محمد رستم‌پور: ناهید کیانی سومین‌بارش بود می‌آمد حسینیه امام خمینی(ره)، آرین سلیمی هم همین‌طور و هادی ساعی نمی‌دانم چندمین‌بار. تعداد حضور سیاسیون که از شمارش خارج است. 7 سری آدم از ورزشکار و فعال رسانه‌ای و چهره سیاسی و دانش‌آموز و صداوسیمایی و مدیران مملکت را دعوت کرده بودند به همان نمایشگاهی که سه‌شنبه هفته قبل رهبر انقلاب از آن بازدید کرده بودند تا بایستند به گوش دادن به سخنان مدیرعامل فولاد هرمزگان که داشت انتقال و شیرین‌سازی 3 هزار مکعب آب دریای عمان به اصفهان  به صورت روزانه را توضیح می‌داد. یا آن یکی  مدیر یک شرکت خصوصی که پرتابگر سیار پهپاد ساخته بود، از صفر. ممکن است اینها را که بگویی، باز یک‌ عده بگویند ایران فقط در زمینه نظامی یا نفتی پیشرفت داشته است، هرچند همان را هم که بپذیرند، باز هم خوب است اما خب! هواپیما که سوار می‌شوند، چرا با تحریم کل صنعت هوانوردی ایران باز هم «ایکائو» (سازمان بین‌المللی هواپیمایی) رفت و آمد و حمل‌و‌نقل هوایی ایران را تایید می‌کند؟ چون شرکتی مثل «ویستا دوربین» هست که تمام قطعات هواپیما را بازسازی می‌کند؛ بهتر از روز اول و ارزان‌تر از شرکت‌های بزرگ تعمیر و تجهیز هوایی در آلمان. اینها البته در نظر بعضی شعار است.‌ چون باور ایرانی ضربه خورده و لطمه دیده است. همان ساعتی که ما داشتیم با چت جی‌پی‌تی کاملا ایرانی کار می‌کردیم یا چشم‌های‌مان را گذاشته بودیم پشت چشمی‌های شبیه‌ساز آموزشی جراحی چشم که کل فرآیند آزمون تخصص چشم‌پزشکی را الکترونیک کرده بود، قیمت دلار از ۸۴ هزار تومان عبور کرد. 2 هفته پیش رفتم جلسه مدیران رسانه‌ای با سخنگوی ستاد کل نیروهای مسلح. چند نفری اعتقاد داشتند فروپاشی از درون مثل آنچه در سوریه اتفاق افتاد، در انتظار ایران است و تا وقتی تحریمیم راه به جایی نمی‌بریم. شاید اگر برنامه ملی رفع ناترازی‌های انرژی و عادلانه‌سازی یارانه‌ها که کار مشترک ۴۰ شرکت دانش‌بنیان در حوزه فناوری اطلاعات و چند اقتصاددان است، اجرایی شود و سال آینده قطعی برق خانگی به حداقل برسد، باورشان تغییر کند. تازه اینها مدیران رسانه‌ای کشور بودند که مثلا در معرض تحلیل، نظر و آگاهی از وضعیت علمی کشورند، چه رسد به مردم عادی که از بسیاری از این اتفاقات و دستاوردها و پیشرفت‌ها خبر ندارند. خبر هم داشته باشند، فراموش می‌کنند. مثل ونتیلاتور یا دستگاه تنفس مصنوعی ایرانی که قوم و خویش مبتلا به عوارض کرونای ما رفت زیرش و سالم و سلامت بازگشت به خانه و کاشانه‌اش. 100 ونتیلاتور ایرانی سال 97، سال 98 شد 3 هزار تا و جان بیماران کرونایی در ایران را نجات داد اما همچنان تحریم، کابوس سیاهی است که عین خوره به ذهن و ذهنیت ما افتاده، حتی اگر دیده باشیم و به شنیده‌های آقای یعقوب‌زاده، مدیرعامل شرکت «پویندگان راه سعادت» هم اعتماد نکنیم که به قول خودش