دان پری: در محیط‌های دانشگاهی و نیز در رسانه‌های اجتماعی و محافل مربوط به چهره‌های معروف به نظر می‌رسد جنبش اعمال فشار جهانی علیه اسرائیل در حال تقویت است. فضای کنونی یادآور تحریم‌هایی است که 25 سال قبل به نابودی حکومت آپارتاید در آفریقای جنوبی کمک کرد.
می‌توان انتظار داشت اسرائیل و طرفداران آن دفاع سرسختانه‌ای از خود داشته باشند، ولی شهرک‌های یهودی‌نشین در کرانه باختری، پاشنه آشیل روابط عمومی مدافعان اسرائیل به شمار می‌رود.  فکر تحریم مدت‌ها مطرح بوده است. «راجر واترز» از اعضای سابق گروه موسیقی موسوم به «پینک فلوید» از هنرمندان خواسته است از اجرای کنسرت در اسرائیل خودداری کنند. وی در این درخواست به موفقیت محدودی رسیده است.  به نظر می‌رسد پیروزی مجدد بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر تندرو اسرائیل در انتخابات ماه مارس، نیروی جدیدی به این جنبش داد. پیروزی نتانیاهو به‌رغم مخالفت‌های گسترده در داخل و خارج اسرائیل و در میان چهره‌های رسانه‌ای، امنیتی، دانشگاهی و هنری اسرائیل صورت گرفت.  اسرائیلی‌ها ماه گذشته شاهد بودند فدراسیون بین‌المللی فوتبال(فیفا) بنا به درخواست فلسطینی‌ها بحث اخراج اسرائیل از این نهاد را بررسی کرد. فلسطینی‌ها در لحظه آخر این درخواست خود را پس گرفتند. این هفته نیز اسرائیلی‌ها شاهد بودند شرکت مخابرات اورانژ فرانسه از تمایل خود برای پایان دادن به همکاری با یکی از اپراتورهای تلفن همراه اسرائیل خبر داد. در نهایت هم دانشگاهیان اسرائیل اعتراف کردند با تحریمی اعلام‌نشده روبه‌رو هستند. در این میان جنبش موسوم به «بایکوت، منع سرمایه‌گذاری و تحریم» که تحت رهبری فلسطینی‌ها و فعالان چپگرای جهان قرار دارد، نقشی برجسته بر عهده گرفته است.  در اسرائیل، سیاستمداران پاسخ‌های مختلفی را در واکنش به این امر ارائه کرده‌اند. عمده این جواب‌ها به چگونگی دفاع از اسرائیل در برابر خطرات ناشی از تحریم خارجی برمی‌گردد.
اسرائیل و طرفداران آن هرگونه مقایسه میان نحوه برخورد تل‌آویو با فلسطینی‌ها را با نظام آپارتاید سابق آفریقای جنوبی رد می‌کنند. آنها همچنین می‌گویند در شرایطی که نظام‌های سرکوبگر زیادی در دنیا وجود دارد دلیل تمرکز جهانیان روی مساله اسرائیل و فلسطینی‌ها مشخص نیست. آنها می‌گویند مخالفت با اشغال سرزمین‌های فلسطینیان به دست اسرائیل، هدف نهایی مربوط به نابود کردن کلیت اسرائیل را مخفی می‌کند.
یکی از بخش‌های کلیدی دفاع اسرائیلی‌ها از عملکرد خود به جنبه دموکراتیک اسرائیل برمی‌گردد. اقلیت عرب اسرائیل که با دشمنان آن هم‌نژاد هستند، حقوق شهروندی دارند. اخیرا نیز یک حزب سیاسی عرب در انتخابات اسرائیل جایگاه سوم را به دست آورد. با این حال در این استدلال به این مساله که فلسطینی‌های ساکن کرانه باختری اشغالی حق شهروندی ندارند اشاره نمی‌شود. بیش از 2 میلیون فلسطینی در کرانه باختری اشغالی که 48سال قبل در جریان جنگ با اردن، از خاک این کشور جدا شد زندگی می‌کنند. نوارغزه نیز که بخش دیگری از کشور آینده فلسطین به شمار می‌رود، در جریان همان جنگ از خاک مصر جدا شد.
استدلال اسرائیلی‌ها در دفاع از دموکراسی این است که کرانه باختری بخشی از اسرائیل به شمار نمی‌رود، همانگونه که عراق بعد از حمله سال 2003 آمریکا بخشی از خاک آمریکا به شمار نمی‌رفت. ولی تفاوت‌های زیادی در این میان وجود دارد. اسرائیل در کرانه باختری برای خود شهرک می‌سازد: حدود نیم میلیون اسرائیلی ساکن کرانه باختری یا در شهرک‌ها زندگی می‌کنند یا در مناطقی که در جریان جنگ سال 1967 ضمیمه شرق بیت‌المقدس شد.  شهرک‌نشینان اسرائیلی می‌توانند در انتخابات اسرائیل شرکت کنند و همانند افرادی که در اسرائیل زندگی می‌کنند وارد رده‌های دولتی شوند ولی فلسطینی‌های ساکن کرانه باختری اشغالی از این حق برخوردار نیستند.
اسرائیل کنترل تنها گذرگاه مرزی کرانه باختری با جهان خارج یعنی خاک اردن را در اختیار دارد. اردن از ادعای مالکیت خود بر کرانه باختری به نفع فلسطینی‌ها عقب نشسته است.
فلسطینی‌ها در مناطق خودمختار خود در کرانه باختری که اسرائیلی‌ها حق تردد ندارند، حق شرکت در انتخابات خود را دارند ولی انتخابات سراسری در این مناطق حدود یک دهه است برگزار نشده است. تشکیلات خودگردان نیز که کنترل این جزایر خودمختار را در اختیار دارد، بسیار ضعیف‌تر از اسرائیل است.  دهه‌هاست تلاش‌های دیپلماتیک معطوف به حرکت به سمت تشکیل کشور مستقل فلسطین با مرزهای تعریف‌شده است؛ کشوری که در صلح و آرامش در کنار اسرائیل به حیات خود ادامه دهد. ولی برخی فلسطینی‌ها بعد از 2 دهه تلاش‌های ناکام برای برقراری صلح، امید خود را به راه‌حل تشکیل ۲ کشور مستقل از دست داده‌اند و معتقدند ۲ طرف هیچ‌گاه با یکدیگر به توافق نخواهند رسید. آنها می‌گویند تنها راه جایگزین تشکیل یک کشور در همه خاک فلسطین، به عنوان مستعمره سابق انگلیس است.  این امر به معنی این است که اسرائیل کرانه باختری را ضمیمه خود کند و به فلسطینی‌ها حق رای بدهد. در این حالت با احتساب جمعیت شهروندان عرب اسرائیل، 40 درصد جمعیت اسرائیل را اعراب تشکیل خواهند داد. اسرائیل در سال 2005 میلادی از نوار غزه خارج شد. معتقدان به راه‌حل تشکیل یک کشور، غزه را نیز که ۲ میلیون فلسطینی دیگر را در خود جای داده است بخشی از این معادله می‌دانند. به این ترتیب در ادامه این مسیر، در صورت تشکیل یک کشور، جمعیت اعراب فلسطینی با یهودیان اسرائیل برابر خواهد شد.  این سناریو برای چپگراهای صهیونیست بسیار هولناک است. آنها دوست دارند اسرائیل به‌عنوان «یک کشور یهودی» باقی بماند ولی در عین حال دموکراتیک نیز باشد که این امر مستلزم آن است که یک اکثریت قابل توجه یهودی در خود داشته باشد. به همین سبب بسیاری از صهیونیست‌های اسرائیل دوست دارند اسرائیل از طرح‌های شهرک‌نشینی عقب‌نشینی کند و بدون توجه به موافقت یا عدم موافقت فلسطینی‌ها با مساله مرزها و سایر پارامتر‌های دیگر، بخش بزرگ‌تری را برای یهودیان در اسرائیل ایجاد کند.
این اقدام یک‌جانبه توسط اسرائیل مطمئنا باعث آرام شدن فلسطینی‌ها نخواهد شد زیرا شرق بیت‌المقدس و بخش قدیمی این شهر که بخش کلیدی خواسته فلسطینی‌ها برای تشکیل کشور مستقل خود به شمار می‌رود، در این طرح جایی ندارد.
