سیدعلی هدایتی: محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه دولت حسن روحانی دیروز جمعه با گذشت بیش از 5 سال از مذاکرات هسته‌ای‌‌‌‌اش با آمریکا و اروپا، حالا می‌گوید نه آمریکا کدخداست و نه اروپا و به طور کلی غرب مرکز دنیا نیست و لذا نباید انتظار داشت هر تحولی در دنیا با حضور و دخالت غرب انجام شود.
به گزارش «وطن‌امروز»، ظریف گفت دوران قدرقدرتی تمام شده و نباید خیال کرد هر اتفاقی در دنیا می‌افتد یک سرش در آمریکاست. اظهارات ظریف در واقع نوعی ندامتنامه است از رویکرد و عملکردی که بیش از 5 سال است محور سیاست خارجی و دستور کار دستگاه دیپلماسی دولت روحانی است. محمدجواد ظریف 5 سال پس از اعمال و اجرای این دستور کار و در روزهایی که برجام به اندازه یک SPV کوچک شده و در دنیا کسی روی آن حساب نمی‌کند، حالا می‌گوید این تفکر که باید غرب را به عنوان محور تحولات دنیا دید از اساس اشتباه است و دنیا اکنون به دنیای پساغرب وارد شده و در دنیای جدید، ایران باید روی پای خودش بایستد! ظریف 5 سال پس از مذاکرات هسته‌ای و تعامل با غرب، در حالی دارد حرف‌ها و دیدگاه‌‌های منتقدان عملکرد خود را تکرار می‌کند که در همین ندامتنامه، البته باز هم جانب انصاف را نگرفته و به جای آنکه اقرار کند به دیدگاه‌‌های منتقدان رسیده، در ادعایی عجیب مدعی شده است منتقدان او یعنی منتقدان دیپلماسی امتیازدهی به غرب، معتقد به این هستند که غرب مرکز جهان است(!) گویا وزیر امور خارجه از یاد برده است منتقدان سیاست خارجی دولت روحانی و دیپلماسی ظریف در مذاکرات هسته‌ای، بارها خواستار خودباوری دیپلمات‌‌های ایرانی و مرعوب نشدن آنها در مقابل آمریکا و اروپا شدند. گویا آقای ظریف فراموش کرده‌‌ است 5 سال پیش در دانشگاه در اظهاراتی نسنجیده مدعی شد آمریکا با یک دکمه قدرت دفاعی ایران را از کار می‌اندازد؛ و با این اظهارات قدرقدرتی آمریکا در جهان را القا می‌کرد، همین منتقدان بودند که او را سرزنش کردند و از او خواستند به مراکز دفاعی ایران رفته و قدرت دفاعی ایران را از نزدیک ببیند. گویا آقای ظریف فراموش کرده است همین منتقدان بودند که با استناد به این قبیل اظهارات آقای ظریف و همین‌طور ادعاهای روحانی درباره خزانه خالی و وضعیت دهشتناک کشاورزی و...، نگران بودند که از این درماندگی‌نمایی، هسته‌ای ایران تعطیل شود و عایدی از سوی کدخدای آقایان نصیب ملت نشود. آقای ظریف در حالی امروز می‌گوید آمریکا قدرقدرت نیست و غرب و اروپا مرکز عالم نیستند و دنیای جدید دنیای پساغرب است که پیش از این در جریان مذاکرات هسته‌‌‌ای، در شورای روابط خارجی آمریکا، بقای خود و دوستانش در قدرت را در آمریکا و متقاعد شدن مقامات کاخ سفید برای توافق هسته‌ای می‌جست. آقای ظریف گویا فراموش کرده است که خود در مذاکرات سعدآباد در دولت اصلاحات نیز همین رویه را دنبال می‌کرد و خطاب به محمدالبرادعی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی ملتمسانه تاکید می‌کرد اگر او (البرادعی) تفسیری متفاوت از دستور «تعلیق» ارائه دهد، او و دوستانش انتخابات ریاست‌جمهوری را خواهند باخت! اگر آمریکا و اروپا قدرقدرت نیستند و غرب در تحولات دنیا تاثیرگذار نیست؛ آقای ظریف از اوایل دهه 80 شمسی در سعدآباد، بروکسل و پاریس و از اوایل دهه 90 شمسی در وین، ژنو و لوزان دنبال چه می‌گشت؟ و چرا در مقابل منتقدانی که همین حرف‌‌های امروز ظریف را بارها و بارها تکرار می‌کردند درشتی می‌کرد و آداب رفتار یک وزیر ملی را زیر پا می‌گذاشت و به ناحق و به دور از اخلاق و انصاف، آنها را متهم به همنوایی با اسرائیل می‌کرد؟ البته هنوز هم این درشتی‌ها ادامه دارد. ظریف در حالی می‌گوید در غرب خبری نیست که همین اواخر منتقدانی را که خواستار اعمال برخی اصلاحات در لوایح مربوط به FATF هستند تلویحا متهم به «پولشویی» کرد؛ همین منتقدانی که ظریف این روزها برای آنکه خود را موجه نشان دهد، تلاش می‌کند شبیه آنها حرف بزند!
البته شنیدن اظهارات ظریف و بیان مواضع منتقدان از زبان او شنیدنی است.  ظریف صبح دیروز در کنگره حزب ندای ایرانیان با بیان اینکه سیاست خارجه حوزه منافع ملی است و حوزه منافع سیاسی و جناحی نیست، گفت: ایران کشور قدرتمند و تاثیرگذاری است و ما به لحاظ جغرافیایی و تاریخی همواره تاثیرگذار بودیم و خواهیم ماند و این واقعیت نه‌تنها در 40 سال، بلکه در 7 هزار سال گذشته به اثبات رسیده است. وی با بیان اینکه مردم مبنای قدرت ایران هستند، گفت: در همه عوامل قدرت ظاهری، همسایه‌‌های ما از ما جلوترند؛ یکی عضو ناتو است و یکی از آنها بمب اتم دارد. کل بودجه دفاعی ایران برای هر فرد، در کل منطقه خاورمیانه، به استثنای مصر پایین‌‌‌‌‌ترین است.
ظریف ضمن اشاره به اینکه عربستان سال گذشته 69 میلیارد دلار هزینه خرید سلاح کرده و هزینه جمهوری اسلامی در حوزه دفاعی زیر 16 میلیارد دلار است، تصریح کرد: پس چه چیزی جز مردم ما را در منطقه قدرتمند کرده است؟ پس رعایت شأن ایران یک ضرورت امنیت ملی است و ما مردم را به عنوان پشتوانه امنیت ملی نیاز داریم و بدون مردم هیچ هستیم. به گزارش فارس، وی افزود: من به‌عنوان مسلمان شرم می‌کنم که درباره همسایگان ما لیندسی گراهام می‌گوید یک هفته حمایت‌مان را برداریم شما مجبورید فارسی حرف بزنید. ظریف با بیان اینکه مشکل ما این است که طیف‌‌های مختلف فکری‌مان از کسانی که طرفدار تعامل با دنیا هستند تا کسانی که به عنوان دلواپس شناخته می‌شوند یک اشتباه دارند، گفت: آن اشتباه این است که غرب را مرکز جهان می‌بینند. دنیای امروز ما دنیای پساغربی است، یعنی زمانی در قرن 16 یا 17 هر اتفاق تاثیرگذار در غرب می‌افتاد و دنیا معادل غرب بود. وی تاکید کرد: دوران جدیدی پیدا شد که هرچه در دنیا اتفاق افتاد غربی‌ها در آن تاثیرگذار اصلی بودند و هر اتفاقی در هر جایی از دنیا در غرب طراحی شده بود، پس ما عادت کردیم هر اتفاقی می‌افتد از طرف غرب است.  وزیر امور خارجه با بیان اینکه دنیا عوض شده و غرب مرکز عالم نیست، گفت: بنا بر این سیاست نگاه به شرق معنی نمی‌دهد همان‌طور که سیاست نگاه به غرب هم معنی نمی‌دهد، چون غرب به شرق و شرق به غرب نگاه می‌کند. ظریف افزود: دوران قدرقدرتی در جهان تمام شده و این به نفع ما است اما نمی‌خواهیم باور کنیم.
وزیر امور خارجه ضمن تاکید بر اینکه همه نگاه‌مان را در آمریکا متمرکز نکنیم و خیال نکنیم هر اتفاقی در دنیا یک سرش در  آمریکاست، اظهار داشت: جمهوری اسلامی موضوع کنش نیست، بلکه کنشگر است و ما می‌توانیم آینده خود را رقم بزنیم و باید با دید درست رقم زد چون اشتباه در دوران ما خیلی هزینه‌مند است.

جان بولتون را بسیاری در ایران، قبل از ترامپ و زمانی که او سفیر ایالات‌متحده در سازمان ملل بود می‌شناسند. نام بولتون البته با گروهک منافقین نیز گره‌ خورده و او در تمام طول دورانی که در سیاست آمریکا مشغول فعالیت بوده است، همواره در جلسات سالانه این گروهک تروریستی شرکت کرده و هم‌زبان با اعضای آن خواستار تغییر نظام در ایران بوده است. حالا بولتون به صورتی کاملاً حساب‌شده سر از کاخ سفید درآورده و تلاش دارد با کنار زدن همه مشاوران و وزرای ترامپ که خواهان گفت‌وگو با ایران هستند، رویه‌ای تندتر از قبل را روی میز رئیس‌جمهور آمریکا قرار دهد. اما سؤال اصلی در این‌باره این است که این سیاست‌ها از چه جهان‌بینی‌ای نشأت می‌گیرد و اصولاً نگاه بولتون به ایران چه نوع نگاهی است؟
در سال 2003 که بولتون برای سفیری آمریکا در سازمان ملل توسط جرج دبلیو بوش انتخاب شد، مقاله‌ای در مجله «بولتن دانشمندان هسته‌ای» منتشر شد که سروصدای زیادی به پا کرد. این مقاله که توسط «دیوید بوسکو» روزنامه‌نگار و استاد دانشگاه ایندیانا در رشته روابط بین‌الملل نوشته‌ شده بود، به خصوصیات و ویژگی‌های شخصیتی بولتون و همچنین نوع نگاه او به مسائل اصلی دنیا پرداخته بود. بوسکو در این مقاله نشان داده بود که دیدگاه اصلی بولتون نسبت به سازمان ملل، دیوان بین‌المللی کیفری، مسائل مهم جهانی مانند پرونده هسته‌ای ایران و کره‌شمالی و همچنین نوع رابطه آمریکا با اروپا چه بوده و به چه سمتی خواهد رفت. این مقاله در سال میلادی جاری دوباره به صدر مقالات پربازدید دنیا بازگشت و به راهنمایی جامع برای شناخت بولتون به عنوان مشاور امنیت ملی ترامپ تبدیل شد. به دلیل اهمیت این مقاله در فضای روابط بین‌الملل و همچنین روشن کردن نوع نگاه بولتون به ایران در اینجا به بخشی از موضوعات جالب این مطلب و پیوند آنها با مسائل امروز دولت ترامپ و دیدگاه‌هایش در قبال ایران اشاره می‌شود.
بولتون؛ جنگ‌طلبی تمام‌عیار
معمولاً رویه‌ها و تصمیمات سیاست خارجی دولت‌های آمریکا در قبال ایران را می‌توان به 2 گونه اساسی طبقه‌بندی کرد: اولین راهکار، برخورد سخت اعم از طرح و تقویت برخورد نظامی و ایجاد ناامنی‌های اجتماعی در ایران است و دومین راهکار، جنگ نرم با تمرکز بر افکار عمومی ایران و با هدف تقویت دیدگاه‌های غرب‌گرایانه و عدول از دیدگاه‌های انقلابی و تقویت نگرش تعامل با آمریکا و همین‌طور بی‌اعتبار کردن نظام اسلامی و ضربه به اعتماد مردم ایران به نظام که مهم‌ترین برگ برنده جمهوری اسلامی است. ترامپ اما تلفیقی از این دو هدف را دنبال می‌کند؛ به صورتی که همزمان هم جنگ نرم علیه ایران را تقویت کرده و هم با تشدید جنگ اقتصادی، پروژه ناامن‌‌سازی ایران از طریق نارضایتی‌های اجتماعی و ایجاد تجمعات خیابانی را دنبال می‌کند. وزن اصلی سیاست‌های ترامپ درباره تهدید و جنگ‌طلبی را اما جان بولتون بر دوش می‌کشد. بولتون برای این در کابینه ترامپ قرار گرفته که دقیقاً همین اقدامات را قبل از این در دولت جرج دبلیو بوش نیز در قبال ایران و کره‌شمالی انجام داده بود.
بدون شک تعدادی از اعضای جامعه دیپلماتیک آمریکا زمانی که اعلام شد جان بولتون قرار است سفیر آمریکا در سازمان ملل باشد، از خشم دندان به هم فشردند. زمانی که بولتون به عنوان معاون وزیر خارجه در امور کنترل سلاح و امنیت بین‌المللی منصوب شد، بسیاری از همکارانش در وزارت خارجه او را به باد تمسخر گرفته و بیان می‌کردند جان «موشی جاسوس» است که دستورات را به جای اینکه از وزیر خارجه بگیرد، از دیک چنی، معاون رئیس‌جمهور می‌گیرد. او از جمله موافقان اصلی حمله به عراق بود و هنوز نیز از این تصمیم خود دفاع می‌کند. بعد از اینکه او برای سفیری آمریکا در سازمان ملل متحد انتخاب شد، بیشتر از 60 سفیر و دیپلمات سابق آمریکایی با عجله نامه‌ای به کمیته روابط خارجی سنا نوشته و هشدار دادند بولتون «نمی‌تواند فرد مؤثری در ترویج منافع آمریکا در سازمان ملل متحد باشد».
روی کاغذ به نظر می‌رسید بولتون برای همین کار ساخته شده و احتمال بالایی برای رأی آوردن از مجلس سنا دارد. او که در بالتیمور به دنیا آمده و در دانشگاه ییل حقوق خوانده، تاریخچه آکادمیک بسیار قوی‌ای دارد، در حقوق بین‌الملل متخصص است و سابقه‌ای طولانی در سمت‌های دولتی دارد که در میان آنها دستیاری وزیر خارجه در امور مربوط به سازمان‌های بین‌المللی در دولت جرج دبلیو بوش نیز به چشم می‌خورد. در واقع این جایگاه همان منصبی بود که بر روابط ایالات‌متحده با سازمان‌های بین‌المللی بویژه سازمان ملل متحد نظارت می‌کرد. با این حال تمایلات بولتون برای بیان اظهارات بی‌رحمانه و از سر عصبانیت، ارعاب همکاران و درگیری با تحلیلگران سازمان‌های اطلاعاتی باعث شد جلسات تأیید او در کنگره به زننده و زشت‌ترین جلسات کنگره تبدیل شود. او با این دیدگاه‌های افراطی هم‌اکنون در جایگاهی قرار گرفته که باید سیاست‌های ترامپ را در کل جهان دنبال کند. اما نگاه او به مسائل و سیاست‌های بین‌المللی چیست؟
دیپلمات غیردیپلمات
یکی از مقامات دولتی که در سال‌های قبل با بولتون همکار بود، بیان می‌کرد که بسیاری از کارمندان وزارت خارجه گفته بودند در صورتی ‌که او به عنوان معاون وزیر خارجه انتخاب شود- که البته او قبل از نامزدی برای سفیری آمریکا در سازمان ملل، بشدت به دنبال این پست بود- «رگ خود را می‌زند»! این مقام دولتی پا را فراتر از این گذاشت و بولتون را «قلدر»ی توصیف کرد که باید «تا آنجا که می‌توان او را از دیپلمات‌های اروپایی دور نگه داشت». در جلسه تأیید صلاحیتش، بحث غالب در کمیته روابط خارجی سنا موضوع اختلافات و دشمنی‌های بولتون و مخالفت‌هایش با مقام‌های آمریکایی بود تا دیپلمات‌های خارجی. «کارل فورد» دستیار سابق وزیر خارجه در بخش تحقیق و اطلاعات، بولتون را متهم به آزار و اذیت یک تحلیلگر اطلاعاتی کرد که یافته‌های او درباره سلاح‌های بیولوژیک کوبا را زیر سؤال برده بود. فورد در شهادتی رک و بی‌پرده، بولتون را فردی توصیف کرد که برای مقام‌های بالادستی خود چاپلوسی می‌کند و با مقامات زیردست خود با خشونت رفتار می‌کند. همان‌طور که جلسه استماع کنگره ادامه می‌یافت، شاهدان بعدی بولتون را شخصی معرفی کردند که بروکراسی را با خشونت اجرایی می‌کند و در برخی مواقع نیز مانع رسیدن اطلاعات مفید به وزیر خارجه می‌شده است. یکی از اتهامات او این بود که مسیر رسیدن اطلاعات درباره ایران به «کاندولیزا رایس» وزیر خارجه و سلف او «کالین پاول» را بسته بود. داستان‌هایی که بیان می‌شد برای جامعه دیپلماتیک آمریکا موضوعات تازه‌ای نبود. بسیاری از مقام‌های خارجی عملکرد بولتون در اجلاس «دی هشت» را در اکتبر سال 2004 به یاد داشتند. در آن زمان کشورهای اروپایی در حال مذاکره با ایران بر سر برنامه هسته‌ای‌اش بودند و می‌خواستند دیدگاه‌های خود را با ایالات‌متحده نیز در میان گذاشته و تبادل اطلاعات انجام دهند. بعد از اینکه اروپایی‌ها سخنرانی کردند، جان بولتون تنها به خواندن بیانیه‌ای از پیش نوشته ‌شده درباره ایران بسنده کرد و موضع آمریکا را به صورت رسمی بیان کرد. او در پاسخ به پرسش‌های اروپاییان بسادگی تمام شروع به خواندن بیانیه‌ای دیگر کرد. یکی از شرکت‌کنندگان در این اجلاس، اقدامات بولتون را به دیپلماسی «به سبک شوروی» تشبیه کرد. یکی دیگر از دیپلمات‌های اروپایی در این اجلاس بیان کرد «این ذات پیامی که مخابره شد نبود که دیپلمات‌های اروپایی را شوکه کرد، بلکه بی‌پردگی، رک بودن و رویه خشنی که بولتون به اجرا گذاشت، مخاطبان را در شوک فرو برد». این دیپلمات در ادامه بیان کرد مشکل بولتون این بود که «نمی‌توانست با کسی ارتباط برقرار کند».
