مدتی است خبرهایی پیرامون تولید مجموعه‌هایی در مورد شخصیت‌های مطرح هر استان، در شبکه‌های استانی به گوش می‌رسد. البته برخی از این پروژه‌ها توسط سیما‌فیلم و در استان‌ها تولید می‌شود اما گویا تولید سریال برای مفاخر هر استان، توسط شبکه‌های استانی حالا به یک پروژه کلان تبدیل شده است. به گزارش «وطن‌امروز»، چندی پیش علی دارابی، معاون امور استان‌های صداوسیما درباره ساخت سریال شهید حاج‌قاسم سلیمانی به تسنیم گفت: «در سفری که با رئیس صداوسیما داشتیم، ایشان گفتند سریال فاخری برای شهید سلیمانی در صداوسیما ساخته شود که محور اصلی معاونت سیما خواهد بود و ما هم کمک خواهیم کرد، زیرا در استان کرمان و شبکه‌های استانی ظرفیت خوبی وجود دارد که می‌توانیم از آن بهره ببریم؛ همانطور که امروز در استان کرمان سریال «شهید باهنر» را جلو می‌برند». همچنین اردیبهشت امسال بود که تهیه‌کننده سریال شهید شهریاری از پیش‌تولید این سریال در زنجان خبر داد. مصطفی علمی‌فرد درباره سریال شهید شهریاری گفت: نگارش سریال شهید شهریاری با نام موقت میراث مجید به پایان رسیده است و با پایان نگارش فیلمنامه، پیش‌تولید کار آغاز شده و به دلیل پراکندگی لوکیشن‌های سریال در استان‌های زنجان و تهران و همچنین تعدد بازیگران این سریال، مراحل پیش‌تولید حدود 3 ماه زمان خواهد برد. البته این روز‌ها در حال مذاکره با چند کارگردان نیز هستیم». سریال شهید شهریاری با مشارکت سازمان انرژی اتمی، سازمان صداوسیما و استانداری زنجان، توسط صدا و سیمای مرکز زنجان تولید می‌شود. استان «کردستان» نیز چندسالی است برای ساخت سریال یک «قهرمان» از خطه کردستان در تلاش است. فیلمنامه این سریال توسط مرحوم ضیاءالدین دری نوشته شده است. سنجرخان وزیری مشهور به سردار اکرم، زمانی که روس‌ها مناطق مختلف ایران از جمله کردستان را اشغال کرده بودند، با آگاهی از عمق بحران و فشار‌های زیاد اشغالگران ابتدا با فرستادن نامه‌هایی به حاکم سنندج و اجازه از آنها، درخواست اذن جنگ کرد و بعد از ناامید شدن از حمایت آنها، در آغاز کار به جنگ با قشون انگلستان برخاست و با شکست انگلیسی‌ها راه جنگ با روس‌ها برای او هموارتر شد. بنابراین با اتکا به نیرو‌های مردمی روستا‌های اطراف سنندج راهی میدان نبرد با روس‌ها شد. سریال «سنجرخان وزیری» با نویسندگی زنده‌یاد ضیاءالدین دری، تهیه‌کنندگی حسین جلالی، کارگردانی محمدحسین لطیفی و با حضور هنرمندان ملی و بومی استان کردستان، در ۲۶ قسمت تولید خواهد شد. آنچنان که در خبرها آمده، سریال «ایل‌دا» نیز با استفاده از ظرفیت‌های بکر استان لرستان و بازیگران بومی این استان درحال تولید است. در این مجموعه بیش از ۳۵ بازیگر حرفه‌ای سینما و تلویزیون فعال هستند. همچنین بیش از ۱۰۰ بازیگر تلویزیون و تئاتر لرستان در این مجموعه به ایفای نقش می‌پردازند. البته «ایل‌دا» در گروه فیلم و سریال مرکز سیما‌فیلم در حال تولید است. سید علیرضا سبط‌احمدی و راما قویدل تهیه‌کنندگی و کارگردانی این سریال را برعهده دارند.