با این حال این امر می‌تواند قدرت جنبش تحریم اسرائیل را کاهش دهد. زیرا در این صورت اکثریت فلسطینی‌ها دیگر تحت اشغال اسرائیل نخواهند بود. تنها مساله باقیمانده نیز اختلاف مرزی خواهد بود که قدرت چندانی برای تحریک احساسات مردم دنیا نخواهد داشت.  این اقدام با مخالفت مذهبی‌های اسرائیل که با خروج از کرانه باختری مخالفند روبه‌رو خواهد شد زیرا آنها کرانه باختری را بخشی از اسرائیل می‌دانند که در تورات به آن اشاره شده است. راستگرایان اسرائیل نیز که نگران خطرات امنیتی هستند با این طرح مخالفت خواهند کرد. در شرایط فعلی، ترکیب این ۲ گروه در اسرائیل، برنده انتخابات شده است.  به همین دلیل گروهی از اسرائیلی‌ها، به خطر ناشی از تحریم‌ها اشاره می‌کنند تا از این طریق به شهروندان اسرائیل گوشزد شود آنها مشکلی دارند که باید به آن پرداخته شود.   
آسوشیتدپرس

سایمون تیسدال: انتخابات عمومی هفته گذشته ترکیه که نوعی سنت‌شکنی بود، پاسخی منفی برای رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهور این کشور و یک موفقیت سیاسی تاریخی برای اقلیت
18 میلیون نفری کردهای ترکیه محسوب می‌شود که برای اولین بار با یک حزب سیاسی در پارلمان حضور خواهند داشت.  با توجه به نتایج اولیه انتخابات، حزب حاکم عدالت و توسعه که اردوغان به تاسیس آن کمک کرده است نتوانست 276 کرسی لازم را برای کنترل پارلمان به دست بیاورد و این حزب اکثریت را در پارلمان از دست داد. این حزب قصد داشت دست‌کم 330 کرسی را از آن خود کند تا بدین‌وسیله دولت بتواند یک همه‌پرسی درباره ایجاد تغییراتی در قانون اساسی برگزار کند. اردوغان برای افزایش اختیارات رئیس‌جمهور به این همه‌پرسی نیاز داشت.  اما نگرانی‌ها درباره کاهش رشد اقتصادی، اشتغال، حقوق شهروندی و عدم پیشرفت در فرآیند صلح با کردها با این گمانه که اردوغان ممکن است به فکر قدرتی مشابه دیکتاتوری باشد افزوده شد و موجب شد وی نتواند به اکثریت کرسی‌های پارلمان دست یابد.  فرآیند صلح که پس از آتش‌بس سال 2013 با حزب کارگران کردستان (پ‌ک‌ک) آغاز شد ممکن است اکنون پس از بن‌بست‌ها و درگیری‌های پراکنده بار دیگر از سر گرفته شود اما این بستگی دارد که اردوغان که قدرتمندترین فرد در ساختار سیاسی ترکیه است، با این تغییرات چگونه برخورد کند. وی بازنده خوبی نیست و به شکست عادت ندارد. شایعاتی پیش از انتخابات منتشر شده بود مبنی بر اینکه اردوغان قصد دارد دور جدیدی از سرکوب‌ها را ضد روزنامه‌نگاران و دیگر مخالفانی که در دوران مبارزات انتخاباتی از وی انتقاد کرده‌اند آغاز کند.  رفتار اردوغان در دوران مبارزات انتخاباتی مناسب نبود زیرا از وی به‌عنوان رئیس‌جمهور انتظار می‌رفت موضع بی‌طرفانه‌ای اتخاذ کند اما او به سراسر کشور سفر و در حمایت از حزب عدالت و توسعه تجمع‌هایی را برگزار کرد. نتیجه انتخابات نیز شبیه مخالفت شخصی با وی بود.  نتایج کنونی نشان می‌دهد اردوغان مبارزات انتخاباتی بدی داشته و به همین علت نیز تنبیه شده است. رأی‌دهندگان با رأی خود رفتار وی را رد کردند. در نتیجه وی تبدیل به فرد ضعیفی خواهد شد که شهرت و نفوذش بشدت کاهش خواهد یافت.
گاردین

ناهوم بارنی: فرهنگ تسامح و چشم‌پوشی از اشتباهات در میان وزرای کابینه، نمایندگان کنست، نیروهای ارتش، مسؤولان قضایی و حتی دادگاه عالی اسرائیل مشترک است.
یک بار «رحبعام زیوی» که در نخستین سال‌های شهرک‌سازی‌ها در کرانه باختری ریاست فرماندهی مرکزی را برعهده داشت، میزبان تعدادی از اعضای کمیته امور خارجی و دفاعی کنست بود. در آن روز وی با افتخار برای میهمانان خود توضیح داد چگونه شهرک گیتیت را در شمال شرق کرانه باختری ساخته است.
برای ساخت این شهرک در ابتدا ارتش اسرائیل یک روستای فلسطینی را که در نزدیکی محل انتخاب‌شده قرار داشت، از آسمان سمپاشی کرد. در مرحله دوم تایید شفاهی یکی از مقامات کابینه دریافت شد و در مرحله سوم زیوی با افتخار ادامه داد پس از آن من به مدت 3 روز تمام ارتباط‌هایم را قطع کردم. با هیچ فردی تماس تلفنی نمی‌گرفتم و هیچ پیامی ارسال نمی‌کردم. مقامات به دنبال من می‌گشتند اما نمی‌توانستند مرا بیابند. من شهرک را زیر زمین ساختم.
سخنان زیوی، «لووا الیاو» موسس منطقه لاچیش و آراد را شوکه کرده بود. وی در آن زمان فکر می‌کرده است ارتباطی میان قوانین، اظهارات اعضای کابینه و آنچه در حقیقت روی می‌دهد، وجود دارد اما بعدها دریافت این شهرک عظیم تنها نتیجه چشم‌پوشی از اشتباهات بوده است.
این مساله شامل آنچه در بلندی‌های جولان، صحرای سینا، غزه و عمدتا کرانه باختری روی داده است نیز می‌شود. کابینه اسرائیل اعلام کرد هرگونه ساخت و سازی را که برخلاف مصوبات انجام شود، تخریب خواهد کرد اما در همان زمان وزارتخانه‌های مختلف به ساکنان شهرک‌ها اطمینان دادند سوخت، حصارکشی، ژنراتور تولید برق و وسایل حمل‌ونقل آنها را تامین و سربازانی را برای محافظت از آنها اعزام خواهند کرد. تمهیدات لازم برای تسهیل تردد آنها نیز اندیشیده شد.
فرهنگ چشمپوشی به وزرای کابینه محدود نمی‌شود. اعضای کنست، کارکنان دولت، نیروهای ارتش و مقامات قضایی هم همگی خواسته یا ناخواسته چشم خود را روی اشتباهات می‌بندند. مشکل‌سازترین بخش چشمپوشی دادگاه عالی از تخلفات است.
سال‌ها تقلب و فریبکاری هزینه سنگینی برای اسرائیل داشته است. این مساله موجب شده اسرائیل از نظر جامعه بین‌المللی و در بعد داخلی مجرم و ناقض قانون شناخته شود.   
 یدیعوت آحارونوت

محاصره دریایی یمن از سوی عربستان، 20 میلیون یمنی را در انتظار فاجعه‌ای انسانی قرار داده است.  جمعیت‌های امدادرسان اعلام کرده‌اند تحریم اعمال‌شده از سوی آمریکا و عربستان به صورت بسیار خطرناکی بر اوضاع معیشتی یمنی‌ها تأثیر گذاشته است، و حدود 80 درصد مردم یمن از کمبود شدید آب و دارو رنج می‌برند.  
محاصره دریایی اوضاع بد انسانی در یمن را شدت بخشیده است و حدود 20 میلیون نفر در یمن با بحران آب و درمان مواجه هستند. آمریکا و انگلیس تلاش کردند در آرامش عربستان سعودی را قانع کنند از شدت محاصره دریایی بکاهد و روش‌های محاصره را تغییر دهد، ولی واکنش ریاض بسیار ضعیف بود.  فقط به تعداد اندکی از کشتی‌های حامل کمک‌های غذایی و دارویی اجازه داده شد به بنادر یمن برسند و از رسیدن بسیاری از کشتی‌های دیگر که یمنی‌ها به صورت مستقیم برای تأمین نیازهای خود به آنها احتیاج دارند، جلوگیری شد.  از 274 میلیون دلاری که عربستان سعودی وعده داده بود جهت امدادرسانی در یمن به سازمان ملل متحد بدهد، تاکنون هیچ مبلغی ارائه نشده است. قرار است هفته آینده گزارشی از سوی سازمان ملل متحد منتشر شود که براساس آن 78 درصد ساکنان یمن نیاز به کمک‌های فوری دارند و این عدد طی 3 ماه آینده، 4 میلیون تن افزایش خواهد یافت.
گاردین

آموس هارل: اسرائیل رسما حماس را یک دشمن تلقی می‌کند و این جنبش را مسؤول اصلی هرگونه حمله از غزه می‌داند و به این حملات بشدت پاسخ می‌دهد. اما در عمل سیاست آن چیز دیگری است.
