فتنه علیه قبله نخست
گروه بین‌الملل: طی روزهای اخیر شهرک‌نشینان صهیونیست به رهبری وزرای افراطی کابینه نتانیاهو دست به اقدامات بی‌سابقه و تحریک‌آمیزی در حریم مسجدالاقصی زده‌اند؛ اقداماتی که واکنش تمام گروه‌های فلسطینی را فارغ از جناح‌بندی و جهت‌گیری سیاسی برانگیخته است. نه‌تنها گروه‌های فلسطینی، بلکه بسیاری از حکام عرب و شخصیت‌های برجسته اسلامی نیز نسبت به اینگونه اقدامات بی‌تفاوت نبوده و اعتراض خود را اعلام کرده‌اند، هر چند با توجه به وضعیت کابینه افراطی رژیم اشغالگر، همچنین حمایت‌های بی‌حد و مرز قدرت‌های غربی بویژه ایالات متحده، بعید است این اعتراضات راه به جایی ببرد و چنین اقداماتی از سوی شهرک‌نشینان صهیونیست و وزرای افراطی همچون ایتامار بن‌گویر ادامه خواهد یافت.
* هتک حرمت مسجدالاقصی
صبح دیروز - سه‌شنبه - صدها شهرک‌نشین صهیونیست با حمایت شدید نیروهای پلیس رژیم اشغالگر، از سمت باب‌المغاربه به صحن‌های مسجدالاقصی یورش بردند. این اقدام پس از فراخوان‌های افراط‌گرایان یهودی برای انجام یورش‌های گسترده به مسجدالاقصی به مناسبت سالروز موسوم به «تخریب معبد» انجام شد. به گزارش اداره اوقاف اسلامی قدس اشغالی، ۲۲۵۰ شهرک‌نشین به صحن‌های مسجدالاقصی وارد شده و به صورت تحریک‌آمیز در این مکان مقدس به گشت‌زنی پرداختند. همچنین گزارش شده شهرک‌نشینان در داخل مسجد در منطقه شرقی آن و نزدیکی درهای خارجی، آیین‌ها و رقص‌های تلمودی برگزار کرده‌اند.
اداره اوقاف اسلامی اعلام کرد یکی از شهرک‌نشینان در جریان این یورش‌ها توضیحاتی توراتی ارائه داد و تعدادی دیگر نیز پرچم رژیم اشغالگر را در مسجد برافراشتند. نیروهای اشغالگر همچنین ورود نمازگزاران مسلمان به صحن‌های مسجد را محدود کرده و نیروهای زیادی را در دروازه‌های مسجد مستقر کردند تا یورش شهرک‌نشینان به سهولت انجام شود. منابع خبری صهیونیستی نیز گزارش دادند ایتامار بن‌گویر، وزیر امنیت داخلی رژیم صهیونیستی به مناسبت به اصطلاح سالروز تخریب معبد کذایی با تدابیر شدید امنیتی به مسجدالاقصی یورش برده و با شهرک‌نشینان افراطی همراهی کرده است. البته این تمام ماجرا نبوده و به گزارش رسانه‌های عبری و عربی، شهرک‌نشینان در محوطه مسجدالاقصی دست به رقص و آواز مذهبی تحریک‌آمیز زده و خواستار تخریب مسجدالاقصی و بنا کردن معبد سلیمان شدند؛ اقدامی تحریک‌آمیز که به یهودی‌سازی قدس و مسجدالاقصی تعبیر شده است. شهرک‌نشینان افراطی صهیونیست و رهبران سیاسی آنها بارها بدون ترس از عواقب بین‌المللی، درخواست تخریب مسجدالاقصی و بنای معبد ادعایی را به عنوان هدف اصلی خود مطرح کرده‌اند و از مدت‌ها قبل از عملیات توفان‌الاقصی در هفتم اکتبر 2023 تعرضات به حریم مسجدالاقصی را شدت بخشیده بودند؛ اقدامی که خط قرمز بسیاری از مسلمانان جهان است و کشورهای اسلامی و گروه‌های فلسطینی بارها نسبت به این اقدام واکنش نشان داده‌اند.