توجه به ظرفیت‌های استانی و ویژگی‌های هر منطقه از کشورمان برای معرفی مشاهیر و بزرگان و شخصیت‌های مطرح آن استان، اتفاق مبارکی است. اگر چه در صورت عدم رعایت برخی ظرافت‌ها ممکن است ضعف پروژه بیش از اهمیت موضوع و محتوای آن به چشم بیاید اما نفس کار با اهمیت است و در کنار جلب توجه مخاطبان استانی می‌تواند برای مخاطبان سراسر کشور نیز جذاب باشد؛ مانند اتفاقی که برای سریال «بانوی سردار» هنگام پخش رخ داد و هشتگ «بانوی سردار» در مقطعی ترند شبکه اجتماعی توئیتر شد. البته این عبارت در کنار «مبارزه با استعمار» قرار گرفت و در ایام پخش سریال بسیار برجسته شد که با موضوع سریال نیز همخوانی داشت، چرا که بی‌بی مریم یک شخصیت ضداستعماری داشت.

در همین راستا و برای استفاده از ظرفیت‌های استان کهگیلویه‌و‌بویراحمد، یکی از سوژه‌هایی که به نظر می‌رسد به ‌رغم جذابیت، مغفول مانده و می‌تواند منشأ یک درام تاریخی شود، «نبرد گجستان» است که به قیام و اعتراض عشایر و طوایف منطقه کهگیلویه‌و‌بویراحمد در دهه 40 مربوط می‌شود. جالب آنکه علاوه بر شاهدان زنده و محلی آن اتفاق، یکی از چهره‌های رسانه‌ای کشور نیز با این ماجرا ارتباط نزدیکی دارد. نادر طالب‌زاده به واسطه پدرش که در آن زمان فرمانده نظامی منطقه بود، اطلاعات جالبی از نبرد گجستان دارد. یک بار بهروز افخمی از علاقه‌اش برای ساخت سریال یا یک فیلم سینمایی پیرامون این واقعه صحبت کرد. 

سرلشکر «منصور طالب‌زاده اردوبادی» پدر نادر طالب‌زاده، از فرماندهان ارتش ایران در دوره پهلوی بود. او در زمان سلطنت رضاخان، در دانشکده افسری با محمدرضا پهلوی همدوره بود و پس از رسیدن محمدرضا به مقام سلطنت، یکی از آجودان‌های مخصوص وی به شمار می‌رفت به گونه‌ای که می‌توانست بدون هماهنگی وارد دفتر شاه شود. سرلشکر طالب‌زاده در ماجرای قیام عشایر بویراحمد در ابتدای سال 42، نقش محوری در پایان یافتن غائله داشت اما بعد از واقعه، شخص شاه به وی خیانت می‌کند. یکی از شخصیت‌های محوری این غائله ملاغلامحسین سیاهپور بود که رهبر قیام عشایر بویراحمد در سال 42 علیه شاه بود. 

نادر طالب‌زاده درباره او می‌گوید: «سیاهپور مجوز جهادش را از آیت‌الله دستغیب که با واسطه با امام خمینی(ره) رابطه داشت، گرفته بود و به همراه مردمانی غیور و وطن‌پرست که عموما از اهالی یاسوج محسوب می‌شدند، مبارزه را آغاز کرد. از قدیم، وصف ویژگی‌های شخصیتی سیاهپور در خانه ما بود و پدرم او را نماد یک فرد با شرافت، دارای وجهه و بهترین مردم زمان خود معرفی می‌کرد. ملاغلامحسین از منظر حکومت پهلوی فردی یاغی به حساب می‌آمد و شاه، ارتشبد آریانا را برای سرکوب قیامش به منطقه جنوب فرستاده بود و جنگی سخت بین نیروهای آریانا و ملاغلامحسین به وجود آمد. جنگجویان عشایری تلفات زیادی را از نیروهای پهلوی گرفتند و آریانا از پس سیاهپور و نیروهایش برنمی‌آمد و نهایتا دست به بمباران هوایی زدند و منطقه و عشایر را بمباران هوایی کردند. زمانی که شاه از سرکوب عشایر مستاصل می‌شود، پدرم (سرلشکر طالب‌زاده) را که رابطه خوب و حسنه‌ای از قبل با مردم آن منطقه داشت به عنوان مامور ویژه برای پایان دادن به غائله به آن نقطه اعزام می‌کند». بقیه ماجرا البته یک تراژدی تمام‌عیار است. سیاهپور صلح را به خاطر امان‌نامه‌ای که تیمسار اردوبادی گرفته بود، می‌پذیرد. شاه اما خیانت می‌کند و سیاهپور را اعدام می‌کند. پدر نادر طالب‌زاده نیز چندنوبت در دادگاه نظامی محاکمه و نهایتا حصر می‌شود. طالب‌زاده می‌گوید: پدرم تا سال‌های بعد از انقلاب، هر زمان که نام ملاغلامحسین سیاهپور به میان می‌آمد، اشک در چشمانش جمع می‌شد و احساس عذاب وجدان می‌کرد، چرا که در مقابل چشمان چندین هزار نفر از عشایر که قرآن بر سر گرفته بودند، قول شرف برای حفظ جان او داده بود ولی شاه به مثابه آب خوردن قول خود را زیر پا گذاشت».