مبارزه با قانون (مخالفت با دادگاه کیفری بین‌المللی)
برخی ویژگی‌های بولتون در جلسه استماع کنگره برای تأیید صلاحیتش کمتر مورد توجه قرار گرفت. یکی از این ویژگی‌های اندیشه‌ای که کمتر مورد بررسی قرار گرفت این جمله او بود که «معاهدات بین‌المللی اصولاً الزام‌آور نیستند». شاید باید ریشه دیدگاه‌ ترامپ درباره بیرون آمدن از بسیاری از قراردادها و معاهدات بین‌المللی بویژه برجام را در این ویژگی‌ بولتون جست‌وجو کرد.
«جوزف بایدن» معاون باراک اوباما که در سال 2005 سناتور ایالت دلاور در مجلس سنا بود، در جلسه استماع سنا به بولتون گفت: «خلاصه و منطق صحبت‌هایی که شما مطرح کردید از نظر من این است که اگر سفارت آمریکا توسط یک کشور خارجی مورد حمله قرار گرفت یا اینکه سربازی شکنجه شد، در هر صورت این کشور نمی‌تواند هیچ کمکی از قوانین بین‌المللی بگیرد، چرا که از نظر شما چیزی به نام «قوانین بین‌الملل» وجود ندارد».
با توجه به کارنامه بولتون در زمان جرج دبلیو بوش، این حرف بایدن تا حد زیادی درست از آب درآمد، در واقع بولتون حقوقدانی بین‌المللی بود که هیچ اعتقادی به قوانین بین‌المللی نداشت. یکی از اولین اقدامات و گام‌های بولتون در همان روز ابتدایی تحویل گرفتن دفتر خود به عنوان سفیر ایالات‌متحده در سازمان ملل این بود که تصمیم دقیقه نودی کلینتون برای پیوستن به دادگاه کیفری بین‌المللی (ICC) را لغو کند. بولتون از این لحظه به عنوان «شادی‌بخش‌‌‌‌‌ترین لحظه حضور خود در خدمات دولتی» یاد کرد. بعد از آن در طول دورانی که او در این سمت بود، ایالات‌متحده برای بیش از 90 توافق دوجانبه که شهروندان ایالات‌متحده را در خارج از دسترس دادگاه‌های بین‌المللی قرار می‌داد وارد مذاکره شد. کنگره هم در این‌باره با بولتون همراهی کرد و قانونی را به تصویب رساند که کمک‌های نظامی به کشورهایی که این توافق را امضا نمی‌کردند، قطع می‌کرد. البته در این میان برخی مقام‌های وزارت خارجه از این اقدامات بولتون گلایه کرده و اعتقاد داشتند وسواسی که بولتون درباره دادگاه کیفری بین‌المللی داشت، رابطه با برخی متحدان مهم آمریکا مانند اوکراین و لهستان را که در جنگ با عراق با آمریکا همکاری می‌کردند، تهدید می‌کند.
دادگاه بین‌المللی کیفری تنها حوزه‌ای نبود که بولتون آن را به عنوان اتکای خطرناک به معاهدات و مؤسسات بین‌المللی، مورد هجمه قرار می‌داد. او در روزهای آخر سال 2001 میلادی با وجدانی آسوده ایالات‌متحده را از مذاکرات درباره پروتکل کنوانسیون سلاح‌های شیمیایی بیرون کشید. او همچنین درباره عقب‌نشینی آمریکا از معاهده ضدموشک‌های بالستیک (ABM) با روسیه نیز مذاکراتی انجام داد که بر این اساس ایالات‌متحده می‌توانست سیستم‌های دفاعی موشکی‌ای که تازه کار تولید آنها را آغاز کرده بود، گسترش دهد. این مذاکرات اگرچه سال‌ها پیش شروع شد اما در نهایت به تهدید ترامپ به بیرون آمدن از این معاهده در سال 2018 میلادی رسید. بدین ترتیب به نظر می‌رسد بولتون هر اقدامی را که نتوانسته بود در دوران جرج بوش انجام دهد، هم اینک با توسل به شخصیت غیرقابل ‌پیش‌بینی ترامپ انجام می‌دهد. شاید به همین دلیل باشد که اجرایی شدن سیاست «مرد دیوانه» توسط ترامپ، بیشتر از هر کس دیگری توانسته به اهداف جان بولتون در دنیا و بویژه ایران کمک کند.
جان بولتون و سیاست تغییر رژیم در ایران
اگرچه از بسیاری جهات بولتون را جنگ‌طلبی می‌دانند که می‌تواند در نهایت تصمیم‌گیر اصلی درباره حمله به کشورهای دیگر از جمله کره‌شمالی و ایران باشد اما تغییر رویه او بعد از رفتن به کاخ سفید نشان می‌دهد بیشتر سعی دارد از سیاست «مرد دیوانه» ترامپ در راستای رسیدن به اهداف دیپلماتیک خود بهره بگیرد و تمایل چندانی به جنگ‌افروزی ندارد. او حالا که در جایگاه مشاور امنیت ملی رئیس‌جمهور آمریکا قرار گرفته، گویا تا حدی نسبت به اوضاع دنیا و بویژه ایران واقع‌بین شده و به جای تقویت ایده برخورد سخت و حمله نظامی به ایران یا تغییر نظام در کشورمان، طرفدار استراتژی تلفیقی ترامپ برای برخورد با ایران شده است. او به همین دلیل از حامیان مذاکره ترامپ با ایران است، چرا که می‌داند در هر مذاکره‌ای که صحبت از حضور ترامپ مطرح باشد، به قول او مسأله تشویقی یا هویج وجود نداشته و تنها چماق است که حرف اول و آخر را می‌زند. البته این چماق نمی‌تواند هدف قرار دادن ایران به صورت نظامی باشد، چرا که مسائل داخلی آمریکا، بحران اقتصادی و تلاش ترامپ برای بازسازی اقتصاد آمریکا جلوی چنین اقداماتی را با جدیت فراوان می‌گیرد. بدین ترتیب سیاست اصلی می‌تواند استفاده از همان روش غیرقابل ‌پیش‌بینی بودن ترامپ باشد و در عین حال جنگ نرم نیز گسترش خواهد یافت.
جان بولتون با این حال بشدت مخالف برجام و هرگونه توافق هسته‌ای است که بتواند قدرت ایران در منطقه یا دانش هسته‌ای را برای کشورمان حفظ کند. او در عین‌ حال که درباره مسیر قانون‌های بین‌المللی نگرانی‌های زیادی دارد، اعتقاد دارد ایالات‌متحده قدرت تغییر دادن چشم‌انداز سیاسی جهان را از طریق اعمال قدرت و زور نیز دارد. او در گفت‌وگویی با شورای روابط خارجی شیکاگو، در ماه اکتبر سال 2005 میلادی با افتخار بیان کرد «دولت جرج بوش، در حال برنامه‌ریزی برای اجرایی کردن دهه‌ها برنامه‌ریزی‌های بی‌نتیجه، تفکرهای آرزومندانه و انفعال‌طلبی‌های غیرمسؤولانه است. بعد از سال‌های زیاد ابراز نگرانی کردن و امیدهای واهی برای کنترل کردن تهدیدات جهانی، ما در حال حاضر به صورت قاطعانه عمل می‌کنیم. ما دیگر قبول نخواهیم کرد در مقابل مشکلات سخت که پاسخ آنی ندارند، منفعلانه عمل کنیم و روحیه خود را ببازیم».
«جشن مبارزه»‌ای که او در دولت بوش به راه انداخت، بولتون را در زمره نومحافظه‌کاران قرار داد. سال 2001 در جلسه‌ای که برای بررسی سیاست‌ها در قبال بحران کره‌شمالی تشکیل شده بود، یکی از مقامات ایالات‌متحده این مسأله را مطرح کرد که چه خوش‌تان بیاید، یا خوش‌تان نیاید، رژیم کره‌شمالی باید متعهد شود. بولتون پاسخ داد «ما مشغول اجرای برنامه تغییر رژیم هستیم». زمانی که از او سؤال شد آیا از سیاست چماق و هویج در این‌باره خوشش می‌آید و از این سیاست حمایت خواهد کرد؟ به آسانی جواب داد: «من به هویج‌ها اعتقادی ندارم.» به گفته آینهورن، «دیدگاه بولتون این است که نباید با دیکتاتورها معامله کرد و تنها راه قابل اطمینان برای خلع سلاح کردن رژیم‌های استبدادی، خلاص شدن از دست این رژیم‌هاست. او اعتقادی ندارد که توافق‌ خوب می‌تواند باعث شود که رژیم‌های بد هم رفتار درستی داشته باشند».
با این حال قرار دادن بولتون در مجموعه نومحافظه‌کاران بشدت غلط است. چیزی که در گفتمان او وجود ندارد، ایده‌آلیسم نومحافظه‌کاری است که قدرت ایالات‌متحده را به عنوان کاتالیزوری برای گسترش آزادی در سراسر جهان می‌بیند. بولتون در عین ‌حال به استفاده از نیروی نظامی آمریکا برای حمایت از حقوق‌بشر نیز اعتقادی ندارد. او به مسأله «دخالت‌های بشردوستانه» با دیده تحقیر و تمسخر می‌نگرد و معتقد است این اقدام مسبوق به سابقه است که رژیم‌های تمامیت‌خواه از این مسأله به نفع خودشان استفاده می‌کنند و دخالت‌های بشردوستانه، «بیشتر از سایر اصول قوانین بین‌المللی قابل انعطاف و بی‌ثبات‌تر است».
در جلسه استماع کنگره برای بررسی صلاحیت بولتون در جهت انتخاب شدن به عنوان سفیر ایالات‌متحده در سازمان ملل، «راسل فینگولد» سناتور دموکرات ایالت ویسکانسین، درباره تعهد بولتون به تلاش برای از بین بردن و ممانعت از نسل‌کشی در جنگ‌ها از او پرسید. فینگولد می‌خواست بداند برای ممانعت از نسل‌کشی بیشتر در «رواندا» چه‌ کارهای دیگری باید انجام شود. بولتون در این‌باره جواب داد: «ما نمی‌دانیم آیا واقعاً از نظر منطقی امکان داشت که کار دیگری انجام دهیم یا نه». او در پاسخ به این سؤال، شواهد قطعی درباره اینکه اگر حمله بین‌المللی به این کشور می‌شد، می‌توانست میزان کشته‌ها را در این کشور کاهش دهد، به کلی نادیده گرفت. این پاسخ، سناتور فینگولد را در شگفتی فرو برد و او را وادار کرد با عصبانیت بیان کند: «شما به طرز شگفت‌آوری منفعلانه رفتار می‌کنید». در جهان‌بینی بولتون، منفعلانه رفتار کردن درباره نسل‌کشی، گناه نیست. او می‌خواهد دنیا را به‌گونه‌ای تغییر دهد که تنها ایالات‌متحده در این شیوه امن باقی بماند و نمی‌خواهد به دنبال مدینه فاضله در دنیا برود. نگاه او به مسائل جهانی بیشتر از اینکه نومحافظه‌کارانه باشد، ملی‌گراست. قدرت آمریکا در این نگاه باید در خدمت منافع آمریکا باشد. بولتون می‌خواهد ایالات‌متحده درباره مسائل جهانی که زیاد به این کشور ارتباط پیدا نمی‌کند، تا حد امکان دور باقی بماند و خود را درگیر این مسائل نکند. اما زمانی که دولت‌هایی بخواهند با ایالات‌متحده یا منافع آن در کل دنیا درگیر شوند، آنجاست که با مشت آهنین آمریکا مواجه خواهند شد. در اینجا دوباره نگاه بولتون نشان‌دهنده رفتارهای هیجانی در تفکر سیاست خارجی ایالات‌متحده است. بولتون از آن دسته افرادی است که می‌گویند «سربه‌سر من نگذار، اگرنه بد می‌بینی!»
درس‌هایی که بولتون از شکست در تغییر رژیم ایران گرفت
تجربه بولتون در بخش کنترل سلاح وزارت خارجه آمریکا نمونه‌ای از دیدگاه‌های او در مرحله عمل را نشان می‌دهد. درگیر شدن او با دو مسأله سلاح‌های هسته‌ای در ایران و کره‌شمالی نشان داد او بیشتر به دنبال تغییر جهان است تا مدیریت کردن مشکلات از طریق دیپلماسی. در هر دو مورد، بولتون با محدودیت مذاکرات بشدت موافق بود. در همین حال به کار بردن زور برای تغییر رژیم در این دو کشور نیز به صورت همزمان به مبنای اصلی فکری او تبدیل شده بود. کسی که به این مسأله اعتقاد دارد که باید دنیا را برای امنیت بیشتر آمریکا تغییر داد، با رژیم‌هایی که نمی‌تواند آنها را سرنگون کند، چگونه رفتار می‌کند؟ به نظر می‌رسد شکست سیاست تغییر رژیم در نهایت با دادوهوار کردن خودش را نشان می‌دهد! نوع برخورد بولتون با کره‌شمالی به صورت خاص رگه‌ای از اخلاقیاتش را به نمایش گذاشت که برای دیپلماتی که از رئالیست‌ها درس می‌گیرد و به اعتقادات آنها اعتقاد دارد، تا حد زیادی عجیب است. «جرج کنان» رئیس اصلی رئالیست‌های مدرن در آمریکا بارها درباره اخلاق‌گرایی در سیاست خارجی ایالات‌متحده هشدار داده است. کنان در سال 1985 نوشت: «زمانی که اقدامات دولت‌های خارجی بیشتر از اینکه بر سیاست‌های اخلاقی آمریکا اثر بگذارد، تأثیر منفی بر منافع آمریکا می‌گذارد، واضح است که اعتراض و انتقام‌جویی در صدر اقدامات قرار می‌گیرد اما اگر قرار باشد فقط منافع ملی در نظر گرفته شود نباید آنها را تحت لوای اخلاقیات مطرح کرد». بولتون نیز شخصاً در بسیاری از موارد چنین مسأله‌ای را مطرح کرده است. او در سال 1999 و در بحثی مکتوب راجع به وضعیت حقوق‌بشر نوشت: «باید اولویت‌ها را مشخص کرد و بعد تصمیم گرفت. سیاست درباره همین مسائل است نه اینکه به صورت ساده درباره بی‌عدالتی‌ها یا تصحیح کردن اعمال غلط سخنرانی شود». با این حال عصبانیت و خشم بولتون او را در بسیاری از موارد وادار کرده برای مطرح کردن بدی یک دولت، به جای به کار بردن سیاست، تنها به داد و فریاد کردن‌ و برشمردن بی‌اخلاقی‌های آنها کفایت کند. او در سال 2003، از منطقه شرق آسیا بازدید و بعد در سخنرانی‌ای با عصبانیت بیان کرد «کیم جونگ دوم، رهبر کره‌شمالی، مثل یک پادشاه زندگی می‌کند. آن هم در شرایطی که صدها هزار نفر از مردم را در زندان قرار داده و میلیون‌ها نفر نیز در فقر مطلق زندگی می‌کنند». او در ادامه پا را از این هم فراتر گذاشت و مطرح کرد: «زندگی در کره‌شمالی کابوسی جهنمی است». جای تعجب نیست که کره‌شمالی نیز به همین ترتیب جواب آمریکا را داد و بولتون را «پست‌فطرت و خون‌آشام» خواند. این نوع برخورد کره‌شمالی باعث شد کاخ سفید در موضع حمایت و دفاع از بولتون برآید اما برخی افراد در درون دولت به صورت خصوصی مطرح می‌کردند که این نوع برخورد، کاملاً غیرضروری بود. بسیاری از مقامات بر این عقیده بودند که صحبت‌های بولتون، تلاشی آگاهانه برای زیر سؤال بردن و به شکست کشاندن مذاکرات با کره‌شمالی بود!