ونتیلاتورها هم مثل باقی ساخته‌های شرکتش در همه بیمارستان‌های کشور هست؛ حتی اگر می‌بینیم که یک تعاونی خانوادگی در ایران مثل خاندان زمانی می‌تواند ۴ همت سرمایه داشته باشد و از یک آهنگری در شهرری مهاجرت کند به علویجه اصفهان و آنجا و این استان و آن استان کارخانه فولاد بزند و 42 نوع محصول تولید کند... و باز هم فکر می‌کنیم برویم دلار و طلای آب شده بخریم، سود می‌کنیم. «امید بادکوبه هزاوه‌ای» وقت اذان رفت طبقه پایین و بی‌سروصدا و بدون آنکه سوژه عکاسان خبری پرکار نمایشگاه شود، نماز مغربش را خواند. به قیافه‌اش نمی‌آمد، همچنان که اصلا بهش نمی‌خورد با دوستانش در مرکز رشد دانشگاه شهید بهشتی، دستگاه آنالیزور مواد و عناصر بسازد؛ دستگاهی که همه چیزش ایرانی است و تنها 9 کشور در جهان توان ساختش را دارند. توضیحاتی که داد، همه را شگفت‌زده کرد اما شماره همراهش مرا متعجب‌تر کرد، وقتی شماره‌اش خط یک 912 نبود. مثل یکی از بچه‌های تیم سازنده ماهواره «هدهد» که می‌گفت شاگرد میلاد عرفان‌پور، شاعر جوان شیرازی بوده است. حالا یا درس ادبیات عمومی دانشگاه را می‌گفت یا در شعر و ادبیات. هدهد همراه با «کوثر»، آبان همین امسال پرتاب شد و همین حالا که شما دارید این متن را می‌خوانید، شاید از بالای سرتان در فضا بگذرد. هدهد هر 12 دقیقه به زمین پیام می‌فرستد و شما در محل شرکت سازنده‌اش، جایی حوالی میدان هروی می‌توانی پیام‌های ارسالی ساکنان کره زمین را دریافت کنی. جوان سبزه‌روی ارائه‌کننده فعالیت هدهد می‌گفت همین دیروز یک آمریکایی یک پیام فرستاده به هدهد که هدهد برساندش به دوستش، جایی غیر از آمریکا. در تمام ساعاتی که همان جوان یعنی «مصطفی عقیلی» داشت کار هدهد را برای ما توضیح می‌داد، دکتر حسن سالاریه، رئیس سازمان فضایی ایران که عضو هیات علمی دانشگاه شریف است، مثل یک دانشجوی ترم اولی به حرف‌های مصطفی گوش می‌داد و لبخند می‌زد. مثل دیگر عضو هیات علمی دانشگاه شریف، دکتر حسین اسدی که با 80 استاد نخبه آمده بود پای ساخت سکوی ملی هوش مصنوعی که می‌تواند بات‌های شخصی‌سازی شده به کاربران ارائه کند و از تجزیه و تحلیل برگه آزمایش به شما بدهد تا پیش‌بینی میزان کارایی یک زمین کشاورزی بر اساس داده‌هایی که از نوع محصول و آب و هوا به آن ارائه می‌کنی. آنقدر محصول و دستاورد و اختراع و اکتشاف و فعالیت علمی در همین 30-20 تا غرفه ارائه شده بود که وقت کم آوردیم برای شنیدن. عمر آدمی محدود است، فرصت و منابع هم، بویژه برای مملکتی که از همان روزهای پس از انقلابش تحریم بوده است اما استعداد و ایده آنقدر جوشان و متنوع و متعدد است که تو فکر می‌کنی همیشه فرصت داری. ریموند کورزویل، دانشمند آمریکایی مدعی است می‌توان بر مرگ غلبه کرد. حتماً ممکن نیست اما بر برادر مرگ یعنی ناامیدی می‌توان غلبه کرد، اگر فناوری به زندگی تزریق شود و