اردوغان: اسرائیل به وعده‌های خود در توافق آتش‌بس عمل نکرده است

رئیس‌جمهوری ترکیه دیروز در نشست خبری مشترک با انور ابراهیم، نخست‌وزیر مالزی تاکید کرد اسرائیل باید اشغال اراضی فلسطینی را پایان دهد و برای خساراتی که وارد کرده غرامت بپردازد. رجب طیب اردوغان با بیان اینکه مشکل اصلی اصرار اسرائیل به سیاست اشغالگری، تجاوز و جنایت است، گفت: مثل دفعات قبلی ما دیدیم که در آتش‌بس اخیر اسرائیل به وعده‌های خود پایبند نیست. وی در ادامه افزود: تشکیل یک کشور مستقل و یکپارچه بر اساس مرزهای 1967 به پایتختی بیت‌المقدس شرقی ضروری است و ترکیه و مالزی تلاش‌های خود را در این زمینه ادامه خواهند داد. 

حماس روز دوشنبه در بیانیه‌ای اعلام کرد ارتش اسرائیل به ساکنان نوار غزه حمله کرده و اینکه اسرائیل اجازه نداده است کمک‌های بشردوستانه به ‌طور کامل وارد این منطقه شود. گروه اسلامی حماس ضمن متهم کردن اسرائیل به نقض توافق آتش‌بس 6 هفته‌ای، اعلام کرده است اسرایی که قرار بود روز شنبه آزاد شوند را دیرتر آزاد خواهد کرد. انور ابراهیم، نخست‌وزیر مالزی نیز ضمن تاکید بر مواضع جاکارتا در حمایت از مردم فلسطین تاکید کرد مساله بازسازی غزه را در نشست کشورهای عضو آسه‌آن مطرح خواهد کرد. انور ابراهیم درباره آتش‌بس غزه نیز گفت: سیاست‌های «تهاجمی و توسعه‌طلبانه» اسرائیل همچنان ادامه دارد و شانس پیشرفت را کم کرده است. چرا اسرائیل از منطقه تحت محاصره فلسطین عقب‌نشینی نکرده است. 

پیش از این اردوغان مسؤولیت بازسازی غزه و هزینه‌های آن را متوجه رژیم صهیونیستی دانسته بود که طی روزهای گذشته درگیری لفظی بین مقامات ترکیه و رژیم صهیونیستی در این باره بالا گرفته است. 

***

رئیس پارلمان لبنان: فلسطین یک مسأله مِلکی نیست

رئیس پارلمان لبنان که دیروز برای دیدار با اعضای کابینه پیشنهادی این کشور به کاخ ریاست‌جمهوری لبنان رفته بود، با اشاره ضمنی به دونالد ترامپ و محکومیت سخنان او درباره خرید نوار غزه گفت: «فلسطین هیچ‌گاه یک مساله ملکی نبوده؛ آن‌طور که ترامپ دوست دارد به آن نزدیک شود». رئیس‌جمهور آمریکا اخیرا در اظهاراتی که با مخالفت شدید کشورهای عربی همراه شده، خواستار کوچ اجباری مردم فلسطین از نوار غزه به کشورهای مصر و اردن و خرید این منطقه شده است. نبیه بری در ادامه اضافه کرد: «دفاع از فلسطین و حقوق ملت این کشور تنها دفاع از یک منطقه جغرافیایی یا ملت مشخصی نیست، بلکه اساسا دفاع از امنیت ملی عرب است که از فلسطین آغاز می‌شود و با عبور از مرزهای جنوبی لبنان نه فقط به عربستان سعودی ختم می‌شود که به اردن، سوریه و مصر می‌رسد». نبیه بری در بخش دیگری از صحبت‌های خود به درخواست نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی «بنیامین نتانیاهو» نیز اشاره کرد و گفت: درخواست نتانیاهو برای تشکیل کشور فلسطین در خاک عربستان به معنای تجاوز پنهان و آشکار به حاکمیت عربستان سعودی است و حقیقت سیاست‌های متجاوزانه و فرامرزی اسرائیل علیه کشورهای دارای استقلال را نشان می‌دهد. 