عصبانیت از ناتوانی در تغییر رژیم در ایران
دولت بوش که قادر به تغییر رژیم در ایران و کره‌شمالی نبود و از سوی دیگر تمایلی به مذاکره هم نداشت، در نهایت سیاست‌هایش در قبال این دو کشور به صورت دردآوری پیچیده و بغرنج شد. این عقیده که نباید با دولت‌های سرکش مذاکره کرد، زمانی که به سیاست اصلی تبدیل شد، نتایج عجیب و غریبی از خود به جا گذاشت. «متیو بان» متخصص عدم گسترش سلاح در دانشگاه هاروارد، این رویکرد را بشدت منفعلانه می‌داند و می‌گوید: «در واقعیت و نه در لفاظی، سیاست دولت بوش و جان بولتون در برابر این دو کشور بشدت نرم‌تر از کلینتون شده است. دولت کلینتون حداقل درباره برخی خط قرمزها با دولت کره‌شمالی مذاکره کرد اما دولت بوش موفق به انجام این کار هم نشد و در این‌باره شکست خورد. ما در این‌باره هیچ کاری انجام ندادیم، جز اینکه در عمل نشان دهیم اقدامات کره‌شمالی در واقع ایجاد بحران نیست». یکی از مقامات بلندپایه که با بولتون برای توسعه سیاست‌های تقابلی با ایران و کره‌شمالی همکاری می‌کرد، با این مسأله موافق بود که «ایدئولوژی بولتون درباره تغییر رژیم، انجام سیاست‌هایی را که می‌توانست بهتر به منافع ملی آمریکا خدمت کند، بشدت دشوار می‌کرد. بولتون در اغلب موارد از نمونه لیبی صحبت به میان آورده و تسلیم کردن مواد هسته‌ای و از بین بردن تأسیسات هسته‌ای این کشور را تنها الگو برای ایران و کره‌شمالی می‌دانست که باید به همان راه بروند و از همان الگو استفاده کنند. با این حال حامیان کنترل سلاح این مسأله را به او یادآوری می‌کردند که این تصمیم لیبی حاصل دیپلماسی صبورانه و چندجانبه‌ای بود که کشورهای مختلف دنیا در قبال لیبی به ‌کار برده بودند و در نهایت این بسته‌های تشویقی بود که لیبی را به سمت معامله هسته‌ای پیش برد.
بولتون و سیاست‌های از پیش شکست خورده
نگاهی به کارنامه کاری و روندهای فکری که بولتون را در نهایت به کاخ سفید رسانده، نشان می‌دهد نباید انتظار اتفاقی تازه یا تغییر بنیادین در نوع سیاست آمریکا در قبال ایران داشت. بولتون همان کسی است که با وجود اینکه حالا اذعان نمی‌کند، به دنبال تغییر نظام در ایران بوده است. او بارها در جلسات منافقین شرکت کرده و آنها را که منفورترین گروه ضدنظام هستند، تنها آلترناتیو برای جمهوری اسلامی خطاب کرده است! او با این حال می‌داند از طریق اعمال زور نمی‌تواند به اهداف خود برسد به همین دلیل ترامپ را در مذاکره با رهبر کره‌شمالی حمایت می‌کند و مانند رئیس‌جمهور آمریکا خواهان برگزاری مذاکرات مجدد با ایران برای رسیدن به توافق هسته‌ای و موشکی جدید می‌شود. اما نباید از بعد حمایت از براندازی نرم نیز که توسط او و دولت ترامپ حمایت می‌شود غافل ماند. آنها اعتقاد دارند براندازی باید در داخل ایران و از طریق اعتراضات بزرگ شکل بگیرد اما همه اینها در مدت 2 سالی که ترامپ در کاخ سفید بوده و بولتون نیز به مشاور او تبدیل شده، رنگ باخته و حالا باید منتظر ماند و دید آیا بولتون این‌بار نیز از شکست‌های خود در کاخ سفید درس می‌گیرد یا قرار است همان سیاست‌های غیرواقعی خود را در قبال ایران پی بگیرد.

گروه بین‌الملل: چهارمین دور مذاکرات صلح یمن که از 15 آذر با حضور طرف‌های یمنی در استکهلم سوئد آغاز شد، روز پنجشنبه با توافق اولیه برقراری آتش‌بس در الحدیده، کاهش تنش‌ها در تعز و تبادل اسیران بین 2 طرف به کار خود پایان داد. مذاکرات فشرده یک ‌هفته‌ای در سوئد با تلاش‌هایی در راستای اعتمادسازی و حل پیچیده‌ترین پرونده‌ها همراه بود؛ تلاش‌هایی که اگر ادامه یابد می‌تواند روزنه امیدی به سوی پایان دادن به جنگ ائتلاف سعودی علیه یمن ایجاد کند. این جنگ که از 4 سال پیش به سرکردگی رژیم‌های سعودی و امارات آغاز شده، دست‌کم 10 هزار کشته و صدها هزار مجروح و آواره بر جای گذاشته است. طبق گزارش‌های رسانه‌ای و اظهارات طرف‌های ارشد یمنی، شرکت‌کنندگان در نشست سوئد، این بار قبل از ترک میز مذاکرات توانستند 2 پرونده پیچیده و مهم یمن را بررسی کرده و درباره آنها به توافق برسند. توافق بر سر شهر الحدیده و بندر راهبردی آن و نیز توافق درباره کاهش تنش در شهر تعز، مهم‌ترین دستاوردی بود که در این دور از رایزنی‌ها حاصل شد. هیات‌های اعزامی به استکهلم هر چند نتوانستند درباره دیگر پرونده‌ها از جمله بازگشایی فرودگاه صنعا، بحران اقتصادی، آتش‌بس، بازگشایی گذرگاه‌های استان‌های مختلف برای ارسال کمک‌های بشردوستانه و چارچوب سیاسی حل بحران یمن به توافق برسند اما توانستند با موافقت بر سر برگزاری دور دوم مذاکرات یعنی از اوایل بهمن‌ماه، راهی برای حل مسائل باقیمانده بگشایند.
هیات اعزامی دولت مستعفی عبد ربه منصور هادی که نماینده ائتلاف سعودی است اما با بحث درباره چارچوب کلی دور دوم مذاکرات مخالفت کرد. بر این اساس، پس از توافق درباره چارچوب اجرای توافقات حاصل شده در استکهلم، انتظار می‌رود آتش‌بس به طور کامل در استان الحدیده برقرار شود و طی چند روز آتی همه نیروهای نظامی از این شهر و بندر آن عقب‌نشینی کنند. طبق گفته مارتین گریفیتس، فرستاده ویژه سازمان ملل به یمن، عقب‌نشینی نظامیان ابتدا از بنادر سه‌گانه (الحدیده، الصلیف و رأس عیسى) از 2 روز پیش آغاز شده است، سپس نظامیان از شهر الحدیده عقب‌نشینی می‌کنند و سازمان ملل به عنوان ناظر اصلی بر بندر الحدیده ایفای نقش می‌کند. بیشتر کمک‌های بشردوستانه و کمک‌های غذایی برای میلیون‌ها یمنی نیز از این بندر به دیگر استان‌های یمن ارسال می‌شود. نیروهای محلی اما با نظارت «کمیته امنیتی- نظامی مشترک» و مورد توافق 2 طرف و با همکاری سازمان ملل، مسؤولیت حفظ امنیت شهر الحدیده را برعهده خواهند گرفت.
انصار‌الله که توافق درباره شهر الحدیده را یک پیروزی برای ملت یمن اعلام کرده است، 6 ماه قبل و هنگامی که مارتین گریفیتس پیشنهاد نظارت سازمان ملل بر بندر الحدیده را به صنعا ارائه کرد، با آن موافقت کرده بود اما ائتلاف سعودی این پیشنهاد را نپذیرفت. در این دور از رایزنی‌ها نیز هیات اعزامی ریاض تا روز آخر بر مخالفت خود با این مساله پافشاری کرد اما پس از آنکه در جلوگیری از توافق در این باره با شکست مواجه شد، تغییر موضع داد و آن را یک دستاورد تلقی کرد و مدعی شد این توافق، عقب‌نشینی انصارالله را از شهر الحدیده تضمین می‌کند. آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل درباره فرودگاه صنعا هم پیش‌بینی کرده است که طی هفته آینده توافقاتی درباره این فرودگاه حاصل شود. به گفته وی، احتمالا سازمان ملل در توافق بر سر فرودگاه صنعا نیز نقش اصلی را ایفا خواهد بود. در حالی که دولت مستعفی عبد ربه منصورهادی اصرار دارد فرودگاه صنعا به یک فرودگاه داخلی تبدیل شود، سخنگوی هیات اعزامی صنعا به استکهلم در این باره تاکید کرد که جنبش انصار‌الله در اساس با ایفای نقش سازمان ملل در فرودگاه صنعا موافق است  و پیشنهاد داد که هواپیماها از فرودگاه صنعا به اردن و مصر پرواز کنند اما هیات اعزامی ریاض بر اصرار خود برای رفتن هواپیماها به عدن تا پایان رایزنی‌ها پافشاری کرد. ناظران اتفاق‌نظر دارند که دستاوردهای توافق گروه‌های یمنی در سوئد برای جنبش انصارالله یک پیروزی سیاسی است، چون پیش از این، نیروهای ائتلاف سعودی و برخی طرف‌های خارجی ادعا می‌کردند اعضای این جنبش مردمی، کودتاچی هستند اما اکنون وقتی سازمان ملل از جنبش انصارالله یمن برای گفت‌وگو دعوت می‌کند، نشانه مهمی از به رسمیت شناختن نماینده بخش وسیعی از مردم یمن است که مناطق راهبردی را در این کشور تحت کنترل دارد. پیروزی دیگر برای جنبش انصارالله مسائل انسانی است که نیروهای بومی شهر الحدیده، مدیریت امنیت داخلی در این شهر را پس از خروج نظامیان 2 طرف از الحدیده برعهده خواهند داشت.

قیمت‌گذاری خودرو توسط سازمان حمایت بر اساس ضوابط قیمت‌گذاری مصوب هیات تعیین و تثبیت قیمت‌ها صورت می‌گیرد. به گزارش تسنیم، عباس تابش، رئیس سازمان حمایت مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان با  اشاره به اینکه براساس مصوبات شورای عالی هماهنگی اقتصادی، تنها مرجع کارشناسی و تخصصی قیمت‌گذاری کالا و خدمات در کشور سازمان حمایت است، اظهار داشت: به همین دلیل همه مراجع قیمت‌گذاری قانونی در ارائه قیمت مکلف به دریافت نظر کارشناسی این سازمان هستند و کارگروه تنظیم بازار صرف‌نظر از وضع گوناگون قیمت‌گذاری در کشور تنها مرجع نهایی رسیدگی به گزارش‌های کارشناسی قیمت و تعیین قیمت کالا و خدمات و تنظیم بازار در کشور است. وی درباره قیمت‌گذاری خودرو افزود: تغییر و تحولات قیمتی در بازار خودرو در سال گذشته با نرخ میانگین هر دلار 3‌هزار و 860 تومان بوده که این رقم در سال 97 به حدود 9 هزار تومان در سامانه ارزی نیما افزایش یافته و این افزایش به‌طور قطع در بهای تمام‌شده خودرو تاثیرگذار است. تابش ادامه داد:‍ اگر این موضوع را در بحث خودرو مورد بررسی قرار دهیم، براساس شاخص تمرکز، قیمت‌گذاری خودرو به طیف خاصی از خودروهای پرتیراژ مربوط بوده است. بر این اساس پس از انجام جلسات با خودروسازان و قطعه‌سازان داخلی و انجام کار کارشناسی در سازمان حمایت بر اساس اسناد و مدارک مثبته قیمت تمام‌شده برآورد و تعیین شد. به گفته وی، درباره خودروهای کم‌تیراژ هم ضمن لزوم رعایت ضوابط قیمت‌گذاری کالاهای تولیدی، اختیار قیمت‌گذاری با خودروساز است. وی با تصریح اینکه پیش‌فروش خودرو توسط نمایندگی‌های خودرو وابسته به مجوز از سوی وزارت صنعت، معدن و تجارت است، گفت: بررسی قیمت‌های این خودروها نیز تا قبل از تحویل خودرو به خریداران در سازمان حمایت انجام می‌شود. تابش تاکید کرد: این سازمان فقط بر اساس صورت‌های مالی حسابرسی‌شده و اسناد و مدارک مثبته و با درنظر گرفتن سهم مواد، دستمزد، سربار، انرژی و... قیمت‌های ارائه شده از سوی قطعه‌سازان و موارد اثرگذار دیگر، قیمت‌ خودروها را محاسبه و تعیین می‌کند و در ادامه کارگروه تنظیم بازار بر اساس منافع، مصالح و ملاحظات تنظیم بازار، نسبت به چگونگی اعمال و پیاده‌سازی قیمت‌های جدید تصمیم خواهد گرفت.

گروه سیاسی: در شرایطی که بعد از خروج آمریکا از برجام و بی‌نتیجه ماندن چند سال مذاکرات هسته‌‌‌ای، دولت روحانی امیدوار بود کشورهای اروپایی باقیمانده در برجام به تعهدات خود پایبند بوده و با ثبت و اجرای کانال ویژه مالی SPV‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌، در کنار ایران بایستند، نشست اخیر شورای امنیت سازمان ملل نشان داد این امیدواری هم مانند امید به آمریکا در برجام بی‌نتیجه بوده و طرف‌‌های اروپایی برجام، اتفاقا نسبت به دغدغه‌‌های آمریکا در قبال ایران کاملا هم‌رای و هم‌داستانند.
به گزارش «وطن‌امروز»، شورای امنیت سازمان ملل متحد عصر چهارشنبه گذشته برای بحث درباره ششمین گزارش «آنتونیو گوترش»، دبیرکل سازمان ملل درباره اجرای قطعنامه ۲۲۳۱ این سازمان تشکیل جلسه داد. در این نشست علاوه بر پمپئو، وزیر خارجه آمریکا که اتهاماتی تکراری علیه جمهوری اسلامی مطرح کرد، این نمایندگان کشورهای اروپایی بودند که با صراحت و تندی نسبت به برنامه موشکی و همچنین حضور منطقه‌ای ایران تاخته و خواستار عقب‌نشینی جمهوری اسلامی در این دو موضوع شدند.  نماینده فرانسه در این نشست برخی رفتارهای ایران، بویژه برنامه موشکی را غیرهمسو با قطعنامه ۲۲۳۱ خواند. وی در ادامه سخنان خود به برنامه موشکی ایران اشاره و درباره آزمایش‌‌های انجام شده ابراز نگرانی کرد. فرانسوا دلاتره مدعی شد: ماهیت این موشک‌ها به نحوی است که قابلیت حمل کلاهک هسته‌ای را دارند و این فعالیت‌ها همسو با قطعنامه شورای امنیت نیست. وی ادامه داد: از ایران می‌خواهیم از چنین فعالیت‌هایی خودداری کند. نماینده فرانسه در سازمان ملل همچنین با اشاره به ادعاهای بی‌پایه مطرح‌شده درباره انتقال موشک به کشورهای منطقه، در این ارتباط نیز ابراز نگرانی کرد و خواستار توقف فوری فعالیت‌های به گفته او «ثبات‌زدا» در منطقه شد. وی تاکید کرد: فرانسه به گفت‌وگوها در این‌باره ادامه خواهد داد. نماینده فرانسه ادامه داد: به دنبال راهبردی بلندمدت در منطقه هستیم و این راهبرد نباید به سیاست فشار و تحریم تقلیل یابد. لازم است گفت‌وگوهایی جدی و صادقانه با مقام‌های ایرانی انجام شود. نماینده انگلیس هم در این نشست با ادبیاتی مشابه مقامات آمریکایی گفت: کار بسیاری برای پایان دادن به رفتارهای ثبات‌زدای ایران در منطقه باقی مانده است. ایران نمی‌تواند با این مسیری که در پیش گرفته، انتظار بهبود روابطش با بقیه جهان یا رفاه اقتصادی داشته باشد!
نماینده موگرینی دیگر مقام اروپایی بود که در نشست اخیر شورای امنیت تاکید کرد آزمایش‌‌های موشکی ایران با قطعنامه 2231 شورای امنیت همخوانی ندارد. وی همچنین مدعی شد: اقدامات ایران تنش‌‌های منطقه‌ای را افزایش می‌دهد و ثبات منطقه را تهدید می‌کند.
از سوی دیگر «کارل وان استروم» به نمایندگی از کشور هلند و مابقی اعضای اروپایی در بیانیه‌ای نسبت به آزمایش‌‌های موشکی ایران و آنچه او انتقال آنها نامید هم ابراز نگرانی کرد و گفت موشک‌‌‌هایی که قابلیت حمل کلاهک اتمی داشته باشند می‌توانند منجر به بی‌ثباتی در منطقه و جدای از برجام، نقض قطعنامه ۲۲۳۱ شوند. نماینده اعضای فعلی و آتی اروپایی در شورای امنیت سازمان ملل متحد همچنین گفت از ایران می‌خواهیم از آنچه فعالیت‌‌های غیرقانونی و افزایش تنش‌‌های منطقه‌ای در عدم انطباق با قطعنامه ۲۲۳۱ نامید، خودداری و برای حل این مسائل با بازیگران مربوط گفت‌وگو کند. عدم انطباق فعالیت‌‌های موشکی ایران با قطعنامه 2231 ادعایی است که نخستین‌بار توسط وزیر خارجه آمریکا مطرح شده بود؛ موضوعی که گزاره همراهی کامل اروپایی‌ها با آمریکا در قبال برخورد با ایران را تایید می‌کند. پمپئو در بیانیه‌ای که 2 هفته قبل درباره آزمایش موشکی ایران صادر کرده بود، تاکید داشت این آزمایش قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل (موسوم به قطعنامه تأیید برجام) را نقض می‌کند! در حالی که قطعنامه 2231 شورای امنیت با لحنی غیرالزام‌آور تنها از ایران خواسته موشک‌هایی را که برای داشتن قابلیت حمل کلاهک هسته‌ای طراحی شده‌اند، آزمایش نکند. ایران نیز بارها تصریح کرده هیچ‌کدام از موشک‌هایش برای حمل کلاهک هسته‌ای طراحی نشده‌ است.