این واقعه یکی از اتفاقات مغفول تاریخ معاصر کشور، حتی در حوزه تاریخ‌نگاری و جمع‌آوری روایت شفاهی است. کاش توجهی ویژه به این ماجرا شود و فیلم یا سریالی با استفاده از ظرفیت‌های استانی پیرامون این نبرد ساخته شود.

صحبت‌های تازه رئیس سازمان سینمایی درباره وضعیت صدور مجوز تولید آثار شبکه نمایش خانگی و ارجاع این موضوع به شورای عالی انقلاب فرهنگی و شورای عالی فضای مجازی، پرونده این موضوع را نسبت به گذشته پیچیده‌تر کرد. به گزارش «وطن امروز»، روز یکشنبه حسین انتظامی در نشستی پاسخگوی سوالات اهالی رسانه بود. انتظامی در پاسخ به سوالی درباره واگذاری صدور مجوز محتوای فضای مجازی از ارشاد به صداوسیما، توضیح داد: «ما در فناوری‌های نوپدید از جمله وی‌او‌دی‌ها نیازمند تعریف جدیدی در حکمرانی فرهنگی در فضای مجازی هستیم که برداشت‌های متفاوت دستگاه‌ها اصلاح شود. مراجع قانون‌گذاری همچون شورای عالی انقلاب فرهنگی و شورای عالی فضای مجازی در این زمینه تصمیم‌گیر هستند و جمع‌بندی توسط آنها مبنای عمل همه دستگاه‌ها خواهد بود». انتظامی در پاسخ به سوال دیگری درباره واگذاری امتیاز مجوز وی‌اودی‌ها به سازمان صداوسیما و سکوت سازمان سینمایی در این زمینه بیان کرد: «باز هم تأکید می‌کنیم ما منتظر تعیین‌تکلیف مراجع بالادستی هستیم تا تکلیف دستگاه‌ها از جمله وزارت ارشاد را روشن کند».

اعلام این خبر در شرایطی از سوی انتظامی رخ داده است که مدتی بود زمزمه‌های نسبتا قوی‌ای در ارتباط با سپردن مسؤولیت صدور مجوز شبکه نمایش خانگی و وی‌اودی‌ها به سازمان صداوسیما شنیده می‌شد. حتی یکی از رسانه‌ها از سریال «موچین» به عنوان نخستین سریالی یاد کرد که با مجوز رسانه ملی برای عرضه در شبکه نمایش خانگی تولید شده است. البته این ماجرا ریشه در تاریخچه شبکه نمایش خانگی دارد و از همان روزهایی که این شبکه کار خود را با نظارت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی آغاز کرد هم نظرات مختلفی در ارتباط با اینکه مسؤولیت این کار باید به چه کسی سپرده شود، در رسانه‌ها منتشر می‌شد. گروهی حق را به صداوسیما می‌دادند و گروهی دیگر نیز به واسطه آنکه سپردن مسؤولیت این حوزه به تلویزیون را اسباب انحصار در این بخش می‌دانستند، معتقد بوده و هستند که مدیریت صدور مجوزها در حوزه شبکه نمایش خانگی و سامانه‌های آنلاین پخش فیلم همچنان باید با وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی باشد. 

