|
درباره تاریخچه تعزیه در ایران و نسبت آن با هنر تئاتر
عصر روز دهم
تعزیه یا تعزیت به معنای سوگواری بوده و گونهای از نمایش مذهبی منظوم است که در آن عدهای اهل ذوق و کارآشنا در جریان سوگواریهای ماه محرم و برای نشان دادن ارادت و اخلاص به اهل بیت، طی مراسم خاصی بعضی از داستانهای مربوط به واقعه کربلا را پیش چشم مخاطبان بازآفرینی میکنند. در تعزیه چون اهمیت خواندن هنرمندانه اشعار بیشتر از روش اجرا و نمایش واقعههاست، آن را تعزیهخوانی نیز گفتهاند. مسلمانان از قرون اولیه اسلامی کوشیدهاند عزاداری سالار شهیدان را با شور و شوق وافری برگزار کنند با این اندیشه که مردم را با وقایع غمانگیز کربلا بیشتر آشنا کنند و با تداعی صحنههای تأثرانگیز نینوا احساسات مردم را برانگیزند. بدین ترتیب تعزیه از مراسم سینهزنی، مرثیهها و روضهخوانیها، سرگذشت پیامبران و حماسههای دینی کمک گرفت و به صحنه آمد و با استقبال مردم مواجه شد. نمایش تعزیه از ایمان مذهبی و تنفر از ستم و بیداد حکایت میکند و نزد مخاطبان تأثیرگذار است. درباره تاریخ پیدایش تعزیه سند و مدرک صحیح و دقیقی موجود نیست ولی بعضی مورخان مقدمه ظهور آن را تا حدود هزار سال پیش، یعنی تا زمان حکومت سلسله ایرانی آلبویه در بغداد، به عقب بردهاند. بنا بر روایت ابنکثیر شامی در احسنالقصص، معزالدوله احمد بن بویه در سال 352ق در بغداد امر میکند که در دهه اول محرم دکانها را ببندند و مردم لباس عزا به تن کنند و به تعزیه سیدالشهدا(ع) بپردازند و این رسم تا اوایل سلطنت طغرل سلجوقی در بغداد و شهرهای دیگر ایران معمول بوده است. پیشینه پیدایش نمایش هر قوم به سابقه دینی و آیینهای مذهبی آن میرسد. به گمان بسیار، تعزیه جدا از شباهتهایش با عزاداریهای آیینی گذشته، شکل تکاملیافتهتر و پیچیدهتر سوگواریهای ساده شیعیان سدههای نخستین برای کشتهشدگان کربلاست که امروزه در صحنه نمایش و در قالب فرمهایی جدید پیوستیافته به عناصر دیگر در هنر تئاتر بروز پیدا کرده است. برخی دیگر با استناد به گزارشهایی، پیدایش تعزیه را مشخصاً از ایران پس از اسلام و مستقیماً از ماجرای کربلا و شهادت حسین(ع) و یارانش میدانند. ارسال به دوستان
پیشنهاداتی برای دوستداران هنر نمایش
به دنبال تماشای حقیقت
مرتضی اسماعیلدوست: برای معرفی این هفته نمایشهای روی صحنه به دلیل همجواری با ایام حماسه و خون، در پی آثاری میرویم که رنگ معرفت بر ساختار رواییشان تجلی دارد و سیمایی از تابش حقیقت در اجرایشان قابل ردیابی است که در این فرصت نگاهی اجمالی بر ماهیت و مشخصات آنها خواهیم داشت. ارسال به دوستان
وزیر ارشاد «اپرای عاشورا» را پسندید!
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در سومین شب از اجرای «اپرای عاشورا» با انتقاد از حاشیههای پیش آمده، این اپرا را یکی از آثار قابل اعتنا درباره واقعه جانگداز عاشورا توصیف کرد. علی جنتی بعد از پایان سومین کنسرت «اپرای عاشورا» در جمع خبرنگاران گفت: «اپرای عاشورا» در نوع خود اثر بینظیری است که با استفاده از اشعار محتشم کاشانی و شعرهای زیبای دیگر پیرامون واقعه عاشورا اجرا شده است. آن وقت عدهای میگویند اینها تاریخ عاشورا را به بازیچه گرفتهاند، تکخوانی زن دارند و در واقعه عاشورا ابتذال ایجاد کردهاند. در حالی که وقتی من کار را دیدم، متوجه شدم این کار یک اثر بسیار برجسته و قابل عرضه در سطح جهانی است که بسیاری از اشعار آن برگرفته از تعزیههای خودمان است که ما در طول سالیان دراز آنها را شنیدهایم. جنتی با تاکید بر اینکه کسانی که این کار را ببینند حتما تحتتاثیر فضای معنوی آن قرار میگیرند، بیان کرد: جای تاسف است یکسری از عناصری که فقط و فقط به سیاستبازی فکر میکنند بیایند و چنین کاری را خدشهدار کنند! لازم به ذکر است، استفاده از صدای تکخوان زن در این اپرا موجب انتقادات بسیاری در روزهای اخیر شده است و با توجه به اینکه این مساله در گذشته نیز رخ داده، نگرانی بسیاری از متعهدان به انقلاب را به دنبال داشته است. ارسال به دوستان
اخبار
از قیام 15 خرداد تا ترور دانشمندان هستهای در سریال «سرباز 57» ارسال به دوستان
رویدادها
نگاهی به فراسوی حباب آمریکایی در کتاب «آیا امیدی به عمو سام هست؟» ارسال به دوستان
|
|
آدرس مطلب:
آدرس مطلب:
آدرس مطلب:
آدرس مطلب:
آدرس مطلب:
|