همراهی حداکثری در مواضع و بیانیه‌ها
هرچند رسانه‌‌های دولتی و حامی دولت پس از نشست اخیر شورای امنیت تلاش داشتند با استناد به برخی مواضع کمرنگ کشورهای اروپایی در حمایت از برجام، انزوای آمریکا در این نشست را القا کنند اما اظهارات صریح اروپایی‌ها در 2 موضوع موشکی و منطقه که به برخی از آنها اشاره شد، به‌روشنی نشان می‌دهد نه‌تنها اختلافی میان اروپا و آمریکا در قبال ایران نیست، که راهبردها و حتی عبارات استفاده شده در سخنرانی‌ها و بیانیه‌‌های طرف‌‌های اروپایی نیز کاملا منطبق بر مواضع آمریکاست. «وطن‌امروز» در گزارش 14 آذر خود که با عنوان «نعل به نعل» منتشر شد، در این‌باره نوشته بود: «از زمان روی کار آمدن ترامپ و تاکید او مبنی بر اینکه باید مذاکرات مکمل برای برجام صورت گیرد تا موضوعات موشکی و منطقه‌ای ایران هم به آن افزوده شود، دولت‌های اروپایی و بویژه فرانسه هر چند در ظاهر بر حمایت از برجام تصریح داشتند اما هیچ‌گاه از مطالبه محدود‌سازی برنامه موشکی یا حضور منطقه‌ای ایران عقب‌نشینی نکردند».
«وطن‌امروز» 31 تیرماه امسال نیز در گزارشی با عنوان «مختصات برجام اروپایی» نسبت به همراهی فرانسه و 2 عضو دیگر تروئیکای اروپا با ترامپ هشدار داده بود؛ هشداری که اکنون با موضع‌گیری اخیر نمایندگان کشورهای اروپایی در جلسه شورای امنیت ثابت شده است. در این گزارش آمده بود: «تاکید مقامات اروپایی مبنی بر مذاکره با ایران بر سر «موارد بیشتر» در کنار برجام، بیانگر استمرار بازی تروئیکای اروپا در زمین واشنگتن است. هدف و منظور آنگلا مرکل، امانوئل مکرون و ترزا می‌‌‌ از گشودن فصول جدید مذاکره با ایران، تحدید توان موشکی و کاهش قدرت منطقه‌ای ایران است، ضمن آنکه تروئیکای اروپا نیم‌نگاهی نیز به دائمی کردن محدودیت‌های هسته‌ای ایران و اعمال بازرسی‌های آژانس از اماکن نظامی کشورمان دارد».
تکرار اشتباه برجام
همراهی کامل و صددرصدی اروپا با آمریکا که تنها برخی از مصادیق آن در بالا آمده است، در نهایت این سوال را ایجاد می‌کند: دولت روحانی بر چه اساسی به کمک اروپایی‌ها برای مقابله با تحریم‌‌های آمریکا دل بسته است؟ بعد از خروج آمریکا از برجام در اردیبهشت‌ماه امسال، این انتظار از دولت و بویژه تیم سیاست خارجی آن وجود داشت که با مشخص شدن ناکارآمدی راهبرد مذاکره برای حل مشکلات کشور، نسبت به تغییر ریل دولت اقدام کرده و عمده توجهات به توانمندی‌‌های داخلی برای عبور از مشکلات اقتصادی معطوف شود. با این حال نه‌تنها این اتفاق نیفتاد بلکه همانند زمان مذاکرات منتهی به برجام، همه چیز به بیرون و این‌بار ثبت و اجرای کانال ویژه مالی اروپا گره خورد و اقتصاد کشور دوباره شرطی شد. در این مدت، دولت هیچ ایده و راهبرد مشخصی برای حل مشکلات و مقابله با تحریم‌ها ارائه نداد و در مقابل، این گزاره مدام تکرار شد که تا چند هفته آتی SPV اجرایی می‌شود!
وابستگی دولت به کانال مالی ویژه، که هنوز بعد از 7 ماه مذاکره پیوسته و بازگشت تحریم‌ها نیز ارائه نشده، تا حدی بود که تمام رفتارهای دولت در حوزه سیاست خارجی را معطوف به خود کرده و در موارد متعددی که نیاز به ورود جدی دولت و موضع‌‌‌گیری صریح و شفاف بوده است، دولت را به سکوت کشانده است. مثلا در جریان حمله سریالی معاندان به سفارتخانه‌‌های ایران در ماه‌‌های گذشته که در پایتخت‌‌های اروپایی و در سایه سکوت و تماشای پلیس این شهرها انجام شد، دستگاه محمدجواد ظریف هیچ واکنش جدی نشان نداد. بالاتر از آن اینکه یک ماه پس از شروع مذاکرات برجامی با اروپا، با توطئه کشورهایی چون فرانسه و آلمان، اسدالله اسدی، دیپلمات دارای مصونیت ایرانی در آلمان دستگیر و حدود 6 ماه است در بازداشت به سر می‌برد. این نقض بی‌سابقه حقوق یک دیپلمات جمهوری اسلامی در اروپا نیز آنچنان که باید و شاید از سوی دولت روحانی پیگیری نشد تا مبادا مذاکرات اروپایی و ارائه SPV تحت‌الشعاع آن قرار گیرد. گروکشی اروپا برای ارائه SPV و به انفعال کشاندن دستگاه سیاست خارجی ایران، در ماجرای سکوت عجیب وزارت امور خارجه در قبال ناآرامی‌‌های اخیر در پاریس نیز خود را نشان داد. در شرایطی که اعتراضات جلیقه‌زردها در پاریس و برخورد خشونت‌آمیز پلیس فرانسه با معترضان به هفته چهارم خود رسیده، وزارت امور خارجه ایران هیچ موضع و تحرک ‌ویژه در این‌باره از خود نشان نداد. این در حالی است که سال گذشته در میانه آشوب‌‌های دی‌ماه در ایران، مکرون رئیس‌جمهور فرانسه در گفت‌وگویی تلفنی با روحانی درباره حوادث ایران ابراز نگرانی کرده و خواستار «خویشتنداری» حکومت در برابر معترضان شده بود!
ناظران سیاسی معتقدند دولت حاضر نیست هیچ موضوعی به روابطش با اروپا خدشه وارد کند؛ برجام اروپایی، تصویب FATF و این روزها بحث داغ SPV. ظاهرا دولت تصمیم گرفته است به هر قیمتی مناسبات سیاسی و اقتصادی با اروپا را حفظ کند، حتی اگر به قیمت بی‌حیثیت شدن جایگاه دیپلماتیک و تضییع و زندانی شدن دیپلمات‌‌های ایرانی در اروپا باشد. همه اینها موید این گزاره است که همان‌طور که در دولت اول روحانی همه‌چیز معطل آمریکا و برجام بود، در دولت دوم روحانی همه امور کشور به اروپایی‌ها و SPV گره خورده است؛ اروپایی که در جلسه اخیر شورای امنیت نشان داد اختلافی با آمریکا بر سر موضوعاتی چون برنامه موشکی و نفوذ منطقه‌ای ایران ندارد.

خطیب موقت جمعه تهران گفت: پس از برجام قیمت‌ کالاها از 50 تا 70 درصد افزایش یافته است. به گزارش فارس، حجت‌الاسلام  والمسلمین کاظم صدیقی در خطبه‌های نماز جمعه دیروز تهران درباره برجام اظهار داشت: برجام یک تجربه بود آنهایی که فرصت‌ها را از دست دادند عوض تکیه بر ظرفیت‌های داخلی گفتند تا برجام حل نشود حتی آب خوردن درست نمی‌شود و وعده داده بودند در روز اجرای برجام همه تحریم‌ها لغو می‌شود و ما ایرانی بدون تحریم تجربه خواهیم کرد؛ وعده رفاه داده بودند. وی افزود: آن روز قیمت‌ها چگونه بود، پس از برجام چه شد؟ 50 تا 70 درصد گران‌تر شد. صدیقی خطاب به مسؤولان کشور تاکید کرد: برجام را دوباره با FATF تجربه نکنید! مومن از یک سوراخ 2 بار گزیده نمی‌شود. FATF مایه خودتحریمی است، اگر امروز می‌توانیم تحریم‌ها را دور بزنیم با FATF اشراف اطلاعاتی دشمن بر منابع بانکی بیشتر می‌شود و این موضوع خلاف آیه «لن یجعل‌الله للکافرین علی‌المسلمین سبیلا» است؛ همچنین خلاف رهنمود رهبر انقلاب است. اگر می‌خواهید قانون داشته باشید قوانین داخلی بگذارید نه چیزی که آنها طمع دارند.  وی بیان داشت: FATF مثل خود برجام مایه تنگنای بیشتر است، همین شعارهایی که مردم اگر زندگی ارزان‌تر می‌خواهند باید عضو FATF شویم را هم در زمان برجام دادید ولی روزگار مردم را سیاه کردید. عوض امید بستن به بیگانه به ملت خودتان اعتماد کنید، به جوانان کشور مسؤولیت دهید و از نیروهای انقلابی که برای انقلاب، اقتصاد و علم‌شان شهید دادند استفاده کنید. اقتصاد مقاومتی را پیاده کنید؛ ملت هم کنار شما کمک می‌کنند.

گروه اقتصادی: عبدالناصر همتی در پی آرامش نسبی در بازار ارز مدعی شد بازار ارز در کنترل بانک مرکزی درآمده و دیگر جای هیچ نگرانی‌ نیست؛ این ادعا در حالی مطرح می‌شود که افکار عمومی خواهان کاهش بیشتر نرخ ارز است و همتی راه سختی برای تحقق این امر دارد.
به گزارش «وطن‌امروز»، روند کاهش نرخ ارز از 2 هفته پیش آغاز و سرانجام دلار وارد کانال 10 هزار تومان شد اما با توجه به اینکه نرخ واقعی دلار از نظر کارشناسان باید زیر 7 هزار تومان باشد هنوز افکار عمومی خواهان کاهش نرخ ارز است. تابستان امسال زمان رکوردشکنی قیمت ارز بود تا جایی که دلار کانال قیمتی 19 هزار تومانی را هم تجربه کرد اما بانک مرکزی با اقداماتی در راستای کاهش تقاضا و محدود کردن پرداخت ارز موجب کاهش نرخ ارز شد. موج فروش دلارهای خانگی از ابتدای آذرماه شدت گرفت و حالا رئیس‌کل بانک مرکزی این کاهش قیمتی را یکی از دستاوردهای تحت مدیریت خود می‌داند. وی در یادداشتی نوشت:  آنچه امروز در بازار ارز شاهد آن هستیم روند طبیعی و تعدیل تدریجی قیمت ارز در مسیر واقعی شدن است. بانک مرکزی دور از هیجان‌های غیرضرور و با تدبیر لازم بازار را مدیریت و هدایت می‌کند. اقدامات بانک مرکزی در تامین و تسهیل عرضه اسکناس و حواله توسط فعالان بازار و نیز گشایش تدریجی کانال‌های مالی با کشورهای هشتگانه (معاف از تحریم نفتی ایران) و اتحادیه اروپایی، ثبات لازم را در بازار ارز در مسیر هدف تعیین شده به وجود خواهد آورد. دوباره تاکید می‌کنم بازار در کنترل بانک مرکزی است و نحوه دخالت در بازار ارز بخشی از برنامه مدیریت بازار است. با توجه به ریسک بازار، مردم عزیز مراقبت‌های لازم را داشته باشند و در دام نوسان‌گیری و سفته‌بازی دلالان ارز قرار نگیرند.
حمایت از تولیدکنندگان در دستور کار
بانک مرکزی بعد از آرامش در بازار ارز قصد دارد با نظارت بیشتر به تخصیص و تامین ارز تولیدکنندگان در این حوزه نیز ساماندهی انجام دهد. غلامرضا پناهی، معاون ارزی بانک مرکزی در نشست هم‌اندیشی با نمایندگان بخش تولید کشور گفت: متناسب با شرایط موجود و منطبق با قوانین و مقررات تلاش می‌شود فضای تولید را تسهیل کنیم تا در نتیجه این تسهیل‌گری بهبود وضعیت تولیدکنندگان در فضای کسب‌و‌کار، حمایت از اشتغالزایی آنان و در نهایت رفاه عمومی مردم را شاهد باشیم. وی ضمن تاکید بر این موضوع که بانک مرکزی قائل به حفظ ثبات در مقررات است، افزود: باید توجه داشته باشیم که تمام بخشنامه‌های بانک مرکزی بر مبنای قانون صادر می‌شوند و مبتنی بر صدور قوانین، ناگزیر به ابلاغ بخشنامه‌های مرتبط با آن هستیم. همچنین به روزرسانی مقررات برای دستیابی به شفافیت همواره در دستور کار قرار دارد. معاون ارزی بانک مرکزی ادامه داد: نمونه شاخص این مقررات، ابلاغ بخشنامه برگشت ارز حاصل از صادرات است که با هدف به جریان افتادن ارز حاصل از صادرات در چرخه اقتصادی کشور صادر و به روزرسانی شده است. پناهی تصریح کرد: با این حال طی ماه‌های اخیر سعی شده است صدور دستورالعمل‌ها و بخشنامه‌ها را به حداقل برسانیم تا وضعیت باثباتی را برای صادرکنندگان و تولید‌کنندگان در فضای مقرراتی ایجاد کنیم. معاون ارزی بانک مرکزی در پاسخ به گلایه‌های منتشر شده از سوی برخی صادرکنندگان مبنی بر ناشناخته بودن «نیما» در فضای مبادلات تجاری بین‌المللی، گفت: اصولا نیما (نظام یکپارچه معاملات ارزی) یک سامانه داخلی برای ثبت صادرات و واردات کشور است و اگر صادرکننده‌ای در خارج از کشور ارز در اختیار دارد بانک مرکزی آمادگی خرید آن را به نرخ توافقی دارد، در ادامه واردکننده‌ای را به فروشنده معرفی می‌کنیم تا با همان ارز کالایی را به کشور وارد کند. گفتنی است بیش از 2 ساعت و نیم تولید‌کنندگان مسائل و پیشنهادات خود را در این نشست هم‌اندیشی ارائه دادند و با استقبال از این رویه، از بانک مرکزی تقاضای استمرار جلسات را داشتند. در همین خصوص با تاکید رئیس کل بانک مرکزی، جلسات مدیران بانک مرکزی با فعالان بخش تولید کشور به صورت مستمر برگزار می‌شود.
لایحه قانون جدید بانک مرکزی تصویب شد
رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی گفت: لایحه قانون جدید بانک مرکزی به عنوان یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های نظام پولی و فعالان اقتصادی پس از ماه‌ها تلاش در این کمیسیون نهایی و تصویب شد. به گزارش تسنیم، محمدرضا پورابراهیمی افزود: گزارش کمیسیون اقتصادی مجلس درباره تصویب قانون جدید بانک مرکزی شنبه یا یکشنبه به صحن علنی مجلس شورای اسلامی خواهد رفت که شاه‌بیت این قانون استقلال بانک مرکزی از دولت است.وی اظهار داشت: تصویب نهایی این قانون در مجلس و ابلاغ آن، آثار مثبتی برای اقتصاد ایران به دنبال خواهد داشت. وی تصویب حذف سود مرکب در عملیات بانکی را از دیگر مصوبات اخیر مجلس دانست و گفت: این مصوبه در حال بررسی در شورای نگهبان است. پورابراهیمی افزود: پیش از این براساس سود مرکب اگر کسی هزار واحد وام می‌گرفت، بعد از 5 سال باید 4 هزار واحد را به بانک برمی‌گرداند اما براساس قانون حذف سود مرکب از عملیات بانکی، این مهم این‌گونه اصلاح شد که قرارداد اول برای بانک مبنا می‌شود و در سال پنجم یا دهم بازپرداخت وام، بخشی از قرارداد اول به حساب آمده و جریمه‌های دیرکرد حذف می‌شود و عدد سود سالانه بانک هم اصلاح می‌شود و با این روال در مجموع 4 برابر تعهد وام‌گیرنده به بانک به یک‌دوم آن کاهش پیدا می‌کند. وی اظهار داشت: ابلاغ این قانون به نظام بانکی کشور به رفع بلوکه شدن مطالبات بانکی و عدم مواجه شدن فعالان اقتصادی با تعهدات سخت در قبال بانک کمک می‌کند. وی گفت: در سال جاری سقف عدد در این نوع محاسبه برای حذف سود مرکب تا 4 میلیارد تومان است و به ارقام بالاتر ضریب جریمه تعلق می‌گیرد. رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی افزود: کالاها به صورت مستقیم یا غیرمستقیم وابسته به ارز هستند، لذا شوک ارزی امسال بر قیمت کالاها ظرف یک تا 6 ماه اثر گذاشت. وی گفت: اگر مسیر کاهش ارزش ارزهای خارجی یا افزایش ارزش پول ملی استمرار داشته باشد و ارز و ریال به ثبات قیمت برسد، طی 2 یا 3 ماه آینده چسبندگی قیمت که در اقتصاد وجود دارد، تحت تاثیر شرایط جدید قرار خواهد گرفت و قیمت کالاها کاهش خواهد یافت.