با این همه حالا که بحث ورود نهادهای بالادستی به این حوزه مطرح شده، شاید بد نباشد یک بار برای همیشه وضعیت مدیریت این شبکه مشخص شود. البته در کنار تعیین مدیریت این حوزه، بهتر است ضوابطی نیز در نظر گرفته شود تا روند تولید و عرضه آثار در این حوزه سروسامان بهتری یابد، بویژه که پس از بالا گرفتن منازعات بر سر مدیریت صدور مجوزها در شبکه نمایش خانگی، حالا مدتی است وضعیت صدور مجوز تازه برای این شبکه در هاله‌ای از ابهام است و هنوز هم مشخص نیست بالاخره چه نهادی در این حوزه تصمیم‌گیر خواهد بود. البته که با توجه به شرایط و قرائن موجود به نظر می‌رسد در نهایت مسؤولیت این حوزه به صداوسیما سپرده شود، بویژه که در دوره فعلی عرضه محصولات نمایشی بیشتر از آنکه در قالب دی‌وی‌دی و به شکل فیزیکی باشد، به شکل مجازی و اینترنتی انجام می‌شود و حالا مخاطبان این شبکه بیش از گذشته شده و حساسیت‌ها بر محتوای عرضه‌شده در آن نیز بیشتر شده است. هر چند که سپردن این موضوع به تلویزیون در شرایط کرونایی فعلی که مردم بیش از همیشه نیازمند محتوای سرگرم‌کننده هستند هم دارای ضعف‌هایی است که در آینده بیشتر آن را بررسی خواهیم کرد. 

«دخترم نرگس» پرمخاطب‌ترین سریال تیرماه سیما

مجموعه تلویزیونی «دخترم نرگس» با 1/33 درصد بیننده، به ‌عنوان پربیننده‌ترین سریال تیرماه ۹۹ سیما شناخته شد. به گزارش باشگاه خبرنگاران جوان، بر اساس آخرین نظرسنجی مرکز تحقیقات رسانه ملی، مجموعه تلویزیونی «دخترم نرگس» با 1/33 درصد بیننده حدود 6 درصد نسبت به نظرسنجی قبل افزایش مخاطب داشت و به ‌عنوان پربیننده‌ترین سریال تیرماه ۹۹ سیما شناخته شد. بر این اساس «دخترم نرگس» که کار مشترک صداوسیمای مرکز آذربایجان غربی و شبکه یک سیما بود، علاوه بر اینکه پربیننده‌ترین سریال تیرماه سیما شد، در رأس سریال‌های ساخت سیمای استان‌ها که از شبکه‌های ملی پخش شده‌اند نیز قرار گرفت. پس از سریال «دخترم نرگس» تولید صداوسیمای مرکز آذربایجان غربی، سریال «بانوی سردار» با 5/21 درصد بیننده که سال گذشته از شبکه ۳ سیما پخش شد و تولید صداوسیمای مرکز استان چهارمحال‌و‌بختیاری بود، در رده دوم قرار گرفت. سریال «جلال» تولید صداوسیمای مرکز آذربایجان شرقی هم که دهه فجر سال ۹۸ از شبکه یک سیما پخش شد، با 8/20 درصد بیننده در رتبه سوم سریال‌های ساخته‌شده در سیمای استان‌ها قرار گرفت که از شبکه‌های ملی پخش شده است. سریال «وقت صبح» تولید صداوسیمای مرکز استان سمنان هم که محرم سال گذشته و ایام لیالی قدر در رمضان ۹۹ از شبکه یک سیما پخش و بازپخش شد، با 7/14 درصد بیننده در رتبه چهارم سریال‌های تولید مراکز استان‌ها قرار گرفت. 

