محمدحسین فرقدانی: در روزهایی که نظام سلامت کشور زیر فشار بحران‌های سنگین تأمین دارو، تجهیزات پزشکی و معوقات نیروی انسانی قرار داشت، خبر موافقت رهبر معظم انقلاب با تخصیص یک میلیارد دلار از صندوق توسعه ملی، نقطه امیدی تازه و تحولی چشمگیر در این حوزه ایجاد کرد. این تصمیم سرنوشت‌ساز، فرصتی بی‌نظیر برای حل بحران‌های جاری و برداشتن گام‌های اساسی در مسیر عدالت درمانی و توسعه پایدار نظام سلامت فراهم کرده است. از تخصیص ۷۰۰ میلیون دلار برای حل بحران‌های دارویی گرفته تا تجهیز هزاران تخت بیمارستانی در مناطق محروم، این بودجه تاریخی می‌تواند افق‌های تازه‌ای را برای ارتقای خدمات درمانی و کاهش نابرابری‌ها در دسترسی به امکانات درمانی پیش روی نظام سلامت بگشاید. اکنون این وزارت بهداشت است که باید با تدبیر و شفافیت، این منابع عظیم را به تحولاتی پایدار در نظام سلامت کشور تبدیل و از این فرصت بی‌نظیر به بهترین نحو بهره‌برداری کند.

* نجات زنجیره دارو

بر اساس اعلام سخنگوی کمیسیون بهداشت مجلس، ممکن است از این مبلغ یک میلیارد دلاری، ۷۰۰ میلیون دلار به حوزه دارو اختصاص یابد. این اقدام می‌تواند بحران‌های دارویی را که در سال‌های اخیر فشار زیادی بر بیماران و نظام سلامت وارد کرده است، کاهش دهد. اختصاص ۷۰۰ میلیون دلار به حوزه دارو، می‌تواند کمبودهای دارویی را که در سال‌های اخیر به یکی از بحران‌های اصلی کشور تبدیل شده بود، برطرف کند. دسترسی به داروهای ضروری، بویژه برای بیماران خاص، نه تنها از نظر سلامت فردی، بلکه از نظر اجتماعی نیز اثرات مثبت گسترده‌ای خواهد داشت. همچنین پرداخت معوقات کادر درمان می‌تواند به بهبود روحیه و کیفیت خدمات ارائه‌شده به بیماران منجر شود.

وزارت بهداشت سال‌هاست با بحران انباشت بدهی‌های سنگین، بویژه در حوزه دارو و تجهیزات پزشکی مواجه است. طبق اعلام این وزارتخانه، بدهی‌ها در این بخش به رقمی حدود ۳۵ هزار میلیارد تومان رسیده است که سهم قابل‌توجهی از آن به مطالبات دارویی اختصاص دارد. در این میان، تصمیم سران قوا برای پرداخت ۲۵ هزار میلیارد تومان از سوی سازمان تأمین اجتماعی به حساب دانشگاه‌ها و وزارت بهداشت برای تسویه مطالبات دارویی، نویدبخش راه‌حلی برای کاهش این بار سنگین است. این اقدام، بارقه‌ای از امید را در این حوزه ایجاد کرده و فرصتی استثنایی برای بهبود وضعیت زنجیره تأمین دارو و تجهیزات پزشکی فراهم کرده است. تصمیم به پرداخت این مبلغ قابل ‌توجه، حتی بدون بودجه یک میلیارد دلاری صندوق توسعه ملی، می‌توانست بسیاری از مشکلات موجود در حوزه دارو را رفع کند اما حالا که هر 2 منبع مالی در دسترس است، وزارت بهداشت در موقعیتی طلایی قرار گرفته است که می‌تواند بدهی‌های انباشته‌شده را تسویه و پایه‌های پایداری تأمین دارو را مستحکم کند. این منابع، علاوه بر تسویه بدهی‌ها امکان اجرای موثرتر طرح‌هایی نظیر «دارویار» را فراهم می‌کند؛ طرحی که با هدف کاهش هزینه‌های دارویی بیماران و ایجاد دسترسی پایدار به داروهای حیاتی طراحی شده است. با این پشتوانه مالی، می‌توان انتظار داشت این برنامه‌ها با سرعت و کارآمدی بیشتری اجرا شود.

* حمایت از نیروی انسانی

در کنار حل بحران دارو، موضوع نیروی انسانی همچنان یکی از چالش‌های مهم نظام سلامت است. وزیر بهداشت در جلسه کمیسیون بهداشت مجلس تأکید کرده پرداخت دستمزد نیروی انسانی، اولویت نخست این وزارتخانه است. نیروهای درمانی که در سال‌های اخیر با تأخیرهای مداوم در پرداخت حقوق و افزایش فشارهای اقتصادی روبه‌رو بوده‌اند، شایسته حمایت بیشتری هستند. بخشی از این منابع می‌تواند به رفع معوقات حقوقی کادر درمان و افزایش دستمزد آنها اختصاص یابد. نیروی انسانی راضی و باانگیزه، پایه‌گذار اصلی یک نظام سلامت کارآمد است. پرداخت به‌موقع و متناسب دستمزدها می‌تواند کیفیت خدمات ارائه‌شده به بیماران را به ‌طور محسوسی بهبود بخشد. اکنون با وجود این منابع مالی قابل ‌توجه، وزارت بهداشت باید با برنامه‌ریزی شفاف و دقیق، این فرصت تاریخی را به نقطه عطفی در نظام سلامت تبدیل کند. از تسویه بدهی‌ها تا تقویت زیرساخت‌های تأمین دارو و حمایت از نیروی انسانی، تمام این اقدامات می‌تواند مسیری برای تحول پایدار در خدمات درمانی ایجاد کند.