* واکنش جنبش حماس
حرکت مقاومت اسلامی فلسطین (حماس) در بیانیه‌ای، یورش وزیر تندرو صهیونیست به مسجدالاقصی را یک گام تحریک‌آمیز و اقدام خطرناک در راستای یهودی‌سازی مسجدالاقصی دانست. حماس در بیانیه خود تاکید کرد ملت مقاوم فلسطین که در مقابل جنایت‌ها و تجاوزهای اشغالگران در سرزمین فلسطین مقاومت می‌کند، اجازه یهودی‌سازی مسجدالاقصی را به صهیونیستها نمی‌دهد. جنبش حماس از سازمان همکاری اسلامی و اتحادیه عرب خواست برای پایان دادن تجاوزهای هدفمند به نخستین قبله مسلمانان، دست به اقدام فوری و جدی زده و رژیم اشغالگر را وادار به توقف جنایت یهودی‌سازی مقدسات اسلامی و مسیحی در قدس و سراسر فلسطین اشغالی کنند. این بیانیه در حالی صادر شده است که جنبش حماس عملیات توفان الاقصی را به دلیل هتک حرمت مکرر مسجدالاقصی و نمازگزاران آن - چند روز پیش از 7 اکتبر - اجرا کرد. در آن ایام شهرک‌نشینان صهیونیست و نیروهای پلیس و ارتش اشغالگر در سلسله اقداماتی تحریک‌آمیز در نمازهای جمعه، نمازگزاران فلسطینی مسلمان را مورد ضرب و جرح قرار می‌دادند و محدودیت‌های بسیاری را بر آنها اعمال می‌کردند؛ اقداماتی که پس از روی کار آمدن دولت جدید نتانیاهو و وزرای افراطی همچون بن‌گویر و اسموتریچ شدت یافت و کار به جایی رسید که نیروهای اشغالگر زنان نمازگزار مسجدالاقصی را مورد ضرب و جرح شدیدی قرار دادند و تصاویر منتشرشده از این اقدامات روحیه و غرور مسلمانان جهان بویژه مقاومت اسلامی فلسطین را خدشه‌دار کرد. در آن ایام پیامی نیز از سوی حماس منتشر شد که انتقام هتک حرمت بانوان نمازگزار را از رژیم صهیونیستی خواهد گرفت و این اتفاق در عملیاتی که توفان الاقصی نامگذاری شد، رخ داد. البته تنها دلیل عملیات توفان الاقصی هتک حرمت بانوان نمازگزار نبود اما این اقدام دولت صهیونیست، رزمندگان مقاومت را برای اجرای عملیات و پاسخ به دهه‌ها ظلم و ستم سیستماتیک علیه فلسطینیان در سرزمین مادری خود مصمم کرد. هم‌اکنون نیز جنبش حماس با وجود تمام جنایات رژیم صهیونیستی در نوار غزه، نسبت به آرمان آزادی قدس شریف بی‌تفاوت نشده و هرگونه هتک حرمت این مکان مقدس مسلمانان جهان را محکوم می‌کند.
* واکنش سایر گروه‌های فلسطینی
جنبش «مجاهدان فلسطین» نیز در بیانیه‌ای سکوت دولت‌های عربی و اسلامی در قبال تجاوزهای مستمر به مسجدالاقصی را محکوم کرد. در بیانیه این جنبش آمده است: تجاوز جدید بن‌گویر به مسجدالاقصی، نشان‌دهنده خطر بزرگی است که در انتظار این مکان مقدس است. جنبش مجاهدان از ساکنان کرانه باختری، قدس و دیگر مناطق سرزمین‌های اشغالی فلسطین خواست با این توطئه به مقابله برخیزند و از امت اسلام درخواست کرد با فشار بر رژیم‌هایی که روابط خود را با صهیونیستها عادی کرده‌اند، آنها را مجبور به قطع این رابطه منحوس کنند.