***

بازیگران جدید «شرم» معرفی شدند

الهام طهموری و میلاد میرزایی به سریال «شرم» به تهیه‌کنندگی امیرمهدی پوروزیری و کارگردانی احمد کاوری پیوستند. به گزارش «وطن امروز»، الهام طهوری پیش از این با ایفای نقش اصلی سریال «وارش» شناخته شد و سریال «شرم» دومین همکاری کاوری با الهام طهوری به حساب می‌آید. میلاد میرزایی نیز بازیگر جوان دیگری است که جلوی دوربین سریال شرم رفته است. میرزایی با ایفای نقش در سریال «بانوی عمارت» شناخته شد و سابقه حضور در آثاری مانند سریال محکومین، سرزمین کهن، چرخ فلک و... را نیز دارد. همچنین اردلان شجاع‌کاوه نیز بعد از 10 سال با این سریال به تلویزیون بازگشته است. فیلمبرداری سریال شرم بر اساس فیلمنامه‌ای از سعید فرهادی به تهیه‌کنندگی امیرمهدی پوروزیری و کارگردانی احمد کاوری با رعایت پروتکل‌های بهداشتی در لوکیشن‌هایی در منطقه شهرک غرب تهران و مهرشهر کرج ادامه دارد. 

***

تازه‌ترین خبرها از سریال دفاع ‌مقدسی «ایل‌دا»

تصویربرداری سکانس‌های دفاع مقدسی سریال «ایل‌دا» به کارگردانی راما قویدل ظرف ۴۰ روز آینده به اتمام می‌رسد. به گزارش «وطن امروز»، علیرضا سبط‌احمدی، تهیه‌کننده مجموعه «ایل‌دا» گفت: سکانس‌های مربوط به جنگ در ارتفاعات خرم‌آباد در حال انجام است و ۸۵ درصد کار تصویربرداری انجام شده و ظرف ۴۰ روز آینده کار تصویربرداری به اتمام می‌رسد. وی درباره همکاری مسؤولان استانی گفت: متاسفم از اینکه اعلام می‌کنم مسؤولان استانی هیچ حمایتی از پروژه دفاع مقدسی نمی‌کنند. این پروژه که اثری فاخر درباره دلاورمردی‌های خطه لرستان است با بی‌مهری مسؤولان استان لرستان مواجه است. ما در شرایط بسیار سخت بدون حمایت و همکاری مسؤولان استان لرستان در حال تصویربرداری با تیمی ۱۸۰ نفری هستیم تا بتوانیم کار را برای چهلمین سالگرد دفاع‌مقدس آماده کنیم. در این مجموعه بیش از ۳۵ بازیگر حرفه‌ای سینما و تلویزیون با گریم‌های متفاوت حضور دارند؛ همچنین بیش از ۱۰۰ بازیگر تلویزیون و تئاتر لرستان در این مجموعه به ایفای نقش می‌پردازند. «ایل‌دا» در گروه فیلم و سریال مرکز سیمافیلم و به تهیه‌کنندگی سیدعلیرضا سبط‌احمدی و کارگردانی راما قویدل به نویسندگی نوشین پیرحیاتی در حال تولید است. 

دبیرکل نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور مهدی توکلیان را به عنوان دبیر نخستین جشنواره «کتابخوان و رسانه» منصوب کرد. به گزارش «وطن امروز»، علیرضا مختارپور، دبیرکل نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور همزمان با روز خبرنگار و با هدف ایجاد مشارکت نسل جدید و فعال حوزه رسانه و فرهنگ و هم‌افزایی با رسانه‌ها، در حکمی مهدی توکلیان، مدیرکل روابط عمومی و امور بین‌الملل نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور را به عنوان دبیر نخستین دوره جشنواره «کتابخوان و رسانه» منصوب کرد. 

به مناسبت میلاد نورانی امام کاظم(ع)، تازه‌ترین اثر هنری مسعود نجابتی، هنرمند شناخته‌شده عرصه هنرهای تجسمی منتشر شد. به گزارش تسنیم، جدیدترین اثر هنری مسعود نجابتی، هنرمند گرافیست و خوشنویس کشور «الکاظم(ع)» نام دارد که همزمان با سالروز میلاد نورانی و آسمانی امام موسی کاظم(ع) توسط کانون هنر شیعی منتشر شده است. این اثر خوشنویسی به خط ثلث و با تکنیک قلم و مرکب خلق شده است.