شلیک راکت از نوار غزه به صحرای نقب که هفته گذشته طی 3 روز 2 مرتبه اتفاق افتاد همچنان یک مساله داخلی است. این موشک‌ها را یک گروه افراطی سلفی در خلال درگیری محلی با دولت حماس در نوار غزه شلیک کرد. این درگیری پس از آن رخ داد که حماس برخی از فعالان این گروه را بازداشت کرد و یکی از آنها را نیز کشت. حماس در تلاش برای متوقف کردن این شلیک‌ها به اسرائیل است و اسرائیل نیز به حماس فرصت می‌دهد تا با این گروه مقابله کند. در همین حال اسرائیل همچنان امیدوار است رژیم حماس در غزه بتواند بر این تهدید داخلی فائق آید و تضمین کند این خشونت‌ها به حدی گسترش نخواهد یافت که منجر به ازسرگیری یک درگیری جدید با نیروهای دفاعی اسرائیل شود.
رسانه‌های اسرائیلی در پوشش خبری چنین خشونت‌هایی، از سازمانی که این راکت‌ها را شلیک می‌کند به‌عنوان داعش یاد می‌کنند. اما این ادعا تا حدودی نامشخص است. موفقیت‌های گروه داعش در سوریه و عراق طی چند ماه اخیر باعث شده است برخی گروه‌های جهانی مختلف در سراسر جهان عرب خودشان را شاخه‌ای از داعش معرفی کنند. در برخی نقاط مانند شبه‌جزیره سینا، ارتباطی بین یک گروه محلی با نام انصار بیت‌المقدس با داعش به‌وجود آمده است و ظاهرا داعش برای این گروه پول می‌فرستد. در دیگر نقاط از جمله غزه، چنین ارتباطی به نظر می‌رسد نمادین باشد.
اما توصیف این گروه در غزه به عنوان شاخه‌ای از داعش توسط تشکیلات امنیتی اسرائیل 2 هدف را دنبال می‌کند. چنین کاری باعث تقویت موضع بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل می‌شود که افراطیون در همه مرزهای اسرائیل را تروریست معرفی می‌کند و می‌تواند بهانه‌ای به دست نتانیاهو برای اقدام علیه آنها بدهد. اگر قرار باشد نتانیاهو بین حماس و داعش یکی را انتخاب کند، پس دلیلی وجود دارد که اسرائیل در سرنگون کردن دولت حماس عجله به خرج ندهد.
در همین حال نه حماس و نه اسرائیل با قاطعیت در حال مقابله با گروه‌های سلفی نیستند. اسرائیل تاکنون از حمله مستقیم علیه رهبران گروه‌های سلفی خودداری کرده و حماس نیز در مقابله با سلفی‌ها دوران سختی را پشت سر گذاشته است.  آنچه مورد بحث قرار نمی‌گیرد اختلاف شدید بین اظهارات علنی دولت اسرائیل و اقدامات آن است. اسرائیل رسما حماس را یک دشمن می‌داند، این جنبش را مسؤول کامل هرگونه حمله از غزه معرفی می‌کند و به هرگونه حمله از غزه با قاطعیت پاسخ می‌دهد. اما در عمل سیاست اسرائیل چیز دیگری است. اسرائیل بشدت تلاش می‌کند کنترل حماس بر نوار غزه تقویت شود و کانال‌های جدیدی را برای میانجیگری به کار می‌گیرد که این مساله باعث ناخرسندی مصر شده است.
مصر امروز نزدیک‌ترین شریک منطقه‌ای اسرائیل به شمار می‌رود. مصر و اسرائیل هر دو نیروهایی را برای مقابله با گروه محلی داعش در شبه‌جزیره سینا و دیگر سازمان‌های سلفی که در منطقه فعالیت دارند مشارکت داده‌اند و مواضع خودشان را در بسیاری از فعالیت‌ها هماهنگ می‌کنند. اما بر سر مساله غزه با یکدیگر توافق ندارند. مصر به نیات حماس کاملا بی‌اعتماد است و با بسته نگه داشتن مرز رفح به محاصره نوار غزه ادامه می‌دهد. مصر همچنین به دنبال مداخله بیشتر تشکیلات خودگردان فلسطینی در گذرگاه‌هاست.  اسرائیل درباره اینکه تشکیلات خودگردان فلسطین واقعا هرگونه مسؤولیت برای غزه را بپذیرد تردید دارد. علاوه بر این روابط بین بیت‌المقدس و رام‌الله به علت وابستگی دولت جدید نتانیاهو به راستگراها متشنج است.  براساس چنین دلایلی طبیعی است اسرائیل با حماس به تفاهم‌هایی غیرمستقیم و کلی دست یابد که نتانیاهو را نیز ملزم به ارائه هیچگونه امتیازی نمی‌کند.
هاآرتص

  آلن بن میر: با توجه به بن‌بست بین اسرائیل و فلسطینیان در مذاکرات صلح، تشکیل یک دولت راستگرای جدید در اسرائیل کار را برای دو طرف به منظور دستیابی به یک موافقتنامه صلح دشوارتر کرد. از سوی دیگر رها کردن آنها به حال خود کاری بسیار خطرناک است و به همین علت دولت باراک اوباما رئیس‌جمهور آمریکا ممکن است تلاش دیگری را برای ازسرگیری روند صلح بین اسرائیل و فلسطینیان پس از به نتیجه رسیدن مذاکرات با ایران درباره برنامه هسته‌ای این کشور آغاز کند. با این حال فکر نمی‌کنم ازسرگیری مذاکرات دوجانبه بین اسرائیل و فلسطینیان با میانجیگری آمریکا به تنهایی بتواند نتیجه‌ای بیش از دو تلاش قبلی در این زمینه داشته باشد. آنچه در حال حاضر ضروری به نظر می‌رسد یک راهبرد جدید و یک مکان جدید به منظور ایجاد یک پویایی سیاسی جدید است تا اسرائیلی‌ها و فلسطینیان را وادار به توافق با یکدیگر کند. به این منظور، فرانسه در حال برنامه‌ریزی برای ارائه چارچوبی جدید برای صلح به شورای امنیت سازمان ملل متحد است که حمایت کامل آمریکا برای تصویب آن ضروری است.
در عین حال این اقدام مانع تلاش تشکیلات خودگردان فلسطین برای ارائه قطعنامه‌ای مختص خود به منظور پایان دادن به اشغالگری اسرائیل و تشکیل یک کشور مستقل فلسطینی می‌شود، چرا که این اقدام فلسطین باعث دشوارتر شدن مناقشه بین اسرائیل و فلسطینیان خواهد شد. از سوی دیگر ناآرامی‌هایی که خاورمیانه را فراگرفته باعث شده حمایت از تلاش‌ها برای ازسرگیری مذاکرات بین اسرائیل و فلسطینیان افزایش یابد.  اگرچه درگیری‌های خشونت‌آمیز در منطقه بویژه در عراق، سوریه و یمن باعث منحرف شدن توجه‌ها از مناقشه کمتر خشونت‌بار بین اسرائیل و فلسطین شده است اما نباید اجازه داد این روند ادامه یابد، چرا که ناامیدی روزافزون فلسطینیان خطر آغاز یک خشونت جدید را در پی دارد و باید از چنین چیزی جلوگیری شود. جلوگیری از آغاز دوباره خشونت بین اسرائیل و فلسطینیان باعث خواهد شد کانال‌های مذاکره بین دو طرف باز بماند و کشورهای عربی نیز بر خطر ناشی از گروه داعش و بلندپروازی‌های منطقه‌ای ایران متمرکز شوند.
چرا شرایط برای ازسرگیری مذاکرات بین اسرائیل و فلسطین مهیاست؟ کشورهای عربی بیش از هر زمان دیگری مایل به حل مناقشه اسرائیل و فلسطین هستند. آنها اسرائیل را یک متحد طبیعی علیه دشمن مشترک خودشان یعنی ایران و داعش می‌بینند. در حقیقت اسرائیل و کشورهای عرب مهم از جمله عربستان‌سعودی به طور سربسته در حال تبادل اطلاعات و هماهنگی برای مقابله با خطر روزافزون ناشی از داعش و ایران هستند.  «باراک اوباما» رئیس‌جمهور آمریکا نیز ممکن است تمایل داشته باشد در دوره ریاست‌جمهوری خود نفس تازه‌ای به روند صلح خاورمیانه بدمد. او در عرصه سیاسی چیزی برای از دست دادن ندارد. اگر بتواند در این روند موفق شود که اعتبار خود را افزایش داده است و اگر با شکست روبه‌رو شود، رئیس‌جمهور بعدی به این مساله خواهد پرداخت.  اتحادیه اروپایی نیز بیش از گذشته مایل به ایفای نقش در حل مناقشه اسرائیل و فلسطین است زیرا اروپا معتقد است این مناقشه در صورتی که حل نشود می‌تواند باعث شدت گرفتن آتشی شود که منطقه را در خود فروبرده است.  اروپا پیش‌تر از افراط‌گرایی ضربه خورده است و حل مناقشه اسرائیل و فلسطین را عاملی مهم در محافظت از منافع عظیم خود در این منطقه و کاهش افراط‌گرایی می‌داند.