* افزایش ظرفیت آموزش پزشکی؛ سرمایه‌گذاری راهبردی برای سلامت آینده

کمبود پزشک و سرانه پایین پزشکان نسبت به جمعیت یکی از چالش‌های جدی و دیرینه نظام سلامت کشور است؛ مشکلی که مستقیما به تأمین سلامت جامعه و دسترسی به خدمات درمانی مناسب گره خورده است.

در حالی که کشورهای توسعه‌یافته به ‌طور میانگین سرانه بالاتری از پزشکان را نسبت به جمعیت خود اختصاص می‌دهند، ایران همچنان با این استاندارد فاصله دارد. این امر بویژه در مناطق کمتر توسعه‌یافته به صورت حادتر نمایان می‌شود.

حمایت 2 کشور از ثبات در سوریه

تخم‌مرغ: منم میام!

مرتضی علیزاده: تاکید مجدد رهبر انقلاب بر ضرورت مقابله با تبلیغات دشمن در سخنرانی دیروزشان، دست‌کم 2 پیام برای متولیان دستگاه‌های فرهنگی و تبلیغاتی و فعالان رسانه و فضای مجازی دارد؛ اولا این برجسته‌سازی‌ها نشان می‌دهد نقش رسانه و تبلیغات در جهان امروز و در شرایطی جنگی‌ای که بر دنیا حاکم است، چه اندازه اهمیت دارد. ثانیا تاکید چندباره ایشان بر روایت‌سازی و فعالیت‌های پرحجم و موثر رسانه‌ای طی یک دهه گذشته و در فواصل کوتاه نشان می‌دهد عملکردها در این حوزه قابل قبول نبوده و آثار مورد انتظار را نداشته است که از نتایج کارها نیز می‌توان به این بی‌عملی و بعضا بدعملی‌ها پی برد. در همین تحولات اخیر منطقه از 7 اکتبر 2023 تا تحولات لبنان و سوریه، دیدیم دشمن چگونه با سوءتبلیغات خود تلاش کرد واقعیت را وارونه نشان دهد و حتی در برخی موارد موفق به این کار شد. اگرچه نقش مهم پروپاگاندای رسانه‌ای دشمن در شیوع دروغ‌پردازی‌های آنها قابل انکار نیست اما دست کم بخشی از توفیق آنها ناشی از فهم نادرست و تصور کلاسیکی است که برخی مسؤولان ما در سطوح مختلف سیاست‌گذاری، قانونگذاری و اجرا از رسانه، کار رسانه‌ای و آثار و نتایج آن دارند. شاید یک زمانی کار رسانه صرفا توصیف واقعیت‌ها بود اما در دوره جنگ‌های هیبریدی و ‌شناختی، روایت‌های فعالانه رسانه‌ای، سازنده واقعیت‌هاست، نه توصیف‌گر منفعل آنها. چنانکه رهبر انقلاب نیز در پیام اخیرشان به همایش «افق تحول» رسانه ‌ملی که چند روز پیش برگزار شد، تصریح کردند «امروز پیروزی یک طرف [در جنگ حق و باطل] را توانایی او در گرفتن و رساندن پیام و روایت او از واقعیت رقم می‌زند؛ بسیار پیش و بیش از آنکه ابزارهای نظامی وارد میدان شوند و در آن اثر بگذارند. ما در این عرصه‌ مهم باید دقت و تلاش و ابتکار خود را مضاعف کنیم». این برجسته‌سازی و تاکید بر نقش و جایگاه روایت، رسانه و تبلیغات و حتی اولویت آن نسبت به ابزارهای نظامی، مخالف برخی تلقی‌های متعارف در میان برخی متولیان فرهنگی است که نگاهی تقلیل‌گرایانه به رسانه و فضای مجازی دارند و هر روز ساز محدودیت‌های جدید در شبکه‌های اجتماعی و پلتفرم‌های مجازی را کوک می‌کنند. در حالی که برای مقابله با دستگاه عریض و طویل تبلیغاتی دشمن و پروپاگاندهای رسانه‌ای، ابزارهایی لازم است که با اعمال محدودیت‌های سلیقه‌ای و غیرمنطقی سازگار نیست.

تاکید رهبر انقلاب بر نقش مهم رسانه و تذکر به اینکه «کار مهم برای دستگاه‌های تبلیغاتی ما، برای دستگاه‌های فرهنگی ما، تبلیغات ما، وزارت ارشاد ما، صداوسیمای ما، فعالان فضای مجازی ما این است که پرده‌ توهم اقتدار دشمن را پاره کنند، بشکنند و نگذارند تبلیغات دشمن بر افکار عمومی اثر کند» نیازمند تمهید و تدارک بستر لازم برای جهاد تبیین و فعالیت‌های تبلیغاتی با آثار و نتایجی در حد و اندازه‌های 19 دی‌ 1356 است. در شرایط امروز این بسترسازی پیش از هر چیز مستلزم تجدید نظر در مفهوم حکمرانی اینترنت و فضای مجازی است؛ چه در کشور ما معمولا بر جنبه‌های سلبی آن تاکید می‌شود؛ در حالی‌که حکمرانی اینترنت و فضای مجازی، مفهومی در برابر آزادی نیست.