جنبش «جهاد اسلامی فلسطین» نیز هتک حرمت مسجدالاقصی توسط وزیر امنیت داخلی رژیم صهیونیستی را که با حمایت و همراهی نظامیان این رژیم انجام شد، محکوم کرد و آن را نشانه پیشرفت توطئه اشغالگران در یهودی‌سازی و تسلط بر مقدسات امت اسلام دانست. این جنبش فلسطینی، سکوت کشورهای عربی و اسلامی در قبال این تجاوزها را که مقدسات، عزت، کرامت و تاریخ امت اسلام را نشانه گرفته، محکوم کرد و از ملت‌های اسلامی خواست در هر مکانی به این تجاوزها پاسخ دهند و از مکان عروج پیامبر اسلام(ص) و دیگر مقدسات دفاع کنند. جنبش جهاد اسلامی فلسطین، کشورهایی را که روابط خود با صهیونیستها را عادی کرده‌اند، مسؤول این هتک حرمت دانست و تاکید کرد: کسانی که خون زنان و کودکان فلسطین برای آنها ارزشی ندارد، عزت و مقدسات مسلمانان نیز برای‌شان بی‌ارزش است.
«جبهه مردمی برای آزادسازی فلسطین» هم در واکنش به یورش وزیر تندرو صهیونیست به مسجدالاقصی، آن را اقدامی خطرناک و بازی با آتش توصیف کرد. این جنبش فلسطینی در بیانیه‌ای اعلام کرد آنچه در مسجدالاقصی در جریان است، نه‌تنها هتک حرمت یک مکان دینی مقدس، بلکه تلاشی برای محو هویت فلسطینی آن است. جبهه مردمی برای آزادسازی فلسطین، دولت آمریکا، جامعه جهانی و رژیم‌های عربی را مسؤول جنایت‌های روزافزون اشغالگران در حق ملت فلسطین و هتک حرمت اماکن مقدس دانست و این سکوت و همراهی را به معنای نشان دادن چراغ سبز به صهیونیستها برای ادامه جنایت‌های‌شان توصیف کرد. شیخ «عکرمه صبری» امام جماعت و خطیب مسجدالاقصی هم گفت: هتک حرمت مسجدالاقصی دیگر بر کسی پوشیده نیست. اقدامات اشغالگران به شهرک‌نشینان این فرصت را می‌دهد تا به خشم خود ادامه دهند و مسجدالاقصی را هتک حرمت کنند.
* واکنش‌های منطقه‌ای و جهانی
«فرحان حق» معاون سخنگوی سازمان ملل بر موضع قاطع این سازمان در مخالفت با هرگونه اقدامی که می‌تواند وضعیت فعلی اماکن مقدس، بویژه مسجدالاقصی را تغییر دهد، تاکید کرد و گفت: تلاش اسرائیل برای بازنگری وضعیت موجود در اماکن مقدس «تحریک‌آمیز» است. وی اقدامات اخیر را «غیرمفید» و «تحریک‌آمیز » توصیف کرد و افزود: چنین رفتاری می‌تواند منجر به تنش‌های بیشتر در منطقه‌ای شود که هم‌اکنون وضعیت آن بسیار حساس است.
وزارت خارجه مصر نیز در بیانیه‌ای بدون اشاره به نام بن‌گویر، یورش یک «وزیر اسرائیلی» به مسجدالاقصی را محکوم کرد. وزارت خارجه عربستان سعودی هم با شدیدترین عبارات، یورش آشکار برخی مقامات و تعدادی شهرک‌نشین صهیونیست به مسجدالاقصی را محکوم کرد. همچنین وزارت خارجه اردن در بیانیه‌ای اعلام کرد: این اقدامات علیه مسجدالاقصی و پیرامون اوضاع تاریخی و قانونی آن موضع کوبنده بین‌المللی را طلب می‌کند. اسرائیل حقی بر قدس اشغالی و مقدسات آن ندارد. وزارت امور خارجه ترکیه هم با انتشار بیانیه‌ای، یورش صدها اسرائیلی افراطی به همراه چند وزیر دولت این رژیم به مسجدالاقصی را محکوم کرد و این حرکت هتاکانه را به معنای نقض جایگاه تاریخی قدس و یک اقدام تحریک‌آمیز در راستای افزایش تنش‌ها در منطقه دانست.