برخلاف تلاش‌های صلح قبلی توسط آمریکا، دولت اوباما به همراه دو متحد اصلی خود یعنی فرانسه و انگلیس می‌تواند قطعنامه‌ای را برای پایان دادن به مناقشه اسرائیل و فلسطین به شورای امنیت سازمان ملل متحد ارائه دهد که برپایه مفاد زیر استوار خواهد بود:
- محدود شدن مذاکرات صلح به دو سال و تلاش برای دستیابی به یک موافقتنامه بر پایه راه‌حل تشکیل دو کشور در این مدت. نمایندگان آمریکا و اتحادیه اروپایی نیز برای کمک به تداوم و پیشرفت مذاکرات، نقش تسهیل‌کننده ایفا خواهند کرد.
- تهیه چارچوبی برای مذاکرات بر پایه موافقتنامه‌های قبلی بین دو طرف تا آنها دوباره بر سر بسیاری از مسائل با یکدیگر کشمکش نداشته باشند.
- حفظ فشار بر هر دو طرف به منظور جلوگیری از استفاده آنها از زمان به دست آمده به منظور گفت‌وگو درباره مسائل خاص از جمله مرزها و تلاش در جهت دستیابی به یک موافقتنامه کامل.
- با صراحت اعلام شود اگر آنها نتوانند به یک موافقتنامه دست یابند با پیامدهایی از جمله تحریم‌ها روبه‌رو خواهند شد.
- استفاده از ابتکار صلح عربی به‌عنوان پایه‌ای برای مذاکرات تا از این طریق حمایت عملی کشورهای عربی نیز شامل این مذاکرات صلح شود.
کشورهای عربی بویژه عربستان‌سعودی، قطر و مصر در موقعیتی هستند که می‌توانند حماس را تحت فشار سیاسی و مالی قرار دهند تا در جهت حل این مناقشه و حمایت از ابتکار صلح عربی گام بردارد.
آمریکا و اتحادیه اروپایی نیز می‌توانند با استفاده از نفوذ خود بر اسرائیل، تل‌آویو را متقاعد به حمایت از ابتکار صلح عربی کنند بویژه اینکه اکثر اسرائیلی‌ها  از جمله مقامات امنیتی سابق اسرائیل از این ابتکار صلح حمایت می‌کنند.
هافینگتون‌پست

محمد واعظی : رئیس‌جمهور اخیرا ضمن متهم کردن چندباره منتقدان دیپلماسی فعلی هسته‌ای و ناراضی از رضایت دولت به «توافق بد» گفته است «هفته‌ای 2 بار قیمت اجناس را می‌گیرم و تغییرات آنچنان نیست!» البته بنا بر اتفاقات 2 سال اخیر مشخص شده که تفاوت مفهوم «گرانی» و «تورم» و حتی «شیب ملایم» افزایش قیمت‌ها از مردم تا مسؤولان زیاد است و این خود نشانه‌ای واضح از اختلاف طبقاتی و فاصله معیشتی بسیار زیاد قاطبه مردم و مدیران فعلی دولت است اما ادعای اطلاع داشتن از «جیب مردم» و ارتباط دادن وضعیت نابسامان اقتصادی فعلی به تحریم‌ها حقیقتا قابل بررسی است.
وضعیت جیب مردم شاخص بسیار خوبی برای بررسی سیاست‌های اقتصادی دولت است. ما امروز در شرایطی قرار داریم که نان، برنج، میوه، شکر، بنزین، مرغ، آب و برق و لبنیات به‌عنوان روزمره‌ترین کالاها و خدمات مصرفی با هزینه گزافی به دست خانواده ایرانی می‌رسد. تقریبا هیچ‌کدام از موارد اعلامی با توجه به شرایط بسیار خوب تولیدکنندگان کشورمان «وارداتی» به شمار نمی‌رود که دولت کمبود ارز و تحریم‌ها را دلیلی برای گرانی آنها معرفی کند؛ پس علت گران شدن پیاپی خدمات مذکور و تضعیف جیب ایرانیان در بازار بی‌سامان کشور چیست؟
  واردات گسترده با ارز تحریمی!
در طول یک سال گذشته به‌رغم کاهش 50 درصدی میزان واردات و تولید 10 میلیون تن از میزان کل 11 میلیون تن گندم مورد نیاز کشور در داخل، قیمت نان به بهانه «بهبود کیفیت» و «آزادپزی» 3 بار افزایش یافته است. نان از اقلام اساسی است که افزایش قیمت آن از قدرت ایجاد بار روانی بر خانواده ایرانی برخوردار است. برخی صاحبنظران گرانی پیاپی قیمت نان در طول یک سال اخیر را مرتبط با گمانه عملیات روانی در جامعه برای رسمی کردن روایت «تاثیر داشتن تحریم‌ها» ارزیابی می‌کنند.
اما برنج... خبرگزاری رسمی دولت
4خرداد امسال از قول نماینده بابل در مجلس نوشت: «واردات بی‌رویه برنج صدمات زیادی به کشاورزان وارد می‌کند و با شعار حمایت از رونق تولید منافات دارد». استاندار گیلان نیز
24 خردادماه از نگرانی خود در همین باره خبر داد و واردات بی‌رویه را موثر بر قیمت برنج به منظور تامین هزینه‌های کشاورزان ارزیابی کرد.
براساس گزارش مرکز گمرک، در 2 ماه ابتدایی سال جاری ۱۴۹ هزار تن برنج به ارزش ۱۵۳ میلیون دلار وارد کشور شد، هرچند که این حجم واردات در مقایسه با مدت مشابه در سال گذشته ۳۰ درصد کاهش داشته اما به گفته دبیر انجمن برنج ایران، نیازی به واردات برنج در سال جاری وجود ندارد. همه اینها در حالی است که در کنار واردات رسمی چند ماهه اخیر، حدود ۳۰هزار تن نیز به شکل قاچاق وارد کشور شده که احتمال آلوده بودن آنها نیز وجود دارد!
می‌رسیم به میوه! ایران کشوری است که در بخش میوه «کلان تولیدکننده رسمی» در منطقه محسوب می‌شود، با این وجود واردات عجیب و غریب میوه موجب شده قیمت‌ها در این بخش نیز سر به فلک بکشد. درگیری اساسی در پرونده واردات میوه نیز همچون موضوع گندم و برنج میان وزارت جهاد کشاورزی و وزارت صنعت است. عنایت‌الله بیابانی، قائم‌مقام خانه کشاورز در این باره گفته است: «قانون انتزاع وظایف بازرگانی بخش کشاورزی، از طرف برخی افراد و مسؤولان وزارت صنعت، معدن و تجارت همواره مورد هجمه و انتقاد قرار گرفته است و این انتقادها از گذشته نیز وجود داشته که نشان می‌دهد همه صحنه‌ها و مشکلات بازار میوه و تره‌بار شب عید و ایام نوروز ساختگی و برای زمین خوردن وزارت جهاد کشاورزی در اجرای این قانون بوده است».
صفایی، مدیرعامل سازمان مرکزی تعاون روستایی ایران نیز خطاب به مشتاقان واردات گفته است: «وقتی در تولید محصولاتی مانند سیب، پرتقال و نارنگی که حدود ۴۰ درصد محصولات باغی کشور را تشکیل می‌دهد، جزو تولیدکنندگان بزرگ دنیا هستیم یا در شرایطی که کشور با محدودیت ارزی روبه‌رو است و شرایط اقتضا نمی‌کند ارز صرف واردات کالاهای غیراساسی شود، علت تاکید بر واردات چیست؟»
قیمت کود شیمیایی نیز از مواردی است که مستقیما بر قیمت تمام‌شده محصولات کشاورزی غیروارداتی تاثیر می‌گذارد. عضو هیأت‌مدیره انجمن تولیدکنندگان کودهای کشاورزی می‌گوید: «طی سال گذشته معادل ۵۰۰ میلیون دلار کود شیمیایی از خارج وارد کشور شده است، در صورتی که دولت می‌تواند به جای واردات از ۳۰۰ کارخانه تولیدی که توانایی تأمین بیش از ۵۰ درصد نیاز داخلی به کود را دارند، حمایت کند».  در بخش واردات شکر نیز درگیری میان وزارت جهاد کشاورزی و وزارت صنعت جدی است. سخنگوی کمیسیون کشاورزی مجلس شورای اسلامی با تاکید بر اینکه صنعت قند و شکر کشور در حال ورشکستگی است، گفت: «طبق قانون انتزاع مجوز واردات شکر در اختیار وزارت جهادکشاورزی قرار دارد اما وزارت صنعت، معدن و تجارت از این موضوع تمکین نمی‌کند».
