|
خروج آمریکا و روسیه از پیمان «منع موشکهای هستهای میانبرد و کوتاهبرد» موازنه قوا در اروپا و جهان را برهم میزند
تعلیق «آیاناف» و پیامدهای نوظهور
گروه بینالملل: زمانی که دونالد ترامپ، رئیسجمهور آمریکا اوایل ماه فوریه و در بیانیهای رسمی اعلام کرد ایالات متحده تعهدات خود در چارچوب پیمان «منع موشکهای هستهای میانبرد و کوتاهبرد» را به حال تعلیق درآورده و روند خروج از آن را در یک بازه زمانی 6 ماهه آغاز میکند، مگر آنکه روسیه با نابود کردن همه موشکها، پرتابگرها و تجهیزاتی که ناقض متن پیمان است، به تعهداتش عمل کند، بسیاری با خوشبینی بر این باور بودند که روسیه برای جلوگیری از شروع رقابتهای تسلیحاتی شاید با نوعی از خویشتنداری به این اقدام پاسخ خواهد داد اما یک ماه بعد در 4 مارس، ولادیمیر پوتین، رئیسجمهور روسیه در فرمانی ضمن تعلیق این پیمان گفت: «واشنگتن به این پیمان پایبند نبوده است و زمانی مسکو به آن عمل خواهد کرد که آمریکا تخطی از آن را کنار بگذارد». اکنون پسلرزههای شروع مسابقه تسلیحاتی جدید و آغاز جنگ سرد تازه خود را بخوبی نشان میدهد و شواهد از پایان عصر بازدارندگی و تنشزدایی حکایت دارد. روسیه و آمریکا از سال 1987 و با عقد این پیمان محدودیتهایی بسیاری برای گسترش و تقویت موشکهای میانبرد و کوتاهبرد خود با قابلیت حمل کلاهک هستهای ایجاد کرده بودند اما اکنون زمینه مساعدی برای روزآوری و تثبیت جایگاه برتر این دو کشور به وجود آمده است. اگرچه در ظاهر این اقدام و پایان دادن به تعهد دوجانبه زمینهساز رقابت تسلیحاتی خواهد شد اما در ورای این رقابت، احتمال تشدید منازعههای ژئوپولیتیکی در مرزهای غربی روسیه و به عبارت دیگر اروپای شرقی و حتی آمریکای لاتین و همچنین مداخله در کشورهای متحد 2 طرف در سراسر جهان نیز وجود دارد. ارسال به دوستان
آیا آمریکا 90 درصد کشورهای سازمان ملل را تحریم میکند؟
جنون تحریم به سبک یانکیها
گروه بینالملل: در شرایطی که اکثریت جامعه جهانی «نیکلاس مادورو» و دولت قانونی او در ونزوئلا را که بهوسیله انتخابات دموکراتیک برگزیده شده به رسمیت میشناسند، نماینده ویژهای که دونالد ترامپ برای مداخله در امور این کشور بحرانزده آمریکای لاتین مامور کرده طی اظهارنظری جنونآمیز اعلام کرد طرفهای سومی که از تغییر دولت در ونزوئلا حمایت نمیکنند، احتمالا توسط واشنگتن تحریم خواهند شد.«الیوت آبرامز» نومحافظهکار صهیونیست جنگطلب و سرشناس و نظریهپرداز بزرگترین مداخلههای نظامی آمریکا در کشورهای دیگر طی 3 دهه گذشته، سهشنبه پیش با این اظهارنظر بخشی دیگر از ایدههای جنونآمیزی را که در عصر ترامپیسم در کاخ سفید مطرح میشود رونمایی کرد. به گزارش شبکه آرتی، آبرامز که بتازگی پس از بیش از یک دهه دوری به دستگاه دیپلماسی آمریکا بازگردانده شده در جریان کنفرانسی خبری دولت نیکولاس مادورو، رئیسجمهور قانونی ونزوئلا را به اعمال تحریمهای ثانویه در درازمدت تهدید کرد. او سپس «جنون تحریم» به سبک یانکیها را با بیان اینکه «واشنگتن خود را به اعمال تحریم علیه دولت مادورو محدود نکرده و حتی کسانی را که از او حمایت میکنند نیز مورد تحریم قرارخواهد داد» به نمایش گذاشت. ارسال به دوستان
اختلافات بر سر قدرت در عربستان وارد فاز جدیدی شده است
طغیان پالان علیه سلمان