البته اگر چشم و احساس ما روشن شود به روز و روزگاری که هیچ محدودیتی برای اجرای همه محصولات نمایشگاه ارائه شده در حسینیه امام خمینی‌(ره) بیت رهبری نباشد. کورزویل کارش را با یک قرارداد با ارتش آمریکا آغاز کرد برای ساخت پانسمانی که جراحت‌های سربازان آمریکایی را در لشکرکشی‌های متجاوزانه به کشورهای مختلف زودتر درمان کند؛ چیزی که حالا با نام «آمی کر» در ایران و به دست دانشمندان ایرانی پژوهشگاه رویان ساخته می‌شود، با استفاده از بافت‌های جنینی. خدا کند بیماری «نگاه به بیرون» هم درمان شود و بیش از ورزشکاران و رسانه‌ای‌ها و سیاسیون، مدیران بدانند «کلید حل مشکلات اقتصادی لزوما در لوزان، وین، ژنو و نیویورک نیست».

حنیف غفاری: جمهوری‌خواهان آمریکا در انتخابات ریاست‌جمهوری و کنگره نوامبر ۲۰۲۴، شکست سنگینی را بر دموکرات‌ها تحمیل کردند و ضمن تصاحب سند استیجاری 4 ساله کاخ سفید، کنترل اکثریت نسبی مجلس نمایندگان و سنا را نیز در دست گرفتند. اگرچه مطابق معیارهای کمی (وفق نتیجه انتخابات ماه نوامبر)، باید جمهوری‌خواهان را پیروز مطلق و دموکرات‌ها را بازنده مطلق این آوردگاه تلقی کرد اما منازعات درونی حلقه ترامپ بسیار زودتر از حد تصور مخاطبان تحولات داخلی آمریکا شکل گرفت. ترامپ در حالی دوران جدید ریاست‌جمهوری خود را آغاز کرد که همگون‌سازی نگاه‌ها، استراتژی‌ها، تاکتیک‌ها و گفتارهای تیم سیاسی همراه او حتی نسبت به دوره نخست ریاست‌جمهوری‌اش بین سال‌های 2017 تا 2021 میلادی دشوارتر به نظر می‌رسد. در دوره اول ریاست‌جمهوری ترامپ، منازعات داخلی حزب جمهوری‌خواه حول اختلافات ۳ جریان اصلی این حزب، یعنی تی‌پارتی، جمهوری‌خواهان سنتی و نومحافظه‌کاران شکل گرفته بود. محصول این روند در گام نخست، حذف جمهوری‌خواهان سنتی مانند مک مستر و مهم‌تر از آن، رکس تیلرسون بود. ترامپ پس از یک سال، این دو را با جان بولتون و مایک پمپئو جایگزین کرد تا شاهد شکل‌گیری ترکیبی از قدرت نومحافظه‌کاران و تی‌پارتی در راس هرم قدرت سیاسی واشنگتن باشیم. در سال پایانی ریاست‌جمهوری ترامپ، جان بولتون نیز هدف انتقادات رئیس‌جمهور جنجالی آمریکا قرار گرفت و از سمت خود برکنار شد. پس از پیروزی اخیر ترامپ در انتخابات ریاست‌جمهوری نوامبر 2024، این سوال مهم در ذهن تحلیلگران مسائل سیاسی آمریکا شکل گرفت که این بار ترامپ چگونه منازعات داخلی حزب جمهوری‌خواه را مدیریت خواهد کرد؟ نباید فراموش کرد در انتخابات 2020، گردش آرای جمهوری‌خواهان سنتی منتقد ترامپ و حتی نومحافظه‌کاران در ایالاتی مانند جورجیا و آریزونا به سبد رای بایدن، پیروزی غیرمنتظره‌ای را برای دموکرات‌ها رقم زد اما در انتخابات ماه نوامبر، چنین پدیده‌ای تکرار نشد. اکنون منازعاتی که در اردوگاه جمهوری‌خواهان شکل گرفته، لزوما ناظر بر جریان‌ها و شاخه‌های داخلی این حزب نبوده و در