سمپاد در سیستم آموزشی موجود است. تعداد دانش‌آموزهایی که در مدارس سمپاد در حال تحصیلند ۱۲۸ هزار نفر گزارش شده است که در 700 مدرسه سمپاد تحصیل می‌کنند. الهام یاوری، رئیس سازمان ملی پرورش استعدادهای درخشان آبان سال جاری اعلام کرد تصمیم دولت برای رایگان شدن هزینه تحصیلی چهار دهک اول در مدارس سمپاد، «منجر به افزایش ۴۵ درصدی ورود دهک‌های محروم به مدارس سمپاد طی امسال شده است». این آمار که حامل نتایج بسیار قابل تاملی است نشان می‌دهد تعداد زیادی دانش‌آموز مستعد در دهک‌های یک تا 4 جامعه در حال تحصیل هستند که تا قبل از مصوبه هیأت دولت توان و انگیزه لازم برای راهیابی به مدارس سمپاد را نداشتند.

البته در اینجا لازم به تاکید است اگر صحبت از هزینه مدارس سمپاد می‌شود به معنای مدارس غیرانتفاعی با دریافت هزینه‌های عجیب از دانش‌آموزها نیست. برای تقریب به ذهن باید گفت مثلا در برخی کلانشهرها مثل تهران هزینه سرویس رفت و آمد به مدرسه بیشتر از هزینه خود مدرسه تمام می‌شود! گاهی عدم درک این مساله باعث شکل‌گیری تحلیل‌های غلط پیرامون جامعه‌شناسی دانش‌آموزان راه یافته به دانشگاه‌های دولتی می‌شود. طبق مصوبه شورای عالی آموزش‌و‌پرورش، شهریه مدارس سمپاد، نیمی از شهریه مدارس غیردولتی همان شهر است. شهریه مصوب مدارس غیردولتی برای سال تحصیلی ۱۴۰۳ـ۱۴۰۲  از ۵ تا ۴۸ میلیون تومان بوده که متوسط مبلغ شهریه ۹ میلیون و ۴۰۰ هزار تومان بوده است.

اما چرا این تصمیم دولت تمام مدارس کشور را تحت تاثیر خود قرار می‌دهد؟ زمانی که از دهک‌های محروم جامعه صحبت می‌شود، منظور اقشاری است که درآمد آنها از هزینه‌کرد آنها بیشتر است؛ آنچه در ضرب‌المثل به آن «هشتش گرو نه‌شه» گفته می‌شود. بر اساس گزارش وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، خانوار‌های حاضر در دهک اول در سال گذشته 3 میلیون و ۵۳۷ هزار تومان درآمد داشته‌اند در حالی که هزینه ماهانه آنها 4 میلیون و ۱۱۶ هزار و ۵۰۰ تومان بوده است، همچنین خانوار‌های دهک دوم، ماهی 6 میلیون و ۳۴۷ هزار و ۵۰۰ تومان درآمد داشته‌اند که این خانواده‌ها نیز به ناچار بیش از درآمدشان هزینه کرده‌اند. در همان سال دهک سوم را خانواده‌هایی شکل داده‌اند که به‌طور متوسط ماهی 8 میلیون و ۴۳ هزار و ۴۰۰ تومان درآمد داشته‌اند و 7 میلیون و ۳۰۷ هزار تومان هزینه کرده‌اند، یعنی این خانوار فرصت داشته ماهی ۷۴۰ هزار تومان پس‌انداز کند. درآمد دهک چهارم ماهی ۹ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان بوده است و قدرت پس‌انداز خانواده‌های حاضر در این دهک، یک میلیون و ۱۵۴ هزار و ۵۰۰ تومان بوده است. بر اساس گزارش‌های رسانه‌ای و تخمین‌های اعلام‌شده، هزینه دوره متوسطه دوم مدارس سمپاد (پایه‌های دهم، یازدهم، دوازدهم) حداقل ۴ میلیون و حداکثر ۱۴ میلیون در دوره تحصیلی 1403-1402 برآورد شده است که این هزینه برای خانواده‌های دهک یک تا 4 سنگین محسوب می‌شود.

پیش از این گزارش شد پس از تصمیم دولت در رایگان کردن هزینه تحصیل دهک‌های اول تا چهارم در مدارس سمپاد، ورودی دهک‌های یک تا 4 به این مدارس 45 درصد افزایش یافت. این نشان‌دهنده وضعیت پراکندگی دانش‌آموزان مستعد و توانمند در کشور است که تاکنون به دلایل مختلف چون «اضطراب‌های ناشی از درآمد پایین خانواده، عدم تایید سرپرست خانواده برای ثبت‌نام در آزمون مدارس سمپاد، ناامیدی از توانایی ادامه تحصیل در مدارس سمپاد بعد از قبولی به دلیل شرایط مالی و بی‌انگیزه بودن دانش‌آموزهای دهک‌های پایین برای راهیابی به مدارس سمپاد به دلیل هزینه این مدارس» امکان راهیابی به این مدارس را برای خود فراهم نمی‌دیدند اما اکنون این فرصت برای آنها مهیا شده است، لذا این تصمیم به دانش‌آموزان حاضر در خانواده‌های کم‌برخوردار این جرأت را می‌دهد که خود را همچون اقشار پردرآمد در محک آموزش قرار دهند و به سمت حضور در صف دانش‌آموزان استعدادهای درخشان بروند. از این منظر می‌توان مدعی شد این تصمیم هم به صورت حمایتی با رویکرد محرومیت‌زدایی، شرایط حضور دانش‌آموزان را فراهم کرده است و هم در کل کشور انگیزه‌ای شده است تا کل دانش‌آموزان میل به تحصیل رقابت‌پذیر داشته باشند، البته هنوز تعداد مدارس سمپاد در کشور حتی به هدفگذاری اولیه آن یعنی 2 درصد نرسیده که امید است این مهم نیز محقق شود.

* حراست دولت از استعدادها از مدرسه تا دانشگاه