فرهاد اصلانی، بازیگر سینما و تلویزیون درباره همکاری‌های سینمایی خود با زنده‌یاد رسول ملاقلی‌پور یادداشتی را منتشر کرد. به گزارش «وطن امروز»، فرهاد اصلانی، بازیگر سینما و تلویزیون به مناسبت برگزاری بخش «نشان رسول» در شانزدهمین جشنواره بین‌المللی فیلم «مقاومت» یادداشتی درباره زنده‌یاد رسول ملاقلی‌پور و همکاری مشترک در فیلم «سفر به چزابه» نوشت. در بخشی از این یادداشت می‌خوانیم: «یکی از ویژگی‌های رسول ملاقلی‌پور که او را در میان سینماگران هم‌نسل و هم‌دوره‌اش شاخص می‌کرد این بود که شهود بالایی داشت و گویا فیلم را قبل از ساخته شدن در ذهنش می‌دید. به کارش اشراف داشت، تکلیفش در فیلم‌های جنگی با خودش خیلی روشن بود. یک روز قبل از شروع فیلمبرداری و در مرحله پیش‌تولید سر صحنه رفتم. تریلی‌ها در حال آوردن ادوات جنگی، تانک‌ها و... به میدان بودند. خیلی آرام، خونسرد و مسلط بود. یکی، دو ساعت بعد واقعا آن لوکیشن، تبدیل به میدان جنگ شد. در کنار جریانی که آن روزها در حوزه سینمای دفاع‌مقدس فعال بود و جنگ را شیک و شعاری نشان می‌داد، فیلم‌های رسول ملاقلی‌پور سیمای خشن و واقعی جنگ را ترسیم می‌کرد. آثار او بیانگر واقعیت‌های تلخی بود که گاهی راهی به سینمای دفاع‌ مقدس نداشت. به نظرم مخاطب عادی با فیلم‌های او واقعیت جنگ را درک می‌کرد. در نمایش احوالات انسانی، رسول ملاقلی‌پور بی‌ادعا و سینمایش واقعی، صادقانه و یگانه بود. 

از نظر تکنیکی سینمای او یک سر و گردن بالاتر از بقیه فیلمسازان دفاع‌مقدس بود. زمانی که فیلم جنگی می‌ساخت بیشتر به او حمله می‌شد، برای همین پر از عصبیت بود و مجبور می‌شد سمت ساخت فیلم‌هایی برود که در آنها هم، عصبیت و پرخاشگری وجود داشت. بعد از فوتش نگاه‌ها به او و سینمایش مهربانانه‌تر شد. دست‌کم در تجربه مشترکی که با او داشتم دیدم که «سفر به چزابه» آنگونه که بعدها دیده و ستایش شد، قدر ندید. تجربه بازی در این فیلم غریب بود، وقتی فیلمبرداری شروع می‌شد در صحنه غرق می‌شدم و فراموش می‌کردم بخشی از یک فیلم هستم. حس می‌کنم طبیعی است تماشاگر هم پس از گذشت سال‌ها نسبت به «سفر به چزابه» چنین نگاهی داشته باشد و با دیدن آن متاثر شود. شیطنت و شوخ‌طبعی‌ای داشت که اگر با شما دوست می‌شد و می‌توانستید آن بخش جذاب شخصیتش را ببینید فراموشش نمی‌کردید. خوش‌اقبال بودم که بر تردیدهایش درباره من غلبه کرد و در میانه راه با من دوست شد و این فرصت را یافتم تا آن احوالات ویژه را با او تجربه کنم. 

رسول ملاقلی‌پور فیلمسازی درجه یک و تکرارناشدنی است. در مقایسه با سینماگران هم‌دوره‌اش بهترین آنها بود و بهترین ماند. بعد از پایان هر فیلم از آن رها می‌شد و به فکر فیلم بعدی بود. با اوضاع و احوال این روزها، انتشار مداوم اخبار فساد و اختلاس و رشد منفعت‌طلبی و مادی‌گرایی- حال و هوایی که بر زندگی ما حاکم است- دلم برای آدم‌هایی از جنس ملاقلی‌پور که صادق بودند، تنگ می‌شود.