نخست‌وزیر اسرائیل به‌تازگی در مصاحبه با یکی از شبکه‌های تلویزیونی این کشور گفته عربستان زمین زیاد دارد و می‌تواند در خاک خود بخشی را به فلسطینیان بدهد تا کشور فلسطین در آنجا تشکیل شود. اظهارات نتانیاهو واکنش شدید بسیاری از کشورهای عربی و بویژه ریاض را به دنبال داشت. 

***

نخستین جلسه دولت لبنان برگزار شد

نخستین جلسه دولت جدید لبنان دیروز در کاخ ریاست جمهوری این کشور برگزار شد. این جلسه به ریاست «جوزف عون» رئیس‌جمهور لبنان تشکیل شد و «نواف سلام» نخست‌وزیر جدید این کشور به همراه وزرای خود نیز حضور داشتند. حاضران در جلسه یک دقیقه به احترام شهدای جنگ اخیر سکوت کردند و قرار شد کمیته‌ای برای تهیه پیش‌نویس بیانیه شورای وزیران متشکل از ۵ وزیر یعنی، طارق متری، غسان سلامة، یاسین جابر، فایز رسامنی و وبول مرقص تشکیل شود. «نبیه بری» رئیس پارلمان لبنان هم در سخنان خود در این مراسم تاکید کرد که نسبت به عقب‌نشینی رژیم صهیونیستی از خاک لبنان در ۱۸ فوریه جاری مطمئن نیست. وی افزود: اگر اشغالگران صهیونیست در برخی بلندی‌های لبنان باقی بمانند بدان معنی است که اشغالگری ادامه داشته و چیزی تغییر نکرده است. ما نمی‌توانیم این موضوع را بپذیریم. بری درباره تنش‌ها در مرزهای لبنان و سوریه گفت: باید هر چه سریع‌تر مسائل مرزی بررسی شده و مانع در معرض خطر قرار گرفتن امنیت و ثبات کشور شویم. وی همچنین نسبت به تشکیل دولت جدید در لبنان ابراز خشنودی کرد و گفت: این اقدام واکنشی به تمام تلاش‌ها برای تفرقه‌افکنی در لبنان است. دولت جدید لبنان اخیرا و پس از چند سال بی‌دولتی در این کشور با توافق گروه‌های سیاسی ایجاد شد. پیش از ایجاد کابینه دولت لبنان، فرستاده دولت آمریکا در این کشور حاضر شد و سخنانی مداخله‌جویانه مطرح کرد که منجر به واکنش شدید مردم لبنان شد؛ سخنانی که در آنها حذف حزب‌الله لبنان و شیعیان مطرح شده بود. اما با انتخاب دولت جدید لبنان مشخص شد 5 وزیر شیعه در کابینه جدید لبنان حضور دارند؛ مساله‌ای که به یک شکست دیگر برای آمریکا و رژیم صهیونیستی در لبنان تبدیل شد.

گروه بین‌الملل: پس از نقض آتش‌بس‌های مکرر از سوی رژیم صهیونیستی و صحبت‌های ترامپ درباره طرح انتقال ساکنان غزه به خارج از فلسطین و در پی تشدید تنش‌ها بین اسرائیل و حماس، جنبش حماس اعلام کرد تا اطلاع ثانوی تبادل اسرا را تعلیق خواهد کرد؛ مساله‌ای که واکنش عصبی و فوری رئیس‌جمهور آمریکا را دربر داشت. 

دونالد ترامپ شب دوشنبه در مصاحبه‌ای با صدور اولتیماتومی به حماس هشدار داد اگر تمام اسرای اسرائیلی تا ظهر شنبه آینده (۲۶ بهمن یا ۱۵ فوریه) آزاد نشوند، «همه درهای جهنم باز خواهد شد» و آتش‌بس شکننده فعلی لغو خواهد شد؛ آتش‌بسی که تاکنون منجر به 5 مرحله تبادل اسرا بین جنبش حماس و رژیم صهیونیستی شده است و صدها فلسطینی با احکام سنگین از زندان‌های امنیتی رژیم اشغالگر آزاد شده‌اند. 