البته باید توجه داشت هتک حرمت‌های متعدد مسجدالاقصی که به عنوان قبله نخست مسلمانان جهان شناخته می‌شود، با بیانیه‌ها و محکومیت سران کشورهای عربی متوقف نخواهد شد. همانگونه که جنایات رژیم اشغالگر در نسل‌کشی عامدانه و گرسنگی دادن به 2 میلیون و 500 هزار ساکن غزه و کشتار بی‌وقفه غیرنظامیان و جابه‌جایی آنها با محکومیت‌های انفعالی متوقف نشده است و این کشورها باید اقداماتی غیر از حفظ ظاهر در عرصه بین‌المللی و اذهان عمومی مسلمانان جهان انجام دهند؛ اقداماتی همچون اخراج سفرای صهیونیست، قطع روابط دیپلماتیک و تجاری و حتی ایجاد ائتلافی نظامی برای پایان دادن به تجاوزات رژیم اشغالگر به نوار غزه و مسجدالاقصی تا درندگی رژیم را کنترل کند. این کشورها اما از ترس تبعات بین‌المللی، همچنین به دلیل نداشتن پشتوانه اجتماعی قدرتمند در میان ملت‌های خود، از انجام چنین اقداماتی شانه خالی می‌کنند و تنها به صدور بیانیه‌های تکراری رو می‌آورند؛ بیانیه‌هایی که ماشین کشتار و اشغالگری رژیم صهیونیستی را متوقف نخواهد کرد.
***
وقاحت نتانیاهو
نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی با بیان اظهاراتی تحریک‌آمیز در تونلی زیر مسجدالاقصی، احساسات مسلمانان را جریحه‌دار کرد. در اقدامی که با واکنش‌های گسترده‌ای از سوی مسلمانان مواجه شد، «بنیامین نتانیاهو» نخست‌وزیر رژیم اشغالگر، روز دوشنبه سالروز اشغال قدس را در تونلی زیر مسجدالاقصی جشن گرفت. او و وزرای کابینه‌اش این اقدام را به مناسبت سالگرد اشغال بخش شرقی قدس در سال ۱۹۶۷ انجام دادند. نتانیاهو با انتشار تصاویری از خود در این تونل که زیر مسجدالاقصی حفر شده است، گفت: «ما قدس را یکپارچه، کامل و تحت حاکمیت اسرائیل حفظ خواهیم کرد». حفاری‌های اسرائیل در اطراف و زیر محوطه مسجدالاقصی، بویژه در منطقه دیوار براق، از دهه‌ها پیش آغاز شده و با اهداف مختلفی دنبال می‌شود. برخی از این حفاری‌ها با هدف کشف بقایای معبد ادعایی سلیمان نبی(ع) انجام می‌شود. بر اساس ادعای صهیونیستها، معبد ادعایی سلیمان نبی(ع) در محوطه‌ای قرار داشته که امروز مسجدالاقصی و قبه‌الصخره در آن واقعند. با این حال، پس از سال‌ها کاوش، شواهدی در این زمینه یافت نشده است. اقدامات صهیونیستها برای حفاری تونل زیر مسجدالاقصی - قبله اول مسلمانان - نگرانی‌هایی را درباره تأثیر بر ساختارهای تاریخی - مذهبی منطقه ایجاد کرده است. جامعه مسلمانان، بویژه فلسطینیان، نگران هستند این حفاری‌ها می‌تواند به ساختار مسجدالاقصی آسیب برساند و وضعیت موجود را تغییر دهد. مسلمانان همچنین این اقدامات را به عنوان تلاش‌هایی برای تغییر هویت تاریخی و مذهبی قدس می‌دانند. حفاری‌های زیر مسجدالاقصی و اقدامات مرتبط با آن، بویژه برگزاری نشست‌های رسمی در این مکان‌ها، تنش‌ها را در منطقه افزایش داده است.