گروه بینالملل: عزل و نصبهای اخیر در کابینه عربستان سعودی که به دستور ولیعهد و در زمان غیاب پادشاه از کشور انجام شد، واقعیت درگیری بین ملکسلمان و پسرش، محمد بر سر قدرت را نشان میدهد؛ اتفاقی که در تاریخ حکومت عربستان از زمان تأسیس آن تاکنون بیسابقه بوده و در مطبوعات غربی مورد بحث قرار گرفته است. روزنامه انگلیسی گاردین در گزارشی، از بروز شکاف بالقوه بیثباتکننده بین پادشاه عربستان سعودی و ولیعهدش خبر داده و نوشته است ملکسلمان 83 ساله با ولیعهد خود در هفتههای اخیر بر سر بعضی قضایا از جمله جنگ یمن و قتل جمال خاشقجی، روزنامهنگار منتقد اختلاف پیدا کردهاند بویژه اینکه در پرونده قتل، سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا (سیا) نیز تایید کرده است که شاهزاده محمد بنسلمان دستور چنین اقدامی را صادر کرده است. اما رویداد تنشزای جدیدتر زمانی رخ داد که ملکسلمان اواخر ماه فوریه گذشته به مصر سفر کرد. به نوشته گاردین، مشاوران ملکسلمان در جریان حضورش در مصر در اواخر فوریه نسبت به وقوع تحرکی علیه سلطنتش هشدار دادند؛ هشداری که وحشت حلقه اطرافیان ملکسلمان را برانگیخت و منجر شد تیم امنیتی جدیدی از عربستان برای حمایت از ملکسلمان در زمان حضورش در مصر اعزام شود. به نوشته این روزنامه، تیم امنیتی جدید متشکل از ۳۰ تن با وسواس و دقت وزارت کشور انتخاب و با تیم امنیتی همراه ملکسلمان تعویض شدند. این تغییر در نتیجه نگرانیهایی از بابت میزان وفاداری و سرسپردگی افراد تیم قدیمی ولیعهد سعودی بود. همچنین مشاوران ملکسلمان تیم امنیتی را که مقامات مصری برای حفاظت از پادشاه در طول زمان اقامتش در قاهره تعیین کرده بودند، اخراج کردند. یک نشانه دیگر که در این گزارش بر آن تاکید شده، این است که ولیعهد متهور سعودی در مراسم استقبال از پدرش در فرودگاه ریاض حضور نیافت؛ سیگنالی که گفته میشود هدف از آن ابراز نارضایتی پسر از پدر بود. یک اقدام غیرمتعارف دیگر ولیعهد این بود که در غیاب شاه، ریما دختر بندر بنسلطان را به سمت سفیر عربستان در آمریکا منصوب کرد و برادرش خالد بنسلمان سفیر پیشین را در جایگاه معاون وزیر دفاع نشاند؛ ماموریتی که منابع آگاه میگویند از نظر شاه سعودی برای خالد، زودهنگام است. این منابع تصریح کردند که اقدام یادشده بدون آگاهی ملکسلمان انجام شد و خشم او را برانگیخت. گفته شد شاه و همراهانش این انتصابات جدید را در تلویزیون دیدند و برخلاف عرف، احکام نه به نام سلمان بلکه به نام «جانشین شاه سعودی» یعنی ولیعهد خوانده شد. پیشتر، ولیعهد سعودی در اقدامی غیرمتعارف قدم بر بام کعبه گذاشت؛ کاری که برخی مشایخ سعودی آن را اهانت به مقدسات دانستند و به ملکسلمان شکایت بردند. شواهد و شاخصهای مذکور را باید به اختلافات قبلی بین ملکسلمان و ولیعهدش درباره حلوفصل پرونده جنگ یمن، تعامل عربستان با اعتراضهای مردمی در سودان و الجزایر و نیز موضعگیری عربستان در قبال تحولات مربوط به درگیری فلسطین و اسرائیل افزود. به نوشته این روزنامه، ملکسلمان تلاش کرده تا برخی خسارتها و خدشههایی که به عربستان در اثر جنایت قتل جمال خاشقجی، روزنامهنگار منتقد سعودی وارد شده را جبران کند. بروس ریدل از مدیران اندیشکده بروکینگز درباره این اختلافات گفت: «علائم پنهان اما مهمی از سوی قصر پادشاهی سعودی میرسد... یک جای کار میلنگد». ارسال به دوستان
پایان بازدارندگی و آغاز مسابقه تسلیحاتی
حسن بهشتیپور*: پیمانی که قرار بود تولید و آزمایش موشکهای هستهای کوتاهبرد و میانبرد را منع و محدود کند، اکنون و با تصمیم 2 ابرقدرت نظامی جهان در آستانه نابودی کامل قرار دارد. روز چهار مارس 2019 «ولادیمیر پوتین» رئیسجمهور روسیه در واکنش به اقدام آمریکا، پیمان منع موشکهای هستهای میانبرد با این کشور را به حال تعلیق درآورد. پیش از این نیز «دونالد ترامپ» رئیسجمهور آمریکا در اول فوریه تعهدات این کشور در چارچوب این پیمان را به حال تعلیق درآورده و روند خروج از آن را آغاز کرده بود. این اقدام شتابزده ضمن آنکه امنیت نظام بینالملل را به مخاطره خواهد انداخت، عصر بازدارندگی هستهای را نیز که دو ابرقدرت جنگ سرد پس از سالها مسابقه تسلیحاتی ایجاد کرده بودند، نابود میکند و دور جدیدی از رقابتهای تسلیحاتی را در حوزه سلاحهای نامتعارف در جهان رقم خواهد زد. اما چرا در مرحله اول آمریکا و پس از آن روسیه به دنبال تعلیق یا حتی فسخ این قرارداد هستند و دیگر از وجود این پیمان استقبال نمیکنند؟ به نظر میرسد 2 دلیل عمده در بطن این تصمیم واشنگتن و مسکو وجود دارد؛ 2 طرف از سال 1987 تاکنون تولید و آزمایش موشکهای هستهای میانبرد و کوتاه برد را محدود کردهاند، بنابراین این دو ابرقدرت نظامی به دنبال این هستند موشکهای خود را به کلاهکهای مجهزتری نسبت به کلاهکهای نسل اول و دوم مجهز کنند. به عبارت دیگر روسیه و آمریکا در تلاشند با حفظ جایگاه کنونی، برای چند دهه آینده نیز موقعیت هژمونیک خود را در این عرصه تضمین کنند. دلیل دیگر این تصمیم به پیشرفتهای نظامی چین بازمیگردد؛ اگرچه و در یک برآورد کلان و راهبردی تعداد و کیفیت سلاحهای غیرمتعارف چین با روسیه و آمریکا قابل مقایسه نیست اما قدرت اقتصادی چین، اراده حاکمان این کشور برای بهبود جایگاه پکن در عرصه سلاحهای غیرمتعارف و همچنین پیشرفتهای تکنولوژیکی، آمریکا و روسیه را نگران کرده است. همچنین چین عضو این پیمان دوجانبه نیست، بنابراین محدودیتهایی که آمریکا و روسیه را تهدید میکند، بستر مساعدی را در اختیار چین قرار میدهد. این معضل به نگرانیها در محافل استراتژیک 2 کشور دامن زده است. بنابراین روسیه و آمریکا در تلاشند در این دوره که تعهدی به این پیمان ندارند، جایگاه خود را بهبود بخشند و پس از آن زمینه را برای وارد کردن چین به این پیمان و قبول تعهدات بینالمللی مهیا کنند. در همین راستا و همزمان با تعلیق تعهدات روسیه، شاهد تحرکاتی در روسیه سفید بودهایم. «الکساندر لوکاشنکو» رئیسجمهور روسیه سفید یک روز پس از خروج روسیه از پیمان منع هستهای، در اظهاراتی تاملبرانگیز اعلام کرد خواستار بهبود روابط با غرب است و ناتو را نباید به عنوان دشمن محسوب کرد. بسیاری بر این باورند که همبستگی و ارتباط مستقیمی میان این سخنان و خروج روسیه از پیمان مورد اشاره وجود دارد. اما برخلاف این دیدگاه، نگارنده بر این باور است روسیه سفید که به لحاظ تاریخی همواره خود را در جبهه روسیه تعریف کرده، این بار نیز سرنوشت خود را به سرنوشت کشورهای غربی و ناتو گره نخواهد زد. تمام رشتههای اقتصادی، سیاسی و امنیتی روسیه سفید به روسیه گره خورده است؛ این کشور با جمعیتی کم و ژئوپولیتیکی شکننده، نمیتواند به آلت و اهرم دست آمریکا در مرزهای غربی روسیه تبدیل شود. همچنین رهبران این کشور به هیچوجه مایل نخواهند بود خود را به وجهالمعامله آمریکا تبدیل کنند. از طرف دیگر باید این مساله و نکته بنیادین را نیز در نظر داشت که موضوع پیمان منع تولید و آزمایش موشکهای هستهای دارای یک رویه و قاعده بینالمللی است و در چارچوب روابط قدرتهای نظامی جهان یعنی در قالب روابط روسیه، آمریکا و حتی چین و تا حدودی فرانسه و انگلیس قابل تعریف و ارزیابی است. به عبارت دیگر یک مساله منطقهای فاقد ابعاد استراتژیک نیست و موضوع روابط روسیه با روسیه سفید و روسیه سفید با آمریکا نمیتواند معادلات آن را تعیین کند، بلکه مولفهها و پارامترهای استراتژیک، ابعاد مختلف آن را صورتبندی میکند. اگرچه هر دو محور در تلاشند با استفاده از نقاط خلأ و ضعف یکدیگر امتیازات بیشتری به دست آورند. ارسال به دوستان
اخبار
جنبش مقاومت اسلامی النجباء عراق در فهرست تروریسم خزانهداری ایالات متحده ارسال به دوستان
|
|
آدرس مطلب:
آدرس مطلب:
آدرس مطلب:
آدرس مطلب:
آدرس مطلب:
|