 

رژیم فرانسه با کشتن عامل تیراندازی هفته گذشته مرکز استراسبورگ، عملا به ظن مخالفان درباره دست داشتن دولت مکرون و دستگاه‌های امنیتی در این حادثه شبه‌تروریستی دامن زد. پنجشنبه به دنبال محاصره 24 ساعته محله نودورف استراسبورگ توسط  700 نیروی پلیس که در جست‌وجوی «شریف شیخات» متهم اصلی تیراندازی مرگبار در بازار نوئل این شهر با 16 کشته و زخمی بودند، ماموران امنیتی مدعی شدند فردی را که در حال فرار به روی آنها آتش گشوده، هدف قرار داده و کشته‌اند. تصاویر منتشر شده از این عملیات نشان می‌دهد خیابان ورودی اصلی این محله پرجمعیت در غرب شهر که کمتر از 5 کیلومتر با مرز فرانسه و آلمان فاصله دارد به وسیله نیروهای پلیس بسته شده بود. پیش‌تر وزارت کشور فرانسه مدعی شده بود ضارب حمله سه‌شنبه شب در همین محله پنهان شده است. جالب اینکه استان آلزاس، در شمال شرق فرانسه و هم‌مرز با آلمان ۱۰ درصد اسلام‌گرایان افراطی این کشور را در خود جای داده است. از سوی دیگر در ادامه تظاهرات عمومی فرانسه، چهارشنبه شب گذشته یک معترض جوان 23 ساله بر اثر برخورد مشکوک با کامیونی که متعلق به نیروهای ویژه بود در خروجی یک بزرگراه در حومه شهر آوینیون کشته شد. اگرچه بنا بر اعلام دادستان این منطقه، راننده کامیون بازداشت شده اما رسانه‌های مستقل فرانسوی و شبکه‌های اجتماعی پر است از اخباری غیررسمی که حاکی از ضرب و جرح شدید معترضان است؛ از جمله نابینا شدن یک زن جوان بر اثر شلیک پلیس که در رسانه‌های رسمی سانسور شده است. هفته پیش از آن نیز یک محصل نوجوان 16 ساله به اسم «عمر» در جریان حمله به مدرسه‌ای در حومه پاریس از ناحیه سر هدف قرار گرفته بود که هنوز در کما به سر می‌برد. جلیقه زردها کاملا متوجه شده‌اند رفتار کجدار و مریز رژیم فرانسه شامل عقب‌نشینی و تهدیدات موازی رئیس‌جمهور فرانسه و کابینه او در مقابل خشم عمومی مردم از سر ضعف و ناکارآمدی است و به همین دلیل به رایزنی‌های شماری از مقامات دولتی که از معترضان و سندیکاها خواسته‌اند تظاهرات را متوقف کنند، پاسخ منفی داده‌اند. «نیکول بلوبت» وزیر دادگستری و «ریچارد فراند» رئیس پارلمان فرانسه که هر دو لیبرال‌های هم‌حزبی مکرون هستند، اخیرا در اظهاراتی کاملا قابل پیش‌بینی که همانا تلاش رژیم برای مرتبط کردن تیراندازی‌های استراسبورگ با قیام مردمی در سراسر کشور محسوب می‌شود، گفته بودند جنبش جلیقه زردها باید متوقف شود. حتی «بنژامین گریوو» سخنگوی دولت قدمی فراتر رفته و احتمال ممنوعیت برگزاری راهپیمایی شنبه را بعید ندانسته است. در مقابل جلیقه‌زردها قصد دارند امروز برای چهارمین شنبه متوالی راهپیمایی بزرگی را در سراسر فرانسه برگزار کنند که برخی رهبران سیاسی چپ و راست غیرمحافظه‌کار از جمله «ژاک لوک ملانشون» رهبر حزب «فرانسه سرکش» آن را «یک انقلاب شهروندی» توصیف کرده‌اند.
باور نصف بیشتر اتحادیه اروپایی‌ها به کج‌روی
در همین حال نتایج نظرسنجی رسمی مرکز «یوروبارومتر» وابسته به پارلمان اتحادیه اروپایی حاکی از آن است که بیش از نیمی از ساکنان 28 کشور عضو بر این باورند که اتحادیه در مسیر اشتباهی در حال حرکت است که 8 درصد رشد نسبت به بهار امسال را درباره این باور نشان می‌دهد. همچنین بیش از یک سوم مردم این کشورها اعلام کرده‌اند اگر همه‌پرسی با موضوع اتحادیه اروپایی برگزار شود به ماندن در اتحادیه رای  مثبت نمی‌دهند. تحلیل داده‌ها نشان داد این دیدگاه که اتحادیه اروپایی در مسیری نادرست حرکت می‌کند، در تمام کشورهای اتحادیه افزایش یافته و در ۱۸ کشور عضو نیز به باور اکثریت افراد تبدیل شده است. تنها استثناها در این باره مجارستان و کرواسی هستند؛ 2 کشوری که به طور نسبی یا کلی با اجرای قوانین مهاجرتی و کاری اتحادیه در کشورشان مخالفت می‌ورزند! عجیب‌ترین بخش نظرسنجی آنجاست که بیشتر مردم  دو کشوری که موتور یکپارچگی اتحادیه اروپایی محسوب می‌شوند - یعنی فرانسه (۵۹ درصد) و آلمان (۵۲ درصد) - معتقد به سیر حرکتی اشتباه آن هستند.

سخنگوی جنبش جلیقه‌زردها: از انقلاب 1979 ایران الهام گرفته‌ایم
یکی از سخنگویان جنبش جلیقه‌‌زردها در گفت‌وگو با خبرگزاری آنا، انقلاب ۱۹۷۹ ایران را الهام‌بخش قیام امروز فرانسوی‌ها دانسته است. به گفته «الکساندر بیوواز شیوا» جلیقه‌زردها 2 خواسته عمومی دارند: «اول احترام به مردم و دوم گوش کردن به حرف معترضان». او می‌گوید: «درست است که ما اعتراض خود را با افزایش مالیات سوخت که بشدت بر زندگی طبقه متوسط تأثیر می‌گذاشت شروع کردیم اما در حال حاضر اعتراض ما دیگر به مالیات نیست. ما به تمرکز قدرت در یک پست و تقسیم نشدن آن معترضیم». بیوواز جنبش مزبور را صلح‌طلبانه می‌خواند با این حال رفتار تحقیر‌آمیز رئیس‌جمهور، امانوئل مکرون با معترضان را مهم‌ترین دلیل خشم مردم فرانسه بر می‌شمارد و می‌گوید: «رؤسای جمهور اسبق فرانسه همیشه با شهروندان و نمایندگان سندیکاهای مختلف صحبت کرده و گزارش‌های آنها را دریافت می‌کردند ولی مکرون به ‌هیچ‌وجه در ۱۸ ماه گذشته به حرف هیچ منتقدی گوش نکرده است». این فعال اجتماعی سپس به افشای حقایقی درباره فرانسه می‌پردازد که تا کنون توسط رسانه‌ها سانسور می‌شد. او می‌گوید: «ما به دنبال ایجاد تعادل در قدرت هستیم. اصول اولیه قانون اساسی فرانسه برابری، آزادی و برادری است. در گذشته یک کارگر می‌توانست با تلاش زیاد به سطوح بالا برسد ولی امروز اینگونه نیست. درباره آزادی هم باید بگویم تصاویری که شما از سرکوب معترضان توسط پلیس می‌بینید کاملاً نشان‌دهنده وجود نداشتن آزادی بیان است. در فرانسه تنها یک قشر دارای آزادی هستند و اکثریت مردم فاقد این حق طبیعی و انسانی هستند. برادری نیز در ماه‌های اخیر از بین رفته است، میزان بالای مجروحان و زندانیان خودش گواه این موضوع است. در حال حاضر ما در فرانسه به‌رغم پرداخت مالیات زیاد، سرویس متناسبی دریافت نمی‌کنیم و این وضع در شهرهای کوچک و حاشیه‌ای بسیار بیشتر از شهرهایی چون پاریس، لیون و مارسی است. سخنرانی مکرون ۱۳ دقیقه بود که در آن به بحث اعتراض جلیقه‌‌زردها نپرداخت و فقط به دادن وعده‌هایی بسنده کرد. این نشان می‌دهد که وی هنوز به ماهیت این جنبش اعتراضی مردم پی نبرده و صدای مردم را نشنیده است». او با دروغ خواندن ادعاهای رژیم فرانسه مبنی بر ارتباط جلیقه‌زردها با روسیه فاش می‌کند که این جنبش حتی بدون حمایت احزاب و سندیکاهای فرانسه تا بدین جا پیشرفت کرده که در 50 سال اخیر بی‌سابقه است. اما سخنگوی جلیقه‌زردها در عین حال معتقد است: «البته باید بگویم که در این راه از برخی جنبش‌ها الهام گرفته‌ایم. به‌طور مثال از انقلاب ۱۹۷۹ (انقلاب اسلامی ایران) که علیه استبداد و برای رسیدن به دموکراسی بود نیز الهام گرفته‌ایم ولی اینکه بگوییم یک کشور خارجی در حال مدیریت این جریان است، کاملاً تکذیب می‌کنم. جلیقه‌‌زردها صدای واقعی و فروخورده مردم فرانسه هستند و شما می‌بینید که ۷۴ درصد مردم از این جنبش حمایت می‌کنند». بر همین اساس بیوواز معتقد است که اگر در فرانسه انقلاب شود توسط کل مردم خواهد بود نه جلیقه‌‌زردها.

هفته پانزدهم لیگ برتر و یک بازی معوقه هفته دوازدهم روزهای پنجشنبه و جمعه برگزار شد که در حساس‌ترین بازی‌ها استقلال و پدیده در تهران به تساوی بدون گل رضایت دادند، تراکتورسازی ناباورانه در خانه به فولاد تحت هدایت افشین قطبی باخت و پرسپولیس در آخرین بازی با پنجره بسته موفق شد با نتیجه 3 بر یک از سد پارس جنوبی جم بگذرد. در آخرین بازی نیم‌فصل هم امروز شنبه سپاهان میهمان استقلال‌خوزستان است که شاگردان قلعه‌نویی با یک تساوی می‌توانند قهرمان نیم‌فصل شوند و در صورت شکست به‌خاطر گل زده بیشتر نسبت به پرسپولیس، پدیده قهرمان خواهد شد. اگر در بازی روز گذشته کرمانشاهی به اشتباه گل صحیح و چهارم پرسپولیس را مردود اعلام نمی‌کرد، شاید در صورت شکست امروز سپاهان، این پرسپولیس بود که ناباورانه قهرمان نیم‌فصل لقب می‌گرفت. البته 3 تیم سپاهان، پدیده و پرسپولیس امتیازهای‌شان بسیار به هم نزدیک است و این یعنی نیم‌فصل دوم بسیار جنجالی و پرتنش از آب درخواهد آمد.
پرسپولیس که دیروز می‌دانست باید 3 گل بزند تا تفاضل گلش از پدیده بهتر شود با نتیجه 3 بر صفر از پارس‌جنوبی پیش افتاد اما در آخرین ثانیه‌های بازی روی بی‌دقتی عجیب سیامک نعمتی که  نشان داد هیچ وقت دفاع راست قابل اعتمادی نمی‌شود، پارس صاحب پنالتی شد تا پرسپولیس شانس اندکش برای بالاتر قرار گرفتن از پدیده را از دست بدهد، البته رضا کرمانشاهی قاضی این دیدار، بسیار پراشتباه ظاهر شد و  طبق کارشناسی داوران پیشکسوت، این داور پرحاشیه که سابقه محرومیت نیز در کارنامه‌اش دارد بی جهت گل چهارم پرسپولیس را مردود اعلام کرد. در این باره یدالله جهانبازی گفت: گل چهارم پرسپولیس درست بود و داور می‌توانست برخورد علیپور با مدافع پارس جنوبی را خطا اعلام نکند. همچنین در صحنه‌ای که شجاع خلیل‌زاده با تکل خشن هافبک تیم بوشهری متوقف شد رنگ کارت هم می‌توانست قرمز باشد و هم زرد؛ نزدیکی داور به صحنه خطا به او کمک کرد که به بازیکن پارس جنوبی کارت زرد نشان دهد. همچنین در دقایق پایانی بازی پنالتی درستی برای پارس جنوبی گرفته شد و باعث شد داور عملکرد مناسبی داشته باشد.
البته روز پنجشنبه هم داوری در بازی استقلال و پدیده گاف‌های فراوانی داشت. از یک سو پدیده اعتقاد دارد ‌باید در دقیقه 10 دانشگر از استقلال اخراج می‌شد و زاهدی‌فر در آخرین ثانیه‌های نیمه نخست یک پنالتی را روی بازیکن پدیده نگرفته و از سوی دیگر آبی‌ها در نیمه دوم گل سالمی به ثمر رساندند که کمک داور به اشتباه پرچمش را بالا برد تا سرانجام این بازی به‌خاطر این اشتباهات مساوی شود.
آبی‌پوشان بعد از 3 برد متوقف شدند
استقلال در دیدار معوقه هفته دوازدهم لیگ برتر برابر تیم پدیده به نتیجه تساوی رسید تا بعد از 3 برد متوالی، توسط شاگردان یحیی گل‌محمدی متوقف شود. استقلال این مسابقه را با ترکیب مهدی رحمتی، پژمان منتظری، میلاد زکی‌پور، محمد دانشگر، روزبه چشمی، علی کریمی، فرشید باقری (۳۹- نیومایر)، طارق همام، فرشید اسماعیلی (۸۱- مرتضی تبریزی)، وریا غفوری و روح‌الله باقری (۵۹ - اللهیار صیادمنش) آغاز کرد. با بازگشت پژمان منتظری و سیدمهدی رحمتی به ترکیب اصلی استقلال، این تیم با ترکیب متفاوتی نسبت به بازی با سپیدرود به میدان رفت. بازی در نیمه اول با برخورد زیاد بازیکنان دو تیم همراه بود. برنامه استقلال در این بازی پرس کردن تیم پدیده بود و همین برنامه وینفرد شفر باعث شد پدیده مثل مسابقات قبل نتواند از زمین خودش بازیسازی کند و توپ را به گردش دربیاورد. حساس‌ترین صحنه نیمه اول ضربه کاشته محمدرضا خلعتبری بازیکن پدیده در دقیقه ۱۳ بود که با اختلاف کم از کنار دروازه استقلال به اوت رفت. در دقایق پایانی نیمه هم طارق همام بازیکن عراقی استقلال با فرار از سمت راست دفاع پدیده تا محوطه جریمه حریف پیش رفت و در حالت تک به تک قرار گرفت ولی ضربه او توسط دروازه‌بان پدیده مهار شد. در دقیقه ۳۹ فرشید باقری هافبک استقلال به دلیل مصدومیت از زمین خارج شد و جایش را به مارکوس نیومایر داد. تیم پدیده هم یک تغییر داشت و در دقیقه ۴۴ مهدی خانی به جای حسین مهربان به زمین رفت.
در نیمه دوم استقلال کار را بهتر شروع کرد و ادامه داد. نیومایر می‌توانست در دقیقه ۴۹ استقلال را از حریفش پیش اندازد ولی ضربه آرام او توسط دروازه‌بان پدیده مهار شد. همچنین طارق همام در دقیقه ۶۷ موقعیت بسیار خوبی برای گلزنی داشت ولی شوت محکم او در مسیری متفاوت از دروازه پدیده، به بدن بازیکن استقلال برخورد کرد و ثمری نداشت. شفر برای افزایش قدرت حمله تیمش اللهیار صیادمنش را به جای روح‌الله باقری وارد زمین کرد تا فشار حملات آبی‌پوشان بیشتر شود. صیادمنش حتی در دقیقه ۷۹ توانست برای آبی‌پوشان گلزنی کند ولی قبل از آن کمک داور پرچمش را به نشانه آفساید بالا برده بود. صیادمنش البته در دقیقه ۸۸ بازی با دریافت کارت زرد دوم از زمین مسابقه اخراج شد. پدیده هم با وجود فشار تیم استقلال چشم به ضد حملات داشت و موقعیت‌های نصفه و نیمه‌ای روی دروازه حریف ایجاد کرد اما تلاش بازیکنان دو تیم در نهایت ثمری نداشت و بازی با همان تساوی بدون گل تمام شد.
اعتراف کمک‌داور؛ گل استقلال درست بود!
 کمک‌داور بازی استقلال و پدیده که گل استقلال را آفساید اعلام کرد به اشتباه خودش اعتراف کرد. رحیم شاهین درباره صحنه گل استقلال در بازی با پدیده خراسان که آن را آفساید اعلام کرد، گفت: «در این صحنه اشتباه کردم اما این اشتباه عمدی نبود و سهوی بود. صحنه سختی بود و در یک لحظه تصمیم گرفتم. به خاطر اشتباهی که مرتکب شدم، از اهالی فوتبال عذرخواهی می‌کنم. داور هم مثل بازیکن اشتباه می‌کند اما اشتباهات داوران عمدی نیست».
غافلگیری تبریز با دل شیر!
فولاد خوزستان در نخستین حضور افشین قطبی موفق شد با 3 امتیاز حساس و ارزشمند به خوزستان بازگردد و اولین شکست قرمزپوشان تبریزی را هم در یادگار امام رقم بزند. افشین قطبی در آخرین دیدار نیم‌فصل اول فولاد خوزستان فرصت حضور روی نیمکت این تیم را داشت و در پایان موفق شد در بازگشت به ایران 3 امتیاز از یک بازی حساس بگیرد و تراکتورسازی را  در خانه با نتیجه 2 بر یک شکست دهد. گل اول این مسابقه روی یک فرار سریع توسط رضا میرزایی در دقیقه 24 به ثمر رسید و نیمه اول با همین نتیجه خاتمه یافت. در نیمه دوم باز هم این فولادی‌ها بودند که این‌بار با یک ضریه پنالتی توسط شیمبا به گل رسیدند تا اختلاف 2 برابر شود. در ادامه تراکتورسازی به صورت ناخودآگاه به جلو آمد ولی نداشتن مهاجم هدف سبب شد تا  آنها نتوانند از فرصت‌‌های خود استفاده کنند و تک‌گل آنها در دقیقه 76 هم روی ارسال یک ضربه کرنر به دست آمد. با این پیروزی ارزشمند فولادی‌ها که موفق شدند نخستین شکست را به تراکتورسازی  در حضور بیش از 60 هزار هوادار در یادگار امام تحمیل کنند، با 18 امتیاز به رتبه هشتم جدول رده‌‌‌بندی رفتند و تراکتورسازی هم 26 امتیازی باقی ماند تا رتبه‌ای بهتر از چهارمی در پایان نیم‌فصل نداشته باشد.