آن، «افراد» به مراتب موضوعیت بیشتری دارند. مهم‌ترین این افراد، ایلان ماسک است؛ میلیاردر آمریکایی که ترامپ خود را بابت پیروزی در انتخابات ریاست‌جمهوری اخیر به وی مدیون می‌داند. ماسک پس از اعلام نتایج انتخابات، در کسوت یک سیاست‌گذار و شخصیت کلیدی در تیم رئیس‌جمهور جنجالی جدید آمریکا ظاهر شده و حتی مواضع صریحی را درباره نحوه مواجهه واشنگتن با اوکراین، اتحادیه اروپایی، کانادا و گرینلند اعلام کرده است. بدون شک بسیاری از نزدیکان ترامپ - حتی کسانی که از گزند تسویه حساب‌های دوره نخست ریاست‌جمهوری وی در امان مانده بودند - بسادگی زیر بار یکه‌تازی‌های ماسک نمی‌روند. تحلیلگران معتقدند این بار خلأ قدرت در حزب جمهوری‌خواه ظهور و بروز بیشتری خواهد داشت، زیرا برجسته‌سازی نقش ماسک در دولت ترامپ منجر به کاهش بیشتر ضریب و شدت کنترل‌پذیری وی از سوی شاخه‌های گوناگون حزب جمهوری‌خواه خواهد شد. استیو بنن، مشاور دیرینه ترامپ اخیرا نتوانست رفتارهای ماسک را تحمل کند. اقدام اخیر مالک اسپیس ایکس در حمایت از صدور ویزای H-1B که برای استخدام کارگران ماهر خارجی ضروری است، بنن را آشفته کرده است. بنن معتقد است ایلان ماسک بر برخی قواعد متعارف حکمرانی تیم سیاسی ترامپ اشراف ندارد و فراتر از آن، خود را محق به مداخله‌گری در مهم‌ترین تصمیمات اجتماعی، اقتصادی و سیاست خارجی دولت جدید آمریکا تلقی می‌کند. ترامپ فعلا به بهانه استقرار در کاخ سفید و تمرکز بر امور اجرایی اولیه دولت خود، وارد این مناقشه نشده و به نوعی در برابر آن سکوت کرده است. با این حال به نظر می‌رسد در درازمدت ترامپ ناچار به موضع‌گیری علیه منتقدان ماسک شود، زیرا بقای ایلان ماسک در دولت، یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های ترامپ محسوب می‌شود. البته در این میان نظرات مخالفی نیز وجود دارد؛ اینکه ترامپ به واسطه اینکه دومین دوره حضور خود در کاخ سفید را (هر چند به صورت منقطع) سپری می‌کند، احتیاجی به تکرار این پیروزی در انتخابات ریاست‌جمهوری آتی ندارد! قانون اساسی آمریکا اجازه نامزدی مجدد ترامپ در انتخابات را نمی‌دهد و همین مساله، می‌تواند مصادیق قدرت مواجهه وی در برابر برخی زیاده‌خواهی‌ها و مداخله‌گرایی‌های ماسک را پررنگ‌تر کند. ماسک خود را از ترامپ طلبکار می‌داند و به سبب روحیات خاص خود، حاضر به عقب‌نشینی از مواضع و مطالبات خود در دولت جدید آمریکا نیست. از این رو طی ماه‌ها و حتی هفته‌های آتی، شاهد تشدید مجادلات درونی جمهوری‌خواهان (حتی نزدیک‌ترین حلقه ترامپ) نسبت به روش و اصول حکمرانی داخلی و خارجی وی خواهیم بود. مهار ماسک در دولت دوم ترامپ، خواست و هدف مشترک همه شاخه‌های اصلی حزب جمهوری‌خواه محسوب می‌شود؛ دغدغه‌هایی که مشخص نیست دقیقا تبلور و تصدیق آنها از کدام جریان داخلی در لانه جمهوری‌خواهان آغاز می‌شود.