برومندی می‌گوید: «در واقع واردکنندگان فعلی شکر کسانی هستند که در این صنعت فعالیت ندارند و تنها به طور صرف واردکننده به شمار می‌روند و کالای وارداتی را به هر قیمتی که بخواهند در اختیار کارخانجات قرار می‌دهند و بازار داخل را از کالاهای وارداتی اشباع می‌کنند». وی با تاکید بر اینکه شکر وارداتی برای چند سال کشور کافی است، گفت: «در حال حاضر محصول تولیدی کارخانجات کشور به دلیل واردات بی‌رویه و نوسانات قیمت شکر به فروش نمی‌رود که امروز کارخانجات نیز به دلیل داشتن تسهیلات بانکی با مشکلات جدی مواجه هستند و توان پرداخت مطالبات چغندرکاران را ندارند».
شایعه در خدمت واردات!
البته لابی حامی و مجری سیاست‌های واردات محصولات کشاورزی به منظور تثبیت وضعیت خود یک شاهکار دیگر هم داشت. مجموعه‌ای از عوامل دولتی منتفع از واردات در یک سال اخیر با دمیدن در شایعه ورود ایران به دوره خشکسالی 30 الی 50 ساله کوشیدند «کشاورزی» را در ایران فاقد مزیت نسبی جلوه داده و مردم را مخیر میان 2 گزینه ادامه حیات و کشت و زرع ترسیم کنند.  علی فراستی که مدتی است روی طرح آبرسانی به کویر و تبدیل آن به دریاچه مشغول مطالعه و بررسی است، تأکید بر کذب بودن گمانه تبلیغاتی مذکور و بحران «بی‌آبی» در ایران دارد. وی به خبرآنلاین گفته است: «اینکه بتوان تحولات طبیعی را تا ۳۰ سال آینده از هم‌اکنون پیش‌بینی کرد، پایه علمی محکمی ندارد بلکه متکی بر فرضیات است». فراستی که مدیر حفاظت محیط‌زیست یکی از شهرداری‌های لس‌آنجلس در آمریکاست، می‌گوید: «می‌توان براساس داده‌های موجود و تغییرات یک دوره زمانی نسبت به احتمالات در تغییرات زیست‌محیطی نظر داد ولی نمی‌توان به طور قطع پیش‌بینی کرد ۳۰ سال بعد چه خواهد شد».
توفان وحشت و آسیاب تحریم
البته آسیاب تحریم هنوز خشکسالی می‌طلبد تا با توفان وحشت حاصل از شایعات، چرخش بچرخد! مهم نیست چرخ سانتریفیوژها مدت‌هاست با پلمب بی‌تدبیری از چرخش ایستاده است.  دوئل قجری شرف و شکم کماکان نفس‌کش می‌طلبد. حتی وزیر کشاورزی دوره اصلاحات که گفته قحطی در پیش است و
50 میلیون ایرانی باید از کشور بگریزند تا از گرسنگی ناشی از خشکسالی نجات یابند! تاکید می‌کند در این دوره و زمانه برای 50 هزار نفر هم نمی‌شود در دنیا جا پیدا کرد و حالا کجا می‌خواهید کوچ کنید و پناهنده شوید؟! آب و برق نیز به بهانه «مدیریت مصرف» گران شده است بدون آنکه سیاست‌های مدیریتی دولتی در وزارت نیرو اندکی به سمت صرفه‌جویی تغییر جهت دهد. مدیرعامل شرکت توزیع نیروی برق تهران در اظهاراتی که خبرگزاری رسمی کشور آن را مخابره کرد، تصریح کرد: «باید قیمت‌ها در زمان پیک بار آنچنان گران شود که مردم خود تمایلی به استفاده از برق در این زمان نداشته باشند و صرفه اقتصادی نداشته باشد.» سیدمحمد هاشمی معتقد است واقعی شدن قیمت برق حداقل در زمان پیک بار، باعث کاهش چشمگیر در مصرف خواهد شد. این در حالی است که براساس اعلام رسمی خود وزارت نیرو 50 درصد مشترکان هزینه قبض‌شان کمتر از 10 هزار تومان است و 70 درصد مردم حتی کمتر از الگوها مصرف دارند. با این وجود هیچ عزمی برای افزایش هزینه برق و آب ثروتمندان دارای استخر و جکوزی وجود ندارد.  مردم می‌گویند دولت نان را گران کرد تا یارانه پرمصرف‌ها را حذف نکند! بنزین را گران کرد تا یارانه پرمصرف‌ها را حذف نکند! طرح مهم کارت سوخت و شبنم و ایران کد و سایر سیستم‌های ایجاد شفافیت اقتصادی و جلوگیری از قاچاق را ملغی کرد تا...؟!
برق اتمی ارزان و جیب مردم
یک راه بهتر حل مشکل برق کشور و تعطیلی نیروگاه‌های برق- آبی پرمصرف و کم‌بازده برای جلوگیری از هدر‌رفت بسیار بالای آب و ارزان شدن انرژی و به‌دنبال آن رونق کشاورزی و صنعت به علت کاهش هزینه‌ها، چرخش سانتریفیوژها و راه‌اندازی نیروگاه‌های اتمی است که امروز به واسطه نابودی ذخیره اورانیوم کشور و تعطیلی 10 الی 25 ساله صنعت هسته‌‌ای در حال تبدیل به آرزویی دور و دراز است. اینجا هم شایعه‌ای جالب توجه برای شیفت نظر مردم از راهکارهای هسته‌ای پیشرفت و کاهش هزینه‌های زندگی عمومیت یافت. وارداتچیان و صاحبان استخرهای آب شیرین خانگی می‌گویند: «کشورهای توسعه یافته در حال تعطیلی رآکتورهای خود هستند و انرژی اتمی از مد رفته است». با این حال آمریکا 99 رآکتور برق هسته‌ای در حال ساخت دارد. فرانسوی‌ها 70 درصد برق‌شان را با اتکا به 58 رآکتور هسته‌ای تامین می‌کنند. ژاپن در حال ساخت 2 رآکتور جدید به جای آنهاست که در زلزله از دست رفتند و هم‌اکنون 43 رآکتور برق اتمی دارد. چینی‌ها با 27 رآکتور فعال در حال ساخت 24 رآکتور جدید هستند. روسیه نیز 34 رآکتور دارد و 9 تا هم در لیست تکمیل نهایی دارد. حتی امارات با جمعیت کمتر از 3 میلیون نفر در حال ساخت 3 رآکتور اتمی است!  علاوه بر۳۰ کشوری که درحال حاضر از برق اتمی بهره مند هستند، ۲۱ کشور اردن، امارات عربی متحده، اندونزی، ایتالیا، بلاروس، بنگلادش، تایلند، ترکیه، تونس، سوریه، شیلی، غنا، فیلیپین، قزاقستان، کویت، لهستان، لیتوانی، مراکش، مصر، نیجریه و ویتنام در تلاش برای استفاده از فناوری انرژی صلح‌آمیز هسته‌ای هستند.
دست وارداتچیان دولتی که ارز محدود کشور را در شرایط تحریمی صرف حفظ یارانه آب و برق ثروتمندان پرمصرف و اشباع بازار با محصولات کشاورزی و غذایی دارای مشابه داخلی می‌کنند در جیب مردم است آقای رئیس‌جمهور! ما در حال نزدیک شدن به موقعیتی هستیم که مردم دعا کنند کالاهای کشاورزی و خوراکی نیز به لطف آمریکا تحریم شود تا دست سودجویان و قاتلان جیب ایرانی از بازار کوتاه شود! گیریم تحریم‌ها برداشته شود و دوباره تبدیل به نفت‌فروشی در حد عربستان سعودی شویم، آیا پولش به جیب مردم واریز می‌شود؟! خود اقتصاددانان حامی دولت نیز معترفند بودجه اضافی با ادامه سیاست‌های اقتصادی فعلی صرف واردات بیشتر و تنبلی مدیریتی حداکثری خواهد شد.