* نقض آتش‌بس و طرح تحریک‌آمیز ترامپ

ترامپ بار دیگر از برنامه خود برای انتقال ساکنان غزه به کشورهایی مانند مصر و اردن دفاع و تهدید کرد در صورت عدم همکاری این کشورها کمک‌های مالی آمریکا را متوقف خواهد کرد. وی همچنین غزه را به عنوان «فرصت توسعه املاک» توصیف و اعلام کرد:  «فلسطینیان حق بازگشت به غزه را ندارند. ما جوامع امنی دور از این منطقه خطرناک خواهیم ساخت». این طرح با محکومیت گسترده بین‌المللی، از جمله از سوی مصر و اردن مواجه شده است. 

مصر آن را «پاکسازی قومی» و نقض حقوق فلسطینیان خواند. همچنین از سوی دیگر نقض آتش‌بس از سوی اسرائیل همچنان در نوار غزه ادامه دارد و به همین دلیل نیز حماس از تعلیق تبادل اسرا خبر داد. حماس اعلام کرد به دلیل نقض تعهدات از سوی رژیم صهیونیستی تبادل اسرا را متوقف کرده است. 

جنبش حماس همچنین نقض توافقات از سوی رژیم اشغالگر را ممانعت از بازگشت آوارگان به شمال غزه، حمله هوایی و تیراندازی به غیرنظامیان و تأخیر در ارسال کمک‌های انسان‌دوستانه و تجهیزات پزشکی خواند؛ اقداماتی که رژیم صهیونیستی به آن شهرت دارد. رژیم اشغالگر نیز در واکنش به تعلیق تبادل اسرا اعلام آماده‌باش کامل نظامی را در دستور کار خود قرار داده و اقدام حماس را «نقض کامل توافق» خواند؛ ادعایی که از سوی بسیاری از رسانه‌های عبری و خانواده اسرای صهیونیست مورد قبول واقع نشده و در اعتراض به تحولات رخ داده در توافق آتش‌بس با غزه این خانواده‌های صهیونیست در شب دوشنبه دست به تجمع اعتراضی در شهرک‌های اشغالی زدند. این تحولات با واکنش‌های بین‌المللی نیز همراه بود. 

آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل خواستار پایبندی به آتش‌بس و اجتناب از «فاجعه انسانی» شد. حماس نیز سخنان ترامپ را «نشان‌دهنده جهل نسبت به فلسطین» دانست و تأکید کرد: «مردم فلسطین هرگونه طرح انتقال را خنثی خواهند کرد».

* ترس و تهدید ترامپ

ترامپ در مصاحبه با شبکه فاکس‌نیوز تأکید کرد: اگر تمام ۷۶ اسیر باقیمانده صهیونیست که ۴۴ نفر از آنها زنده فرض شده‌اند تا شنبه هفته آینده آزاد نشوند، اسرائیل باید آتش‌بس را لغو کند و تجاوزات خود به نوار غزه را آغاز کند. وی همچنین در سخنانی تهدید‌آمیز افزود: «اگر آنها (اسرای صهیونیست) بزودی اینجا نباشند، جهنم به پا خواهد شد». ترامپ همچنین ادعا کرد بسیاری از اسرای صهیونیست در وضعیت سلامتی بحرانی هستند و ممکن است زنده نمانند. ترامپ تصمیم نهایی را به اسرائیل واگذار کرد اما هشدار داد: «حماس بزودی مقصود من را خواهد فهمید». 

به نظر می‌رسد تهدید دونالد ترامپ این پیام را به همراه دارد که در دور جدید تجاوزات احتمالی رژیم صهیونیستی به نوار غزه، قصد شراکتی بیشتر از تامین تسلیحات را دارد؛ تامین تسلیحاتی که در سفر اخیر نتانیاهو به آمریکا نیز در دستور کار ترامپ قرار گرفت و بیش از 7 میلیارد دلار مهمات و تسلیحات توسط آمریکا به رژیم صهیونیستی فروخته شد؛ تسلیحاتی که به نظر می‌رسد رژیم صهیونیستی برای استفاده زودهنگام از آنها برنامه دارد. در این میان ترامپ با تهدید حماس و فلسطینیان نوار غزه، دولت خود را در یک آزمون جدی قرار داد. 