 

علی البرزی – محسن پورعرب: «کودک» نه‌تنها واژه‌ای مهم است، بلکه یک عضو حیاتی در ساختار جمعیتی به حساب می‌آید. در کشور‌های گوناگون با توجه به فرهنگ خود، برای کودک، آموزش‌های مورد نیاز او و کیفیت این آموزش‌ها، برنامه‌های گسترده‌ای دارند. بسیاری از کارشناسان و جامعه‌شناسان بر این باورند که «کودک» رکنی اساسی برای پیشرفت یک کشور در بخش‌های گوناگون است. برای تعدادی از کشور‌ها اما موضوع دارای اهمیت ویژه‌ای است، چرا که می‌خواهند کودکان‌شان در آینده پایه‌های محکم و استوار پیشرفت همه‌جانبه کشورشان باشد.
در کشور ما هم بی‌شک یکی از دغدغه‌های اصلی متولیان حوزه کودک، سرمایه‌گذاری روی این بخش برای آینده است اما آنچه از شواهد موجود و خبرهایی که هر از گاهی منتشر می‌شود برمی‌آید، وضعیت برخی مراکز که وظیفه نگهداری از کودکان را در کشور برعهده دارند، از نظر کیفیت آموزش و موضوعات مرتبط چندان رضایت‌بخش نیست و دلسوزان و کارشناسان حوزه کودک نسبت به این موضوع نگرانند.
برای بررسی بیشتر وضعیت مهدهای کودک در کشور و همچنین آسیب‌شناسی این مراکز با تعدادی از کارشناسان و متولیان کودک و مهد‌های کودک به گفت‌وگو نشستیم. میزگردی که برای نخستین‌بار در سطح رسانه‌های مکتوب با حضور کارشناسانی از بخش‌های گوناگون مرتبط با مباحث کودک برگزار شد. «رضا پورحسین» و «فاطمه قاسم‌زاده» از فعالان حوزه کودک، «سیداحمدرضا محمدیان» مسؤل کانون مهدهای کودک استان تهران، «معصومه کرمی» کارشناس کودک کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، «پروانه ثمودی» مسؤول مهدکودک‌های بهزیستی استان تهران و «معصومه حسن‌زاده» مدیر یک مهد کودک استان تهران در این میزگرد حضور داشتند و به طرح دیدگاه‌های خود درباره وضعیت مهد‌های کودک پرداختند که ماحصل آن پیش روی شماست.
***

  سال‌هاست درباره وضعیت نه‌چندان مناسب تعدادی از مهدهای کودک برای ارائه محتوای آموزشی مطالب گوناگونی مطرح می‌شود؛ به نظر شما در شرایط کنونی مهدهای کودک از نظر کیفیت آموزش‌ و پرورش در جایگاه مناسبی قرار دارد و در شأن نظام است؟
قاسم‌زاده: اگر بخواهیم موضوع آسیب‌ها و چالش‌های مهدهای کودک را بررسی کنیم، باید از ابعاد گوناگون این موضوع را ارزیابی کرد. یکی از مهم‌ترین موضوعات مربوط به مهدهای کودک میزان پوشش کودکانی است که در رده سنی مهد کودک قرار دارند.  کودکان بسیاری از رفتن به مهدهای کودک باز مانده‌اند، دلیلش هم این است که مهدهای کودک دولتی نیستند و توسط بخش خصوصی اداره می‌شوند. میزان پوشش کودکانی که در این رده سنی هستند متاسفانه در شأن نظام نیست، چرا که برخی خانواده‌ها به دلیل مشکلات اقتصادی و فقر نمی‌توانند کودکان‌شان را به مهد بفرستند. در حال حاضر در دنیا یکی از مهم‌ترین معیارهای توسعه‌یافتگی کشورها میزان تحت پوشش قرار گرفتن کودکان پیش از دبستان از نظر آموزشی است. بر اساس شاخص‌های بین‌المللی اگر میزان تحت پوشش قرار گرفتن کودکان زیر 6 سال از آموزش بیش از 75 درصد باشد، آن کشور توسعه یافته است، این در حالی است که در حال حاضر جامعه ما با این شاخص فاصله زیادی دارد. یکی دیگر از موضوعاتی که امروز به شکل آسیب برای کودکان درآمده است، گروه‌بندی کودکان زیر 6 سال است. از نظر مدیریتی در این حوزه نیز دچار مشکل هستیم. در حال حاضر به جای اینکه مقطع زیر 6 سال یک مقطع واحد باشد به 2 گروه تا 4 سال و 4 تا 6 سال تقسیم شده که مدیریت این 2 رده سنی به 2 سازمان متفاوت یعنی بهزیستی و آموزش‌ و پرورش سپرده شده است.  تقسیم کودکان به رده‌های سنی متفاوت برخلاف اصول است که نشان می‌دهد در این حوزه از نبود مدیریت یکپارچه رنج می‌بریم. باید همانند سایر رده‌های سنی که 6 سال اول و 6 سال دوم داریم، یک مقطع 6 سال ابتدایی نیز داشته باشیم، بنابراین مشاهده می‌کنیم که اگر بخواهیم حوزه مهدهای کودک را آسیب‌شناسی کنیم می‌توانیم از زوایای گوناگون به بررسی این موضوع بپردازیم.
  آقای پورحسین! از نگاه شما مهم‌ترین چالش‌هایی که مهدهای کودک با آنها مواجهند، چیست؟
پورحسین: داستان مهدهای کودک این روزها پر از آسیب است که در شأن نظام تحولی جمهوری اسلامی نیست. دلیل مهم این آسیب‌ها همان‌طور که اشاره شد نبود یک اندام‌وارگی است. به همین دلیل فکر می‌کنم پیش از اینکه آسیب‌ها را احصا کنیم، باید چرایی به وجود آمدن آسیب را بررسی کنیم، زیرا تا زمانی که دلیل ایجاد آسیب‌ها مشخص و حل نشود، این مسیر اشتباه همچنان ادامه خواهد داشت.  در حال حاضر یک سیر تکامل و رشد برای کودک وجود دارد که در این سیر خانواده، مهد کودک و آموزش‌ و پرورش وجود دارند. متاسفانه در این بین یک انفکاک شکل گرفته است. به دلیل اینکه چند سازمان تجمیع و سازمان بهزیستی را تشکیل دادند، ماموریت اداره مهدهای کودک که ربطی به ماموریت این سازمان ندارد به بهزیستی سپرده شد.  بنابراین اگر قرار باشد سیر تکامل و رشد کودک بدرستی طی شود باید حلقه‌های زنجیر در ادامه یکدیگر باشند، بدین معنی که ماموریت اداره بهزیستی نیز باید به آموزش‌ و پرورش سپرده شود. در اینجا منظور وزارت آموزش‌ و پرورش نیست، بلکه قرار گرفتن مهدهای کودک در پازل آموزشی ‌و پرورشی کشور است. علاوه بر این باید به دوران طلایی کودکی توجه ویژه‌ای شود. سرعت رشد و یادگیری در کودک بالاست، بنابراین باید این دوره طلایی در خدمت نظام تحولی آموزش‌ و پرورش باشد نه سازمانی که ماموریتش آموزش‌ و پرورش نیست! در سیر تکاملی کودک امروز نه خانواده‌ها از آموزش و دانش کافی تربیت کودک برخوردارند و نه بهزیستی در کنار هزار و یک وظیفه مهم و سخت می‌تواند این ماموریت مهم را بدرستی انجام دهد. نتیجه چنین پراکندگی این است که امروز با وجود اینکه مهدهای کودک‌ آیین‌نامه مشخصی دارند اما از آنجا که این‌ آیین‌نامه ذیل نظام آموزش‌ و پرورش قرار نگرفته، هر مهدکودکی یک برنامه آموزشی متفاوت با دیگر مهدها دارد. نکته دیگری که باعث شده مهدهای کودک تحت تاثیر آسیب‌های متفاوت قرار بگیرند، نبود یک متولی مشخص برای کودکان است. کودک بین خانواده، مهدکودک و مدرسه در حال پاسکاری شدن است. نبود یک متولی مشخص برای مقطع کودکی پیش از مدرسه باعث شده این مقطع دیده نشود.
محمدیان: اگر بخواهیم به این پرسش پاسخ درستی بدهیم باید توجه کنیم که امروز در حوزه کودک خلأ قانون‌گذاری داریم. چه در اسناد بالادستی و چه در قانون اساسی آنطور که باید حوزه کودک دیده نشده است. با این حال اگر قرار باشد مهدهای کودک را آسیب‌شناسی کنیم باید به یکسری موارد توجه کنیم. بر اساس آخرین آمار، 15 هزار و 200 مهدکودک در کشور وجود دارد که به 3 شاخه مهدهای کودک شهری، روستایی و حاشیه شهر گروه‌بندی می‌شوند. از این تعداد حدود 7 هزار مهدکودک شهری است که از این تعداد حدود 800 مهدکودک در استان تهران قرار دارد. امروز در حوزه کودک فعالیت‌های بسیاری انجام می‌شود و چندین سازمان و موسسه در این حوزه فعالیت می‌کنند اما باید توجه کنیم که تمام این فعالیت‌های سازمانی و موسساتی از مجموعه فعالیت‌هایی نیست که در مهدهای کودک انجام می‌شود و متاسفانه تبعات چنین فعالیت‌هایی به نام مهدهای کودکی تمام می‌شود که بر اساس مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی از بهزیستی مجوز گرفته‌اند. 14 نهاد حاکمیتی در حوزه پیش از دبستان فعالیت می‌کنند، علاوه بر این موسسات پژوهشی و آموزشی نیز در حوزه کودک فعالیت دارند، با این حال همان‌طور که اشاره شد تنها 800 مهدکودک در تهران مجوز رسمی از سازمان بهزیستی دارند که تمام این مهدهای کودک پاسخگوی فعالیت‌های‌شان هستند، بنابراین باید دقت کنیم که منظور از آسیب‌شناسی مهدهای کودک، مهدهای تحت نظارت سازمان بهزیستی است یا تمام فعالیت‌هایی که در حوزه کودک و به اسم مهدکودک انجام می‌شود.
  همان‌طور که اشاره شد یکی از آسیب‌های فراگیر حوزه کودک تعدد سازمان‌ها و مؤسساتی است که در این حوزه فعالیت می‌کنند و شاید امروز همان فعالیت‌هاست که نقش سازمان بهزیستی در اداره مهدهای کودک را تحت‌الشعاع قرار داده است؛ نوع فعالیت 14 سازمانی که اشاره داشتید چگونه است یا بهتر بگوییم، در حوزه کودک چگونه باید باشد؟
محمدیان: سازمان‌هایی که در حوزه کودک پیش از دبستان یعنی سن 1 تا 6 سال فعالیت می‌کنند، به این شکل است که با تشکیل یک مرکز نگهداری و جذب کودک و ارائه خدمات، در حوزه کودک فعالیت می‌کنند اما بر اساس قانون، بهزیستی متولی اصلی مهدهای کودک است. بر اساس مصوبه سال 65 شورای عالی انقلاب فرهنگی مسؤولیت مهدهای کودک به بهزیستی سپرده شده است و در هیچ سند بالادستی و قانونی، مصوبه و بندی برای فعالیت سایر سازمان‌ها و موسسات به عنوان متولی مهدهای کودک نداریم. باید به این نکته توجه کنیم که کودک پیش از دبستان به 2 مقطع سنی تا 4 سال و 4 تا 6 سال تقسیم شده است. نوع نظام آموزشی در این دو مقطع رسمی غیراجباری تا سن 4 سال و رسمی اجباری 4 تا 6 سال است. غیراجباری بودن دوره مهدکودک باعث شده تخلفاتی از سوی برخی مدارس غیردولتی و پیش‌دبستانی‌ها انجام شود، مثلا با به رسمیت نشناختن دوره‌های سپری شده، خانواده را ملزم می‌کنند که فرزندشان دوره مهدکودک را زیر نظر موسسه یا مدرسه خودشان سپری کند. این موارد محل مناقشه 2 سازمان بهزیستی و آموزش‌ و پرورش است که ریشه در گذشته نیز دارد و تاکنون همپوشانی این دو دوره انجام نشده است.
  به نظر می‌رسد این مناقشه قرار نیست حل شود، چرا که هیچ یک از این دو سازمان انگار نمی‌خواهند متولی اصلی شوند و ترجیح می‌دهند این مسیر به همین شکل که تا امروز طی شده از این پس هم ادامه پیدا کند؛ نظر شما چیست؟
محمدیان: مجلس در دی ماه سال 95 تا حدودی تکلیف این ماجرا را مشخص کرد. نمایندگان در تبصره 2 ماده 2 قانون مدارس غیردولتی، تعیین شاخص‌های آموزشی و پرورشی و تدوین محتوا و نظارت بر مهدهای کودک از حیث آموزشی و پرورشی را به وزارت آموزش‌ و پرورش و صدور مجوز و ارائه برنامه را به سازمان بهزیستی محول کردند. پس از تصویب این قانون قرار شد تا 3 ماه بعد‌ آیین‌نامه اجرایی این مصوبه نوشته شود و سپس در هیات وزیران تصویب و لازم‌الاجرا شود تا کشمکش‌های چند ساله خاتمه یابد. پس از این در اردیبهشت ماه سال جاری در کمیته فرعی کمیسیون اجتماعی دولت 6 جلسه برای بررسی‌ آیین‌نامه پیشنهادی برگزار شد اما متاسفانه تعیین تکلیف نشد. این موضوع باعث شده کماکان این حوزه (کودک) بلاتکلیف بماند. این بلاتکلیفی دستمایه سازمان‌های متفاوتی شده که اجازه پیدا کردند در این حوزه فعالیت‌هایی داشته باشند. برای مثال در حال حاضر در شهرداری تهران 3 مرکز در حال فعالیت در حوزه پیش از دبستان هستند؛ سازمان فرهنگی- هنری، خانه‌های سلامت و غنچه‌های شهر. علاوه بر این غنچه‌های هلال مربوط به سازمان هلال‌احمر نیز در این حوزه فعالیت دارد. موسسه‌های قرآنی نیز دیگر مراکزی هستند که در این حوزه فعالیت می‌کنند، در این باره باید به دارالقرآن‌هایی اشاره کنیم که در کشور بالغ بر 700 شعبه تاسیس کرده‌اند و با عنوان پیش‌دبستانی قرآنی فعالیت می‌کنند. در شرایطی که با تعدد سازمان‌های متولی حوزه کودک مواجهیم، آنطور که باید نمی‌توانیم به بررسی نقش بهزیستی و آموزش‌ و پرورش بپردازیم.
پورحسین: به نظر من باید این موضوع را فراتر از اینها ببینیم. جناب محمدیان شرایط کنونی را توصیف کردند. اشاره شد به اینکه قانون محتوا و نظارت بر محتوا را به آموزش‌ و پرورش و صدور مجوز را به بهزیستی واگذار کرده است؛ این اشتباه است! این قانون باید تغییر پیدا کند، در اینجا صحبت از نقش بهزیستی یا آموزش‌ و پرورش نیست.
 ما اگر بخواهیم مسیر رشد کودک تا بزرگسالی را طی کنیم نیاز به پیمودن یک خط رشد واحد داریم. اینکه آموزش را به یک نهاد و صدور مجوز را به یک نهاد دیگر بسپاریم تعارض است. در این باره شورای عالی انقلاب فرهنگی و مجلس باید تجدید نظر کنند تا این خط از آموزش تا صدور مجوز و پرورش کودک یکنواخت شود. با توجه به اینکه سیاست جمعیتی را پذیرفته‌ایم، مهدهای کودک با افزایش پذیرش کودک همراه خواهند شد، بنابراین باید چند سال آینده را ببینیم تا دچار مشکل نشویم. اما اینکه امروز موضوع کودک بین دو سازمانی بهزیستی و آموزش‌ و پرورش در حال پاسکاری شدن است به این دلیل است که آموزش‌ و پرورش اداره دوره سخت ابتدایی را دارد، بنابراین حاضر نیست به لحاظ اجرایی این حوزه را قبول کند. این در حالی است که این سازمان از ارائه سیاست‌گذاری، برنامه‌ریزی و‌ آیین‌نامه استقبال می‌کند.
قاسم‌زاده: لازم است درباره برنامه‌هایی که در دوره بهزیستی اجرا می‌شود توضیحاتی داده شود. برنامه بهزیستی یک برنامه تمام علمی است که مبتنی بر رشد و تحول همه‌جانبه کودک است. در حال حاضر اشکالی در برنامه بهزیستی وجود ندارد و این در حالی است که در مقابل، برنامه آموزش‌ و پرورش یک برنامه نامفهوم است. این برنامه نشات گرفته از سند تحول بنیادینی است که هنوز ابعاد آن برای خانواده و مسؤول آموزش مشخص نیست. برای مثال منظور از رساندن کودک به حیات طیبه چیست؟ آیا قرار است کودک را در زیر گروه موضوعات دینی قرار دهیم؟ یعنی حجم مطالب دینی را اینقدر بالا ببریم که به حیات طیبه برسد! این یک برداشت شخصی به عنوان فردی است که سال‌ها در حوزه کودک فعالیت کرده است. بنابراین برداشت‌ها از این عنوان نامفهوم متفاوت است. سند تحول تا زمانی که این ابهامات را رفع نکند یک سند نامفهوم باقی خواهد ماند، بنابراین به جرات می‌توان گفت برنامه‌ای که در بهزیستی اجرا می‌شود، به مراتب از برنامه‌ای که در آموزش‌ و پرورش اجرا می‌شود بهتر و قابل فهم‌تر است.