ارزی که به یغما می‌رود
هزینه تعطیلی کارخانجات ورشکسته به علت واردات بی‌رویه، کمر کارگر ایرانی را دو تا و کشاورز ایرانی را وادار به فروش زمین کشت و زرع به ویلاسازان وارداتچی کرده است. آیا برای حل چنین دغدغه بزرگ زیست‌محیطی باید منتظر «تدبیر کدخدا» باشیم؟! برق هسته‌ای است که با مدیریت منابع آبی محدود کشور از گران شدن چندباره خدمات عمومی جلوگیری می‌کند نه شایعه «خشکسالی 50 ساله» که مشخص است از دکان چه کسی سر برآورد! به گمانه‌سازی برای اثبات تز قجری «کدخدا راضی نشود نه از آش خبری است و نه از آب» پایان دهید! آیا واقعا  آنهایی نگران جیب مردم هستند که «خودکفایی» را آرمانی احساسی و بی‌خریدار و برآمده از جو ابتدای انقلاب می‌خوانند و «جهاد سازندگی» را به حکم بی‌تدبیری در کوچه پس کوچه‌های اصلاحات بایگانی کردند؟! شاید به قول لاریجانی تحریم 30 درصد هزینه‌ساز باشد اما 70 درصد هزینه‌های وارده به جیب مردم ناشی از بی‌تدبیری دولتمردان است. آیا چنین فرافکنی فاشی را می‌توان 2 سال دیگر ادامه داد؟ مردم با تقبیح رفتار سیاسی دولت به کنایه می‌گویند: «بازگشت همه به سوی کدخداست!» تحریمیم می‌فهمی؟! میان خطوط را بخوان دولت محترم! آیینه شکستن خطاست!

مهدی محمدی: سخنان ۲ روز پیش جان کری در این باره که آمریکا دیگر حل و فصل کامل موضوع PMD را یک پیش‌شرط برای حصول توافق نهایی و تعدیل تحریم‌ها نمی‌داند، سوء‌تفاهم‌های زیادی ایجاد کرده است. برخی خوش‌بینانه این سخن وزیر خارجه آمریکا را به معنای پایان مساله PMD پس از ۱۰ سال دانسته و  برخی دیگر خبر از کوتاه آمدن آمریکا در این باره داده‌اند. عجله در تفسیرهای خوش‌بینانه از  این اظهارات، بیش از هر چیز نشان‌دهنده آن است که با وجود گذشت بیش از ۲ سال از مذاکرات، هنوز یک درک واقع‌بینانه و استاندارد از استراتژی آمریکا در این مذاکرات حاصل نشده و همچنان هیجانات ژورنالیستی در کنار تلاش برای تبدیل معامله‌ای که وزیر خارجه هم معتقد است «سوت و کف زدن ندارد» به یک جشن سیاسی، با هدف بهره‌برداری‌های سیاست داخلی، بر اتخاذ رویکردهای استراتژیک غلبه دارد. خوش‌بینی به آمریکا و شوق توافق به هر قیمت همراه با عدم درک راهبرد کلان آمریکا در مذاکرات هسته‌ای و پیچیدگی‌های دستورکار اطلاعاتی آمریکایی‌ها علیه برنامه‌های امنیت ملی ایران (از جمله برنامه هسته‌ای)، ترکیب و نتیجه‌‌اش این شده است که چرخش‌های تاکتیکی کاملا قابل پیش‌بینی آمریکایی‌ها برخی را به سرعت هیجان‌زده می‌کند و به نواختن مارش پیروزی وامی‌دارد.
یکی از سوال‌هایی که در این ۲ سال همواره مطرح بوده و هرگز پاسخی راضی‌کننده بدان داده نشده، این است که کدام بخش از مواضع آمریکا در این مذاکرات کاملا واقعی است و باید جدی گرفته شود و کدام بخش، صرفا با هدف چانه‌زنی و افزایش امتیازگیری از ایران مطرح شده است و می‌توان منتظر تعدیل آن در نقاط عطف مذاکرات باقی ماند؟ به دلایلی که این نوشته جای بحث از آن نیست، من دیری است معتقدم اصلی‌ترین مطالبات آمریکا در این مذاکرات که بنابر یک دستور کار اطلاعاتی پیچیده در پی تحقق آنها بوده - و در این کار موفق هم شده – مشتمل بر 3 موضوع بنیادین و فوق‌العاده مهم است و جز اینها، هرچه آمریکایی‌ها در مذاکرات گفته‌اند یا از این پس خواهند گفت، صرفا با هدف چانه‌زنی است و تیم مذاکره‌کننده ایران می‌تواند مطمئن باشد که در دقیقه 90 و پس از اتمام ظرفیت‌های چانه‌زنی، از آن کوتاه خواهند آمد. از قضا، یکی از مهم‌ترین وظایف تیم مذاکره‌کننده شناسایی همین هدف‌های بنیادین در مذاکرات و جلوگیری از تحقق آنها بوده که شوربختانه می‌توان به تفصیل استدلال کرد در آن شکست خورده است.
به طور بسیار خلاصه، هدفگذاری پنهان یا به تعبیری خطوط قرمز واقعی آمریکا در مذاکرات شامل موارد زیر است:
1- رسیدن مواد هسته‌ای ایران به زیر جرم موثر
2- متوقف کردن برنامه تحقیق و توسعه واقعی روی سانتریفیوژهای پیشرفته
3- استقرار یک رژیم دسترسی و بازرسی ویژه در ایران
غیر از این موارد، همه آنچه آمریکایی‌ها درباره نطنز، فردو، اراک، تحریم‌ها و حتی PMD گفته‌اند، با هدف چانه‌زنی و افزودن بر حجم امتیازهای درخواستی از ایران بوده و برای مذاکره‌کنندگان آمریکایی ارزش راهبردی نداشته است. علت هم این است که برای تحقق استراتژی اصلی آمریکا در این مذاکرات که در یک جمله می‌توان آن را به شکل «گرفتن توان پاسخ هسته‌ای به فشارهای آینده از ایران» توصیف کرد، دقیقا همین موارد کفایت می‌کند و با فرض اینکه این امتیازها به غرب داده شود، دیگر حتی وجود هزاران ماشین در فردو یا تداوم کار رآکتور آب سنگین اراک یا هر مساله دیگری از این نوع، برای آمریکایی‌ها مهم نخواهد بود. در واقع تراژدی این مذاکرات در اینجاست که آمریکا هم هدف‌های بنیادین خود را محقق کرده، هم در حوزه‌های غیر بنیادین ایران امتیازهای کلیدی و حداکثری گرفته و هم به واگذاری حداقل مقدار امتیاز ممکن بسنده کرده است و با وجود همه اینها تیم ایرانی اصرار دارد نام این فرآیند را برد- برد بگذارد.
هدف این نوشته، مستند کردن این ارزیابی نیست، این کار را بزودی در جای دیگری انجام خواهم داد و در آنجا روشن خواهد شد که اگر تیم مذاکره‌کننده یک درک درست از اولویت‌های مذاکراتی و هدف‌های پنهان آمریکا در مذاکرات می‌داشت، هم درمی‌یافت که کجا باید مقاومت کند و کجا متصلب باشد و هم اینکه حداقل در مواردی که برای غرب ارزش راهبردی ندارد، می‌توانست امتیازهای کمتری بدهد و مابه‌ازاهای بسیار بزرگ‌تری از آمریکا دریافت کند.
با این وعده که در زمانی کوتاه این بحث را تکمیل خواهیم کرد، اجازه بدهید به مساله PMD و سخنان جان کری در این باره بازگردیم. در ظاهر، این یک پیروزی برای ایران است که آمریکا لیست 23 نفره افراد و فهرست 2 گزینه‌ای مکان‌های مورد درخواست خود برای مصاحبه و دسترسی را تعدیل کرده و از درخواست برای حل و فصل کاملPMD قبل از توافق نهایی کوتاه آمده باشد.
اما اگر دقیق شویم موضوع در واقع برعکس است و آمریکایی‌ها همچون همیشه از یک مطالبه حداکثری –که از روز اول هم می‌دانستند محقق‌شدنی نیست و اساسا مطرح نکرده بودند که محقق شود- کوتاه آمده‌اند تا هدف بزرگ‌تری را محقق کنند. در یک جمله، هدف بزرگ‌تر برای آمریکا «استقرار یک رژیم دسترسی و بازرسی فراپروتکلی در ایران» و پل  زدن از موضوع هسته‌ای به حوزه نظامی و امنیتی متعارف ایران به بهانه PMD طی مدت زمانی حداقل به میزان یک دهه است. اصلی‌ترین اتفاقی که در حال رخ دادن است این است که آمریکا پیش شرط دسترسی به مکان‌ها و افراد نظامی ایران را تعدیل کرده تا در عوض ایران را وادار به پذیرش رژیم دسترسی و بازرسی مدنظر خود کند و این رژیم از قضا یکی از مهم‌ترین وظایفی که دارد تمرکز روی PMD به مدت چندین سال - به تعبیر آمانو- است. اجازه بدهید قبل از ادامه این بحث و برای اینکه مساله روشن‌تر شود، عبارات کری را دقیق‌تر مطالعه کنیم. یکی از مهم‌ترین جملاتی که او در بوستون گفته این است که آمریکا به این دلیل اصراری بر دریافت دسترسی‌های فراپروتکلی از ایران قبل از حصول توافق ندارد که اساسا مطمئن است ایران زمانی در گذشته برنامه ساخت سلاح هسته‌ای داشته و در نتیجه بازرسی‌هایی را که هدف از آن اثبات این موضوع باشد ضروری نمی‌داند. این جمله بسیار مهمی است. کسانی که با ادبیات کاری ایران و آژانس آشنا هستند می‌دانند آژانس درباره رسیدگی به PMD یک فرآیند 7 مرحله‌ای را مدنظر دارد که در واقع آن‌طور که دیوید آلبرایت و موسسه علوم و امنیت بین‌المللی زمانی توصیه کرده بودند معنایی جز تکرار  تجربه آفریقای‌جنوبی در ایران نخواهد داشت و این جمله کری کمک موثری به تحقق آن فرآیند خواهد کرد:
1- استقرار رژیم بازرسی ویژه فراپروتکلی در ایران به مدت نامحدود
2- جمع‌آوری اطلاعات مرتبط با PMD (که در واقع تمام حوزه‌های نظامی متعارف ایران بویژه برنامه موشکی را در بر می‌گیرد.)