اولتیماتوم ترامپ به حماس در شرایطی رقم خورده است که این جنبش و گردان‌های قسام و مردم غزه طی 16 ماه با رژیم اشغالگر صهیونیستی در حال جنگ بوده و تمام جنایات جنگی را در این 16 ماه تجربه کرده‌اند و بعید به نظر می‌رسد تهدید عمل‌نشده‌ای برای وضعیت فعلی غزه باقی مانده باشد. از سوی دیگر تهدید و اولتیماتوم ترامپ نشان‌دهنده علاقه شدید او به اجرای هر چه سریع‌تر توافق آتش‌بس غزه و تبادل اسرای صهیونیست است؛ مساله‌ای که باید مورد توجه قرار داد، زیرا ترامپ برای رونمایی از طرح غیرانسانی خود برای آینده غزه حتی تا پایان تبادل اسرا صبر نکرد و آن را اعلام کرد که با واکنش‌های منفی بسیاری روبه‌رو شد. بسیاری از مقامات سیاسی دنیا و منطقه با اشاره به عملی نبودن این طرح و خطرات آن به احتمال تاثیر منفی طرح  بر توافق آتش‌بس اشاره کرده بودند؛ اثری که اکنون نمایان شده است و ترامپ که تا پیش از این با ژست ضدجنگ و صلح‌طلبانه مدعی به سرانجام رساندن آتش‌بس در غزه بود، حالا دستاورد ادعایی خود را در خطر می‌بیند و از سوی دیگر طرح‌های وی برای آینده غزه نیز هنوز عملی نشده، در معرض نابودی قرار گرفته است. به همین دلیل نیز بلوف باز کردن دروازه‌های جهنم را مطرح کرده است و به نظر می‌رسد اقدام ترامپ بیشتر باز کردن دروازه‌های جهنم به روی خود و متحد اصلی آمریکا در منطقه باشد. 

از سوی دیگر امکان حضور ارتش آمریکا در کنار ارتش اشغالگر رژیم صهیونیستی به صورت مستقیم در جنگ غزه وجود ندارد، زیرا دولت و ارتش آمریکا در جنایات جنگی رژیم صهیونیستی شریک خواهد شد و این مساله هزینه‌ای سنگین برای دولت دوم ترامپ خواهد بود، آن هم در شرایطی که حماس و فلسطینیان نوار غزه در مسیر دفاع از خود و سرزمین خود چیزی برای از دست دادن ندارند و راهی جز مبارزه برای آنها وجود ندارد. 

در نهایت نیز با توجه به درک کاریکاتوری ترامپ از مساله فلسطین و نوار غزه به نظر می‌رسد مقاومت فلسطین باید طعم واقعیت منطقه را به ترامپ بچشاند.

***

تهدید مصر و اردن توسط ترامپ

کیاوش کلهر: واشنگتن، سیلیکن‌ولی شده! شاید بهترین تعبیری که بتواند اعمال نفوذ ماسک در ساختارهای ایالات متحده را توصیف کند، همین باشد. حضور ماسک در این مدت کوتاه چنان آشوب‌ناک و ترسناک بوده که بروکراسی آمریکا، تمام‌قد با تمام رسانه‌های خود تلاش کرده در برابر آن قد علم کند. بروکراسی آمریکایی که خود حافظ و پاسدار منافع اولیگارشیک است، حالا با اعمال نفوذ بزرگ‌ترین نماینده منافع اولیگارشیک در دولت، یعنی ایلان ماسک، چنان در معرض تغییرات عمده قرار دارد که حالا به عینیت می‌توان از نزاع «اولیگارشی» و «بروکراسی» در ساختار آمریکا سخن گفت. ساختار سازمان بهینه ‌کردن دولت یا DOGE که ماسک آن را به پیش می‌برد، مستظهر به حمایت بی‌چون‌ و چرای ترامپ، در همین مدت کوتاه، علاوه بر تعلیق کمک‌های سازمان USAID و بخش زیادی از کمک‌های مالی آمریکا به موسسات و پروژه‌های مختلف در سراسر جهان که در راستای پیشبرد منافع آمریکا پرداخت می‌شد، حالا در پی کوچک‌تر کردن بدنه بروکراسی آمریکایی و کاستن از شمار ماموریت‌ها و نفرات استخدامی دولت آمریکاست.  سازمان ماسک با سلطه کامل بر اطلاعات کارمندان دولت فدرال و دسترسی به آنان، از ماه گذشته میلادی ایمیل‌هایی برای کارکنان ارسال کرده و از آنان خواسته‌ استعفا کنند و تا 6 ماه هم حقوق دریافت کنند؛ پیشنهادی که در راستای عملی‌کردن همان ایده چابک‌سازی دولت و کاستن از شمار کارمندان آن است. ماسک و ترامپ از همان ابتدای کمپین انتخاباتی، بارها و بارها تصریح کردند با اخراج تعداد زیادی از کارمندان دولت فدرال، تا ده‌ها میلیارد دلار در هزینه‌های دولت آمریکا صرفه‌جویی خواهند کرد.