پورحسین: درباره موضوع سند تحول بنیادین لازم به یادآوری است که این یک سند است نه یک برنامه! زمانی که صحبت از حیات طیبه می‌شود در واقع جهت رشد کودک را نشان می‌دهد. اگر در این سند حیات طیبه را در نظر نگیریم مسیر رشد طبیعت‌نگر خواهد شد. رشد طبیعت‌نگر یعنی کودک یک لوح سفید است، در حالی که در تعلیم و تربیت اسلامی کودک لوح سفید نیست، بلکه بر اساس کلام حق کودک «خلق فسوی» یا همان تسویه شده است. در واقع در نظام تربیتی طبیعت‌نگر، کودک خالی است و متاسفانه در حال استفاده از آن در نظام آموزشی‌مان است و تلاش داریم کودک را پر کنیم. در مقابل در نظام تربیتی اسلامی که همان رسیدن به حیات طیبه است، نوع نگاه فطری‌نگر است و سعی در شکوفا کردن کودک داریم.
کرمی: تا اینجا اظهارات متفاوتی درباره کودک و نظام آموزشی کودک مطرح شد اما لازم می‌دانم به خود کودک اشاره کنم که در آسیب‌شناسی مهدهای کودک کمتر به آن پرداخته می‌شود. خارج از بحث محتوا و محیط مهدهای کودک، کودک از اهمیتی بالایی برخوردار است تا جایی که نیاز به یک بازنگری نو و تازه در نظام آموزشی و تربیتی داریم. کودک همانند لوحی کامل است که وظیفه شکوفا کردن استعدادهایش را داریم. در واقع کودک طبق آخرین تحقیقات انجام شده دارای یک 5 سال طلایی ابتدایی است اما در نظام کنونی آموزشی کشور ما، کودک را به 3 بخش صفر تا 4 سال، 4 تا 6 سال و 6 سال به بعد تقسیم کرده‌ایم. در این حالت نمی‌توانیم با آموزش‌های متفاوت و برنامه‌های متغیر، استعدادهای آن لوح همه چیز تمام را شکوفا کنیم. از سویی اینکه بخواهیم آموزش‌های رسمی را که از سن 7 سالگی به بعد آغاز می‌شود به سنین زیر 7 سال منتقل کنیم اشتباه است. در واقع تمام آموزش‌های زیر 7 سال باید به صورت غیررسمی و غیرمستقیم در قالب بیان قصه، فعالیت خلاق و تئاتر ارائه شود تا بتوان استعدادهای کودک را شکوفا کرد. اما اگر بخواهیم آسیب‌های مهدهای کودک را بررسی کنیم، در قدم اول باید به مربیانی اشاره کنیم که در حال تربیت کودکان هستند. بخش زیادی از آموزش‌هایی که در مهدهای کودک ارائه می‌شود، آموزش‌های تجویزی است، نه آموزش‌های مبتنی بر پرورش و خلاقیت! به همین دلیل است که خروجی مهدهای کودک، کودکانی است که به صورت سری، شعر خواندن و آداب معاشرت آموخته‌اند. باید گفت وضعیت مهدهای کودک در مقطع آسیب‌شناسی نیست، بلکه اسفناک است.
قاسم‌زاده: به نظر من اطلاعاتی که شما درباره وضعیت مهدهای کودک مطرح کردید نیازمند پژوهش بیشتری است. صرف شنیدن شرایط بعضی از مهدها نمی‌توان حکم قطعی درباره تمام مهدهای کودک داد.
کرمی: اطلاعاتی که من درباره وضعیت مهدهای کودک ارائه کردم مربوط به 60 مرکز مرتبط با کانون پرورش فکری کودکان است که در سطح شهر تهران هستند. در این مراکز نشست‌های مشترکی را با والدین برگزار می‌کنیم. در نشست‌هایی که تا به حال برگزار شده به این نتیجه رسیدیم که والدین از آموزش‌های ارائه شده در مهدهای کودک رضایت کامل ندارند. با توجه به نوع فعالیت مهدهای کنونی، بیشتر به نگهداری کودک توجه می‌شود تا تعلیم و تربیت. درست است که با توجه به شرایط فعلی جامعه که زنان دوشادوش مردان در حال فعالیت هستند، خانواده‌ها نیاز به مراکز مراقبت از  کودکان دارند اما نباید تمام فعالیت‌ها به این یک مقوله ختم شود. علاوه بر این با توجه به عملکرد کشورهای توسعه‌یافته در بحث آموزش و تربیت کودک مشاهده می‌کنیم که از باسابقه‌ترین و بادانش‌ترین افراد استفاده می‌شود اما در کشور ما از افرادی استفاده می‌شود که از نظر مالی دچار مشکل هستند و این افراد عهده‌دار تعلیم و تربیت کودک می‌شوند. این حوزه از لحاظ مربیگری و بار محتوایی که خوراک کودکان به حساب می‌آید نیاز به بازنگری اساسی دارد.
قاسم‌زاده: انجمن پویا بیش از 90 مهدکودک را در اختیار دارد، در این انجمن کارگاه‌ها و نشست‌های آموزشی و بازدید از مهدها به صورت مداوم در جریان بوده و مواردی را که خانم کرمی گفتند مشاهده نکرده‌ام که مهدها مکانی تنها برای مراقبت از کودکان باشند. این مهدها برنامه‌های خوبی را برگزار می‌کنند، آقای محمدیان این نکات را بیشتر می‌دانند، حداقل مربیان مهدهای کودک افرادی با مدرک دیپلم هستند که باید دوره‌های تخصصی را گذرانده باشند و با گرفتن کارت مربیگری مشغول به کار شوند، شاید در سال‌های قبل افراد بی‌بضاعت به مهدها می‌آمدند تا بتوانند درآمدی کسب کنند اما این موارد در حال حاضر دیگر مشاهده نمی‌شود. انتظار داریم کارشناسان مربوط با تحقیق و پژوهش در این باره سخن بگویند که صحبت‌ها جنبه علمی داشته باشد. ارزشیابی بهزیستی از مهدهای کودک موجود بوده و می‌توانید برای آگاهی آن را مطالعه کنید.
کرمی: شاید مواردی را که گفتم مربوط به مهدهای کودکی باشد که مجوز نداشته باشند که حدود 600 تا 700 مهدکودک هستند.
قاسم‌زاده: شاید این مواردی را که گفتید در مهدهای کودک غیرمجاز مشاهده شود اما باید حساب این امکان را با مهد‌های قانونی جدا کرد و جمع نبندیم.
  اما این روزها برای مثال در سیستم آموزش‌ و پرورش کشور مدارس غیردولتی و دولتی وجود دارد؛ آموزش‌ و پرورش توانسته مدارس غیردولتی را ساماندهی کرده و معاونتی را در سازمان برای آن ایجاد کند و تمام مطالب آموزشی این مدارس زیر نظر و با دستور سازمان آموزش‌ و پرورش است، چرا سازمان بهزیستی هم همین کار را انجام نمی‌دهد؟ چرا این موضوع رها شده مانده و ساماندهی مناسبی انجام نمی‌شود؟
محمدیان: 2 دیدگاه درباره این موضوع وجود دارد، سازمان بهزیستی دستورالعملی را برای مهدهای کودک دارد که بسان قانون اساسی این سازمان برای مهدهای کودک‌ است، پیرو بند یک ماده 26 قانون تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت مصوب مجلس در سال 1380 تصویب شده است. در این دستورالعمل آیتم‌ها و شاخص‌های مشخص شده و خاصی چه برای فضای فیزیکی مهدهای کودک‌ و چه در بحث نیروی انسانی که شامل مسؤول فنی و مربی است، مشاهده می‌شود. بهزیستی تا امروز چند مرتبه فراخوانی را اعلام کرده و از طرح‌های سازمان‌های گوناگون در این بحث استقبال کرده است، بهزیستی به دنبال یکپارچه‌سازی و ارائه جواز بود و بسیاری از این مراکز نمی‌توانند استانداردهای بهزیستی را اخذ کنند و به صورت غیرمجاز باقی مانده‌اند.
  چرا بهزیستی با این مراکز برخورد نمی‌کند؟
محمدیان: سازمان باید این مراکز را به اداره اماکن معرفی کند تا با آنها برخورد شود. مواردی بوده که در یک استان نامه پلمب یک مهدکودک غیرمجاز صادر شده و نماینده مجلس آن استان جلوی این کار را گرفته است!
 به این موضوع باید به صورت کلان نگاه کرد، باید با اجماعی مناسب از تمام سازمان‌ها یک تصمیم مناسب گرفته شود و همه از قانون تکمین کنند، چرا که همه جزو یک حاکمیت هستند، برخی مهدها وابسته به سازمان‌ها (وابسته به 14 سازمان) هستند که زیر بار قانون بهزیستی نمی‌روند.
حسن‌زاده: زمانی که درباره مهدکودک صحبت می‌کنیم موضوع مهم است، چرا که درباره کودک صحبت می‌کنیم. این موضوع که در حال حاضر متولی آموزش مهدهای کودک آموزش‌ و پرورش، متولی پرورش آن کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان و متولی مراقبت و حمایت آن بهزیستی است، تداخلاتی را ایجاد می‌کند، به صورتی که هر سازمانی خود را متولی کودک می‌داند و متاسفانه این تداخل از رسانه تا آموزش‌ و پرورش ادامه دارد. 14 سازمان در این باره فعالیت دارند و از موضوع اصلی یعنی «کودک» غفلت شده است؛ «کودک» در کجای موضوع سازمانی تعریف شده است؟ تا سال 1395 در هیچ قانونی نامی از مهدکودک نبود، در سال 95 اسم مهدکودک در قانون به صورت تفکیک سنی آمد که این نگاه باز هم ایراد دارد و در یک راستا نیست. نگاه به کودکان صفر تا 6 سال، با نگاه به کودکان 7 تا 12 سال متفاوت است، زیرا نوع یادگیری هر کدام از این گروه سنی متفاوت است.
 باید به گروه صفر تا 6 سال به صورت یک مقطع سنی یکپارچه نگاه شود، نوع یادگیری کودکان در این سن با توجه به ارتباط با محیط شکل می‌گیرد. کودک در این سن از تمام اطراف خود الگو می‌گیرد اما کودک 7 تا 12 سال می‌تواند برداشت‌های خود را گروه‌بندی کند. باید نگاه به کودکان صفر تا 6 سال یک نگاه یکپارچه باشد و این یکپارچگی در تمام سازمان‌های مرتبط رعایت شود. باید نسبت به داشته‌های مهدهای کودک‌ متمرکز شویم و پتانسیل افراد سرمایه‌گذار و علاقه‌مندان به کودک را به دقت بررسی و با یکپارچه‌سازی و هدفمندکردن آنها مسیر رشد و تکامل مهدهای کودک‌ را هموار کنیم. این روزها الگوهای تربیتی تغییر کرده، برای مثال دیگر پدر الگوی پسر برای پیشرفت نیست، خانواده‌های گسترده به خانواده‌های کوچک تبدیل شده‌اند، نقش بستگانی مانند خاله و عمه در زندگی‌ها متفاوت شده، پدران و مادران روش‌های تربیتی گذشتگان را قبول ندارند و متاسفانه روش تربیتی جدید را هم نمی‌شناسند! آموزش‌های تربیتی والدین در مهدهای کودک وجود ندارد، اینها ضعف‌های بزرگ سیستم‌های مهدکودک کشور است، باید تمام این موارد در اسناد و قوانین بالادستی گنجانده شود و نباید مانند امروز هر سازمان به صورت جدا متولی یک بخش باشد. تمام مراکز باید زیرمجموعه یک بخش قرار بگیرد تا بتوان به صورت مناسب یک مهدکودک را مدیریت و ارزیابی کرد. دیگر نمی‌توان با نگاه قدیم موضوعات را ارزیابی کرد و نیازمند به‌روزرسانی قوانین و مقررات در تمام بخش‌های مربوط به کودک هستیم. در اسلام و آموزه‌های دینی نیز نگاه ویژه‌ای به تربیت کودکان وجود دارد. در قرون وسطی در اروپا کودک سربار جامعه بود اما در همان زمان در اسلام توجه زیادی به ارزش کودکان می‌شد و بر آزادی و آموزش کودک تاکید می‌شد. امروز که جامعه شکل خود را به سرعت تغییر داده و نگاه به جامعه متفاوت از گذشته است باید نگاه به کودک نیز به‌روزرسانی شود و به سمتی برویم که هر سازمانی نتواند راه و روش خود را در پرورش کودک به کار گیرد.
  به نظر شما محتوای آموزشی که این روزها در مهد‌های کودک ارائه می‌شود تا چه میزان با استاندار‌دهای لازم یک مهد کودک ایده‌آل فاصله دارد؟
حسن‌زاده: محتوای آموزشی با توجه به سلایق اولیای کودکان انتخاب می‌شود. خانواده‌ها با توجه به شرایط جامعه روش‌های گوناگونی را در پیش می‌گیرند؛ زمانی از این سمت بام افتاده و زمانی نیز از آن سمت بام می‌افتند و توان اجرای یک جهت ثابت و مناسب را ندارند. برای مثال مهدکودک من در جنوب تهران و در شهرری واقع شده است و 70 درصد خانواده‌های آن محل کارمند نیستند و کودکان را برای آموزش چند ساعته به مهد می‌آورند. باید در این باره تحقیق و پژوهش زیادی را انجام داد، نمی‌توانیم در 14 هزار مهدکودک در سطح کشور یک یا 2 نمونه را برای آموزش انتخاب کرد و ملاک عمل قرار داد. بر اساس استاندارد بهزیستی اگر مهد کودکی «سه ستاره» باشد بالای 75 درصد پرسنل و اگر مهدکودکی «چهار ستاره» باشد، تمام پرسنل باید فوق‌دیپلم به بالا انتخاب شوند و حتی اعضای مراقبتی نیز باید دیپلم کودک‌یاری داشته باشند. بیشتر مربیان مهدهای کودک‌ با رشته‌های مرتبط و با مدرک‌های فوق‌دیپلم به بالا هستند و دوره‌های مراقبت از کودک و ضمن خدمت را باید سپری کنند.  اهداف آموزشی با 5 روش بازی، نمایش خلاق، قصه، کاردستی و نقاشی آموزش داده می‌شود؛ این اهداف تلفیقی بوده،‌ یعنی اگر برای کودکی قصه‌ای تعریف شد، آن قصه به صورت نقاشی درمی‌آید، نقاشی را به کاردستی تبدیل می‌کنند و برای کاردستی داستان می‌نویسند و آموزش به صورت هدفمند است و کودک مانند قدیم تنها در حالت بازی و شادی رها نمی‌شود.
  یکی از مواردی که مطرح می‌شود به‌روزرسانی استانداردهای آموزشی با توجه به تغییرات امروز جامعه است، این به‌روزرسانی هر چند وقت یک بار انجام می‌شود؟
ثمودی: در حال حاضر مربی قبل و در زمان کار باید دوره‌های آموزشی را طی کند اما در بحث نظارت، آیا دانش مربیان فعلی کافی است؟ آیا دانشی که به مربیان ارائه شده کاربردی است؟ نظارت‌های بهزیستی بیشتر فصلی بوده و غیر از آن به صورت موردی است. فرمت‌هایی برای نظارت در 5 محور تهیه شده‌است که عبارتند از: بهداشت، ایمنی (نخستین نکاتی که باید در هر مهدکودک به آنها توجه شود بهداشت و ایمنی است، زیرا باید امنیت و بهداشت وجود داشته باشد تا بتوان وارد فاز آموزشی شد)، فیزیک ساختمان، آموزش و کارکنان. تمام این آیتم‌ها قابل بررسی است و اگر نواقصی در هر کدام از این بخش‌ها وجود داشته باشد یا هر مجموعه توان خدمت بیشتر داشته باشد با مدیران مجموعه‌ها در میان گذاشته شده و به آنها در این باره تذکر داده می‌شود.
پورحسین: این محتواها چه نسبتی با آموزش‌ و پرورش دارد؟ آیا آموزش‌ و پرورش متولی محتواست؟ این محتوا چه نسبتی با کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان دارد؟ برای مثال سیاست‌های آموزش‌ و پرورش بر اساس رشدمحوری است، سیاست‌های مهدهای کودک نیز رشدمحور است. این رشدمحوری در این دو نهاد آیا همراستاست یا هرکدام راه خود را می‌روند؟ کدام سیاست درست است؟ کودک یکپارچه است و آموزش هم باید یکپارچه باشد و آموزش‌ها نباید استانداردها و روش‌های گوناگون داشته باشد. اینکه شما به بحث آموزش در مهد‌های کودک اشاره می‌کنید، آموزش بر مبنای چه اصولی است؟ آیا در یک راستا و در یک خط واحد با سیاست‌های کلان آموزش و پرورش قرار دارد؟
حسن‌زاده: آموزش بر اساس تحصیلات دانشگاهی است که مربیان طی کرده‌اند؛ در دانشگاه رشته مربی کودک، پیش‌دبستانی و آموزش دبستان داریم. نگاه کودک برداشت از محیط در این سن بوده که در آموزش‌های ما بخش اخلاقی نیز دیده شده است. ضمن اینکه در تمام مهدهای کودک‌ از لحاظ اعتقادی هم با کودکان کار می‌کنند.