3- رسیدن به یک تصویر کامل از PMD
4- ارزیابی میزان اعتبار این تصویر (آژانس پیشاپیش و قبل از کامل شدن تصویر خود حکم را صادر کرده و گفته است اسناد PMD را روی هم رفته معتبر می‌داند.)
5- اجرای پروتکل به مدت حداقل یک دهه به منظور راستی‌آزمایی توقف PMD در ایران و گروگان نگه داشتن بخشی از تحریم‌ها در این مدت
6- ارائه یک ارزیابی از ماهیت برنامه هسته‌ای ایران پس از حدود 10 سال از اجرای پروتکل و تعیین تکلیف مساله ماهیت
7- ارزیابی پی‌درپی این نتیجه‌گیری هر سال یک بار
تنها کاری که کری کرده این است که می‌گوید اولا PMD همین حالا هم معتبر است – و این چیزی است که آژانس قبلا تایید کرده- و ثانیا فرآیند رسیدگی به آن می‌تواند به مرحله مابعد توافق موکول شود.
بسیار مهم است که توجه کنیم معنای رسیدگی در اینجا چیست.

رسیدگی در اینجا دقیقا منطبق با همان فرآیندی است که آژانس طراحی کرده - و اساسا 1+5، PMD را مساله‌ای میان ایران و آژانس می‌داند- الا اینکه مطابق آنچه کری گفته مراحل 2 و 3 آن می‌تواند سریع‌تر طی شود و آژانس باید بیشتر وقت خود را صرف راستی‌آزمایی توقف PMD در ایران از طریق اجرای سختگیرانه یک رژیم بازرسی فراپروتکلی کند تا اینکه در پی اثبات اصل انجام آن زمانی در گذشته باشد.
نتیجه موضوع ساده است:
1- آمریکا می‌خواهد کوتاه آمدن از دسترسی‌های ما‌قبل توافق را ابزاری برای تحمیل یک رژیم دسترسی و بازرسی ویژه و فراپروتکلی به ایران کند که مبانی آن در لوزان پایه‌گذاری شده اما اخیرا ایران مقاومت‌هایی را در مقابل آن آغاز کرده بود. اگر فرض کنیم - و این فرض براساس اطلاعات موجود کاملا دقیق است- هدف اصلی آمریکا در مذاکرات کنونی حفظ چارچوب لوزان است، این تغییر تاکتیک کاملا موجه است. در واقع آمریکایی‌ها می‌گویند اگر شما نمی‌توانید قبل از توافق با چنین دسترسی‌هایی موافقت کنید، می‌توان این کار را به بعد از توافق موکول کرد به این شرط که استقرار یک رژیم بازرسی ویژه در ایران را بپذیرید.
2- به این ترتیب، آمریکا بدون اینکه هیچ تعهدی در زمینه بستن PMD به ایران داده باشد (توجه کنید که مدالیته‌ای در این باره میان ایران و آژانس توافق نشده است) رسیدگی به این مساله را به یک فرآیند بلندمدت و فرسایشی تبدیل می‌کند و به بهانه آن، خواستار دسترسی به نهانخانه نظامی و امنیتی ایران آن هم نه یک بار و دو بار، بلکه برای سال‌ها خواهد شد. پیش فرض آمریکایی‌ها این است که پس از آنکه توافق امضا شد، ایران برای حفاظت از توافق هم که شده در مقابل درخواست‌های آژانس مقاومت چندانی نخواهد کرد.
3- دستور کار آژانس در 10 سال آینده در واقع شامل 3 مساله بسیار خطرناک خواهد بود که در هم تنیده شده و امنیت ملی ایران را به نحو بی‌سابقه‌ای در مخاطره قرار خواهد داد:
اول- راستی‌آزمایی توافق انجام شده که به دلیل عدم هرگونه رژیم توافق شده در این باره، به سرعت منجر به سرازیر شدن انبوهی از درخواست‌های کاملا سلیقه‌ای و دلبخواهی از سوی آژانس به سمت ایران خواهد شد. در ادبیات آژانس چیزی به نام راستی‌آزمایی تعلیق وجود ندارد. وقتی بناست آژانس تعلیق یک سلسله فعالیت‌ها را در ایران راستی‌آزمایی کند، عملا این دبیرخانه آژانس و بلکه بازرس اعزام شده به ایران است که باید روند این کار را طراحی کند و تجربه سال‌های 82 تا 84 به ما می‌گوید بدعتی به نام راستی‌آزمایی تعلیق سر از ناکجاآباد در خواهد آورد که درخواست‌هایی مانند نصب دوربین در تاسیسات نظامی تنها یکی از ویژگی‌های آن است. یک نکته بسیار مهم در اینجا این است که مطالعه ادبیات خلع سلاحی آمریکا در سطوح رسمی و نیمه رسمی تردیدی باقی نمی‌گذارد که آمریکایی‌ها مکانیسم راستی‌آزمایی توافق از سوی آژانس را به نحوه همکاری ایران درباره PMD گره زده‌اند. اساسا یکی از استدلال‌های پربسامد از سوی کسانی مانند دیوید آلبرایت و اولی هاینونن در این سال‌ها این بوده است که تا زمانی که PMD حل نشود نمی‌توان یک نظام راستی‌آزمایی مطمئن برای توافق طراحی کرد، چرا که هرگز نمی‌توان فهمید ایران در کدام تاسیسات مخفی در حال نقض توافق است! نتیجه این است که اگر ایران در مرحله مابعد توافق درباره PMD با آژانس همکاری نکند، آمریکا می‌تواند پایبندی ایران را به برجام هم انکار کند!
دوم- راستی‌آزمایی توقف PMD در ایران مستلزم دسترسی‌هایی بالاتر از رژیم بازرسی‌های آنسکام و آنموویک در عراق به هر تاسیسات مشکوک در ایران است.
سوم- رسیدگی به مسائلی که احتمالا در آینده پیش خواهد آمد. در این تردیدی نیست که رسیدگی به PMD آنگونه که آژانس در پی آن است به خلق انبوهی  از مسائل جدید و رشد درخواست اطلاعات بیشتر از ایران براساس الگوی یک تصاعد هندپسی خواهد انجامید. تجربه پاسخ به مساله EBW از سوی ایران و طرح 20 سوال جدید از سوی آژانس، کاملا این امر را تایید می‌کند. اگر توجه کنیم که دبیرخانه آژانس بیش از آمریکا تحت سیطره اسرائیل است، این نگرانی صدچندان خواهد شد.
4- و مهم‌تر از همه، به این ترتیب، نه فقط آمریکا احتمالا موفق به گنجاندن رژیم دسترسی و بازرسی مدنظر خود در متن توافق می‌شود، بلکه نوعی سپر حفاظتی برای تحریم‌ها هم به وجود می‌آورد. هم بخشی از تحریم‌ها را تا زمان حل PMD حتی تعلیق نخواهد کرد و هم مکانیسم بازگشت‌پذیری تحریم‌های تعلیق شده را بشدت تقویت می‌کند.
5- و در نهایت اینکه با حفظ PMD، آمریکا بهانه‌ای خواهد داشت که فرآیند گذار از تعلیق به لغو را به آینده نامعلوم در آینده ارجاع بدهد. پیش از این اطلاعات معتبری وجود داشت که نشان می‌داد آمریکا لغو تحریم‌ها به معنای برچیدن زیرساخت قانونی آن را به 3 چیز مشروط کرده است:
اول- اجرای بلند‌مدت پروتکل در ایران
دوم- حل و فصل کامل PMD
سوم- اثبات اینکه برنامه موشکی ایران بخشی از یک برنامه پرتاب کلاهک هسته‌ای نیست.
با روند فعلی، آمریکا به این هدف خود هم خواهد رسید.