این شورش اولیگارش سیلیکن‌ولی علیه ساختار بروکراتیک دولت، موضوع اصلی هفته‌های اخیر رسانه‌های آمریکایی است؛ موضوعی چنان برجسته و مهم که ایده کاملا ذهنی تقابل بروکراسی و اولیگارشی را مفتخر به خلعت واقعیت می‌کند. 

* نارنجک دوپا!

یکی از مهم‌ترین و شاید تندترین گزارش‌هایی که در همین هفته گذشته علیه ماسک و تغییرات او منتشر شد، مقاله‌ای بود که در مجله معتبر فارن‌‌افرز چاپ شد که در آن ماسک تهدیدی علیه امنیت ملی ایالات متحده لقب گرفت. فارن‌‌افرز ماسک و تیم همراهان او در ساختار بهینه‌سازی دولت را تهدید نوظهور علیه امنیت ملی آمریکا دانست که «دسترسی وسیعی به سیستم‌های حیاتی که اطلاعات حساس و طبقه‌بندی‌شده را در چندین آژانس دولتی پردازش می‌کنند» دارند و همین مساله «خطراتی جدی برای حریم خصوصی آمریکایی‌ها از طریق نقض داده‌های حساس» ایجاد می‌کند. به باور این رسانه، ماسک یک تهدید مهم علیه امنیت ملی آمریکاست، به این دلیل که اعتماد متحدان ایالات متحده به دستگاه‌های امنیتی و اطلاعاتی این کشور را مخدوش می‌کند، چون «تصور کنید که سازمان‌های اطلاعاتی کشورهای متحد و دشمنان ایالات متحده می‌بینند که رئیس‌جمهور آمریکا دسترسی وسیعی را برای تیمی از جوانان بدون تجربه که ممکن است از فرآیندهای استاندارد تایید صلاحیت کارکنان عبور نکرده باشند و برای فردی [ماسک] که هیچ‌گونه اختیارات قانونی در اتخاذ تصمیمات مربوط به بودجه دولت و منابع انسانی ندارد، فراهم کرده است».

این رسانه کاری را که ماسک و ترامپ می‌کنند به نارنجکی شبیه می‌داند که داخل بروکراسی آمریکا انداخته شده و دیر یا زود خواهد ترکید و عواقب جبران‌ناپذیر آن آمریکا را متحمل خسارت خواهد کرد: «دولت ترامپ نه تنها شانس اصلاحات واقعی را بشدت کاهش داده، بلکه کشور را هم در معرض خطر قرار داده است. اقدامات ترامپ و ماسک شبیه انداختن یک نارنجک به مرکز دستگاه امنیت ملی است؛ در نهایت آن نارنجک منفجر خواهد شد و هیچ ‌کس در ایالات متحده، جایی برای پناه گرفتن نخواهد داشت». 