محمدیان: درباره محتوا برای مهدهای کودک، طبق قانون مجلس مصوب سال 95 این موضوع با وزارت آموزش‌ و پرورش است. قبل از این قانون نیز در 8 سال سازمان بهزیستی حداقل‌های محتوایی مهد‌ها را تعریف کرده بود که برای نخستین‌بار 6 کتاب برای طرح کار مربی و یک کتاب برای فرآیند یادگیری با همکاری دانشگاه علوم بهزیستی و سازمان بهزیستی تالیف شد و در اختیار مراکز و مهدها قرار گرفت.  از سال 95 با توجه به مصوبات شورای عالی آموزش‌ و پرورش و مصوبه مجلس، سازمان بهزیستی محتوایی را ابلاغ می‌کند که تاییدیه وزارت آموزش‌ و پرورش را داشته باشد. این محتوا در 3 حوزه رشد و تحول، مفاهیم دینی و ارزیابی ارائه شده و برنامه آموزشی کودک بر پایه این سه اصل است. مهدهای کودک‌ فعلی که زیر نظر بهزیستی فعالیت دارند ملزم هستند از این محتوا استفاده کنند، البته شاید تفاوت‌های اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی هر کودک اقتضائات خاصی را ایجاد کند که در آن صورت برنامه‌های بیشتری برای آموزش کودک ارائه می‌شود اما همان‌گونه که عرض کردم ابتدا باید آموزش‌های ابلاغی آموزش‌ و پرورش ارائه شود.
 با توجه به این موضوع، محتوای آموزشی باید نزدیک به سند تحول بنیادین آموزش‌ و پرورش باشد؟
پورحسین: بله! باید نزدیک باشد اما همچنان داستان یک خط ادامه دارد، همه کتاب‌ها برای انتشار به سمت (سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی و دانشگاه‌ها) می‌رود اما چه کتابی و بر اساس چه اصولی به سمت می‌رود؟ بر مبنای سند برنامه تربیتی آموزشی عجین شده و رشد یکپارچه جایی نوشته شده است و این ارتباطی با بهزیستی و مهدهای کودک‌ ندارد.
  کارشناسان محترم، جمع‌بندی شما از مباحث مطرح شده چیست؟
قاسم‌زاده: شورای عالی انقلاب فرهنگی نه‌تنها در زمینه پیش‌دبستانی، بلکه در زمینه‌های دیگر مواردی را مطرح کرده اما هیچ اقدامی برای ساماندهی آنها انجام نمی‌دهد و دلایل مستندی نیز برای این اشکالات ارائه نمی‌دهد، شاید هم این موارد بر مبنای پژوهش و تحقیق نیست که به حال خود رها می‌شود. برای مثال، شورای عالی انقلاب فرهنگی پیمان‌نامه فرهنگی کشور را به‌رغم تصویب در مجلس و تایید آن در شورای نگهبان، تایید و اجرایی نمی‌کند و چیزی را نیز جایگزین آن نمی‌کند. مراکز آموزشی در خلأ رشد نمی‌کنند، در بحث مهدهای کودک‌ نیز آموزش‌ و پرورش و شورای عالی انقلاب فرهنگی نظر نزدیکی دارند. مواردی را در آموزش مفاهیم دینی مطرح می‌کنند، در صورتی که اگر حجم مفاهیم دینی آموزش داده شده و سن کودکان را مورد ارزیابی دقیق قرار دهند خلأیی در این زمینه وجود ندارد. اگر در این زمینه خلأ وجود دارد، شورای عالی انقلاب فرهنگی برنامه ارائه دهد.
محمدیان: آرزوی ما این است که در حوزه قبل از دبستان یعنی مقطع صفر تا 6 سال یک مدیریت یکپارچه توسط نهاد مستقلی انجام شود و سیاست‌گذاران کلان جامعه فرهنگی باید این نهاد را انتخاب کنند و بقیه سازمان‌ها زیرمجموعه آن در موضوع آموزش کودکان قرار بگیرند.
 

گروه بین‌الملل: سنای آمریکا، پنجشنبه 2 قطعنامه‌ به تصویب رساند که در یکی از آنها محمد بن‌سلمان، ولیعهد سعودی، مسؤول قتل جمال خاشقجی، روزنامه‌نگار منتقد معرفی شده است و در قطعنامه دیگر خواستار پایان دادن به حمایت نظامی از ائتلاف به رهبری عربستان در جنگ یمن شد. در حالی این قطعنامه‌ها 2 ماه پس از قتل جمال خاشقجی تصویب شدند که در این مدت دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری آمریکا، بر نامشخص بودن مسؤول مرگ خاشقجی تاکید داشته و از پادشاهی عربستان به عنوان متحد واشنگتن تمجید کرده است. حالا با تصویب این قطعنامه، سنا نشان داد که ترامپ نمی‌تواند رژیم پادشاهی سعودی و ولیعهد آن را از عواقب سلاخی وحشیانه خاشقجی ایمن نگه‌ دارد و هم اینکه آینده سیاسی محمد بن‌سلمان در معرض خطر قرار گرفته است. اما سناتورها در قطعنامه دیگری که با ۵۶ رای موافق در مقابل ۴۱ رای مخالف به تصویب رساندند به دولت واشنگتن توصیه کردند که حمایت از ائتلاف به رهبری عربستان درجنگ یمن را متوقف کند. هر 2 قطعنامه مصوب سنا، اعتراض آشکار دموکرات‌ها و برخی جمهوری‌خواهان به سیاست‌های ترامپ در قبال عربستان‌سعودی و حمایت بی‌قید و شرط او از بن‌سلمان تلقی می‌شوند. به رغم نتیجه‌گیری‌های تحقیقات سیا درباره نقش محوری بن‌سلمان در قتل خاشقجی، دونالد ترامپ هفته‌های اخیر با طرح شک و شبهه در این نتیجه‌گیری، انتقادی را متوجه محمد بن‌سلمان نکرد و  از اعمال فشار بر او هم امتناع کرد. استدلال او این بود که خریدهای تسلیحاتی عربستان و اتکای آمریکا به این کشور در مقابله با ایران مهم‌تر از آن هستند که مناسبات با ریاض دستخوش نوسان شود.
هر 2 قطعنامه اکنون باید در مجلس نمایندگان نیز به رای گذاشته شود، امری که تا پایان سال جاری میلادی بعید به نظر می‌رسد. حتی اگر بعدتر هم مجلس نمایندگان با هر 2 قطعنامه موافقت کند، باز هم اجرای آنها نیازمند امضای دونالد ترامپ است که چنین اتفاقی تقریبا غیرممکن است. اما این برای نخستین بار است که یکی از بخش‌های کنگره آمریکا از قطعنامه‌ای برای خروج نیروهای آمریکایی از یک درگیری نظامی ذیل قانون اختیارات جنگی حمایت می‌کند. برنی سندرز، سناتور آمریکایی و نامزد انتخابات درون‌حزبی ریاست‌جمهوری آمریکا در سال 2016 در وب‌سایت شخصی خود نوشت: نباید از دخالت رژیم مستبد و قاتل عربستان‌سعودی در جنگ یمن حمایت کنیم، زیرا ریاض سبب شده است بزرگ‌ترین بحران انسانی در یمن شکل گیرد. در واقع، تصویب قطعنامه سنا در ارتباط با جنگ یمن، این موضوع را مورد تایید قرار داد که آمریکا در تجاوز نظامی ائتلاف سعودی علیه یمن نقش مستقیم دارد و همچون مقام‌های عربستان و امارات در نابودی زیرساخت‌های اقتصادی، بیمارستان‌ها، مدارس و مجتمع‌های مسکونی و تجاری و قتل گسترده غیرنظامیان یمنی مسؤول است.
تغییرات در حلقه نزدیکان بن‌سلمان
در همین حال گزارش‌ها حاکی ا‌ست پادشاه عربستان سعودی در تلاش برای تبرئه ‌کردن دردانه‌اش از تبعات قتل خاشقجی، می‌خواهد در حلقه نزدیکان وی دست به اصلاحاتی بزند. به نوشته روزنامه انگلیسی فایننشال‌تایمز، در قلب کانون قدرت ولیعهد سعودی افرادی مورد اعتماد و نزدیک به وی حضور دارند که برخلاف عناوین و سمت‌های کلی‌شان دارای نفوذ استثنایی هستند اما این گروه اکنون در مقابل هر لرزه‌ای که بر پیکره قدرت عربستان بیفتد، بیش از بیش ضعیف است. این گزارش می‌افزاید: عربستان‌سعودی شخصیت محوری در حلقه نزدیکان محمد بن‌سلمان یعنی سعود القحطانی،‌ مشاور سابق رسانه‌ای دیوان پادشاهی عربستان را از این سمت برکنار کرد اما همچنان به وی به عنوان سوژه‌ای برای تبرئه محمد بن‌سلمان در دست داشتن در قتل جمال خاشقجی نگریسته می‌شود. یک منبع در این‌باره گفته ملک سلمان بشدت نسبت به اتفاقی که برای خاشقجی افتاده خشمگین است و می‌خواهد در حلقه نزدیکان ولیعهدش تغییراتی ایجاد کند. همچنین بنا بر گفته یک منبع آگاه دیگر سعودی، اکنون ترس از سرنوشت اعضای این گروه نزدیک به بن‌سلمان وجود دارد حتی آنهایی که مورد عنایت پادشاهی هستند چرا که آنها از نفوذ استثنایی برخوردارند. بر این اساس، تغییرات آغاز شده است و پادشاه عربستان ماه گذشته با تاسیس «مرکز ارتباطات و تبادل اطلاعات» موافقت کرد. انتظار می‌رود پست مشاور امنیت ملی که پس از به قدرت رسیدن ملک سلمان در سال 2015 کنار گذاشته شد، بار دیگر مورد توجه قرار گیرد و شاهزاده خالد بن‌سلمان، سفیر عربستان در واشنگتن از بیشترین شانس برای تصدی این سمت برخوردار است.
 

حسن رضایی: فرانسه این روزها در آتش می‌سوزد. دولت مکرون چند هفته است با باتوم، گلوله و گاز اشک‌آور از مردم پذیرایی می‌کند؛ آنها ولی دست از مطالبات گسترده خود
برنمی‌دارند. در مقام مقایسه، اعتراضات مردم فرانسه را به لحاظ گستردگی و سطح خشونت، به جرأت می‌توان با اعتراضات مردم مصر، تونس، بحرین و ... در جریان بیداری اسلامی هم‌وزن دانست. فرانسوی‌ها دست خالی به مبارزه با گارد ویژه پلیس، نیروهای ضدشورش و جدیدا افراد اعزامی از ارتش رفته‌اند. در جدیدترین اتفاق و همزمان با اعلام وضعیت اضطراری از سوی مکرون، حمله تک‌تیراندازی ناشناس در شهر استراسبورگ، قتل ۳ نفر و زخمی شدن ۱۲ تن را در پی داشته است.
 با این حال، افکار عمومی فرانسه که همراهی 80 درصدی با جنبش جلیقه‌زردها دارد، هجوم مسلحانه به معترضان را بیشتر سناریوی دستگاه امنیتی پاریس برای توجیه برخوردهای سخت‌تر با مردم می‌داند تا یک حادثه تروریستی. در آنسو اما پلیس فرانسه با تاخیری چندروزه اعلام کرده تک‌تیرانداز مدنظر، هنگام شلیک، فریاد ‌الله‌اکبر سر داده است! سناریویی که بعید است از سوی مردم معترض بسادگی باور شود. آگاهان دنیا و آنها که نبض سیاست را فارغ از حقد و کینه‌های مرسوم سیاسی- حزبی می‌سنجند، بخوبی
می‌دانند اعتراضات این روزهای فرانسه، ابدا مساله کوچکی نیست. مردم به جان آمده از سلطه کارتل‌ها و تراست‌های عظیم اقتصادی، دیگر نمی‌خواهند کارگر و کارمند ثروتمندانی باشند که دولت به صورت سیستماتیک آنها را حمایت و نمایندگی می‌کند.
این البته نخستین باری نیست که ساکنان بهشت مغرب‌زمین از وفور نعمات(!) به تنگ آمده دست به آشوب و اعتراض می‌زنند. در قریب
20 سال گذشته، جنبش‌های مشابهی را در کشورهای ایتالیا، آلمان، آمریکا، یونان، ایرلند، انگلیس، هلند، اسپانیا و سایر کشورهای اروپایی شاهد بوده‌ایم. جنبش‌هایی که مکررا زیر ضربات باتوم پلیس و دیکتاتوری رسانه‌ای غرب سرکوب شده، به آتشی زیر خاکستر بدل شده است. اگر دقیق بنگریم، قدرت یافتن احزاب راست افراطی در اروپا، رای آوردن ترامپ و اعتراضات این روزهای فرانسه همگی از یک جنس است. جامعه مغرب‌زمین در تمام این موارد، راهی ورای مناسبات سیاسی مرسوم را جست‌وجو می‌کند، چرا که امیدی به سیستم سیاسی حاکم ندارد. مساله قابل تامل درباره جنبش جلیقه‌زردهای فرانسه هم این است که آنها هر گونه وابستگی به هر یک از احزاب سیاسی مرسوم کشور را بشدت نفی می‌کنند.
ناامیدی از سیستم حاکم، دیرگاهی است در دموکراسی‌های غربی رخنه کرده است. دیکتاتوری رسانه‌ای غرب در تمام این سال‌ها اما باعث شده این ناامیدی، لزوما منتج به انقلاب نشود. از دست رفتن اعتبار رسانه‌های رسمی دولت‌های غربی در منظر افکار عمومی اما بتدریج در حال تکمیل این حلقه مفقوده است و می‌تواند موجب فروپاشی این آخرین دژ مقابل توفان مردم خشمگین و فرودستان شود. وقتی فوکویاما با دستپاچگی از شکست لیبرالیسم سخن می‌گوید، به واقع زنگ هشدار نسبت به همین وضعیت را - البته با تاخیری چند دهه‌ای- به صدا درمی‌آورد. غرب گیج است، نه می‌فهمد کلید تسلط بر خاورمیانه چیست، نه می‌تواند بیداری اسلامی را هضم کند و نه حالا می‌فهمد راه برون‌رفت از پنجه گرسنگان اروپایی و آمریکایی کدام است.
باراک اوباما چند سال پیش از این گفته بود: «دلیل اینکه بسیاری از مسائل آمریکا حل نشده این است که بخش زیادی از جمعیت آمریکا، بویژه جوانان در انتخابات شرکت نمی‌کنند. سال 2014، میزان مشارکت مردم در انتخابات در پایین‌ترین سطح از زمان جنگ دوم جهانی بود!» اوباما و همفکرانش نمی‌خواهند بفهمند نسل جوان غرب، با کلیت این سیستم مشکل دارد و وقتی هم در وال‌استریت، لندن، پاریس و ... سرکوب شود، دوباره با انتخاب ترامپ و راست‌های افراطی سعی می‌کند چماق این حقیقت را بر سر امثال اوباما بکوبد. نکته قابل تامل درباره پیروزی مکرون در انتخابات اخیر فرانسه هم که غالبا نادیده انگاشته می‌شود، این است که وی هنگامی که از کابینه اولاند بیرون آمد و حزب خودش را تشکیل داد، گفته بود به هیچ یک از احزاب شناخته‌شده فرانسوی تعلق ندارد و به قولی، نه چپ است، نه راست!
دلیل اقبال افکار عمومی به وی و واگذاشتن لوپن نیز همین درک ناصحیح جامعه فرانسه از واقعیت مکرون بود. به واقع مکرون، قلابی از کار درآمد. مجموعه این واقعیات نشان می‌دهد جامعه غرب در چند دهه گذشته به صورتی ساختارمند، سرگرم تخریب ساختارهای سیاسی مرسوم و گذار از آنها به چیزی غیر آن است؛ امری که باعث بیداری امثال فوکویاما از خواب خوش پایان تاریخ در افق نئولیبرالیسم شده است. نئولیبرالیسم طی دهه‌های گذشته، همزمان با تخریب زندگی اقشار متوسط و فرودستان، به نوعی مقدمات فروپاشی و تخریب خود را هم فراهم کرده است. اینجا اما کسانی حل مشکل آب خوردن مردم ایران را هم وابسته به دخیل بستن به پنجره همین سیستم رو به افول و انقراض می‌بینند. جماعتی عقب‌افتاده و متوهم‌تر، به دلیل امتناع دولت از اجرای حداکثری نسخه‌های لیبرالی، با گرفتن ژست باسوادی، از دولت استعفا می‌کنند و دیگرانی چون آنها، خواستار خصوصی‌سازی بهداشت، آموزش، خدمات اجتماعی و همه چیز به تقلید از غرب هستند!
مجموعه اتفاقاتی که در فرانسه در جریان است، از نگاه بی‌بی‌سی، سی‌ان‌ان، رویترز، المانیتور، رسانه‌های اصلاح‌طلب و سلبریتی‌های غالبا بی‌سواد ما اما با کمترین واکنش مواجه بوده است. گویی غرب، همراه رسانه‌های نیابتی‌اش در کشور ما هرگز دوست ندارد واقعیت حال فرانسه را باور کند. تاریخ اما به تنها چیزی که کار ندارد، آرزوهای احمق‌هاست و اتفاقا تاریخ با همین تحمیل‌هایش شناخته می‌شود. تحمیل واقعیات بر توهمات. تحمیل واقعیت ترسناک برجام بر اقتصاد ایران. رسانه‌های اصلاح‌طلب و لیبرال، این روزها بیشتر برای مکرون اشک می‌ریزند تا مردم فرانسه، سلبریتی‌ها هم بیشتر نگران حال سگ‌شان هستند تا باتوم خوردن مردم بلاد فرنگ. تاریخ اما کار خود را خواهد کرد. بیدار بمان آقای فوکویاما!