اجازه بدهید جمع‌بندی کنیم. با شیوه مذاکراتی که تیم ایرانی در پیش گرفته و راهبردی که آمریکایی‌ها موفق به اجرای اجزای کلیدی آن شده‌اند:
1- بهانه‌جویی‌ها، سندسازی‌ها و اتهام‌زنی‌ها علیه برنامه هسته‌ای ایران در مرحله ما بعد توافق، تشدید اگر نشود، قطعا متوقف نخواهد شد.
2- رژیم دسترسی و بازرسی که پس  از توافق در ایران مستقر خواهد شد دیگر پرونده‌های امنیت ملی ایران را مین‌گذاری می‌کند و بحران‌های اطلاعاتی و امنیتی بی‌سابقه‌ای برای ایران به وجود خواهد آورد.
3- در صورتی که پروژه آمریکا برای تغییر معادله سیاست داخلی در ایران ظرف سال‌های پس از توافق به نتیجه برسد، این رژیم دسترسی و بازرسی، ایران را در حالی که ضعیف شده و توان بازدارندگی و پاسخ‌دهی خود را هم از دست داده در کام جنگی دیگر فروخواهد برد.
4- آمریکایی‌ها امکان‌های منحصر به فردی در اختیار خواهند داشت تا تحریم‌هایی را که زیرساخت قانونی آنها را هم حفظ کرده‌اند، به سرعت و به بهانه‌های دیگر احیا کنند. روزی که تحریم‌ها به بهانه‌های دیگر احیا خواهد شد، ایران دیگر چیزی به نام برنامه هسته‌ای در اختیار نخواهد داشت که به این فشارهای جدید پاسخی از جنس برنامه هسته‌ای بدهد. تحت آن شرایط است که با یک محیط داخلی دستکاری شده و برنامه هسته‌ای از دست رفته، آمریکا تغییر محاسبات ایران در دیگر حوزه‌های امنیت ملی‌اش، بویژه برنامه ژئوپلیتیک را به انتظار خواهد نشست.
چاره کار ساده است. ایران نباید نه پیش و نه پس از توافق، هیچ رژیم بازرسی را که هدف آن حل و فصل PMD باشد، بپذیرد. یکی از اصلی‌ترین پیش‌شرط‌های یک توافق خوب که در آن ایران خواه‌ناخواه امتیازهایی خواهد داد، این است که آمریکا بپذیرد پرونده جعلی به نام PMD برای همیشه بسته شود. این کار دشواری نیست به شرط اینکه شجاعت و اراده سیاسی لازم برای آن وجود داشته باشد.

حجت‌الاسلام و المسلمین سید سعید لواسانی*: یکی از ظهورات نفس که بسیار هم خطرناک است و جلوه منیت و خودیت است، غضب است. غضب به معنای تندخویی و خشم است، و در اصطلاح حرکتی نفسانی است که موجب می‌شود شهوت انتقام در انسان برافروخته شود. [جامع السعادات: 1/321] به تعبیر دقیق‌تر غضب شدیدترین مرحله انانیت و بروز خودیت و منیت است، هیجانی درونی که انسان را از باطن و درون خارج می‌کند، و حالت خشم و عصبانیت و انتقام بر او مستولی می‌شود. به این دلیل موجب می‌شود که انسان از درون پوچ و تهی شود و جامعه را هم آلوده می‌کند و رو به نابودی می‌کشاند. فردی که گرفتار غضب است، از نظر روحی و معنوی چنان متزلزل است، تا جایی که وقتی درون خود را بکاود، می‌بیند که کاملاً از معرفت و معنویت و بلکه هر ویژگی انسانی تهی است. و جامعه‌ای که گرفتار غضب و عصبانیت و خشم آحاد نسبت به یکدیگر باشد، جامعه‌ای آلوده و متزلزل است که هیچ خیری در آن نیست. این در کنار صدمات غیرقابل جبران جسمانی است که بر انسان وارد می‌شود که روح و جسم انسان را افسرده می‌کند و موجب بیماری‌های مزمن روانی، مغزی، عصبی و قلبی می‌شود و عقل انسان را هم زایل می‌کند تا جایی که حتی کارهای عادی او مختل می‌شود. ملاحظه می‌کنید که غضب چه بیماری مهلک و خطرناکی است که فرد و جامعه را آسیب‌پذیر می‌کند.
علمای اخلاق برای غضب 3 مرتبه نام برده‌ا‌ند: مرتبه افراط، مرتبه تفریط و مرتبه اعتدال. [جامع السعادات: 1/322] اما باید گفت که این تقسیم‌بندی و مرتبه‌شماری دقیق نیست، بلکه نوعی تسامح در آن است. زیرا غضبی که محل بحث است، غضب به معنای افراط است که تعریفش گذشت، زیرا این حالتی است که انسان را از راه شرع و دین و عقل خارج می‌کند.
اما تفریط در غضب هم ضدارزش و ضداخلاق است، زیرا به معنای آن است که فرد هیچ دافعه‌ای ندارد، و آنجا که باید عقلاً یا شرعاً در برابر اشتباهات و خلاف‌ها بایستد، مقاومت و ایستادگی ندارد. اعتدال در غضب هم به معنای دافعه در حد ضرورت است. اینکه قرآن کریم در وصف مومنانِ همراه پیامبر خدا صلی‌الله علیه وآله وسلم می‌فرماید: «أَشِدَّاءُ عَلَى الْکُفَّارِ رُحَماءُ بَیْنَهُم‏» [فتح: 29] حکایت از این حقیقت دارد که خشم و شدت بر کفار لازم است.
بلکه باید گفت ملاک کلی آن است که اگر حالت جوشش درونی و خشم برای خدا و در راه خدا و براساس فرمان خدا باشد، صفتی الهی است که باید در هر مومنی باشد و جامعه دینی و اسلامی هم باید به آن مسلح باشد تا بتواند در برابر دشمنان از خود دفاع کند. اما غضبی که بنابر تهییج نفس و نفسانیت باشد، مذموم و ناپسند است و مصداق همان تعریفی است که از غضب ارائه شد. بنابراین 3 مرتبه برای غضب شمردن درست نیست. بلکه باید گفت که غضب به معنای لغوی که عبارت است از خشم و شدت و غلظت؛ اگر در راه خدا و برای دین خدا و احقاق حق مردم باشد، پسندیده و لازم و ضروری است. یعنی خشمی که در برابر گناه و طاغوت و ستم و فساد باشد، لازمه انسان بیدار و جامعه هوشیار است. اما خشم نفسانی ناپسند و خطرناک است. بله! خشم و شدت در راه خدا و برای خدا، موجب بسط محبت و همبستگی و خیرخواهی و دوستی در جامعه است و جامعه را بیمه می‌کند، زیرا جلوی گناه و گسترش آن در جامعه را می‌گیرد و از تجاوز و تعدی و طمع دشمنان به کشور الهی جلوگیری می‌کند. اما غضب نفسانی موجب بسط بیماری‌های روحی و روانی و جسمانی در جامعه و رواج عصبیت و بی‌اخلاقی در جامعه است و معنویت و دوستی و محبت را در میان مردم می‌میراند. زیرا برآمده از خواسته‌های حقیر نفسانی و جلوه‌گری‌های نفسانیت است که تنها خود را می‌خواهد و طلب می‌کند. خوشا به حال انسان و جامعه‌ای که خشم و ناراحتی او فقط برای خدا و در راه خداست و بدا به‌حال کس و جامعه‌ای که خشنودی خود را در انتقام از دیگران می‌بیند. سعادتمند و بهروز است انسانی که بر خود بیمناک است و بیش از آنکه درصدد عیب‌جویی و انتقام از دیگران باشد، از نفس خود انتقام می‌کشد تا عیوب خود را از بین ببرد و بدبخت و تیره‌روز است فردی که به دلیل خوشایند خود بر مردم غضب می‌گیرد و برای دین خدا از گناه و بدکاری غضب‌ناک نمی‌شود. پس ملاک را هیچ‌گاه گم نکنیم. ملاک حب و بعض؛ دوستی و دشمنی برای خدا و در راه خداست، نه نفس و خود و خانواده و گروه و جناح و باند و حزب من!
بنابراین خشم وقتی نفسانی شد، و به جایی رسید که هیجانی یافت که هم راه عقل را بر خود بست و هم راه شرع را؛ نه رضایت خدا را مورد توجه قرار داد و نه مصلحت‌های شرع و عقل را؛ این غضبی است که ما را از انسانیت خودمان منسلخ می‌کند، کسی که هرچه از دهانش دربیاید، بگوید، هرچه از دستش برآید انجام دهد، خود را در مهلکه‌ای انداخته است که راه گریز از آن نیست. و باید به خدا از این صفت مذموم پناه برد.
* امام جمعه شمیرانات