فارن‌افرز بخوبی نشان می‌دهد آنچه در واقع در میدان در حال رخ دادن است، یک نبرد حقیقی میان بروکراسی و اولیگارشی است که بزودی عواقب خود را نشان خواهد داد. به باور این رسانه، ماسک و جوانانی که همراه او، با مجوز ترامپ، دسترسی به محرمانه‌ترین اطلاعات آمریکایی‌ها و دستگاه‌های امنیت ملی این کشور پیدا کرده‌اند، علاوه بر آنکه در معرض تقدم نفع تجاری و شخصی خودشان بر منافع ملی خواهند بود، بلکه اعتماد متحدان و شرکای آمریکا به این کشور را نیز مخدوش می‌کنند. دقیقا به دلیل همین تعارض منافع و اعتماد شرکاست که ساختار دولت در آمریکا، به اذعان فارن‌افرز، از بروکراسی بی‌طرفی استفاده می‌کند که بتواند به این مشکلات فائق آید. به عبارت دیگر «مساله دیگر، اعتماد به افرادی است که در آژانس‌ها کار می‌کنند. بسیاری از افرادی که در وزارت خزانه‌داری به اطلاعات حساس شخصی که اکنون ماسک به آنها دسترسی دارد، دسترسی دارند، برای عموم مردم ناشناخته هستند. این افراد بروکرات‌های حرفه‌ای و بی‌طرف هستند که برای روسای‌جمهور هر ۲ حزب کار می‌کنند و وظیفه‌شان اجرای پرداخت‌هاست، نه تصمیم‌گیری درباره اینکه چه کسی چه‌ چیزی دریافت می‌کند. آنها از نظر امنیتی تایید شده‌اند، از آنها خواسته شده هرگونه تضاد منافع احتمالی را اعلام و حل کنند و پس از دریافت تاییدیه‌های مناسب، آموزش‌های لازم را در زمینه سیستم‌ها دریافت می‌کنند». آنچه در پس این جنگ، میان بروکراسی و اورلیگارشی نهفته است، ورای تعارض بر سر حدود اختیارات و نفع‌بری، مساله تقابل کاملا معنادار 2 رویکرد غیرمتجانس است و ریشه این تقابل نیز از این ۲ رویکرد نشأت می‌گیرد. ماسک، به عنوان نمونه اعلای پیش‌برنده منافع اولیگارشی، برآمده از خاستگاهی است که حرکت بی‌محابا، حتی شتاب‌زده، غیرارزیابانه و پرخطر را ارج می‌نهد و در هر شرایط عمل را بر نظر و تامل پیشین مقدم می‌دارد. این همان رویکردی است که در میان اقلیت‌ دیکتاتوری پلت‌فرمی سیلیکن‌ولی، به رویکرد Move fast and Break معروف است. در این نگاه، حرکت و رو به جلو رفتن، حتی اگر شتاب‌زده باشد و آزمون و خطاهای متعدد را بر سیستم تحمیل کند، ارزنده‌تر از تاملات برجانشستگان است. بنابراین در این نگاه، سیستم کند و پرپیچ‌ و‌ خم و حوصله‌ سربر بروکراتیک، بدل به زائده‌ای بودجه‌تلف‌کن می‌شود که باید آن را درهم شکست و به اسم بهینه ‌کردن، آن را ویران کرد.

بروکراسی اما با نگاه تقدم عمل شتاب‌زده و آزمون و خطاهای متعدد برای به نتیجه رسیدن، چندان میانه‌ای ندارد. ذات بروکراسی بر تقدم ثبات، استمرار و انباشت سنت نهادی و سنجیدگی در اقدامات استوار است. بنابراین هرگز با منطق بروکراتیک، نمی‌توان ایده «پیش‌برو و شکست بده» را منطقی دانست. ایده کارآفرینان سیلیکن‌ولی، مخل به مبادی و خاستگاه‌های سنت بروکراسی است و نوعی تهدید ذاتی برای آن محسوب می‌شود. کارآفرین نوآور سیلیکن‌ولی، در نتیجه به نوعی دیکتاتوری فایده‌محور بدل می‌شود که تنها سودآوری و بهینگی را ارج می‌نهد و استمرار و ثبات را از بین‌برنده بیشینگی سود می‌بیند. 

بنابراین آنچه اکنون در آمریکا در جریان است، نه تنها که یک جنگ زرگری نیست، بلکه تخاضم ذاتی 2 نگاه به اداره کشور و جهان است؛ یکی حرکات شتاب‌زده، فقدان پیش‌بینی‌پذیری و عدم برساخت رویه و دیگری تقدم ثبات، رویه و حساب و کتاب سنجیده؛ حالا پرسش این است، نارنجک زیر پای کدام‌یک خواهد ترکید؟